Аудиторија үчүн мәзмунлу нитг

САДӘҸӘ ваҹиб мөвзу һагда данышдығына ҝөрә нитгин динләјиҹиләр үчүн мәзмунлу олмајаҹаг. Өзүндән соруш: «Нә үчүн бу аудиторијаја бу мөвзуну ешитмәк лазымдыр? Нә дејә биләрәм ки, динләјиҹиләр һәгигәтән дә мүзакирәдән фајда әлдә етдикләрини һисс етсинләр?»

Әҝәр сәнә Теократик Хидмәт Мәктәбиндә шаһидлик етмәји нүмајиш етдирмәк тапшырылыбса, сәнин аудиторијан һәмсөһбәтин олаҹаг. Диҝәр һалларда, бүтүн јығынҹаға мүраҹиәт едә биләрсән.

Мүраҹиәт етдијин аудиторија артыг нәләри билир? Өзүндән соруш: «Динләјиҹиләр бу мөвзу һагда артыг нәји билирләр?» Нәдән башлајаҹағыны бу суалын ҹавабы әсасында мүәјјән етмәлисән. Әҝәр сән бир чох јеткин мәсиһчинин олдуғу јығынҹаг гаршысында чыхыш едирсәнсә, садәҹә әсас һәгигәтләри тәкрарлама, чүнки онларын әксәријјәти буну билир. Бу һәгигәтләрә әсасланараг мөвзуну инкишаф етдир. Анҹаг динләјиҹиләрин арасында чохлу јени мараглананлар да варса, һәр ики групун тәләбатыны нәзәрә алмалысан.

Мәлуматы һансы темплә тәгдим едәҹәјин динләјиҹиләрин артыг нәләри билдијиндән асылы олмалыдыр. Әҝәр нитгинә чохларына таныш олан мәлуматы дахил етмисәнсә, ону тез-тез сөјлә. Динләјиҹиләрин әксәријјәти үчүн јени олан фикирләри сөјләјәндә исә јаваш даныш ки, дедикләрини јахшы баша дүшсүнләр.

Мәзмунлу нитг неҹә олмалыдыр? Нитгин мәзмунлу олмасы үчүн һәмишә јени шеј данышмаг шәрт дејил. Бәзи натигләр һамыја таныш олан мүәјјән һәгигәтләри елә садәликлә чатдырырлар ки, динләјиҹиләрин чоху онлары мәһз бу заман тамлығы илә дәрк едир.

Тәблиғ едәркән сон ҝүнләрдә јашадығымызы тәсвир етмәк үчүн садәҹә хәбәрләрдән ешитдијимиз һансыса һадисәни гејд етмәк кифајәт етмир. Һадисәнин мәнасыны ҝөстәрмәк үчүн Мүгәддәс Китабдан истифадә ет. Белә етмәклә, ев саһибинә һәгигәтән дә долғун мәлумат чатдырмыш оларсан. Ејни тәрздә, тәбиәт ганунлары, һејванлар аләми вә ја биткиләр һагда данышаркән мәгсәдин һәмсөһбәтини әввәлләр ешитмәдији елми фактларла тәәҹҹүбләндирмәк олмамалыдыр. Әксинә, тәбиәтдән ҝәтирдијин сүбутлары Мүгәддәс Китабын сөзләри илә узлашдырараг бизи севән Јараданын олдуғуну ҝөстәрмәк лазымдыр. Бу, һәмсөһбәтинә мәсәләләрә јени нөгтеји-нәзәрдән бахмаға көмәк едәҹәк.

Аудиторијаја дәфәләрлә ешитдији бир мөвзуну чатдырмаг асан иш дејил. Лакин баҹарыглы мүәллим олмаг үчүн бу ишин өһдәсиндән ҝәлмәји өјрәнмәлисән. Буну неҹә етмәк олар?

Арашдырма апармағын көмәји дәјә биләр. Садәҹә ағлына илк ҝәлән шејләри нитгинә дахил етмәк әвәзинә, китабын 33-дән 38-дәк сәһифәләриндә ады чәкилән арашдырма үчүн олан вәсаитләрдән истифадә ет. Чатмалы олдуғун мәгсәдә даир орада верилән мәсләһәтләри нәзәриндә сахла. Ола биләр, арашдырма апараркән мөвзу илә бирбаша әлагәси олан, о гәдәр дә таныш олмајан тарихи һадисә тапарсан. Јахуд хәбәрләрдән мүзакирә едәҹәјин мәгамы јахшы тәсвир едән бир мәлумат ешидә биләрсән.

Арашдырма апардыгҹа, өзүнә нә? нә үчүн? нә заман? һарада? ким? вә неҹә? кими суаллар верәрәк дүшүн. Мәсәлән: «Бунун һәгигәт олдуғуну нә ҝөстәрир? Буну неҹә сүбут едә биләрәм? Бу тәлими баша дүшмәјә бәзи инсанлара һансы дини инанҹлар мане олур? Бу, нә үчүн ваҹибдир? Бу һәгигәт инсанын һәјатына неҹә тәсир етмәлидир? Һансы нүмунәләр ону тәтбиг етмәјин фајдалы олдуғуну ҝөстәрир? Мүгәддәс Китабдан олан бу һәгигәт Јеһованын шәхсијјәти һаггында нәји ачыглајыр?» Материалдан асылы олараг, өзүнә нөвбәти суаллары да верә биләрсән: «Бу, нә заман баш вермишдир? Бу мәлуматы бизим ҝүнләрә неҹә аид етмәк олар?» Һәтта нитг заманы бу кими суаллардан бәзиләрини сәсләндириб, онлары ҹавабландырмаг да олар. Беләликлә, нитгин даһа ҹанлы олаҹаг.

Ола биләр, нитг заманы аудиторијаја таныш олан ајәләрдән истифадә едәҹәксән. Бу ајәләри долғун шәкилдә неҹә тәгдим етмәк олар? Онлары садәҹә охума, изаһ ет.

Таныш ајәләри даһа долғун мүзакирә етмәк үчүн онлары һиссәләрә ајырмаг, сонра исә мөвзуја аид олан һиссәсини изаһ етмәк олар. Ҝәл ҝөрәк Микеја 6:8 ајәсини неҹә изаһ етмәк олар. Әдаләт нәдир? Бурада сөһбәт кимин әдаләт нормаларындан ҝедир? ‘Адил олмағын’ нә демәк олдуғуну нүмунә әсасында неҹә изаһ едәрдин? Бәс ‘мәһәббәт ҝөстәрмәји севмәји’? Һәлим үрәкли олмаг нә демәкдир? Бу материалы јашлы адамын вәзијјәтинә неҹә тәтбиг едәрдин? Әлбәттә, материал сечәркән мөвзуну, гаршына гојдуғун мәгсәди, динләјиҹиләрини вә сәнә верилән вахты нәзәрә алмалысан.

Бәзи анлајышлара садә тәриф вермәк јарарлы олур. Бәзиләри Матта 6:10 ајәсиндәки «Сәлтәнәт» сөзүнүн мәнасыны өјрәнәндә санки ҝөзләри ачылыр. Һансыса сөзүн мәнасыны јада саланда һәтта узун илләр һәгигәтдә олан мәсиһчиләр дә ајәдә әслиндә нә дејилдијини даһа дәгиг баша дүшә биләр. Мисал үчүн 2 Петер 1:5-8 ајәләрини охујуб орада хатырланан мүхтәлиф ҹәһәтләрин: иман, фәзиләт, билик, нәфсә һаким олмаг, тәһәммүл, Аллаһа ихлас, гардаш севҝиси вә мәһәббәтин мәнасыны изаһ едәндә бу үсулун фајдалы олдуғуну ҝөрмәк олар. Охшар мәналы сөзләр ејни контекстдә ишләнәндә мәналарыны изаһ етмәк онлары бир-бириндән фәргләндирмәјә көмәк едир. Буну Сүлејманын мәсәлләри 2:1-6 ајәләриндә ишләнән һикмәт, дәрракә, идрак вә билик кими сөзләрә аид етмәк олар.

Ајә үзәриндә садәҹә мүлаһизә јүрүтдүкдә дә мәлумат динләјиҹиләр үчүн долғун ола биләр. Чохлары илк дәфә Јәһја 11:11-14 ајәләриндә Исанын өз достуну јухуја ҝедән кими тәсвир етмәсини вә Мүгәддәс Китабын Ваиз 9:5 ајәсиндә ајдын шәкилдә өлүләрин ‘һеч нә билмәдијини’ дедијини охујанда тәәҹҹүбләнирләр. Бир дәфә Иса Чыхыш 3:6 ајәсини өлүләрин дирилмәсинә тәтбиг едәндә, бу ајәјә инандыгларыны иддиа едән садукејләри һејрәтә салмышды (Лука 20:37, 38).

Һәрдән ајәнин контекстинә, јазылдығы шәраитә, јазана вә ја үнванландығы адамлара диггәти јөнәлтмәклә онун мәнасыны ачыгламаг олур. Фәрисејләр 110-ҹу мәзмур илә јахшы таныш идиләр. Буна бахмајараг, Иса онларын диггәтини биринҹи ајәдәки ваҹиб фикрә јөнәлтди. О: «“Мәсиһ һаггында нә дүшүнүрсүнүз? О кимин Оғлудур?” — деди. Онлар да Исаја: “Давудун Оғлу”, — дедиләр. Иса онлара деди: “Елә исә, нә үчүн Давуд Руһдан илһам алыб, Она ‘Аға’ дејәрәк хитаб едир вә дејир ки, ‘Рәбб Мәним Ағама деди: Мән дүшмәнләрини Сәнин ајагларын алтына кәтил гојунҹаја гәдәр сағымда отур’. Әҝәр Давуд Ону ‘Аға’ адландырырса, неҹә олур ки, О Давудун оғлу олур”» (Мат. 22:41-45). Иса кими, сән дә Мүгәддәс Јазылар әсасында мүлаһизә јүрүтсән, инсанлара көмәк едәҹәксән ки, Аллаһын Кәламыны даһа диггәтлә охусунлар.

Натиг Мүгәддәс Јазылара дахил олан китабын јазылдығы тарихи, јахуд һансыса һадисәнин баш вердији вахты дејәндә һәмин вахт мөвҹуд олан вәзијјәти дә тәсвир етмәлидир. Белә олан һалда динләјиҹиләр китабын әһәмијјәтини, јахуд һадисәнин ваҹиблијини даһа ајдын дәрк едәҹәкләр.

Мүгајисәләр нитгини даһа мәзмунлу едә биләр. Ҝениш јајылмыш һансыса бир фикри Мүгәддәс Китабын ејни шејлә бағлы дедији фикирлә гаршы-гаршыја гојмаг олар. Јахуд Мүгәддәс Китабдакы ики паралел һадисәни мүгајисә едә биләрсән. Онлар арасында фәрг вармы? Бу фәрг нәдәдир? Онлардан нә өјрәнирик? Белә етсән, мөвзуну динләјиҹиләрә јени нөгтеји-нәзәрдән тәгдим едә биләҹәксән.

Әҝәр сәнә мәсиһчи хидмәтинин һансыса саһәси һагда данышмаг тапшырылыбса, чыхыша гыса иҹмалла башламаг фајдалы олаҹаг. Нә едилмәли олдуғуну, бунун нә үчүн тәләб олундуғуну вә Јеһованын Шаһидләри кими гаршымызда олан үмуми мәгсәдлә неҹә әлагәли олдуғуну арашдыр. Сонра буну һарада, нә заман вә неҹә етмәји изаһ ет.

Бәс әҝәр нитг заманы ‘Аллаһын дәрин дүшүнҹәләриндән’ бәзиләрини мүзакирә етмәлисәнсә, онда неҹә? (1 Кор. 2:10). Әввәлҹә мөвзунун бәзи әсас мәгамларыны вурғулајыб изаһ етсән, диҝәр тәфәррүатлар даһа асанлыгла баша дүшүләҹәк. Јекунда исә материала гыса хүласә етсән, чох еһтимал ки, динләјиҹиләр доғрудан да нә исә өјрәндикләрини һисс едиб мәмнун олаҹаглар.

Мәсиһчи һәјатына даир мәсләһәтләр. Мәлуматын онлара һансы аидијјәти олдуғуну ҝөстәрсән, динләјиҹиләр нитгдән хүсусилә фајда әлдә едәҹәкләр. Материалдакы ајәләри нәзәрдән кечирдикҹә өзүндән соруш: «Нә үчүн бу мәлумат индијәдәк Мүгәддәс Јазыларда горунуб сахланылыб?» (Ром. 15:4; 1 Кор. 10:11). Динләјиҹиләр һансы вәзијјәтләрлә үзләширләр? Мүгәддәс Јазылардакы мәсләһәт вә принсипләр әсасында һәмин вәзијјәтләр һагда дүшүн. Онларын белә вәзијјәтләрин өһдәсиндән мүдрикликлә ҝәлмәјә неҹә көмәк етдијини ҝөстәрмәк үчүн Мүгәддәс Јазылар әсасында мүлаһизә јүрүт. Үмуми данышма. Конкрет бахышлардан вә һәрәкәтләрдән даныш.

Тәзә-тәзә нитг һазырлајаркән јухарыдакы мәсләһәтләрдән биринин вә ја икисинин үзәриндә ишлә. Тәҹрүбән артдыгҹа башга мәсләһәтләрә дә әмәл ет. Вахт кечдикҹә ҝөрәҹәксән ки, динләјиҹиләр һәгигәтән дә фајдалы шејләр ешидәҹәкләринә әмин олдуглары үчүн сәнин чыхышларыны сәбирсизликлә ҝөзләјирләр.