Мүгәддәс руһун јарадылышда ролу

«Ҝөјләр Рәббин сөзү илә, сәма ҹисимләри Онун һөкмү илә [«ағзынын нәфәсилә», «Китабы Мукаддес»] јаранды» (МӘЗ. 33:6).

1, 2. а) Инсанларын Каинат вә Јер барәдә билији тәдриҹән неҹә артырды? б) Һансы суала ҹаваб тапмаг ваҹибдир?

ДҮНЈА ШӨҺРӘТЛИ алим Алберт Ејнштејн 1905-ҹи илдә хүсуси нисбилик нәзәријјәсини дәрҹ едәндә о вә бир чох алимләр фикирләширдиләр ки, Каинат јалныз бир галактикадан — бизим Сүд Јолу галактикасындан ибарәтдир. Онларын Каинатын өлчүләри барәдә тәсәввүрләри неҹә дә јанлыш иди! Бу ҝүн исә алимләр дүшүнүрләр ки, Каинатда 100 милјарддан чох галактика вар вә онларын бәзиләри милјардларла улдузлардан ибарәтдир. Јер үзүндә вә ја онун орбитиндә гурашдырылан јүксәк һәссаслыға малик телескопларын көмәјилә јени-јени галактикалар ашкар едилир.

² Инсанларын 1905-ҹи илдә нәинки Каинат, һәтта Јер күрәси барәдә дә биликләри мәһдуд иди. Дүздүр, өтән әсрин әввәлләриндә јашајан инсанларын билији әввәлки нәсилләрлә мүгајисәдә даһа чох иди. Анҹаг мүасир зәманәдә инсанлар тәбиәтин ҝөзәл вә мүрәккәб гурулушу, еләҹә дә һәјатын мөвҹуд олмасыны мүмкүн едән системләр барәдә даһа чох билирләр. Шүбһә јохдур ки, гаршыда өјрәниләси һәлә чох шеј вар. Бунунла әлагәдар ваҹиб бир суал ортаја чыхыр: бүтүн бунлар неҹә әрсәјә ҝәлиб? Бу суалын ҹавабы бизим үчүн сирр дејил, чүнки Уҹа Јараданымыз ону Мүгәддәс Јазылар васитәсилә бизә ачыглајыб.

Јарадылыш мөҹүзәси

3, 4. Аллаһ Каинаты неҹә јарадыб вә әлләринин иши Ону неҹә иззәтләндирир?

³ Каинатын неҹә пејда олдуғу Мүгәддәс Китабын илк ајәсиндә изаһ олунур: «Башланғыҹда Аллаһ ҝөјләри вә јери јаратды» (Јар. 1:1). Јеһова јаратмаға башлајанда һеч бир материја мөвҹуд дејилди, бунун үчүн О, Өз мүгәддәс руһундан — гүдрәтли фәал гүввәсиндән истифадә етмишди. Уста нә исә дүзәлтмәк үчүн әлиндән вә аләтләрдән истифадә етдији кими, Аллаһ да мөһтәшәм ишләрини һәјата кечирмәк үчүн мүгәддәс руһундан истифадә едир.

⁴ Аллаһын Кәламында мүгәддәс руһ мәҹази мәнада «бармаг» адланыр (Лука 11:20, һашијә; Мат. 12:28). Јеһованын ‘әлләринин иши’, јәни бу руһ васитәсилә јаратдығы һәр шеј Она бөјүк иззәт ҝәтирир. Мәзмурчу Давуд охујурду: «Ҝөјләр Аллаһын әзәмәтини бәјан едир, ҝөј гүббәси әлләринин ишини елан едир» (Мәз. 19:1). Һәгигәтән дә, Аллаһын јаратдығы һәр шеј Онун мүгәддәс руһунун нә гәдәр гүдрәтли олдуғуну ачыг-ајдын ҝөстәрир (Ром. 1:20). Неҹә?

Аллаһын түкәнмәз гүввәси

5. Јеһованын мүгәддәс руһунун нә гәдәр гүдрәтли олдуғуну нүмунә әсасында ҝөстәрин.

⁵ Бизим ағласығмаз дәрәҹәдә уҹсуз-буҹагсыз олан Каинатымыз Јеһованын енержисинин вә гүдрәтинин түкәнмәз олдуғуна дәлаләт едир. (Јешаја 40:26 ајәсини оху.) Мүасир алимләр үчүн сирр дејил ки, материјаны енержијә, енержини исә материјаја чевирмәк олар. Бизә ән јахын олан улдуз — Ҝүнәш материјанын енержијә неҹә чеврилдијинин бариз нүмунәсидир. Һәр санијәдә ҝүнәш тәхминән 4 милјон тон материјаны шүа, исти вә диҝәр нөв енержијә чевирир. Бизә һәмин енержинин јалныз кичик бир һиссәси ҝәлиб чатыр. Лакин бу, јер үзүндә һәјатын давам етмәси үчүн кифајәтдир. Шүбһә јохдур ки, ҝүнәши, о ҹүмләдән милјардларла диҝәр улдузлары јаратмаг үчүн бөјүк гүввә вә енержи тәләб олунурду. Јеһова бунун үчүн лазым олан енержијә вә бундан гат-гат артығына маликдир.

6, 7. а) Јеһованын мүгәддәс руһдан низамлы шәкилдә истифадә етмәсинә даир һансы сүбутлар вар? б) Каинатын тәсадүф нәтиҹәсиндә јаранмадығына даир һансы сүбутлар вар?

⁶ Әтрафымыз Аллаһын Өз мүгәддәс руһундан мүтәшәккил сурәтдә истифадә етдијини ҝөстәрән сүбутларла долудур. Тәсәввүр един ки, әлиниздә ҝөј, сары вә башга рәнҝдә күрәҹикләрлә долу олан бир гуту вар. Күрәҹикләр гарышсын дејә ону јахшыҹа силкәләјирсиниз. Сонра һамысыны бирдән јерә атырсыныз. Ејни рәнҝдә олан күрәҹикләрин бир јерә јығылаҹағыны ҝөзләјәҹәксинизми? Әлбәттә, јох! Демәли, идарәолунмаз һәрәкәтләр һәмишә гарышыглыға ҝәтирир — бундан артығыны ҝөзләмәјә дәјмәз. Бу факт тәбиәтин әсас ганунларындан бири һесаб олунурa.

⁷ Сәманы сејр едәндә вә ја телескопла ҝөјә баханда нә ҝөрүрүк? Гаршымызда уҹсуз-буҹагсыз, мүкәммәл сурәтдә тәшкил олунмуш вә һәр бири јүксәк дәгигликлә һәрәкәт едән галактика, улдуз вә планетләр системи мәнзәрәси ачылыр. Бу, кор тәсадүфүн вә ја космик гәзанын бәһрәси ола билмәз. Буна ҝөрә дә өзүмүздән сорушмалыјыг: «Низам-интизамын һөкм сүрдүјү Каинатын јарадылышы заманы һансы гүввәдән истифадә олунуб?» Јалныз елми арашдырмаларын вә ја тәҹрүбәләрин көмәјилә буну мүәјјән етмәк мүмкүн дејил. Лакин Мүгәддәс Китабда ачыгланыр ки, бу гүввә Каинатда ән гүдрәтли гүввә олан мүгәддәс руһдур. Мәзмурчу охујурду: «Ҝөјләр Рәббин сөзү илә, сәма ҹисимләри Онун һөкмү илә [«ағзынын нәфәсилә», «Китабы Мукаддес»] јаранды» (Мәз. 33:6). Ҝеҹәләр улдузлара бахаркән бизим бу «сәма ҹисимләри»нин јалныз кичик бир гисмини сејр етмәк имканымыз вар!

Мүгәддәс руһ вә Јер күрәси

8. Әслинә галса, биз Аллаһын ишләри барәдә нә гәдәр билирик?

⁸ Һал-һазырда Каинат барәдә билдикләримизи дәниз саһилиндәки гум дәнәҹији илә мүгајисә етмәк олар. Аллаһын садиг бәндәси Әјјубун дедији кими, биз Јараданын әл ишләри барәдә һәлә чох аз билирик: «Бунлар јалныз Онун етдикләринин бир зәррәсидир, Ондан ешитдијимиз чох зәиф бир пычылтыдыр» (Әјј. 26:14). Јеһованын харигүладә әл ишләрини диггәтлә мүшаһидә едән мүдрик падшаһ Сүлејман нида етмишди: «Аллаһ һәр шеји өз вахтында ҝөзәл јаратды вә әбәдијјәти дә инсанларын үрәјинә гојду. Һәрчәнд ки инсан Аллаһын етдији иши әввәлдән ахыра гәдәр анлаја билмәз» (Ваиз 3:11; 8:17).

9, 10. Аллаһ јери јарадаркән һансы гүввәдән истифадә етмишди вә илк үч ҝүн әрзиндә О, һансы ишләри ҝөрмүшдү?

⁹ Бунунла белә, Јеһова бизә Өз әл ишләри илә бағлы ваҹиб тәфсилатлары ачыглајыб. Мәсәлән, Мүгәддәс Јазыларда хәбәр верилир ки, Аллаһын руһу милјардларла илләр әрзиндә јер үзүндә фәалијјәт ҝөстәрирди. (Јарадылыш 1:2 ајәсини оху.) О вахт нә гуру, нә ишыг, нә дә ки һәјат үчүн јарарлы олан атмосфер мөвҹуд иди.

¹⁰ Мүгәддәс Китабда Аллаһын јарадылыш ҝүнләриндә ҝөрдүјү ишләрдән бәһс олунур. Јарадылыш ҝүнләри дејиләндә һәрәси 24 саатдан ибарәт суткалар јох, ералар, јәни дөврләр нәзәрдә тутулур. Илк јарадылыш ҝүнүндә Јеһова елә етди ки, јер үзүндә ишыг пејда олмаға башлады. Бу просес ҝүнәш вә ајын јердән ҝөрүндүјү вахтадәк давам едирди (Јар. 1:3, 14). Икинҹи ҝүн атмосфер формалашмаға башлады (Јар. 1:6). Су, ишыг вә һаванын олмасына бахмајараг, гуру һәлә мөвҹуд дејилди. Јалныз үчүнҹү јарадылыш ҝүнүндә Јеһова мүгәддәс руһундан истифадә едәрәк вә ола билсин, бөјүк ҝеоложи гүввәләри һәрәкәтә ҝәтирәрәк дүнја океанындан материкләри үзә чыхартды (Јар. 1:9). Үчүнҹү вә нөвбәти јарадылыш ҝүнләриндә Аллаһ диҝәр мөһтәшәм ишләри һәјата кечирди.

Мүгәддәс руһ вә ҹанлы варлыглар

11. Ҹанлы мәхлуглар арасында мүшаһидә олунан мүрәккәблик, симметрија вә ҝөзәллик нәјә дәлаләт едир?

¹¹ Мүгәддәс руһ ҹанлы тәбиәтдә дә аз иш ҝөрмәјиб. Онун васитәсилә Аллаһ үчүнҹү јарадылыш ҝүнүндән башлајараг алтынҹы ҝүнәдәк мүхтәлифлији илә инсаны һејрәтә ҝәтирән биткиләр вә һејванлар јаратды (Јар. 1:11, 20—25). Беләликлә, сајсыз-һесабсыз мүрәккәб, ҝөзохшајан вә симметрик ҹанлы варлыглар јүксәк јарадыҹылыг габилијјәтиндән хәбәр верир.

12. а) ДНТ һансы функсијаны јеринә јетирир? б) ДНТ-нин фасиләсиз вә уғурла өз функсијасыны јеринә јетирмәсиндән нә өјрәнирик?

¹² Инди исә һәр һансы бир организмин сәҹијјәви әламәтләрини ҝәләҹәк нәслә өтүрән ДНТ (дезоксирибонуклеин туршусу) һагда данышаг. Јер үзүндә јашајан бүтүн ҹанлылар — микроблар, биткиләр, филләр, мави балиналар вә инсанлар нәсилләрини мәһз ДНТ молекулу сајәсиндә давам етдирирләр. Ҹанлылар бир-бириндән хејли фәргләнсәләр дә, онларын бир чох ирси кејфијјәтләрини идарә едән код, јәни ДНТ сабит олараг галыр вә та гәдимдән бу ҝүнәдәк әсас нөв ҹанлылар арасындакы фәрди әламәтләри горујуб сахламаға хидмәт едир. Бунун сајәсиндә, Јеһова Аллаһын нијјәтинә ујғун олараг, јер үзүндә јашајан мүхтәлиф ҹанлы варлыглар мүрәккәб еколожи системдә өз функсијаларыны јеринә јетирмәјә давам едирләр (Мәз. 139:16). Бу, олдугҹа еффектив, низам-интизамлы гурулуш бүтүн бу мәхлугларын Аллаһын «бармағы»нын вә ја Онун мүгәддәс руһунун бәһрәси олдуғуна даһа бир сүбутдур.

Аллаһын шаһ әсәри

13. Аллаһ инсаны неҹә јаратды?

¹³ Милјардларла илләр кечәндән вә Аллаһ чохсајлы ҹанлы вә ҹансыз мәхлуглар јарадандан сонра јер артыг «гурулушсуз вә бош» дејилди. Бунунла белә, Јеһованын јарадыҹылыг ишләриндә мүгәддәс руһун фәалијјәти һәлә битмәмишди. О, јер үзүндә Өз шаһ әсәрини јаратмаға һазырлашырды. Алтынҹы ҝүнүнүн сонуна јахын Аллаһ бир инсан јаратды. Бунун үчүн О, мүгәддәс руһундан вә торпағын елементләриндән истифадә етмишди (Јар. 2:7).

14. Инсанлар һејванлардан нә дәрәҹәдә фәргләнир?

¹⁴ Јарадылыш 1:27 ајәсиндә дејилир: «Аллаһ инсаны Өз сурәтиндә јаратды, Аллаһын сурәтиндә јаратды, онлары киши вә гадын олараг јаратды». Бу, нә демәкдир? Јараданымыз Јеһова инсаны мәһәббәт вә ирадә азадлығы тәзаһүр етдирмәк, һәтта Онунла шәхси мүнасибәт гурмаг баҹарығы илә јарадыб. Буна ҝөрә дә бизим бејнимиз һејванларын бејниндән олдугҹа фәргләнир. Јеһова инсан бејнини елә јарадыб ки, биз севинҹлә әбәдијјәт боју Онун һагда вә ишләри барәдә өјрәнә биләк.

15. Адәмлә Һәвванын гаршысында һансы имканлар ачылмышды?

¹⁵ Аллаһ бәшәријјәтин илк чағларында Адәмә вә онун арвады Һәвваја јери вә онун үзәриндә јаратдығы һәр шеји верди. Илк инсанлар Аллаһын әл ишләрини тәдгиг едиб бунлардан һәзз алмалы идиләр (Јар. 1:28). Јеһова онлара бол гида вә ҝөзәл ев олан ҹәннәти бәхш етмишди. Адәмлә Һәвва әбәди јашаја вә милјардларла камил инсанын улу валидејнләри ола биләрдиләр. Амма һәр шеј башга ҹүр олду.

Мүгәддәс руһун ролуну гәбул един

16. Илк инсан ҹүтү үсјанкарлыг јолуна гәдәм басса да, бизим һансы үмидимиз вар?

¹⁶ Адәмлә Һәвва Јараданларына миннәтдарлыгла табе олмаг әвәзинә, худбинҹәсинә Она гаршы чыхдылар. Буна ҝөрә дә онлардан төрәјән гејри-камил инсанларын һамысы әзаб-әзијјәт чәкир. Амма Аллаһ улу валидејнләримизин ҝүнаһлы јола гәдәм гојмалары нәтиҹәсиндә дәјән бүтүн зәрәри арадан галдыраҹаг. Мүгәддәс Китабда Јеһованын буну неҹә едәҹәји ачыгланыр вә ҝөстәрилир ки, Аллаһ илк нијјәтини һөкмән һәјата кечирәҹәк. Ҹәннәтә чеврилмиш јер үзүндә әбәдијјән хошбәхт вә сағлам инсанлар јашајаҹаглар (Јар. 3:15). Бу ҝөзәл үмидә иманымызы горумаг үчүн бизә Аллаһын мүгәддәс руһунун көмәји лазымдыр.

17. Һансы дүшүнҹә тәрзинин бизә тәсир етмәсинә јол вермәмәлијик?

¹⁷ Биз Јеһовадан дуада мүгәддәс руһ диләмәлијик (Лука 11:13). Бу, бизим әтрафымызда олан һәр шејин Аллаһын әл иши олдуғуна даир иманымызы мөһкәмләндирәҹәк. Бу ҝүн сәһв вә әсассыз мүлаһизәләрдән гајнагланан атеизм вә тәкамүл нәзәријјәси ҝениш тәблиғ олунур. Дүнјаны сел кими басан бу ҹүр јанлыш дүшүнҹә тәрзинин бизи чашдырмасына, јахуд да горхутмасына јол вермәмәлијик. Бүтүн мәсиһчиләр бу һәмләләрә вә инсанларын ҝөстәрдији тәзјигә мүгавимәт ҝөстәрмәјә һазыр олмалыдырлар. (Колослулара 2:8 ајәсини оху.)

18. Каинатын вә бәшәријјәтин башланғыҹы һагда дүшүнәндә нәјә ҝөрә мүдрик Јараданын олдуғуну истисна етмәк ағылсызлыг оларды?

¹⁸ Биз һәр шејин Аллаһ тәрәфиндән јарадылдығыны ҝөстәрән дәлилләри виҹданла арашдырмагла Мүгәддәс Китаба вә Аллаһа олан иманымызы мөһкәмләндирмәлијик. Каинатын вә бәшәријјәтин башланғыҹы һагда дүшүнән бир чох инсанларын фикринҹә, бунларын Аллаһ тәрәфиндән јарадылдығына инанмаг ағылсызлыгдыр. Лакин јухарыда гејд олунан мәсәләјә бу нөгтеји-нәзәрдән јанашсаг, бүтүн дәлилләри гәрәзсиз нәзәрдән кечирә билмәјәҹәјик. Үстәлик, белә етмәклә биз «сајсыз харигәләр» арасындакы низам-интизамы вә онларын јарадыҹылыг истедадындан хәбәр вермәсини һесаба алмамыш олаҹағыг (Әјј. 9:10; Мәз. 104:25). Биз мәсиһчиләр әминик ки, јарадылышда иштирак едән фәал гүввә Јеһованын мүдрик рәһбәрлији алтында фәалијјәт ҝөстәрән мүгәддәс руһ олмушдур.

Мүгәддәс руһ вә Аллаһа иман

19. Һәјатымыз Аллаһын мөвҹудлуғуну вә мүгәддәс руһун фәалијјәт ҝөстәрдијини неҹә сүбут едир?

¹⁹ Аллаһа инанмаг, Ону севмәк вә Она еһтирам бәсләмәк үчүн хилгәт барәдә һәр шеји билмәјә еһтијаҹ јохдур. Инсанлар арасындакы достлуг кими, Јеһоваја олан иманымыз садәҹә гуру фактлара әсасланмыр. Достлар бир-бириләри һагда өјрәндикҹә мүнасибәтләри мөһкәмләндији кими, бизим дә Аллаһ һаггында билијимиз артдыгҹа Она олан иманымыз мөһкәмләнир. Һәгигәтән дә, Аллаһын дуаларымыза ҹаваб вердијини вә Онун принсипләрини һәјатымызда тәтбиг етмәјин хејрини ҝөрдүкҹә Онун мөвҹуд олмасына даир иманымыз даһа да артыр. Аллаһын бизим аддымларымызы јөнәлтдијини, бизи мүдафиә етдијини, хидмәтдә ҝөстәрдијимиз сәјләрә хејир-дуа вердијини, һәмчинин бизи лазым олан һәр шејлә тәмин етдијини ҝөрәндә өзүмүзү Јеһоваја даһа јахын һисс едирик. Бүтүн бунлар Аллаһын мөвҹудлуғуна вә Онун мүгәддәс руһунун фәалијјәт ҝөстәрдијинә дәлаләт едир.

20. а) Аллаһ Каинаты вә бәшәријјәти нәјә ҝөрә јарадыб? б) Аллаһын мүгәддәс руһунун бизә рәһбәрлик етмәсинә јол вермәјимиз сајәсиндә һансы хејир-дуалары бичәҹәјик?

²⁰ Мүгәддәс Китаб Јеһованын Өз фәал гүввәсиндән истифадә етмәсинин бариз нүмунәсидир, чүнки ону јазан «инсанлар мүгәддәс руһдан илһам алараг Аллаһдан ҝәлән сөзләри данышыблар» (2 Пет. 1:21). Мүгәддәс Јазылары диггәтлә арашдырсаг, һәр шејин јараданынын Јеһова олдуғуна даир иманымыз мөһкәмләнәҹәк (Вәһј 4:11). Јеһова түкәнмәз мәһәббәтиндән ирәли ҝәләрәк Јарадан олмаг гәрарына ҝәлди (1 Јәһ. 4:8). Буна ҝөрә дә ҝәлин мәһәббәт долу сәмави Атамыз вә Достумуз һаггында башгаларынын билмәси үчүн әлимиздән ҝәләни әсирҝәмәјәк. Әҝәр Аллаһын руһунун бизә вә һәјатымыза тәсир ҝөстәрмәсинә јол версәк, әбәдијјәт боју Онун һаггында өјрәнмәк шәрәфинә лајиг ҝөрүләҹәјик (Галат. 5:16, 25). Ҝәлин бундан сонра да Јеһова вә Онун харигүладә ишләри барәдә өјрәнәк вә мүгәддәс руһундан истифадә едәрәк ҝөјләри, јери вә бәшәријјәти јаратдығы заман ҝөстәрдији бөјүк мәһәббәтини өз һәјатымызда әкс етдирәк!

[Һашијә]

Изаһ едә биләрсинизми?

• Јеһова Каинаты вә Јер күрәсини јаратмаг үчүн мүгәддәс руһундан неҹә истифадә етмишди?

• Аллаһын сурәтиндә јаранмағымыз гаршымызда һансы имканлары ачыр?

• Нәјә ҝөрә биз һәр шејин Аллаһ тәрәфиндән јарадылдығыны тәсдиг едән дәлилләри арашдырмалыјыг?

• Јеһова илә мүнасибәтимизи неҹә мөһкәмләндирә биләрик?

[7-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Каинатда һөкм сүрән низам-интизам нәјә дәлаләт едир?

[Иҹазә илә]

Stars: Anglo-Australian Observatory/David Malin Images

[8-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]

Бунларын һамысында олан ДНТ нәји сүбут едир?

[10-ҹу сәһифәдәки шәкил]

Иманыны мүдафиә етмәјә һазырсанмы?