Ушагларыныза Јеһованы севмәји өјрәдин

«Инсанын ҝәнҹ икән өвладлары оларса, бир иҝидин әлиндәки охлара бәнзәр» (МӘЗМУР 127:4).

1, 2. Ушаглар һансы мә’нада «бир иҝидин әлиндәки охлара» бәнзәјирләр?

ОХАТАН оху һәдәфә атмаға һазырлашыр. О, оху јајын ипинә кечирир вә ону чәкир. Бунун үчүн бүтүн гүввәсини сәрф етмәли олса да, о, һәдәфи нишан алыб оху бурахыр. Бәс ох һәдәфә дүшәҹәкми? Бу, бир нечә амилдән, мәсәлән, охатанын баҹарығындан, күләјин истигамәтиндән вә охун нә вәзијјәтдә олмасындан асылыдыр.

² Сүлејман падшаһ ушаглары «бир иҝидин әлиндәки охлара» бәнзәтмишди (Мәзмур 127:4). Ҝәлин ҝөрәк бу нүмунәни неҹә тәтбиг етмәк олар. Ох охатанын јајында нисбәтән гыса вахт галыр. Һәдәфә дүшмәк үчүн ону тез атмалыдыр. Бунун кими, валидејнләр дә ушагларында Јеһоваја сәмими мәһәббәти јетишдирмәк үчүн нисбәтән аз вахта маликдирләр. Чүнки ушагларын бөјүјүб евләрини тәрк етдикләри вахт тез ҝәлиб чатыр (Матта 19:5). Ушаглар һәдәфә чатаҹагмы, јә’ни евләрини тәрк етдикдән сонра да Аллаһы севиб Она хидмәт едәҹәкләрми? Бу, бир чох амилин тә’сириндән асылыдыр. Онлардан үчү бунлардыр: валидејнләрин баҹарығы, ушагларын бөјүдүјү мүһит вә «охун», јә’ни ушағын алдығы тә’лим-тәрбијәјә мүнасибәти. Ҝәлин бу амилләрин һәр бирини әтрафлы арашдыраг. Әввәлҹә, баҹарыглы валидејнин нә демәк олдуғуну нәзәрдән кечирәҹәјик.

Баҹарыглы валидејнләр јахшы нүмунә верирләр

3. Нәјә ҝөрә валидејнләрин сөзләри илә әмәлләри үст-үстә дүшмәлидир?

³ Иса өјрәтдији тә’лимә мүвафиг давранмагда валидејнләрә нүмунә вермишдир (Јәһја 13:15). Ејни заманда, о, дедикләринә әмәл етмәјән фәрисејләри мүһакимә едирди (Матта 23:3). Ушагларыны Јеһованы севмәјә тәшвиг етмәк үчүн валидејнләрин сөзләри илә әмәлләри үст-үстә дүшмәлидир. Әкс тәгдирдә, сөзләр ипсиз јај кими јарарсыз олаҹаг (1 Јәһја 3:18).

4. Валидејнләр өзләринә һансы суаллары вермәлидирләр вә нә үчүн?

⁴ Валидејнләрин нүмунәси нәјә ҝөрә бу гәдәр ваҹибдир? Бөјүкләр Аллаһы севмәји Исанын нүмунәсиндән өјрәндикләри кими, ушаглар да Јеһованы севмәји валидејнләринин јахшы нүмунәсиндән өјрәнә биләрләр. Ушағын достлуг етдији кәсләр ја ону мөһкәмләндирәр, ја да ‘јахшы әхлагыны поза’ биләр (1 Коринфлиләрә 15:33). Ушағын һәјатынын чох һиссәсиндә, ән әсас да, шәхсијјәт кими формалашдығы мүһүм илләр әрзиндә онун ән јахын вә чох тә’сир ҝөстәрән достлары өз валидејнләри олур. Буна ҝөрә дә, валидејнләр өзләриндән сорушмалыдыр: «Мән ушағыма неҹә достам? Мәним нүмунәм ушағымын әхлагына неҹә тә’сир едир? Дуа етмәк вә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәк кими ән ваҹиб саһәләрдә неҹә нүмунә верирәм?»

Баҹарыглы валидејнләр ушаглары илә дуа едирләр

5. Ушаглар валидејнләринин дуасындан нә өјрәнә биләрләр?

⁵ Ушагларыныз сизин дуаларыныздан Јеһова һаггында чох шеј өјрәнә биләрләр. Әҝәр онлар сизин јемәкдән әввәл Аллаһа миннәтдарлыг етдијинизи вә Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси заманы дуа етдијинизи ешидирләрсә, һансы нәтиҹәјә ҝәлә биләрләр? Еһтимал ки, онлар Јеһованын бизим физики еһтијаҹларымызы тә’мин етдијини вә буна ҝөрә Она миннәтдарлыг етмәли олдуғумузу, һәмчинин Аллаһын бизә Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини ачдығыны өјрәнәҹәкләр. Бунлар чох дәјәрли дәрсләрдир (Јагуб 1:17).

6. Валидејнләр неҹә көмәк едә биләрләр ки, ушаглар Јеһованын шәхсән онларла марагландығыны һисс етсинләр?

⁶ Лакин әҝәр сиз јемәк јемәздән габаг вә аиләви өјрәнмә заманы етдијиниз дуадан башга, өзүнүзә вә ушагларыныза аид олан конкрет мәсәләләр барәдә дә дуа едирсинизсә, даһа чох шејләрә наил олаҹагсыныз. Сиз ушагларыныза көмәк едәҹәксиниз ки, онлар Јеһованын аиләнизлә олдуғуну вә шәхсән һәр биринизин гајғысына галдығыны һисс етсинләр (Ефеслиләрә 6:18; 1 Петер 5:6, 7). Бир ата дејир: «Гызымыз анадан олдуғу ҝүндән биз онунла дуа едирдик. О бөјүдүкҹә, инсанларла мүнасибәти вә она аид олан диҝәр мәсәләләр барәдә дуа едирдик. Гызымыз әрә ҝедәнәдәк онунла дуа етмәдијимиз бир ҝүн белә олмамышдыр». Сиз дә ушагларынызла һәр ҝүн дуа едә биләрсинизми? Ушагларыныза көмәк едә биләрсинизми ки, онлар Јеһованы јалныз физики вә руһани еһтијаҹларыны тә’мин едән јох, һәмчинин емосионал тәләбатларынын да гејдинә галан Дост кими гәбул етсинләр? (Филипилиләрә 4:6, 7).

7. Дуаларынын конкрет олмасы үчүн валидејнләр нәји билмәлидирләр?

⁷ Әлбәттә, дуаларыныз конкрет олсун дејә, ушағынызын һәјатында баш верәнләри билмәлисиниз. Ики гыз бөјүдән атанын сөзләринә диггәт јетирәк: «Һәр һәфтәнин сонунда өзүмә ики суал верирдим: “Бу һәфтә ушагларымы нәләр нараһат етмишдир? Онларын аләминдә һансы јахшы шејләр баш вермишдир?”» Валидејнләр, сиз дә өзүнүзә белә суаллар верә вә ҹаваблардан бә’зисини ушагларынызла етдијиниз дуалара дахил едә биләрсинизми? Әҝәр белә етсәниз, онлара јалныз дуаны ешидән Јеһоваја дуа етмәји дејил, Ону севмәји дә өјрәдәҹәксиниз (Мәзмур 65:2).

Баҹарыглы валидејнләр Мүгәддәс Китабы сә’јлә өјрәнмәјә тәшвиг едирләр

8. Нәјә ҝөрә валидејнләр ушагларына көмәк етмәлидирләр ки, онлар Аллаһын Кәламыны өјрәнмәји вәрдиш етсинләр?

⁸ Валидејнин Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә јанашма тәрзи, ушағын Јеһова илә мүнасибәтинә неҹә тә’сир едә биләр? Һәр һансы бир мүнасибәтин инкишаф вә давам етмәси үчүн, тәрәфләр јалныз данышмалы дејил, һәм дә бир-бирләрини динләмәлидирләр. Јеһованы динләмәјин үсулларындан бири, ‘садиг гулун’ тәгдим етдији нәшрләр васитәсилә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәкдир (Матта 24:45-47; Сүлејманын мәсәлләри 4:1, 2). Демәли, ушагларына Јеһова илә мөһкәм, мәһәббәт долу мүнасибәтләр јаратмаға көмәк етмәк үчүн валидејнләр онлары тәшвиг етмәлидирләр ки, Аллаһын Кәламыны өјрәнмәји вәрдиш етсинләр.

9. Валидејн ушағында Аллаһын Кәламыны сә’јлә өјрәнмәк вәрдишинин олмасы үчүн нә едә биләр?

⁹ Валидејн ушағында Аллаһын Кәламыны сә’јлә өјрәнмәк вәрдишинин олмасы үчүн нә едә биләр? Бу һалда да ән јахшы үсул, валидејнин өзүнүн нүмунә олмасыдыр. Ушагларыныз сизин Мүгәддәс Китабы охуғунузу, јахуд арашдырдығынызы һәмишә ҝөрүрләрми? Дүздүр, ола билсин, ушагларынызы тә’мин етмәк үчүн чох ишләмәли олурсунуз вә фикирләширсиниз ки, охујуб өјрәнмәк үчүн вахты һарадан тапасыныз. Амма өзүнүздән сорушун: «Ушагларым мәни телевизора тез-тез баханмы ҝөрүрләр?» Әҝәр беләдирсә, јахшы нүмунә вермәк үчүн телевизора сәрф етдијиниз вахтдан шәхси өјрәнмәјә ајыра биләрсинизми?

10, 11. Нәјә ҝөрә валидејнләр Мүгәддәс Китабы мүнтәзәм олараг ушаглары илә өјрәнмәлидирләр?

¹⁰ Ушаглара Јеһованы динләмәји өјрәтмәјин диҝәр үсулу, Мүгәддәс Китабы мүнтәзәм олараг аиләви өјрәнмәкдир (Јешаја 30:21). Бә’зиләри соруша биләр: «Әҝәр валидејнләр ушагларыны һәмишә јығынҹаг ҝөрүшләринә апарырларса, онларла аиләви өјрәнмә кечирмәк нәјә лазым?» Бунун бир нечә тутарлы сәбәби вар. Јеһова валидејнләрә ушагларыны өјрәтмәк мәс’улијјәтини һәвалә едиб (Сүлејманын мәсәлләри 1:8; Ефеслиләрә 6:4). Мүгәддәс Китабын аилә илә бирҝә арашдырылмасы ушаглара өјрәдир ки, ибадәт ҹамаат гаршысында иҹра едилән формал мәрасим јох, аилә һәјатынын ајрылмаз һиссәсидир (Ганунун тәкрары 6:6-9).

¹¹ Бундан башга, кејфијјәтли аиләви өјрәнмә валидејнләрә өвладларынын руһани вә әхлаги мәсәләләрә даир фикирләрини үзә чыхармаға көмәк едәр. Мәсәлән, ушаглар балаҹа оланда валидејнләр «Мүгәддәс Китаб һекајәләри» кими нәшрләрдән истифадә едә биләрләрa. Бу китабда олан һекајәләри арашдыраркән охунулан мә’лумата даир ушагларын фикрини сорушмаг, сонра исә һәр һекајәдә ҝәтирилән Мүгәддәс Китаб ајәләри үзәриндә мүлаһизә јүрүтмәк олар. Бунунла да валидејнләр өвладларына көмәк едәҹәкләр ки, онлар ‘хејирлә шәри ајырд етмәји’ өјрәнсинләр (Ибраниләрә 5:14).

12. Валидејнләр аиләви өјрәнмәни ушағын тәләбатларына неҹә ујғунлашдыра биләрләр, бәс бунун үчүн сиз нә едирсиниз?

¹² Ушагларыныз бөјүдүкҹә өјрәнмәни онларын тәләбатларына ујғунлашдырын. Ҝәлин ҝөрәк бир әр-арвад мәктәбдә кечирилән рәгс ҝеҹәсинә ҝетмәк истәјән јенијетмә гызларына өз хаһишләри үзәриндә дүшүнмәјә неҹә көмәк етмишләр. Ата дејир: «Биз гызларымыза дедик ки, нөвбәти аиләви өјрәнмәдә арвадымла мән ушаг, онлар исә валидејн ролунда олаҹаглар. Кимин ата, кимин исә ана олаҹағыны гызларымызын өзләри сечсәләр дә, рәгс ҝеҹәсинә даир мөвзу арашдырмағы вә мәсләһәт вермәји бирликдә етмәли идиләр». Бунун нәтиҹәси нә олду? Ата давам едир: «Валидејн ролунда олан гызларымызын рәгсә ҝетмәјин мүдрик һәрәкәт олмадығыны Мүгәддәс Китаб әсасында изаһ етмәләри ушаг ролуну ојнајан јолдашымла мәни һејрәтә ҝәтирди. Онларын рәгсин әвәзинә даһа мүнасиб әјләнҹә нөвү тәклиф етмәләри дә бизи валеһ етди. Бунун сајәсиндә онларын фикир вә истәкләри бизә ајдын олду». Дүздүр, аиләви өјрәнмәни мүнтәзәм кечирмәк вә аиләнин тәләбатларына ујғунлашдырмаг үчүн әзм вә јарадыҹылыг габилијјәти тәләб олунур, амма бунун мүкафаты сә’ј ҝөстәрмәјә дәјәр (Сүлејманын мәсәлләри 23:15).

Раһат мүһит јарадын

13, 14. а) Валидејнләр евдә раһат мүһити неҹә јарада биләрләр? б) Валидејнләрин сәһвә јол вердикләрини е’тираф етмәси һансы фајданы ҝәтирә биләр?

¹³ Әҝәр охатан мүнасиб һавада нишан алыб оху бурахырса, чох еһтимал ки, ох һәдәфә дүшәҹәк. Бунун кими дә, валидејнләр евдә раһат мүһит јаратсалар, чох ҝүман ки, ушаглар Јеһованы севмәји өјрәнәҹәкләр. Јагуб јазырды: «Салеһлијин бәһрәси дә сүлһ јараданлар үчүн сүлһ ичиндә әкилир» (Јагуб 3:18). Валидејнләр евдә раһат мүһити неҹә јарада биләрләр? Әр-арвад никаһ телләрини мөһкәм сахламалыдыр. Бир-биринә мәһәббәт вә һөрмәт бәсләјән әр-арвада ушагларына Јеһова Аллаһы вә башгаларыны севиб һөрмәт етмәји өјрәтмәк даһа асан олаҹаг (Галатијалылара 6:7; Ефеслиләрә 5:33). Мәһәббәт вә һөрмәтин олдуғу јердә сүлһ һөкм сүрүр. Бир-бири илә меһрибан олан әр-арвад аиләдә баш галдыран мүнагишәләрин өһдәсиндән даһа јахшы ҝәлир.

¹⁴ Әлбәттә, јер үзүндә камил никаһ олмадығы кими, камил аилә дә јохдур. Һәрдән елә ола биләр ки, ушаглары илә мүнасибәтдә руһун сәмәрәсини тәзаһүр етдирмәк валидејнләрдә алынмасын (Галатијалылара 5:22, 23). Бу баш верирсә, валидејнләр нә етмәлидир? Әҝәр онлар сәһвләрә јол вердикләрини е’тираф етсәләр, ушағын онлара һөрмәти азалармы? Ҝәлин һәвари Павелин нүмунәсинә диггәт јетирәк. О, бир чохлары үчүн руһани ата кими иди (1 Коринфлиләрә 4:15). Бунунла белә, о, сәһвләр етдијини ачыг е’тираф едирди (Ромалылара 7:21-25). Амма онун һәлимлији вә дүрүстлүјү бизим она һөрмәтимизи азалтмыр, әксинә, артырыр. Павел нөгсанларына бахмајараг, әминликлә Коринф јығынҹағына јаза билди: «Мән Мәсиһи тәглид етдијим кими, сиз дә мәни тәглид един» (1 Коринфлиләрә 11:1). Әҝәр сиз дә сәһвләринизи е’тираф едирсинизсә, ҝүман ки, ушагларыныз онлара фикир вермәјәҹәк.

15, 16. Валидејнләр нәјә ҝөрә ушагларына мәсиһчиләри севмәји өјрәтмәлидирләр вә буну неҹә етмәк олар?

¹⁵ Ушагларын Јеһоваја мәһәббәтинин артмасына көмәк едән мүнасиб мүһитин олмасы үчүн валидејнләр даһа нә едә биләрләр? Һәвари Јәһја јазырды: «Ким десә ки, мән Аллаһы севирәм, амма өз гардашына нифрәт едирсә, о јаланчыдыр. Чүнки ҝөрдүјү гардашыны севмәјән, ҝөрмәдији Аллаһы неҹә севә билир?» (1 Јәһја 4:20, 21). Демәли, ушагларыныза мәсиһчи баҹы-гардашлары севмәји өјрәтмәклә онлара Аллаһы севмәји өјрәдирсиниз. Валидејнләр, јахшы олар ки, өзүнүздән сорушасыныз: «Мән адәтән јығынҹаг һаггында неҹә данышырам: руһландырыҹы, јохса тәнгиди?» Буну неҹә өјрәнмәк олар? Ушағынызын ҝөрүшләр вә јығынҹағын үзвләри һаггында дедикләринә диггәтлә гулаг асын. Бәлкә дә онларын сөзләриндә өз фикирләринизи ешидәҹәксиниз.

¹⁶ Валидејнләр ушагларына руһани баҹы-гардашларыны севмәјә неҹә көмәк едә биләрләр? Ики јенијетмә оғлу олан Питер дејир: «Оғулларымыз балаҹа оландан бәри, руһән јеткин мәсиһчиләри бизимлә јемәк јемәјә вә бирҝә вахт кечирмәјә тез-тез дә’вәт едирдик, бу да аиләмизә бөјүк севинҹ ҝәтирирди. Оғулларымыз Јеһованы севән инсанларын јанында бөјүдүкләри үчүн, Јеһоваја хидмәтин һәјатда ән ҝөзәл јол олдуғуну дәрк едирләр». Беш гыз атасы Денис дејир: «Гызларымызы јығынҹагда јашҹа бөјүк пионерләрлә достлуг етмәјә тәшвиг едирдик вә имкан дахилиндә сәјјар нәзарәтчиләрә вә онларын һәјат јолдашларына гонагпәрвәрлик ҝөстәрирдик». Валидејнләр, сиз дә ушагларыныза көмәк едә биләрсинизми ки, онлар јығынҹаға аиләнизин бир һиссәси кими јанашсынлар? (Марк 10:29, 30).

Ушағын мәс’улијјәти

17. Ушаглар әввәл-ахыр һансы гәрары вермәли олаҹаглар?

¹⁷ Ҝәлин охатанын нүмунәсинә бир дә нәзәр салаг. Охатан баҹарыглы олса да, әҝәр ох әјридирсә, чох ҝүман ки, һәдәфә дүшмәјәҹәк. Сөзсүз ки, валидејнләр ушағын јанлыш дүшүнҹә тәрзинә дүзәлиш вермәјә, мәҹази диллә десәк, әјри оху вар ҝүҹләри илә дүзәлтмәјә чалышаҹаглар. Амма әввәл-ахыр ушагларын өзләри гәрар вермәли олаҹаглар: ја бу дүнјанын онлары өз чәрчивәсинә салмасына, ја да јолларыны Јеһованын дүзәлтмәсинә јол верәҹәкләр (Сүлејманын мәсәлләри 3:5, 6; Ромалылара 12:2).

18. Ушағын гәрары башгаларына неҹә тә’сир едә биләр?

¹⁸ Валидејнләр ушагларыны ‘Рәббин тәрбијә вә нәсиһәти илә бөјүтмәк’ мәс’улијјәтини дашысалар да, ушаг бөјүјәндә тутаҹағы јолу өзү сечәҹәк (Ефеслиләрә 6:4). Буна ҝөрә дә, ушаглар, өзүнүздән сорушун: «Валидејнләримин мәһәббәтлә вердији тәрбијәни гәбул едәҹәјәмми?» Ҹавабын мүсбәтдирсә, демәли, һәјатда ән ҝөзәл јолу сечмиш оларсан. Атаны, ананы хошбәхт едәрсән, ән ваҹиби исә, Јеһованын үрәјини севиндирәрсән (Сүлејманын мәсәлләри 27:11).

[Һашијә]

Хатырлајырсынызмы?

• Дуа етмәкдә вә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәкдә валидејнләр неҹә јахшы нүмунә ола биләрләр?

• Валидејнләр аиләдә раһат мүһити неҹә јарада биләрләр?

• Ушагларын гаршысында һансы сечим дурур вә онларын сечими башгаларына неҹә тә’сир едәҹәк?

[26-ҹы сәһифәдәки шәкил]

Шәхси өјрәнмә мәсәләсиндә ушағына јахшы нүмунә верирсәнми?

[27-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Аиләдәки раһат мүһит хошбәхтлик ҝәтирир.