Јахшы ата олмаг неҹә мүмкүндүр?

«Еј аталар, өвладларынызы һирсләндирмәјин ки, онлар мәјус олмасынлар» (Колослулара 3:21).

АТА неҹә едә биләр ки, ушағыны һирсләндирмәсин? Бунун үчүн онун ата кими ојнадығы ролун нә гәдәр әһәмијјәтли олдуғуну баша дүшмәси сон дәрәҹә ваҹибдир. «Ата ушагларын емосионал вә зеһни ҹәһәтдән јетишмәсинә бөјүк тәсир ҝөстәрән мүрәккәб вә надир феномендир», дејә әгли сағламлыға даир бир журналда гејд едилир.

Атанын ролу нәдән ибарәтдир? Бир чох аиләләрдә ата, санки әсас етибарилә ҹәзаландыран шәхс ролуну ојнајыр. Адәтән, ана өзүнү пис апаран ушаға дејир: «Гој атан евә ҝәлсин!..» Дүздүр, бөјүјәндә тәмкинли инсан олмалары үчүн ушаглары, јери ҝәләндә дүзҝүн тәрздә ислаһ етмәк вә онларла ҹидди олмаг лазымдыр. Анҹаг јахшы ата олмаг өзүнә даһа чох шеји дахил едир.

Тәәссүф ки, һәр атанын һәјатында онун үчүн јахшы нүмунә гојан шәхс олмур. Бәзиләри атасыз бөјүјүбләр. Диҝәр һалларда исә, зәһмли вә сәрт атанын бөјүтдүјү кишиләр өзләри дә ушагларыны ејни тәрздә тәрбијә етмәјә мејлли олурлар. Белә ата һәмин чәрчивәдән чыхараг неҹә јахшы валидејн ола биләр?

Јахшы ата олмаг үчүн практики вә етибарлы мәсләһәт мәнбәји мөвҹуддур. Мүгәддәс Китабда аилә һәјаты үчүн ән јахшы мәсләһәтләр верилир. Орадакы мәсләһәтләр садәҹә нәзәријјә дејил. Онун рәһбәрлијиндән һеч вахт зијан тапмарыг. Мүгәддәс Китабын мәсләһәтләри өз Мүәллифинин, аилә һәјатынын баниси олан Јеһова Аллаһын мүдриклијини әкс етдирир (Ефеслиләрә 3:14, 15). Әҝәр сиз дә атасынызса, јахшы олар ки, Мүгәддәс Китабын валидејнин вәзифәләри һаггында дедикләрини нәзәрдән кечирәсинизa.

Јахшы ата олмаг өвладларын тәкҹә физики вә емосионал дејил, һәм дә руһани рифаһы үчүн ваҹибдир. Атасы илә меһрибан, сых мүнасибәтләри олан ушаға Аллаһла да јахын мүнасибәт гурмаг асан олаҹаг. Ахы Мүгәддәс Китаб ҝөстәрир ки, Јараданымыз Јеһова мүәјјән мәнада бизим Атамыздыр (Јешаја 64:8). Ҝәлин ушагларын ата тәрәфдән еһтијаҹ дујдуглары алты шејә бахаг. Онларын һәр бирини арашдырдыгҹа, Мүгәддәс Китаб принсипләринин атаја һәмин тәләбатлары өдәмәјә неҹә көмәк етдијини нәзәрдән кечирәҹәјик.

1. Ушагларын ата мәһәббәтинә еһтијаҹы вар

Јеһова бир Ата кими мүкәммәл нүмунә гојуб. Аллаһын Исаја, Өз илкин Оғлуна, неҹә мүнасибәт бәсләдијини тәсвир едәрәк Мүгәддәс Китаб дејир: «Ата Оғулу севир» (Јәһја 3:35; Колослулара 1:15). Јеһова бир нечә дәфә Оғлуну севдијини вә ондан разы галдығыны билдирмишди. Иса вәфтиз оланда Јеһова ҝөјдән демишди: «Сән Мәним севимли Оғлумсан, Сәндән чох мәмнунам» (Лука 3:22). Иса Атасынын ону севдијинә һеч вахт шүбһә етмәмишди. Аллаһын нүмунәсиндән аталар нә өјрәнә биләрләр?

Һеч вахт өвладыныза ону севдијинизи демәјә чәкинмәјин. Беш ушаг атасы олан Келвин дејир: «Һәмишә чалышырам ки, ушагларыма мәһәббәтими тәкҹә сөзләрлә дејил, һәм дә онларын һәр биринә шәхси мараг ҝөстәрмәклә ифадә едим. Онларын бәләјини дәјишдирир вә чимиздирирдим». Бундан башга, ушагларынызын онлардан разы галдығынызы билмәјә еһтијаҹлары вар. Буна ҝөрә дә һәмишә онларда сәһв ахтарараг һәддиндән артыг тәнгиди олмајын. Әксинә, дилиниздән тәриф дүшмәсин. Ики јенијетмә гызы олан Донизети төвсијә едир: «Ата ушагларыны тәрифләмәк үчүн һәр фүрсәтдән истифадә етмәлидир». Сизин онлардан разы галдығынызы билмәк ушаглара өзүнәһөрмәт һиссинә саһиб олмаға көмәк едәҹәк. Бу исә өз нөвбәсиндә, онлара Аллаһа јахынлашмаға көмәк едә биләр.

2. Ушагларын јахшы нүмунәјә еһтијаҹы вар

Јәһја 5:19 ајәсиндә Иса һаггында јазылыр: «Оғул, Атанын етдијини ҝөрдүјү шејләрдән башга Өзүндән бир шеј едә билмәз». Диггәт јетирдинизсә, ајәдә дејилир ки, Иса Атасынын ‘етдији’ шејләри ҝөрмүшдү вә өзү дә онлары етмишди. Ушаглар да чох вахт белә едирләр. Мәсәлән, әҝәр ата арвады илә һөрмәтлә рәфтар едирсә, онун оғлу да бөјүјәндә, чох еһтимал ки, гадынларла һөрмәт вә еһтирамла рәфтар едәҹәк. Атанын нүмунәси тәкҹә оғланларын хасијјәтинә тәсир етмир, һәм дә гызларын кишиләрә олан мүнасибәтинә тәсир едә биләр.

Ушагларыныза үзр истәмәк чәтиндирми? Јенә дә нүмунә ваҹиб рол ојнајыр. Келвинин јадындадыр ки, оғланларындан икиси баһалы фотоапараты сындырмышды. О елә әсәбләшмишди ки, тахта столу чырпыб ики јерә бөлмүшдү. Анҹаг сонра Келвин өзүндән чыхдығына ҝөрә пис олмуш, һамыдан, о ҹүмләдән арвадындан үзр истәмишди. О һисс едир ки, үзр истәмәси ушагларына јахшы тәсир ҝөстәрмишди; онлар үзр истәмәјә чәкинмирләр.

3. Ушагларын хошбәхт мүһитә еһтијаҹы вар

Јеһова ‘хошбәхт Аллаһдыр’ (1 Тимотејә 1:11, ЈД). Тәәҹҹүблү дејил ки, Онун Оғлу Иса Мәсиһ Атасы илә бирликдә олмагдан бөјүк севинҹ дујурду. Сүлејманын мәсәлләри 8:30 ајәси Иса илә Атасы арасындакы мүнасибәти баша дүшмәјә бизә көмәк едир: «Рәббин јанында мемар идим. Һәр ҝүн фәрәһләнирдим, һүзурунда һәмишә севинирдим». Ата илә Оғул неҹә дә меһрибан идиләр!

Сизин ушагларынызын да хошбәхт мүһитә еһтијаҹлары вар. Ушагларынызла ојнамаға вахт ајырмаг белә мүһитин јаранмасына көмәк едә биләр. Валидејнлә ушаг бир јердә ојнајанда бир-биринә јахынлашырлар. Јенијетмә оғлу олан Феликс дә бу фикирлә разыдыр. О дејир: «Оғлумла бирликдә динҹәлмәјә вахт ајырмаг мүнасибәтләримиз үчүн чох ваҹибдир. Биз бир јердә ојунлар ојнајыр, достларла үнсијјәт едир вә мараглы јерләрә ҝедирик. Бу, аиләмиздәки бирлији мөһкәмләндирир».

4. Ушаглара руһани дәјәрләри өјрәтмәк лазымдыр

Иса Атасындан тәлим алмышды. Буна ҝөрә дә о дејә билди: «Мән Ондан [Атадан] ешитдикләрими дүнјаја сөјләјирәм» (Јәһја 8:26). Аллаһын ҝөзүндә ушаглара руһани вә мәнәви дәјәрләри өјрәтмәк үчүн ата мәсулијјәт дашыјыр. Сизин ата кими үзәринизә дүшән мәсулијјәтләрдән бири дүзҝүн принсипләри ушагларыныза ашыламагдыр. Буна ушағын еркән јашларындан башламаг лазымдыр (2 Тимотејә 3:14, 15). Феликс оғлуна балаҹалығындан Мүгәддәс Китаб һекајәләри охумаға башлады. Феликс, «Мүгәддәс Китаб һекајәләри»b китабындакылар да дахил олмагла, мараглы һекајәләр охујурду. Оғлу бөјүдүкҹә, Феликс онун јашына ујғун олан вә Мүгәддәс Китаба әсасланан диҝәр нәшрләрдән истифадә етмәјә башлады.

Донизети дејир: «Мүгәддәс Китабын аиләви өјрәнмәсини мараглы етмәк һәгигәтән чәтиндир. Ваҹибдир ки, валидејнләр руһани мәсәләләри гијмәтләндирдикләрини ҝөстәрсинләр, чүнки ушаглар валидејнләрин һәрәкәтләри илә сөзләринин бир-биринә зидд ҝетдијини тез ҝөрүрләр». Үч оғул атасы Карлос гејд едир: «Биз аиләнин тәләбатларыны мүзакирә етмәк үчүн һәр һәфтә ҝөрүш кечиририк. Аиләнин һәр бир үзвүнүн мүзакирә едиләҹәк мәсәләни сечмәк имканы вар». Келвин һарада олмаларындан вә нә етмәләриндән асылы олмајараг, һәмишә фүрсәт тапыб ушаглары илә Аллаһ һаггында данышырды. Бу бизә Мусанын сөзләрини хатырладыр: «Бу ҝүн сәнә әмр етдијим бу сөзләр үрәјиндә көк салсын. Бунлары өвладларынын шүуруна јахшы-јахшы јерит. Евиндә отуранда, јол ҝедәндә, јатанда, дуранда бунлар барәдә даныш» (Ганунун тәкрары 6:6, 7).

5. Ушаглары ислаһ етмәк лазымдыр

Ушагларын мәсулијјәтли вә фајдалы инсанлар кими бөјүмәләри үчүн онлары ислаһ етмәк лазымдыр. Бәзи валидејнләр дүшүнүрләр ки, ушағы ислаһ етмәк онунла сәрт давранмаг, еләҹә дә һәдә-горху ҝәлмәк вә алчалдыҹы тәрздә тәһгир етмәк демәкдир. Лакин Мүгәддәс Китаб буну кобудлугла әлагәләндирмир, әксинә, валидејн Јеһовадан нүмунә ҝөтүрәрәк мәһәббәтлә ислаһ етмәлидир (Ибраниләрә 12:4-11). Мүгәддәс Китабда дејилир: «Еј аталар, сиз дә ушагларынызы гәзәбләндирмәјин, анҹаг онлары Рәббин тәрбијә вә нәсиһәти илә бөјүдүн» (Ефеслиләрә 6:4).

Һәрдән ушағы ҹәзаландырмаг лазым ҝәлир. Анҹаг ушаг баша дүшмәлидир ки, ону нијә ҹәзаландырырлар. Валидејнин ҹәзасындан сонра ушаг өзүнү рәдд едилмиш һисс етмәмәлидир. Мүгәддәс Китаб ушағы бәрк дөјмәји дүзҝүн һесаб етмир, бу она һәтта хәсарәт јетирә биләр (Сүлејманын мәсәлләри 16:32). Келвин дејир: «Ҹидди мәсәләләрә даир ушагларымын сәһвини дүзәлтмәли оланда һәмишә чалышырдым ҝөстәрим ки, онлары севдијим үчүн сәһвләрини дүзәлдирәм».

6. Ушагларын мүдафиәјә еһтијаҹы вар

Ушагларын пис достлугдан вә зәрәрли тәсирләрдән мүдафиә олунмаға еһтијаҹы вар. Әфсуслар олсун ки, бу ҝүн дүнјада ҝүнаһсыз көрпәләрдән өз ијрәнҹ мәгсәдләри үчүн истифадә едән «пис адамлар» мөвҹуддур (2 Тимотејә 3:1-5, 13). Ушагларынызы неҹә мүдафиә едә биләрсиниз? Мүгәддәс Китабда мүдрик мәсләһәт верилир: «Узагҝөрән габагҹадан шәри ҝөрүб ондан гачар, ҹаһил исә ирәли чыхар, зијан тапар» (Сүлејманын мәсәлләри 22:3). Ушагларынызы бәладан горумаг үчүн тәһлүкәләрә гаршы ајыг олмалысыныз. Проблемләрә ҝәтириб чыхараҹаг вәзијјәтләри габагҹадан дујун вә еһтијат тәдбирләри ҝөрүн. Мәсәлән, әҝәр ушагларыныза Интернетдән истифадә етмәјә иҹазә верирсинизсә, онда әмин олун ки, онлар ондан дүзҝүн истифадә етмәји билирләр. Компүтери асанлыгла нәзарәт едә биләҹәјиниз ачыг јерә гојмаг јахшы оларды.

Ата өвладларыны бу позғун дүнјада үзләшә биләҹәкләри тәһлүкәләрә һазырламалы вә онлары өјрәтмәлидир. Ушагларыныз билирләрми ки, сиз јанларында олмајанда кимсә онлара пис нијјәтлә јахынлашса, нә етмәлидирләр?c Ушаглар билмәлидирләр ки, ҹинсијјәт органларындан неҹә истифадә етмәк олар, неҹә олмаз. Келвин дејир: «Мән буну һеч вахт башгаларынын, һеч мүәллимләрин белә өһдәсинә бурахмамышам. Баша дүшүрдүм ки, өвладларыма ҹинси мүнасибәт вә ушаглары позанлар һагда мәлумат вермәк мәсулијјәти мәним үзәримә дүшүр». Онун ушагларынын һамысы сағ-саламат бөјүјүб баша чатдылар вә һал-һазырда һәр биринин хошбәхт аиләси вар.

Аллаһын көмәјини ахтарын

Атанын өвладларына верә биләҹәји ән бөјүк һәдијјә онлара Аллаһла мөһкәм шәхси мүнасибәтләр гурмаға көмәк етмәсидир. Атанын нүмунәси сон дәрәҹә ваҹибдир. Донизети дејир: «Аталар Аллаһла шәхси мүнасибәтләринин онлар үчүн нә дәрәҹәдә гијмәтли олдуғуну ҝөстәрмәлидирләр. Шәхси проблемләрлә вә чәтинликләрлә үзләшәндә бу, хүсусилә ајдын ҝөрүнмәлидир. Ата белә һалларда Јеһова Аллаһа нә гәдәр чох етибар етдијини ҝөстәрир. Аиләви дуа, еләҹә дә јахшылығына ҝөрә Аллаһа миннәтдарлыг етмәк ушаглара Аллаһла дост олмағын ваҹиблијини баша салаҹаг».

Беләликлә, јахшы ата олмаг үчүн нә ваҹибдир? Ушаглары бөјүтмәјин ән јахшы јолуну билән Шәхсдән, Јеһова Аллаһдан мәсләһәт алын. Өвладларынызы Аллаһын Кәламындакы рәһбәрлијә ујғун тәрбијә етсәниз, Сүлејманын мәсәлләри 22:6 ајәсиндә тәсвир олунан нәтиҹәләри ҝөрәҹәксиниз: «О гоҹаланда да бу јолдан дөнмәз».

[Һашијәләр]

[19-ҹу сәһифәдәки шәкил]

Ата өвладлары үчүн јахшы нүмунә олмалыдыр

[20-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Ата өвладларынын руһани тәлабатларыны өдәмәлидир

[21-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Ушаглары мәһәббәтлә ислаһ етмәк лазымдыр