«Һеч кимә пислик әвәзинә пислик етмәјин»
«Һеч кимә пислик әвәзинә пислик етмәјин, лакин бүтүн инсанларын гаршысында јахшы шејләрә диггәт јетирин» (РОМАЛЫЛАРА 12:17).
1. Бу ҝүн инсанлар адәтән неҹә һәрәкәт едирләр?
АДӘТӘН баҹысы вә ја гардашы ушағы итәләјәндә о, дәрһал әвәзини гајтарыр. Әфсуслар олсун ки, әвәз чыхмаг јалныз ушаглара хас дејил, бир чох бөјүкләр дә белә давраныр. Кимсә онларын хәтринә дәјәндә онлар да аҹыг чыхмаг истәјирләр. Дүздүр, чохлары хәтрләринә дәјән адамы доғрудан ҝөтүрүб итәләмир, анҹаг әл алтындан онун әвәзини чыхыр. Ола билсин, инҹијән шәхс һәмин адам һаггында шајиәләр јајыр вә ја ајағынын алтыны газымаға башлајыр. Онун мәгсәди бирдир — неҹә олурса-олсун әвәзини гајтарсын.
2. а) Нәјә ҝөрә һәгиги мәсиһчиләр пислик әвәзинә пислик етмирләр? б) Биз һансы суаллары вә Мүгәддәс Китабын һансы фәслини арашдыраҹағыг?
2 Ҹәмијјәт әвәз чыхмаг мејлинә јолухса да, һәгиги мәсиһчиләр она ујмамаға чалышырлар. Онлар һәвари Павелин «һеч кимә пислик әвәзинә пислик етмәјин» нәсиһәтинә әмәл етмәк үчүн әлләриндән ҝәләни едирләр (Ромалылара 12:17). Бу јүксәк нормаја ујғун јашамаға бизи нә тәшвиг едәҹәк? Хүсусилә кимләрә писликлә әвәзини вермәмәлијик? Павелин мәсләһәтинә әмәл етсәк, һансы бәһрәләри бичәҹәјик? Бу суалларын ҹавабыны тапмаг үчүн ҝәлин Павелин сөзләринин контекстини вә Ромалылара 12-ҹи фәслин әвәз чыхмамағын дүзҝүн, мәһәббәтин вә тәвазөкарлығын нишанәси олдуғуну неҹә ҝөстәрдијини арашдыраг. Бу үч ҹәһәтин һамысыны бир-бир нәзәрдән кечирәҹәјик.
«Беләликлә... сизә јалварырам»
3, 4. а) Ромалылара 12-ҹи фәсилдән башлајараг Павел нә һагда данышыр вә «беләликлә» сөзү илә о, маһијјәт е’тибарилә, нә дејирди? б) Аллаһын мәрһәмәти Ромадакы мәсиһчиләрә неҹә тә’сир ҝөстәрмәли иди?
3 Ромалылара 12-ҹи фәсилдән башлајараг Павел мәсиһчи һәјатына тә’сир едән бир-бири илә бағлы дөрд мәгама тохунур. О, Јеһова илә, һәмиманлыларымызла, иманымыза шәрик олмајанларла вә һаким даирәләрлә мүнасибәтимиздән данышыр. Павел, әвәз чыхмаг да дахил олмагла, сәһв мејлләрә ујмамағын ваҹиб сәбәбинин олдуғуну «беләликлә, еј гардашлар, Аллаһын мәрһәмәти наминә сизә јалварырам» демәклә ҝөстәрир (Ромалылара 12:1). «Бундан әввәл дејиләнләри нәзәрә алараг» мә’насыны верән «беләликлә» сөзүнә диггәт јетирин. Павел, маһијјәт е’тибарилә, дејир: «Сизә индиҹә изаһ етдикләрими нәзәрә алараг јалварырам ки, инди дејәҹәкләримә әмәл едәсиниз». Павел Ромадакы мәсиһчиләрә нәји изаһ етмишди?
4 Мәктубунун илк 11 фәслиндә Павел һәм јәһудиләрин, һәм гејри-јәһудиләрин гаршысында ачылан Аллаһын Падшаһлығында Мәсиһлә бирҝә идарә етмәк кими ҝөзәл имкандан — Исраил халгынын гәбул етмәдији үмиддән данышмышды (Ромалылара 11:13-36). Бу гијмәтли имкан јалныз «Аллаһын мәрһәмәти» сајәсиндә мүмкүн олду. Аллаһын бөјүк лүтфүнә мәсиһчиләр неҹә ҹаваб вермәли идиләр? Онларын үрәкләри миннәтдарлыгла елә долуб-дашмалы иди ки, Павелин нөвбәти сөзләринә әмәл едә билсинләр: «Бәдәнләринизи дири, мүгәддәс, Аллаһа мәгбул гурбан кими тәгдим един; мә’нәви ибадәтиниз будур» (Ромалылара 12:1). Бәс о мәсиһчиләр өзләрини Аллаһа «гурбан» кими неҹә тәгдим едә биләрдиләр?
5. а) Инсан өзүнү Аллаһа «гурбан» кими неҹә тәгдим едә биләр? б) Мәсиһчинин давранышына һансы принсип тә’сир ҝөстәрмәлидир?
5 Павел изаһ етмәјә давам едир: «Бу зәманәјә ујғунлашмајын, анҹаг Аллаһын јахшы, мәгбул вә камил ирадәсинин нә олдуғуну дәрк етмәк үчүн ағлынызын јениләнмәси илә көкүндән дәјишин» (Ромалылара 12:2). О мәсиһчиләр јол вермәли дејилдиләр ки, дүнјанын руһу онларын дүшүнҹә тәрзини формалашдырсын, әксинә, Мәсиһин дүшүнҹә тәрзинә јијәләнмәли идиләр (1 Коринфлиләрә 2:16; Филипилиләрә 2:5). Һәмин принсип, биз дә дахил олмагла, бүтүн һәгиги мәсиһчиләрин ҝүндәлик һәјатына тә’сир ҝөстәрмәлидир.
6. Ромалылара 12:1, 2 ајәләринә әсасән, бизи әвәз чыхмагдан нә сахлајыр?
6 Павелин Ромалылара 12:1, 2 ајәләриндәки фикирләри бизә неҹә көмәк едир? Ромадакы мәсһ олунмуш мәсиһчиләр кими биз дә Аллаһын һәр ҝүн ҝөстәрдији бол-бол мәрһәмәтинә ҝөрә дәриндән миннәтдарыг. Беләликлә, миннәтдарлыгла долу үрәјимиз бүтүн ҝүҹүмүзү, вәсаитимизи, баҹарығымызы Аллаһа хидмәтә сәрф етмәјә, һәмчинин дүнја кими дејил, Мәсиһ кими дүшүнмәјә тәшвиг едир. Мәсиһин ағлына малик олмаг һәм һәмиманлыларымызла, һәм дә иманымыза шәрик олмајанларла мүнасибәтимизә тә’сир ҝөстәрир (Галатијалылара 5:25). Мисал үчүн, әҝәр Мәсиһ кими дүшүнүрүксә, пислијин әвәзини писликлә вермәјәҹәјик (1 Петер 2:21-23).
«Гој мәһәббәт ријасыз олсун»
7. Ромалылара 12-ҹи фәсилдә һансы мәһәббәтдән данышылыр?
7 Пислијин әвәзини гајтармамағымызын сәбәби тәкҹә онун дүзҝүн һәрәкәт олмасы дејил, һәмчинин мәһәббәтин әламәти олмасыдыр. Ҝөрүн һәвари Павел сонракы ајәләрдә мәһәббәт һаггында нә дејир. Ромалылара мәктубунда Павел «мәһәббәт» (јунанҹа «агапе») сөзүнү Аллаһын вә Мәсиһин мәһәббәтинә истинад едәркән бир нечә дәфә ишләдир (Ромалылара 5:5, 8; 8:35, 39). 12-ҹи фәсилдә исә Павел «агапе» сөзүнү башга мә’нада — инсанларын бир-биринә ҝөстәрдији мәһәббәт мә’насында ишләдир. Бә’зи мәсиһчиләрдә бир-бириндән фәргли руһани ән’амларын олдуғуну гејд едәндән сонра Павел бүтүн мәсиһчиләрин өзләриндә тәрбијә етдирмәли олдуглары кејфијјәти хатырладыр. О дејир: «Гој мәһәббәт ријасыз олсун» (Ромалылара 12:4-9). Инсанлара мәһәббәт ҝөстәрмәк һәгиги мәсиһчиләрин сәҹијјәви хүсусијјәтидир (Марк 12:28-31). Павел бизи мәһәббәтимизин сәмими олуб-олмадығыны јохламаға сәсләјир.
8. Ријасыз мәһәббәти неҹә тәзаһүр етдирә биләрик?
8 Сонра һәвари Павел «писликдән икраһ един, јахшылыға сарылын» дејәрәк ријасыз мәһәббәтин нә демәк олдуғуну ачыглајыр (Ромалылара 12:9). «Икраһ един» вә «сарылын» чох ҝүҹлү сөзләрдир. «Икраһ един» сөзүнү «дәриндән нифрәт един» кими дә тәрҹүмә етмәк олар. Биз јалныз пислијин нәтиҹәсинә дејил, онун өзүнә дә нифрәт етмәлијик (Мәзмур 97:10). Јунан дилиндән «сарылын» кими тәрҹүмә олунан фе’л һәрфи мә’нада «јапышмаг» демәкдир. Сәмими мәһәббәти олан мәсиһчи јахшылыға елә мөһкәм јапышыр вә ја бағланыр ки, бу онун хасијјәтинин ајрылмаз һиссәсинә чеврилир.
9. Павел дөнә-дөнә нәји нәсиһәт едир?
9 Мәһәббәтин хүсуси бир тәзаһүрүнү Павел дөнә-дөнә хатырладыр: «Сизи тә’гиб едәнләрә хејир-дуа един; лә’нәт дејил, хејир-дуа един», «һеч кимә пислик әвәзинә пислик етмәјин», «еј севимлиләр, гисас алмајын», «пислијә мәғлуб олма, пислијә јахшылыг илә галиб ҝәл» (Ромалылара 12:14, 17-19, 21). Павелин сөзләри бирмә’налы олараг ҝөстәрир ки, иманымыза шәрик олмајанларла, һәтта бизи тә’гиб едәнләрлә неҹә давранмалыјыг.
«Сизи тә’гиб едәнләрә хејир-дуа един»
10. Бизи тә’гиб едәнләрә хејир-дуа вермәк нә демәкдир?
10 Павелин «тә’гиб едәнләрә хејир-дуа един» нәсиһәтинә неҹә әмәл етмәк олар? (Ромалылара 12:14). Иса давамчыларына демишди: ‘Дүшмәнләринизи севин, сизи тә’гиб едәнләр үчүн дуа един’ (Матта 5:44; Лука 6:27, 28). Демәли, тә’гибчиләрә хејир-дуа вермәјин бир үсулу онлар үчүн дуа етмәк, анламадыглары үчүн бизи тә’гиб едәнләр варса, Јеһовадан онларын ҝөзләрини һәгигәтә ачмағы хаһиш етмәкдир (2 Коринфлиләрә 4:4). Дүздүр, Аллаһдан тә’гибчиләр үчүн хејир-дуа истәмәк гәрибә ҝөрүнә биләр. Анҹаг дүшүнҹәмизи Мәсиһин дүшүнҹә тәрзинә нә гәдәр чох ујғунлашдырырыгса, бир о гәдәр дә дүшмәнләримизи севә биләҹәјик (Лука 23:34). Белә мәһәббәтин бәһрәси нә ола биләр?
11. а) Стефанын нүмунәсиндән нә өјрәнирик? б) Павелин нүмунәсиндән ҝөрүндүјү кими, тә’гибчиләрин бә’зиләри неҹә дәјишә биләр?
11 Тә’гибчиләри үчүн дуа едәнләрин бири дә Стефан иди ки, онун дуасы да ҹавабсыз галмады. Ерамызын 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндән чох кечмәмиш мәсиһчи јығынҹағыны тә’гиб едәнләр ону тутуб, Јерусәлимдән кәнара сүрүкләдиләр вә дашгалаг етдиләр. Ҹаныны тапшырмаздан габаг о, јүксәк сәслә: «Ја Рәбб, бу ҝүнаһы онларын бојнуна гојма!» — деди (Һәвариләрин ишләри 7:58–8:1). Стефанын дуа етдији адамлардан бири онун өлүмүнә тамаша едән вә өлдүрүлмәсинә разы олан Шаул иди. Бир гәдәр сонра дирилмиш Иса Шаула ҝөрүндү. Әввәлләр тә’гибчи олан бу адам сонралар Мәсиһин давамчысы, Ромалылара мәктубу јазан һәвари Павел олду (Һәвариләрин ишләри 26:12-18). Ҝөрүнүр, Јеһова бир вахтлар тә’гибчи олан Павели Стефанын дуасына ҹаваб олараг бағышлады (1 Тимотејә 1:12-16). Тәәҹҹүблү дејил ки, Павел ‘тә’гиб едәнләрә хејир-дуа етмәји’ мәсиһчиләрә нәсиһәт едирди. Ө өз тәҹрүбәсиндән билирди ки, бә’зи тә’гибчиләр Аллаһын хидмәтчиси ола биләр. Бизим ҝүнләрдә дә бә’зи тә’гибчиләр Јеһованын хидмәтчиләринин сүлһпәрвәр давранышынын сајәсиндә имана ҝәлмишләр.
«Бүтүн адамларла сүлһдә олун»
12. Ромалылара 12:9, 17 ајәләриндәки нәсиһәт сөзләри бир-бири илә неҹә бағлыдыр?
12 Павелин нөвбәти нәсиһәти иманда оланларла вә олмајанларла неҹә рәфтар етмәк һаггындадыр: «Һеч кимә пислик әвәзинә пислик етмәјин». Бу, онун әввәлҹә вердији «писликдән икраһ един» мәсләһәтиндән чыхан мәнтиги нәтиҹәдир. Һәгигәтән дә, әҝәр кимсә аҹыг чыхмаг үчүн пислик едирсә, писликдән икраһ етдијини неҹә дејә биләр? Белә давранмаг ријасыз мәһәббәтә зидд оларды. Сонра Павел дејир: «Бүтүн инсанларын гаршысында јахшы шејләрә диггәт јетирин» (Ромалылара 12:9, 17). Бу сөзләрә неҹә риајәт едә биләрик?
13. «Бүтүн инсанларын гаршысында» өзүмүзү неҹә апарырыг?
13 Бир гәдәр әввәл коринфлиләрә јаздығы мәктубунда Павел һәвариләрин үзләшдији тә’гибләрдән данышырды: «Биз дүнја, мәләкләр вә инсанлар үчүн тамаша олдуг... Бизи сөјүрләр, биз хејир-дуа веририк; бизи говурлар, биз таб ҝәтиририк; бизә ифтира атырлар, биз јумшаг ҹаваб веририк» (1 Коринфлиләрә 4:9-13). Бу ҝүн дә инсанлар һәгиги мәсиһчиләрә ҝөз гојурлар. Һәтта һагсызлыға мә’руз галанда белә, јахшылыг етдијимизи ҝөрән адамлар чатдырдығымыз хәбәрә гулаг асмаға даһа мејлли ола биләрләр (1 Петер 2:12).
14. Сүлһ јаратмаг үчүн нә гәдәр чалышмалыјыг?
14 Бәс сүлһ јаратмаг үчүн нә гәдәр чалышмалыјыг? Нә гәдәр мүмкүндүрсә, о гәдәр. Павел мәсиһчи гардашларына дејир: «Мүмкүнсә, әлиниздән ҝәлдији гәдәр бүтүн адамларла сүлһдә олун» (Ромалылара 12:18). «Мүмкүнсә» вә «әлиниздән ҝәлдији гәдәр» сөзләри ҝөстәрир ки, башгалары илә сүлһ јаратмаг һәмишә алынмыр. Мәсәлән, биз киминләсә сүлһдә олмаг үчүн Аллаһын ганунундан чыхмајаҹағыг (Матта 10:34-36; Ибраниләрә 12:14). Бунунла белә, Аллаһын принсипләрини позмамаг шәрти илә, «бүтүн адамларла» сүлһдә олмаг үчүн баҹардығымызы едирик.
«Гисас алмајын»
15. Ромалылара 12:19 ајәсинә әсасән, әвәз чыхмамаға һансы сәбәб вар?
15 Павел әвәз чыхмамағын диҝәр әсаслы сәбәбини ҝәтирир — бу, тәвазөкарлығын нишанәсидир. О јазыр: «Еј севимлиләр, гисас алмајын, анҹаг Аллаһын гәзәбинә јол верин. Чүнки јазылмышдыр: “Рәбб дејир: гисас Мәнимдир, әвәзини Мән верәҹәјәм”» (Ромалылара 12:19). Гисас алмаға чалышан мәсиһчи өзүндән чох разыдыр. О, Аллаһа мәхсус олан иши өз үзәринә ҝөтүрмәк истәјир (Матта 7:1). Үстәлик, мәсәләни өз әлинә алмагла Јеһованын «әвәзини Мән верәҹәјәм» вә’динә инанмадығыны ҝөстәрир. Һәгиги мәсиһчиләр исә Јеһованын әдаләти бәрпа едәҹәјинә инанырлар (Лука 18:7, 8; 2 Салониклиләрә 1:6-8). Онлар тәвазөкарлыгла гисасы Јеһованын өһдәсинә бурахырлар (Јеремја 30:23, 24; Ромалылара 1:18).
16, 17. а) Киминсә башына ‘јанан көмүр јығмаг’ нә демәкдир? б) Хејирхаһлығын иманымыза шәрик олмајан инсанын үрәјини јумшалтдығынын шаһиди олмусунузму? Нүмунә чәкин.
16 Дүшмәндән интигам алмаг ону даһа да сәртләшдирәр, хејирхаһ давранмаг исә үрәјини јумшалда биләр. Нә үчүн? Павел јазыр: «Әҝәр дүшмәнин аҹдырса, ону једиздир; әҝәр сусуздурса, ону ичирт. Чүнки сән буну етмәклә, онун башына јанан көмүр јығырсан» (Ромалылара 12:20; Сүлејманын мәсәлләри 25:21, 22). Бу сөзләрин мә’насы нәдир?
17 ‘Башына јанан көмүр јығмаг’ гәдимдә метал әритмә үсулундан ҝөтүрүлмүш мәҹази мә’на дашыјан ифадәдир. Филизи күрәјә атанда тәкҹә алтына дејил, үстүнә дә көмүр јығардылар. Үстә јығылан јанан көмүрләр собанын һәрарәтини артырырды вә метал әријиб гатышыглардан тәмизләнирди. Биз дә хејирхаһ ишләримизлә тә’гибчинин үрәјини «әридиб», јахшы хүсусијјәтләрини үзә чыхара биләрик (2 Падшаһлар 6:14-23). Бир чох мәсиһчиләри дә вахтилә һәгиги ибадәтә мәһз Јеһованын хидмәтчиләринин хејирхаһлығы ҹәлб етмишдир.
Нәјә ҝөрә пислијин әвәзини чыхмырыг?
18. Пислијин әвәзини чыхмамаг нәјә ҝөрә дүзҝүндүр, мәһәббәт вә тәвазөкарлыг әламәтидир?
18 «Ромалылара мәктуб»ун 12-ҹи фәслини гыса арашдырараг ҝөрдүк ки, ‘пислик әвәзинә пислик етмәмәјимизин’ бир нечә ваҹиб сәбәби вар. Биринҹиси, әвәз чыхмамаг дүзҝүндүр. Аллаһын бизә гаршы мәрһәмәтли олдуғуну нәзәрә алараг, өзүмүзү Јеһоваја гурбан кими тәгдим етмәјимиз вә дүшмәнләримизи севмәк әмри дә дахил олмагла, бүтүн әмрләринә һәвәслә табе олмағымыз дүзҝүн вә ағыллы һәрәкәтдир. Икинҹиси, пислијә писликлә ҹаваб вермәмәк мәһәббәтин әламәтидир. Биз үмид едирик ки, белә етмәклә вә сүлһ јаратмагла һәтта ән гаты тә’гибчиләрә Јеһованын хидмәтчиси олмаға көмәк едәҹәјик. Үчүнҹүсү, пислијә ҹаваб вермәмәк тәвазөкарлығы ҝөстәрир. Гисас алмаг өзүмүздән разы олдуғумузу ҝөстәрәр, чүнки Јеһова дејир: «Гисас Мәнимдир». Аллаһын Кәламында һәм дә белә бир хәбәрдарлыг вар: «Ловғалыг ҝәләндә шәрәфсизлик ҝәтирәр, һикмәт тәвазөкарын јанына ҝәләр» (Сүлејманын мәсәлләри 11:2). Гисасы Аллаһын өһдәсинә бурахмағымыз тәвазөкар олдуғумузу ҝөстәрир.
19. Нөвбәти мәгаләдә нәји арашдыраҹағыг?
19 Павел башгалары илә рәфтарымыз һаггында сөһбәтинә јекун вурараг мәсиһчиләри чағырыр: «Пислијә мәғлуб олма, пислијә јахшылыг илә галиб ҝәл» (Ромалылара 12:21). Бу ҝүн һансы писликләрлә үзләширик? Онлара неҹә галиб ҝәлә биләрик? Бу вә диҝәр суаллар нөвбәти мәгаләдә арашдырылаҹаг.
Изаһ едә биләрсинизми?
• Ромалылара 12-ҹи фәсилдә һансы нәсиһәтә дөнә-дөнә раст ҝәлирик?
• Әвәз чыхмамаға бизи нә тәшвиг едәҹәк?
• Пислијә писликлә ҹаваб вермәсәк, һәм биз, һәм дә башгалары һансы бәһрәләри бичәрик?
[22-ҹи сәһифәдәки чәрчивә]
Ромалылара 12-ҹи фәсилдә мәсиһчинин мүнасибәтиндән данышылыр
• Јеһова илә
• һәмиманлыларла
• иманда олмајанларла
[23-ҹү сәһифәдәки шәкил]
Павелин Ромалылара мәктубунда мәсиһчиләр үчүн практики мәсләһәт вар.
[25-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Шаҝирд Стефанын нүмунәсиндән нә өјрәнирик?