Вурғуламаг үчүн тәкрарла

ТӘКРАРЛАМАГ јахшы тәлимин бир һиссәсидир. Ваҹиб фикри бир нечә дәфә дејәндә, чох еһтимал ки, динләјиҹиләрин јадында галаҹаг. Әҝәр фикри бир аз фәргли шәкилдә тәкрар етсән, ону даһа јахшы анлајаҹаглар.

Динләјиҹиләр дедикләрини јадда сахламасалар, сөзләрин онларын бахышларына вә һәјат тәрзләринә тәсир етмәјәҹәк. Анҹаг һансыса фикри хүсуси олараг вурғуласан, онлар, еһтимал ки, сонра да бу һагда дүшүнәҹәкләр.

Даһи Нәсиһәтчимиз олан Јеһова тәкрарламаг үсулундан истифадә етмәкдә бизә нүмунә гојмушдур. О, Исраил халгына Он әмр вермишди. Јеһова Сина дағында һәмин әмрләри халга мәләк васитәсилә демишди. Даһа сонра бу әмрләри Мусаја јазылы шәкилдә вермишди (Чых. 20:1-17; 31:18; Ганун. т. 5:22). Вәд едилмиш дијара ҝирмәздән әввәл Муса Јеһованын ҝөстәришилә һәмин әмрләри исраиллиләрә тәкрарлады вә Ганунун тәкрары 5:6-21 ајәләриндә ҝөрдүјүмүз кими, мүгәддәс руһун васитәсилә онлары гәләмә алды. Исраиллиләрә верилән әмрләр арасында Јеһованы бүтүн гәлбләри, варлыглары вә вар ҝүҹләри илә севиб Она хидмәт етмәк тәләби дә вар иди. Бу да тәкрар-тәкрар дејилмишди (Ганун. т. 6:5; 10:12; 11:13; 30:6). Нә үчүн? Чүнки Исанын да дедији кими, бу, ‘биринҹи вә ән бөјүк әмр’ иди (Мат. 22:34-38). Јеһова Јеремја пејғәмбәр васитәсилә Јәһуда халгына бүтүн әмрләринә табе олмағын ваҹиблијини 20 дәфәдән чох хатырлатмышды (Јер. 7:23; 11:4; 12:17; 19:15). Һәмчинин Аллаһ Језекел васитәсилә 60 дәфәдән чох демишди ки, халг Онун Јеһова олдуғуну биләҹәк (Јез. 6:10; 38:23).

Тәкрарламагдан еффектив истифадә етмәјин үсулларыны Исанын хидмәти һаггындакы мәлуматлардан да тапмаг олар. Мәсәлән, дөрд Мүждәнин һәр бири диҝәрләриндә вә ја јалныз бириндә јазылан ваҹиб һадисәләри бир аз фәргли нөгтеји-нәзәрдән тәгдим едир. Исанын өзү дә өјрәдәркән бир ваҹиб фикри бир нечә дәфә, анҹаг мүхтәлиф үсулларла чатдырырды (Марк 9:34-37; 10:35-45; Јәһ. 13:2-17). Өлүмүндән бир нечә ҝүн әввәл Зејтун дағында оларкән Иса «Ојаг дурун; чүнки Рәббинизин һансы ҝүн ҝәләҹәјини билмәзсиниз» мәсләһәтини верди вә сонра ваҹиблијини вурғуламаг мәгсәдилә ону бир дә тәкрарлады (Мат. 24:42; 25:13).

Тәблиғ хидмәтиндә. Башгаларына тәблиғ едәркән онларын дедикләримизи јадда сахлајаҹагларына үмид едирик. Тәкрарлардан еффектив сурәтдә истифадә етмәклә бу мәгсәдә наил ола биләрик.

Мөвзуну мүзакирә едәркән тәкрар етмәк адәтән онун јадда галмасына көмәк едир. Буна ҝөрә дә ајәни охудугдан сонра онун әсас һиссәсини ҝөстәриб: «Бу фикрин бурада неҹә ифадә олундуғуна диггәт јетирдинизми?» — дејәрәк ону вурғулаја биләрик.

Тәкрарламаг үчүн сөһбәтин ахырынҹы ҹүмләләриндән дә јахшы истифадә етмәк олар. Мәсәлән, дејә биләрсән: «Үмидварам ки, сөһбәтимизин әсас мәгамлары јадынызда галаҹаг». Сонра ону садә шәкилдә тәкрарла. Мәсәлән, белә демәк олар: «Аллаһын нијјәти јер үзүнүн Ҹәннәтә чеврилмәсидир. Бу мәгсәд мүтләг һәјата кечәҹәк». Јахуд: «Мүгәддәс Китаб ајдын ҝөстәрир ки, биз бу системин ахыр ҝүнләриндә јашајырыг. Бу системин сонундан сағ чыхмаг истәјириксә, Аллаһын биздән нә тәләб етдијини өјрәнмәлијик». Јахуд демәк олар: «Ҝөрдүјүмүз кими, Мүгәддәс Китабда аилә проблемләринин өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн практики мәсләһәтләр вар». Бәзи һалларда исә, јадда сахланылмалы фикир кими Мүгәддәс Китабдан бир ајәни садәҹә тәкрарламаг олар. Сөзсүз ки, еффектив шәкилдә едә билмәк үчүн буну әввәлҹәдән фикирләшмәк лазымдыр.

Тәкрар башчәкмә едәндә, һәмчинин Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси заманы буну тәкрар үчүн суалларын васитәсилә етмәк олар.

Әҝәр инсан Мүгәддәс Китаб мәсләһәтини анламагда вә ја ону тәтбиг етмәкдә чәтинлик чәкирсә, мөвзуну бир нечә дәфә изаһ етмәк лазым ҝәлә биләр. Мөвзуну мүхтәлиф јөнләрдән ачыгламаға чалыш. Мүзакирәнин чох узун олмасы ваҹиб дејил, әсас одур ки, өјрәнәни сонра да бу һагда фикирләшмәјә тәшвиг етсин. Унутма, Иса шаҝирдләринин биринҹи олмаг арзусуну боғмаларына көмәк етмәк үчүн бу ҹүр тәкрарлардан истифадә едирди (Мат. 18:1-6; 20:20-28; Лука 22:24-27).

Чыхыш едәркән. Сәһнәдән чыхыш едәндә мәгсәдин садәҹә мәлуматы чатдырмагдан ибарәт дејил. Динләјиҹиләрин ону баша дүшмәләри, јадда сахламалары вә тәтбиг етмәләри лазымдыр. Буна наил олмаг үчүн тәкрарлардан мәһарәтлә истифадә ет.

Анҹаг әсас фикирләри тез-тез тәкрарласан, динләјиҹиләрин диггәти јајына биләр. Һансы фикирләрин хүсуси вурғу илә дејилмәли олдуғуну диггәтлә өлчүб-бич. Бунлар адәтән нитгинин әсасыны тәшкил едән бәндләр олур. Анҹаг динләјиҹиләр үчүн хүсуси әһәмијјәт кәсб едәҹәк фикирләри дә тәкрарламаг олар.

Тәкрарламағын үсулларындан бири дә артыг ҝиришдә әсас бәндләри садаламагдыр. Бунун үчүн гыса ҹүмләләр ишләдәрәк чатдыраҹағын мәлумат һагда үмуми тәсәввүр јарат, суаллар вер вә ја һәллини ҝөстәрәҹәјин проблеми тәсвир едән гыса нүмунәләр чәк. Әсас бәндләрин сајыны дејиб, онлары сыраламаг олар. Сонра чыхышын әсас һиссәсиндә онларын һәр бирини ачыгла. Чыхышын әсас һиссәсиндә вурғуну ҝүҹләндирмәк үчүн нөвбәти әсас бәндә кечмәздән әввәл һәр бир әсас бәнди тәкрарла. Ја да ки, әсас фикри неҹә тәтбиг етмәји ҝөстәрән бир нүмунә чәкмәк олар. Сонра әсас фикирләри вурғуламаг үчүн јекунда онлары тәкрарламаг, тәзадлардан истифадә етмәк, галдырылан суаллары ҹавабландырмаг, јахуд әввәлдә гејд етдијин проблемин һәллини гысаҹа сөјләмәк олар.

Тәҹрүбәли натиг јухарыда дејиләнләри етмәклә јанашы, динләјиҹиләринин һәр биринә ајрылыгда диггәтлә фикир верир. Кимсә мүәјјән фикри баша дүшмәјә чәтинлик чәкирсә, натиг буну дујур. Фикир ваҹибдирсә, ону јенидән изаһ едир. Анҹаг ејни сөзләри тәкрарламаг кифајәт етмәјә биләр. Өјрәтмәк өзүнә даһа чох шеји дахил едир. Натиг вәзијјәтә ујғунлашмағы баҹармалыдыр. Ола биләр, чыхыша демәји планлашдырмадығы фикирләри дахил етмәк лазым ҝәлсин. Чыхышы динләјиҹиләрин тәләбатларына бу шәкилдә ујғунлашдырмағын сәнин бир мүәллим кими нә дәрәҹәдә мәһарәтли олдуғуну мүәјјән едәҹәк.