Мүкафаты алмаг үчүн өзүнүзә һаким олун!
“Мүсабигәдә иштирак едәнләрин һамысы һәр ҹәһәтҹә өзләрини сахлајырлар [“өзләринә һаким олурлар”, ЈД]” (1 КОРИНФЛИЛӘРӘ 9:25).
1. Ефеслиләрә 4:22-24 ајәләринә әсасән милјонларла инсанлар Јеһованын ирадәсини јеринә јетирмәк истәдикләрини неҹә ҝөстәрмишләр?
ӘҜӘР сән Јеһованын Шаһиди кими вәфтиз олунмусанса, галибләрини әбәди һәјат мүкафаты ҝөзләјән символик јарышда иштирак етмәк истәјини һамынын гаршысында ҝөстәрмисән. Сән Јеһованын ирадәсини јеринә јетирмәјә разылыг вермисән. Јеһоваја һәср олунмаздан әввәл, бизләрдән чохумуз ҹидди дәјишикликләр етмәли олмушдуг ки, һәср олунмамыз Јеһованын нөгтеји-нәзәриндән һәгиги, мәгбул сајылсын. Биз, һәвари Павелин мәсиһчиләрә јаздығы “әввәлки јашајышыныза мәхсус олуб, алдадыҹы еһтирасларла позулмуш көһнә мәнлији кәнара атын... Вә Аллаһын бәнзәјишинә ҝөрә һәгиги салеһлик вә мүгәддәсликлә јарадылмыш јени мәнлији ҝејинин”, нәсиһәтинә риајәт етдик (Ефеслиләрә 4:22-24). Башга сөзләрлә, Аллаһа һәср олунмаг гәрарыны вермәздән әввәл, биз, әввәлки јолверилмәз һәјат тәрзимизи рәдд етмәли идик.
2, 3. Аллаһын лүтфүнү газанмаг үчүн ики ҹүр дәјишиклик етмәк зәрурәти 1 Коринфлиләрә 6:9-12 ајәләриндән неҹә ҝөрүнүр?
2 Јеһованын Шаһиди олмаг үчүн кәнара атмалы олдуғумуз көһнә мәнлијин мүәјјән ҹизҝиләри Аллаһын Кәламында билаваситә мүһакимә едилир. Коринфлиләрә мәктубунда Павел онлардан бә’зиләрини садалајыр: “Нә әхлагсызлар, нә бүтпәрәстләр, нә зинакарлар, нә кишибазлар, нә ушагбазлар, нә оғрулар, нә тамаһкарлар, нә сәрхошлар, нә аҹыдилләр, нә дә гәсбкарлар Аллаһын Падшаһлығыны мирас алмајаҹаглар”. Сонра Павел “сизләрдән бә’зиләри дә бу ҹүр идиләр” демәклә, I әсрин мәсиһчиләринин лазыми дәјишикликләр етдијини ҝөстәрди. Диггәт јетирәк ки, Павел “идиләр” дејир, демәли онлар инди дәјишилмишләр (1 Коринфлиләрә 6:9-11, И–93).
3 Павел “мәнә һәр шеј ҹаиздир [“ганунидир”, ЈД], лакин һәр шеј фајдалы дејил”, — демәклә, нөвбәти дәјишикликләрин тәләб олуна биләҹәјинә ишарә етди (1 Коринфлиләрә 6:12). Бу сөзләрә мүвафиг олараг, Јеһованын Шаһиди олмаг арзусунда олан кәсләр, гануни олса да, фајдалы олмајан вә ја ҝәләҹәк нөгтеји-нәзәриндән бөјүк әһәмијјәт кәсб етмәјән мәшғулијјәтләрә дә “јох” демәк зәрурәтини ҝөрүрләр. Бу мәшғулијјәтләр, инсанын вахтынын чохуну алар вә даһа ваҹиб олан шејләрдән јајындыра биләр.
4. Һәср олунмуш мәсиһчиләр Павеллә нәдә разыдырлар?
4 Аллаһа, санки бөјүк гурбанларла бағлы имиш кими ҹандәрди јох, һәвәслә һәср едилирләр. Һәср олунмуш мәсиһчиләр, Мәсиһин шаҝирди олдугдан сонра нөвбәти сөзләри дејән Павеллә разыдырлар: “[Мәсиһин] уғрунда... һәр шеји зијан һесаб едир вә зибил сајырам ки, Мәсиһи әлдә едим” (Филипилиләрә 3:8). Павел, Аллаһа мәгбул бир һәјат сүрмәји давам етдирә билсин дејә, аз әһәмијјәтли шејләри һәвәслә рәдд етди.
5. Павел һансы јарышда галиб ҝәлди вә буну биз неҹә едә биләрик?
5 Павел руһани јарышда өзүнә һаким олмағы баҹарды вә нәтиҹәдә нөвбәти сөзләри дејә билди: “Мүбаризәдә јахшы чарпышдым, гачышы битирдим, иманы һифз етдим. Бундан сонра мәним үчүн салеһлик таҹы һазыр дурур. Адил Һаким олан Рәбб о Ҝүн ону мәнә вә јалныз мәнә дејил, Онун зүһуруну һәрарәтлә арзулајанларын һамысына верәҹәкдир” (2 Тимотејә 4:7, 8). Буна бәнзәр фикри нә вахтса биз дә өзүмүз барәсиндә сөјләјә биләҹәјикми? Әҝәр иманы һифз едәрәк вә өзүмүзә һаким олараг мәсиһчи ‘гачышында’ дајанмадан ахыра кими иштирак етсәк, сөјләјә биләрик.
Јахшылыг етмәк үчүн өзүнә һаким олмаг
6. Өзүнә һаким олмаг нә демәкдир вә ону һансы ики үсулла тәзаһүр етдирмәлијик?
6 Мүгәддәс Китабда “өзүнә һаким олмаг” мә’насында ишләнән ибрани вә јунан сөзләри һәрфи мә’нада өзүнү идарә етмәк мә’насыны дашыјыр. Бу сөзләр, чох вахт пислик етмәкдән өзүнү сахламаг демәкдир. Лакин өзүмүзү јахшылыг етмәјә тәшвиг етмәк үчүн дә, еһтимал ки, өзүмүзә һаким олмағы баҹармалыјыг. Гејри-камил инсанлар доғулдуглары вахтдан пис ишләрә мејлли олдуглары үчүн, өзүмүзә һаким олмаг бизә икигат чәтин ҝәлир (Ваиз 7:29; 8:11). Өзүмүзү јалныз писликдән сахламаг дејил, һәм дә јахшылыг етмәјә мәҹбур етмәк лазым ҝәлир. Гејд етмәјә дәјәр ки, јахшылыг етмәк үчүн өзүмүзү идарә етмәк, пис ишләрдән гачынмағын ән јахшы үсулларындан биридир.
7. а) Давуд кими биз нә барәдә дуа етмәлијик? б) Нә барәдә дәрин дүшүнмәлијик ки, өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини даһа чох инкишаф етдирәк?
7 Ајдын ҝөрүрүк ки, Аллаһа һәср олунмамыза ахыра кими садиг галмаг истәјириксә, өзүнә һаким олмаг кејфијјәти олдугҹа ваҹибдир. Бизим Давуд кими дуа етмәјә еһтијаҹымыз вар: “Мәндә тәмиз үрәк јарат, еј Аллаһ; вә ичимдә доғру руһ тәзәлә” (Мәзмур 51:10). Әхлаги вә ја физики вәзијјәтимизә пис тә’сир едән шејләрдән гачынмағын фајдасы үзәриндә дүшүнә биләрик. Бу ҹүр шејләрин зәрәрли нәтиҹәләри үзәриндә дүшүнүн: сәһһәтлә әлагәли ҹидди проблемләр, позулмуш мүнасибәтләр вә һәтта вахтсыз өлүм. Диҝәр тәрәфдән исә, Јеһованын бизә ҝөстәрдији һәјат јолу илә ҝетмәјин нә гәдәр үстүн олдуғуну дүшүнәк. Лакин реалист олаг вә унутмајаг ки, үрәјимиз алдадыҹыдыр (Јеремја 17:9). Биз, Јеһованын нормаларына риајәт етмәјин ваҹиблијини азалтмаг үчүн үрәјимизин ҝөстәрдији һәр бир ҹәһдә гәтијјәтлә мүгавимәт ҝөстәрмәлијик.
8. Тәҹрүбә бизә нә өјрәдир? Нүмунә ҝәтирин.
8 Бизләрдән чохумуз өз тәҹрүбәсиндән билир ки, инадкар бәдән чох вахт һазырлыг руһунун аловуну сөндүрмәјә чалышыр. Нүмунә үчүн Падшаһлыг һаггындакы тәблиғ ишини ҝөтүрәк. Инсанларын бу хиласедиҹи ишдә һазырлыгла иштирак етмәсини ҝөрмәк Јеһоваја хошдур (Мәзмур 110:3; Матта 24:14). Бизләрдән чохумуз үчүн ачыг-ашкар тәблиғ етмәк асан олмамышдыр. Ахы бәдәнимизин асан јолла ҝетмәсинә јол вермәк әвәзинә, биздән бәдәнимизи идарә едәрәк, ‘ҹәфа вериб ону көлә етмәк’ тәләб олунурду вә еһтимал ки, инди дә тәләб олунур (1 Коринфлиләрә 9:16, 27; 1 Салониклиләрә 2:2).
“Һәр ҹәһәтҹә”?
9, 10. ‘Һәр ҹәһәтҹә өзүнә һаким олмаға’ нә дахилдир?
9 Мүгәддәс Китабын ‘һәр ҹәһәтҹә өзүнүзә һаким олун’ мәсләһәти ҝөстәрир ки, садәҹә олараг тәмкинли олмаг вә әхлагсыз давранышлардан гачынмаг кифајәт дејил. Еһтимал ки, биз бу саһәдә өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини өзүмүздә инкишаф етдирмишик вә әҝәр беләдирсә, миннәтдар ола биләрик. Бәс өзүнә һаким олмаг кејфијјәтинин зәрури олдуғу бир о гәдәр дә нәзәрә чарпмајан саһәләрдә неҹә? Тутаг ки, һәјат сәвијјәси нисбәтән јүксәк олан варлы өлкәдә јашајырыг. Мәҝәр өзүмүзү лазымсыз хәрҹләрдән чәкиндирмәји өјрәнмәк мүдриклик олмаздымы? Валидејнләр, имканлары чатдығы вә ја мағазада олдуғу үчүн хошларына ҝәлән һәр шеји алмамағы ушагларына өјрәтмәлидирләр. Шүбһәсиз ки, бу ҹүр нәсиһәтләр тә’сирли олсун дејә, валидејнләр дүзҝүн нүмунә вермәлидирләр (Лука 10:38-42).
10 Гәнаәт етмәји өјрәнмәклә, ирадәмизи мөһкәмләндирә биләрик. Бундан әлавә, биз, еһтимал ки, малик олдуғумуз шејләри даһа чох гијмәтләндирәҹәк вә истәдикләринә ҝөрә дејил, еһтијаҹ уҹбатындан гәнаәт етмәјә мәҹбур олан кәсләрә даһа мәрһәмәтлә јанашаҹағыг. Е’тираф етмәк лазымдыр ки, садә һәјат тәрзи, “Кефини чәк!” вә ја “Сән ән јахшысына лајигсән!” кими ҝениш јајылмыш шүарлара зиддир. Реклам дүнјасы арзулары тә’хирәсалынмаз сурәтдә тә’мин етмәјә тәшвиг едир, әслиндә исә буну өз мәнфәәти үчүн едир. Бу ҹүр вәзијјәт өзүмүзә һаким олмаг сә’јимизә мане ола биләр. Инкишаф едән Авропа өлкәләриндән бириндә дәрҹ олун журналда бу јахынларда белә бир гејд варды: “Әҝәр сон дәрәҹәдә јохсул шәраитләрдә јашајан кәсләр үчүн арзуедилмәз мејлләри идарә етмәк дахили мүбаризә илә әлагәлидирсә, буну етмәк варлы өлкәләрдә јағ-бал ичиндә јашајанлар үчүн даһа чәтиндир!”
11. Нәјә ҝөрә гәнаәт етмәји өјрәнмәк фајдалы, ејни заманда исә чәтиндир?
11 Әҝәр истәкләри вә һәгиги тәләбатлары ајырд етмәк бизим үчүн чәтиндирсә, дүшүнҹәсиз һәрәкәтләрдән өзүмүзү горумаг үчүн бә’зи аддымлары атмаг фајдалы оларды. Мисал үчүн, әҝәр исрафчылыг етмәк мејли илә мүбаризә апармаг истәјириксә, кредитә һеч нә алмамаг вә ја мағазаја ҝедәркән өзүмүзлә аз пул ҝөтүрмәк гәрарыны гәбул едә биләрик. Хатырлајаг ки, Павелин сөзләринә ҝөрә, “әлиндәки илә кифајәтләнәрәк Аллаһ јолу илә јеримәк... бөјүк газанҹдыр”. Һәвари белә фикир јүрүдүрдү: “Биз дүнјаја һеч бир шеј ҝәтирмәмишик; вә ајдындыр ки, орадан һеч бир шеј дә апара билмәрик. Амма јемәјимиз вә палтарымыз варса, бунларла кифајәтләнирик” (1 Тимотејә 6:6-8). Бәс биз кифајәтләнирикми? Һансы саһәдә олурса-олсун шәхси истәкләримизи јүјәнләјәрәк, лазымсыз јүкләрдән азад едилмиш садә һәјат тәрзи сүрмәк үчүн мөһкәм ирадә вә өзүнә һаким олмаг кејфијјәти тәләб олунур. Лакин буну өјрәнмәјә дәјәр.
12, 13. а) Јығынҹаг ҝөрүшләри өзүнә һаким олмаг кејфијјәти илә неҹә әлагәлидир? б) Биз даһа һансы саһәләрдә өзүмүзә һаким олмаг кејфијјәтини инкишаф етдирмәлијик?
12 Јығынҹаг ҝөрүшләринә вә конгресләрә ҝәлмәк дә өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини тәзаһүр етдирмәклә бағлыдыр. Мәсәлән, бу кејфијјәт ҝөрүш вахты фикирләримизин јајынмасына јол вермәмәк үчүн зәруридир (Сүлејманын мәсәлләри 1:5). Јанымызда отуран адамла пычылдашараг, башгаларыны јајындырмамаг вә бүтүн диггәтимизи мә’рузәчијә јөнәлтмәк үчүн дә өзүнә һаким олмаг кејфијјәти тәләб олуна биләр. Өзүнә һаким олмаг кејфијјәти олмадан ҝөрүшләрә вахтында ҝәлмәк үчүн графикимиздә дәјишиклик етмәк дә чәтин баша ҝәлә биләр. Вә нәһајәт, ҝөрүшләрә һазырлашмаг вә онларда иштирак етмәк үчүн дә өзүнә һаким олмаг тәләб олунур.
13 Кичик шејләрдә өзүнә һаким олмаг, бу кејфијјәти даһа бөјүк мәсәләләрдә тәзаһүр етдирмәјә көмәк едәр (Лука 16:10). Буна ҝөрә дә өзүнү мүнтәзәм олараг Аллаһын Кәламыны вә она әсасланан нәшрләри охумаға, онларын үзәриндә дәриндән дүшүнмәјә алышдырмаг нә гәдәр дә фајдалыдыр! Иш јеринә, јолдашлара, бахышлара, мәсиһчиләрә јарашмајан вәрдишләрә, ја да ки, Аллаһа хидмәт етмәк үчүн гијмәтли вахтымызы әлимиздән алан мәшғулијјәтләрдә өзүмүзү сахлаја билмәк нә гәдәр дә мүдриклик оларды! Јеһоваја хидмәтлә мәшғул олмаг, шүбһәсиз ки, бизи Јеһованын бејнәлхалг јығынҹағынын руһани Ҹәннәтиндән ајыра биләҹәк ишләрдән ҝөзәл мүдафиәдир.
Өзүнә һаким олмагла јеткинлијә доғру
14. а) Ушаглар өзләринә һаким олмағы неҹә өјрәнмәлидирләр? б) Нәјә ҝөрә өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини еркән јашларындан инкишаф етдирмәк фајдалыдыр?
14 Јени доғулан көрпәләр өзүнә һаким олмаг кејфијјәти илә башгаларындан фәргләнмирләр. Ушагларын давранышы үзрә мүтәхәссисләр тәрәфиндән дәрҹ олунан брошүрада дејилир: “Өзүнә һаким олмаг кејфијјәти гәфилдән пејда олмур. Өзүнә һаким олмағы өјрәнмәјә башласынлар дејә, балаҹа ушаглар валидејнләри тәрәфиндән нәсиһәтә вә јардыма еһтијаҹ дујурлар. [...] Мәктәб илләриндә валидејнләрин рәһбәрлији алтында ушаглар өзләрини даһа јахшы идарә етмәјә башлајырлар”. Тәдгигатлардан бири ҝөстәрир ки, дөрд јашында мүәјјән дәрәҹәдә өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини тәзаһүр етдирмәји өјрәнән ушаглар, “јенијетмә дөврүндә даһа дөзүмлү, популјар, тәшәббүскар, өзүнә архајын вә е’тибарлы олурлар”. Һәмин дөвр үчүн бу кејфијјәти инкишаф етдирмәјән ушаглар исә “чох вахт тәнһадырлар, өзләринә әмин дејилләр вә инадкардырлар. Онлар тәзјигләрә таб ҝәтирмир вә чәтинликләр гаршысында ҝери чәкилирләр”. Ајдындыр ки, мүвазинәтли јеткин инсан кими бөјүмәси үчүн ушаг өзүнә һаким олмағы өјрәнмәлидир.
15. Өзүнә һаким олмаг кејфијјәтинин чатышмамазлығы нәјә ишарәдир вә Мүгәддәс Китаб бизи һансы мәгсәдә ҹан атмаға дә’вәт едир?
15 Ејни тәрздә, бизләр дә јеткин мәсиһчиләр олмаг үчүн өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини тәзаһүр етдирмәји өјрәнмәлијик. Бу кејфијјәтин чатышмамазлығы бизим һәлә дә руһән ушаг олдуғумузу ҝөстәрир. Мүгәддәс Китаб бизи, “әглән... камил” олмаға чағырыр (1 Коринфлиләрә 14:20). Мәгсәдимиз, “иманда вә Аллаһын Оғлуну танымагда бирлијә, камил инсан сәвијјәсинә, Мәсиһин долғунлуг гамәтинин өлчүсүнә” наил олмагдыр. Нәјә ҝөрә? Она ҝөрә ки, “артыг инсанларын кәләкбазлығы илә, бизи јолдан чыхармаг үчүн һазырладыглары һијләләрлә, һәр ҹүр тә’лимин күләји илә чалхаланан вә ора-бура сүрүкләнән көрпә ушаглар олмајаг” (Ефеслиләрә 4:13, 14). Ҝөрдүјүмүз кими, өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини тәзаһүр етдирмәк бизим руһани вәзијјәтимиз үчүн зәруридир.
Өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини инкишаф етдирин
16. Јеһова һансы јардымы тәклиф едир?
16 Өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини инкишаф етдирмәк үчүн һамымыз Аллаһын јардымына еһтијаҹ дујуруг, бу јардымы исә алмаг мүмкүндүр. Аллаһын Кәламы мүкәммәл ҝүзҝү кими бизә дәјишиклик етмәли олдуғумуз саһәләри ҝөстәрир вә буну неҹә етмәјә даир мәсләһәт верир (Јагуб 1:22-25). Севән гардашлыг да јардым етмәјә һазырдыр. Мәсиһчи ағсаггаллары һәссаслыгла көмәклик ҝөстәрирләр. Јеһованын Өзү дә, әҝәр дуада диләјириксә, мүгәддәс руһундан бол-бол верир (Лука 11:13; Ромалылара 8:26). Ҝәлин бу көмәклији севинҹлә гәбул едәк. Фајдалы мәсләһәтләри јухарыда ҝәтирилән чәрчивәдә тапаҹағыг.
17. Сүлејманын мәсәлләри 24:16 ајәси бизи неҹә руһландырыр?
17 Јеһованы разы салмаға чалышараг сәрф етдијимиз сә’јләрин Онун тәрәфиндән гијмәтләндирдијини билмәк неҹә дә тәсәлливериҹидир! Бу, бизи бундан сонра да өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини инкишаф етдирмәк үчүн сә’ј ҝөстәрмәјә тәшвиг етмәлидир. Нечә дәфә бүдрәсәк дә, һеч заман мүбаризәмиздә мәғлуб олмалы дејилик. “Салеһ једди дәфә јыхылса белә, јенә галхар” (Сүлејманын мәсәлләри 24:16, МКШ). Һәр дәфә гәләбә чаланда, өзүмүзлә фәхр едә биләрик. Әмин ола биләрик ки, Јеһова да бизимлә фәхр едир. Һәјатыны Јеһоваја һәср едәнә кими сигарет чәкмәк вәрдиши илә мүбаризә апаран бир Шаһид дејир ки, һәр дәфә бир һәфтә сигарет чәкмәјәндә, өзүнә һаким олмасынын сајәсиндә гәнаәт етдији пула нә исә фајдалы бир шеј алараг өзүнү мүкафатландырырды.
18. а) Өзүнә һаким олмаг нә илә әлагәлидир? б) Јеһова бизи нәдә әмин едир?
18 Һәр шејдән әввәл хатырламалыјыг ки, өзүнә һаким олмаг дүшүнҹә вә һиссләрлә әлагәлидир. Буну Исанын сөзләриндән ҝөрә биләрик: “Бир гадына шәһвәтлә бахан һәр адам, артыг үрәјиндә онунла зина етмиш олур” (Матта 5:28; Јагуб 1:14, 15). Ағлыны вә үрәјини идарә етмәји өјрәнән кәсләрә бүтүн бәдәнләрини идарә етмәк дә асандыр. Буна ҝөрә дә ҝәлин јалныз пислијин өзүндән дејил, бу һагда фикирләрдән дә гачынмаг гәтијјәтиндә мөһкәмләнәк. Әҝәр пис фикирләр јаранырса, онлары дәрһал рәдд едәк. Дуа васитәсилә диггәтимизи Исаја јөнәлтсәк, ширникдириҹи шејләрдән гачына биләрик (1 Тимотејә 6:11; 2 Тимотејә 2:22; Ибраниләрә 4:15, 16). Гүввәмиз дахилиндә олан һәр шеји етмәјә чалышараг Мәзмур 55:22 ајәсиндәки өјүдә риајәт едәҹәјик: “Јүкүнү Рәббә бурах вә о сәнә дәстәк олар; салеһи әсла сарсылмаға бурахмаз”.
Хатырлајырсынызмы?
• Һансы ики саһәдә бизә өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини тәзаһүр етдирмәк лазымдыр?
• Һәр ҹәһәтҹә өзүнә һаким олмаг нә демәкдир?
• Бу өјрәнмәмиздән өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини инкишаф етдирмәк үчүн һансы практики үсуллар хүсусилә јадынызда галды?
• Өзүнә һаким олмаг нәдән башланыр?
[17-ҹи сәһифәдәки чәрчивә/шәкилләр]
Өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини неҹә инкишаф етдирмәк олар?
• Ону һәтта балаҹа шејләрдә дә тәзаһүр етдир.
• Һазырда вә ҝәләҹәкдәки фајдасы үзәриндә дәриндән дүшүн.
• Аллаһын гадаған етдији шејләри Онун бәјәндији шејләрлә әвәз ет.
• Налајиг фикирләри дәрһал рәдд ет.
• Ағлыны руһән инкишаф етдирән фикирләрлә долдур.
• Јеткин мәсиһчиләрин көмәјини гәбул ет.
• Ширникдириҹи вәзијјәтләрдән гачын.
• Сынаглар заманы көмәк вермәси үчүн Аллаһа дуа ет.
[14 вә 15-ҹи сәһифәләрдәки шәкилләр]
Өзүнә һаким олмаг кејфијјәти бизи јахшылыг етмәјә тәшвиг едир.