Јеһованын Кәламы ҹанлыдыр
«Биринҹи Шамуел» китабындан диггәтәлајиг фикирләр
ЕРАМЫЗДАН әввәл 1117-ҹи илдир. Јешуанын Вә’д едилмиш дијары зәбт етдији вахтдан тәхминән үч јүз ил кечир. Исраилин ағсаггаллары Јеһованын пејғәмбәринин јанына гејри-ади бир хаһишлә ҝәлирләр. Онлары динләдикдән сонра пејғәмбәр Аллаһа дуада мүраҹиәт едир. Јеһова ағсаггаллара истәдикләрини етмәсинә изн верир. Беләликлә дә Исраилин тарихиндә һакимләр дөврү баша чатыр вә падшаһлар дөврү башланыр. Исраил халгынын тарихиндәки бу дөнүш нөгтәси заманы баш верән һәјәҹанландырыҹы һадисәләри Мүгәддәс Китабын «Биринҹи Шамуел» китабындан охумаг олар.
Шамуел, Натан вә Гад тәрәфиндән гәләмә алынан бу китаб 102 иллик дөврү — ерамыздан әввәл 1180-1078-ҹи илләри әһатә едир (1 Салнамәләр 29:29). Бу китабда Исраилин дөрд рәһбәриндән данышылыр. Онлардан икиси һаким, икиси исә падшаһ иди; икиси Јеһоваја итаәт едир, икиси исә етмирди. Биз ики нүмунәви гадынла вә ҹәсур, амма һәлим дөјүшчү илә таныш олуруг. Буна бәнзәр нүмунәләр бизә тәглид етмәјимизә вә ја гачынмамыза даир гијмәтли ибрәт дәрсләри верир. Буна ҝөрә дә «Биринҹи Шамуел» китабы бизим дүшүнҹә тәрзимизә вә һәјатымыза тә’сир ҝөстәрә биләр (Ибраниләрә 4:12).
ЕЛИДӘН СОНРА ШАМУЕЛ ҺАКИМ ОЛУР
Јығым бајрамы ҝәлиб чатыр. Рамада јашајан Ханна бөјүк севинҹ ичиндәдирa. Јеһова онун дуаларына ҹаваб вермиш вә Ханнанын оғлу олмушдур. Вә’дини јеринә јетирмәк үчүн Ханна оғлу Шамуели Јеһованын ибадәтҝаһында хидмәт етмәјә верир. Ушаг «каһин Елинин нәзәри алтында Рәббә хидмәт етмәјә» башлајыр (1 Шамуел 1:24; 2:11). Шамуел һәлә ҝәнҹ икән Јеһова она мүраҹиәт едир вә Елинин евинә кәсилән һөкмү е’лан едир. Шамуел бөјүдүкҹә бүтүн Исраил халгы ону Јеһованын пејғәмбәри кими гәбул етмәјә башлајыр.
Вахт кечир вә филиштлиләр Исраиллә мүһарибәјә башлајыр. Онлар мүгәддәс сандығы әлә кечирир вә Елинин һәр ики оғлуну өлдүрүрләр. «Гырх ил Исраил халгына һакимлик етмиш» Ели бу хәбәри ешидәндә өлүр (1 Шамуел 4:18). Сандыға јијәләнмәләри филиштлиләр үчүн фәлакәтлә нәтиҹәләнир вә онлар сандығы исраиллиләрә гајтарырлар. Артыг Исраилдә Шамуел һакимлик едир вә өлкәдә әмин-аманлыг һөкм сүрүр.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
2:10 — Исраил халгынын инсан падшаһы олмадығы бир вахтда, нәјә ҝөрә Ханна дуасында деди ки, Јеһова «Өз падшаһына гүввәт верәҹәк»? Мусанын ганунунда, Исраиллиләрин инсан падшаһы олаҹағы габагҹадан дејилмишди (Ганунун тәкрары 17:14-18). Јагуб өлүм јатағында пејғәмбәрлик етмишдир: «Падшаһлыг әсасы [Падшаһлыг һакимијјәтинин символу] Јәһуданын әлиндән ҝетмәјәҹәк» (Јарадылыш 49:10). Исраиллиләрин улу валидејни Сараја ҝәлдикдә исә, Јеһова демишдир: «Халгларын падшаһлары ондан доғулаҹаг» (Јарадылыш 17:16). Беләликлә, Ханна ҝәләҹәк падшаһ һаггында дуа едирди.
3:3 — Һәгигәтәнми Шамуел Ән Мүгәддәс јердә јатырды? Јох. Шамуел Гоһатын каһин олмајан нәслиндән ҝәлән бир левили иди (1 Салнамәләр 6:33-38). Буна ҝөрә дә она ‘мүгәддәс әшјалара бахмаға’ иҹазә верилмирди (Сајлар 4:17-20). Мүгәддәс мәскәндә онун ајаг баса биләҹәји јеҝанә јер Һүзур чадырынын һәјәти иди. Шамуел бурада јата биләрди. Чох еһтимал ки, Ели дә һәјәтдә јатырды. «Аллаһын сандығы олан јер» ифадәси јәгин ки, Мүгәддәс мәскәнин олдуғу јерә аиддир.
7:7-9, 17 — Гануна ҝөрә гурбанлары мүнтәзәм олараг Јеһованын тә’јин етдији јердә ҝәтирмәк лазым идисә, нәјә ҝөрә Шамуел јандырма гурбаныны Миспада ҝәтирди вә гурбанҝаһы Рамада тикди? (Ганунун тәкрары 12:4-7, 13, 14; Јешуа 22:19). Мүгәддәс сандыг Шилодакы Һүзур чадырындан апарылдыгдан сонра, орада артыг Јеһованын зүһурунун заһири әламәтләри јох иди. Буна ҝөрә дә, Шамуел Аллаһын нүмајәндәси кими јандырма гурбаныны Миспада ҝәтирди, гурбанҝаһы Рамада тикди. Ҝөрүнүр, Јеһова буну бәјәнди.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
1:11, 12, 21-23; 2:19. Ханнанын дуаја үстүнлүк вермәси, һәлимлији, Јеһованын хејирхаһлығына ҝөрә олан миннәтдарлығы вә ҝүҹлү ана мәһәббәти Аллаһдан горхан бүтүн гадынлар үчүн нүмунәдир.
1:8. Башгаларыны үрәкләндирмәкдә Елгана бизә ҝөзәл нүмунә верди (Әјјуб 16:5). Ханна кәдәр ичиндә оланда, Елгана ону иттиһам етмәдән сорушду: «Ахы нијә кәдәрлисән?» Бу, Ханнаны өз һиссләрини бөлүшмәјә тәшвиг етди. «Мән сәнә он оғулдан да артыг дејиләмми?» демәклә, Елгана ону севдијинә әмин етди.
2:26; 3:5-8, 15, 19. Аллаһын тапшырдығы иши сәдагәтлә јеринә јетирмәклә, руһани тә’лимдән фајдаланмагла, нәзакәтли вә һөрмәтҹил олмаға чалышмагла биз дә Рәббин вә инсанларын ҝөзүндә ‘һөрмәт газанарыг’.
4:3, 4, 10. Рәббин Әһд сандығы олан мүгәддәс әшја белә, горунмаг үчүн тилсим кими хидмәт едә билмәди. Биз ‘өзүмүзү бүтләрдән горумалыјыг’ (1 Јәһја 5:21).
ИСРАИЛИН ИЛК ПАДШАҺЫ — МҮВӘФФӘГИЈЈӘТ, ЈОХСА МҮВӘФФӘГИЈЈӘТСИЗЛИК?
Шамуел Јеһоваја өмрү боју сәдагәтлә хидмәт едир, онун оғуллары исә Јеһованын јоллары илә ҝетмирләр. Исраилин ағсаггаллары өзләринә инсан падшаһы истәјәндә, Јеһова онларла разылашыр. Јеһованын рәһбәрлијинә риајәт едәрәк, Шамуел Бинјамин гәбиләсиндән олан јарашыглы Шаулу падшаһ олмаг үчүн мәсһ едир. Шаул аммонлулары мәғлуб едәрәк өз тахтыны мөһкәмләндирир.
Шаулун шүҹаәтли оғлу Јонатан филиштлиләрин ордусуну дармадағын едир. Бөјүк филишт ордусу Исраилә һүҹум едир. Тәлаш ичиндә олан Шаул итаәтсизлик ҝөстәрәрәк өзбашына јандырма гурбаны ҝәтирир. Јонатан тәкҹә силаһдарыны ҝөтүрәрәк филиштлиләрин кешик дәстәсинә һүҹум едир. Лакин атасынын дүшүнмәдән вердији анд онун гәләбә әһвалыны позур. Шаул ‘әтрафдакы бүтүн дүшмәнләринә гаршы дөјүшүр’ (1 Шамуел 14:47). Амалеглиләри мәғлуб етдикдән сонра, Јеһованын әмрини позур вә мәһв едилмәјә «һәср олунмуш» шејләри мәһв етмир (Левилиләр 27:28, 29). Нәтиҹәдә Јеһова Шаулу бир падшаһ кими рәдд едир.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
9:9 — «О вахт пејғәмбәрләри ҝөрүҹү адландырырдылар» ифадәси нә демәкдир? Еһтимал ки, бу, Шамуелин вә Исраил падшаһларынын дөврүндә пејғәмбәрләрин ролунун даһа бөјүк әһәмијјәт кәсб етдијини билдирир. «Ҝөрүҹү» сөзү тәдриҹән «пејғәмбәр» сөзү илә әвәз едилди. Шамуел Исраилдә биринҹи пејғәмбәр һесаб олунур (Һәвариләрин ишләри 3:24).
14:24-32, 44, 45 — Јонатан Шаулун андыны позараг бал једији үчүн Аллаһын илтифатыны итирдими? Ҝөрүнүр, буна ҝөрә Јонатан Аллаһын гәзәбинә дүчар олмады. Әввәла, о, атасынын анды һаггында һеч нә билмирди. Бундан әлавә, Шаулун јанлыш сә’јдән вә ја падшаһлыг һакимијјәтини дүзҝүн баша дүшмәдән вердији анд, анҹаг халгын зәрәринә иди. Мәҝәр Јеһова бу ҹүр анды бәјәнә биләрдими? Јонатан анды позараг ҝүнаһ ишләтдији үчүн ҹәзасыны чәкмәјә һазыр олса да бағышланды.
15:6 — Нәјә ҝөрә генлиләр Шаулун хүсуси рәғбәтини газандылар? Генлиләр Мусанын гајынатасынын оғуллары идиләр. Исраиллиләр Сина дағындан јола дүшдүкләри заман генлиләр онлара көмәк етмишдиләр (Сајлар 10:29-32). Генлиләр бир мүддәт «Јәһудалыларла бирҝә» Кән’ан торпағында јашамышдылар (Һакимләр 1:16). Генлиләр бир гәдәр сонрадан амалеглиләрин вә диҝәр халгларын арасында јашасалар да, исраиллиләрлә јахшы мүнасибәтдә галдылар. Бунда ҝөрә дә Шаул онлары әфв етди.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
9:21; 10:22, 27. Башланғыҹда «јарамаз адамлар» Шаулу падшаһ кими гәбул етмәјәндә, тәвазөкарлыг вә һәлимлик ону еһтијатсыз һәрәкәтләрдән горујурду. Аллаһа мәгбул олан бу кејфијјәтләр јанлыш һәрәкәтләрдән неҹә дә е’тибарлы мүдафиәдир!
12:20, 21. Һеч заман пуч шејләрә бел бағламајын. Инсанлара, бүтләрә, дөвләтләрин һәрби гүввәләринә үмид бәсләмәјин. Бүтүн бунларын сизи Јеһоваја хидмәтдән јајындырмасына јол вермәјин.
12:24. Јеһованын гаршысында еһтирамлы горхуну горумаг вә Она бүтүн гәлбдән хидмәт етмәк үчүн, Онун кечмишдә вә һазырда халгы наминә ‘неҹә әзәмәтли ишләр ҝөрдүјү’ үзәриндә дүшүнмәк лазымдыр.
13:10-14; 15:22-25, 30. Итаәтсизликдә вә ја мәғрурлугда әкс олунан ловғалыгдан горунун (Сүлејманын мәсәлләри 11:2).
ҜӘНҸ ЧОБАН ПАДШАҺ СЕЧИЛИР
Шамуел Јәһуда гәбиләсиндән олан Давуду ҝәләҹәкдә падшаһ олмаг үчүн мәсһ едир. Гыса мүддәтдән сонра Давуд филиштли нәһәнҝ Голјаты сапандла атдығы јеҝанә дашла өлдүрүр. Давудла Јонатан арасында сых достлуг телләри јараныр. Шаул Давуду дөјүшчүләринә башчы тә’јин едир. Давуд чохлу гәләбә газаныр вә Исраилли гадынлар охујур: «Шаул гырды минләри, Давудса он минләри» (1 Шамуел 18:7). Гысганҹлыгла долу олан Шаул Давуду өлдүрмәк истәјир. Баш тутмајан үч ҹәһддән сонра Давуд гачыр вә ҝизләнир.
Тә’гиб олундуғу илләр әрзиндә Давуд Шаула ики дәфә рәһм едир. О һәм дә ҝөзәл Авигаиллә гаршылашыр вә нәтиҹәдә онунла евләнир. Филиштлиләр Исраилин үзәринә һүҹум едәндә Шаул Јеһоваја мүраҹиәт едир, лакин Јеһова ону ешитмир. Шамуел өлүб, әли һәр јердән үзүлән Шаул исә ҹиндар гадына мүраҹиәт едир вә филиштлиләрлә савашда өлдүрүләҹәјини өјрәнир. Оғуллары дөјүшдә һәлак олур, өзү исә ағыр јараланыр. Һекајәт Шаулун мүвәффәгијјәтсизлијә уғрајыб өлмәси илә баша чатыр. Давуд исә һәлә дә ҝизләнир.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
16:14 — Шаула әзаб верән шәр руһ нә иди? Шаулу гәлб раһатлығындан мәһрум едән онун үрәјинин вә ағлынын пис әһвал-руһијјәси, јә’ни пислик етмәк үчүн дахилдән баш галдыран мејлләри иди. Јеһова мүгәддәс руһуну Шаулун үзәриндән ҝөтүрәндә, о, мүгәддәс руһун мүдафиәсиндән мәһрум олунду вә өз пис әһвал-руһијјәсинин тә’сири алтына дүшдү. Пис руһун Шаула тә’сир етмәсинә мәһз Јеһованын јол вердији үчүн, о руһ ‘Рәббин шәр руһу’ адландырылмышдыр.
17:55 — 1 Шамуел 16:17-23 ајәләриндә јазыланлары нәзәрә алсаг, Шаул Давудун кимин оғлу олдуғуну нәјә ҝөрә сорушду? Шаул садәҹә олараг онун атасынын адыны сорушмурду, даһа доғрусу о, бөјүк гәһрәманлыг ҝөстәрән вә нәһәнҝ Голјаты өлдүрән ҝәнҹин атасынын неҹә инсан олдуғуну билмәк истәјирди.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
16:6, 7. Инсанлара хариҹи ҝөрүнүшләринә ҝөрә гијмәт вермәк әвәзинә, онлара Јеһованын ҝөзү илә бахмаға чалышмалыјыг.
17:47-50. Биз мүасир голјатларын дүшмәнчилик вә тә’гибләрдән горхмамалыјыг, чүнки апардығымыз «дөјүш Рәббиндир».
18:1, 3; 20:41, 42. Әсл достлары Јеһованы севәнләрин арасында тапмаг олар.
21:12, 13 Јеһова истәјир ки, чәтинликләрлә мүбаризәдә биз өз ағлымыздан вә габилијјәтләримиздән истифадә едәк. Онун Кәламы исә бизә узагҝөрәнлик, билик вә дәрракә верир (Сүлејманын мәсәлләри 1:4). Биз һәм дә тә’јин олунмуш мәсиһчи ағсаггалларын јардымына маликик.
24:6; 26:11 Давуд Јеһованын мәсһ едилмишләринә мүнасибәтдә һөрмәтҹил давраныша даир ҝөзәл нүмунә верир.
25:23-33. Авигаилин ағыллы давранышы тәглид едилмәјә лајигдир.
28: 8-19. Инсанлары алдатмаг вә онлара зәрәр ҝәтирмәк үчүн, пис руһлар өлүләрин ҹилдинә ҝирә биләрләр. Биз спиритизмин һәр бир нөвүндән гачынмалыјыг (Ганунун тәкрары 18:10-12).
30:23, 24. Сајлар 31:27 ајәсинә әсасланан бу гәрар ону ҝөстәрир ки, Јеһова ән кичик ишләрдә белә јығынҹағы дәстәкләјәнләри гијмәтләндирир. Ҝәлин етдијимиз һәр бир шеји ‘инсанлар үчүн јох, Рәбб үчүн едир кими, ҹанла-башла едәк’ (Колослулара 3:23).
‘Гурбандан даһа јахшы’ олан нәдир?
Ели, Шамуел, Шаул вә Давуд һаггында охудугларымыздан һансы ибрәт дәрсләрини ҝөтүрә биләрик? «Итаәт етмәк гурбандан, гулаг асмаг гочларын ич пијиндән даһа јахшыдыр. Чүнки асилик фалчылыға бәрабәр ҝүнаһдыр, инадкарлыг исә өзбашыналыг вә бүтпәрәстлијә бәрабәрдир» (1 Шамуел 15:22, 23). Бу данылмаз һәгигәтдир.
Падшаһлыг һаггындакы тәблиғ ишиндә иштирак етмәк вә инсанлара Мәсиһин шаҝирди олмагда көмәк етмәк неҹә дә бөјүк шәрәфдир! Јеһоваја «ағзымыздан чыхан Шүкүрләри» тәгдим едәрәк, Онун Кәламынын вә јер үзүндәки тәшкилатынын васитәсилә вердији рәһбәрлијинә риајәт етмәк үчүн вар гүввәмизлә чалышмалыјыг (Һушә 14:2; Ибраниләрә 13:15).
[Һашијә]
a «Биринҹи Шамуел» китабында хатырланан әразиләрин ҹоғрафи мөвгејини Јеһованын Шаһидләри тәрәфиндән нәшр олунмуш «“Ҝөзәл торпаға” бахын» (рус.) брошүрасынын 18-19-ҹу сәһифәләриндә ҝөрмәк олар.
[31-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Исраилин биринҹи падшаһы тәвазөкар вә һәлим инсандан мәғрур вә ловға һөкмдара чеврилди.
[32-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Мүасир голјатларын дүшмәнчиликләри илә гаршылашанда нәјә әмин ола биләрик?