Сечдијин әјләнҹә фајдалыдыр?
«Рәббә нәјин мәгбул олдуғуна даима әмин олун» (ЕФЕС. 5:10).
1, 2. а) Һарадан билирик ки, Аллаһ бизим һәјатдан зөвг алмағымызы истәјир? б) Әјләнҹә вә истираһәтә Аллаһын бәхшиши кими бахмаг бизи нәјә тәшвиг едир?
МҮГӘДДӘС КИТАБ дөнә-дөнә ҝөстәрир ки, Јеһова бизим садәҹә јашамағымызы јох, һәјатдан зөвг алмағымызы истәјир. Мәсәлән, Мәзмур 104:14, 15 ајәләриндә дејилир: «Гој инсан торпагдан азугәсини чыхартсын: үрәкләри хошһал едән шәрабы, үзләри ҝүлдүрән зејтун јағыны, тагәт верән чөрәји». Һәгигәтән дә, јашамаг үчүн бизә лазым олан һәр шеј — тахыл, јағ вә шәраб Јеһовадандыр. Шәраб јашамаг үчүн зәрури олмаса да, үрәјимизи хошһал едәрәк һәјатымыза севинҹ гатыр (Ваиз 9:7; 10:19). Бәли, Јеһова истәјир ки, биз һәјатдан севинҹ дујаг вә үрәјимиз «шадлыгла» долсун (Һәв. иш. 14:16, 17).
2 Буна ҝөрә дә вахтымызын мүәјјән гисмини «ҝөј гушларына» бахмаға, «занбагларын» ҝөзәллијини сејр етмәјә, јахуд да бизи тәравәтләндирән, һәјатымызы зәнҝинләшдирән бу кими диҝәр мәшғулијјәтләр үчүн ајыранда үрәјимиз бизи мүһакимә етмәмәлидир (Мат. 6:26, 28; Мәз. 8:3, 4). Сағлам вә хошбәхт һәјат Аллаһын бәхшишләриндән биридир (Ваиз 3:12, 13). Истираһәтә сәрф етдијимиз вахт да бу бәхшишин бир һиссәсидир. Буна ҝөрә дә һәмин вахты елә кечирмәлијик ки, бу, Аллаһа шәрәф ҝәтирсинa.
Бөјүк сечим вә мәһдудијјәт
3. Нәјә ҝөрә әјләнҹә сечими мәсәләсиндә инсанларын зөвгү мүхтәлифдир?
3 Истираһәтә таразлы нөгтеји-нәзәрә малик оланлар билирләр ки, бу мәсәләдә сечим азадлыглары олса да, мәһдудијјәтләри дә вар. Нәјә ҝөрә? Бу суала ҹаваб тапмаг үчүн әјләнҹәни јемәклә мүгајисә едәк. Һәр халгын өз мәтбәхи вар. Дүнјанын бир јериндә бәһ-бәһлә јејилән хөрәкләр башга бир јериндә дадсыз һесаб олунур. Ејнилә дүнјанын бир нөгтәсиндә јашајан мәсиһчиләр үчүн әјләнҹәли олан мәшғулијјәтләр дүнјанын диҝәр јериндә јашајанлар үчүн бир о гәдәр дә мараглы олмаја биләр. Һәтта ејни әразидә јашајан мәсиһчиләрин дә бу саһәдә зөвгү мүхтәлифдир. Мәсәлән, бир мәсиһчи раһат отуруб јахшы китаб охумағы хошладығы һалда, диҝәр мәсиһчи үчүн бу, дарыхдырыҹы ола биләр вә јахуд да кимсә велосипедлә ҝәзинтијә чыханда өзүнү ҝүмраһ һисс етдији һалда, диҝәрләри үчүн бу, јоруҹу ола биләр. Биз гәбул едирик ки, јемәк вә әјләнҹә мәсәләсиндә бөјүк сечим вә зөвг мүхтәлифлији вар (Ром. 14:2—4).
4. Нәјә ҝөрә әјләнҹә сечимимизә мәһдудијјәтләр гојмалыјыг? Нүмунә әсасында изаһ ет.
4 Биз баша дүшүрүк ки, әјләнҹә мәсәләсиндә сечим етмәк һүгугумуз олса да, бу о демәк дејил ки, инди бизим үчүн һәр шеј јолвериләндир. Буну әјани шәкилдә ҝөстәрмәк үчүн ҝәлин јемәк нүмунәсинә јенидән нәзәр салаг. Биз мүхтәлиф јемәкләр јејә биләрик, лакин бизләрдән һеч биримиз биләрәкдән хараб олмуш јемәкләри јемәјәҹәк. Бу, сағлам дүшүнҹәјә зиддир вә сәһһәтимизә зијан вура биләр. Ејнилә, ола билсин, биз мүхтәлиф фајдалы әјләнҹә нөвләрини «сынагдан кечирмәји» хошлајырыг, анҹаг һәјатымыз үчүн тәһлүкә јарадан, зоракы вә позғун әјләнҹә нөвләриндән узаг дурмалыјыг. Бу ҹүр әјләнҹә нөвләри Мүгәддәс Китаб принсипләринә зиддир, еләҹә дә физики вә руһани сағламлығымыз үчүн тәһлүкәлидир. Буна ҝөрә дә әјләнҹә сечиминә мәһдудијјәтләр гојмалыјыг вә бу чәрчивәдән кәнара чыхмамаг үчүн бизә ҹәлбедиҹи ҝөрүнән әјләнҹәнин зәрәрсиз олуб-олмадығыны әввәлҹәдән јохламалыјыг (Ефес. 5:10). Буну неҹә етмәк олар?
5. Әјләнҹәнин Аллаһын нормаларына ујғун ҝәлиб-ҝәлмәдијини неҹә мүәјјән етмәк олар?
5 Әјләнҹәнин бизә фајда ҝәтирмәси вә Јеһованын ҝөзүндә мәгбул олмасы үчүн Онун Кәламындакы конкрет нормалара мүвафиг олмалыдыр (Мәз. 86:11). Севдијин әјләнҹәнин Јеһованын нормаларына ујғун ҝәлиб-ҝәлмәдијини јохламаг үчүн садә тест кечирәк вә үч суала — нә?, нә заман? вә киминлә? суалларына ҹаваб верәк. Ҝәлин бу суаллары бир-бир нәзәрдән кечирәк.
Әјләнҹәјә нә дахилдир?
6. Биз һансы нөв әјләнҹәләри рәдд етмәлијик вә нәјә ҝөрә?
6 Диггәтимизи ҹәлб едән әјләнҹәни сечмәздән өнҹә өзүмүзә илк суалы — «бу әјләнҹәјә нә дахилдир?» суалыны вермәлијик. Бу суалымыза ҹаваб ахтараркән јахшы оларды ки, әјләнҹәләрин ики әсас група бөлүндүјүнү јаддан чыхармајаг. Биринҹи групдакы әјләнҹәләри биз рәдд едирик, икинҹи групдакы әјләнҹәләрлә бағлы сечим исә бизим өһдәмизә бурахылыр. Биринҹи група нәләр аиддир? Бу пис дүнјанын тәклиф етдији әјләнҹәләрин әксәр нөвләри тамамилә Мүгәддәс Китаб принсипләринә вә Аллаһын ганунларына зидд олан мәшғулијјәтләрлә бағлыдыр (1 Јәһ. 5:19). Һәгиги мәсиһчиләр белә әјләнҹәләрин һамысыны гәти шәкилдә рәдд едирләр. Бура вәһшилији, ҹиндарлығы, һомосексуализми, порнографијаны, зоракылығы вә бу кими диҝәр ијрәнҹ вә позғун һәрәкәтләри јахшы бир шеј кими гәләмә верән бүтүн әјләнҹә нөвләри дахилдир. (1 Кор. 6:9, 10; Вәһј 21:8 ајәсини оху.) Һарада олмағымыздан асылы олмајараг, белә әјләнҹә нөвләринә «јох» демәклә Јеһоваја «писликдән икраһ [етдијимизи]» ҝөстәририк (Ром. 12:9; 1 Јәһ. 1:5, 6).
7, 8. Әјләнҹәнин «кејфијјәтини» неҹә мүәјјән едә биләрик? Нүмунә әсасында изаһ ет.
7 Икинҹи група исә Аллаһын Кәламында ачыг шәкилдә мүһакимә олунан мәшғулијјәтләрлә әлагәси олмајан әјләнҹәләр дахилдир. Бу кими һалларда әјләнҹә сечмәздән өнҹә биз онун Јеһованын ҝөзүндә мәгбул олуб-олмадығыны өјрәнмәлијик; бунун үчүн ону Мүгәддәс Китаб принсипләри илә диггәтлә мүгајисә етмәлијик (Сүл. мәс. 4:10, 11). Сонра исә елә гәрар вермәлијик ки, виҹданымыз тәмиз галсын (Галат. 6:5; 1 Тим. 1:19). Буну неҹә етмәк олар? Ҝәлин јемәк нүмунәсинә бир даһа диггәт јетирәк. Бизим үчүн јени олан јемәји дадмаздан өнҹә, илк әввәл онун тәркиби илә марагланырыг. Ејнилә һәр һансы бир әјләнҹәни сечмәздән әввәл онун «тәркибини» өјрәнмәлијик (Ефес. 5:17).
8 Мәсәлән, ола билсин, сән, бир чох инсанлар кими, идманы севирсән. Идман ојунлары чох шән вә әјләнҹәли ола биләр. Бәс әҝәр һансыса идман нөвү онда агрессивлик, рәгабәт вә милләтчилик руһу, һәдсиз риск, зәдә алмаг тәһлүкәсинин јүксәк олдуғу, һајлы-күјлү бајрамлары илә танындығы вә бу кими диҝәр шејләрин әкс олундуғу үчүн сәни ҹәлб едирсә, онда неҹә? Һәмин идман нөвүнүн «тәркибини» арашдырдыгдан сонра, ола билсин, сән бу әјләнҹәнин Јеһованын дүшүнҹә тәрзинә вә тәблиғ етдијимиз сүлһ вә мәһәббәт хәбәринә мүвафиг олмадығы гәнаәтинә ҝәлдин (Јешаја 61:1; Галат. 5:19—21). Лакин әҝәр әјләнҹәнин «тәркибинә» Јеһованын бәјәндији «ингредијентләр» дахилдирсә, онда о, сәнә һәм фајда ҝәтирәҹәк, һәм дә тәравәтләндирәҹәк. (Галат. 5:22, 23; Филипилиләрә 4:8 ајәсини оху.)
Нә заман?
9. «Мән нә заман әјләнирәм?» суалына вердијимиз ҹаваб нәји үзә чыхарыр?
9 Икинҹи суала ҝәлдикдә, биз өзүмүздән сорушмалыјыг: «Мән нә заман истираһәт едирәм вә истираһәт нә гәдәр вахт апарыр?» Бизим «нә?» суалына вердијимиз ҹаваб даһа чох нәјә мејил ҝөстәрдијимизи, јәни нәји мүнасиб, нәји исә намүнасиб сајдығымызы үзә чыхарыр. Лакин «нә заман?» суалына вердијимиз ҹаваб приоритетләримиздән, башга сөзлә, бизим үчүн нәјин ваҹиб, нәјин исә ваҹиб олмадығындан хәбәр верир. Белә исә, әјләнҹәјә һәјатымызда дүзҝүн јер ајырыб-ајырмадығымызы неҹә мүәјјән едә биләрик?
10, 11. Исанын Матта 6:33 ајәсиндә јазылан сөзләри әјләнҹәнин һәјатымызда һансы јери тутмалы олдуғуну мүәјјәнләшдирмәјә неҹә көмәк едир?
10 Иса Мәсиһ давамчыларына демишди: «Аллаһын Јеһованы бүтүн үрәјинлә, бүтүн ҹанынла, бүтүн ағлынла вә вар ҝүҹүнлә сев» (Марк 12:30). Буна ҝөрә дә бизим һәјатымызда биринҹи јери Јеһоваја мәһәббәт тутур вә бу, Исанын нөвбәти сөзләринә риајәт етмәјимиздән бәлли олур: «Падшаһлығы вә Аллаһын салеһлијини һәјатынызда һәмишә биринҹи јерә гојун, онда бүтүн бунлар да сизә вериләҹәк» (Мат. 6:33). Исанын бу сөзләри бизә әјләнҹәнин һәјатымызда һансы јери тутмалы олдуғуну вә она нә гәдәр вахт сәрф етмәли олдуғумузу мүәјјән етмәјә көмәк едәҹәк. Неҹә?
11 «Падшаһлығы... һәмишә биринҹи јерә гојун» сөзләринә фикир верәк. Иса демәди ки, биз јалныз Падшаһлығы дүшүнмәлијик. О баша дүшүрдү ки, Падшаһлыг ишиндән савајы, бизим ҝөрүләси башга ишләримиз дә олаҹаг. Бизә ев, гида, мүәјјән тәһсил, иш, истираһәт вә саирә шејләр лазымдыр. Лакин бүтүн бунлардан јалныз бир шеј — Аллаһын Падшаһлығынын мараглары һәјатымызда биринҹи јердә дурур (1 Кор. 7:29—31). Бу ваҹиб һәгигәт бизи тәшвиг едир ки, истираһәт дә дахил олмагла, икинҹи дәрәҹәли мәшғулијјәтләр һәјатымызда әсас јери тутан Падшаһлыг ишини ҝөрмәјимизә мане олмасын. Јалныз белә етдикдә истираһәтин бизә фајдасы олаҹаг.
12. Лука 14:28 ајәсиндәки принсипи әјләнҹәјә неҹә тәтбиг етмәк олар?
12 Истираһәтә нә гәдәр вахт сәрф едәҹәјимизи дә нәзәрә алмалыјыг (Лука 14:28). Биз сечдијимиз әјләнҹәнин нә гәдәр вахт алдығыны, сонра исә она нә гәдәр вахт ајырмағын мүнасиб олдуғуну мүәјјән етмәлијик. Әҝәр әјләнҹә ваҹиб ишләримизә — Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси, аиләви ибадәт, јығынҹаг ҝөрүшләри, тәблиғ фәалијјәтимизә манечилик төрәдирсә, онда она вахт ајырмаға дәјмәз (Марк 8:36). Амма әҝәр әјләнҹә Падшаһлыг ишини давам етдирмәјимизә бизә јени ҝүҹ верирсә, онда ола билсин, вахтымызын мүәјјән һиссәсини она ајырмаг гәрарына ҝәлдик.
Әһатәмдә кимләр олаҹаг?
13. Нәјә ҝөрә кимләрлә бирҝә истираһәт етмәк мәсәләсинә башдансовду јанашмамалыјыг?
13 Инди исә сонунҹу суалы тәһлил едәк: «Истираһәтими кимләрлә кечирим?» Бу, ваҹиб суалдыр. Нәјә ҝөрә? Чүнки истираһәтимизин «кејфијјәти» ону кимләрлә кечирәҹәјимиздән асылыдыр. Јемәк јахшы достларымызын әһатәсиндә бизә даһа чох ләззәт вердији кими, истираһәтимизи јахшы достларымызла бирҝә кечирмәк дә бизә о гәдәр хош тәсир бағышлајыр. Буна ҝөрә дә тәәҹҹүблү дејил ки, чохлары, хүсусилә ҝәнҹләр башгалары илә бирҝә истираһәт етмәји севир. Лакин истираһәтин фајдалы кечмәси үчүн биз ҝәрәк габагҹадан әһатәмиздә кимләрин олуб-олмајаҹағына гәрар верәк. (2 Салн. 19:2; Сүлејманын мәсәлләри 13:20 ајәсини оху; Јаг. 4:4.)
14, 15. а) Дүзҝүн дост сечмәк мәсәләсиндә Иса һансы ҝөзәл нүмунәни гојуб? б) Дост сечәркән өзүмүзә һансы суаллары вермәлијик?
14 Бу саһәдә бизә Исанын нүмунәси көмәк едәҹәк. Инсанларын јарадылдығы илк ҝүндән бәри Иса бәшәријјәти чох севир (Сүл. мәс. 8:31). Јердә оларкән о, һамыја мәһәббәт вә гајғы илә јанашырды (Мат. 15:29—37). Лакин Иса достјана мүнасибәтлә сых достлуг арасында фәрг гојурду. О, үмумиликдә инсанлара достјана јанашса да, јалныз конкрет тәләбләрә ҹаваб верәнләрлә сых достлуг едирди. Иса он бир садиг һәварисинә мүраҹиәт едәрәк демишди: «Әмрләримә әмәл едирсинизсә, мәним достларымсыныз». (Јәһ. 15:14; һәмчинин Јәһја 13:27, 30 ајәләринә бах.) Иса јалныз онун ардынҹа ҝедән вә Јеһоваја хидмәт едән инсанларла достлуг едирди.
15 Буна ҝөрә дә киминләсә јахын достлуг етмәк гәрарыны верәндә Исанын сөзләрини хатырламагла мүдрик давранмыш оларсан. Өзүнә бу кими суаллар вер: «Бу адам сөздә вә әмәлдә Јеһованын вә Исанын әмрләринә риајәт едирми? О да мәним кими Мүгәддәс Китабын әхлаг нормаларына ҝөрә јашајырмы? Онунла достлуг етмәк мәни Падшаһлығы һәјатымда биринҹи јерә гојмаға вә Јеһоваја сәдагәтлә хидмәт етмәјә тәшвиг едәҹәкми?» Әҝәр сән бүтүн бу суаллара әминликлә «һә» ҹавабыны верә биләрсәнсә, онда сән јахшы дост тапмысан вә онунла асудә вахтыны кечирмәјә дәјәр. (Мәзмур 119:63 ајәсини оху; 2 Кор. 6:14; 2 Тим. 2:22.)
Сечдијимиз истираһәт «имтаһандан» кечибми?
16. Әјләнҹә илә әлагәдар биз нәји мүәјјән етмәлијик?
16 Биз әјләнҹә илә бағлы гысаҹа олараг үч мәгамы — кејфијјәт, кәмијјәт вә әһатә даирәмизи нәзәрдән кечирдик. Әјләнҹә фајдалы олсун дејә һәр бир мәгам үчүн нәзәрдән кечирдијимиз Мүгәддәс Китаб принсипләринә там шәкилдә ҹаваб вермәлидир. Буна ҝөрә дә һансыса әјләнҹәни сечмәздән өнҹә ону имтаһандан кечирмәлијик. Әјләнҹәнин кејфијјәтини ҝөтүр-гој едәндә биз она нәјин дахил олдуғуну, еләҹә дә онун фајдалы, јахуд да зәрәрли олдуғуну арашдырмалыјыг (Сүл. мәс. 4:20—27). Әјләнҹәнин кәмијјәти барәдә биз өзүмүзә нөвбәти суаллары вермәлијик: «О, нә гәдәр вахтымы алаҹаг? Она бу гәдәр вахт сәрф етмәјә дәјәр, јохса дәјмәз?» (1 Тим. 4:8). Әһатә даирәмизә ҝәлдикдә исә, биз киминлә истираһәт едәҹәјимизи вә һәмин инсанларын бизә јахшы вә ја пис тәсир ҝөстәрәҹәјини мүәјјән етмәлијик (Ваиз 9:18; 1 Кор. 15:33).
17, 18. а) Әјләнҹәнин Мүгәддәс Китаб нормаларына мүвафиг олуб-олмадығыны неҹә мүәјјән едә биләрик? б) Шәхсән сән әјләнҹә сечәркән буну неҹә етмәк нијјәтиндәсән?
17 Әҝәр әјләнҹә бу үч мәгамын биринә дә олсун ҹаваб вермирсә, онда бу әјләнҹә имтаһандан кечмәди. Лакин әҝәр биз әминик ки, әјләнҹә бу үч мәгамын һамысына ујғун ҝәлир, онда һәмин әјләнҹә Јеһоваја шәрәф, бизә исә фајда ҝәтирәҹәк (Мәз. 119:33—35).
18 Хүласә, ҝәлин мүнасиб вахтда, мүнасиб инсанларла вә мүнасиб шәкилдә истираһәт едәк. Гој нөвбәти Мүгәддәс Китаб принсипинә әмәл етмәк һәр биримизин үрәкдән ҝәлән арзусу олсун: «Истәр јејәндә, ичәндә, истәрсә дә башга бир иш ҝөрәндә һәр шеји елә един ки, нәтиҹәдә Аллаһ шәрәфләнсин» (1 Кор. 10:31).
[Һашијә]
a Бу мәгаләдә истифадә олунан «истираһәт» вә «әјләнҹә» сөзләри асудә вахтымызы хош кечирмәк үчүн ајырдығымыз вахта аиддир.
Изаһ едә биләрсинизми?
Әјләнҹә сечәркән нөвбәти ајәләрдәки принсипләри неҹә тәтбиг едә биләрсән?
[9–ҹу сәһифәдәки шәкил]
✔Нә?
[10–ҹу сәһифәдәки шәкил]
✔Нә заман?
[12–ҹи сәһифәдәки шәкил]
✔Киминлә?
[10–ҹу сәһифәдәки шәкил]
Дост вә әјләнҹә сечиминдә Исанын нүмунәсини неҹә изләјә биләрик?