Ушағынызы ев ишләринә алышдырын

ПРОБЛЕМ

Бәзи аиләләрдә валидејн ушаға ев ишләри тапшырыр, ушаг да чох бөјүк һәвәслә ев ишләрини ҝөрүр. Бәзи аиләләрдә исә ушағы ушаг билиб бу саһәдә ондан һеч нә ҝөзләмирләр. Белә вәзијјәт ушаға да сәрф едир, о, «мән буну баҹармарам» дејиб өзүнү ишә вермир.

Мүтәхәссисләр мүшаһидә едибләр ки, бу һал әсасән гәрб аиләләринә хасдыр. Бу ҹүр аиләдә бөјүјән ушаг, адәтән, ҝөзләјир ки, башгалары онун үчүн нә исә етсин, өзү башгалары үчүн һеч нә етмир. Стивен адлы бир ата өз мүшаһидәләрини бөлүшүр: «Бу зәманәнин ушаглары онлардан ҝүҹ тәләб етмәјән ишләрлә мәшғул олурлар, тәкбашына отуруб видео ојунлар ојнајыр, интернетдә долашыр вә телевизора бахырлар».

Ушағы ев ишләринә алышдырмаг тәкҹә евин тәмиз галмасы үчүн јох, һәм дә ушағын бир фәрд кими јетишмәси үчүн ваҹибдир. Бәс сиз бу фикирлә разысыныз?

НӘЈИ БИЛМӘЛИСИНИЗ?

Бәзи валидејнләр ушағынын ев тапшырыглары вә дәрсдәнкәнар мәшғулијјәтләри чох олдуғу үчүн она ев ишләри тапшырмыр. Амма бу чох ваҹибдир. Ҝәлин ҝөрәк нә үчүн.

Ев ишләри ушаға јеткин инсан кими бөјүмәјә көмәк едир. Евдә иш ҝөрән ушаглар чох вахт дәрсләрини јахшы охујурлар. Онлар һәмчинин өзүнәинамлы, низам-интизамлы вә гәтијјәтли олур. Бу хүсусијјәтләр ушағын өјрәнмәк габилијјәтини јахшылашдырыр.

Ев ишләри ушаға фәдакар олмаға көмәк едир. Валидејнләр үчүн мәсләһәтләрин јер алдығы бир китабда дејилир ки, ев ишләриндә көмәк едән ушаглар бөјүкләр кими иҹтимаи-фајдалы фәалијјәтләрдә иштирак етмәјә мејилли олур. Мараглыдыр ки, ев ишләри ушаға башгаларынын марағыны өзүнкүндән үстүн тутмағы өјрәдир. Јухарыда сөзү ҝәтирилән Стивен дејир: «Валидејн ушагдан һеч нә тәләб етмәјәндә ушагда елә тәәссүрат јараныр ки, һамы она гуллуг етмәлидир. Бөјүдүкҹә онда һәјатла бағлы јанлыш фикир формалашыр. О, дәрк етмир ки, бөјүјәндә чијинләринә мәсулијјәт дүшәҹәк, зәһмәт чәкмәли олаҹаг».

Ев ишләрини бирҝә ҝөрмәк аиләни мөһкәмләндирир. Ушаг аиләјә ев ишләриндә көмәк едәндә, дәрк едир ки, о, садәҹә, аиләнин үзвү дејил, һәм дә аиләсинин гаршысында мәсулијјәт дашыјыр. Валидејн ушағын дәрсдәнкәнар мәшғулијјәтләрини ев ишләриндән әһәмијјәтли сајарса, ушаг бу ваҹиб һәгигәти өјрәнә билмәјәҹәк. Буна ҝөрә валидејн өзүнә суал вермәлидир: «Ушағым бүтүн вахтыны бу мәшғулијјәтләрә сәрф едиб аилә илә вахт кечирмәсә, ахыры неҹә олаҹаг?»

СИЗ НӘ ЕДӘ БИЛӘРСИНИЗ?

Көрпә вахтындан башлајын. Бир китабда јазылана әсасән, ушаға үч јашындан ев ишләри тапшырмаг лазымдыр. Башга бир китабда исә ики јашындан, һәтта ондан да тез башламаг мәсләһәт ҝөрүлүр. Үмумијјәтлә ушаглар көрпәликдән валидејнләри илә бирликдә ев ишләри ҝөрмәји хошлајыр вә онларын һәрәкәтләрини тәкрарламаға чалышырлар (Мүгәддәс Китаб принсипи: Мәсәлләр 22:6).

Јашына ујғун иш тапшырын. Мәсәлән, үчјашлы ушаға ојунҹагларыны јеринә јығмағы, нә исә төкүлүбсә силмәји вә ја чиркли палтарлары вериб рәнҝлиләри ағлардан ајырмағы тапшырмаг олар. Бир аз бөјүк ушаглар еви тозсоранлаја, автомобили јуја, һәтта јемәк биширә биләр. Ушаға иш тапшыранда онларын габилијјәтини нәзәрә алын. Онда ушагларыныз ев ишләрини бөјүк һәвәслә ҝөрәҹәк.

Ев ишләринин әһәмијјәтини кичилтмәјин. Һәрдән ушағын ев тапшырыглары чох оланда валидејн она евдә иш бујурмур. Бир китаба әсасән, валидејн әла гијмәтә ҝөрә ев ишләрини гурбан верирсә, бу, «онун нәјин биринҹи дәрәҹәли әһәмијјәт кәсб етдијини анламадығындан хәбәр верир» («The Price of Privilege»). Әслиндә, јухарыда да гејд олундуғу кими, ев ишләри ҝөрмәк ушаға јахшы шаҝирд олмаға көмәк едир. Һәмчинин ушағы ев ишләринә алышдырмаг ону ҝәләҹәк аилә һәјатына һазырлајыр (Мүгәддәс Китаб принсипи: Филиппилиләрә 1:10).

Диггәтинизи нәтиҹәјә јох, мәгсәдә ҹәмләјин. Ола билсин, нәтиҹә ҝөзләдијиниз кими олмајаҹаг, ушаг тапшырдығыныз иши ја ҝеҹ јеринә јетирәҹәк, јахуд јахшы етмәјәҹәк. Белә оланда, сәбирли олун, иши ушағын әлиндән алыб өзүнүз ҝөрмәјин. Ушаға иш тапшырмагда мәгсәд о дејил ки, о, бөјүкләр кими иш ҝөрсүн, мәгсәд она мәсулијјәтли инсан олмағы өјрәтмәк вә ушагда ев ишләринә һәвәс ојатмагдыр (Мүгәддәс Китаб принсипи: Ваиз 3:22).

Ушағы доғру јолла һәвәсләндирин. Бир мәнбәдә дејилир ки, ушаға ев ишләрини ҝөрмәк үчүн пул верәндә о, мәсулијјәтли олмағы өјрәнир. Амма башга бир китаба әсасән, белә едәндә ушаглар аиләјә нә исә төһфә вермәкдән чох, аиләдән нә исә алмаға мејилли олур. Һәмчинин ушаг кифајәт гәдәр пул јығандан сонра ев ишләрини ҝөрмәкдән имтина едә биләр. Бу да о демәкдир ки, валидејн истәдији мәгсәдә чатмајаҹаг. Демәли, ушаға ев ишләрини ҝөрдүјү үчүн пул вермәк мәсләһәт дејил.