‘Бош шејләри’ рәдд един
«Ганмаз бош шејләрин ардынҹа ҝедәр». СҮЛ. МӘС. 12:11
1. Малик олдуғумуз дәјәрли шејләрдән бәзиләри һансылардыр вә онлардан истифадә етмәјин ән јахшы үсулу һансыдыр?
БҮТҮН мәсиһчиләр мүхтәлиф дәјәрли шејләрә маликдирләр. Бура нисби сағламлыг, ҝүҹ-гүввәт, анаданҝәлмә әгли габилијјәтләр вә ја вар-дөвләт дахилдир. Јеһованы севдијимиз үчүн бүтүн бу шејләри хидмәтә сәрф етмәк, беләликлә дә, Аллаһдан илһам алмыш «Рәбби вар-дөвләтинлә... шәрәфләндир» нәсиһәтинә һај вермәк бизим үчүн хошдур (Сүл. мәс. 3:9).
2. Мүгәддәс Китаб бош шејләрә даир һансы хәбәрдарлығы верир вә бу хәбәрдарлыг һәрфи мәнада нә демәкдир?
2 Диҝәр тәрәфдән исә Мүгәддәс Китаб һәм дә бош вә ја фајдасыз шејләрин олдуғундан хәбәрдар едир вә дејир ки, малик олдуғумуз шејләри онлара сәрф етмәјәк. Ҝөрүн Сүлејманын мәсәлләри 12:11 ајәсиндә бунунла әлагәдар нә дејилир: «Торпағыны әкиб-беҹәрән дојунҹа чөрәк јејәр, ганмаз бош шејләрин ардынҹа ҝедәр». Бу мәсәлин һәрфи мәнада неҹә тәтбиг олундуғуну ҝөрмәк чәтин дејил. Әҝәр кимсә аиләсини доландырмаг үчүн өз вахтыны вә ҝүҹүнү сәрф едиб зәһмәт чәкирсә, онун әсас еһтијаҹларыны өдәјә биләҹәк (1 Тим. 5:8). Анҹаг вахтыны бош шејләрә сәрф едирсә, «ганмаз», јәни сағлам дүшүнҹәли вә тәмиз нијјәтли олмадығыны ҝөстәрир. Чох еһтимал ки, белә адам һәмишә корлуг чәкәҹәк.
3. Мүгәддәс Китабын бош шејләрә даир хәбәрдарлығыны ибадәтимизә неҹә тәтбиг едә биләрик?
3 Бәс мәсәлдәки принсипи ибадәтимизә тәтбиг етсәк, онда неҹә? О заман ҝөрәрик ки, Јеһоваја сәјлә вә сәдагәтлә хидмәт едән мәсиһчи әсл тәһлүкәсизликдә олур. О, Аллаһдан инди хејир-дуа алаҹағына әминдир, һәмчинин онун ҝәләҹәјә дә сарсылмаз үмиди вар (Мат. 6:33; 1 Тим. 4:10). Анҹаг диггәти бош шејләрә јајынан мәсиһчи Јеһова илә мүнасибәтләрини вә әбәди һәјата үмидини итирмәк тәһлүкәси илә үз-үзә дурур. Биз өзүмүзү бундан неҹә горуја биләрик? Һәјатымызда ‘бош шејләрин’ нә олдуғуну мүәјјән етмәли вә онлары рәдд етмәјә гәти гәрарлы олмалыјыг. (Титуса 2:11, 12 ајәләрини оху.)
4. Үмумијјәтлә десәк, бош шејләрә нәләр дахилдир?
4 Бош шејләрә нәләр дахилдир? Үмумијјәтлә десәк, бизи Јеһоваја үрәкдән хидмәт етмәкдән јајындыран һәр бир шеј. Мәсәлән, буна мүхтәлиф истираһәт нөвләри дахил ола биләр. Әлбәттә, истираһәт етмәк дә лазымдыр. Анҹаг әјләнҹәјә хидмәтимизә зәрәр ҝәтирәҹәк дәрәҹәдә чох вахт сәрф едириксә, о заман истираһәт Аллаһла мүнасибәтимизә пис тәсир едәрәк бош шејә чеврилир (Ваиз 2:24; 4:6). Мәсиһчи өзүнү бундан горумаг үчүн таразлы олмаға вә дәјәрли вахтыны неҹә кечирдијинә диггәт јетирмәјә чалышмалыдыр. (Колослулара 4:5 ајәсини оху.) Амма истираһәтдән даһа тәһлүкәли олан бош шејләр дә вар, мәсәлән, јалан аллаһлар.
Фајдасыз аллаһлары рәдд един
5. Мүгәддәс Китабда «бош» вә ја «фајдасыз» сөзләри чох вахт нәјә аид ишләдилир?
5 Мараглыдыр ки, орижинал ибрани мәтниндә «бош» вә ја «фајдасыз» сөзләри чох вахт јалан аллаһлара аид ишләдилиб. Мәсәлән, Јеһова исраиллиләрә демишди: «Өзүнүзә бүт [«фајдасыз аллаһлар», ЈД] дүзәлтмәјин; ојма бүт јахуд сүтун гојмајын, өлкәниздә јонулмуш даш гојуб сәҹдә етмәјин» (Лев. 26:1). Давуд падшаһ исә јазырды: «Рәбб [Јеһова] әзәмәтлидир, бол һәмдә лајигдир, О бүтүн аллаһлардан даһа зәһмлидир. Бүтүн өзҝә халгларын аллаһлары бүтләрдир [«фајдасыз аллаһлардыр», ЈД], лакин ҝөјләри јарадан Рәбдир» (1 Салн. 16:25, 26).
6. Јалан аллаһлар нә үчүн фајдасыздыр?
6 Давудун ҝөстәрдији кими, бизи Јеһованын әзәмәтинин сајсыз-һесабсыз сүбутлары әһатә едир (Мәз. 139:14; 148:1-10). Исраиллиләр үчүн Јеһова илә әһддә олмаг неҹә дә бөјүк шәрәф иди! Анҹаг онлар Јеһовадан үз дөндәриб, ојма бүтләрә вә сүтунлара сәҹдә етмәклә чох бөјүк ағылсызлыг етдиләр! Фәлакәт үз верәндә онларын јалан аллаһлары доғрудан да фајдасыз олду, бу аллаһларын һеч өзләрини хилас етмәјә ҝүҹү чатмырды, нәинки онлара ибадәт едәнләри (Һак. 10:14, 15; Јешаја 46:5-7).
7, 8. ‘Маммон’, јәни вар-дөвләт аллаһа неҹә чеврилә биләр?
7 Бир чох өлкәләрдә инсан әли илә дүзәлдилмиш бүтләрә һәлә дә сәҹдә едилир, анҹаг бу аллаһлар кечмишдә олдуғу кими, инди дә фајдасыздыр (1 Јәһ. 5:21). Лакин Мүгәддәс Китабда тәкҹә бүтләр аллаһ адландырылмыр. Мәсәлән, Исанын сөзләринә диггәт јетирин: «Һеч ким ики ағаја гуллуг едә билмәз. Чүнки ја биринә нифрәт едәҹәк, диҝәрини исә севәҹәк, ја да биринә бағлы галаҹаг, диҝәринә исә хор бахаҹагдыр. Сиз Аллаһа вә маммона гуллуг едә билмәзсиниз» (Мат. 6:24).
8 ‘Маммон’, башга сөзлә вар-дөвләт аллаһа неҹә чеврилә биләр? Белә бир нүмунәјә бахаг. Гәдим исраиллиләр дашдан евин вә ја һасарын тикилмәсиндә истифадә едә биләрдиләр. Диҝәр тәрәфдән исә, һәмин дашы сәҹдә етмәк үчүн «сүтун» вә ја «јонулмуш даш» кими гојанда, о, халгы Јеһовадан узаглашдырырды (Лев. 26:1). Пул һаггында да ејни шеји демәк олар. Пул бизә лазымдыр ки, јашаја биләк, ону һәм дә Јеһоваја хидмәт етмәк үчүн истифадә едә биләрик (Ваиз 7:12; Лука 16:9). Лакин пул газанмағы Аллаһа хидмәт етмәкдән үстүн тутуругса, о, маһијјәт етибарилә, бизим аллаһымыза чеврилир. (1 Тимотејә 6:9, 10 ајәләрини оху.) Бу ҝүн вар-дөвләтин инсанлар үчүн сон дәрәҹә бөјүк әһәмијјәт кәсб етдији дүнјада пула дүзҝүн мүнасибәти горујуб сахламаг ваҹибдир (1 Тим. 6:17-19).
9, 10. а) Мәсиһчиләр тәһсилә неҹә јанашырлар? б) Али тәһсилин тәһлүкәси нәдәдир?
9 Фајдалы шејин бош шејә чеврилмәсинә диҝәр бир нүмунә дүнјәви тәһсилдир. Биз өвладларымызын јахшы тәһсил алмасыны истәјирик ки, ҝәләҹәкдә өзләрини тәмин едә билсинләр. Ән ваҹиби исә јахшы тәһсил мәсиһчијә Мүгәддәс Китабы даһа јахшы баша дүшмәјә, ҝүндәлик проблемләрини һәлл етмәк үчүн Мүгәддәс Китаб принсипләри үзәриндә дүшүнүб, дүзҝүн гәрар чыхармаға вә Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини башгаларына ајдын вә инандырыҹы тәрздә өјрәтмәјә көмәк едир. Јахшы тәһсил вахт тәләб етсә дә, буна дәјәр.
10 Бәс коллеҹдә вә ја университетдә верилән али тәһсил һаггында нә демәк олар? Онсуз уғур газанмағын гејри-мүмкүн олдуғу һесаб едилир. Анҹаг белә тәһсил аланларын чоху ағылларыны тәһлүкәли фикирләрлә долдурурлар. Белә тәһсили алмаг дәјәрли ҝәнҹлик илләрини бошуна сәрф етмәк демәкдир, һалбуки бу илләри Јеһоваја хидмәтә һәср етмәк оларды (Ваиз 12:1). Буна ҝөрә дә тәәҹҹүблү дејил ки, чохларынын али тәһсилли олдуғу өлкәләрдә Аллаһа инананларын сајы һәмишәкиндән чох аздыр. Мәсиһчиләр һәјатда уғур газанмаг үчүн бу дүнјанын тәһсил системинә үмид бәсләмир, Јеһоваја етибар едирләр (Сүл. мәс. 3:5).
Ҹисмани еһтирасларын аллаһа чеврилмәсинә јол вермәјин
11, 12. Нәјә ҝөрә Павел бәзиләринин ‘танрысынын гарын’ олдуғуну демишди?
11 Филипилиләрә мәктубунда һәвари Павел даһа нәјин аллаһа чеврилә биләҹәјини ҝөстәрир. О, кечмиш һәмиманлыларындан бәзиләри һаггында дејир: «Бир чохлары Мәсиһин чармыхынын дүшмәнләри кими һәрәкәт едирләр. Онларын барәсиндә сизә тез-тез данышырдым, инди исә ҝөзү јашлы дејирәм. Онларын сону өлүм, онларын танрысы гарын[дыр]... јалныз дүнјәви шејләр барәдә дүшүнүрләр» (Филип. 3:18, 19). Неҹә ола биләр ки, инсанын гарны онун аллаһына чеврилсин?
12 Ајдын олур ки, Павелин һәмин танышлары үчүн ҹисмани арзуларыны өдәмәк Павеллә бирҝә Јеһоваја хидмәт етмәкдән даһа ваҹиб олмушду. Ола биләр, бәзиләри һәрфи мәнада гарынгулулуг вә ја сәрхошлуг едирдиләр. (Сүл. мәс. 23:20, 21; мүгајисә ет: Ганунун тәкрары 21:18-21.) Башгалары биринҹи әсрдә дүнјада мүмкүн олан һәр шејдән там истифадә етмәјә ҹан атырдылар, бу да нәтиҹәдә онлары Јеһоваја хидмәтдән узаглашдырды. Ҝәлин һеч вахт јол вермәјәк ки, «јахшы јашамаг» арзусу бизә Јеһоваја үрәкдән хидмәт етмәјә мане олсун (Колос. 3:23, 24).
13. а) Тамаһкарлыг нәдир вә Павел ону неҹә тәсвир етмишди? б) Өзүмүзү тамаһкарлыгдан неҹә горуја биләрик?
13 Павел јалан ибадәтин башга јөнүнү дә гејд етмишдир. О јазырды: «Дахили варлығынызын дүнјәви јөнләрини — ҹинси әхлагсызлыг, натәмизлик, шәһвәт, пис еһтирас вә бүтпәрәстлик олан тамаһкарлығы — өлдүрүн» (Колос. 3:5). Тамаһкарлыг малик олмадығымыз шеји һәрисликлә арзуламаг демәкдир. Бу, мадди шејләр әлдә етмәк, һәтта гејри-гануни сексуал арзулары тәмин етмәк арзусу ола биләр (Чых. 20:17). Бу ҹүр арзуларын бүтпәрәстлијә, јалан аллаһа ибадәт етмәјә бәрабәр олдуғуну билмәк инсаны дүшүнмәјә вадар етмирми? Бу ҹүр јанлыш арзулары нәјин баһасына олурса-олсун ҹиловламағын ваҹиблијини Иса ајдын нүмунә әсасында ҝөстәрмишди. (Марк 9:47 ајәсини оху; 1 Јәһ. 2:16.)
Өзүнүзү бош сөзләрдән горујун
14, 15. а) Јеремјанын ҝүнләриндә чохларынын мәһвинә сәбәб олан ‘бош шеј’ нә иди? б) Нәјә ҝөрә Мусанын сөзләри дәјәрли иди?
14 Бош шејләрә сөзләр дә дахил ола биләр. Мәсәлән, Јеһова Јеремја пејғәмбәрә демишди: «Пејғәмбәрләр Мәним адымла јаланчы пејғәмбәрлик едир. Онлары Мән ҝөндәрмәмишәм, онлара әмр едиб сөз демәмишәм. Сизә пејғәмбәрлик етдикләри шејләр јалан бир ҝөрүнтү, фалчылыг, бош бир шеј, өз үрәкләринин ујдурмасыдыр» (Јер. 14:14). Һәмин јаланчы пејғәмбәрләр Јеһованын ады илә данышдыгларыны иддиа етсәләр дә, онлар өз фикирләрини, мүдрикликләрини јајырдылар. Буна ҝөрә дә онларын сөзләри «бош бир шеј» иди. Онларын һеч бир дәјәри јох иди вә һәгиги ибадәт үчүн чох тәһлүкәли иди. Ерамыздан әввәл 607-ҹи илдә белә бош сөзләрә гулаг асанларын чоху бабиллиләрин әлиндә вахтсыз өлдү.
15 Бунун әксинә олараг, Муса исраиллиләрә демишди: «Бу ҝүн сизә бәјан етдијим сөзләрин һамысына үрәкдән бағланын... Ахы бу сизин үчүн әһәмијјәтсиз иш дејил, һәјатыныздыр. Бу сөзләр мүлк олараг алмаг үчүн Иордан чајыны кечәрәк ҝедәҹәјиниз торпагда сизә узун өмүр верәҹәк» (Ганун. т. 32:46, 47). Бәли, Мусанын сөзләри Аллаһдан илһам алмышды. Она ҝөрә дә онлар дәјәрли, халгын рифаһы үчүн доғрудан да ваҹиб иди. Бу сөзләрә гулаг асанлар фираванлыг ичиндә узун өмүр сүрмүшдүләр. Ҝәлин бош сөзләри һәмишә рәдд едәк вә дәјәрли һәгигәт сөзләринә бағлы галаг.
16. Алимләрин Аллаһын Кәламына зидд олан иддиаларына неҹә јанашмалыјыг?
16 Бу ҝүн дә бош сөзләр ешидирикми? Бәли. Мәсәлән, бәзи алимләрин сөзләринә ҝөрә тәкамүл нәзәријјәси вә елмин мүхтәлиф саһәләриндәки ачылышлар ҝөстәрир ки, артыг Аллаһа инанмаға еһтијаҹ јохдур, чүнки һәр шеји тәбии просесләрлә изаһ етмәк олар. Өзүндәнразы инсанларын бу иддиалары бизим үчүн һәр һансы әһәмијјәт кәсб етмәлидирми? Әлбәттә ки, јох! Инсан мүдриклији Аллаһын мүдриклијиндән фәргләнир (1 Кор. 2:6, 7). Анҹаг билирик ки, инсан тәлимләри Аллаһын өјрәтдикләринә зидд ҝедәндә, һәмишә инсан тәлимләри сәһв олур. (Ромалылара 3:4 ајәсини оху.) Елмин бәзи саһәләриндәки инкишафа бахмајараг, Мүгәддәс Китабда инсан мүдриклијинә даир дејиләнләр һәгигәт олараг галыр: «Бу дүнјанын мүдриклији Аллаһ гаршысында ағылсызлыгдыр». Аллаһын сонсуз мүдриклији илә мүгајисәдә инсан дүшүнҹәләри бошдур (1 Кор. 3:18-20).
17. Христиан дүнјасынын дин рәһбәрләринин вә дөнүкләрин сөзләринә неҹә мүнасибәт бәсләмәлијик?
17 Бош сөзләри Христиан дүнјасынын дин рәһбәрләриндән дә ешидирик. Онлар Аллаһын адындан данышдыгларыны иддиа едирләр, әслиндә исә тәлимләринин чоху Мүгәддәс Јазылара әсасланмыр вә дедикләри, әсас етибарилә, бошдур. Дөнүкләр дә тәјин олунмуш ‘садиг вә ағыллы гулдан’ мүдрик олдугларыны иддиа едәрәк бош сөзләр сөјләјирләр (Мат. 24:45-47). Анҹаг дөнүкләр өз мүдрикликләрини ирәли сүрүрләр, онларын бош сөзләри динләјиҹиләри бүдрәдир (Лука 17:1, 2). Онларын сөзләринә алданмамаг үчүн нә едә биләрик?
Бош сөзләри неҹә рәдд етмәли?
18. Биз 1 Јәһја 4:1 ајәсиндәки мәсләһәти неҹә тәтбиг едә биләрик?
18 Бунунла әлагәдар јашлы һәвари Јәһја јахшы мәсләһәт вермишди: «Севимлиләрим, һәр илһамланмыш кәлмәләрә инанмајын, амма илһамланмыш кәлмәләри сынагдан кечирин ки, онларын Аллаһдан олуб-олмадығыны биләсиниз. Чүнки дүнјада чохлу јаланчы пејғәмбәр јајылмышдыр» (1 Јәһја 4:1, ЈД). Јәһјанын мәсләһәтинә ујғун олараг, биз тәблиғ етдијимиз адамлары һәмишә тәшвиг едирик ки, өјрәндикләри шејләри Мүгәддәс Китабла јохласынлар. Бизим өзүмүзүн дә белә етмәјимиз јахшы оларды. Һәгигәт һаггында тәнгиди сөзләр вә ја јығынҹағын, ағсаггалларын, јахуд һансыса гардашымызын үнванына бөһтан ешидәндә кор-коранә онлара инанмамалыјыг. Әксинә, өзүмүздән сорушмалыјыг: «Бу сөз-сөһбәти јајан Мүгәддәс Китаба ујғун һәрәкәт едирми? Бу сөһбәт вә ја мәлумат Јеһованын нијјәтинин ирәлиләмәсинә көмәк едирми? Јығынҹагдакы сүлһә неҹә тәсир ҝөстәрир?» Гардашлығы инкишаф етдирмәк әвәзинә, ону јыхан һәр бир сөз фајдасыздыр (2 Кор. 13:10, 11).
19. Ағсаггаллар сөзләринин бош олмадығына неҹә әмин олурлар?
19 Бундан ағсаггаллар да мүһүм дәрс ҝөтүрә биләрләр. Онлар мәсләһәт вермәли оланда өз биликләринин мәһдуд олдуғуну јаддан чыхармыр, јалныз өз тәҹрүбә вә биликләринә әсасланмырлар. Онлар һәмишә диггәти Мүгәддәс Китабын дедикләринә јөнәлдирләр. Һәвари Павелин ‘јазыланын һәддини ашмамаг’ сөзләри ваҹиб принсипдир (1 Кор. 4:6). Ағсаггаллар Мүгәддәс Китабда јазыландан кәнара чыхмырлар. Бу принсип даһа ҝениш тәтбиг едилдикдә исә, онлар садиг вә ағыллы гулун нәшрләриндәки Мүгәддәс Китаба әсасланан мәсләһәтләрдән кәнара чыхмырлар.
20. Бош шејләри рәдд етмәјә бизә нә көмәк едир?
20 Бош шејләр истәр аллаһлар, истәр сөзләр, истәрсә дә башга шејләр олсун, чох зәрәрлидир. Бу сәбәбдән, биз һәмишә онлары ајырд едә билмәк үчүн Јеһоваја дуа едирик вә онлары рәдд етмәк үчүн Онун рәһбәрлијини истәјирик. Белә едәндә биз санки мәзмурчу кими дејирик: «Гојма ҝөзләрим фани шејләрә бахсын, Өз јолунда мәнә һәјат бәхш ет» (Мәз. 119:37). Нөвбәти мәгаләдә биз Јеһованын рәһбәрлијини гәбул етмәјин һансы фајданы ҝәтирдијини мүзакирә едәҹәјик.
Изаһ едә биләрсинизми?
• Үмумијјәтлә десәк, һансы ‘бош шејләри’ рәдд етмәлијик?
• Пулун аллаһа чеврилмәмәси үчүн нә едә биләрик?
• Ҹисмани арзулар бүтпәрәстлијә неҹә чеврилә биләр?
• Бош сөзләри неҹә рәдд едә биләрик?
[3-ҹү сәһифәдәки шәкил]
Исраиллиләр бош шејләрин ардынҹа ҝетмәјә дејил, ‘торпагларыны әкиб-беҹәрмәјә’ тәшвиг олунурдулар
[5-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Һеч вахт мадди шејләр әлдә етмәк арзусунун сизи Јеһоваја хидмәт етмәкдән сојутмасына јол вермәјин
[6-ҹы сәһифәдәки шәкил]
Ағсаггалларын сөзләри бөјүк дәјәрә малик ола биләр