Гоншуну севмәк нә демәкдир?
«Гоншуну өзүн кими сев» (МАТТА 22:39).
1. Аллаһы севдијимизи неҹә ҝөстәририк?
ЈЕҺОВА Өз хидмәтчиләриндән нә истәјир? Иса бир нечә сөзлә бу суалы һәртәрәфли ачыглады. Онун сөзләринә ҝөрә, ән бөјүк әмр Јеһованы бүтүн үрәклә, бүтүн ҹанла, бүтүн дүшүнҹә вә гүввә илә севмәкдир (Матта 22:37; Марк 12:30). Кечән мәгаләдән өјрәндијимиз кими, Аллаһы севмәк — бизә ҝөстәрдији мәһәббәтә ҹаваб олараг Она итаәт едиб, әмрләрини тутмаг демәкдир. Аллаһы севәнләр үчүн Онун истәјинә әмәл етмәк јүк дејил, әксинә онлар бундан мәмнунлуг дујурлар (Мәзмур 40:8; 1 Јәһја 5:2, 3).
2, 3. Гоншуну севмәк әмри нә үчүн диггәтәлајигдир вә бунунла бағлы һансы суаллар мејдана чыхыр?
2 Иса икинҹи ән бөјүк әмрин биринҹи илә әлагәли олдуғуну сөјләди: «Гоншуну өзүн кими сев» (Матта 22:39). Бу мәгаләдә һәмин әмрин ваҹиблијини арашдыраҹағыг. Индики зәманәдә мәһәббәтин мә’насы тәһриф едилмиш, о, егоист характер алмышдыр. Һәвари Павел Аллаһдан илһам алараг ‘ахыр ҝүнләри’ тәсвир едәндә јазырды ки, инсанлар бир-бирини дејил, өзләрини, пулу вә зөвгү севәҹәк, бир чохлары «шәфгәтсиз» олаҹаг вә ја Мүгәддәс Китабын башга тәрҹүмәсинә әсасән онларда ‘аиләләринә гаршы мәһәббәт һисси олмајаҹаг’ (2 Тимотејә 3:1-4). Иса Мәсиһ габагҹадан демишди: «Чохлары... бир-бирини әлә верәҹәк вә бир-биринә нифрәт едәҹәкләр... Бир чохларынын севҝиси сојујаҹагдыр» (Матта 24:10, 12).
3 Анҹаг диггәт јетирдинизсә, Иса һамыда севҝинин сојујаҹағыны демәмишди. Тарих бојунҹа Јеһованы, Онун истәдији кими вә лајиг олдуғу мәһәббәтлә севәнләр олмушдур вә олаҹагдыр. Јеһованы һәгигәтән севәнләр ‘гоншуларына’ Онун ҝөзү илә бахмаға чалышыр, онлара мәһәббәтлә јанашырлар. Бәс гоншу дејәндә ким нәзәрдә тутулур? Гоншуну севдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик? Мүгәддәс Јазыларын көмәјилә бу суаллара ҹаваб тапаҹағыг.
Мәним гоншум кимдир?
4. «Левилиләр» китабынын 19-ҹу фәслинә әсасән Аллаһ исраиллиләрдән кимә мәһәббәт ҝөстәрмәји тәләб едирди?
4 Иса Аллаһын исраиллиләрә вердији ганунлардан биринә истинад едәрәк, фәрисејә икинҹи ән бөјүк әмрин «гоншуну өзүн кими сев» олдуғуну деди. Бу гануну Левилиләр 19:18 ајәсиндә тапмаг олар. Һәмин фәслә әсасән, Аллаһ исраиллиләрә тәкҹә өз сојдашларына дејил, һәм дә башга халглардан оланлара гоншу кими јанашмағы тапшырмышды. 33, 34-ҹү ајәләрдә јазылыб: ‘Өлкәниздә јашајан гәриби һамыныз өз адамыныз, јерлиниз кими гәбул един, һәр кәс ону өзүнү севән кими севсин. Чүнки сиз өзүнүз дә Мисир өлкәсиндә гәриб идиниз’. Ҝөрүндүјү кими, һәтта башга халглардан оланларла, хүсусилә дә прозелитләрлә (башга халгдан олуб Јеһоваја ибадәт едән инсанларла) мәһәббәтлә давранмаг тәләб олунурду.
5. Исраиллиләр кими гоншу һесаб едирдиләр?
5 Исанын ҝүнләриндә исә дин рәһбәрләри тамамилә башга фикирдә идиләр. Бә’зиләринин фикринҹә «дост», «гоншу» сөзләри анҹаг јәһудиләрә аид едилә биләрди, башга халглар исә нифрәтә лајиг идиләр. Онлар дүшүнүрдүләр ки, Аллаһ адамы аллаһсызлара нифрәт етмәлидир. Бир китабда бу һагда дејилир: «Белә аб-һава олан јердә нифрәтин сөнмәси үчүн јох, әксинә аловланмасы үчүн һәр ҹүр шәраит вар иди».
6. Гоншуну севмәкдән данышаркән Иса һансы ики шеји вурғулады?
6 Дағүстү тәблиғиндә Иса бу мәсәләјә тохунараг, кими севмәк лазым олдуғуну ачыглады: «Өз гоншуну сев вә өз дүшмәнинә нифрәт ет” дејилдијини ешитмисиниз. Мән исә сизә дејирәм: Дүшмәнләринизи севин, сизә лә’нәт охујанлара хејир-дуа верин, сизә нифрәт едәнләрә јахшылыг един, сизә әзијјәт вериб, тә’гиб едәнләр үчүн дуа един ки, сиз, ҝөјләрдә олан Атанызын оғуллары оласыныз; зира О, Өз ҝүнәшинә әмр едир ки, пис вә јахшы адамларын үзәринә доғсун; вә салеһ оланлар илә олмајанларын үзәринә јағышлар ҝөндәрир» (Матта 5:43-45). Бурада Иса ики шеји вурғулады. Биринҹиси, Јеһова һәм јахшылара, һәм дә писләрә гаршы сәхавәтли вә хејирхаһдыр. Икинҹиси, биз Онун нүмунәсини изләмәлијик.
7. Гоншусуна мәһәббәт ҝөстәрән самаријалы һаггындакы һекајәдән һансы ибрәт дәрсини алмаг олар?
7 Бир дәфә Ганундан јахшы башы чыхан јәһуди Исадан сорушду: «Ахы мәним гоншум кимдир?» Иса ҹавабында бир ибрәтамиз һекајә данышды. Һекајәдә нәгл едилир ки, гулдурлар бир јәһудинин вар-јохуну гарәт едир, өзүнү дә јарымҹан һала салыб ҝедирләр. Бир самаријалы она раст ҝәлир. Јәһудиләр самаријалылара һәгарәтлә јанашсалар да, бу самаријалы јәһудинин јараларыны сарыјыр, сонра ону меһманханаја ҝәтирир ки, сағаланаҹан орада галсын. Бурадан һансы ибрәт дәрсини алмаг олар? Гоншуја олан мәһәббәт тәкҹә бир иргдән, милләтдән вә ја диндән олан адамларла мәһдудлашмамалыдыр (Лука 10:25, 29, 30, 33-37).
Гоншуну севмәк нә демәкдир?
8. «Левилиләр» китабынын 19-ҹу фәслинә әсасән исраиллиләр гоншуја мәһәббәти неҹә ҝөстәрмәли идиләр?
8 Аллаһа олан севҝи кими, гоншуја олан севҝи дә тәкҹә дујғулардан ибарәт дејил, о һәм дә әмәлләрдән бәлли олмалыдыр. «Левилиләр» китабынын 19-ҹу фәслиндә Аллаһ Өз халгына гоншусуну өзү кими севмәји әмр едир. Бу фәсли арашдырмагла биз дә фајда әлдә едәрик. Исраиллиләр мәһсулларыны јығаркән јохсуллара вә гәрибләрә пај сахламалы идиләр. Оғурлуг етмәк, јалан данышмаг, адам алдатмаг, мәһкәмәдә тәрәфкешлик етмәк олмазды. Аллаһ онлара ҝүнаһкары тәнбеһ етмәји тапшырса да, ејни заманда, «сојдашына гаршы үрәјиндә нифрәт бәсләмә» әмрини вермишди. Бүтүн әмрләрин маһијјәти бу иди: «Гоншуну өзүн кими сев» (Левилиләр 19:9-11, 15, 17, 18).
9. Јеһова нә үчүн исраиллиләрә башга халглара гајнајыб-гарышмамағы тапшырмышды?
9 Исраиллиләр башгаларыны севмәли идиләр, анҹаг бунунла јанашы, онлар јаланчы аллаһлара ситајиш едән инсанларла гајнајыб-гарышмалы дејилдиләр. Јеһова онлары пис достлуғун тәһлүкәли олдуғу вә нәјә ҝәтириб чыхараҹағы барәдә хәбәрдар етмишди. Мәсәлән, Кән’анда јашајан халгларла әлагәдар Јеһова исраиллиләрә тапшырмышды: «Онларла гоһум олмајын, оғулларына гыз вериб, оғулларыныза онлардан гыз алмајын. Чүнки онлар өвладларынызы Мәним ардымҹа ҝетмәкдән дөндәриб, башга аллаһлара гуллуг етдирәҹәкләр. Онда Рәббин сизә гаршы гәзәби аловланаҹаг» (Ганунун тәкрары 7:3, 4).
10. Биз өзүмүзү нәдән горумалыјыг?
10 Мәсиһчиләр дә, иманлары үчүн тәһлүкә јарадан адамларла јахын мүнасибәтә ҝирмирләр (1 Коринфлиләрә 15:33). Аллаһ Мүгәддәс Китаб васитәсилә бизә нәсиһәт верир: «Имансызларла [мәсиһчи јығынҹағына аид олмајан адамларла] ејни бојундуруға ҝирмәјин» (2 Коринфлиләрә 6:14). Мәсиһчиләрә анҹаг «Рәббә бағлы» адамла аилә гурмаг мәсләһәт ҝөрүлүр (1 Коринфлиләрә 7:39). Анҹаг бу бизә Јеһованын јолунда јеримәјәнләрә һәгарәтлә бахмаға әсас вермир. Мәсиһ ҝүнаһкарлар уғрунда өлмүшдүр, бундан башга чохлары вахтилә пис ишләрлә мәшғул олсалар да, сонралар өз һәјат тәрзләрини дәјишмиш вә Аллаһла барышмышлар (Ромалылара 5:8; 1 Коринфлиләрә 6:9-11).
11. Јеһоваја хидмәт етмәјәнләри севдијимизи ҝөстәрмәјин ән јахшы јолу һансыдыр вә нә үчүн?
11 Аллаһа хидмәт етмәјән инсанлары севдијимизи ҝөстәрмәк үчүн Јеһовадан нүмунә ҝөтүрмәлијик. Бу, ән јахшы үсулдур. Аллаһ пислијә нифрәт едир, анҹаг бунунла белә, бүтүн инсанлара мәһәббәтлә јанашыр, јә’ни онлара пис јолларындан дөнүб, әбәди һәјаты алмаға имкан јарадыр (Језекел 18:23). Јеһова ‘һамынын төвбәјә ҝәлмәсини’ арзу едир (2 Петер 3:9). «О истәјир ки, бүтүн инсанлар хилас олуб, һәгигәти дәрк етсинләр» (1 Тимотејә 2:4). Елә бу сәбәбдән дә, Иса өз давамчыларына тәблиғ етмәк, инсанлары өјрәтмәк вә ‘бүтүн халглары шаҝирди етмәк’ тапшырығыны вермышды (Матта 28:19, 20). Бу ишдә иштирак етмәклә биз Аллаһы, гоншумузу вә һәтта дүшмәнләримизи дә севдијимизи ҝөстәририк!
Һәмиманлыларымыза мәһәббәт
12. Һәвари Јәһја гардашлара мәһәббәт һаггында нә сөјләмишди?
12 Һәвари Павел Галатијалылара 6:10 ајәсиндә мәсиһчиләри ‘һамыја, хүсусән иманлылар аиләсинә јахшылыг етмәјә’ чағырырды. Демәли, бир мәсиһчи кими һәмиманлыларымызы севмәк бизим борҹумуздур. Бу нә дәрәҹәдә ваҹибдир? Һәвари Јәһја изаһ едир: «Гардашына нифрәт едән һәр кәс гатилдир... Ким десә ки, мән Аллаһы севирәм, амма өз гардашына нифрәт едирсә, о јаланчыдыр. Чүнки ҝөрдүјү гардашыны севмәјән, ҝөрмәдији Аллаһы неҹә севә билир?» (1 Јәһја 3:15; 4:20). Бунлар чох ҝүҹлү сөзләрдир. Иса Мәсиһ Шејтан Иблиси «гатил» вә «јаланчы» адландырмышды (Јәһја 8:44). Ҝәлин вар ҝүҹүмүзлә чалышаг ки, бу сөзләр һеч вахт бизә аид олмасын!
13. Һәмиманлыларымызы севдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик?
13 Аллаһ һәгиги мәсиһчиләрә бир-бирини севмәји өјрәдир (1 Салониклиләрә 4:9). Биз ‘сөзлә вә диллә дејил, әмәллә вә һәгигәтлә севмәлијик’ (1 Јәһја 3:18). Мәһәббәтимиз «ријасыз» олмалыдыр (Ромалылара 12:9). Әҝәр һәмиманлыларымыза мәһәббәтимиз варса, биз хејирхаһ, шәфгәтли, сәбирли олаҹаг, башгаларыны бағышлајаҹаг, пахыллыға, ловғалыға, тәкәббүрә вә ја худбинлијә јол вермәјәҹәјик (1 Коринфлиләрә 13:4, 5; Ефеслиләрә 4:32). Мәһәббәт бизи ‘бир-биримизә гуллуг етмәјә’ тәшвиг едәҹәк (Галатијалылара 5:13). Иса шаҝирдләринә: «Сизи севдијим кими сиз дә бир-биринизи севин» дејә тапшырды (Јәһја 13:34). Буна ҝөрә дә мәсиһчи һәмиманлылары уғрунда, лазым ҝәлсә, ҹанындан белә кечмәјә һазыр олмалыдыр.
14. Аилә үзвләримизи севдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик?
14 Мәсиһчи аиләсиндә мәһәббәт һөкм сүрмәлидир. Бу, хүсусилә әрлә арвад арасындакы мүнасибәтдән ајдын ҝөрүнмәлидир. Никаһ телләри гадынла кишини бир-биринә о дәрәҹәдә доғмалашдырыр ки, Павел әрләрә арвадларыны, өз бәдәнләри гәдәр севмәји мәсләһәт ҝөрмүшдү. О дејирди: «Өз арвадыны севән өзүнү севир» (Ефеслиләрә 5:28). Ефеслиләрә 5:33 ајәсиндә Павел бу мәсләһәти тәкрар едир. Арвадыны севән мәсиһчи, Малаки пејғәмбәрин ҝүнләриндәки исраиллиләрдән фәргли олараг, она хәјанәт етмәјәҹәк (Малаки 2:14). Әксинә, Мәсиһ јығынҹағы севдији кими, о да арвадыны нәвазишлә севәҹәк. Әрини севән гадын да, өз нөвбәсиндә, она һөрмәт едәҹәк (Ефеслиләрә 5:25, 29-33).
15. Мәсиһчиләр арасындакы мәһәббәт бә’зи адамлары нәјә тәшвиг едир?
15 Мәһәббәт һәгиги мәсиһчиләрин әсас нишанәсидир. Иса демишди: «Әҝәр бир-биринизә гаршы мәһәббәтиниз олса, бундан һәр кәс Мәним шаҝирдләрим олдуғунузу биләҹәк» (Јәһја 13:35). Бизим бир-биримизә олан мәһәббәтимиз инсанлары Јеһова Аллаһа ҹәлб едир. Мәсәлән, Мозамбикдә јашајан бир мәсиһчи аиләси данышыр: «Биринҹи дәфә иди ки, белә шеј ҝөрүрдүк. Ҝүнорта ҝүҹлү күләк әсди, ардынҹа лејсан јағыш вә долу јағмаға башлады. Күләк гамыш евимизи, онун дәмир дамыны учуртду. Гоншу јығынҹагдан олан гардашлар евимизи тә’мир едәндә гоншуларымыз һејрәтә ҝәлиб дедиләр: “Сизин дининиз чох јахшы диндир. Бизим килсәмиз һеч вахт бизә белә көмәк етмәјиб”. Биз Мүгәддәс Китабы ачыб, онлара Јәһја 13:34, 35 ајәләрини охудуг. Инди гоншуларымыздан бир чоху Мүгәддәс Китабы өјрәнир».
Ајры-ајры адамлара мәһәббәт
16. Үмумиликдә гоншулары севмәк ајры-ајры адамлары севмәкдән нә илә фәргләнир?
16 Үмумиликдә гоншулары севмәк асандыр. Ајры-ајры адамлара ҝәлдикдә исә иш мүрәккәбләшир. Мәсәлән, бә’зиләринин гоншуја олан мәһәббәти анҹаг хејријјә тәшкилатларына мадди јардым тәгдим етмәкдән ибарәтдир. Әлбәттә, гоншуну севдијимизи сөјләмәк, бизә мәһәл гојмајан иш јолдашыны, пис хасијјәтли гапы гоншусуну вә ја үмидләримизи доғрултмајан досту севмәкдән даһа асандыр.
17, 18. Иса ајры-ајры инсанлары севдијини неҹә ҝөстәрмишди вә о һансы мәгсәдлә буну едирди?
17 Ајры-ајры шәхсләри севмәкдә дә Исадан чох шеј өјрәнә биләрик. О, Аллаһын кејфијјәтләрини мүкәммәл сурәтдә әкс етдирирди. Јер үзүнә ҝәлмәкдә мәгсәди дүнјанын ҝүнаһыны јумаг олса да, Иса ајры-ајры шәхсләрлә дә, мәсәлән, хәстә гадынла, ҹүзамлы илә, ушагла мәһәббәтлә давранырды (Матта 9:20-22; Марк 1:40-42; 7:26, 29, 30; Јәһја 1:29). Биз дә гоншумузу севдијимизи һәр ҝүн үнсијјәтдә олдуғумуз адамлара гаршы мүнасибәтимизлә ҝөстәрә биләрик.
18 Биз һеч вахт гоншуја олан мәһәббәтин Аллаһ севҝиси илә бағлы олдуғуну унутмамалыјыг. Исанын касыблара көмәк етмәкдә, аҹлары дојдурмагда, халга тә’лим вермәкдә бир мәгсәди вар иди: о, инсанлары Јеһова илә барышдырмаг истәјирди (2 Коринфлиләрә 5:19). Иса һәр шеји Аллаһы иззәтләндирмәк үчүн едир, Јеһованы тәмсил етдијини вә Онун кејфијјәтләрини әкс етдирдијини һеч вахт јаддан чыхармырды (1 Коринфлиләрә 10:31). Исанын изи илә ҝетмәк гоншумузу сәмими гәлбдән севмәјә вә аллаһсыз дүнјаја гарышмамаға бизә көмәк едәҹәк.
«Гоншуну өзүн кими сев» нә демәкдир?
19, 20. Гоншуну өзүн кими севмәк нә демәкдир?
19 Иса демишдир: «Гоншуну өзүн кими сев». Инсанын өз гејдинә галмасы, о ҹүмләдән өзүнә һөрмәт етмәси тәбиидир. Әкс тәгдирдә, бу әмр әһәмијјәтини итирәрди. Мәсиһин нәзәрдә тутдуғу мәһәббәти һәвари Павелин 2 Тимотејә 3:2 ајәсиндә хатырлатдығы худбин мәһәббәтлә гарышдырмаг олмаз. Әксинә бурада инсанын өзүнә һөрмәт гојмасы нәзәрдә тутулур. Бир Мүгәддәс Китаб алиминин фикринҹә ‘өзүнү дүшүнҹәли тәрздә севән инсан өзүнү һеч кимдән нә үстүн, нә дә алчаг сајмыр’.
20 Башгаларыны өзүмүз кими севмәк о демәкдир ки, инсанларла өзүмүзә гаршы ҝөзләдијимиз мүнасибәтә ујғун рәфтар едәҹәјик. Мәсиһ демишди: «Инсанларын сизинлә неҹә рәфтар етмәсини истәјирсинизсә, сиз дә онларла елә рәфтар един» (Матта 7:12). Ҝөрүндүјү кими Иса башгаларынын бизә мүнасибәтини саф-чүрүк едиб, сонра онларла ејни ҹүр рәфтар етмәји демәмишди. Әксинә, биз өзүмүзә гаршы һансы мүнасибәти ҝөзләјириксә, башгалары илә дә ејни тәрздә рәфтар етмәлијик. Диггәт јетирин ки, Иса бу сөзләри тәкҹә достлара, гардашлара аид етмәмишди. О, ‘инсан’ сөзүнү ишләтмәклә ҝөстәрди ки, гаршымыза чыхан һәр кәслә белә рәфтар етмәлијик.
21. Башгаларыны севмәклә биз нәји нүмајиш етдиририк?
21 Гоншуја гаршы севҝи бизи пис ишләрдән сахлајаҹаг. Һәвари Павел јазырды: «“Зина етмә”, “Гатиллик етмә”, “Оғурлуг етмә”, “Јалан шаһидлик етмә”, “Тамаһкарлыг етмә” кими әмрләр вә бүндан башга нә әмр варса, бу сөз илә хүласә едилир: “Гоншуну өзүн кими сев”. Мәһәббәт гоншуја зәрәр ҝәтирмәз» (Ромалылара 13:9, 10). Биз мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк, вар ҝүҹүмүзлә чалышыб башгаларына јахшылыг едәҹәјик. Инсанлары севмәклә, онлары Өз сурәтиндә јарадан Јеһова Аллаһы севдијимизи нүмајиш етдиририк (Јарадылыш 1:26).
Неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Биз кими севмәлијик вә нә үчүн?
• Јеһоваја хидмәт етмәјән инсанлары севдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик?
• Мүгәддәс Китаба әсасән гардашларымызы неҹә севмәлијик?
• Гоншумузу өзүмүз кими севмәк нә демәкдир?
[26-ҹы сәһифәдәки шәкил]
«Мәним гоншум кимдир?»
[27-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Иса ајры-ајры шәхсләри дә севирди.