Киши вә гадын. Һәр биринин ләјагәтли ролу
ЈЕҺОВА АЛЛАҺ әввәлҹә Адәми, сонра исә Һәвваны јаратды. Һәвва јарандығы вахта гәдәр Адәм һәјат тәҹрүбәси топлајырды. Бу вахт әрзиндә Јеһова она мүәјјән ҝөстәришләр верирди (Јарадылыш 2:15-20). Адәм Аллаһын тәмсилчиси кими өјрәндикләрини Һәвваја өтүрмәли иди. Буна ҝөрә дә, мәнтигәујғундур ки, Аллаһа ибадәтдә рәһбәрлик онун үзәринә дүшүрдү.
Буна бәнзәр гурулуш мәсиһчи јығынҹағында да мөвҹуддур вә биз ону нәзәрдән кечирмәклә фајда әлдә едә биләрик. Һәвари Павел јазырды: «Гадына... әринә һаким кәсилмәјә иҹазә вермирәм, гадын сүкунәт ичиндә динләсин; чүнки илк јарадылан Адәм олмушдур, Һәвва исә сонра јарадылмышдыр» (1 Тимотејә 2:12, 13). Бу о демәк дејил ки, гадын јығынҹаг ҝөрүшләриндә динмәз-сөјләмәз отурмалыдыр. Садәҹә олараг о, кишинин мөвгејини алчалтмамалы, онунла мүбаһисәјә ҝирмәмәли вә ја јығынҹағы өјрәтмәјә ҹәһд етмәмәлидир. Јығынҹаға рәһбәрлик етмәк вә тә’лим вермәк ишини Јеһова кишиләрин үзәринә гојуб. Лакин гадынлар да програмын мүхтәлиф һиссәләриндә иштирак етмәклә мәсиһчи ҝөрүшләриндә аз рол ојнамырлар.
Аллаһын гурулушунда кишилә гадынын ролуну изаһ едәрәк һәвари Павел јазырды: «Киши гадындан дејил, гадын кишидән јаранды... Буна рәғмән, Рәббдә нә гадын кишидән мүстәгилдир, нә дә киши гадындан. Зира, гадын кишидән јарандығы кими, киши дә гадын васитәсилә јараныр; вә һәр шеј Аллаһдан төрәнир» (1 Коринфлиләрә 11:8-12).
Гадынлара верилән ҝөзәл имтијазлар
Аллаһын Исраилә вердији Ганунда гадынлара бир чох имтијазлар верилмишди вә онлар өз баҹарыгларындан сәрбәст истифадә едә биләрдиләр. Мәсәлән, Сүлејманын мәсәлләри 31:10-31 ајәләриндә һаггында данышылан «хејирхаһ арвад» јүксәк кејфијјәтли парчалар алыб, аиләси үчүн јахшы палтарлар тикир. О, һәтта «таҹирләрә... тохудуғу кәтан палтарлары сатыр» (13, 21-24-ҹү ајәләр). Бу фәрасәтли гадын ‘тиҹарәт ҝәмиләри’ кими, узаг јерләрдән тапмаг лазым ҝәлсә белә, аиләси үчүн кејфијјәтли гида әлдә едир (14-ҹү ајә). О, «тарлаја бахандан сонра сатын алыр» вә «бағ салыр» (16-ҹы ајә). Мәшғулијјәти јахшы олдуғундан она ҝәлир ҝәтирир (18-ҹи ајә). Јеһовадан горхан бу чалышган гадын ‘аиләсинин ишини идарә етмәкдән’ савајы, тәмәннасыз олараг башгаларына да көмәк әлини узадыр (20, 27-ҹи ајәләр). Онун тә’рифә лајиг олмасы тәәҹҹүблү дејил (31-ҹи ајә).
Јеһованын Муса васитәсилә вердији Ганунда руһән инкишаф етмәләри үчүн гадынларын гаршысында бир чох имканлар ачылырды. Мәсәлән, Јешуа 8:35 ајәсиндә биз охујуруг: «Бүтүн Исраил ҹамаатынын, гадынларын, ушагларын вә араларында олан гәрибләрин гаршысында Мусанын бүтүн бујурдугларындан Јешуанын охумадығы бир сөз белә, галмады». Һәмчинин Мүгәддәс Китабда дејилир ки, каһин Езра «Гануну кишиләрдән, гадынлардан вә динләјиб анлаја билән ушаглардан ибарәт олан бүтүн ҹамаатын габағына ҝәтирди. Езра Су дарвазасынын гаршысындакы мејданда кишиләрин, гадынларын вә анлаја биләнләрин габағында сәһәр ачыландан ҝүнортаја гәдәр бу китабдан охуду. Бүтүн халг Ганун китабына гулаг асды» (Неһемја 8:2, 3). Гадынлар Ганунун охумасындан фајда әлдә едирдиләр. Онлар, һәмчинин Јеһованын тә’јин етдији бајрамларда да иштирак едирдиләр (Ганунун тәкрары 12:12, 18; 16:11, 14). Ән ваҹиби исә гәдим Исраилдә гадынлар Јеһова Аллаһла шәхси мүнасибәтләр гура вә дуада Она мүраҹиәт едә биләрдиләр (1 Шамуел 1:10).
Ерамызын биринҹи әсриндә үрәјиндә Аллаһ горхусу олан гадынлар Исаја хидмәт етмәк шәрәфинә лајиг ҝөрүлмүшдүләр (Лука 8:1-3). Бејтанјада шам јемәји заманы бир гадын Исанын башына вә ајагларына гијмәтли јағ сүртдү (Матта 26:6-13; Јәһја 12:1-7). Дирилән Исанын ҝөрүндүјү адамларын арасында гадынлар да варды (Матта 28:1-10; Јәһја 20:1-18). О, ҝөјә галхдыгдан сонра бир јерә топлашан 120 нәфәрә «гадынлар, һабелә Исанын анасы Мәрјәм» дә дахил иди (Һәвариләрин ишләри 1:3-15). Ерамызын 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндә Исанын шаҝирдләри үзәринә мүгәддәс руһ төкүләндә вә онлар мө’ҹүзәви шәкилдә мүхтәлиф дилләрдә данышмаға башлајанда, шүбһә јохдур ки, бу гадынларын әксәријјәти, бәлкә дә һамысы Јерусәлимдә јухары отагда иди (Һәвариләрин ишләри 2:1-12).
Ерамызын 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндә Јоел 2:28, 29 ајәләри һәм кишиләрин, һәм дә гадынларын үзәриндә јеринә јетди. Һәмин ҝүн һәвари Петер бу ајәләрдән ситат ҝәтирәрәк деди: «Бүтүн бәшәр үзәринә Руһумдан төкәҹәјәм; оғулларыныз да, гызларыныз да пејғәмбәрлик едәҹәкләр... О ҝүнләрдә гулларым вә гарабашларым үзәринә дә Руһумдан төкәҹәјәм» (Һәвариләрин ишләри 2:13-18). Бу бајрамдан сонра бир мүддәт әрзиндә гадынлара руһун ән’амлары верилди. Онлар мүхтәлиф дилләрдә данышыр, һәмчинин пејғәмбәрлик едирдиләр. Бу, мүтләг ҝәләҹәкдән хәбәр вермәк демәк дејилди, онлар инсанлара Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини данышырдылар.
Һәвари Павел Ромадакы мәсиһчиләрә јаздығы мәктубда һаггында меһрибанлыгла данышдығы Фиби адлы баҹыны онлара төвсијә етди. О, һәмчинин «Рәбб үчүн чох зәһмәт чәкмиш» Трифена вә Трифосаны хатырлатды (Ромалылара 16:1, 2, 12). Бу гадынларын еркән мәсиһчи јығынҹағында рәһбәрлик етмәк сәлаһијјәти олмаса да, Аллаһ онлары, о ҹүмләдән бир чох башга гадынлары Оғлу Иса Мәсиһлә бирликдә ҝөјдә падшаһлыг етмәк үчүн сечмишдир (Ромалылара 8:16, 17; Галатијалылара 3:28, 29).
Аллаһдан горхан гадынлар бу ҝүн неҹә дә шәрәфли имтијаза маликдирләр! Мәзмур 68:11 ајәсиндә дејилир: «Худавәнд әмр едир, бир алај гадынлар белә мүждә пајлајырлар». Белә гадынлар тә’рифә лајигдирләр. Мәсәлән, онларын Мүгәддәс Китабы мәһарәтлә өјрәтмәләри сајәсиндә бир чохлары һәгиги тә’лимләри гәбул едирләр. Өвладларына һәгигәти ашылајан вә јығынҹагда мүхтәлиф мәс’улијјәтләри олан әрләринә көмәк едән мәсиһчи гадынлар да тә’рифә лајигдирләр (Сүлејманын мәсәлләри 31:10-12, 28). Субај гадынларын да Аллаһын гурулушунда ләјагәтли јерләри вардыр. Мәсиһчи кишиләрә мәсләһәт ҝөрүлүр ки, «ағбирчәкләрә ана кими, ҝәнҹ гадынлара там бир паклыгла, бир баҹы кими јалвар»сынлар (1 Тимотејә 5:2).
Кишиләрә һәвалә олунан тапшырыглар
Аллаһ мәсиһчи кишиләрин үзәринә хүсуси мәс’улијјәт гојуб вә онлардан вәзифәләрини лајигинҹә јеринә јетирәҹәкләрини ҝөзләјир. Һәвари Павел дејирди: «Буну да билмәнизи истәјирәм ки, һәр әрин башы Мәсиһ, арвадын башы әр, Мәсиһин башы исә Аллаһдыр» (1 Коринфлиләрә 11:3). Кишинин дә үзәриндә рәһбәр вар. Бу Мәсиһдир. Киши Мәсиһин, нәтиҹә е’тибарилә Аллаһын гаршысында ҹавабдеһдир. Аллаһ кишидән ҝөзләјир ки, о, мәһәббәтлә башчылыг едәҹәкдир (Ефеслиләрә 5:25). Инсанын јарандығы илк ҝүндән бәри кишинин вәзифәси дәјишилмәјиб.
Мүгәддәс Китаб ҝөстәрир ки, Аллаһ кишиләрә онларын башчылыг мөвгејинә мүвафиг тапшырыглар верирди. Мәсәлән, Дашгын заманы сағ галмаг үчүн Јеһова Нуһа ҝәми тикмәји тапшырмышды (Јарадылыш 6:9–7:24). Ибраһимә вә’д едилмишди ки, онун Зүрријјәти васитәсилә Јер күрәсинин бүтүн аиләләри вә халглары хејир-дуа алаҹаглар. Бу Зүрријјәтин әсас һиссәси Иса Мәсиһдир (Јарадылыш 12:3; 22:18; Галатијалылара 3:8-16). Аллаһ исраиллиләри Мисирдән чыхартмағы Мусаја тапшырмышды (Чыхыш 3:9, 10, 12, 18). Ганун әһди вә ја Мусанын гануну кими танынан ганунлар күллијјатыны Јеһова мәһз Мусанын васитәси илә вермишди (Чыхыш 24:1-18). Мүгәддәс Китабы анҹаг кишиләр јазмышдыр.
Мәсиһчи јығынҹағынын Башчысы Иса «инсанлара һәдијјәләр [«инсанлар тимсалында һәдијјәләр», ЈД] верди» (Ефеслиләрә 1:22; 4:7-13). Ағсаггаллар үчүн тәләбләри садалајаркән, Павел кишиләрә мүраҹиәт едирди (1 Тимотејә 3:1-7; Титуса 1:5-9). Буна ҝөрә дә, Јеһованын Шаһидләринин јығынҹагларында нәзарәтчи, јә’ни ағсаггал вә хидмәти көмәкчи кими јалныз кишиләр тә’јин едилир (Филипилиләрә 1:1, 2; 1 Тимотејә 3:8-10, 12; 1 Петер 5:1-4). Анҹаг гејд етдијимиз кими Аллаһ гадынлара да шәрәфли имтијазлар верир.
Хошбәхт киши вә гадын
Киши вә гадын Аллаһын онларын һәр биринин үзәринә гојдуғу вәзифәни јеринә јетирәндә хошбәхтлик әлдә едирләр. Мәсиһин вә онун јығынҹағынын нүмунәсини тәглид етмәк әрлә-арвада сәадәт ҝәтирир. «Әрләр», — дејә Павел хитаб едирди, — «арвадларынызы севин, неҹә ки, Мәсиһ дә иманлылар ҹәмијјәтини севди вә онун уғрунда Өзүнү фәда етди... Гој һәр кәс өз арвадыны өзү кими севсин» (Ефеслиләрә 5:25-33). Беләликлә, әрләрдән худбинликлә дејил, мәһәббәтлә башчылыг етмәк тәләб олунур. Мәсиһчи јығынҹағы камил инсанлардан ибарәт олмаса да, Иса ону севир вә гајғысына галыр. Буна бәнзәр тәрздә, мәсиһчи әр дә мәһәббәтлә арвадынын гајғысына галмалыдыр.
Мәсиһчи гадын ‘әринә еһтирам етмәлидир’ (Ефеслиләрә 5:33). Бу ишдә јығынҹаг она нүмунәдир. Ефеслиләрә 5:21-24 ајәләриндә дејилир: «Аллаһ горхусу илә бир-биринизә табе олун. Гадынлар! Рәббә табе олур кими, әрләринизә табе олун. Чүнки бәдәнин хиласкары олан Мәсиһ иманлылар ҹәмијјәтинин Башы олдуғу кими, әр дә арвадын башыдыр. Амма ҹәмијјәт Мәсиһә табе олдуғу кими, арвадлар да һәр шејдә өз әрләринә табе олсунлар». Әринә табе олмаг һәрдән гадын үчүн чәтин олса да, бу, ‘Рәббә лајигдир’ (Колослулара 3:18). Гадын әрә табе олмағын Рәбб Иса Мәсиһә мәгбул олдуғуну јадда сахласа, буну етмәк онун үчүн даһа асан олаҹаг.
Мәсиһчи гадын әри иманына шәрик олмаса белә, онун башчылығына табе олмалыдыр. Һәвари Петер дејир: «Еј гадынлар, сиз дә ејни шәкилдә өз әрләринизә табе олун ки, бә’зиләри кәлама итаәт етмәзләрсә, еһтирам ичиндә тәмиз һәјатынызы мүшаһидә едәрәк, сиз арвадларын рәфтары илә һеч бир сөз сөјләнмәдән фәтһ едилсинләр» (1 Петер 3:1, 2). Әринә дәрин еһтирам бәсләјән Сараја Исһагы дүнјаја ҝәтирмәк вә бунунла да Иса Мәсиһин улу нәнәси олмаг шәрәфи нәсиб олду (Ибраниләрә 11:11, 12; 1 Петер 3:5, 6). Аллаһ Саранын нүмунәсини тәглид едән аиләли гадынлары мүтләг мүкафатландыраҹаг.
Киши вә гадын Аллаһын онлар үчүн нәзәрдә тутдуғу роллара мүвафиг јашајанда араларында сүлһ вә әмин-аманлыг һөкм сүрүр. Бунун сајәсиндә онлар хошбәхтлик вә мәмнунлуг әлдә едирләр. Үстәлик, Мүгәддәс Јазыларын тәләбләринә мүвафиг давранмагла онлар Аллаһын ҝөзүндә һөрмәт газаныр вә Онун гурулушунда шәрәфли јер тутурлар.
[7-ҹи сәһифәдәки чәрчивә]
Онлар Аллаһын һәвалә етдији рол барәдә нә фикирләширләр?
Сјузан адлы бир гадын дејир: «Мәним јолдашым аиләјә мәһәббәтлә вә мүлајимликлә башчылыг едир. Бир гәрара ҝәлмәздән әввәл адәтән мәсәләни бирҝә мүзакирә едирик. Мән архајынам ки, јолдашымын чыхардығы гәрарлар аиләмизин хејри үчүндүр. Јеһованын мәсиһчи гадынларын үзәринә гојдуғу мәс’улијјәти јеринә јетирмәклә әсл хошбәхтлији әлдә едирәм вә никаһымыз мөһкәмләнир. Јолдашымла мүнасибәтләрим сыхдыр вә руһани мәгсәдләрә наил олмаг үчүн биз чијин-чијинә чалышырыг».
Бу исә Миндинин сөзләридир: «Јеһованын бизә ајырдығы рол Онун Өз гадын хидмәтчиләринә олан севҝисиндән хәбәр верир. Мән анлајырам ки, јолдашыма еһтирамла јанашмагла вә јығынҹаг ишләриндә она дајаг олмагла Јеһоваја миннәтдарлығымы билдирирәм».
[5-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Кишинин башчылыг мөвгејинә мүвафиг олараг Аллаһ Нуһа, Ибраһимә вә Мусаја мүхтәлиф тапшырыглар вермишди.
[7-ҹи сәһифәдәки шәкил]
«Бир алај гадынлар белә мүждә пајлајырлар».