«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр
1—7 ИЈУЛ
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-2-E с. 169, абз. 3—5
Аллаһын Падшаһлығы
«Севимли Оғлунун падшаһлығы». Иса ҝөјә галхдыгдан он ҝүн сонра, ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында шаҝирдләрин үзәринә мүгәддәс руһ төкдү. Бу, шаҝирдләр үчүн сүбут олду ки, Иса «Аллаһын сағына уҹалдылыб» (Һв 1:8, 9; 2:1—4, 29—33). Беләликлә, јени әһд онларла бағлы фәалијјәтә башлады вә онлар јени, мүгәддәс халгын, руһани Исраилин өзәји олдулар (Иб 12:22—24; 1Бт 2:9, 10; Гт 6:16).
Мәсиһ артыг Атасынын сағында әјләшмишди вә һәмин бу јығынҹағын башы иди (Еф 5:23; Иб 1:3; Фп 2:9—11). Мүгәддәс Јазылар ҝөстәрир ки, ерамызын 33-ҹү илиндәки Әллинҹи ҝүн бајрамындан бәри шаҝирдләрин үзәриндә руһани падшаһлыг гурулуб. Артыг биринҹи әсрдә һәвари Булус Колосдакы мәсиһиләрә јазмышды ки, Иса Мәсиһин падшаһлығы вар: «О [Аллаһ], бизи зүлмәтин һакимијјәтиндән гуртарды вә севимли Оғлунун падшаһлығына көчүртдү» (Кл 1:13; Һв 17:6, 7 ајәләри илә әлагәләндир).
Мәсиһин 33-ҹү илин Әллинҹи ҝүн бајрамында гурулан падшаһлығы руһани падшаһлыг олуб, руһани Исраили, Аллаһын руһани өвладлары олмаг үчүн Аллаһын руһундан доғулан мәсиһиләри идарә едир (Јһ 3:3, 5, 6). Руһдан доғулан мәсиһиләр сәмави мүкафатларыны аланда даһа Мәсиһин руһани падшаһлығынын јер үзүндәки тәбәәси олмурлар, онлар Мәсиһлә бирликдә ҝөјдә падшаһ олурлар (Вһ 5:9, 10).
8—14 ИЈУЛ
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-1-E с. 863, 864
Ҹинси әхлагсызлыг
Әхлагсызлыг елә бир ҝүнаһдыр ки, буна ҝөрә инсан мәсиһи јығынҹағындан кәнар едилә биләр (1Кр 5:9—13; Иб 12:15, 16). Һәвари изаһ едирди ки, әхлагсызлыг едән мәсиһи нәсилартырма органларындан позғун мәгсәдлә истифадә етдији үчүн өз бәдәнинә гаршы ҝүнаһ едир. О өзүнә руһани ҹәһәтдән бөјүк зијан вурур, Аллаһын јығынҹағына ләкә ҝәтирир вә өзүнү ҹинси јолла кечән өлүмҹүл хәстәликләрә мәруз гојур (1Кр 6:18, 19). Белә адам диндашынын һаггыны тапдалајыр (1Ск 4:3—7), јәни 1) јығынҹаға натәмизлик ҝәтирир, јығынҹағы рүсвај едир (Иб 12:15, 16), 2) әхлагсызлыг етдији кәсин тәмиз адына ләкә јахыр вә әҝәр һәмин адам субајдырса, ону тәмиз шәкилдә аилә гурмагдан мәһрум едир, 3) өз аиләсинин тәмиз адына ләкә јахыр, еләҹә дә 4) әхлагсызлыг етдији адамын валидејнләринә, әринә вә ја нишанлысына гаршы һагсызлыг едир. О, инсана јох, Аллаһа һөрмәтсизлик едир. Инсанлар әхлагсызлыға, бәлкә дә, пис бахмаја биләр, амма Аллаһ бу ҝүнаһына ҝөрә ону мүтләг ҹәзаландыраҹаг (1Ск 4:8).
15—21 ИЈУЛ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛОНИКИЛИЛӘРӘ 1—3
«Ганунсуз адамын үзә чыхмасы»
it-1-E с. 972, 973
Мөминлик
Бурада башга бир сирр вар. Бу, Јеһованын мүгәддәс сирри илә там зиддијјәт тәшкил едир. Бу сирр «онун ганунсузлуғу»дур. Бу, һәгиги мәсиһиләр үчүн сирр иди, чүнки һәвари Булусун дөврүндә «ганунсузлуг адамы» һәлә там формалашмамыш вә бир синиф кими ајдын шәкил алмамышды. Һәтта һәмин «адам» формалашандан сонра да онун кимлији әксәр инсанлар үчүн сирр олараг галаҹагды, чүнки о, пәрдә архасындан вә мөминлик ады илә пислијинә давам едәҹәкди. Әслиндә, бу, һәгиги мөминликдән дөнүклүк иди. Булус демишди ки, «онун ганунсузлуғунун сирри» һәмин дөврдә артыг фәалијјәтдә иди, чүнки мәсиһи јығынҹағында ганунсуз тәсир өзүнү ҝөстәрмәкдә иди, сон нәтиҹәдә исә бу тәсир дөнүк синфин јаранмасына сәбәб олаҹагды. Лакин Иса Мәсиһ һүзуру ашкар олан вахт ону јох едәҹәк. Шејтанын идарә етдији бу дөнүк «адам» өзүнү «аллаһ дејилән һәр кәсдән вә пәрәстиш (јун. себасма) едилән һәр бир шејдән үстүн тутаҹаг»ды. Беләликлә, Аллаһын бу бөјүк әлејһдары, Шејтанын әлиндә аләт олан бу «адам» сон дәрәҹә алдадыҹы олаҹаг вә онун әмәлләрини тәкрарлајанларын мәһвинә баис олаҹагды. «Ганунсузлуг адамынын» уғур газанмасына сәбәб шәр әмәлләринә мөминлик дону ҝејиндирмәси олаҹагды (2Ск 2:3—12; Мт 7:15, 21—23 ајәләри илә әлагәләндир).
it-2-E с. 245, абз. 7
Јалан
Јеһова Аллаһ јол верир ки, «алдадыҹы тәсир» јалана үстүнлүк верән адамлары аздырсын вә онлар Иса Мәсиһ һаггындакы мүждәјә јох, јалана инансынлар (2Ск 2:9—12). Бу принсип әсрләр әввәл баш верән әһвалатдан ајдын ҝөрүнүр. Пејғәмбәрләр Исраил падшаһы Әһәби архајын етдиләр ки, Рамут-Ҝилада гаршы мүһарибәдә уғур газанаҹаг, анҹаг Јеһованын пејғәмбәри Микај бу јүрүшүн фәлакәтлә нәтиҹәләнәҹәјини деди. Микаја ҝөрүнтүдә ачыгландығы кими, Јеһова руһани варлыға Әһәбин пејғәмбәрләринин ағзына јалан сөзләр гојмаға изин верди. Башга сөзлә, бу руһани варлыг онлары тәсири алтына салды ки, онлар һәгигәти јох, өзләринин демәк истәдији вә Әһәбин ешитмәк истәдији сөзләри десинләр. Хәбәрдарлыг едилдијинә бахмајараг, Әһәб онларын јаланларына алданмаға үстүнлүк верди вә бу она һәјаты баһасына баша ҝәлди (1Пд 22:1—38; 2См 18).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-1-E с. 834, абз. 5
Алов
Бутрус јазмышды ки, «индики ҝөјләр вә јер... һөкм ҝүнүнүн алову үчүн сахланылыр». Контекстдән вә диҝәр ајәләрдән ајдын олур ки, сөһбәт һәрфи мәнада аловдан јох, әбәди мәһвдән ҝедир. Нуһун дөврүндә баш верән дашгында ҝөј вә јер јох, тәкҹә аллаһсыз инсанлар мәһв олду. Иса Мәсиһин өз гүдрәтли мәләкләри илә бирликдә од-аловла ҝөјдән зүһур едәҹәји вахт да јалныз аллаһсыз инсанлар вә онларын аид олдуғу шәр дөвран әбәдилик мәһв едиләҹәк (2Бт 3:5—7, 10—13; 2Ск 1:6—10; Әш 66:15, 16, 22, 24 ајәләри илә әлагәләндир).
it-1-E с. 1206, абз. 4
Вәһј
Вәһј. Доғру вә јалан. Һәвариләрин бәзи мәктубларында јунан сөзү пневма (руһ) хүсуси мәнада ишләниб. Мәсәлән, 2 Салоникилиләрә 2:2 ајәсиндә һәвари Булус Салоникидәки гардашлара нәсиһәт едир ки, «Јеһованын ҝүнүнүн артыг ҝәлдијини иддиа едән һәр һансы бир вәһјә [һәрфән, «руһ»], сөзә вә ҝуја биздән [онлардан] ҝәлмиш мәктуба ҝөрә» тәшвишә дүшмәсинләр вә гојмасынлар ки, бу шајиәләр ағылларыны асанлыгла чашдырсын. Ҝөрүндүјү кими, Булус пневма (руһ) сөзүнү үнсијјәт васитәләри олан «сөз» вә «мәктуб» сөзләрилә јанашы ишләтмишди. Бу сәбәбдән, бу ајә белә шәрһ едилир: «Бу сөзлә һәвари руһани фәрзијјә, јаланчы пејғәмбәрлик, пејғәмбәр сөзү нәзәрдә тутурду» («Commentary on the Holy Scriptures»). Диҝәр бир әсәрдә исә дејилир ки, бурада «мәсиһи јығынҹағында илаһи вәһјләр алдығыны иддиа едәнләрин дедији пејғәмбәрлик сөзләри» нәзәрдә тутулур. Буна ҝөрә дә, бәзи тәрҹүмәләрдә пневма сөзү бу вә бәнзәр һалларда «руһ» кими тәрҹүмә олунса да, диҝәр тәрҹүмәләрдә «Руһун хәбәри», «пејғәмбәрлик», «вәһј» кими тәрҹүмә олунуб.
22—28 ИЈУЛ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 1 ТИМУТИЈӘ 1—3
«Јахшы шејләрә ҹан атын»
km-E 9/78 с. 4, абз. 7
Јахшы ад газанан гардашлар
7 Бундан ајдын олур ки, Булус нәјә ҝөрә бу кишиләрин јахшы ад газандығыны дејирди. Бу, бәзиләринин иддиа етдијиндән фәргли олараг, килсә ијерархијасында ирәлиләмәк демәк дејил. Әксинә, ләјагәтлә хидмәт едән јығынҹаг хидмәтчиләри Јеһовадан вә Исадан немәт алаҹагларына әминдирләр вә бүтүн јығынҹаг онлара һөрмәт едир, онлары дәстәкләјир. Онлар јериндә олараг «Мәсиһ Исаја ҝәтирдикләри иман барәдә алныачыглыгла данышырлар». Онлара ҝөстәрилән етимады доғрултдугларына, хидмәти ләјагәтлә иҹра етдикләринә ҝөрә бу гардашлар чох дәјәрлидирләр. Онларын иманы мөһкәмдир вә ҹәсарәтлә, ифша олунмагдан горхмадан иманларыны бәјан едирләр.
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-1-E с. 914, 915
Нәсил шәҹәрәси
Бу ҹүр мәсәләләри арашдырмаг, мүзакирә етмәк мәнасыз иди. Булусун Тимутијә јаздығы вахт исә бунун үмумијјәтлә мәнасы јох иди. Артыг киминсә өз нәслини сүбут етмәк үчүн нәсил шәҹәрәсини горујуб сахламасы ваҹиб дејилди, чүнки Аллаһ мәсиһи јығынҹағында јәһуди илә гејри-јәһуди арасында һеч бир фәрг гојмурду (Гт 3:28). Һәмчинин нәсил шәҹәрәләри Мәсиһин Давудун нәслиндән ҝәлдијини артыг сүбут етмишди. Булусун бу нәсиһәтиндән чох кечмәмиш Јерусәлим, о ҹүмләдән јәһудиләрин нәсил шәҹәрәләри мәһв едилди. Аллаһ онлары горумады. Булус нараһат иди ки, Тимути вә јығынҹаглар вахтларыны нәсил шәҹәрәси илә бағлы арашдырма апармаға, мүбаһисәләр етмәјә сәрф етмәсинләр, чүнки бунун мәсиһинин иманына һеч бир фајдасы јох иди. Мүгәддәс Китабда јазылан нәсил шәҹәрәси Исанын Мәсиһ олдуғуну сүбут етмәк үчүн кифајәт иди. Мәсиһиләр үчүн ән өнәмли олан нәсил шәҹәрәси мәһз бу иди. Мүгәддәс Китабдакы диҝәр нәсил шәҹәрәләри Мүгәддәс Јазыларын мөтәбәрлијинә шаһидлик едир, ајдын шәкилдә ҝөстәрир ки, орада јазыланлар, һәгигәтән дә, тарихи мәлуматдыр.
cl-E с. 12, абз. 15
«Бах, будур бизим Аллаһымыз!»
15 Сырф Јеһоваја аид ишләнән диҝәр бир титул «әбәдијјәт Һөкмдары» титулудур (1 Тимутијә 1:17; Вәһј 15:3). Бу нә демәкдир? Биз өз мәһдуд зәкамызла буну дәрк едә билмирик, амма Јеһова һәм кечмишә, һәм дә ҝәләҹәјә нәзәрән әбәдидир. Зәбур 90:2 ајәсиндә дејилир: «Әзәлдән әбәдијјәтә Аллаһ Сәнсән». Беләликлә, Јеһованын әввәли олмајыб, О, һәмишә вар олуб. Јеһова һаглы олараг «Әзәлдән Вар Олан» адланыр. О, Каинатда кимсә, нәсә олмаздан әввәл, әбәдијјән мөвҹуд олуб (Дәнјал 7:9, 13, 22). Кимин ихтијары чатар ки, Онун Күлли-Ихтијар олмаг һүгугуну шүбһә алтына алсын?
29 ИЈУЛ — 4 АВГУСТ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 1 ТИМУТИЈӘ 4—6
«Мөминлијин вар-дөвләтдән үстүнлүјү»
w03-E 1/6 с. 9, абз. 1, 2
Нәјимиз варса, она гане олмағы өјрәнәк
Булусун хошбәхт вә мәмнун олмасына көмәк едән ән әсас амил онун һәр шејә гане олмасы иди. Бәс гане олмаг нә демәкдир? Садә диллә десәк, әсас шејләрлә кифајәтләнмәк демәкдир. Бунунла бағлы Булус чијин-чијинә хидмәт етдији әмәкдашы Тимутијә демишди: «Дүздүр, мөминлик бөјүк газанҹ мәнбәјидир, бир шәртлә ки, инсан нәји варса, она гане олсун. Ахы биз бу дүнјаја һеч нә ҝәтирмәмишик, өзүмүзлә дә һеч нә апармајаҹағыг. Буна ҝөрә дә јемәјимиз, палтарымыз варса, бунлара гане олаҹағыг» (1 Тимутијә 6:6—8).
Булус һәр шејә гане олмағы мөминликлә әлагәләндирмишди. О баша дүшүрдү ки, инсана әсл хошбәхтлији маддијјат, вар-дөвләт јох, мөминлик, јәни Аллаһа хидмәти һәр шејдән үстүн тутмаг ҝәтирир. Јемәк, палтар исә Булуса садәҹә она ҝөрә лазым иди ки, мөминлик јолунда јеримәјә давам едә билсин. Одур ки, Булус үчүн һәр шејә гане олмағын сирри шәраитдән асылы олмајараг, Јеһоваја ҝүвәнмәк иди.
g-E 6/07 с. 6, абз. 2
Варланмаг истәји сизә неҹә тәсир едә биләр
Сөзсүз, вар-дөвләт далынҹа гачанларын чоху буна ҝөрә өлмүр. Лакин чох вахт онларын башы елә гарышыр ки, һәјат неҹә ҝәлиб-кечир хәбәрләри олмур. Иш ҝәрҝинлији, игтисади чәтинлик сәбәбиндән јаранан паник атак, јухусузлуг, арамсыз башағрылары, мәдә хорасы онларын һәјатыны зәһәрә дөндәрир. Сәһһәтдә јаранан бу проблемләр инсанын өмрүнү гысалдыр. Бәзән инсан ајылыб һәјатында нәјисә дәјишмәли олдуғуну баша дүшәндә исә артыг ҝеҹ олур — һәјат јолдашы даһа она етибар етмир, өвладлары өзүнә гапаныр, өзүнүн дә сағламлығы әлдән ҝедир. Дүздүр, бәзән зәрәрин бир гисмини арадан галдырмаг олур, лакин бу чох бөјүк әзијјәтләр баһасына баша ҝәлир. Доғрудан да, белә адамлар өзләринә чохлу әзаб чәкдирирләр (1 Тимутијә 6:10).
g-E 11/08 с. 6, абз. 4—6
Мүвәффәгијјәтин алты сирри
Биринҹи мәгаләдән ҝөрдүјүмүз кими, хошбәхтлији вар-дөвләтдә ҝөрүб онун далынҹа гачан адамлар, әслиндә, илғым далынҹа гачыр. Онлар мәјус олмагла јанашы, өзләринә чохлу әзаб чәкдирирләр. Мәсәлән, ҝөзү вар-дөвләтдән башга бир шеј ҝөрмәјән адамлар чох вахт аилә үзвләри вә достлары илә мүнасибәтләрини бада верирләр. Бир башгалары ишә ҝөрә дә олмаса, нараһатчылыг, ниҝаранчылыг уҹбатындан јуху үзүнә һәсрәт галырлар. Неҹә ки Ваиз 5:12 ајәсиндә дејилир, «зәһмәткеш аз да јесә, чох да јесә, јухусу ширин олур, амма варлынын дөвләти ону јатмаға гојмур».
Пул садәҹә амансыз јох, һәм дә алдадыҹы ағадыр. Иса Мәсиһ вар-дөвләтин алдадыҹы гүввәјә саһиб олдуғуну демишди (Марк 4:19). Башга сөзлә, вар-дөвләт инсана хошбәхтлик вәд едир, анҹаг бәхш етмир. Әксинә, инсанда даһа да чох аҹҝөзлүк јарадыр. Ваиз 5:10 ајәсиндә дејилир: «Ҝүмүш севән ҝүмүшдән дојмаз, вар-дөвләт севән дә газанҹдан» (Ваиз 5:10).
Узун сөзүн гысасы, пулпәрәстлик әввәл-ахыр мәјуслуг, дилхорчулуг, бәзән исә һәтта ҹинајәтлә нәтиҹәләнир (Мәсәлләр 28:20). Инсаны хошбәхт едән, она уғур газандыран шеј сәхавәт, бағышламаг, әхлаги тәмизлик, мәһәббәт вә руһаниликдир.
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-2-E с. 714, абз. 1, 2
Ҹамаат гаршысында охумаг
Мәсиһи јығынҹағында. Биринҹи әсрдә Мүгәддәс Китаб чохлу тумарларда јазылмышды. Јығынҹагда чох аз адамда бу тумарлардан вар иди. Буна ҝөрә Мүгәддәс Јазылары ҹамаат гаршысында охумаг чох ваҹиб иди. Һәвари Булус тапшырмышды ки, јығынҹаг ҝөрүшләриндә онун мәктубларыны охусунлар, сонра исә башга јығынҹаглара ҝөндәрсинләр. О јығынҹаглар исә Булусун онлара јаздығы мәктублары бу мәсиһиләрә ҝөндәрсинләр ки, бунлар да һәмин мәктублары охусун (Кл 4:16; 1Ск 5:27). Булус ҹаван ағсаггал олан Тимутијә бујурмушду ки, «өзүнү Мүгәддәс Јазылары ҹамаат гаршысында охумаға, өјүд-нәсиһәт вә тәлим вермәјә» һәср етсин (1Тм 4:13).
Ҹамаат гаршысында охујаркән рәван охумаг лазымдыр (Һб 2:2). Бу заман башгаларына тәлим вердијиндән охуҹу нә охудуғуну ајдын баша дүшмәли, јазычынын мәгсәди һагда там тәсәввүрү олмалыдыр. О еһтијатлы олмалыдыр ки, динләјиҹиләрә јанлыш фикри чатдырмасын вә ја онларда јанлыш тәсәввүр јаратмасын. Вәһј 1:3 ајәсинә әсасән, пејғәмбәрлик сөзләрини уҹадан охујан, еләҹә дә бу сөзләри ешидән вә ешитдијинә әмәл едән инсанлар хошбәхт олаҹаглар.