Ҝөзләрлә тәмас

ИНСАНЫН һиссләрини вә һансы әһвал-руһијјәдә олдуғуну ҝөзләриндән охумаг олар. Ҝөзләрдә тәәҹҹүб вә ја горху, мәрһәмәт вә ја мәһәббәт ифадә олуна биләр. Һәрдән онларда шүбһә вә ја кәдәр ҝөрүнүр. Бир гоҹа киши һәјатында чохлу әзаблар јашамыш һәмвәтәнләри һаггында демишди: «Биз ҝөзләримизлә данышырыг».

Инсанлар ҝөзләримизин һара бахмасы әсасында бизим һаггымызда вә дедијимиз шејләр барәдә мүһакимә јүрүдүрләр. Бир чох өлкәләрдә инсанлар онларын ҝөзләринә достҹасына баханлара етибар едирләр. Анҹаг һәмсөһбәтинә бахмајыб, јерә, јахуд башга һараса бахан инсанын һәгигәти данышдығына вә ја дедијинә әмин олдуғуна шүбһә едә биләрләр. Башга мәдәнијјәтләрдә исә узун-узады киминсә, хүсусән дә, әкс ҹинсдән олан адамын, мүдирин вә ја башга нүфузлу шәхсин ҝөзүнә бахмаг кобудлуг, һөрмәтсизлик вә ја ешгбазлыг кими гијмәтләндирилир. Һәмчинин, бәзи јерләрдә өзүндән бөјүклә данышаркән онун дүз ҝөзүнүн ичинә бахмаг әдәбсизлик һесаб едилир.

Анҹаг пис гәбул олунмајан јерләрдә данышаркән инсанын ҝөзүнүн ичинә бахмаг данышылан шејин ваҹиблијини вурғулајыр. Бу, һәмчинин данышанын өз сөзләринә әмин олдуғуну ҝөстәрә биләр. Шаҝирдләри тәәҹҹүбләнәрәк: «Бәс ким хилас ола биләр?» — дејә сорушанда Исанын неҹә ҹаваб вердијинә диггәт јетир. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Иса онлара бахыб, деди: “Инсанлар үчүн бу гејри-мүмкүндүр, Аллаһ үчүн исә һәр шеј мүмкүндүр”» (Мат. 19:25, 26). Һәмчинин Мүгәддәс Јазыларда ҝөстәрилир ки, һәвари Павел дә динләјиҹиләринин мүнасибәтини диггәтлә изләјирди. Бир дәфә Павел данышаркән она гулаг асанларын арасында анаданҝәлмә шил олан бир нәфәр дә вар иди. Һәвариләрин ишләри 14:9, 10 ајәләриндә дејилир: «Бу адам Павелин сөјләдикләрини динләјирди; Павел дә, она ҝөз дикиб, шәфа тапаҹағына иманы олдуғуну ҝөрәрәк, јүксәк сәслә деди: “Ајагларын үстүндә дүз дајан!”»

Тәблиғ хидмәтиндә. Хидмәт заманы инсанлара јахынлашанда меһрибан вә мүлајим ол. Һәр икинизи марагландыран мөвзу һаггында сөһбәтә башламаг үчүн јери ҝәләндә дүшүндүрүҹү суаллар вер. Бу заман һөрмәтҹил тәрздә вә меһрибанлыгла онун ҝөзләринә, јахуд һеч олмаса, үзүнә бахмаға чалыш. Инсанын дахилиндән ҝәлән севинҹи тәзаһүр етдирән меһрибан тәбәссүм әтрафдакылара хош тәәссүрат бағышлајыр. Бу, сәнин неҹә инсан олдуғун һагда һәмсөһбәтинә чох шеј дејә вә сөһбәт заманы онун өзүнү сәрбәст һисс етмәсинә көмәк едә биләр.

Әҝәр јашадығын әразидә мүсбәт гәбул олунурса, инсанын ҝөзүндәки ифадәни мүшаһидә ет. Бу, ајры-ајры вәзијјәтләрдә неҹә давранмаг лазым ҝәлдијини мүәјјән етмәјә көмәк едир. Әҝәр инсан һирслидирсә, сөһбәт ону марагландырмырса, дедикләрини баша дүшмүрсә, јахуд сәбри түкәнирсә, онда буну һисс едәҹәксән. Һәмчинин дедикләрин она мараглыдырса, бу да ајдын ҝөрүнәҹәк. Онун ҝөзләриндәки ифадәдән баша дүшәҹәксән ки, сәнә темпи дәјишмәк, ону сөһбәтә ҹәлб етмәк үчүн даһа чох сәј ҝөстәрмәк, сөһбәти јекунлашдырмаг, јахуд Мүгәддәс Китаб өјрәнмәсинин неҹә кечирилдијини ҝөстәрмәк лазымдыр.

Тәблиғ етмәјиндән, јахуд Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси кечирмәјиндән асылы олмајараг, һәмсөһбәтинлә һөрмәтҹил шәкилдә ҝөзләрлә тәмас гурмаға чалыш. Анҹаг ҝөзләрини зилләјиб бахма, бу, ону утандыра биләр (2 Пад. 8:11). Садәҹә тәбии, достјана шәкилдә, тез-тез онун үзүнә бах. Бир чох јерләрдә бу, сәмими марағы билдирир. Сөзсүз ки, Мүгәддәс Китабдан, јахуд башга нәшрләрдән охујаркән ҝөзүн сәһифәдә олаҹаг. Анҹаг һансыса мәгамы вурғуламаг үчүн, чох чәкмәмәк шәртилә, дүз һәмсөһбәтинә баха биләрсән. Әҝәр арабир она бахсан, охудуғуна неҹә мүнасибәт ҝөстәрдијини ҝөрә биләҹәксән.

Әҝәр утанҹаг олдуғун үчүн инсанларын ҝөзүнә бахмаг сәндә алынмырса, руһдан дүшмә. Тәҹрүбә топладыгҹа, ҝөзләрлә тәмас гурмаг асанлашаҹаг вә бу, сәнә даһа јахшы үнсијјәт гурмаға көмәк едәҹәк.

Мәрузә илә чыхыш едәркән. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Иса Дағүстү тәблиғинә башламаздан әввәл ‘Өз шаҝирдләринә нәзәр салды’ (Лука 6:20). Ондан нүмунә ҝөтүр. Әҝәр нитглә чыхыш едәҹәксәнсә, чыхыша башламаздан әввәл аудиторијаја бах, сонра бир-ики санијә фасилә ет. Бу заман динләјиҹиләрдән бәзиләри илә ҝөзләрлә тәмас гурмаг да лазымдыр. Бу гыса фасилә сәнә кечирдијин һәјәҹаны дәф етмәјә, динләјиҹиләрә исә сәнин әһвал-руһијјәни, үзүндә ифадә олунан һиссләри тутуб, өзләрини мөвзуја һазырламаға вә раһатланыб диггәтләрини сәнә ҹәмләмәјә көмәк едәҹәк.

Нитг заманы динләјиҹиләрә бах. Аудиторијаја күтлә кими бахма, ајры-ајры адамлары ҝөрмәјә чалыш. Демәк олар ки, һәр јердә натигдән динләјиҹиләрлә мүәјјән гәдәр ҝөзләрлә тәмас сахламасы ҝөзләнилир.

Ҝөзү садәҹә ора-бура ҝәздирмәк динләјиҹиләрә бахмаг демәк дејил. Һөрмәтҹил тәрздә динләјиҹиләрдән биринә бах вә әҝәр мүнасибдирсә, она баха-баха ҹүмләни тамамла. Сонра башгасына бах вә бир-ики ҹүмләни дә она де. Бир нәфәрә өзүнү нараһат һисс едәҹәк дәрәҹәдә чох бахма, һәмчинин диггәтини динләјиҹиләрдән јалныз бир нечәсинә ҹәмләмә. Беләликлә, бүтүн аудиторија илә ҝөзләрлә тәмас гур, лакин бир нәфәрә бахыб данышанда диггәтин онда олсун вә башгасына кечмәздән әввәл онун реаксијасына фикир вер.

Гејдләрини хитабәт күрсүсүнүн үстүндә, әлиндә, јахуд Мүгәддәс Китабын арасында сахла ки, һәрдәнбир онлара ҝөзуҹу баха биләсән. Әҝәр гејдләринә бахмаг үчүн башыны әјмәли олсан, динләјиҹиләрлә тәмасын позулаҹаг. Гејдләринә нә вахт вә нә гәдәр тез-тез бахдығына диггәт јетир. Мәрузәнин кулминасија нөгтәсинә чатанда гејдләринә бахсан, динләјиҹиләрин реаксијасыны ҝөрмәјәҹәксән, үстәлик мәрузәнин тәсир гүввәси дә зәифләјәҹәк. Тез-тез гејдләринә баханда да динләјиҹиләрлә гурдуғун тәмас позулаҹаг.

Кимәсә топ атанда онун топу тутуб-тутмадығына бахырыг. Мәрузәдәки һәр фикир дә динләјиҹиләрә атылан топа бәнзәјир. Фикри тутдуглары онларын реаксијасындан — башларыны тәрпәтмәләриндән, ҝүлүмсәмәләриндән, диггәтлә бахмаларындан ҝөрүнә биләр. Динләјиҹиләрлә ҝөзләр васитәсилә јахшы тәмас гурсан, сөјләдијин фикирләри тутдугларына әмин ола биләҹәксән.

Әҝәр сәнә јығынҹагда охумаг тапшырылыбса, охујаркән динләјиҹиләрә бахмаг лазымдырмы? Динләјиҹиләр өз Мүгәддәс Китабларына бахырларса, әксәријјәтинин сәнин онлара бахыб-бахмадығындан хәбәри олмајаҹаг. Анҹаг аудиторијаја баханда онларын һансы һиссләри кечирдикләрини ҝөрдүјүн үчүн даһа ҹанлы охујаҹагсан. Һәмчинин бу, Мүгәддәс Китабына бахмајан вә фикри јајынан динләјиҹиләрә диггәтләрини охунан материала јөнәлтмәјә көмәк едә биләр. Тәбии ки, чашмамаг үчүн динләјиҹиләрә јалныз өтәри бахмалы олаҹагсан. Бунун үчүн ән јахшы үсул Мүгәддәс Китабы әлиндә сахламаг, чәнәни синәјә тәрәф әјмәдән башы дик тутмагдыр.

Һәрдән ағсаггаллара конгресләрдә һазыр мәтнлә чыхыш етмәк тапшырылыр. Јахшы чыхыш етмәк үчүн тәҹрүбә, јахшы һазырлыг вә чохлу мәшг етмәк тәләб олунур. Сөзсүз ки, һазыр мәтнлә чыхыш едәндә динләјиҹиләрлә ҝөзләр васитәсилә тәмас гурмаг имканы мәһдудлашыр. Лакин натиг јахшы һазырлашса, охудуғу јери итирмәдән һәрдәнбир динләјиҹиләрә баха биләҹәк. Белә етмәклә, о, динләјиҹиләрин диггәтини өзүндә сахлајаҹаг вә тәгдим олунан ваҹиб руһани тәлимдән там фајдаланмаға онлара көмәк едә биләҹәк.