Е’тигадыныз нәјә әсасланыр?

Лүғәтин вердији тә’рифә ҝөрә, “инанмаг” ифадәси “бир ишин, сөзүн вә саирәнин јәгинлијинә, доғрулуғуна гәти әмин олмаг, архајын олмаг” мә’насыны верир. “Инсан һүгуглары һаггында үмуми бәјаннамә” һәр бир кәсин “фикир, виҹдан вә дин азадлығына” олан һүгугуну мүдафиә едир. Бу һүгуга, һәр бир кәсин көнүллү сурәтдә өз “динини вә ја е’тигадыны дәјишмәк” азадлығы да дахилдир.

БӘС бә’зиләри нә үчүн өз динини вә ја е’тигадыны дәјишмәк истәјирләр? Ахы чох вахт бу сөзләри ешитмәк олар: “Мәним диним мәни гане едир”. Чохларынын фикринә ҝөрә, киминсә е’тигады, һәтта сәһв олса белә һеч кимә мане олмур. Мәсәлән, әҝәр бир кәс Јер күрәсинин јасты олдуғуна инанырса, бундан нә онун өзүнә, нә дә башгаларына зәрәр ҝәлмәјәҹәк. Ким исә дејә биләр: “Ишиндә ол!” Бәс белә нөгтеји-нәзәр һәмишәми доғрудур? Бир һәким ҹәсәд үзәриндә ишләдикдән сонра әлини јумајыб, хәстәләри мүајинә етмәјин мүмкүн олдуғуна инадла инанырса, иш јолдашы она “ишиндә ол” дејәрми?

Тарихин шәһадәтлик етдији кими, јанлыш дини тәсәввүрләр бәшәријјәтә чох бөјүк зәрәр вуруб. Орта әсрләрин мүгәддәс адланан сәлиб јүрүшләри заманы дин рәһбәрләринин “христиан фанатикләрини гәддарлыға вә зоракылыға тәһрик етмәләри” сајәсиндә нә гәдәр фәлакәтин баш вердијини хатырлајын. Јахуд, “гылынҹларынын дәстәјинә мүгәддәсләрин адыны јазан орта әсрин әсҝәрләри кими”, бу јахынларда баш верән вәтәндаш мүһарибәләриндә “түфәнҝләринин гундағына бакирә Мәрјәмин сурәтини јапышдыран” мүасир “христиан” дөјүшчүләрини дүшүнүн. Бу дини фанатикләрин һеч бири өз һәрәкәтләринин дүзҝүнлүјүнә шүбһә етмирди. Лакин дини зәминдә јаранан бу вә ја диҝәр мүһарибәләрин дәһшәтли дәрәҹәдә пислик олдуғуна шүбһә јохдур.

Бәс нәјә ҝөрә дүнјада бу гәдәр мүнагишә вә зиддијјәт мөвҹуддур? Мүгәддәс Китаб ҹаваб верир ки, Шејтан Иблис “бүтүн дүнјаны алдадыр” (Вәһј 12:9; 2 Коринфлиләрә 4:4; 11:3). Һәвари Павел хәбәрдарлыг едирди ки, иман едәнләрин чоху “әламәтләр вә јаланчы харигәләр” ҝөстәрән Шејтан тәрәфиндән алдандыглары үчүн мәһв олаҹаглар. Павелин сөзләринә ҝөрә, онлар “һәгигәти севмәјә вә онунла хилас олмаға разы” олмадыглары үчүн “јалана” инанаҹаглар (2 Салониклиләрә 2:9—12). Алданмамаг үчүн нә етмәк олар? Үмумијјәтлә, е’тигадынызын дүзҝүнлүјүнә әминсинизми?

Бизи белә тәрбијә едибләр

Еһтимал ки, тәрбијә едәркән валидејнләриниз сизә мүәјјән е’тигады ашылајыблар. Јәгин, бу јахшы давранышдыр, чүнки Аллаһ истәјир ки, валидејнләр өз өвладларына тә’лим версинләр (Тәснијә 6:4—9; 11:18—21). Мисал үчүн, ана вә нәнәсинин өјүдүнә гулаг асмасы ҝәнҹ Тимотејә бөјүк фајда ҝәтирди (2 Тимотејә 1:5; 3:14, 15). Мүгәддәс Јазылар валидејнләрин е’тигадына һөрмәт бәсләмәјә дә’вәт едир (Сүлејманын мәсәлләри 1:8; Ефеслиләрә 6:1). Мәҝәр Јарадан истәјирми ки, јалныз валидејнләринизин инандыглары үчүн сиз дә һәмин шејә е’тигад едәсиниз? Әҹдадларын е’тигад вә давранышларына кор-коранә риајәт етмәк тәһлүкәлидир (Мәзмур 78:8; Амос 2:4).

Иса Мәсиһлә сөһбәт едән самаријалы гадын ушаглыгдан өз халгынын е’тигадына өјрәдилмишди (Јәһја 4:20). Иса, бу гадынын е’тигад азадлығына һөрмәт етмәклә јанашы, гејд етди: “Сиз билмәдијинизә ибадәт едирсиниз”. Гадынын инандыгларынын чоху, әслиндә сәһв иди вә Иса ҝөстәрди ки, Аллаһа мәгбул тәрздә, јә’ни “руһән вә һәгигәтән” хидмәт етмәк үчүн, гадын өз дини нәзәрләрини дәјишмәлидир. Самаријалы гадын вә онун кими бир чох башгалары өз әҹдадларынын динини мүдафиә едиб, Исанын сөјләдикләринә мүгавимәт ҝөстәрмәдиләр, әксинә, “имана сарылдылар” (Јәһја 4:21—24, 39—41; Һәвариләрин ишләри 6:7).

Бизи белә өјрәдибләр

Бир чох мүәллимләр вә елмин мүәјјән саһәләри үзрә мүтәхәссис оланлар дәрин һөрмәтә лајигдирләр. Буна бахмајараг, тарих, тамамилә јанылан мәшһур мүәллимләрин нүмунәсилә долудур. Мәсәлән, Јунан философу Аристотелин јаздығы ики елми китаб барәдә тарихчи Бертран Рассел дејирди: “Бу китаблардакы ҹүмләләрин һеч бири, мүасир елми нөгтеји-нәзәрдән бир шејә јарамыр”. Һәтта мүасир дөврүн чох мүтәхәссисләри дә чох вахт тамамилә јанылырлар. Британ алими лорд Келвин 1895-ҹи илдә әминликлә е’лан етмишди: “Һавадан ағыр учуҹу апаратлар јаратмаг мүмкүн дејил”. Буна ҝөрә дә һикмәтли адам, бә’зи нүфузлу шәхсләрин иддиа етдикләри фикирләри кор-коранә һәгигәт санмајаҹаг (Мәзмур 146:3).

Дини тә’лимләр саһәсиндә дә бу ҹүр еһтијат тәләб олунур. Танынмыш мүәллимләрдән илаһијјат саһәсиндә дәрин билик алан һәвари Павел, әҹдадларынын “ән’әнәләринә һәддиндән артыг тәәссүблә риајәт” едирди. Лакин әҹдадларынын дининә бағлылығы она јалныз зәрәр ҝәтирди, чүнки о, “Аллаһын ҹәмијјәтини тә’гиб едир, ону виран гојурду” (Галатијалылара 1:13, 14; Јәһја 16:2, 3). Ән пис олан о иди ки, Павел узун мүддәт “дүртмәләрә гаршы тәпик” атырды вә Иса Мәсиһә иман етмәси үчүн она гаршы јөнәлдилән бүтүн ҹәһдләрә мүгавимәт ҝөстәрирди. Беләликлә, Павели е’тигадыны дәјишмәјә тәшвиг етмәк үчүн, бу ишә гејри-ади тәрздә Исанын өзү гарышасы олду (Һәвариләрин ишләри 9:1—6; 26:14).

Күтләви информасија васитәләринин тә’сири

Бәлкә дә сизин нөгтеји-нәзәринизә күтләви информасија васитәләри ҝүҹлү тә’сир ҝөстәриб. Инсанларын әксәријјәти, күтләви информасија васитәләринин сөз азадлығындан истифадә едиб, фајдалы мә’луматлар вердијинә ҝөрә севинирләр. Лакин күтләви информасија васитәләрини чох вахт нүфузлу гүввәләр идарә едирләр. Тәсвир едилән һадисәләр чох вахт габагҹадан һасил олан јанлыш фикир әсасында тәгдим олунур, бу исә сизин дүшүнҹәнизә тә’сир едә биләр.

Бундан әлавә, бөјүк аудиторијанын диггәтини ҹәлб етмәк үчүн, күтләви информасија васитәләри сенсасијаја сәбәб олан вә гарышыглыг јарадан хәбәрләри ајдынлашдырмаға чалышыр. Әҝәр бир нечә ил бундан габаг мүәјјән бир иш һаггында ачыг-ашкар јазмаға вә ја данышмаға горхурдуларса, бу ҝүн бу барәдә ачыг данышырлар. Давраныш тәрзинин тә’јин олунмуш нормалары јаваш-јаваш позулур вә ортадан галдырылыр. Инсанларын дүшүнҹәси тәдриҹән корланыр. Онлар “писә јахшы вә јахшыја пис” демәјә башлајырлар (Ишаја 5:20; 1 Коринфлиләрә 6:9, 10).

Е’тигадыныз үчүн мөһкәм тәмәл тапын

Инсан идејаларына вә фәлсәфәләринә әсасланмаг, гум үзәриндә ев тикмәјә бәнзәр бир шејдир (Матта 7:26; 1 Коринфлиләрә 1:19, 20). Бәс онда е’тигадымызы әминликлә нәјә әсасландыра биләрик? Бизи әһатә едән дүнјаны дәрк етмәк вә руһани мәсәләләр һаггында суаллар вермәк үчүн Аллаһ бизә шүур вериб. Мәҝәр суалларымыза дүзҝүн ҹаваб алмагда Онун бизә көмәк едәҹәјини зәнн етмәјимиз мәнтигә ујғун олмаздымы? (1 Јәһја 5:20). Сөзсүз ки, мәнтигә ујғундур! Бәс дин мәсәләсиндә нәјин доғру, дүзҝүн вә һәгигәтә мүвафиг олдуғуну неҹә өјрәнмәк олар? Шүбһә јохдур ки, бу ишдә бизә јалныз Аллаһын Кәламы олан Мүгәддәс Китаб көмәк едәҹәкдир (Јәһја 17:17; 2 Тимотејә 3:16, 17).

Бәс бирдән ким исә дејә биләр: “Дајанын, мәҝәр дүнјада баш верән мүнагишә вә гарышыглығын әксәријјәтиндә тәгсиркар оланлар, әлләриндә Мүгәддәс Китабы тутанлар дејилми?” Доғрудур, Мүгәддәс Китаба риајәт етдикләрини сөјләјән дин рәһбәрләри, бир чох долашыг вә зиддијјәтли фикирләр ирәли сүрүбләр. Бүтүн бунлар исә, бу инсанларын өз е’тигадларыны Мүгәддәс Китаба әсасландырмадыгларына ҝөрә баш вериб. Һәвари Петер онлары “јыхыҹы бид’әтләр” јарадан јаланчы пејғәмбәрләр вә јаланчы мүәллимләр адландырырды. Петер јазырды: “Онларын үзүндән һәгигәт јолу күфр олунаҹагдыр” (2 Петер 2:1, 2). О, һәмчинин гејд едирди: “Пејғәмбәрләрин сөзләри бизим үчүн даһа сабит олду. Сиз јахшы едирсиниз ки... гаранлыг јердә ишыг сачан бир чыраға бәнзәјән бу сөзләрә диггәт едирсиниз” (2 Петер 1:19; Мәзмур 119:105).

Мүгәддәс Китабда, е’тигадымызын Мүгәддәс Китаб тә’лимләринә мүвафиг олуб-олмадығыны јохламаға тәшвиг едилирик (1 Јәһја 4:1). Әлиниздәки бу журналын милјонларла охуҹусу, бу ҹүр јохланышын онларын һәјатына мә’на вә сабитлик ҝәтирдијини тәсдиг едә биләр. Алиҹәнаб веријалылар кими, бир шејә инанмағы гәрара алмаздан әввәл, “һәр ҝүн Мүгәддәс Јазылары” арашдырын (Һәвариләрин ишләри 17:11). Јегованын Шаһидләри бу ишдә сизә көмәк етмәјә шад олаҹаглар. Әлбәттә ки, нәјә е’тигад едәҹәјинизи сиз өзүнүз гәрара алмалысыныз. Лакин е’тигадынызын инсан дүшүнҹәләри вә истәкләринә дејил, Аллаһ тәрәфиндән верилән һәгигәт Кәламына әсасландығына әмин олмаг мүдрикликдир (1 Салониклиләрә 2:13; 5:21).

[6-ҹы сәһифәдәки шәкилләр]

Е’тигадынызы әминликлә Мүгәддәс Китаба әсасландыра биләрсиниз.