Онларын иманыны тәглид един

Мәјуслуға бахмајараг, о, таб ҝәтирә билди

ШАМУЕЛ Шилода кәдәр ичиндә иди. Шәһәр ҝөз јашларына гәрг олмушду. Аталарынын, әрләринин, оғулларынын вә гардашларынын бир даһа евә гајытмајаҹагларыны билән гадынларын вә ушагларын фәрјад сәси аләми бүрүмүшдү. Билдијимизә ҝөрә, филиштлиләр тәрәфиндән дәһшәтли мәғлубијјәтә уғрамалары нәтиҹәсиндә исраиллиләрин 30 000 әсҝәри һәлак олмушду. Бундан әввәлки дөјүшдә исә онлар 4000 әсҝәр итирмишдиләр (1 Шамуел 4:1, 2, 10).

Бу, баш верән фаҹиәләрдән садәҹә бири иди. Һәмин ҝүн баш каһин Елинин ҝүнаһ ичиндә батмыш Хофни вә Пинхас адлы ики оғлу мүгәддәс әһд сандығы илә бирликдә дөјүш мејданына чыхмышдылар. Мүгәддәс мәскәнин — чадырдан гурулмуш мәбәдин ичиндә јерләшдирилән бу гијмәтли сандыг Исраилдә Аллаһын иштиракынын рәмзи иди. Гәләбә газанмаг үчүн халг ҝәлиб сандығы дөјүшә апармышды. Онлар әһд сандығына дөјүшдә көмәк едәҹәк талисман кими бахырдылар. Лакин филиштлиләр Хофнилә Пинхасы өлдүрәрәк әһд сандығыны әлә кечирдиләр (1 Шамуел 4:3—11).

Әһд сандығы әсрләр боју Шилода мүгәддәс мәскәндә јерләшдији үчүн бу јер мүгәддәс сајылырды. Инди исә әһд сандығы әлләриндән алынмышды. Бу хәбәри ешидәндә 98 јашлы Ели күрсүдән архаја јыхылыб өлүр. Һәмин ҝүн Елинин дул галмыш ҝәлининин санҹысы тутур вә доғаркән һәјатыны итирир. О: «Исраил шәрәфдән дүшдү», — дејиб сон нәфәсини верир. Һәгигәтән дә, артыг Шило әввәлки кими дејилди (1 Шамуел 4:12—22).

Шамуел бу дәрдә неҹә дөзәҹәкди? Јеһованын мүдафиәсиндән вә илтифатындан мәһрум олмуш халга көмәк едәркән јаранан чәтинликләр гаршысында иманыны һифз едә биләҹәкдими? Биз һамымыз иманымызы сынаға чәкән чәтинликләрлә вә мәјуседиҹи һалларла үзләширик. Буна ҝөрә дә, ҝәлин, бу саһәдә Шамуелдән нә өјрәнә биләҹәјимизи нәзәрдән кечирәк.

О, «салеһлији бәргәрар едир»

Бу һадисәләрдән сонра Мүгәддәс Китаб диггәти Шамуелдән әһд сандығына јөнәлдәрәк ону әлә кечирдикләри үчүн филиштлиләрин һансы бәлалара туш ҝәлдикләри вә ону гајтармаға неҹә мәҹбур едилдикләри һаггында данышыр. Мүгәддәс Китабда нөвбәти дәфә Шамуелдән данышыланда һәмин һадисәдән артыг 20 ил кечмишди (1 Шамуел 7:2). Бу илләр әрзиндә о нә илә мәшғул иди? Еһтимал етмәјимизә еһтијаҹ јохдур, чүнки Мүгәддәс Китабын өзү бу суала ҹаваб верир.

Орадан охудуғумуз кими, «Шамуел бүтүн Исраилә Аллаһын сөзләрини чатдырырды» (1 Шамуел 4:1, «Јени Дүнја тәрҹүмәси»). Бурада гејд олундуғу кими, бу вахт әрзиндә Шамуел адәти үзрә һәр ил Исраилин үч шәһәрини долашараг јаранан мүбаһисәләри вә проблемләри һәлл едирди. Сонра исә евинә, Рамаја гајыдарды (1 Шамуел 7:15—17). Ҝөрдүјүмүз кими, Шамуел һеч вахт бош отурмајыб вә бу 20 ил әрзиндә онун ишләри башындан ашыб.

Елинин оғулларынын әхлагсызлығы вә позғунлуғу халгын иманыны сарсытмышды. Ҝөрүнүр, елә буна ҝөрә дә чохлары бүтпәрәстлијә гапылмышды. Лакин ијирмииллик чәтин ишдән сонра Шамуел халга мүраҹиәт едиб деди: «Әҝәр бүтүн гәлбинизлә Рәббә дөнүрсүнүзсә, јад аллаһлары, Ашторет бүтләрини атыб үрәјинизи Рәббә верин вә јалныз Она гуллуг един. Сизи Филиштлиләрин әлиндән О гуртараҹаг» (1 Шамуел 7:3).

«Филиштлиләрин әлиндән» халг боғаза јығылмышды. Исраил ордусу дармадағын олдуғундан филиштлиләр Аллаһын халгына зүлм едирди вә онларын гаршысыны алан јох иди. Лакин Шамуел халгы әмин етди ки, әҝәр онлар Јеһова Аллаһа тәрәф дөнсәләр, һәр шеј тамам башга ҹүр олаҹаг. Халг онун бу чағырышына һај верәҹәкдими? Шамуел үчүн нә гәдәр тәәҹҹүблү олса да, онлар «бүтләрини рәдд едиб јалныз Рәббә гуллуг етдиләр». Шамуел халгы Јерусәлимдән шималда дағлыг әразидә јерләшән Миспа шәһәринә топлады. Халг топлашыб оруҹ тутду вә бүтпәрәстлик етдикләринә ҝөрә бир чох ҝүнаһларындан төвбә етди (1 Шамуел 7:4—6).

Лакин филиштлиләр бундан хәбәр тутуб әлләринә әла фүрсәт дүшдүјүнү дүшүндүләр. Јеһованын бу хидмәтчиләрини мәһв етмәк үчүн онлар Миспаја орду ҝөндәрдиләр. Исраиллиләр башларынын үстүнү алан тәһлүкәдән хәбәр тутдулар. Дәһшәтә ҝәлән халг Шамуелдән хаһиш етди ки, онлар үчүн дуа етсин. О, онларын хаһишини јеринә јетирди вә Аллаһа јандырма гурбаны тәгдим етди. Елә бу заман филиштлиләрин ордусу Миспаја һүҹум етмәк үчүн јахынлашанда Јеһова Шамуелин дуасына ҹаваб верди. Маһијјәт етибарилә, Јеһова Өз гәзәбини билдирди. О, «ҝүҹлү сәслә ҝурлајыб Филиштлиләрин үзәринә вәлвәлә салды» (1 Шамуел 7:7—10).

Филиштлиләри илдырым сәсини ешидиб горхудан анасынын архасына ҝизләнән ушаг кими тәсәввүр етмәк олармы? Хејр, онлар ҝүҹлү вә мүһарибә ҝөрмүш әсҝәрләр иди. Бу сәс, ҝөрүнүр, әввәлләр ешитдикләри һеч бир сәсә бәнзәмирди. Демәк олармы ки, һәмин ‘ҝүҹлү сәс’ гулағы дәлиб кечән бир сәс иди? Јахуд бу, ајдын сәмадан ҝәлән бир сәс вә ја дағлардан гопан гејри-ади әкс-сәда иди? Һәр неҹә олса да, филиштлиләрин ҹанына горхудан вәлвәлә дүшмүшдү. Әввәлҹә һүҹумчулар гисминдә чыхыш едән бу әсҝәрләр инди һәдәфә чеврилмишдиләр. Исраиллиләр Миспадан чыхыб онлары Јерусәлимдән ҹәнуба доғру јол бојунҹа тәгиб едәрәк мәғлуб етдиләр (1 Шамуел 7:11).

Бу дөјүш Аллаһын халгы үчүн дөнүш нөгтәси олду. Шамуелин һакимлик етдији дөврдә филиштлиләр ајагларыны бир дә Исраил торпағына басмадылар. Алынмыш шәһәрләр бир-бир Аллаһын халгына ҝери гајтарылды (1 Шамуел 7:13, 14).

Әсрләр сонра һәвари Павел ‘салеһлији бәргәрар едән’ һакимләрин вә пејғәмбәрләрин сырасында Шамуелин дә адыны чәкмишди (Ибраниләрә 11:32, 33). Шамуел, һәгигәтән дә, инсанлара Аллаһын ҝөзүндә јахшы вә дүзҝүн олан шејләри етмәјә көмәк едирди. Мәјуслуға бахмајараг, о, сәбирлә Јеһованы ҝөзләдији вә она һәвалә олунмуш иши сәдагәтлә јеринә јетирдији үчүн ишиндә уғурлу иди. О һәмчинин миннәтдарлыг руһу тәзаһүр етдирирди. Миспадакы гәләбәдән сонра Шамуел Јеһованын Өз халгына көмәк етмәсинин хатирәсинә абидә гојду (1 Шамуел 7:12).

Сиз дә ‘салеһлији бәргәрар етмәк’ истәјәрдинизми? Әҝәр истәјирсинизсә, Шамуелин сәбир вә тәвазөкарлығындан, еләҹә дә тәзаһүр етдирдији миннәтдарлыг руһундан чох шеј өјрәнә биләрсиниз. Ким истәмәз ки, онда бу ҹүр кејфијјәтләр олсун?! Нисбәтән ҝәнҹ јашларындан бу ҹүр хүсусијјәтләрә јијәләнмәси вә онлары тәзаһүр етдирмәси Шамуелин хејринә олду, чүнки бу, сонракы илләрдә гаршылашдығы мәјуслугларын өһдәсиндән ҝәлмәкдә она көмәк етди.

‘Оғуллары онун јолу илә ҝетмирдиләр’

Мүгәддәс Јазыларда Шамуел һаггында нөвбәти дәфә хатырлананда ҝөрүрүк ки, артыг о, ‘гоҹалыб’. О заман онун јеткин јашларында олан Јоел вә Авија адында ики оғлу вар иди; о, һакимлик ишиндә она көмәк етмәләри үчүн онлара мәсулијјәт һәвалә етмишди. Тәәссүф ки, онлар онун үмидини доғрултмадылар. Шамуел дүрүст вә салеһ олдуғу һалда, онун оғланлары мөвгеләриндән худбин мәгсәдләр, дүзҝүн олмајан һөкмләр вермәк вә рүшвәт алмаг үчүн истифадә едирдиләр (1 Шамуел 8:1—3).

Ҝүнләрин бир ҝүнү Исраил ағсаггаллары шикајәт үчүн гоҹа пејғәмбәрин јанына ҝәлиб: «Оғулларын сәнин јолунла ҝетмир», — дедиләр (1 Шамуел 8:4, 5). Шамуелин бу проблемдән хәбәри вар идими? Китабда бу һагда һеч нә дејилмир. Елидән фәргли олараг, Шамуел төһмәтәлајиг ата дејилди. Ели оғулларынын етдикләри писликләрә ҝөз јумараг онлары Аллаһдан үстүн тутдуғу үчүн Јеһова ону мәзәммәт етди вә ҹәзаландырды (1 Шамуел 2:27—29). Шамуели исә оғулларынын ҝүнаһларына ҝөрә тәгсирләндирмәди.

Мүгәддәс Китаб оғулларынын пис давранышларындан хәбәр тутанда Шамуелин рүсвајчылыг һисси кечирдији, нараһат вә ја мәјус олуб-олмадығы һагда һеч нә демир. Бир чох валидејнләр онун һансы һиссләри кечирдијини јахшы баша дүшүрләр. Јашадығымыз чәтин ҝүнләрдә валидејнләрә вә онларын вердикләри тәлим-тәрбијәјә гаршы үсјанкарлыг баш алыб ҝедир (2 Тимотејә 3:1—5). Бу ҹүр гәлб ағрысы кечирән валидејнләр Шамуелин нүмунәсиндән, аз да олса, тәсәлли тапа биләр вә неҹә давранаҹагларына даир рәһбәрлик әлдә едә биләрләр. Шамуел јол вермәди ки, оғулларынын имансыз һәрәкәтләри онун нөгсансызлығына зәррә гәдәр дә хәләл јетирсин. Унутмајын ки, сөзләр вә тәлим-тәрбијә боша чыхса да, валидејнләрин нүмунәси ҝүҹлү тәсирә маликдир. Шамуел кими, валидејнләрин дә өз Аталарынын — Јеһова Аллаһын үрәјини фәрәһләндирмәк имканы вар.

«Бизә бир падшаһ тәјин ет»

Шамуелин оғуллары һеч тәсәввүр едә билмәздиләр ки, онларын тамаһкарлығы вә худбинлији бу гәдәр ҹидди нәтиҹәләрә сәбәб олаҹаг. Исраилин ағсаггаллары Шамуелин јанына ҝәлиб дедиләр: «Диҝәр милләтләрдә олдуғу кими бизә бир падшаһ тәјин ет ки, бизә һөкмранлыг етсин». Шамуел онларын бу тәләбини ону рәдд етмәк истәји кими гәбул едә биләрдими? Ахы о, артыг нечә онилликләр иди ки, бу халга Јеһованын адындан һакимлик едирди. Инди исә онлар Шамуел кими пејғәмбәр јох, онлара һакимлик едәҹәк падшаһ истәјирдиләр. Гоншу халгларын падшаһлары олдуғу кими, исраиллиләр дә өз падшаһларынын олмасыны истәјирдиләр. Шамуел буну неҹә гәбул етди? Охудуғумуз кими, о, «бу сөзләрдән наразы галды» (1 Шамуел 8:5, 6).

Ҝөрүн Шамуелин бу һагда дуасына Јеһова неҹә ҹаваб верир: «Сәнә дедикләри мәсәләләрлә әлагәдар халгын һәр сөзүнә гулаг ас, чүнки рәдд етдикләри сән дејилсән, онлар үзәриндә һөкмранлыг етмәјим дејә, јалныз Мәни рәдд едирләр». Бу, Шамуел үчүн нә гәдәр тәсәлливериҹи олса да, Күлли-Ихтијар Аллаһа гаршы чох тәһгирамиз һәрәкәт иди! Јеһова пејғәмбәрә деди ки, инсан падшаһы сечмәләринин онлара баһа баша ҝәләҹәји барәдә исраиллиләри хәбәрдар етсин. Шамуел сөзләрини гуртармаға маҹал тапмамыш халг ҹаваб верди: «Јох, мүтләг үзәримиздә бир падшаһ олсун». Һәмишә Аллаһа итаәткар олан Шамуел ҝедиб Јеһованын сечдији адамы мәсһ етди (1 Шамуел 8:7—19).

Бәс Шамуел неҹә итаәткарлыг ҝөстәрди? О, бу ишә инҹикликлә вә ҹандәрдими јанашды? Үрәјиндә кин јаранмасына вә көк салмасына јол вердими? Ола билсин, чохлары мәһз белә дә едәрдиләр, лакин Шамуел буна јол вермәди. О, Шаулу мәсһ етди вә онун Јеһова тәрәфиндән сечилдијини гәбул етди. Јени падшаһы гәбул етмәсинә вә она табе олмасына әламәт олараг ону өпдү. Сонра халга үз тутуб деди: «Рәббин сечдији бу халгын арасында бәнзәри олмајан адамы ҝөрүрсүнүзмү?» (1 Шамуел 10:1, 24).

Шамуел диггәтини Јеһованын сечдији шәхсин нөгсанларына јох, онун јахшы ҹәһәтләринә јөнәлдирди. О, дәјишкән халгын рәғбәтини газанмагдан чох, Аллаһ гаршысында нөгсансызлығыны горумаг барәдә дүшүнүрдү (1 Шамуел 12:1—4). Һәмчинин Аллаһын халгына гаршылашдыглары руһани тәһлүкәләрдән гачынмаг үчүн мәсләһәтләр верәрәк вә онлары Јеһоваја садиг галмаға тәшвиг едәрәк өз тәјинатыны сәдагәтлә јеринә јетирди. Халг онун мәсләһәтини үрәкдән гәбул етди вә онлар үчүн Аллаһа дуа етсин дејә Шамуелә јалварды. О да онлара ҝөзәл ҹаваб верди: «Сизин үчүн јалвармағы дајандырмагла Рәббә гаршы ҝүнаһ етмәк гој мәндән узаг олсун. Мән сизә хејирли вә дүз јол өјрәдәҹәјәм» (1 Шамуел 12:21—24).

Бәс сиз неҹә, һансыса вәзифә вә ја мәсулијјәт башгасына һәвалә олунанда мәјус олурсунузму? Шамуелин нүмунәси бир даһа хатырладыр ки, һеч вахт гысганҹлығын үрәјимиздә көк салмасына јол вермәмәлијик. Чүнки Аллаһ һәр бир садиг хидмәтчисини фајдалы вә мәмнунлуг ҝәтирән ишлә тәмин едә биләр.

«Нә вахта гәдәр... [Шаулун] дәрдини чәкәҹәксән?»

Шамуел Шаулда јахшы ҹәһәтләр ҝөрмәкдә јанылмырды, чүнки о, чох ҝөзәл инсан иди. Шаул бојлу-бухунлу, јарашыглы, ҹәсарәтли вә фәрасәтли, һәмчинин садә вә тәвазөкар иди (1 Шамуел 10:22, 23, 27). Бу кејфијјәтләрдән әлавә, о, даһа бир әнама — азад ирадәјә, өз һәјат јолуну сечмәк вә шәхси гәрарлар гәбул етмәк баҹарығына малик иди (Ганунун тәкрары 30:19). О бу әнамдан дүзҝүн истифадә етдими?

Тәәссүф ки, инсана һакимијјәт вә сәлаһијјәт вериләндә чох вахт бу онун тәвазөкарлығыны итирмәсинә ҝәтириб чыхарыр. Шаул гыса бир заманда дикбаш бир инсана чеврилди. О, Јеһованын Шамуел васитәсилә она вердији ҝөстәришләрә итаәт етмәди. Бир дәфә Шаул сәбирсизлик едиб јалныз Шамуелин тәгдим етмәли олдуғу гурбаны тәгдим етди. Шамуел ону ҹидди мәзәммәт етди вә билдирди ки, падшаһлыг онун аиләсиндән алынаҹаг. Бундан өзүнә ибрәт дәрси ҝөтүрмәк әвәзинә, Шаул даһа да бетәр итаәтсизликләрә јол верди (1 Шамуел 13:8, 9, 13, 14).

Јеһова Шамуел васитәсилә Шаула амалеглиләрә гаршы мүһарибә етмәсини тапшырды. Јеһованын ҝөстәришләринә залым падшаһ Агагы өлдүрмәк әмри дә дахил иди. Лакин Шаул мәһв етмәли олдуғу Агаг падшаһы, еләҹә дә әлә кечирдији гәнимәтин ән јахшыларыны сахлады. Шамуел Шаулу мәзәммәт едәндә онун артыг нә дәрәҹәдә дәјишдији үзә чыхды. О, мәзәммәти тәвазөкарлыгла гәбул етмәк әвәзинә, өзүнә вә һәрәкәтләринә бәраәт газандырараг өзүнү тәмизә чыхармаға вә ҝүнаһын һамысыны халгын үстүнә атмаға чалышды. Шаул әлә кечирилмиш гәнимәтин Јеһоваја тәгдим етмәк үчүн нәзәрдә тутулдуғуну иддиа етмәклә мәзәммәтдән бојун гачырмаг истәјәндә Шамуел нөвбәти сөзләри деди: «Бах итаәт етмәк гурбандан... даһа јахшыдыр». Шамуел ҹәсарәтлә она төһмәт верәрәк Јеһованын гәрарыны ачыглады: падшаһлыг Шаулун әлиндән алынараг башгасына — ондан даһа јахшысына вериләҹәк (1 Шамуел 15:1—33).

Шаулун ҝүнаһларына ҝөрә Шамуел дәрин сарсынты кечирмишди. О, бүтүн ҝеҹәни Јеһоваја фәрјад едиб ағлады, һәтта она ҝөрә јас тутду. Шамуел Шаулда о гәдәр потенсиал, о гәдәр јахшы шејләр ҝөрүрдү ки... Инди исә онун бүтүн үмидләри пуч олмушду. Бир вахтлар таныдығы о инсан артыг һәмин инсан дејилди — бүтүн јахшы хүсусијјәтләрини итирмиш вә Јеһоваја гаршы чыхмышды. Шамуел бир даһа Шаулу ҝөрмәк истәмәди. Лакин мүәјјән мүддәтдән сонра Јеһова Шамуелин дүшүнҹә тәрзинә дүзәлиш етди: «Исраил үзәриндә падшаһ олмасын дејә Шаулу рәдд етдијим һалда сән нә вахта гәдәр онун дәрдини чәкәҹәксән? Јағ бујнузуну јағла долдур вә ҝет. Сәни Бет-Лехемли [бетлеһемли] Јессејин јанына ҝөндәрирәм. Чүнки онун оғуллары арасында өзүм үчүн падшаһ тәјин етмишәм» (1 Шамуел 15:34, 35; 16:1).

Јеһованын нијјәти гејри-камил инсанларын садиг галыб-галмамаларындан асылы дејил. Әҝәр кимсә садиглијиндән дөнәрсә, Јеһова нијјәтини һәјата кечирмәк үчүн башгасыны тапаҹаг. Буна ҝөрә дә, аһыл јашлы Шамуел Шаула ҝөрә кәдәрләнмәјә сон гојду. Јеһованын ҝөстәришилә Шамуел Јессејин јашадығы Бејтлеһемә јола дүшдү вә орада онун бојлу-бухунлу оғулларыны ҝөрдү. Лакин Шамуел бөјүк оғула баханда Јеһова деди: «Онун ҝөрүнүшүнә вә уҹа бојуна бахма... Она ҝөрә ки Рәбб инсанын ҝөрдүјү кими ҝөрмәз, чүнки инсан заһирә, Рәбб исә үрәјә бахар» (1 Шамуел 16:7). Сонда Шамуел Јессејин ән кичик оғлуну — Јеһованын сечдији Давуду ҝөрдү.

Шамуел һәјатынын сон илләриндә Јеһованын Шаулу Давудла әвәз етмәк гәрарынын дүзҝүн олдуғуну ајдын ҝөрүрдү. Шаул Давуда о гәдәр пахыллыг едирди ки, ону өлдүрмәк гәрарына ҝәлди, ахырда да Аллаһа гаршы чыхараг дөнүк олду. Давуд исә ҹәсарәт, нөгсансызлыг, иман вә сәдагәт кими ҝөзәл хүсусијјәтләр тәзаһүр етдирирди. Өмрүнүн сонуна јахын Шамуелин иманы ҝет-ҝедә даһа да мөһкәмләнирди. О, бир шејә әмин олмушду: елә бир мәјуседиҹи проблем вә ја вәзијјәт јохдур ки, Јеһова ону һәлл едә, һәтта хејир-дуаја чевирә билмәсин. Беләликлә, Шамуел тәхминән 100 ил ҝөзәл өмүр сүрүб һәјатыны баша вурду. Бүтүн Исраил халгынын бу садиг инсан үчүн јас тутмасы тәәҹҹүблү дејил! Јахшы оларды ки, Јеһованын һәр бир мүасир хидмәтчиси өзүндән сорушсун: «Мән Шамуелин иманыны тәглид едирәмми?»

[25-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Шамуел өз халгына ағыр иткинин вә мәјуслуғун өһдәсиндән ҝәлмәјә неҹә көмәк етди?

[26-ҹы сәһифәдәки шәкил]

Шамуел оғулларынын пис әмәлләри уҹбатындан дүшдүјү мәјуслуғун өһдәсиндән неҹә ҝәлә билди?