ДӘРС 51
Чыхыша вә һиссәләринә ајрылан вахт
ТӘЛИМ верәркән ән ваҹиб мәсәлә онун кејфијјәти олса да, вахта да диггәт јетирмәк ҝәрәкдир. Ҝөрүшләримиз конкрет вахтда башламалы вә гуртармалыдыр. Буна наил олмаг үчүн програмын һиссәләри илә чыхыш едәнләрин һәр бириндән бир-бири илә әмәкдашлыг етмәси ҝөзләнилир.
Мүгәддәс Китабын јазылдығы вахтларда инсанларын һәјата бахышы мүасир дүнјадакы әксәр инсанларын бахышындан фәргләнирди. Вахт ‘үчүнҹү саат радәләри’ вә ја «тәхминән онунҹу саат» кими тәхмини ифадәләрлә билдирилирди (Мат. 20:3-6; Јәһ. 1:39). Ҝүндәлик ишләрин дәгиг вахтыны мүәјјән етмәјә надир һалларда еһтијаҹ дујулурду. Дүнјанын бир чох јерләриндә вахта бу ҝүн дә ејни ҹүр јанашырлар.
Анҹаг кимсә јерли адәт-әнәнәнин тәсири алтында вә ја өзүнүн хасијјәтиндән ирәли ҝәләрәк вахтда дәгиг олмаса белә, вахта лазыми диггәт јетирмәји өјрәнмәјин фајдасы дәјә биләр. Програмын һиссәләрини бир нечә нәфәр тәгдим едирсә, һәр һиссәјә ајрылан вахта диггәт јетирмәк лазымдыр. «Гој һәр шеј әдәблә вә низамла едилсин» принсипини ҝөрүшләримиздәки тапшырыгларын вахтына да тәтбиг етмәк олар (1 Кор. 14:40).
Вахтдан кәнара чыхмамаг үчүн нә етмәк олар? Һазырлыг әсас амилдир. Адәтән јахшы һазырлашмајан натигләрин вахт мәсәләсиндә чәтинлији олур. Ола билсин, онлар өзләриндән чох архајындырлар, јахуд һазырлашмағы ахырынҹы дәгигәјә сахлајырлар. Чыхышы вахтында гуртармаг үчүн илк нөвбәдә тапшырығы гијмәтләндирмәк лазымдыр вә ону јахшы һазырламаға истәк олмалыдыр.
Ола билсин, тапшырығына охумаг дахилдир. Әввәлҹә, рәванлыг, фасилә, мәнтиги вурғу вә әсас фикирләрин вурғуланмасыны өзүнә дахил едән 4-дән 7-дәк олан дәрсләри нәзәрдән кечир. Сонра тәјин олунмуш материалы уҹадан охујаркән орадакы мәсләһәтләри тәтбиг ет. Вахта фикир вер. Бәлкә, тапшырығы вахтында гуртармаг үчүн бир гәдәр сүрәтлә охумаг тәләб олунур? Нисбәтән аз әһәмијјәт кәсб едән һиссәләрдә темпи артыр, лакин әсас фикирләри вурғуламаг үчүн темпини азалт вә фасиләләр ет. Дөнә-дөнә мәшг ет. Нитгин нә гәдәр рәван олса, тапшырығы вахтында битирмәк бир о гәдәр асан олаҹаг.
Туталым, план үзрә чыхыш етмәлисән. Вахтында гуртармаг үчүн һәддән артыг тәфсилаты илә гејдләр апармаг вә аз гала бүтүн чыхышы јазмаға еһтијаҹ јохдур. 25-ҹи дәрсин үзәриндә ишләјәркән бунун даһа јахшы үсулуну артыг өјрәнмисән. Нөвбәти беш мәгамы јадында сахла: 1) Һәддән артыг чох олмамаг шәртилә јахшы материал һазырла. 2) Әсас фикирләр һагда ајдын тәсәввүрүн олсун, лакин ҹүмләләри әзбәрләмә. 3) Планда чыхышын һәр һиссәсинә нә гәдәр вахт ајыраҹағыны вә мүәјјән бәндләрә чатанда чыхышын әввәлиндән нә гәдәр вахт кечмәли олдуғуну гејд ет. 4) Һазырлашаркән вахты чатдырмадығын тәгдирдә, һансы фикирләри бураха биләҹәјини мүәјјәнләшдир. 5) Чыхышы мәшг ет.
Мәшг етмәк ваҹибдир. Мәшг едәркән диггәт јетир ки, чыхышын һәр һиссәсини вахтында гуртарасан. Бүтүн чыхышы ајрылан вахт чәрчивәсиндә тәгдим едә биләнәдәк дөнә-дөнә мәшг ет. Ајрылан вахт әрзиндә һәддән артыг чох мәлумат чатдырмаға чалышма. Аудиторија гаршысында чыхыш едәркән мәшгдәкиндән чох вахт лазым ҝәлә биләр, буна ҝөрә дә бир аз әлавә вахт сахла.
Чыхышын һиссәләринә ајрылан вахт. Вахтында гуртармаг үчүн вахты чыхышын һиссәләри арасында дүзҝүн бөлүшдүрмәк лазымдыр. Вахтын чох һиссәси әсас бәндин ачыгланмасына сәрф едилмәлидир. Тәлимин әсас мәгамлары мәһз бу һиссәдә чатдырылыр. Ҝириш һиссә кифајәт гәдәр олмалыдыр ки, 38-ҹи дәрсдә мүзакирә едилән үч мәгсәдә наил олунсун. Әсас һиссә о гәдәр узун олмалы дејил ки, 39-ҹу дәрсдә һаггында бәһс етдијимиз јахшы јекун үчүн вахт галмасын.
Вахтдан кәнара чыхмамаға чалышсан, чыхыш јахшы алынаҹаг, үстәлик бунунла програмын диҝәр һиссәләри илә чыхыш едәнләрә, еләҹә дә бүтүн јығынҹаға һөрмәт етдијини ҝөстәрәҹәксән.