YÉSAYA
1 I yiinda ini yon Yésaya,*+ man Amôz, a bi tehe inyu Yuda ni Yérusalem i dilo di Ôsiya,+ Yôtam,+ Ahas+ ni Hézékia,+ bikiñe bi Yuda:+
2 Emble a ngii, sédi ôô a hisi,+
inyule Yéhôva a mpot:
3 Nlôm nyaga a nyi i nwet a bi somb nye,
yak jagas li nek bé jéhne bilém i nwet wé;
litén jem li nyi bé jam.”
5 Hee me ga bibil bé lini lisañ hala kiki ni nai ni ndok?+
Ño wonsôna u nkon,
yak ñem wonsôna u nok njôghe.+
6 Ibôdôl i ño ipam makôô, mbôô u ta bé.
Ba gwé mambabaa, bindôndôô ni bipoo,
ba bi tibil* bé gwo, ba bi kañ bé gwo bandas, to hoo gwo môô inyu hôyôs njôghe.+
7 Loñ nan i mal tjiba.
Ba nligis bitison binan.
Bakén ba bôt ba nkadal loñ nan i bisu binan.+
I yé kiki nkoñ le bakén ba bôt ba nsas.+
8 Ngond Siôn i nyégle yotama kiki pele* i wom u minkôô mi wai,
kiki lapga i wom u ngond,*
kiki tison le baoo ba nkéña.+
9 Ibale Yéhôva nu mintôñ mi gwét a nwas bé le ndék bôt i pei,
ki di bi yila kiki Sôdôm,
ki di bi pôna Gômôra.+
10 A baane ba mbanda ba Sôdôm,+ emblana lipôdôl li Yéhôva.
A bôt ba Gômôra,+ sédna maôô inyu emble mbén* Nyambe wés.
11 Yéhôva a nkal le: “Ngandak nan bisesema i nhôla kii me?+
Me nwaa bisesema bi ntul ihié bi balôm banan ba mintômba,+ yak mahoñ ma binuga binan ni njés loñge,+
me nkon bé maséé ni matjél+ ma bon ba nyaga,+ to ma bon ba mintômba, to ma kembee.+
13 Ni lona ha bañ me makébla ma bijek.
Me ñoo binjinjiñ binan.+
Sôñ mondo,+ sabat+ ni makoda+ ni naña,
me nihbe ha bé le ni bana makoda ma tôbôtôbô ndi ki le ni nke i makañ.+
14 Me ñoo sôñ nan mondo ni mangand manan.
Ma nyilna me ngim mbegee;
ma nwéés me.
15 I ngéda ni nsambal mabai ma moo manan,
me nsude mis.+
17 Niglana i boñ loñge, yéña telepsép,+
kodlana i mut a ntét bôt,
sôña man nyuu,*
nida ki nkaa u yik muda.”+
18 Yéhôva a nkal le: “Loga, di kodol mam,+
to ibale bibéba binan bi nkôyôp kiki matjél;
bi ga pôp kiki libu li lisuni;*+
to ibale bi nkôyôp tjôôm,
bi ga pôp kiki mahuu ma ntômba.
19 Ibale ni nhéñha mahoñol ni emble ki,
n’a je gwom bilam bi loñ.+
21 Wee! Tison i i bé maliga,+ i nyila muda libambe!+
23 Baane boñ ba nai ni ndok, ba nôgla ni bôt ba wip.+
Hiki wada wap a ngwés bitek, ba yéñék makébla ni nwai.+
24 Inyu hala nyen bañga Nwet le Yéhôva nu mintôñ mi gwét,
Nu Lipémba nu Israel a nkal le:
“M’a tjé bôt ba nkolba me,
me nkogse ki baoo bem inyu pun memede.+
26 M’a timbis bakéés boñ kiki i bibôdle,
yak ni batipék boñ kiki i ngéda bisu.+
I mbus hala, w’a séblana le Tison i telepsép, Nkoñ u maliga.+
27 Ni mbagi i téé sép nyen m’a kobol Siôn;+
lôñni telepsép nyen m’a kobol bôt bé ba ba ga témb.
29 I bie bikeñi bi nkon bé ngôñ, bi ga wéha bé nyuu;+
30 Inyule ni ga yila kiki e ikeñi i i gwé minwok mi tjai,+
kiki wom mbônji u u gwé bé malép.
31 Mpémba mut u ga yila kiki minumuk mi bikai,*
yak nson wé kiki njanjat;
gwo biba bi ga loñ ngélé yada,
mut a ga ba bé inyu lém hié.”
2 I mam mana mon Yésaya, man Amôz, a bi tehe inyu Yuda ni Yérusalem:+
2 I dilo di nsôk,
hikôa hi ndap Yéhôva
hi ga telep siñ siñ, hi loo dikôa dipe,+
hi ga bet i ngii iloo bon ba dikôa,
matén momasôna ma ga ke nyoo.+
3 Ngandak matén i ga ke nyoo, i kalak le:
“Loga, di bedek i hikôa hi Yéhôva,
i ndap Nyambe nu Yakôb.+
A ga niiga bés manjel mé,
d’a kil ki i dinjela tjé.”+
B’a yilha paminsoñ yap disoo,
yak makoñ map m’a yila minhôdôk mi bakwade.+
Loñ y’a pa ha bé pansoñ inyu jôs loñ ipe,
b’a nigil ha bé to i jo gwét.+
5 A mbôda Yakôb, loga,
di kilak i mapubi ma Yéhôva.+
6 Ngo u bi tjôô mbôda Yakôb i i yé litén joñ,+
inyule loñ yap i yé nyonok ni gwom bi bi nlôl i Likôl;
ba mboñ makañ+ kiki bôt ba Filistia,
bon ba bakén ba bôt ba nyon i boni.
7 Loñ yap i yé nyonok ni silba ni gôl,
masôô map ma nkus ma gwé bé nsoñgi.
Loñ yap i yé nyonok ni bihosi,
bikak gwap bi gwét bi gwé bé nsoñgi.+
8 Loñ yap i yé nyonok ni banyambe ba ba gwé bé nseñ.+
Ba ñôôp i bisu bi gwom bomede ba bi bañ ni moo map,
i bisu bi gwom dinoo tjap di bi ôô?
9 Hala nyen mut a ñôôp, a kônde ôm mbom ’isi.
U ta bé le u nwéhél bo.
10 Jôba ikété hôk liaa, ni solop ikété biték
inyule hiun hi Yéhôva hi nkônha woñi,
ni inyu lipém jé likeñi.+
11 Mis ma ngôk ma mut binam ma ga suhlana,
lipamal li bôt ba binam li ga ôôp letee ni ’isi.*
Yéhôva nyetama nyen a ga kôhna lipém yokel.
12 Inyule i kel i, i yé i Yéhôva nu mintôñ mi gwét.+
I ga lo inyu bôt ba ngôk ni bôt ba lipamal,
ni inyu bôt bobasôna, to ba yé bañga bôt, to ba yé ditégéé di bôt.+
13 I ga kwél bie bi sidar gwobisôna bi yé i Libañ, bi bi ñap, bi bak bi nyôgi;
ni bie bikeñi bi Basan gwobisôna,
14 ni dikôa dikeñi tjodisôna,
ni bon ba dikôa bobasôna ba ba nyôgi,
15 ni hiki nkum ndap u u nyôgi, ni hiki lipénd li ngui,
16 ni bisitima bi Tarsis gwobisôna,+
ni bisitima bilam gwobisôna.
17 Ngôk u mut binam u ga suhlana,
lipamal li bôt ba binam li ga ôôp letee ni ’isi.*
Yéhôva nyetama nyen a ga kôhna lipém yokel.
18 Banyambe ba ba gwé bé nseñ ba ga ba ha bé tjagda.+
19 Bôt ba ga jôp ikété bihôk bi maaa,
ni ikété bibee ba bi tém ikété ’isi,+
inyule hiun hi Yéhôva hi nkônha woñi,
ni inyu lipém jé likeñi,+
i ngéda a ga telep inyu boñ le hisi hi nyeñg inyule hi nkon woñi.
20 Yokel, bôt ba ga yoñ bisat gwap bi gôl ni bi silba,
bi ba bi bañ inyu bégés,
ba leñ gwo mbudi-pô* ni minleem,+
21 inyu boñ le ba jôp i mapondo ma maaa,
ni i manwii ma maaa,
inyule hiun hi Yéhôva hi nkônha woñi,
ni inyu lipém jé likeñi,
i ngéda a ga telep inyu boñ le hisi hi nyeñg inyule hi nkon woñi.
22 Inyu loñge nan, ni waa bôdôl mut binam ñem,
nu niñ yé i yéne ndik mu nhébék wé.*
Inyuki ni mbiine nye mapida?
3 Inyule bañga Nwet le Yéhôva nu mintôñ mi gwét,
a yé i héya mam momasôna ma nit bôt ba Yérusalem ni ba Yuda, ni mam ba mbôdôl ñem,
hala wee bret ni malép,+
2 mut ngui ni njogwét,
nkéés ni mpôdôl,+ mut nu a mbo ngambi ni mañ mut,
3 ñane 50 ma bisônda,+ bañga bôt ni batipék,
bôt ba makañ bakeñi ni babobe nyoo.+
4 Boñge ba wanda bon ba ga ba baane bap,
i mut a mbéna héñha mahoñol* nyen a ga ane bo.
5 Bôt ba ga tétna bo ni bo,
hiki mut a kébék mut wé libôk mbai,+
mañge a ga telep i jôs mañ mut,
yak hitégéé hi mut hi ga kolba bañga mut.+
6 Hiki mut a ga gwel manyañ i ndap isañ, a kal nye le:
“U gwé mbôñgô mbot, yila ñane wés.
Bôdôl énél i nwind binan unu.”
7 Ndi a ga tjél, a kal manyañ yokel le:
“Me bé nyen m’a tibil mambabaa manan;*
me gwé bé bijek to mambot i meeni.
Ni téé bañ me ñane litén.”
8 Inyule Yérusalem a mbaage,
Yuda a nkwo,
inyule bipôdôl gwap lôñni maboñok map bi nkolba Yéhôva;
9 Masu map ma ñunda le ba mboñ mam mabe,
ba yé kiki bôt ba Sôdôm,+ ba mpot mam map mabe i ti bôt;
ba noode bé to sôô mo.
Ngoo ni bo, inyule ba mboñ mam ma ga lona bo bikuu!
11 Ngoo ni béba mut!
Bikuu bi ga kwél nye,
inyule i mam a bi boñ mon ba ga boñ nye!
12 Baane bôlô ba bôt ba litén jem ba ntét bo,
bôda ba ñane litén jem.
A litén jem, baane boñ ba nyumus we,
ba mboñ we le u nimil njel u nlama kil.+
13 Yéhôva a yé i kôôba i telep minkaa;
a ntelep inyu pémhene matén mbagi nôgôs.
14 Yéhôva a ga kéés baane ni mimañ mi litén jé.
“Ni bi ligis wom u minkôô mi wai,
i gwom ni bi nibil diyeyeba bi yé ikété mandap manan.+
15 Inyuki ni ntééñga litén jem,
inyuki ni nkép ki diyeyeba mbai?”*+ Hala nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot.
16 Yéhôva a nkal le: “Inyule bingond bi Siôn bi yé ngôk,
bi nke bi ntéé miño,*
bi tjagak bôlôm ni mis map, bi nyegbak,
bi pôghak minsañ mi yé bo i makôô,
17 Yéhôva a ga kôp bingond bi Siôn makoo i ño,
Yéhôva a ga boñ le ba bana liseha.+
18 I yokel nu, Yéhôva a ga mélés bilama gwap: minkôm nwap,
minkai nwap ba nkañ i mbom, yak ni gwom gwap bi nyañga bi bi mpôna sôñ,+
19 dimbuñga,* minkôm ni biyañsi,
20 bieñg bi ño, minsañ mi makôô, ngôli,*
ndoñgi labinda ni bieñg bi nyañga,*
21 dilonde di dinoo ni dilonde di jôl,
22 mambot ma nyañga, mambot ma ngii, mimbôñgô mi mambot ni biposa,
23 léman i moo,+ ni mambot* ma libadô li loñge bôñgô,*
biyañsi ni mabadô ba nhul ño.
24 Biloñge bi binunumba+ bi ga numb bôô njiñ;
iloole ba bana ngôli, b’a bana nkôô;
iloole ba bana biloñge bi tjôñ, b’a bana liseha;+
iloole ba bana bañga mambot, b’a bana minsugut;+
iloole ba bana bilama, b’a bana bindôndôô.
25 Pansoñ i ga nol bôlôm boñ,
bôt boñ ba ngui ba ga nôla i gwét.+
4 I yokel nu, bôda basaambok ba ga gwel munlôm wada,+ ba kal nye le:
“Di ga je bret gwés,
di haba ki mambot més;
neebe ndik le ba sébél bés ni jôl joñ,
2 I yokel nu, i mintjep Yéhôva a ga boñ le mi too, mi ga ba minlam, mi ban-ga lipém; matam ma loñ mon ma ga ba maséé ni bilama bi bôt ba Israel ba ba ga pei.+ 3 I mut a nyégle i Siôn, nu ba nwas i Yérusalem, ba ga sébél nye le numpubhaga; hala wee bôt ba Yérusalem bobasôna ba ba gwé môl map ntilga inyu niñ.+
4 Hiun hi Yéhôva hi ga kalna Yérusalem,+ a kéés ki nye, ha nyen a ga héya mahindi* ma bingond bi Siôn,+ a jôwa ki matjél ma ma yé i Yérusalem; 5 Yéhôva a ga hek ond ni hiida njamuha, yak ni hié hi hi nloñ ni juu,+ a bii gwo i ngii hikôa Siôn hiosôna ni i ngii bahoma a ntégbaha makoda mé; yom i nhô i ga ba i ngii homa nu lipém nyensôna. 6 Lap i ga ti yiye le bôt ba solop hiañgaa njamuha,+ i ga sôñ bôt, i ba ki homa bôt ba nsolbene mbuk mbebi ni nop.+
5 Me nsômbôl tubul nugwéha wem hiémbi,
hiémbi inyu nugwéha wem ni wom wé u minkôô mi wai.+
Nugwéha wem a bééna wom u minkôô mi wai i ngii hikôa hi hi nha bijek.
2 A bi tém hisi, a héya ngok mu.
A bééna botñem le u ga ti nye matam malam,
ndi u bi ti ndik matam mabe.+
3 “Nano a bôt ba Yérusalem ni bôt ba Yuda,
baglana nkaa ipôla me ni wom wem u minkôô mi wai.+
4 Kii ipe me bé le me boñ inyu wom wem u minkôô mi wai
le me bi boñ bé?+
Inyuki me bé bem matam malam,
ndi u num ndik matam mabe?
5 Nano, soho nwaha me kal bé
i jam me ga boñ wom wem u minkôô mi wai:
me ga héya lipénd jé li biloo,
ba ligis jo.+
Me ga bôk lipénd jé li ngok,
ba tidbe jo.
6 Me ga tjôô i wom u;+
mut a ga kit ha bé bipom mu, ba ga kôs ha bé wo.
7 Inyule litén li Israel jon li yé wom u minkôô mi wai u Yéhôva nu mintôñ mi gwét;+
bôt ba Yuda bon ba yé wom u bijek u u bé kônha nye maséé.
A bééna botñem le bôt ba ga kéés ni mbagi i téé sép,+
ndi mbagi i téé bé sép yon a bi tehe;
a bé bem le a tehe bôt ba téé sép,
ndi minlondok mi njiiha nwon a bé nok.”+
8 Ngoo ni bôt ba nkônde ndap i mbus ndap,+
ba ba nkônde wom i mbus wom,+
letee homa a ba ha bé inyu bôt bape,
ba kahal yén botama i loñ!
9 Yéhôva nu mintôñ mi gwét a bi kum soñ i maôô mem
le ngandak mandap, to ibale ma yé makeñi, ma bak malam,
ma ga yila yom bilim,
mut a ga yééne ha bé mu.+
10 Wom u minkôô mi wai nkeñi* u ga ti ndik 22 lita,*
mut a ga nwes 160 kilô* i mbôô i blé, a bumbul ndik 16 kilô.*+
11 Ngoo ni bôt ba mpule telep kegla inyu nyo maok,+
ba nyén ikepam ni juu letee ba hiôô wai!
12 Ba gwé diluñ ni bikôkôda bi manganda,
dingoma, dikos, ni wai i mangand map;
ndi ba nyoñ bé ngéda ni mam Yéhôva a mboñ,
ba mbéñge bé to minson mi moo mé.
13 Litén li ga ke i minkôm
inyule li gwé bé yi;+
njal i ga gwel mintôô nwap mi bôt,+
nyus i ga gwel litén jap jolisôna.
14 Inyu hala nyen Soñ* i nkônde keñep,
i nahal nyo wé, nahal ni nahal;+
lipém* li Yérusalem, ni liyôgbe li bôt bé, ni bôt ba nke i mangand mé,
ba ga jôp mu ibabé set.
15 Mut a ga ôôp,
mut a ga suhlana,
yak mis ma bôt ba ngôk ma ga sôs.
16 Mbagi i téé sép i Yéhôva nu mintôñ mi gwét i ga boñ le a kôhna lipém;
17 Bon ba mintômba ba ga je bikai ibabé i kon woñi wengoñle ba yé i homa wap lijél;
bakén ba bôt ba ga jél i homa binuga bi mahoñ bi bé behee.
18 Ngoo ni bôt ba bitembee! Ba tiñi ni malôga ni bibéba gwap;
ba yé kiki nuga le ba ntéñ i kak, i ôdôk yo homa nyensôna;
19 ba nkal le: “Nyambe a pala gwel nson wé;
u pala bôña le ndi di tehe wo.
20 Ngoo ni bôt ba nkal le loñge i yé béba, béba i yé loñge,+
ba ba nkal le jiibe li yé mapubi, mapubi ma yé jiibe,
ba ba nkal le yom i nlol yon i ne, yom i ne yon i nlol!
21 Ngoo ni bôt ba ba nhoñol le ba gwé pék
ba ba ntehe le ba nyi jam!+
22 Ngoo ni bôt ba ba gwé ngui i nyo wai,
ni bôt ba ba yé balét inyu pôdna maok,+
23 i bôt ba nwéhél béba mut inyule i nti bo bitek,+
ba nkôde ki mbagi i mut a téé sép!+
24 Jon kiki hié hi nligis dikaha,
kiki minumuk mi bikai mi nloñ i hié,
hala nyen minkañ nwap mi ga bol,
yak bisem gwap bi ga tjama kiki lipum li biték,
inyule ba ntjôô mbén* Yéhôva nu mintôñ mi gwét,
ba nyan bañga i Numpubi nu Israel.+
25 Inyu hala nyen hiun hi Yéhôva hi nkalna litén jé,
a ga sambal woo wé inyu kogse bo.+
Dikôa di ga pôgha,
mim nwap mi ga ba mi umbi i minloñ kiki binan.+
Ndi to hala, hiun hié hi nsôs bé,
ndi woo wé u ngi yii nsamblak inyu kogse bo.
26 A ga téé yimbne* inyu sébél litén li li yé haa;+
a ga hem inyu sébél i bôt ba yé nyoo likas li hisi lipe;+
béñgnana ki! bo bana ba yé i lo ngwéé ngwéé.+
27 To wada wap a nwaa bé, a mbômda bé to.
To wada, ’ilo hi ntôñgôl bé nye, a nke bé to ’ilo.
Ngôli i i yé bo i bôbôk i nhohla bé.
To minkai nwap mi bitamb mi mpédi bé.
28 Makoñ map momasôna ma yé nhôlôk,
ba nimbil ki mimpihlôñgô nwap.*
Bipal bi bihosi gwap bi nlet kiki ngok,
makôô ma bikak gwap ma yé kiki mbuk mbebi.+
Ba nyai, ba ngwel ki nuga yap,
ba nkena yo, mut a mba bé inyu sôñ yo.
30 I kel i, i ngéda ba ngwel yo, ba ga bam
kiki mangudga ma tuye.+
I bôt bobasôna ba ga béñge loñ ba ga tehe ndik ngangañ jiibe;
ond i ga boñ le yak mapubi ma yila jiibe.+
6 I nwii Kiñe Ôsiya a bi wo,+ me bi tehe Yéhôva a yii i yééne ane i i nyôgi,+ masuk mé ma mbot ma yônôs témpel. 2 Bisérafim bi bé bi téé i ngii yé; hiki yada i bééna bipapai bisamal. Hiki sérafim i bé gwélél bipapai biba inyu hô su wé, bipapai biba inyu hô makôô mé, i gwéélak ki bipapai biba inyu puue.
3 Hiki sérafim i bé lond, i kalak maasañ le:
“Numpubi, numpubi, numpubi le Yéhôva nu mintôñ mi gwét.+
Hisi hiosôna hi yé nyonok ni lipém jé.”
4 Hiki nlondok wap* u bé boñ le makôga ma nyeñg, yak Témpel i yon ni hiida.+
5 I mbus, me kal le: “Ngoo ni me!
Me yé bebee ni nyemb,*
inyule bibép gwem bi yé nyega,
me niñ ki ikété litén li li gwé bibép bi bi yé nyega;+
ngo mis mem ma ntehe Kiñe, Yéhôva nu mintôñ mi gwét nyemede!”
6 Ha nyen Sérafim yada i bi puue, i lo i meeni; mu woo wé, i bééna likalak li nlék+ le i bi bada ni biyôñôl i juu li bisesema.+ 7 I tihba nyo wem, i kal le:
“Nun-ki! Li mal tihba bibép gwoñ.
U gwé ha bé nsohi,
yak bibéba gwoñ bi nwéhlana.”
8 I mbus, me nok kiñ Yéhôva i nkal le: “M’a om njee, njee a ga kil bés?”+ Ha nyen me bi timbhe le: “Me nunu! Om me!”+
9 A timbhe me le: “Ke kal litén lini le:
10 Boñ le miñem mi bôt bana mi yila nledek,+
loñ maôô map,+
lém yak mis map
inyu boñ le mis map ma tehna bañ,
yak maôô map ma noga bañ,
to miñem nwap mi nok bañ,
tiga le ba hielba le ndi me mélés makon map.”
11 Ha nyen me bi bat le: “Éé a Yéhôva, letee ni ngéda mbe?” A timbhe me le:
“Letee bitison bi tjiba, mut to wada a ba ha bé mu,
mandap ma bana ha bé to mut,
yak loñ i tjiba, i yégle hôlô;+
12 Letee Yéhôva a kena bôt haa,+
bebee le loñ yosôna i yégle nso kiki ñoñ.
13 “Ndi jôga jada ikété jôm li ga yégle mu; yak i jôga li, li ga tiimba lék. Litén li Israel li yé kiki e ikeñi tole soso e, i ngéda ba nkit yo, kumul i nyégle; ntjep* mpubhaga u ga pémél mu kumul i.”
7 I dilo di kiñe Yuda le Ahas,+ man Yôtam, man Ôsiya, kiñe Siria le Rézin ni man Rémalia le Péka,+ kiñe Israel, ba bi lo i jôs bôt ba Yérusalem gwét, ndi ba* bi la bé yémbél bo.+ 2 Ba añle bôt ba lihaa li David le: “Siria a ñadba ni Éfraim.”
Ñem u Ahas ni miñem mi bôt ba litén mi kahal sehla kiki bie bi lipan le mbuk mbebi a mpôgôs.
3 Ha nyen Yéhôva a bi kal Yésaya le: “Soho, ke boma Ahas, we ni man woñ Séar-Yasub*+ i lisuk li mbôga malép u titimba i mabeda,+ bebee ni njel ikeñi i i nke i homa ba njôôna mambot. 4 U nlama kal nye le: ‘Mom nwee. U kon bañ woñi, ñem u bôô bañ we matjél inyu bipes bi tjéé biba bini bi ntu hiida, to inyu hiun hi Rézin, hi Siria ni hi man Rémalia.+ 5 Inyule Siria ni Éfraim ni man Rémalia ba njubul we i jimb, ba kalak le: 6 “Di bedek i jôs Yuda gwét, di pat nye,* di yémbél nye,* di téé man Tabéel kiñe.”+
7 “‘Haana nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva a mpot:
“I jimb li, li ga yon bé,
i jam li, li ga bôña bé.
8 Inyule nyañ nkoñ nu Siria le Damaskô,
ñane Damaskô le Rézin.
I yii ndik 65 nwii,
Éfraim a ga tjiba tjagda, a ga ba ha bé ngim litén.+
Ibale hémle nan i gwé bé ngui,
n’a ba bé nwee.”’”
10 Yéhôva a kônde pôdôs Ahas, a kal nye le: 11 “Bat Yéhôva Nyambe woñ yimbne;+ to i yé ikétékété kiki Soñ,* to i nyôgi nyoo ngingii, a ga ti we yo.” 12 Ahas a kal le: “Me mbat bé to jam, me noode bé to Yéhôva.”
13 Ha nyen Yésaya a bi kal le: “Soho emblana, a lihaa li David. Bôt ba nwaa hônba bé! Baa ni nsômbôl le yak Nyambe a waa hônba bé?+ 14 Inyu hala nyen Yéhôva nyemede a ga ti bé yimbne: nuna-ki! Mañge muda* a ga nembee, a gwal man munlôm,+ a ga o nye jôl le Émanuel.*+ 15 Ilole a nyi kii i yé béba ni kii i yé loñge, a ga je bota ni wéi. 16 Inyule ilole mañge a nyi kii i yé béba ni kii i yé loñge, loñ i bikiñe bini gwo biba u nkon woñi i ga yégle hôlô.+ 17 Yéhôva a ga boñ le we ni litén joñ ni lihaa li isoñ, ni tégbaha dilo dibe, di di maa bé ba ibôdôl i kel Éfraim a bi bagla ni Yuda,+ inyule a ga lona kiñe Asiria inyu jôs bé.+
18 “I kel i, Yéhôva a ga sébél banjemnje ba ba nlôl haa i diléléba di lom Nil nu Égiptô, a sébél ki nyôi i i yé i loñ Asiria, 19 gwobisôna bi ga lo, bi telep i minsôsôgô,* i bihôk bi maaa, i ngii bie bi biloo gwobisôna ni i bahoma bobasôna binuga bi nyôl malép.
20 “I kel i, ni njel mut nu a nhomb miño, a lôlak uu nwii u Lom,* hala wee ni njel kiñe Asiria;+ Yéhôva a ga homb nye ño, a homb yak nye makôô, a homb yak liyéé jé jolisôna.
21 “I kel i, mut a ga sôñ man nyaga nu bémba ni mintômba ima le mi wo bañ. 22 Milik mi ga ba ngandak kayéle a ga je bota, inyule hiki mut nu a ga yégle mu loñ a ga je bota ni wéi.
23 “I kel i, hiki wom u u bééna 1 000 hi tén i minkôô mi wai i i nhee 1 000 hi batjañtjañ ba silba, ndik biloo ni bikai gwon bi ga ba ha. 24 Bôt ba ga ke mu loñ lôñni mimpihlôñgô ni makoñ, inyule biloo ni bikai bi ga yon ni loñ yosôna. 25 Yak dikôa tjodisôna ba bé kôs ni hisoo, u ga tiige ha bé tjo bebee inyule biloo ni bikai bi mba bi nkônha we woñi; i dikôa di, di ga yila bahoma balôm ba nyaga ba njél bikai ni bahoma mintômba mi ntidbe.”
8 Yéhôva a bi kal me le: “Yoñ soso libam+ ni saô,* u tila mu le: ‘Maher-Salal-Has-Baz.’* 2 Me gwé ngôñ le bôt ba mbôgi ba ba yé maliga ba tila le* u mboñ i jam li, bo bana: prisi le Uria+ bona Sakaria, man Yébérékia.”
3 I mbus, me lalna* mpôdôl nu muda,* a nembee, a gwal man munlôm.+ Ha nyen Yéhôva a bi kal me le: “W’a o nye jôl le Maher-Salal-Has-Baz, 4 ilole mañge a nyi kal le: ‘Papa!’ ni ‘Mama!’ ba ga kena nkus u Damaskô ni nkus u Samaria i bisu bi kiñe Asiria.”+
5 Yéhôva a kônde kal me le:
6 “Hala kiki litén lini li ntjél malép ma Silôam*+ ma ma nkuli mbeñel,
ndi li nkônôl Rézin bo man Rémalia+ maséé,
7 nun-ki! Yéhôva a ga kogse bo, a lona i boni
malép ma Lom* nkeñi, nu a nkuli ngwéé ngwéé,
mon ma yé kiñe Asiria+ ni lipém jé jolisôna.
Malép mé ma ga hô diléléba tjodisôna,
ma ga hôl, ma bet i nkoñngii,
8 malép ma ga sôble i Yuda.
Ma ga hôl, ma kee homa nyensôna, ma pamak bôt i joo;+
a ga sambal bipapai gwé, bi hô loñ yoñ yosôna,*
9 Boña bo béba a biloñ, ndi to hala n’a bugi ngéñ ngéñ.
Emblana, a bé bobasôna ba ni nlôl i minkoñ mi yé haa!
Kôôbana gwét,* ndi to hala n’a bugi ngéñ ngéñ!+
Kôôbana gwét, ndi to hala n’a bugi ngéñ ngéñ!
10 Hega pék, ndi n’a yônôs bé yo!
11 Yéhôva a bi pôdôs me, woo wé u ngui u bak i ngii yem, inyu béhe me le me noñ bañ maboñok ma litén lini; i jam lini jon a bi kal me:
12 “I jam litén lini li nsébél le jimb, bé ni sébél bañ jo le jimb!
I jam ba nkon woñi, bé ni kon bañ jo woñi;
li boñ bañ to le ni sehla.
13 Yéhôva nu mintôñ mi gwét nyen ni nlama tehe le a yé Numpubi,+
nyen ni nlama kon woñi,
nyen a nlama boñ le ni sehla.”+
14 Inyu biane* bi Israel gwo biba,
a ga yila kiki témpel,
kiki liaa le mut a mbômda,+
ni kiki ngok baagene;
inyu bôt ba nyééne i Yérusalem,
a ga yila kiki hiandi ni mbunja.
15 Ngandak bôt ikété yap i ga baage, i kwoo, i bugi;
i ga gwiya* i hiandi, i gwéla ki.
17 M’a kônde bem* Yéhôva,+ nu a nkôm mbôda Yakôb mbus,+ m’a bôdôl ki nye ñem.
18 Nuna-ki! Me ni i bon Yéhôva a bi ti me,+ di yé i loñ Israel kiki biyimbne+ ni manyaga bi bi nlôl yak Yéhôva nu mintôñ mi gwét nu a nyééne i hikôa Siôn.
19 Ibale ba nkal bé le: “Kena yak bôt ba makañ ni bôt ba mis ma-na ba ba nhuñbe, ba soogaga, inyu bat bo mam.” Baa he Nyambe wé bé nyen litén li nlama bat mam? Baa ba nlama bat bawoga mam inyu bayômi?+ 20 Ndi mbén ni mbôgi* i i yé ntilga yon ba nlama béñge!
I ngéda i mam ba mpot ma nkiha bé ni lipôdôl lini, wee ba gwé bé mapubi.*+ 21 Hiki mut a ga tagbe ikété loñ, a kônhaga ngoo, njal i bak i gwé nye;+ kiki njal i mba i gwé nye, a unbak ki, a ga tiihe kiñe yé ni Nyambe wé, a béñgege ngii. 22 I mbus, a ga béñge hisi, a tehe ndik njiiha ni jiibe, lehelñem ni mangéda mabe, juu ni ngangañ jiibe.
9 Ndi jiibe li ga ba bé kiki i ngéda kôba, i ngéda loñ i bé ikété njiiha; i ngéda bôt ba bé ndegle loñ Zébulôn ni loñ Naftali.+ Ndi i mbus ngéda, Nyambe a boñ le njel i nke i tuye i kôhna lipém, yon i yé bebee ni Yordan, Galiléa nu biloñ!
2 Loñ i i bé kil ikété jiibe
i ntehe mapubi makeñi.
Yak i bôt ba bé yééne i loñ i ngangañ jiibe,
mapubi ma mbéyéi bo.+
3 U mbulus bôt ba loñ;
u boñ le ba kon maséé ngandak.
Ba nkon maséé i bisu gwoñ
kiki bôt ba nkon maséé i ngéda libumbul,
kiki bôt ba nkon maséé i ngéda ba nkabna nkus le ba nkadal i gwét.
4 Inyule u bi nyugut kop nson i i bé yidil bo,
u bôk kék i i bé bo i bituu, ni hisôô hi nu a ñéga bôlô,
kiki i kel ba bi yémbél Madian.+
5 Hiki kôô tamb u u nyiñgis hisi i ngéda bisônda bi nke,
ni hiki mbot i i nyoo matjél
i ga gwéélana inyu kuye hié.
Ba ga sébél nye le loñge Nti maéba,+ Nyambe nu ngui,+ Isañ nu boga, Ñane nu nsañ.
7 Mahol ma énél* yé,
yak ni nsañ bi ga bana bé lisuk+
mu ngii yééne ane i David+ ni i ane yé;
mbagi i téé sép+ ni telepsép+ bi ga boñ le
i telep siñ siñ,+ bi ga nit ki yo,
ibôdôl nano ikepam i boga ni boga.
Ibabé pééna, Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga boñ i jam li.
8 Yéhôva a ñom nwin le a nkogse Yakôb;
i nwin u, u mpam i Israel.+
9 Bôt ba litén bobasôna ba ga nok wo,
hala wee Éfraim ni bôt ba nyééne i Samaria,
ba ba mpot ni lipamal ni ñem ngôk le:
10 “Brik bi mal kwo,
ndi bés d’a oñ ni minkôñgôk mi ngok,+
ba mal kit bie bi sikômôr,
ndi bés d’a gwélél* bie bi sidar.”
11 Yéhôva a ga boñ le bakolba ba Rézin ba jôs nye,*
a ga tinde ki baoo ba Israel le ba telbene nye,
12 bôt ba Siria ba ga lôl i pes likôl, bôt ba Filistia ba ga lôl i pes hiôñg,*+
ba ga nahal manyo, ba je Israel.+
Inyu ndok yap, hiun hié hi nsôs bé,
ndi woo wé u ngi yii nsamblak inyu bép.+
13 Ndi litén li bi témb bé yak Nu a mbép bo;
ba bi yéñ bé to Yéhôva nu mintôñ mi gwét.+
15 Mañ mut ni mut nu a gwé lipém bon ba yé ño,
mpôdôl nu a niiga bitembee nyen a yé nwel.+
16 Baéga ba litén lini ba mboñ le li nimil,
yak i bôt ba yé isi énél yap ba yé nyômôk.
17 Inyu hala nyen Yéhôva a ga kon bé maséé ni boñge bap ba wanda,
a ga kônôl bé bon bap ba nyuu* ni biyik gwap bi bôda ngoo,
inyule bobasôna ba nyan Nyambe,* ba boñok mam mabe,+
hiki mut a mpot ndigi bijôñ bi mam.
Inyu ndok yap, hiun hié hi nsôs bé,
ndi woo wé u ngi yii nsamblak inyu bép.+
18 Inyule béba i nloñ kiki hié,
i nligis bie bi biloo ni bikai.
I nligis yak mapan,
hiida hi ntu, hi bedek i ngii kiki ond.
19 Hiun hi Yéhôva nu mintôñ mi gwét hi mboñ le
loñ i yoñ hié,
bôt ba ga yila wengoñle tjéé di di nlôñôs hié.
Mut to wada a ga nwas bé le manyañ a pei.
20 Mut a ga kit yom i yé i pes walôm,
ndi njal i mba i ngi gwé nye;
mut a ga je i pes waé
ndi a ga nuu bé.
Hiki mut a ga je nsôn u woo wé,
21 Manasé a ga je Éfraim,
Éfraim a je Manasé.
Bo iba ba ga adba, ba jôs Yuda.+
Inyu ndok yap, hiun hié hi nsôs bé,
ndi woo wé u ngi yii nsamblak inyu bép.+
10 Ngoo ni bôt ba ntéé mambén inyu boñ béba,+
hiki ngéda ba mpémés matéak inyu tét bôt,
2 Ba ntjél kéés hop u diyeyeba,
ba nkôde mbagi i minyendek mi bôt mi litén jem,+
ba nkadal nkus u biyik bi bôda,
Njee n’a ke i bat mahôla?+
Hee n’a yigil nkus* nan?
4 Njel ipe y’a ba bé, ndik le ni kee i minkôm,
tole ba nol bé.*
Inyu ndok yap, hiun hié hi nsôs bé,
ndi woo wé u ngi yii nsamblak inyu bép.+
5 “Nuna-ki! Man Asiria nuu,+
nyen a yé hisôô inyu pémés hiun hiem,+
kék i yé nye i woo inyu unda liyot jem!
6 M’a om nye i jôs loñ i i nyan Nyambe,*+
i jôs litén li li ñunbaha me;
m’a ti nye oda le a kadal ngandak nkus ni ngandak masañgô,
ni le a tidbe bo kiki ndobo i minloñ.+
7 Ndi a ga bana bé ngôñ i boñ hala,
a ga bana mahoñol mape mu ñem wé;
inyule sômbôl yé i yé le a tjé,
a sas ki ngandak biloñ, he ndék bé.
8 Inyule a nkal le:
‘I bôt bobasôna me bi téé baane, baa ba bé bé bikiñe?+
9 Baa Kalnô+ a ta bé kiki Karkémis?+
Baa Hamat+ a ta bé kiki Arpad?+
Baa Samaria+ a ta bé kiki Damaskô?+
10 Me* bi yémbél biane bi banyambe ba ba gwé bé nseñ,
bisat gwap bi bé ngandak iloo bi Yérusalem ni bi Samaria!+
11 Baa m’a boñ bé Yérusalem ni bisat gwé
kiki me bi boñ Samaria ni banyambe bé ba ba gwé bé nseñ?’+
12 “I ngéda me Yéhôva, m’a mal nson wem wonsôna i hikôa Siôn ni i Yérusalem, m’a kogse kiñe Asiria inyu ñem wé ngôk, ni lipamal jé, ni mis mé ma diyana.+ 13 Inyule a nkal le:
‘M’a boñ hala ni ngui i woo wem,
lôñni pék yem inyule me gwé pék.
M’a héya minwaa mi nkoñ mi biloñ,+
me kadal masôô map ma nkus,+
kiki mpémba mut, m’a bémbe bôt ba loñ.+
14 Kiki mut a nleñ woo ikété jumbul li hinuni,
m’a leñ woo inyu kadal nkus u biloñ;
kiki mut a nkot matjee le hinuni hi nyék,
m’a kot gwom gwobisôna hana ’isi!
Hinuni to hiada hi ga bép bé bipapai, to nahal nsohol, to kwai.’”
15 Baa nkuleñ a yé le a bana lipém iloo i mut a ngwélél nye?
Baa soo i yé le i bana lipém iloo i mut a ngwélél yo?
Baa ntoñgo u nla nyiñgis i mut a gwé wo?+
Tole kék i nla pa nu a ngwélél yo?*
16 Inyu hala nyen bañga Nwet le Yéhôva nu mintôñ mi gwét
a ga boñ le i bôt ba gwé mahoñ* ba yila minkôt minkôt,+
a ga kuye hié inyu ligis lipém li Asiria.+
17 Ndi mapubi ma Israel+ ma ga yila hié,+
yak Numpubi wé a yila lindômbôô li hié;
li ga loñ, li ligis bikai ni bie bi biloo inyu hilo hiada.
18 A ga mélés bilama bi lipan li Asiria ni nwom nwé;
hala a ga ba wengoñle nkokon nu a yéñi.+
19 I bie bi ga yégle i lipan jé
bi ga ba ndék kayéle yak mañge a ga la soñgol gwo.
20 I kel i, i bôt ba ga yégle i Israel
ni mbôda Yakôb i i ga pei,
ba ga yéñ ha bé mahôla yak nu a bé bép bo;+
ndi ba ga yéñ mahôla yak Yéhôva,
Numpubi nu Israel ni ñem wap wonsôna.
21 Ndik i bôt ba ga yégle bon ba ga témb,
mbôda Yakôb i i ga yégle yon i ga témb yak Nyambe nu ngui.+
22 A Israel, to ibale bôt ba litén joñ
ba yé ngandak kiki lisege li tuye,
ndik ndék bôt ikété yap yon i ga témb.+
23 Ñ, Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu mintôñ mi gwét nyen a nyoñ makidik le a ntjé bo,
ba ga tjiba ni loñ yosôna.+
24 Jon haana nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot: “A bôt ba litén jem, bé ba ni nyééne i Siôn, ni kon bañ man Asiria woñi, nu a mbép bé disôô,+ nu a mpa kék yé inyu bép bé kiki Égiptô a bi boñ.+ 25 Inyule i ngi yii ndik ndék ngéda wee kogse i mal; hiun hiem hi ga lona nye tjiba.+ 26 Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga pa hisôô inyu bép nye,+ kiki a bi boñ i ngéda a bi yémbél Madian i liaa li Ôreb.+ A ga nand ntoñgo wé i ngii tuye, a ga pa wo kiki a bi boñ i Égiptô.+
30 A ngond Galim, londok, u béglak ki!
Yoñ yihe, a Laisa!
Ngoo yoñ, a Anatôt!+
31 Madména a bi ke ngwéé.
Bôt ba Gébim ba bi ke i yéñ lisolbene.
33 Nuna-ki! Bañga Nwet le Yéhôva nu mintôñ mi gwét
a yé i kit mintjep mi bie ni ngandak manyiñgha;+
yak mimbôñgô mi bie mi nkéga,
bie bikeñi bi mbeha ’isi.
34 A mbôk lipan lôñni nkuleñ,
nu a gwé ngui a ga tjé Libañ.
2 A ga bana mbuu u Yéhôva,+
mbuu u pék+ ni u yi bagal mam,
mbuu u maéba ni u lipémba,+
mbuu u yi ni u kon Yéhôva woñi.
3 A ga nok maséé i kon Yéhôva woñi.+
A ga kéés bé mut inoñnaga ni i yom i nene i mis,
a ga kogse bé mut inoñnaga ni i yom maôô mé ma nok.+
4 A ga kéés diyeyeba ni telepsép,
lôñni maliga nyen a ga kodol mam inyu loñge i bôt ba suhulnyuu ba nkoñ ’isi.
5 Telepsép yon y’a ba ngôli i bôbôk yé,
yak maliga ma ga ba nye ngôli i tjeñ.+
6 Ngwo-njéé y’a yén ngim ngéda ni man ntômba,+
njéé y’a nañal homa wada ni man kembee,
man nyaga ni mbondo njéé* ni lém i i gwé mahoñ bi ga ba lôñ;*+
ndék mañge yon i ga éga gwo.
7 Nyaga ni ours bi ga kehel bikai homa wada,
bon bap ba ga nañal homa wada.
Mbondo njéé i ga je bikai kiki nlôm nyaga.+
8 Man nu ba nyuñus a ga tuk ipañ hôk i nsiñ nyoo,
yak man nu ba mal tjilis méé a ga som woo wé i hôk i péé.
9 Bi ga boñ bé mut nye ki nye béba,+
bi ga tjé bé to yom yo ki yo i hikôa hiem hipubhaga hiosôna,+
inyule hisi hi ga yon ni yi i Yéhôva
kiki malép ma nhô tuye.+
10 I yokel nu, nkañ u Yésé+ u ga telep le u ba yimbne* inyu matén.+
11 I yokel nu, Yéhôva a ga sambal woo wé inyu ngélé i nyônôs iba, le bôt ba litén jé ba ba bi yégle, ba nyodi i Asiria,+ i Égiptô,+ i Patros,+ i Kus,+ i Élam,+ i Sinar,* i Hamat ni i biôn bi tuye.+ 12 A ga téé yimbne* inyu biloñ, a kot bôt ba Israel ba ba yé nsandak,+ a kot ki bôt ba Yuda ba ba yé ntjamak i makas ma nkoñ ’isi mo ma-na.+
13 Njôñ i Éfraim y’a ba ha bé,+
i bôt ba ñoo Yuda ba ga ba ha bé.
Éfraim a ga kil ha bé Yuda njôñ,
to Yuda a ga oo ha bé Éfraim.+
14 Ba ga sôs dikôa* di bôt ba Filistia i pes hiôñg;
ba ga adba inyu kadal nkus u bôt ba Likôl.
Lôñni nhébék wé* u u nlék, a ga sés diléléba disaambok di Lom,*
inyu boñ le bôt ba tagbe ni bitamb bi minkai.
16 Hala nyen njel ikeñi+ y’a nahap inyu minyégla mi bôt ba litén jé ba ba nlôl i Asiria,+
kiki njel i bi nahap inyu Israel i kel ba bi nyodi i loñ Égiptô.
12 I yokel nu, u ga kal yaga le:
“A Yéhôva, me nti we mayéga,
inyule to hala kiki u bi unbene me,
hiun hioñ hi bi sôs ndék ni ndék, u hôgbaha ki me.+
2 Nuna-ki! Nyambe nyen a yé ntohol wem.+
M’a bôdôl nye ñem, m’a kon bé ki to yom woñi;+
inyule Yah* Yéhôva a yé ngui yem ni lipémba jem,
a nyila ki ntohol wem.”+
3 N’a ap malép ni maséé
i mangen ma tohi.+
4 I yokel nu, n’a kal le:
“Tina Yéhôva mayéga, séblana jôl jé,
añlana bôt i mam a mboñ!+
Leglana le jôl jé li yé likeñi.+
5 Tublana Yéhôva tjémbi di bibégés*+ inyule a bi boñ mam ma hélha.+
Boña le hala a yiba ni hisi hiosôna.
6 Kon maséé, leñ ki diléla, a we nu u nyééne* i Siôn,
inyule Numpubi nu Israel nu a yé i weeni a yé nkeñi.”
13 Mbagi kogse i Babilôn+ le Yésaya,+ man Amôz, a bi tehe i yiinda:
2 “Téa yimbne*+ i ngii hikôa hi maaa ma ma gwé bé bikai.
Pega woo inyu sébél bo,
inyu boñ le ba loo ba jôp i manwemel ma mintôô mi bôt.
3 I bôt me bi téé,* me mal ti bo oda.+
Me mal ki sébél bôt bem ba gwét inyu éba hiun hiem,
ba nkon maséé, ba nyegbak.
4 Emblana! Limut li bôt li yé i ngii dikôa;
liyôgbe jap li yé wengoñle liyôgbe li ngandak bôt!
Emblana! Liyôgbe li biane,
li biloñ bi bi nkodba!+
Yéhôva nu mintôñ mi gwét a nkot ntôñ wé inyu jo gwét.+
5 Yéhôva ni bijôl bi gwét bi hiun hié,
ba nlôl i loñ i yé haa,+
i likas li ngii jada,
inyu tjé hisi hiosôna.+
6 Béglana, inyule hilo hi Yéhôva hi yé bebee!
Hi ga lo kiki tjiba i i nlôl yak Nu ngui yosôna.+
7 Inyule moo momasôna ma ga yoomba,
yak miñem mi bôt bobasôna mi ga sehla ni woñi.+
8 Miñem mi ga bôô bo matjél, ba yôm.+
Ba ga sat, ba nogok ki njôghe
kiki muda nu a nkôôga.
Ba mba ba nun-na, ba konnaga woñi bo ni bo,
masu ma njum bo inyu njôghe.
9 Nuna-ki! Hilo hi Yéhôva hi yé i njel,
hi nkona bé ngoo, hi nyai ni hiun hikeñi,
inyu boñ le loñ i yila yom bilim,+
ni inyu tjé baboñbéba ba ba yé mu loñ.
10 Inyule tjôdôt di ngii ni mauñ ma tjôdôt+
ma ga ti ha bé mapubi;
hiañgaa hi ga kôp jiibe i ngéda hi ga pam,
yak sôñ i ga ti ha bé mapubi mé.
11 Me ga kéés bôt ba nkoñ ’isi inyu bibéba ba bi boñ,+
yak ni bibéba bi bôt inyu mam map mabe.
M’a mélés ngôk u bôt ba lipamal,
bôt ba humbulnyuu ba ba ntét bape, m’a wéha bo nyuu.+
13 Inyu hala nyen m’a boñ le ngii i nyeñg,
hisi hi pôgha kayéle hi nyodi i liyééne jé+
inyule Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga unup i hilo hi hiun hié.
14 Kiki sô i titigi le ba yé i noñ, ni bémba le i gwé bé ntééda,
hala nyen hiki mut a ga témb i litén jé;
hiki mut a ga ke ngwéé i loñ yé.+
15 Hiki mut ba ngwel, ba ga tôp nye ni likoñ,
hiki mut ba nkoba, ba ga nol nye ni pansoñ.+
16 Bon bap ba ga kida bikét bikét, bomede ba tehge,+
bôt ba ga kadal nkus wonsôna u yé mandap map,
ba kadal bo baa bap, ba nyégsa bo malal.
18 Mimpihlôñgô nwap mi ga nyugut boñge ba wanda;+
ba ga kon bé bon ba ba ngi yii ikété libum ngoo,
ba ga bañ bé to boñge batitigi.
19 Hala nyen Babilôn nu a gwé lipém iloo biane* gwobisôna,+
bilama ni ngôk u bôt ba Kaldéa,+
a ga yila kiki Sôdôm ni Gômôra, ba Nyambe a bi tjé.+
20 Mut a ga yééne ha bé mu kekikel,
a ga ba ha bé homa liyééne tjai ndi tjai.+
Man Arabia a ga oñ bé ndap yé libadô nyoo,
to batééda bémba ba ga nôihene ha bé bibémba gwap nyoo.
21 Binuga bi ñoñ gwon bi ga nañal nyoo;
mandap map ma ga yon ni makuñ.
22 Binuga bi bikai bi mba bi mbégél i ngii minkum nwé mi mandap,
yak dibaa di njéé di mba di mbégél ikété biyale gwé.
Ngéda yé i yé bebee, ba ga kônde ha bé nye dilo di niñ.”+
14 Inyule Yéhôva a ga kônôl Yakôb+ ngoo, a ga témb ki a pohol Israel.+ A ga témbna bo* i loñ yap,+ yak bakén ba bôt ba ga ke lôñni bo, ba adbe ki mbôda Yakôb.+ 2 Bôt ba biloñ bipe ba ga ke lôñni bo, ba témbna bo i loñ yap, ba ga yila bagwélél ba bôlôm ni ba bôda+ ba mbôda Israel nyoo i loñ Yéhôva; i bakén ba bôt ba bé ha bon ba Israel i mok, bon ba nsôk ba yila bôt ba mok i Israel; ba ga bémbe i bôt ba bé nyégsa bo* i sal bôlô njok.
3 I kel Yéhôva a ga hôyôs njôghe yoñ ni njiiha yoñ ni bôlô njok ba bé nyégsa we i sal,+ 4 w’a kéne i ngén ini inyu ndegle kiñe Babilôn:
“Kinje lisuk inyu nu a bé nyégsa bôt i nson!*
Kinje lisuk li ndééñga!+
5 Yéhôva a mbôk hisôô hi bibéba bi bôt,
ni ntoñgo u baane,+
6 nu a bé bép matén ni hiun, bép ni bép,+
nu a bé bémbe biloñ ikété hiun, a tééñgaga gwo ibabé waa.+
7 Nano, hisi hiosôna hi noi, hi yé nwee.
Bôt ba nkahal leñ diléla.+
8 Bie bi junipa* bi nkon maséé inyu jam li mpémél we,
yak ni bie bi sidar bi bi yé i Libañ.
Bi nkal le: ‘Ibôdôl nu u bi kwo,
nkek bie to wada a nlo ha bé i kit bés.’
9 Yak Soñ* i i yé ikété ’isi i nkon maséé
i leege we.
Inyu malo moñ, i ga tôdôl i bet ba bi wo,
baane ba mbanda* bobasôna ba nkoñ ’isi.
Soñ i, i ga boñ le bikiñe gwobisôna bi biloñ bi nyodi i biyééne gwap bi ane, bi telep.
10 Bobasôna ba mpot, ba kalak we le:
‘Baa yak we u gwé ha bé ngui kiki bés?
Baa u nyila kiki bés?
Bitômb gwon bi yé nañi yoñ,
minsoñ nwon mi yé lañgat yoñ.’
12 We nunu u nsodla nyoo ngii, u kwo,
a hiôdôt hi hi mbai, man nu maye ma kel!
We nunu ba mbes ’isi,
we nu u bé yémbél biloñ!+
13 U bi kal mu ñem woñ le: ‘M’a bet i ngii.+
M’a kéhi yééne yem ane i ngii tjôdôt di Nyambe,+
m’a yén i hikôa hi likoda,
i bahoma ba ñombok ba ba yé haa.+
14 Me ga kahap i ngii manjoñ ma ond;
me ga yila kiki Nungingii nyemede.’
15 Ndi i Soñ* nyen ba ga suhus we,
i bahoma ba bee ba ba yé ikétékété.
16 I bôt ba ntehe we, ba ga nun we siim;
ba ga yoñ ngéda i wan we, ba kalak le:
‘Baa i mut nunu bé nyen a bé nyiñgis hisi,
a boñok le biane bi sehla?+
17 Baa nye bé nyen a bi yilha nkoñ ’isi kiki ñoñ,
a tjék bitison,+
a tjélék le bôt bé ba mok ba témb i mambai map?’+
19 Ndi we, ba nlep we, ba nim we soñ,
u yé kiki ntjep u e le ba ñoo,
mim mi bôt le ba nol ni pansoñ nwon mi ga hô we kiki mbot,
mim le ba nleñ ikété bee i i yé nyonok ni ngok,
u yé kiki mim le bôt ba ntidbe.
20 W’a juba bé i soñ kiki bo,
inyule u bi tjé loñ yoñ,
u nol bôt ba litén joñ.
Bôt ba ga sima ha bé mbôda i bibéba bi bôt.
21 Kôôbana homa inyu nol bon bé
inyu maboñok mabe ma basôgôlsôgôl bap;
tiga le ba témb ba telep, ba kahal ane hisi,
ba yônôs ki bitison gwap i nkoñ ’isi.”
22 “Me ga telep i jôs bo,”+ hala nyen Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot.
“I Babilôn, m’a sas jôl, bôt ba nyégle, mbôda, yak ndaye,”+ hala nyen Yéhôva a mpot.
23 “Me ga yilha nye liyééne li nyik, ni homa malép ma ntegep; m’a sas nye ni hole i tjiba,”+ hala nyen Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot.
24 Yéhôva mu mintôñ mi gwét a mal kum soñ le:
“Kiki me bi bôn, hala nyen i ga bôña;
kiki me mal kit, hala nyen i ga yon.
25 Me ga nyagat man Asiria i loñ yem,
me ga tidbe nye mu dikôa tjem.+
Kop yé nson a bi bii i ngii litén jem, i ga nyodi;
yak mbegee yé y’a nyodi bo bituu.”+
26 Makidik mana mon ma nyôña* inyu kogse hisi hiosôna,
i woo unu won u yé bebee* i bép biloñ gwobisôna.
27 Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mal yoñ makidik,
njee a nla héñha mo?+
28 I nwii Kiñe Ahas a bi wo,+ nyen i mbagi ini i bi pam:
29 “A bôt ba Filistia bobasôna, ni kon bañ maséé
le kék i nu a bébék bé i mbugi.
Inyule nyoo i i gwé mbôñ+ i ga lôl i nkañ u nyoo,+
yak mbôda yé i ga yila nyoo i gwé mbôñ i i nhoo nola.*
30 I ngéda babôkgwéé ba bôt ba gwééba bé ba mba ba nje,
yak diyeyeba di bak di niñi ikété nsañ;
we, m’a nol nkañ woñ ni njal,
i bôt ba nyégle i weeni, ba ga nôla.+
31 Bégél a nwemel! Lond a tison!
Bébobasôna ni ga nimis makénd, a bôt ba Filistia!
inyule hiida hi nlôl i ñombok;
mukété ntôñ u baoo boñ, sônda to yada i ntiñha bé.”
32 Lelaa ba ga timbhe balegelnwin ba biloñ?
Le Yéhôva nyen a ntek hikuu hi Siôn,+
ni le bôt ba loñ ba ba nsuhul nyuu ba ga solbene mu.
15 Mbagi kogse inyu Môab:+
kiki ba ntjé nye u wada,
Ar+ nu Môab a mom nwee.
Kiki ba ntjé nye u wada,
Kir+ nu Môab a mom nwee.
Hiki wada wap a nhomb ño,+ a homb ki mayéé.+
3 I minloñ, bôt ba hééba minsugut.
Bobasôna ba mbégél i ngii minyôl ni i makanda ma nloñ;
ba nkwo ’isi, ba eek.+
Inyu hala nyen bôt ba gwét ba Môab ba nkônde lond.
Ba sehlaga.
5 I jam li mpémél Môab li nsôghe me ñem.
Bôt bé ba nke ngwéé i Zôar+ ni i Églat-Sélisiya.+
Ba mbet i njel i nke i Luhit, ba eek;
mu njel i nke i Hôrônaim, ba béglak inyu bikuu bi nkwél nye.+
6 Inyule malép ma Nimrim ma nsa;
bikai bi nkôt,
bikai bi nwo, kai yômi yo ki yo i ta ha bé.
7 Inyu hala nyen ba yé i kena bijek bi nyégle, yak ni nkus wap;
ba yé i yap nsôsôgô* u u gwé bie.
8 Inyule minlondok mi nôga ni loñ Môab yosôna.+
Minlénd mi mpam letee ni i Églaim;
minlénd mi mpam letee ni i Béer-Élim.
9 Inyule malép ma Dimôn ma nyon ni matjél,
me ntééda bikuu bipe inyu Dimôn:
mbondo njéé i ga noñ bôt ba Môab ba ba mpei
ni bôt ba ba nyégle ikété loñ.+
16 Ômlana ñane loñ nlôm ntômba,
oma wo le u nyodi i Séla, u lôô i ñoñ
letee u pam i hikôa hi ngond Siôn.
3 “Ti maéba, yônôs makidik ma nyôña.
I ñem kosi, boñ le yiye yoñ i yila kiki u.
Sôô i bôt ba yé nsandak, u yelel bañ i bôt ba yé i ke ngwéé.
4 A Môab, nwas le minsandak nwem bi bôt mi yééne i weeni.
Yila lisolbene inyu yap inyule ba nke ntjé-bôt ngwéé.+
Ntééñga bôt a ga tjiba,
tjiba i ga mal,
yak i bôt ba ntét bape ba ga ba ha bé hana ’isi.
5 Ha nyen gwéha i ga boñ le yééne ane i tééba siñ siñ.
I ga ba ikété lap David, mut nu a yé maliga nyen a ga yén mu;+
a ga kéés ni telepsép, a ga pala ki pémés mbagi sép.”+
6 Di bi nok ngan inyu ngôk u Môab, ngandak yé ngôk,+
lipamal jé, ni ngôk wé, ni hiun hié;+
ndi bipopoda gwé bi ga bana bé nseñ.
7 Inyu hala nyen ndutu i Môab i ga boñ nye le a bégél;
bobasôna ba ga bégél.+
I bôt ba mbiba ndôm, ba ga ee bikoga bi matam ma nkôô wai bi Kir-Hareset.+
8 Nwom mi Hesbôn mi nyuyi,+
yak wom u minkôô mi wai u Sibma,+
baane ba biloñ ba ntidbe mintjep nwé mi mi nkôyôp tjôôm;*
mintjep nwé mi mpam letee ni i Yazer,+
mi nke letee ni i ñoñ.
Mayuu mé ma ñandal letee ni i tuye.
9 Inyu hala nyen m’a ee inyu wom u minkôô mi wai u Sibma kiki me ñee inyu Yazer.
A Hesbôn, we ni Éléalé+ m’a nyus bé gwiiha gwem,
inyule diléla ni bak ni nleñ inyu matam manan ma ngéda sép ni inyu libumbul linan di mal.*
10 Maséé ni hiol bi mal i wom,
tjémbi di maséé di ta ha bé i nwom mi minkôô mi wai, to diléla.+
Mut a ga tjo ha bé wai i waa wai,
inyule me mélés diléla.+
12 To ibale Môab a ntumbba i bahoma ba nyôgi, a kenek i soohe i témpel yé, hala a ga hôla bé to yom.+
13 Hala nyen Yéhôva a bi kit inyu Môab. 14 Ndi nano, Yéhôva a nkal le: “I ngi yii nwii maa, kiki mut bôlô a nsoñgol nwii,* lipém li Môab li ga mal, a ga kôhna mintén mi mandutu nwominsôna, ndik ndék bôt yon i ga yégle i nyeni, ditégéé di bôt yaga.”+
17 Mbagi kogse i Damaskô+ ini:
“Nuna-ki! Damaskô a ga ba ha bé tison,
a ga yila likund.+
3 Éfraim a ga bana ha bé bitison bi bi gwé mapénd,+
to Damaskô a ga bana ha bé ane;+
lipém li bôt ba Siria ba ba nyégle
li ga ba kiki lipém li bon ba Israel,”* hala nyen Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot.
4 “I kel i, lipém li Yakôb li ga sôs ngui,
a ga nimis ki bikeñi gwé,* a kôt.
5 Hala a ga ba wengoñle mut nu a mbumbul blé,
a bumblak mintudu mi blé ni woo wé,
kiki i ngéda mut a mbada mis ma blé ma nyégle i nsôsôgô* u Réfaim.+
6 Ndik ndék matam yon i ga yégle,
kiki i ngéda ba mbép mintjep mi e ôlivé le matam ma kwoo:
ndik matam ima tole maa ma ma yé nhôôlak mon ma nyégle i ntjep u yé i manjoñ,*
ndik matam ma-na tole matan mon ma nyégle mu mintjep mi num ngandak,”+ hala nyen Yéhôva Nyambe nu Israel a mpot.
7 I kel i, mut a ga béñge Nhek wé, a ga lek Numpubi nu Israel mis. 8 A ga béñge bé muu ma bisesema,+ nson u moo mé;+ gwom a bi bañ ni dinoo tjé, a ga lek ha bé gwo mis, to mél mapubhaga,* to muu ma binjinjiñ.
9 I kel i, bitison gwé bi bi gwé mapénd bi ga yila kiki bum le ba ntjôô ikété lipan,+
kiki ntjep le ba ntjôô i bisu bi bon ba Israel;
bi ga yila ñoñ.
Inyu hala nyen u nsal nwom minlam,
ndi u mbel bisok bi bi nlôl yak nkén mut.*
11 Njamuha, u nkéñ wom woñ lipénd;
kegla, u mboñ le mbôô yoñ i oo,
ndi libumbul joñ li ga nyoi i kel u ga kwo kon, u nogok ki njôghe i i mal bé.+
12 Emblana ki! Liyôgbe li ngandak biloñ,
bi nyiñgha kiki tuye!
Biloñ bi nyôgbe,
liyôgbe jap li yé kiki liyôgbe li malép ma ma gwé ngui!
13 Biloñ bi nyôgbe kiki ngandak malép.
Nyambe a ga kogse gwo, bi ga ke ngwéé haa,
a ga luhul gwo kiki bikôgôô bi bi yé i ngii dikôa le mbebi i nkena,
kiki biloo le mbuk mbebi a nkiiñaha.
14 I ngéda kôkôa i nkwo, ba nkon woñi.
Ilole kel i nye, ba ga ba ha bé.
Hala nyen i bôt ba njôs bés gwét ba ga yila,
i jam lini jon li ga pémél i bôt ba nkadal nkus wés.
18 Ngoo ni loñ i het bipapai bi bitandi bi nyôgbe,
yon i yé nyoo i nkoñ u balom ba Étiôpia!+
2 I ñom balegelnwin le ba lôô i tuye,
le ba yap malép ni môñgô mi mi yé mbañak ni makai, i nkal le:
“A balegelnwin ba makwasi, kena
i loñ i mimbôñgô mi bôt mi mi gwé kôgôô i nse,*
litén li ba nkon woñi homa nyensôna,+
loñ i i gwé ngui, i kenek ki i gwét,*
loñ le balom ba nkulna biték.”
3 A bôt ba loñ bobasôna, yak ni bé ba ni nyééne hana ’isi,
i jam n’a tehe li ga ba kiki yimbne* le ba ntéé i ngii dikôa,
i jam n’a nok li ga ba kiki hioñ le ba nhem.
4 Inyule Yéhôva a bi kal me le:
“M’a mom nwee, me béñgege liyééne jem,*
kiki lék i mapubi ma hiañgaa,
kiki ond i i nti manwee i ngéda lék i libumbul.
5 Inyule ilole libumbul li mbôdôl,
i ngéda mbônji i mal pam, i yila ki minhôôlak mi matam,
ba ga kit bipom lôñni njasô,
ba ga kit yak minkôô mi mi ñandal, ba héya nwo.
6 Ba ga ti mim nwap dinuni di dikôa di di nje mim,
yak ni binuga bi bikai bi yé hana ’isi.
Dinuni di di nje mim di ga tégbaha sép i je mim nwap,
yak binuga bi bikai gwobisôna hana ’isi bi ga tégbaha ngéda libumbul i je mim nwap.
7 Ha ngéda i, ba ga lona Yéhôva nu mintôñ mi gwét likébla li li nlôl
i loñ i mimbôñgô mi bôt mi mi gwé kôgôô i nse,*
litén li ba nkon woñi homa nyensôna,
loñ i i gwé ngui, i kenek ki i gwét,*
loñ le balom ba nkulna biték.
Ba ga kena likébla li i homa Yéhôva nu mintôñ mi gwét a bi biine jôl jé: hikôa Siôn.+
19 Mbagi kogse inyu Égiptô+ ini:
Nuna-ki! Yéhôva a bédi i ngii ond i i nke ngwéé, a yé i lo i Égiptô.
Bisat bi Égiptô bi ga sehla i bisu gwé,+
yak miñem mi bôt ba Égiptô mi ga nyimbi.
2 “M’a kéñha bon ba Égiptô bo ni bo,
ba ga jo bo ni bo,
hiki mut a jôhak maasañ ni mut wé libôk,
tison i jôhak tison, ane i jôhak ane.
3 Mahoñol ma bôt ba Égiptô ma ga yubda,
m’a yubdaha yak bipék gwap.+
Ba ga ke i bat bisat gwap mahôla,
bôt bap ba makañ, bôt ba nkwel ni bawoga, ni bôt ba mis ma-na.+
4 M’a sem bôt ba Égiptô i moo ma béba ñane,
kiñe i gwé ñem mbe yon y’a ane bo,”+ hala nyen bañga Nwet le Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot.
5 Malép ma tuye m’a sa,
yak balom b’a sa, ba num yaga.+
6 Balom ba ga numb bôô njiñ;
diléléba di lom Nil nu Égiptô di ga sa, di num ki.
Makai ni bilagal* bi ga yuyi.+
7 Bikai bi bi yé i ngwañ lom Nil, i homa lom Nil a nsul tuye,
Mbebi y’a kena gwobisôna, bi ga ba ha bé.
8 Balop tjobi ba ga ee,
i bôt bobasôna ba nleñ minlop i lom Nil ba ga bégél,
nsoñgi u bôt ba nleñ mbunja yap ikété malép u ga sôs.
10 Babañ mabadô ba Égiptô ba ga tjiba;
bôt ba bôlô bobasôna ba ga siida.*
11 Baane ba Zôan+ ba yé bijôñ.
Bati Faraô maéba ba ba nlôôha bana pék ba nti nye maéba+ mabe.
Lelaa ni nla kal Faraô le:
“Me nlôl i mbôda i bôt ba pék,
me yé mbôda i bikiñe bi kôba”?
12 Hee bôt boñ ba pék ba yé?+
Ba kalak we i jam Yéhôva nu mintôñ mi gwét a nkit le a mboñ Égiptô ibale ba nyi jo.
14 Yéhôva a nyumus nye;+
yak bo ba nlugha Égiptô ikété mam momasôna a mboñ,
a yila kiki mut nu a nhiôô maok, a lo, ndi a sendi i ngii bilôô gwé.
15 Égiptô a ga la bé boñ jam jo ki jo,
to ño, to nwel, to bipom, to bikai* bi ga la bé boñ jam jo ki jo.
16 I kel i, bôt ba Égiptô ba ga boñ kiki bôda: ba ga sehla, ba kon woñi inyule Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpa woo inyu jôs bo.+ 17 Loñ Yuda i mba i nkônha bôt ba Égiptô woñi. Ba mbôdôl sehla ibale mut a nsima ndik Yuda, inyule Yéhôva nu mintôñ mi gwét a nkit le a nkogse bo.+
18 I kel i, bitison bitan bi loñ Égiptô bi ga pot hop u Kanaan,+ bi kumuk soñ le bi ga téñbe i gwélél Yéhôva nu mintôñ mi gwét. Tison yada mu y’a séblana le Tison i tjiba.
19 I kel i, juu li bisesema inyu Yéhôva li ga ba i ñemkété u loñ Égiptô, yak jél inyu Yéhôva li ga ba i nwaa wé u nkoñ. 20 Hala a ga ba yimbne ni mbôgi i loñ Égiptô inyu Yéhôva nu mintôñ mi gwét; inyule bôt ba ga lôndôl Yéhôva inyule ba yé i tét bo, ndi a ga ômle bo ntohol, bañga ntohol yaga, nu a ga tohol bo. 21 Yéhôva a ga boñ le bôt ba Égiptô ba yi nye, yak bôt ba Égiptô ba ga yi Yéhôva i kel i, ba ga sémél Yéhôva bisesema ni makébla, ba bôn nye mam, ba yônôs mo. 22 Yéhôva a ga bép Égiptô,+ a bébék, a mélhak ki makon mé; bôt ba ga témb yak Yéhôva, a ga emble masoohe map, a mélés ki makon map.
23 I kel i, nloñ nkeñi+ w’a nyodi i Égiptô, u kenek i Asiria. Ha nyen bôt ba Asiria ba ga ke i Égiptô, yak bôt ba Égiptô ba ga ke i Asiria; Égiptô bo Asiria ba ga gwélél Nyambe lôñ yada. 24 I kel i, Israel a ga ba nu yônôs aa lôñni Égiptô bo Asiria;+ a ga ba jam li bisai hana ’isi, 25 inyule Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mal sayap bo, a kalak le: “Bisai bi ba ni litén jem Égiptô, ni nson u moo mem le Asiria, yak ni ngababum yem le Israel.”+
20 I nwii kiñe Asiria le Sargôn a bi ep tartan* i jôs tison Asdôd,+ tartan a bi ke a yémbél tison i Asdôd, a yoñ ki yo.+ 2 Ha ngéda i, Yéhôva a bi kal Yésaya,+ man Amôz, le: “Ke héya nsugut u nkañ i bôbôk, u héya ki bitamb bi yé we i makôô.” Hala ki nyen Yésaya a bi boñ, a bedek a sôhôk nyuu nso* ni makôô nso.
3 I mbus, Yéhôva a kal le: “Kiki ngwélél wem Yésaya a bi boñ nwii maa, a bedek a sôhôk nyuu nso ni makôô nso le hala a ba yimbne+ ni mabéhna inyu jam li li bi kéla inyu Égiptô+ ni Étiôpia,+ 4 hala nyen kiñe Asiria i ga kena bôt ba Égiptô+ i mok ni bôt ba Étiôpia i minkôm, boñge ni mimañ mi bôt, ba bak nyuu nso ni makôô nso, gwep bi bak bo i mbégdé, inyu wonyuu* i Égiptô. 5 Ba ga kon woñi, ba wo ki nyuu inyule ba bôdlak Étiôpia ñem, ni inyu Égiptô nu a boñok le ba ngôgôp.* 6 I bôt ba nyééne i loñ i yé ipañ tuye ba ga kal i yokel nu le: ‘Béñgnana i jam li mpémél botñem yés, i homa di kenek ngwéé le di kôhna mahôla, di tohla ki i moo ma kiñe Asiria! Lelaa d’a pei nano?’”
21 Mbagi kogse inyu ñoñ u u yé kiki tuye:*+
kiki mbuk mbebi nu a nhôñ i nwelmbok, a sahak gwom gwobisôna,
ndutu i nlôl i ñoñ, loñ i i nkônha woñi.+
2 Me ntehe yiinda i i nkônha woñi:
Mut nliba a nliibana bôt,
yak ntjé-bôt a ntjé bôt.
Bedek, a Élam! Kéña tison, a Média!+
M’a mélés i ndutu yosôna a nôgha bôt.+
3 Inyu hala nyen me nsiida ngandak.*+
Nkôôga u gwé me,
kiki muda nu a nsômbôl gwal.
Me nok njôghe ngandak kayéle maôô mem ma noga bé;
me nok njôghe ngandak kayéle mis mem ma ntehna bé.
4 Ñem u mpabla me; nyuu i nsehla me inyule me nkon woñi.
U u me bemek le u sude, wo unu u nkahal kônha me woñi.
5 Kôôbana téblé, tega biyééne!
Jena, nyona!+
Telbana a baane, hoa biben môô!
6 Inyule Yéhôva a nkal me le:
“Ke téé mut faa, a kal i yom a ntehe.”
7 A bi tehe kak gwét le bihosi bi ñôt,
kak gwét le magas ma ñôt,
kak gwét le kamél i ñôt.
A yoñok ngéda i béñge loñge loñge.
8 I mbus, a kônd kiki mbondo njéé le:
“A Yéhôva, me téé i ngii nkum ntat ngéda yosôna njamuha,
me yé i faa hiki u.+
9 Béñgnana i jam li yé i njel:
bôt ba bédi i ngii kak gwét le bihosi bi ñôt!”+
I mbus, a pot makeñi le:
“A mal kwo! Babilôn a mal kwo!+
Mintjok mi biôñgba nwominsôna mi banyambe bé mi nkwo ’isi, mi nyugda!”+
10 A litén jem, we nu ba bi tét kiki blé,
we nu u yé mimbom* mi litidil jem,+
me ñañle we i jam me bi nok yak Yéhôva nu mintôñ mi gwét, Nyambe nu Israel.
11 Mbagi kogse inyu Duma* ini:
Mut a yé i sébél me, a bak i Séir:+
“A mut faa,* ngeñ yañen i ngi yii ilole kel i nye?
A mut faa, ngeñ yañen i ngi yii ilole kel i nye?”
12 Mut faa a timbhe le:
“Kel i yé bebee ni ye, yak u u yé bebee ni sude.
Ibale ni nsômbôl bat mbadga, bada.
Tiimbana lo!”*
13 Mbagi kogse inyu tegep mbok i i yé i ñoñ:
N’a tégbaha u i lipan, i tegep mbok i i yé i ñoñ,
a bôt ba Dédan+ ba ni nke liké i ngii kamél.
14 I mut nyus malép i gwé, tina nye malép,
a bôt ba nyééne i loñ Téma,+
i bôt ba nke nyemb ngwéé, tina bo bret.
15 Inyule ba bi ke pansoñ ngwéé, pansoñ le ba mpémés i sogoo yé;
mpihlôñgô u u yé bebee ni leñ likoñ, yak ni mbimba i gwét, ba bi ke gwo ngwéé.
16 Inyule Yéhôva a bi kal me le: “I ngi yii nwii wada, kiki mut bôlô a nsoñgol nwii,* lipém li Kédar+ jolisôna li ga mal. 17 I baleñ mimpihlôñgô ba ga yégle ikété bôt ba gwét ba Kédar, ba ga ba ndék inyule Yéhôva, Nyambe nu Israel, a mal pot.”
22 Mbagi inyu Nsôsôgô u yiinda:*+
kii i mboñ we? Inyuki bôt boñ bobasôna ba mbet i ngii minyôl?
2 Liyôgbe li bé i weeni ngandak,
u bé tison le bôt ba mbet ba sôhôk, tison i mangand.
Pansoñ bé yon i bi nol bôt boñ,
ba bi wo bé to i gwét.+
3 Baane boñ ba mbanda bobasôna ba bi ke ngwéé.+
Ba bi gwéla, ba ke i mok ibabé le mut a leñ mpihlôñgô.
I bôt bobasôna baoo ba bi koba, ba bi yila bôt ba mok,+
yak ni bôt ba bi ke ngwéé haa.
4 Inyu hala nyen me bi kal le: “Ni béñge bañ me,
nwaha me me ee.+
5 Inyule hilo hini hi yé hilo i yubda, hi tjiba ni hi mahel+
le Nwet Bayemlikok, Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ñom
i Nsôsôgô u yiinda.
Lipénd li yé i bugi,+
yak nlondok u nôga i ngii hikôa.
7 Minsôsôgô* nwoñ minlam
mi ga yon ni bikak bi gwét,
yak bihosi* bi ga telep i manwemel ma tison,
8 ba ga héya i yom i nsôñ Yuda.
“I kel i, ni ga bôdôl bijôl bi gwét bi Ndap lipan ñem,+ 9 n’a tehe ngandak bahoma ba ba bi bugi mu lipénd li Nkoñ u David.+ N’a tééda ki malép mu titimba i makuli.+ 10 N’a soñgol mandap ma Yérusalem, n’a bôk ki mandap inyu tibil lipénd. 11 N’a boñ bômbôô pan ipôla mapénd mo ima inyu tééda malép ma nlômbi titimba, ndi n’a bôdôl bé Nhek nan nunkeñi ñem, n’a béñge bé to nu a bi kôôba i mam mana ibôdôl kôba.
12 I kel i, Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu mintôñ mi gwét
a ga ti kunde le bôt ba ee, ba jôp malep,+
ba homb miño, ba haba ki minsugut.
13 Ndi iloole ba boñ hala, ba ga naña mangand, ba konok maséé,
ba nolok nyaga, ba nolok mintômba,
ba jek nuga, ba nyok wai.+
Ba kalak le: ‘Di jek, di nyok, inyule yani d’a wo.’”+
14 I mbus, Yéhôva nu mintôñ mi gwét nyemede a bi pot i maôô mem le: “‘I béba nan ini i ga séha bé letee ni wo,’+ hala nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot.”
15 Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu mintôñ mi gwét a nkal le: “Kena yak kindak nunu le Sebna,+ nu a ñéga mam ma ndap* kiñe, kala nye le: 16 ‘Kii u gwé hana, limbe lihaa u gwé hana inyu boñ le u tém soñ hana inyu yoñ?’ A nkôñg yaga ngok i homa a nyôgi inyu soñ yé; a mbol yaga liaa inyu kôôbana nyemede linôyôi.* 17 ‘A mut nunu, Yéhôva a ga bes we ’isi, a gwel ki we ni ngui. 18 A ga kañ we, a sude, a leñ ki we kiki bol i loñ ikeñi. Nyoo nyen w’a wél, nyoo ki nyen bikak gwoñ bi gwét bi ga ba, hala a ga ba hison inyu ndap i nwet woñ. 19 M’a héya we tel yoñ, me luhul ki we i homa woñ bôlô.
20 “‘I kel i, m’a sébél ngwélél wem Éliakim,+ man Hilkia, 21 m’a ha nye mbôñgô woñ mbot, me tibil téñ nye ngôli yoñ,+ me ti ki nye énél* yoñ. Nyen a ga yila isañ inyu bôt ba Yérusalem ni inyu bôt ba mbôda Yuda. 22 Me ga kéi hiliba hi ndap David+ i bituu gwé. Ibale a nyibil, mut numpe a ta bé le a yip; ibale a nyip, mut numpe a ta bé le a yibil. 23 Me ga ôm nye siñ siñ kiki tone le ba ntômôl i homa a nlet, a ga yila kiki yééne ane i lipém inyu lihaa li isañ. 24 Ba ga kéi lipém* jolisôna li lihaa li isañ i ngii yé, mbôda yé ni boñge batitigi ba ga bôdôl nye ñem wengoñle bon ba biséya bobasôna, madis, ni dibôi dikeñi tjodisôna, bi bi kéi i tone.
25 “‘I kel i, hala nyen Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot, ba ga héya i tone a yé ntômlak i homa a nlet,+ ba ga kit nye, a kwoo; gwom a bak a nit bi ga kwo, bi bôô inyule Yéhôva nyemede a mpot hala.’”
23 Mbagi kogse inyu Tir:+
béglana, a bisitima bi Tarsis!+
Homa bisitima bi ntelbene a ntjiba, mut nye ki nye a nla ha bé jôp mu.
I loñ Kitim+ nyen ba nyeelene bo hala.
2 Moma nwee, a bé ba ni nyééne ipañ tuye.
Bôt ba nyuñga ba Sidôn+ ba ba nyap tuye ba bi kwés we ngwañ.
4 A Sidôn, kon hison, we nu u yé lisolbene li ngui, li li yé ipañ tuye,
inyule tuye a nkal le:
5 Kiki bôt ba bi siida i ngéda ba bi nok ñañ inyu Égiptô,+
hala nyen bôt ba ga siida i ngéda ba ga nok ñañ inyu Tir.+
6 Yaba tuye letee ni i Tarsis!
A bôt ba nyééne ipañ tuye, béglana!
7 Baa i tison ini bé yon i bé kon maséé i ngéda kôba, ibôdôl i dilo tjé di bisu?
Bôt bé ba bé ke i yééne i biloñ bi yé haa.
8 Njee a nyoñ makidik i kogse Tir,
Tir nu a bé kébha bôt mintut mi ane,
nu bôt bé ba nyuñga ba bé baane,
nu bôt bé ba nyuñga ba bééna lipém ni nkoñ ’isi wonsôna?+
9 Yéhôva nu mintôñ mi gwét nyemede nyen a nkit hala,
inyu mélés bilama gwé gwobisôna bi bi bé ti nye ngôk,
inyu boñ le i bôt bobasôna ba bééna lipém hana ’isi ba wo nyuu.+
10 Yap loñ yoñ kiki lom Nil, a ngond Tarsis.
Homa ba ntiblene* bisitima a ta ha bé.+
11 A bi sambal woo wé i ngii tuye;
a bi nyiñgis biane.
Yéhôva a bi ti oda le ba tjé masolbene ma ngui ma Fénikia.+
12 A kal le: “W’a kon ha bé maséé,+
a we nu ba ntééñga, we ngond Sidôn i i yé ngi yi munlôm.
Telep, yap tuye letee ni i Kitim.+
To nyoo u ga ba bé nwee.”
13 Nuna-ki! Loñ i bôt ba Kaldéa.+
I litén lini, he Asiria bé+
jon li bi yilha nye liyééne li binuga bi ñoñ.
14 Béglana, a bisitima bi Tarsis!
Inyule lisolbene li ngui linan li ntjiba.+
15 Ibôdôl i kel i, bôt ba ga hôya Tir 70 ma nwii,+ hala a yé nwii mi niñ mi* ngim kiñe. I mbus 70 ma nwii, i jam ba mpôdôl munu hiémbi hini inyu muda libambe, jon li ga pémél Tir:
16 “Yoñ hiluñ hioñ, kiiña ni tison yosôna, a muda libambe nu ba mal hôya.
Tibil yaga kôt hiluñ hioñ;
tôp ngandak tjémbi,
inyu boñ le ba hoñol we.”
17 I mbus 70 ma nwii, Yéhôva a ga yoñ ngéda ni Tir, Tir a témb ki a kôhna nsaa u libambe jé, a kee ki i ndéñg ni biane bi nkoñ ’isi gwobisôna, i bahoma bobasôna. 18 Ndi yéñe yé ni nsaa wé bi ga yila gwom bipubhaga inyu Yéhôva. Ndi a ga tééda bé gwo, to bii gwo ipañ, inyule nsaa wé u yé inyu bôt ba nyééne i bisu bi Yéhôva, kayéle ba je, ba nuu, ba haba ki mambot malam.+
24 Nuna-ki! Yéhôva a yé i boñ le loñ* i yégle hôlô, i yégle ki nso.+
A ntjé yo,*+ a sand ki i bôt ba nyééne mu.+
2 I nlélém jam won w’a pémél bôt bobasôna:
mut loñ ni biprisi,
ngwélél nu munlôm ni isañ wé bôlô,
ngwélél nu muda ni nyañ wé bôlô,
nu a nsomb ni nu a nuñul,
nu a mpôôs ni nu a mpoo,
nu a mbat mapil ni nu a gwé mapil.+
4 Loñ i yé ikété maéya;*+ i ñôbi.
Hisi hi nwaa; hi nti ha bé bijek.
Mintôô mi bôt mi loñ mi gwééba ha bé.
6 Inyu hala nyen ndiihe i yé i tjé loñ,+
bôt ba nyééne mu ba gwé nsohi.
Inyu hala nyen nsoñgi u bôt u nsôs,
ndék bôt yon i nyégle.+
8 Tjémbi di maséé di bôt ba nkôt dingoma di mal;
liyôgbe li bôt ba yé i ngand li ta ha bé;
tjémbi di maséé di bôt ba nkôt diluñ di mal.+
9 Ba nyo wai ibabé i tôp tjémbi,
bôt ba nyo maok ndi ma nlôlôl bo.
10 Tison i i nyégle hôlô, i ntjiba;+
hiki ndap i yé nkwéhék, mut a nla bé jôp.
11 Bôt ba nlond i minloñ inyule wai i ta bé.
Maséé momasôna ma mal;
i maséé ma bé i loñ, ma ta ha bé.+
12 Tison i nyila likund;
nwemel u nyugda, u yila nwind binan.+
13 Inyule munu loñ ini, ikété matén, mam ma ga ba
kiki i ngéda ba mbép mintjep mi e ôlivé le matam ma kwoo,+
kiki mut a mbada matam ma nkôô wai i ngéda libumbul li mal.+
14 Bôt ba ga bédés makiñ,
ba ga leñ diléla.
Ibôdôl i tuye* ba ga añal lipém li Yéhôva.+
15 Inyu hala nyen ba ga ti Yéhôva lipém i nkoñ u mapubi;*+
ba ga ti jôl li Yéhôva Nyambe nu Israel lipém i biôn bi tuye.+
16 Di nok tjémbi di nlôl i masuk ma hisi, di kalak le:
“Lipém* li ba ni Nu a téé sép!”+
Ndi me kal le: “Ngui i mal me, ngui i mal me!
Ngoo ni me! Bôt ba nliba ba nliibana bôt;
ni malôga bôt ba nliba ba nliibana bôt.”+
17 A we nu u nyééne mu loñ, woñi, bibee ni tjandi gwon bi mbem we.+
18 I mut a ga ke mbimba i i nkônha woñi ngwéé, a ga kwo ikété bee,
I ngéda makôga ma ngii ma ga yibla,
dikuu di loñ di ga nyeñg.
20 Loñ i ndiñg kiki mut le a nhiôô maok,
i ndeñg ini pes ni ii kiki lap le mbebi i mpôgôs.
Béba yé i nyidil yo,+
i ga kwo kayéle y’a telep ha bé.
21 I kel i, Yéhôva a ga kogse ntôñ gwét u ngii,
yak ni bikiñe bi hisi.
22 A ga kot bo
kiki ba nkot bôt ba mok ikété bee,
a ga kwéhne bo i ndap mok;
i mbus ngandak dilo, a ga kogse bo.
23 Sôñ i i nyon libôñ y’a wo nyuu,
yak hiañgaa hi hi mbai hi ga kon hison,+
inyule Yéhôva nu mintôñ mi gwét a nyila Kiñe+ i hikôa Siôn+ ni i Yérusalem,
25 A Yéhôva, u yé Nyambe wem.
Me nti we lipém, me mbégés ki jôl joñ,
inyule u bi boñ mam ma hélha,+
u bi kit le u mboñ i mam ma ibôdôl behee,*+
u nyônôs ki bañga yoñ,+ u kôli le ba bôdôl we ñem.
2 Inyule u bi yilha tison nwind u ngok,
u yilha tison i gwé mapénd ma ngui likund.
Nkum ndap u nkén mut u ta ha bé tison;
w’a ôña ha bé kekikel.
3 Inyu hala nyen litén li li gwé ngui li ga ti we lipém;
tison i biloñ bi bi ntét bôt i ga kon we woñi.+
4 Inyule u nyila lisolbene li ngui inyu nu a gwééba bé,
lisolbene inyu hiyeyeba hi hi yé ikété njiiha,+
homa mut a nla solbene mbuk mbebi,
yiye inyu mut a nsolop hiañgaa.+
I ngéda nhébék u bôt ba ba ntét bape u yé kiki mbuk mbebi nu a nkumul libap,
5 kiki lék i ntagbe i nnumuk nkoñ,
hala nyen u mômôs liyôgbe li bakén ba bôt.
Kiki lék i mal i ngéda ond i nhô ngii,
hala nyen hiémbi hi bôt ba ntét bape hi mom nwee.
6 Munu hikôa hini,+ Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga naña matén momasôna
i ngand bijek bilam,+
i ngand wai ilam,*
bijek bilam bi bi gwé binuga bilam,*
wai ilam le ba mbaa.
7 Munu hikôa hini, a ga héya* i ntendi u nhô matén momasôna,
ni i libadô li yé i ngii biloñ gwobisôna.
A ga héya wonyuu i litén jé kayéle y’a ba ha bé hana hisi hiosôna,
inyule Yéhôva nyemede nyen a mpot hala.
9 I kel i, bôt ba ga kal le:
“Nuna-ki! Nyambe wés nunu!+
Yéhôva nunu!
Di bi bôdôl nye ñem.
Di konok maséé, di hagak ki inyule a ntohol bés.”+
10 Inyule woo u Yéhôva w’a kahap i ngii hikôa hini,+
ndi ba ga tidbe Môab i homa wé,+
kiki ba ntidbe minumuk mi bikai inyu pôdna nwo ni tjibi di binuga.
12 Tison i i gwé mapénd ma ngui, mapénd ma ma yé i ngii inyu sôñ yo,
a ga bôk yo;
a ga bes yo ’isi; ñ, i lipum li biték.
26 I kel i, i hiémbi hini hi ga tuba+ i loñ Yuda:+
“Tison yés i gwé ngui.+
Kiki mapénd ni matédél ma ntohol tison, hala nyen a* ntohol yo.+
2 Yiblana manwemel ma tison+ inyu boñ le loñ i i téé sép i jôp,
loñ i i nôgôl Nyambe.
3 W’a sôñ i bôt ba nigbene we ni ñem wap wonsôna;*
w’a ti bo nsañ ngéda yosôna,+
inyule wen ba mbôdôl ñem.+
5 Inyule a nsuhus bôt ba nyééne i homa a nyôgi, i tison i nyôgi.
A nsuhus i tison i,
a nsuhus yo letee ni ’isi;
a nleñ yo ikété lipum li biték.
6 Makôô ma bôt ba nok ndutu ma ga tidbe yo,
ñ, mabal ma bôt ba ba gwééba bé.”
7 Njel i mut a téé sép i téé sép.*
Hala kiki u téé sép,
w’a boñ le njel i mut a téé sép i tegep.
8 A Yéhôva, di noñ njel i mbagi sép yoñ,
di mbôdôl we ñem.
Ngôñ yés i yé le di bigda we, di bigda ki jôl joñ.
9 Ni juu, ñem wem wonsôna u gwé ngôñ ni we,
ñ, me nhoñol we ibabé waa;+
inyule i ngéda u nkéés hisi,
bôt ba loñ ba nigil telepsép.+
10 To ibale ba mbôñôl béba mut loñge,
a ga nigil bé telepsép.+
11 A Yéhôva, u bi pa woo i ngii, ndi bibéba bi bôt bi ntehe bé wo.+
Ba ga tehe lelaa u mpala sôñ litén joñ, ba wo nyuu.
Ñ, i hié u nkuye inyu baoo boñ hi ga ligis bo.
14 Ba yé nwok; ba ga niñ ha bé.
Nyemb i nloo bo ngui, ba ga telep ha bé.+
Inyule u bi kogse bo,
u tjé bo, u sas bo kayéle mut a nsima ha bé bo.
U tiigaha ki minwaa mi nkoñ nwominsôna le loñ i kônde keñep.+
16 A Yéhôva, i ngéda ndutu, i weeni nyen ba bi hielba i bat mahôla;
i ngéda u bi kodol bo, ba bi yible we miñem nwap ikété masoohe, ba soogaga.+
17 Kiki muda jém nu a yé bebee ni gwal,
nu a nkôôga, a nogok njôghe, a londok,
hala nyen u bi yilha bés, a Yéhôva.
18 Di bé jém, di bi kôôga,
ndi a yé wengoñle mbebi yon di bi gwal.
Di bi tohol bé loñ,
man nye ki nye a bi gwéé bé le a yééne mu loñ.
19 “Bawoga boñ ba ga témb ba niñ.
Inyule manwee moñ ma yé kiki manwee ma maye ma kel,*
i bôt nyemb i bi loo ngui, hisi hi ga nwas bo le ba témb ba niñ.*
21 Inyule Yéhôva a nyodi i liyééne jé, a yé i lo
i kéés bôt ba nyééne ikété loñ inyu bibéba gwap;
i matjél ma nkuba i loñ ma ga yeli,
loñ i ga sôô ha bé i bôt ba bi nôla.”
27 I kel i, Yéhôva a ga gwélél pansoñ yé ikeñi i i nhoo, i kônhaga woñi,+
inyu kogse Léviatan,* nyoo i i ñôdba,
Léviatan, nyoo i i nkiiba,
a ga nol nuga ikeñi i i yé ikété tuye.
2 I kel i, ni ga tubul nye* i hiémbi hini:
“Wom u minkôô mi wai u nti wai i i mpam lihus!+
3 Me Yéhôva, men me ntat nye.+
Me nkôp nye malép hiki ngéda.+
Me ntat nye juu ni njamuha,
mut nye ki nye a mboñ bé nye béba.+
4 Hiun hi ta bé me i ñem.+
Ndi ibale mut a mbel biloo ni bikai mu wom wem u minkôô mi wai, m’a jôs nye.
M’a tidbe gwo, me ligis gwobisôna.
5 Ibale hala bé, a loo a solop i lisolbene jem li ngui.
A kôp nsañ ni me;
ñ, a kôp yaga nsañ ni me.”
7 Baa nu a mbép nye, a nlama bép nye i nya ndôm i?
Baa a nlama nôla kiki a bi nol bôt bape?
8 U ga jôs nye lôñni nlondok, u huuha ki nye.
W’a luhul nye lôñni ngui nhébék woñ, i kel mbebi i nlôl likôl y’a hôñ.+
9 Haana nyen béba i Yakôb i ga nwéhlana,+
i mam mana mon a ga boñ i ngéda béba yé i nséha:
a ga nyugut ngok yosôna i juu li bisesema,
kiki ba nyugut pem,
10 Inyule bôt ba ga tjôô tison i i gwé mapénd ma ngui;
bahoma binuga bi njél bikai ba ga yégle hôlô kiki ñoñ.+
Nyoo nyen man nyaga a ga kehel bikai, a nañal ki,
a je ki tjai di mintjep.+
11 I ngéda mintjep nwé mi ga kôt,
bôda ba ga lo, ba tjap nwo,
ba kodna nwo hié.
Inyule i litén lini li gwé bé yi.+
Inyu hala nyen Nhek wap a ga kônôl bé bo ngoo,
Nu a bi uñgus bo a ga bôñôl bé bo loñge.+
12 I kel i, Yéhôva a ga bép matam le ma kwoo ibôdôl i Lom* letee ni i lép* Égiptô,+ ndi bé bon ba Israel,+ n’a kot i matam ma, jada ni jada. 13 I kel i, hioñ hikeñi hi ga hem,+ i bôt ba yé bebee ni nyemb i loñ Asiria+ ni i bôt ba yé ntjamak i loñ Égiptô+ ba ga lo ba ôôp i bisu bi Yéhôva, i hikôa hipubhaga i Yérusalem.+
28 Ngoo ni ntut ane* u lipamal* u bôt ba lihiua ba Éfraim,+
mbônji i ntut wé i ga yuyi, i nimis bilama gwé,
yon i yé i ngii hikôa hi hi nha bijek, nyoo nyen i bôt wai i nloo ngui ba nyééne!
2 Nuna-ki! Yéhôva a ga om lôs mut i i gwé ngui.
Kiki nop matan-ga nu a nlo ni mbambat, ni mbuk mbebi nu a mbôk gwom,
kiki ôôm nop i i mboñ le malép ma hôl, ma yon homa nyensôna,
hala nyen a ga bes ntut ane ’isi ni ngui.
4 Mbônji i ntut wé i ga yuyi, i nimis bilama gwé,
yon i yé i ngii hikôa hi hi nha bijek,
i ga yila kiki litam li faigé li bisu, sép ngi bôdôl.
I ngéda mut a ntehe jo ndi a ket jo, a mpala milba jo.
5 I kel i, Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga yila ntut ane u lipém ni hikôtô hilam inyu bôt ba nyégle mu litén jé.+ 6 A ga ti bakéés mbuu wé le ba kéés ni telepsép, a yila ki lipigil li ngui li bôt ba ntelep i nwemel u tison inyu kolba baoo ba ba nlo i jôs bo.+
7 Wai i nyumus yak i bôt bana;
maok ma mboñ le ba ndiñg.
Prisi ni mpôdôl, liumb li nyumus bo;
wai i mboñ le ba gwé ha bé yi,
liumb li mboñ le ba kahal ndiñg;
biyiinda gwap bi nteembene bo;
ba mbaage i ngéda ba nkéés.+
8 Bitéblé gwap bi yé nyonok ni bilôô
homa nye ki nye a mpôp bé.
9 Njee ba ga niiga,
njee ba ga toñle nwin?
I bôt ba ntip nwas milik?
I bôt ba ntip tjilis méé?
10 Ba nkal le: “Ndik mambén ni mambén, ndik mambén ni mambén,
ndik bikila ni bikila, ndik bikila ni bikila,*+
ndék hana, ndék nyoo.”
11 Inyu hala nyen a ga gwélél bôt ba nkigbe* ni bôt ba mpot hop u loñ ipe inyu pôdôs bôt ba litén lini.+ 12 A bi kal bo i ngéda kôba le: “Linôyôi lini. I mut a yé nwaak, a noi hana; hana homa nunu nyen mut a nkôhna hogbe,” ndi ba bi tjél emble.+ 13 Jon Yéhôva a ga kal bo le:
“Ndik mambén ni mambén, ndik mambén ni mambén,
ndik bikila ni bikila, ndik bikila ni bikila,*+
ndék hana, ndék nyoo,”
kayéle i ngéda b’a kee,
b’a baage, ba kwoo ni mbus,
14 Jon emblana lipôdôl li Yéhôva, a bôt ba bikadba,
a baane ba litén lini, ba ba yé i Yérusalem.
15 Inyule ni nkal le:
I ngéda malép ma ga hôl, ma hô homa nyensôna,
ma ga tihba bé bés,
inyule di bi yilha bitembee lisolbene jés,
di bi solbene ikété malôga.”+
16 Jon haana nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva a nkal:
I mut a nhémle yo, a ga sehla bé.+
Matan-ga ma ga bôk masolbene ma malôga,
malép ma ga bet, ma hô lisolbene.
I ngéda malép ma ga hôl, ma hô homa nyensôna,
ma ga kulna bé.
19 Hiki ngéda ma mba ma ntagbe,
ma ga kulna bé:+
inyule ma mba ma ntagbe hiki kel,
juu ni njamuha.
Woñi won u ga boñ le ba nok nwin ba bi legel bo.”*
20 Inyule nañi i yé ititigi ngandak inyu boñ le mut a tibil sambla mu,
yak mboñ u yé kidik le u nla bé hô mut nyuu yosôna.
21 Inyule Yéhôva a ga boñ i jam a bi boñ i hikôa Pérasim;
a ga nyamnda kiki a bi boñ i nsôsôgô* u u yé bebee ni Gibéôn,+
inyu gwel nson wé, nson u u yé nkén jam,
ni inyu meehe bôlô yé, bôlô i i yé hélha.+
22 Nano, ni jôha ha bañ,+
tiga le ba kônde sude minkôô minan,
inyule me nok Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu mintôñ mi gwét
23 Sédna maôô, emblana me;
lega maôô, emblana ki i jam me mpot.
24 Baa nsalnwom a nla tégbaha kel yosôna i kwas* hisi ibabé le a nwes mbôô?
Baa a ga nyugut ndigi biték, nyugut ni nyugut?+
25 I ngéda a mal sal hisi,
baa a nwes bé hinda kumin, a bel ki kumin?
27 Inyule ba ngwélél bé kak ba ntidil kôn inyu tét hinda kumin,+
to makôô ma kak ma ntagbe bé i ngii kumin.
Ndi ba mbép hinda kumin ni kék,
ba mbép kumin ni mboñgo kék.
28 Baa mut a nkok blé i litidil li blé inyu boñ bret?
29 Yak i jam lini, Yéhôva nu mintôñ mi gwét nyen a mboñ jo,
bitééne* gwé bi yé bilam,
29 “Ngoo ni Ariel,* Ariel a yé Nkoñ u David a bi yééne lôñni bôt bé!+
nwii wada u ntagbe, umpe u noñ;
hala nyen yak mangand ma ntagbe, ngand yada i ntagbe,+ ipe i noñ.
2 Ndi m’a nôgha Ariel ndutu,+
maéya ni minlénd nwon mi ga ba nyoo,+
inyule a ga yilna me kiki homa ba nkuine juu li bisesema inyu Nyambe.+
3 Me ga hige we bipes gwobisôna,
me kéña we ni lipénd li bikék,
me bédés ki mangund ma biték inyu jôs we gwét.+
4 Ba ga bes we ’isi, ba wéha we nyuu;
ikété biték nyen u mba u mpôdôl,
biték bi ga boñ le i yom u mpot i nôga bañ.
Kiñ yoñ i mba i nlôl ’isi+
wengoñle kiñ i mut makañ,
kiki u mba u mpôdôl ikété biték, hop woñ u mba ndigi kiki minhuñbe.
5 Baoo* boñ ba ga ba ngandak kiki minluñ mi biték,+
yak limut li bôt li li ntééñga we li ga ba kiki bikôgôô le mbebi i nkena.+
I jam li, li ga bôña kunda yada, li ga puhe we.+
6 Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga yoñ ngéda ni we,
a sôñ we ni mbambat, ni nyeñg hisi ni manyiñgha makeñi,
ni mbuk mbebi, ni nop nkeñi, ni lindômbôô li hié likeñi.+
7 Hala nyen limut li biloñ gwobisôna li li njôs Ariel gwét,+
hala wee i bôt bobasôna ba nlo i jôs nye gwét,
ba ba nkéña nye ni bikak bi gwét,
ba ba nlona nye njiiha,
ba ga yila kiki eem, kiki yiinda i juu.
8 Ñ, hala a ga ba kiki mut nu njal i gwé, ndi a emel le a yé i je,
i ngéda a ntôde, a nkoba le njal i ngi gwé nye,
tole hala a ga ba kiki mut le nyus i gwé, ndi a emel le a yé i nyo,
i ngéda a ntôde, a nkoba le a yé nwaak, yak nyus i ngi gwé nye.
I jam li jon li ga pémél limut li biloñ gwobisôna
li li njôs hikôa Siôn gwét.+
Ba nhiôô, ndi wai bé yon i nhiuus bo;
ba nke ba ndiñg, ndi maok bé mon ma mboñ le ba ndiñg.
11 Hiki yiinda i nyilna bé kiki bibañga bi kaat le ba mband.+ I ngéda ba nti yo mut nu a nyi añ, ndi ba kal nye le: “Soho, añ makeñi,” a ga timbhe le: “Me nla bé añ, inyule kaat i yé mbandak.” 12 I ngéda ba nti mut nu a nyi bé añ i kaat i, ndi ba kal nye le: “Soho, añ yo,” a ga timbhe le: “Me nyi bé añ.”
13 Yéhôva a nkal le: “I litén lini li mbégés me ni nyo wap,
ba nti me lipém ni bibép gwap,+
ndi miñem nwap mi yé yaga haa ni me;
ba nkal le ba nkon me woñi, ndi ba noñ mambén ma bôt ba binam ma ba bi niiga bo.+
14 Inyu hala nyen memede me ga témb me boñ bihélha bi mam inyu litén lini,+
hélha ni hélha;
pék i bôt bap ba pék i ga mal,
yi i bôt bap ba gwé yi i ga nene ha bé.”+
15 Ngoo ni bôt ba nyéñ manjel momasôna i sôô Yéhôva bipék* gwap.+
Ba mboñ mam i jiibe,
ba kalak le: “Njee a ntehe bés?
Njee a yé le a yi i jam di yé i boñ?”+
16 Inyuki ni nkôde mam hala?*
Baa mma dibee ni ték lima ba kôli?+
Baa i yom mut a mboñ i nla tañba nu a mboñ yo, i kal nye le:
“Nye bé nyen a mma me”?+
Tole hibee hi nla kal inyu nu a mbañ hio le:
“A gwé bé yi”?+
18 I kel i, bôt ba ndok ba ga nok bibañga bi kaat,
yak bôt ba ndim ba ga tehna, ba ga ba ha bé ikété jiibe.+
19 Yéhôva a ga boñ le bôt ba suhulnyuu ba kon maséé ngandak,
Numpubi nu Israel+ a ga boñ le diyeyeba di ba maséé.
20 Inyule nu a ntét bôt a ga ba ha bé,
to mut bikadba a ga ba ha bé,
i bôt bobasôna ba yé bebee i boñ béba ba ga tjiba,+
21 ñ, i bôt ba mpot bitembee inyu ôm bape nsohi,
ba ñamb tjandi i nwemel u tison inyu mut nu a nlo i minkaa,*+
ba mpopoda inyu boñ le mut telepsép a kôhna bañ mbagi sép.+
22 Jon Yéhôva nu a bi kobol Abraham,+ a nkal mbôda Yakôb le:
“Yakôb a ga kon ha bé hison,
to su wé u ga unda ha bé le a nwo nyuu.+
23 Inyule i ngéda a ga tehe bon bé ikété loñ yé,+
ba ba yé minson mi moo mem,
ba ga pubus jôl jem;
ñ, ba ga pubus jôl li Numpubi nu Yakôb,
24 I bôt ba nyôm ikété mahoñol map ba ga bana yi,
yak i bôt ba ntjelel ba ga neebe le ba niiga bo.”
30 Yéhôva a nkal le: “Ngoo ni bon ba ndok,+
ba ba ñôô bipék bi bi ta bé bipék gwem,+
ba ba mboñ malômbla* ma ma ta bé sômbôl yem,*
le ndi ba boñok ndik béba ni béba.
3 Ndi lisolbene yak Faraô li ga yilna bé jam li hison,
i yéñ lisolbene i Égiptô li ga wéha bé nyuu.+
4 Inyule baane bé ba yé i Zôan,+
balegelnwin bé ba mbol i Hanes.
5 Bobasôna ba ga wo nyuu
inyule bôt ba Égiptô ba nla bé bane bo nseñ wo ki wo,
ba nla bé hôla bo, to bane bo mahee mo ki mo,
ndik hison ni wonyuu.”+
6 Mbagi kogse inyu binuga bi nwelmbok:
ba nlôô i loñ i njiiha ni i mandutu,
loñ i mbondo njéé, i mbondo njéé i i nkônd,
loñ i péé ni nyoo i i gwé mbôñ i nhoo nola,*
ba mbeglene lingwañ jap i ngii magas,
yak ni nkus wap i ngii matut ma kamél.
Ndi i mam mana ma ga bane bé bôt ba litén nseñ.
7 Inyule mahôla ma Égiptô ma yé yaga yañga.+
Jon me nsébél nye le: “Rahab,+ nu a mboñ bé yom yo ki yo.”
8 “Nano, kenek, tila bibañga bini i ngii libam i bisu gwap,
tila ki gwo i kaat,+
le bi bok mbôgi ngéda yosôna,+
i dilo di nlo.
10 Ba nkal batehemam le: ‘Ni tehna ha bañ,’
ba kalak batehe-biyiinda le: ‘Ni añle ha bañ bés biyiinda bi bi yé maliga.+
Kala bés mam ma ma nlémél* bés, hégdana ki biyiinda bi malôga.+
11 Nyodna i njel ilam; noña njel ipe.
Ni pôdôl ha bañ bés Numpubi nu Israel.’”+
12 Inyu hala nyen Numpubi nu Israel a nkal le:
“Kiki ni ntjél i lipôdôl lini,+
ni noñ malôga ni bitembee,
ni bôdlak ki gwo ñem,+
13 wee i béba ini i ga yilna bé kiki libap li li yé mbôak,
kiki libap likeñi li li nsedep, li bak bebee ni kwo.
Li ga kwo kunda yada le kundum!
14 Li ga bugi kiki hibee hi biték hi mma dibee,
hi hi nyugda kayéle pes to yada y’a yégle bé
le mut a nla yôñôl likalak i juu,
tole a nla ébél malép i sesep.”*
15 Inyule Nwet Bayemlikok le Yéhôva, Numpubi nu Israel a nkal le:
“Ibale ni ntémb i meeni, ni yén ki nwee, ha nyen n’a tohlana;
ngui nan y’a ba le ni yén nwee, ni bôdôl ki me ñem.”+
Ndi ni bi top bé boñ hala.+
16 Ni bi kal le: “To, di ga bet i ngii bihosi, di ke ngwéé!”
Ñ, ni ga ke yaga ngwéé.
“Di ga bet i ngii bihosi bi bi nhoo!”+
Jon yak i bôt ba ga noñ bé, ba ga hoo ngwéé.+
17 Hikôô hi bôt hi ga sehla i bisu bi mut wada;+
bôt batan ba ga boñ le ni kon woñi, ni kahal ke ngwéé
letee i bôt ba ga yégle i weeni ba yila wengoñle jél li li téé i ngii hikôa,
tole kiki kék i i gwé yimbne, i bak i téé i ngii man hikôa.+
Inyule Yéhôva a yé Nyambe nu telepsép.+
I bôt bobasôna ba nkônde bem nye* ba yé bokimasoda.+
19 I ngéda litén li ga yééne i Siôn, i Yérusalem,+ u ga ee+ ha bé. I ngéda u ga bat nye mahôla, a ga kônôl we ngoo; i ngéda a ga nok ndik kiñ yoñ, a ga timbhe.+ 20 To hala kiki Yéhôva a ga boñ le njiiha i ba bret binan, yak ndééñga i ba malép manan,+ Nniiga woñ Nunkeñi a ga solop ha bé, u ga tehe Nniiga woñ Nunkeñi+ ni mis moñ. 21 Ibale i mpam le u nimil, ndi u yoñ njel i nke i pes walôm tole i pes waé,+ maôô moñ ma ga nok kiñ i nlôl i mbus yoñ, i kalak le: “Njel ini.+ Kil mu.”
22 I silba u bi hoo munu biôñgba gwoñ, u ga yilha yo nyega, yak ni gôl u bi hoo munu bisat*+ gwoñ. U ga lep gwo* kiki libadô le muda nu a nkon sôñ a mal gwélél, u kal gwo le: “Mahindi mana!”*+ 23 A ga ti nop inyu mbôô yoñ u mbel,+ yak i bijek hisi hi ga ti bi ga ba ngandak,+ bi bak bilam.* I kel i, bémba yoñ i ga jél bikai i mambok makeñi.+ 24 Nyaga ni magas bi bi nsal hisi bi ga je kôn le ba mpep ni soble ni soso nwas nu mimpén maa, ba nés ki yo ni kai i i mbai.* 25 I kel ngandak manola, i ngéda minkum mi mandap mi ga kwo ’isi, diléléba ni balom+ bi ga ba i ngii dikôa dikeñi tjodisôna di di nyôgi ni i ngii bon ba dikôa bobasôna. 26 I kel Yéhôva a ga kañ litén jé bandas i homa li bi bugi+ a mélés ki mambabaa ma ndôm a bi bép bo,+ mapubi ma sôñ ma ga ba kiki mapubi ma hiañgaa; mapubi ma hiañgaa ma ga kônde bai ngélé isaambok,+ mapubi ma kel yada ma ga ba kiki mapubi ma dilo disaambok.
27 Nuna-ki! Yéhôva* a nlôl haa,
a nloñ ni hiun, a bak ikété ond i i gwé mbibi.
Bibép gwé bi yé nyonok ni liyot,
hilémb hié hi yé kiki hié hi hi nloñ ni ngui.+
28 Mbuu* wé u yé kiki lép u u nhôl ipam i joo,
inyu seghe biloñ ikété segesege nu tjiba;*
a ga som kei i manyo ma matén kiki hosi+ le ndi a boñ le ba nimil njel.
29 Ndi bé n’a tôp hiémbi hi hi yé kiki hiémbi mut a ntôp ni juu
miñem minan mi ga ba maséé kiki mut nu
a nke, a hemek hikos*
i njel i nke i hikôa hi Yéhôva, Liaa li Israel.+
30 Yéhôva a ga boñ le lipémba li kiñ yé li nôga,+
a ga sambal ki woo wé+ inyu bép ikété hiun hikeñi,+
ni lindômbôô li hié li li nloñ ni ngui,+
32 Hiki ngéda Yéhôva a mba a bép Asiria
mboñgo kék inyu kogse nye,
bôt ba mba ba nkôt dingoma ni diluñ,+
a ga sambal woo wé i jôs bo gwét.+
A mal koda juu li li yé likeñi, li bak ndip,
lôñni ngandak tjéé ni hié hi hi nloñ ni ngui.
Nhébék u Yéhôva u u yé kiki lép u solfa,
won u ga kuye Tôfet.
31 Ngoo ni bôt ba nsôs i Égiptô i bat mahôla,+
ba ba mbôdôl bihosi ñem,+
ba ba mbôdôl bikak bi gwét ñem inyule bi yé ngandak,
ba bôdlak yak bihosi bi gwét* ñem inyule bi gwé ngui.
Ndi ba mbat bé Numpubi nu Israel mahôla,
ba nyéñ bé to Yéhôva.
2 Ndi yak nye a gwé pék, a ga lona ki bikuu,
a ga héñha bé i yom a nkal.
A ga telep i jôs ntôñ u bibéba bi bôt,
ni i jôs i bôt ba nhôla baboñ mam mabe.+
3 Ngo bôt ba Égiptô ba yé ndigi bôt ba binam, ba ta bé Nyambe;
bihosi gwap bi yé minsôn, bi ta bé mbuu.+
I ngéda Yéhôva a ga sambal woo wé,
nu a nlo i ti mahôla a ga baage,
nu ba nlo i hôla a ga kwo;
bobasôna ba ga tjiba i nlélém ngéda.
4 Inyule Yéhôva a nkal me le:
“Kiki mbondo njéé tole man mbondo njéé a nhum inyu sôña nuga a ngwel
i ngéda ntôñ u batééda mintômba u nkodba inyu jôs nye,
i nkon bé makiñ map woñi,
to minlondok nwap mi nséhlaha bé yo;
hala nyen Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga sôs i jo gwét,
inyu sôñ Siôn ni hikôa hié.
5 Kiki dinuni di di mpala puue inyu lo i sôñ bon bap, hala nyen Yéhôva nu mintôñ mi gwét a ga pala lo i sôñ Yérusalem.+
A ga sôñ nye, a tohol ki nye
A ga yoñ ngéda ni nye, a péyés ki nye.
6 “A litén li Israel, témba yak nu ni bi ndogbene ni lipamal.+ 7 Inyule i kel i, hiki mut a ga lep banyambe bé ba silba ni ba gôl ba ba gwé bé nseñ, banyambe le bébomede ni bi bañ, ndi ki le hala a bé béba.
8 Pansoñ yon i ga nol man Asiria, ndi pansoñ i mut binam bé;
pansoñ yon i ga tjé nye, ndi pansoñ i mut binam bé.+
A ga ke pansoñ ngwéé,
ba nyégsa ki boñge bé ba wanda i sal bôlô njok.
9 Liaa jé li ga ke ngwéé inyule li nkon woñi,
baane ba ntôñ wé gwét ba ga sehla inyule ba ntehe yimbne,”*
hala nyen Yéhôva nu mapubi* mé ma yéne i Siôn, yak juu jé li hié i Yérusalem, a mpot.
2 Hiki wada wap a ga ba lisolbene i ngéda mbuk mbebi a nhôñ,
ni homa mut a nsolop* ôôm nop,
kiki diléléba i nnumuk nkoñ,+
ni kiki yiye i liaa likeñi i nkoñ u u nlék ngandak.
3 Ha nyen mis ma bôt ba ba ntehna ma ga ba ha bé nkwéhék,
yak maôô ma bôt ba ba noga ma ga kônde emble.
4 Miñem mi bôt ba ba mpabla i boñ mam mi ga yi jam,
yak dilémb di bôt ba nkigbe di ga pahal bibuk loñge.+
5 Ba ga sébél ha bé jôñ mut le mut likap,
to mut nu a mbôk mambén, ba ga sébél ha bé nye le ntôô mut.
6 Inyule jôñ mut i ga pot ndigi bijôñ bi mam,
ñem wé u nhek ndigi bipék bibe,+
inyu tinde bôt i yan* Nyambe ni i pot mam ma ma nkolba Yéhôva,
i nim mut njal i gwé bijek,
ni i nim mut nyus i gwé yom le a nyo.
7 Manjel ma mut nu a mbôk mambén ma yé mabe;+
a ntinde bôt i boñ mam ma nwéhna nyuu;
ni bitembee, a nkadal gwom bi mut a nok ndutu,+
to ibale hiyeyeba hi mpot maliga.
8 Mahoñol ma mut likap ma yé ndik le a kap,
a ntéñbe ki ni lem yé likap.*
9 “A bôda ba ba ndiihe bé jam jo ki jo, telbana, emblana i yom me nkal!
A bingond bi bi nyoñ bé ngéda ni jam jo ki jo,+ sédna maôô le ni nok i jam me mpot!
10 A bé ba ni ndiihe bé jam jo ki jo, i ngi yii nwii wada ni jam, ni ga sehla;
inyule litam li nkôô wai to jada li ga ba bé i ngéda libumbul li ga mal.+
11 A bôda ba ba ndiihe bé jam jo ki jo, kona woñi!
A bé ba ni nyoñ bé ngéda ni jam jo ki jo, sehlana!
Héyana mambot,
téña minsugut i bibôbôk binan.+
12 Siidana, ni béglak inyu
nwom mi bijek minlam ni nwom mi minkôô mi wai mi mi num ngandak matam.
13 Inyule biloo ni bie bi biloo bi ga hô hisi hi litén jem;
bi ga hô mandap momasôna ma ma bééna maséé,
ñ, tison i mahak.+
14 Inyule bôt ba ntjôô nkum ndap u u gwé ngui;
tison i i bé ikété liyôgbe i nyégle hôlô.+
Ôfel*+ ni nkum ntat bi ga yégle ngi bôt,
bi nyila paradis i magas ma bikai,
ni bahoma ba bikai inyu bémba.+
16 Ha nyen mbagi sép i ga yééne i ñoñ,
yak telepsép i yééne i wom.+
17 Bañga telepsép i ga lona nsañ,+
litam li bañga telepsép li ga ba le bôt ba ba nwee ntandaa ngéda, ibabé i kon jam jo ki jo woñi.+
18 Litén li ga yééne i homa nsañ u yé, ibabé nduña;
i mayééne ma yé nwee, ibabé i kon jam jo ki jo woñi.+
19 Ndi matan-ga ma ga tjé lipan,
tison yosôna i ga tjiba.
20 Maséé ni bé ba ni mbel mbôô bahoma bobasôna malép ma yé,
33 Ngoo ni we, a ntjé-bôt nu a yé ngi tjiba;+
a mut nliba nu ba yé ngi liibana!
I ngéda u mal tjé, yak we u ga tjiba.+
I ngéda u mal liibana bôt, yak we ba ga liibana we.
2 A Yéhôva, kônôl bés ngoo.+
Wen di mbôdôl ñem.
3 I ngéda matén ma nok mbimba yoñ ma nke ngwéé.
I ngéda u ntelep, biloñ bi nsanda.+
4 Kiki bitandi bi nsas hiki yom mu njel yap, hala nyen bôt ba ga kena nkus woñ;
bôt ba ga ôñla wo kiki liuñ li bitandi.
5 Yéhôva a ga kôhna lipém,
inyule a nyééne i bahoma ba nyôgi.
A ga boñ le Siôn a yon ni mbagi sép, yak ni telepsép.
6 Nyen di nla bôdôl ñem ngéda yosôna;
tohi ikeñi,+ pék, yi, ni likon Yéhôva woñi+
gwon bi yé masôô mé ma nkus.*
7 Nuna-ki! Bajogwét bap bakeñi ba mbégél i minloñ;
balegel manwin ma nsañ ba ñee ngandak.
8 Minloñ mi yé hôlô;
mut to wada a nôñôl bé i manjel.
9 Loñ i yé ikété maéya,* i nyuyi.
Libañ a nwo nyuu;+ a mbol.
Sarôn a nyila kiki ñoñ,
tjai di Basan ni di Karmel di nkudi.+
11 Ni nembee minumuk mi bikai, ni gwal bakalô.
Mahoñol* manan ma ga ligis bé kiki hié.+
12 Matén ma ga lék kiki washwash* le i mpél.
Ba ga loñ kiki biloo le mut a nkit, a ha gwo hié.+
13 A bé ba ni yé haa, emblana i jam me ga boñ!
A bé ba ni yé bebee, yina le me gwé ngui!
‘Njee ikété yés a nla niñ i homa hié hi nloñ ni ngui?+
Njee ikété yés a nla niñ i homa lindômbôô li hié li nlém bé?’
15 I mut a noñ telepsép hiki ngéda,+
a mpot i jam li téé sép,+
a ntjél gwélél malôga ni bitembee inyu kôhna yéñe,
moo mé ma nleege bé bitek, a nyoñ bé gwo,+
a nlô maôô mé le a emble bañ bipék bi manola,
a nyip mis le a tehe bañ mam mabe;
16 i nya mut i, i ga yééne i bahoma ba nyôgi;
bañga yé lisolbene* i ga ba ikété maaa,
a ga bana bret,
yak malép ma ga héñél bé nye.+
17 Mis moñ ma ga tehe kiñe ikété bilama gwé;
u ga tehe loñ i i yé haa.
18 Ikété ñem woñ, u ga hoñol* i ngéda u bé kônôl woñi, u ga badba ki le:
“Mut matila a yé hee?
I mut a nhek tas i kilô a yé hee?+
I mut a nsoñgol minkum mi mandap a yé hee?”
19 U ga tehe ha bé litén li bôt ba lipamal,
litén li li gwé hop u u yé ndutu* i nok,
litén li bôt ba ba nkigbe kayéle u nla bé nok bo.+
20 Béñge ki Siôn nunu, tison i mangand més!+
Mis moñ ma ga tehe Yérusalem, liyééne li li yé nwee,
lap le ba ga héya ha bé.+
Ba ga nup ha bé bikék gwé,
nkôô wé to wada u ga tiñla ha bé.
21 Nyoo nyen Yéhôva Nu lipémba,
a ga bane bés kiki nkoñ u u gwé balom ni diléléba dikeñi,
i het môñgô ba nluk ni bipagô u nke bé,
to sitima ikeñi yo ki yo i ntagbe bé.
22 Inyule Yéhôva a yé Nkéés+ wés,
Yéhôva a yé Ntéé-mambén+ wés,
Yéhôva a yé Kiñe+ yés;
nyen a ga tohol+ bés.
23 Minkôô nwoñ mi ga hohla;
jél li sitima li ga yégle bé bitétéé, to mabadô mé ma ga wandla bé.
Ha ngéda i, ba ga kabna ngandak nkus u baoo bap;
yak bibôk bi bôt bi ga kôhna ngaba ikeñi.+
24 Mut nye ki nye a ga kal bé le: “Me nkon.”+
I bôt ba nyééne mu loñ, ba ga kôhna nwéhél inyu bibéba gwap.+
34 A biloñ, tiigana bebee inyu emble,
yak bé a matén, sédna maôô.
Hisi ni gwom gwobisôna bi yé mukété bi emble,
yak loñ ni gwom gwobisôna bi nyééne mu.
A mal téé le a ntjé gwo;
a ga sem gwo le bi tjiba.+
4 Ntôñ gwét u ngii wonsôna u ga ôbi,
ba ga hôt ngii kiki nhôôk kaat.
Ntôñ wap wonsôna u ga kudi
kiki hiai hi nkôô wai hi hi nkôt ndi hi kwo,
kiki litam li faigé li li mbol ndi li sodla, li kwo.
5 “Inyule pansoñ yem i ga nyo matjél nyoo i ngii.+
I ga sôs inyu kogse Édôm,+
ñ, litén me nkit le li ntjiba.
6 Yéhôva a gwé pansoñ; i ga yoo matjél.
mahoñ ma ga hô pansoñ,+
yak ni matjél ma bon ba mintômba ni ma kembee,
ni mahoñ ma ditam di balôm ba mintômba.
Inyule Yéhôva a nke i sem sesema i Bôzra,
a ga kôp ngandak matjél i loñ Édôm.+
7 Yak balôm ba nyaga ba bikai ba ga ba mu nsoñgi u binuga bi,
bon ba nyaga yak ni minhôôlak mi nyaga mi mi gwé ngui.
Ndi hisi hi loñ yap hi ga nyo matjél,
biték gwap bi ga ba mpôdnaga ni mahoñ.”
10 Juu to njamuha, hié hi ga lém bé;
hiida hié hi ga tu i boga ni boga.
Tjiba yé i ga nom tjai ndi tjai;
mut nye ki nye a ga lôô ha bé mu kekikel.+
11 Lolo lom ni nyik gwon bi ga yééne nyoo,
makuñ ma ma gwé mimbôñgô mi maôô ni biboboñ bi ga yééne nyoo.
Nyambe a ga hek yo ni méta inyule a nkit le i nlama yégle hôlô,
yak ni nkôô lipidô* inyule a nkit le i ga tjiba.
12 Ntôô wé mut to wada u ga yila bé kiñe,
baane bé bobasôna ba ga yila yañga.
13 Biloo bi ga o mu minkum nwé mi mandap,
disañla* ni bikai bi biloo bi ga o mu mapénd mé ma ngui.
14 Nyoo nyen binuga bi ñoñ bi ga bomna ni binuga bi bi mbégél,
yak kembee bikai* i mba i nséblana yo ni yo.
Ñ, hinuni hi juu* hi ga yén, hi kôhna ki linôyôi ha homa nu.
15 Nyoo i ga yén mu, i nyee ki matjee mé,
i kek mo, i kot ki mo isi yiye yé.
Ñ, pôndôl i ga kodba ha, hiki ñin u ga bana wé nlôm.
16 Yéña kaat Yéhôva, aña ki yo makeñi:
nuga to yada mu i ga hañ bé;
to yada mu i ga hañ bé nlôm,
inyule nyo u Yéhôva won u nti oda,
mbuu wé ki won u nkot gwo.
17 Nyen a nleñ mbam inyu yap,
woo wé won u nhek i homa ba nlama yén.*
Bi ga kôdôl i nkoñ u, i boga ni boga;
bi ga yééne nyoo tjai ndi tjai.
2 Ibabé set, u ga too;+
u ga kon maséé, u leñ ki diléla.
Bôt ba ga tehe lipém li Yéhôva, bilama bi Nyambe wés.
3 Lédhana moo ma ma ntomb,
lédhana yak maboñ ma ma nsehla.+
4 Kala i bôt ba gwé nduña i ñem le:
“Lédhana. Ni kon bañ woñi.
Nuna-ki! Nyambe nan a ga lona mapuna,
Nyambe a ga lona kogse.+
A ga lo, a tohol ki bé.+
Inyule malép ma ga puhul i ñoñ,
yak diléléba i tegep ñoñ.
7 Hisi hi hi nlék hi ga yila kiki titimba i i yôni ni makai,
nnumuk nkoñ u yila mangen ma malép.+
Bikai, makai ni biloloo bi ga ba
mu bihôk bi dibaa di njéé,+ i het di nañlene.
8 Nloñ nkeñi u ga ba nyoo,+
ñ, nloñ u u gwé jôl le Nloñ mpubhaga.
Mut nyega nye ki nye a ga kil bé mu.+
U yé ndigi inyu mut a kôli kil mu;
jôñ mut yo ki yo i ga lôô bé mu.
9 Mbondo njéé i ga ba bé mu,
to nuga bikai yo ki yo i ga kil bé mu.
10 I bôt Yéhôva a nkobol ba ga témb+ i Siôn, ba leñek diléla.+
Maséé ma ma mal bé ma ga ba bo i ngii ño kiki ntut.+
Ba ga ba ndik ikété maséé ni mahak,
ndutu ni njiiha bi ga ba ha bé.+
36 I nwii mi nyônôs 14 mi ane i Kiñe Hézékia, kiñe Asiria+ le Sénakérib a bi lo i leñ bitison bi Yuda gwobisôna bi bi gwé mapénd ma ngui gwét, a yoñ ki gwo.+ 2 Ha nyen kiñe Asiria i bi om rabsaké*+ le a nyodi i Lakis+ ni ntôñ gwét nkeñi, ba kee yak Kiñe Hézékia i Yérusalem. Ba telep bebee ni mbôga malép u titimba i i yé mabeda,+ i njel ikeñi i i nke i homa ba njôôna mambot.+ 3 I mbus, Éliakim+ man Hilkia, ni Sebna,+ lôñni Yôa man Asaf, ba bi pam inyu boma nye. Éliakim a bé ñane ndap* kiñe, Sebna a bé mut matila, Yôa a bak ntééda bikaat.
4 Rabsaké a kal bo le: “Soho kala Hézékia le: ‘Lana nyen kiñe ikeñi, hala wee kiñe Asiria, i nkal: “Kii u mbôdôl ñem?+ 5 U nkalba le: ‘Me gwé likeñge ni ngui i jo gwét,’ ndi hala a yé bibuk bi yañga. Njee u mbôdôl ñem, kayéle hala a ntinde we i bédél me?+ 6 Emble ki! U mbôdôl Égiptô ñem le a ga nit we, ndi a yé ndik likai li li mbugi. Ibale mut a nigbene jo, li ñôm nye i libai li woo, li tôp. Hala nyen Faraô, kiñe Égiptô, a mboñ bôt bobasôna ba mbôdôl nye ñem.+ 7 Ndi u kal bañ me le: ‘Di mbôdôl Yéhôva Nyambe wés ñem,’ inyule we a Hézékia, wen u bi héya bahoma ba nyôgi ni muu ma bisesema ma Nyambe mu loñ,+ u kalak bôt ba Yuda ni ba Yérusalem le: ‘Ni nlama bégés Nyambe i bisu bi juu li bisesema lini.’”’+ 8 Nano ni, loo me jubus we i pémsan ni nwet wem le kiñe Asiria:+ m’a ti we 2 000 di bihosi, di tehe ibale nsoñgi u bakilhosi boñ w’a kola inyu bihosi bi. 9 Lelaa ni w’a la yémbél ngomin i pes mbok yada, to nu a nlôôha ntitigi mukété bagwélél ba nwet wem, ibale u mbôdôl Égiptô ñem le a ga ti we bikak bi gwét ni bakilhosi? 10 Baa u nhoñol le me nlo i tjé i homa nunu ngi kunde i Yéhôva? Ngo Yéhôva nyemede nyen a nkal me le: ‘Ke jôs i loñ ini, u tjé ki yo.’”
11 Ha nyen Éliakim, ni Sebna,+ lôñni Yôa, ba bi kal rabsaké+ le: “Soho, pôdôs bagwélél boñ ni hop Araméa,*+ inyule di nok wo; ndi u pôdôs bañ bés ni hop Lôk Yuda, inyule i bôt ba yé i ngii lipénd, ba yé i emble bés.”+ 12 Ndi rabsaké a timbhe le: “Baa u nhoñol le nwet wem a ñom me le me añle ndik we ni nwet woñ bibañga bini? Ngo a ñom ki me yak bôt ba ba yé i ngii lipénd, ba b’a je tjibi tjap ndék ngéda, ba nyo ki masai map lôñ yada ni bé.”
13 I mbus, rabsaké a pot makeñi ni hop Lôk Yuda+ le: “Emblana bibañga bi kiñe ikeñi le kiñe Asiria.+ 14 Lana nyen kiñe i nkal: ‘Hézékia a lôk bañ bé, inyule a nla bé sôñ bé.+ 15 Hézékia a tinde bañ bé i bôdôl Yéhôva ñem+ ni i bibañga bini le: “Ibabé pééna, Yéhôva a’ sôñ bés! To kiñe Asiria i ga la bé yoñ i tison ini.” 16 Ni emble bañ Hézékia, inyule lana nyen kiñe Asiria i nkal: “Kôba nsañ ni me, ni ti ki moo;* ha nyen hiki wada nan a’ je matam ma nkôô wé wai ni ma e yé faigé, a nyo ki malép ma bee yé nyemede, 17 i mbus, m’a lo, me kena bé i loñ i mpôna loñ nan,+ loñ i bijek ni i wai yondo, loñ i bret ni i minkôô mi wai. 18 Ni neebe bañ le Hézékia a lôk bé i ngéda a nkal le: ‘Yéhôva a’ sôñ bés.’ Ikété banyambe ba biloñ bipe, baa nyambe to wada a bi la sôñ loñ yé i moo ma kiñe Asiria?+ 19 Banyambe ba Hamat ni ba Arpad+ ba yé hee? Banyambe ba Séfarvaim+ ba yé hee? Baa ba bi la sôñ Samaria i moo mem?+ 20 Bambe banyambe ikété banyambe ba biloñ bini gwobisôna ba bi la sôñ loñ yap i moo mem? Baa Yéhôva nyen a’ la sôñ Yérusalem i moo mem?”’”+
21 Ndi ba bi mom nwee, ba pot bé to buk, inyule kiñe i bi ti bo oda le: “Ni timbhege bañ nye.”+ 22 Ndi ñane ndap* kiñe le Éliakim, man Hilkia, ni mut matila le Sebna,+ lôñni ntééda bikaat le Yôa, man Asaf, ba bi was mambot map, ba ke yak Hézékia, ba añle nye i mam rabsaké a nkal.
37 Ndik kiki Kiñe Hézékia a bi nok hala, a was mambot mé, a haba nsugut, a jôp i ndap Yéhôva.+ 2 I mbus, a kal ñane ndap* kiñe le Éliakim, ni mut matila le Sebna, lôñni baéga biprisi, le ba haba minsugut, ba kee yak Yésaya,+ man Amôz. 3 Ba kal Yésaya le: “Hézékia a nkal le: ‘I hilo hini hi yé hilo hi njiiha, hilo hi nôgôs,* ni hilo hi wonyuu; inyule di yé kiki muda nu a yé bebee ni gwal,* ndi ngui i gwal i ta bé.+ 4 Bebek le Yéhôva Nyambe woñ a’ nok bibañga bi rabsaké gwobisôna, bibañga nwet wé le kiñe Asiria i ñep nye i pot inyu nyumbla Nyambe nu a niñ.+ Bebek ki le Yéhôva Nyambe woñ a’ kogse nye inyu bibañga a nok. Jon soohe+ inyu bôt ba litén ba ba nyégle, hala wee ba ba bi pei.’”+
5 Kiki balegelnwin ba Kiñe Hézékia ba bi kal Yésaya+ hala, 6 Yésaya a kal bo le: “Kena, kala nwet nan le: ‘Lana nyen Yéhôva a mpot: “Bibañga u nok, bi kônha bañ we woñi,+ ñ, bibañga bagwélél ba kiñe Asiria+ ba mpot inyu ôbôs me jôl. 7 M’a héñha mahoñol mé,* a’ nok ngim nwin, a témb i loñ yé;+ m’a boñ ki le a nôla ni pansoñ nyoo i loñ yé.”’”+
8 I ngéda rabsaké a bi nok le kiñe Asiria i nhéya ntôñ wé gwét i Lakis, a ke i tehe nye, a koba nye a yé i jôs tison Libna.+ 9 Kiki kiñe Asiria i nok le Tiraka, kiñe Étiôpia, a yé i lo i jôs nye gwét, a témb a ep balegelnwin yak Hézékia+ i kal nye le: 10 “Lana nyen ni nlama kal Hézékia, kiñe Yuda: ‘Nyambe nu u mbôdôl ñem a lôk bañ we, i ngéda a nkal we le: “Kiñe Asiria+ i ga la bé yoñ Yérusalem.” 11 Emble ki! U bi nok i yom bikiñe bi Asiria bi bi boñ biloñ gwobisôna, bi tjé ki gwo.+ Baa u nhoñol le wen u ga pei? 12 I biloñ basôgôlsôgôl bem ba bi tjé, baa banyambe bap ba bi la sôñ bo?+ Gôzan, Haran,+ Rétsef ni bôt ba Éden ba ba bé yééne i Tél-Asar, ba yé hee? 13 Bikiñe bi Hamat ni Arpad bi yé hee? Yak bikiñe bi bitison bi Séfarvaim,+ bi Héna ni bi Iva bi yé hee?’”
14 Hézékia a yoñ bikaat i moo ma balegelnwin. I mbus, a bet i ndap Yéhôva, a hudul gwo* i bisu bi Yéhôva.+ 15 Hézékia a kahal soohe Yéhôva,+ a kal le: 16 “Éé a Yéhôva nu mintôñ mi gwét,+ Nyambe nu Israel, we nu yééne yoñ ane i yé i ngii* bikérubim, wetama nyen u yé bañga Nyambe inyu biane bi nkoñ ’isi wonsôna. Wen u bi hek ngii ni ’isi. 17 Éé a Yéhôva, sédi ôô,+ u emble! Éé a Yéhôva, yibil mis moñ, u béñge!+ Emble ki bibañga Sénakérib a mpot inyu nyumbla we, a Nyambe nu a niñ.+ 18 Éé a Yéhôva, i yé maliga le bikiñe bi Asiria bi bi tjé biloñ gwobisôna,+ yak loñ yap yomede. 19 Ba leñ ki banyambe ba biloñ bi i hié,+ inyule ba bé toi bé banyambe; ba bé ndik gwom bôt ba binam ba bi bañ+ ni kék, ni ngok. Inyu hala nyen ba bi tjé bo. 20 A Yéhôva Nyambe wés, nano ni, tohol bés i moo ma kiñe Asiria. Éé a Yéhôva,+ boñ hala le ndi biane bi nkoñ ’isi bi yi le wetama nyen u yé Nyambe.”
21 Ha nyen Yésaya, man Amôz, a bi éble Hézékia i nwin unu le: “Lana nyen Yéhôva, Nyambe nu Israel a nkal: ‘Kiki u nsoohe me inyu jam Sénakérib, kiñe Asiria,+ a mpot, 22 i bibañga bini gwon Yéhôva a mpot inyu Sénakérib:
“Ngond Siôn ngi yi munlôm i nyan we, i nolok ki we hiol.
Ngond Yérusalem i mek ño, i yanak we.
23 U nyumbla njee?+ U ñôbôs jôl li njee?
U mbédhene njee kiñ?+
U mpa mis moñ ma ngôk inyu béñge njee?
Ngo Numpubi nu Israel nyen u nkolba!+
24 U bi om bagwélél boñ i nyumbla Yéhôva,+ u kal le:
M’a kit bie gwé bi sidar bikeñi ni bie gwé bilam bi junipa.*
M’a jôp i masolbene mé ma ma nyôgi ni i mapan mé.
25 M’a tém bibee bi malép, me nyo ki malép;
ni mabal mem, m’a boñ le balom* ba Égiptô bobasôna ba sa.’
26 Baa u bi nok bé le me bi yoñ i makidik* ma ibôdôl behee?
Me bi kôôba* i jam li ibôdôl kôba.+
Nano m’a boñ jo.+
I bitison bi bi gwé mapénd ma ngui, u ga yilha gwo nwind mi binan.+
27 I bôt ba nyééne nyoo, ngui i ga mal bo;
ba ga kon woñi, ba wo ki nyuu.
Ba ga yila kiki bikai bi wom, ni kiki bikai bi bi yé yômi,
kiki bikai bi minyôl le mbebi i nlôl i pes likôl i nkudus.
Jon m’a som nlop wem mu mben yoñ môl, me som yak hikoba+ hiem mu bibép gwoñ,
me boñ ki le u timbil mu njel u bi lôl.”
30 “‘I yimbne ini yon m’a ti we:* i nwii unu n’a je bijek bi bi ño gwotama;* i nwii mi nyônôs ima, n’a je ki bijek bi bi ga yik o gwotama; ndi i nwii mi nyônôs maa, n’a nwes mbôô, ni bumbul ki, n’a sal nwom mi minkôô mi wai, ni je ki matam+ map. 31 Bôt ba Lôk Yuda ba ba ga pei ni ba ba ga yégle,+ ba ga ba kiki bie bi bi ñôm minkañ ’isi, bi numuk ki matam nyoo i ngii. 32 Inyule i bôt ba nyégle, ba ga pémél i Yérusalem; i bôt ba mpei, ba ga pémél i hikôa Siôn.+ Yéhôva nu mintôñ mi gwét nyen a ga boñ hala ni makénd.+
33 “‘Lana nyen Yéhôva a nkal inyu kiñe Asiria:+
“A’ jôp bé munu tison ini,+
a’ leñ bé likoñ to jada mu,
a’ lona bé to ben inyu jôs yo,
a’ kéña bé tison ni mangund ma biték inyu jôs yo.”’+
34 ‘A’ timbil mu njel a bi lôl;
a’ jôp bé munu tison ini,’ hala nyen Yéhôva a mpot.
36 Añgel i Yéhôva i ke i homa bôt ba gwét ba Asiria ba bééne, i nol 185 000 bôt ba gwét ba Asiria. I ngéda bôt ba bi telep kegla tutu, ba koba mim mi béhi ’isi.+ 37 Jon Sénakérib, kiñe Asiria, a bi ke ngwéé; a témb i Ninivé,+ a yén nyoo.+ 38 Kel yada, Sénakérib a bé ôôp i ndap* nyambe wé le Nisrôk, bon bé le Adramélek bo Sarézer ba nol nye ni pansoñ;+ ba ke ngwéé i nkoñ u Ararat.+ I mbus, man wé Ésar-Hadôn+ a yoñ tel yé kiñe.
38 I dilo di, Hézékia a kwo kon, a bak bebee ni nyemb.+ Mpôdôl Yésaya,+ man Amôz, a ke i nyeni, a kal nye le: “Lana nyen Yéhôva a nkal: ‘Lagle lihaa joñ,* inyule u ga wo; u ga mbôôp bé.’”+ 2 Kiki a nok hala, Hézékia a hiel su wé i libap li ndap, a kahal soohe Yéhôva, a kal le: 3 “Éé a Yéhôva, soho, me nyemhe we le u bigda+ le me bi téñbe i gwélél we, me gwélél ki we ni ñem u yôni,*+ me boñok mam malam i mis moñ.” Hézékia a ee ngandak.
4 Ha nyen Yéhôva a bi pôdôs Yésaya, a kal nye le: 5 “Témb yak Hézékia,+ u kal nye le: ‘Lana nyen Yéhôva, Nyambe nu sôgôlsôgôl woñ David a mpot: “Me nok masoohe+ moñ, me ntehe ki gwiiha+ gwoñ. M’a boñ le u kônde niñ+ 15 nwii,* 6 m’a péyés we ni i tison ini i moo ma kiñe Asiria, m’a sôñ i tison ini.+ 7 I yimbne ini yon Yéhôva a nti we inyu unda le Yéhôva a’ yônôs i yom a nkal:+ 8 béñge-ki! Me ga boñ le yiye i hiañgaa hi hi yé i nañal i témb ni mbus mu likala* li Ahas 10 li bitééne bi makôô.”’”+ Hala nyen yiye i bi témb ni mbus 10 li bitééne bi makôô mu likala, ndi ki le yiye i bi mal tagbe bitééne bi.
9 I kaat* ini yon kiñe Yuda le Hézékia a bi tila i ngéda a bi kwo kon; i mbus, a témb a mbôôp.
10 Me bi kal le: “Me yé ngi un
ndi me nlama yap manwemel ma Soñ.*
M’a mélés bé nwii mi niñ yem.”
11 Me bi kal le: “M’a tehe bé Yah, Yah* i loñ i bayômi.+
Me ga béñge ha bé bôt ba binam
i ngéda me ga ba ni bôt ba nyééne i homa mam momasôna ma mal.
12 Ba nhéya liyééne jem, ba kena jo haa ni me+
kiki lap i ntééda mintômba.
Me mal hôt niñ yem kiki mbañ mabadô nu a mal bañ libadô ndi a hôt jo;
a nhubus niñ yem kiki mbañ mabadô nu a mal bañ libadô ndi a kit bôñgô.
Ibôdôl maye ma kel letee ni i masudne ma u, u yé i kena me i lisuk.+
13 Me mbôôhe ñem wem letee ni kegla.
Kiki mbondo njéé, a nkônde nyugut bihés gwem gwobisôna;
ibôdôl maye ma kel letee ni i masudne ma u, u yé i kena me i lisuk.+
Mis mem ma nwaa béñge ngii:+
15 Kii me nla kal?
I jam a nkal me, jon a mboñ.
M’a niñ ikété suhulnyuu nwii nwem nwominsôna
inyule me nok ndutu.*
W’a mbuubaha me, u boñ ki me le me kônde niñ.+
17 Nun-ki! Iloole me bana nsañ, me bé siida ngandak;
ndi kiki u ngwés me,
u bi sôñ me le me jôp bañ i bee tjiba.+
U bi lep bibéba gwem gwobisôna i mbus yoñ.*+
I bôt ba nsôs ikété soñ* ba nla bé bôdôl lipôdôl joñ ñem.+
19 Mut nu a niñ, ñ, mut nu a yé yômi nyen a nla bégés we,
kiki me yé i boñ i len ini.
Isañ bon a nla niiga bon bé i bôdôl lipôdôl joñ ñem.+
20 A Yéhôva, tohol me,
di ga kôt nsik ni bikôkôda bi manganda+
i ndap Yéhôva dilo di niñ yés tjodisôna.’”+
21 I mbus ngéda, Yésaya a kal le: “Ni lona koga i minumuk mi matam ma faigé, ni éde yo mu jot inyu boñ le kiñe i mbôôp.”+ 22 Ndi Hézékia a bi bôk ndugi a bat le: “Imbe yimbne i ñunda le me ga bet i ndap Yéhôva?”+
39 Ha ngéda i nyen kiñe Babilôn le Mérôdak-Baladan, man Baladan, a bi éble Hézékia+ bikaat ni likébla, inyule a bi nok le Hézékia a bé kon, ndi a yik mbôôp.+ 2 Hézékia a leege bo ni maséé, a unda ki bo homa a bé téédana tik yé gwom,+ hala wee: silba, gôl, môô ma bie bi numb loñge,* biloñge bi môô bipe, bijôl gwé bi gwét gwobisôna, ni gwom gwobisôna bi bé mu matéédana mé ma nkus. Yom yo ki yo i bi yégle bé le Hézékia a bi unda bé bo mu ndap* yé, to mu nkoñ wonsôna a bé ane.
3 I mbus ha, mpôdôl Yésaya a bat Kiñe Hézékia le: “Kii i bôt ba, ba nkal we? Ba nlôl hee?” Hézékia a timbhe nye le: “Ba nlôl i loñ i yé haa ngandak, i Babilôn.”+ 4 Yésaya a bat ki nye le: “Kii ba ntehe mu ndap* yoñ?” Hézékia a timbhe nye le: “Ba ntehe gwom gwobisôna bi yé mu ndap yem. Yom yo ki yo i nyégle bé le me ñunda bé bo mu matéédana mem ma nkus.”
5 Ha nyen Yésaya a kal Hézékia le: “Emble ni i jam Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot: 6 ‘Ngéda y’a lo le ba ga yoñ i gwom gwobisôna bi yé mu ndap* yoñ, gwom gwobisôna basôgôlsôgôl boñ ba bi tééda letee ni len, ba kena gwo i Babilôn. Yom to yada i ga yégle bé,’+ hala nyen Yéhôva+ a nkal. 7 ‘B’a kena ngim bôt ikété mbôda yoñ i minkôm, b’a yila bôt ba ngomin i ndap kiñe Babilôn.’”+
8 Hézékia a timbhe Yésaya le: “I jam Yéhôva a mpot li yé loñge.” A kal ki le: “Inyule loñ y’a ba ikété nsañ ni nwee* dilo di niñ yem tjodisôna.”*+
40 “Ni hôgbaha, ni hôgbaha litén jem,” hala nyen Nyambe+ nan a nkal.
Yéhôva a mal ti nye kogse i kôli* inyu bibéba gwé gwobisôna.”+
3 Mut a nlond i ñoñ le:
Tiblana nloñ nkeñi+ inyu Nyambe wés, nloñ u u téé le pet, u tagbege i ñoñ.+
4 Hiki nsôsôgô u nlama yônhana,
hiki hikôa ni hiki homa a nyôgi a nlama yila homa a tégi.
Hisi hi hi gwé dikuu hi nlama sendlana,
yak njel maaa i nlama yila tegep mbok.+
5 Lipém li Yéhôva li ga nene,+
bôt ba binam bobasôna* ba ga tehe jo,+
inyule nyo u Yéhôva won u mpot hala.”
6 Emble! Mut a yé i kal le: “Lond!”
Numpe a mbat le: “Me lond le kii?”
“Bôt ba binam bobasôna* ba yé ndik kiki bikai.
Loñge yap ñem* yosôna i yé kiki mbônji i nwom.+
Ibabé pééna, bôt ba binam ba yé ndik kiki bikai.
9 Bet i ngii hikôa hi nyôgi,
a muda nu a ñañal ñañ nlam inyu Siôn.+
Bédés kiñ ni ngui,
a muda nu a ñañal ñañ nlam inyu Yérusalem.
Bédés kiñ, u kon bañ woñi.
Añle bitison bi Yuda le: “Nyambe nan nunu.”+
10 Nuna-ki! Nwet Bayemlikok le Yéhôva a ga lo ni lipémba jé,
woo wé u ga ane inyu yé.+
Nuna-ki! A nlona bibom,
nsaa a nti bôt u yé nye bisu.+
11 A ga yoñ ngéda ni* bémba yé kiki ntééda mintômba.+
A ga kot bon bé ba mintômba ni woo wé,
a begee ki bo i tôl yé.
I mintômba mi nyuñus bon, a ga éga nwo mbeñel mbeñel.+
12 Njee a nla gwel malép ma tuye momasôna i libai jé li woo,+
Njee a nla ha biték bi hisi gwobisôna i kop inyu hek gwo,+
tole a nla hek dikôa
ni bon ba dikôa i kilô?
14 A bi kwel bo njee inyu boñ le a yi jam,
njee a bi unda nye njel i téé sép,
njee a bi niiga nye inyu boñ le a bana yi,
njee a bi unda nye njel i bañga yi?+
15 Nuna-ki! Biloñ bi yé kiki litôi li malép ikété nlôñga,
bi nene kiki lipum li biték i ngii kilô.+
Nuna-ki! A mpa biôn kiki minluñ mi biték.
16 To ibale mut a nkit bie bi Libañ inyu koda hié hi juu li bisesema,*
to ibale a nol binuga bi bikai bi yé nyoo inyu ti nye sesema i ntul i hié; hala a ga kola bé nye.
18 Baa ni nla hégha Nyambe ni njee?+
Ni nla kal le a mpôna njee?+
19 Mut nu a gwé likeñge a mbañ ñôôk sat,*
mut nu a ñôô bikei, a hoo yo gôl,+
a bôñôl ki yo minsañ mi silba.
20 Mut a mpohol e inyu likébla jé,+
e i i mbol bé.
A yéñ mut nu a gwé likeñge
inyu tjo ôñgba i i ga kwo bé.+
21 Baa ni nyi bé hala?
Baa ni yé ngi nok jo?
Baa ibôdôl i bibôdle, ba yé ngi añle bé jo?
Baa ni yé ngi yi jo ibôdôl nu dikuu di hisi di bi téga?+
22 Ngo Nyambe a nyééne i ngii ngiiña hisi,+
i bôt ba nyééne hana ’isi ba yé kiki bitandi.
A nsambal ngii kiki libadô li li nehna,
a nhudul ki yo kiki ndap libadô le mut a nyééne.+
23 A nyilha bangomin bakeñi kiki to jam,
a nyilha yak bakéés* ba nkoñ ’isi yañga jam.
24 Ba yé kiki bie le, mut nye ngi to mal bel gwo,
mut nye ngi to mal nwes mbôô yap,
minkañ nwap mi yé ngi to mal ôm ’isi,
ndi mbebi i nhue bo, ba kôt,
i tagbana bo kiki minumuk mi bikai.+
25 “Baa ni nla hégha me ni njee? Njee ni nhoñol le a kôli ni me?” Hala nyen Numpubi a nkal.
26 “Pana mis nyoo ngii, ni béñge.
Njee a bi hek i gwom bini?+
Nu a ñéga gwo kiki ntôñ gwét, hiki yada mu inoñnaga ni nomba yé;
a nsébél ki gwo, hiki yada mu ni jôl jé.+
Kiki a gwé ngui ikeñi ni lipémba li li nhélhana,+
to yada i nhañ bé.
27 A Yakôb, inyuki u nkal le; a Israel, inyuki u ñañal le:
‘Yéhôva a ntehe bé i mam ma mpémél me,
Nyambe wem a mpémhene bé me mbagi i téé sép’?+
28 Baa ni nyi bé hala? Baa ni yé ngi nok jo?
Yéhôva, Nhek ’isi, ibôdôl lini lisuk ipam lii, a yé Nyambe i boga ni boga.+
A nwaa bé, a ntomb bé to.+
Mut a nla bé wan yi yé.+
29 I mut a yé nwaak, a nti nye ngui,
i bôt ba gwééba ha bé, a nyônôs bo ni lipémba.+
30 Boñge bôlôm ba ga waa, ba tomb ki,
boñge ba wanda ba ga baage, ba kwoo ki,
31 ndi i bôt ba mbôdôl Yéhôva ñem ba ga témb ba kôhna ngui.
Ba ga puue i ngii wengoñle ba gwé bipapai kiki minyôgôl.+
Ba ga ke ngwéé ibabé le ba tomb;
ba ga ke liké ibabé le ba waa.”+
41 “A biôn, moma nwee, ni emble me;*
yak biloñ bi témbna ngui yap.
Bi tiige bebee; bi pot.+
Di kodbaga inyu bikééhene.
2 Njee a bi sébél mut a nlôl i likôl,*+
a sébél nye le a loo a ba ngwélél wé,* inyu boñ mam ni telepsép,
le ndi a sem biloñ i moo mé,
ni le a suhus bikiñe+ isi yé?
Njee a nsand bo kiki minluñ mi biték i bisu bi pansoñ yé,
a nsand bo i bisu bi mpihlôñgô wé kiki minumuk mi bikai le mbebi i ntagbana?
3 A noñ bo ngi ndutu yo ki yo
i manjel le a bi bôk bé a kil.
4 Njee a bi boñ i jam li, a yônôs ki jo,
ibôdôl i bibôdle, a séblak tjai i mbus tjai?
5 Biôn bi bi tehe hala, bi kon woñi.
Makas ma hisi ma bôdôl sehla.
Bobasôna ba ntiige bebee, ba nlo ki.
6 Hiki wada a nhôla maasañ,
a nkal nye le: “Lédés.”
7 Hala nyen i mut a nsal ni likeñge a nlédés i mut a ñôô bikei;+
nu a mbamb kei ni hama
a nlédés nu a yé i sal i bibil bikei.
A nkal inyu nson u sôda bikei le: “U mbôña loñge.”
I mbus, a tômôl i sat i batone le i kwo bañ.
8 “Ndi we a Israel, u yé ngwélél+ wem,
a Yakôb, we nu me bi pohol,+
9 we nu me bi yôñôl i makas ma ’isi,+
we nu me bi sébél, u bak minkoñ mi yé haa.
10 U kon bañ woñi inyule me yé ni we.+
U tôñ bañ inyule me yé Nyambe woñ.+
M’a lédés we; ñ, m’a hôla we,+
m’a nit we ni woo wem walôm u telepsép.’
11 I bôt bobasôna ba ñunbene we ba ga kon hison, ba wo ki nyuu.+
I bôt ba njôs we ba ga yila to jam, ba tjiba+ ki.
12 W’a yéñ i bôt ba bé jôs we sañ, ndi w’a tehe ha bé bo;
i bôt ba bé jôs we gwét ba ga yila to jam, ba ga ba ha bé.+
13 Inyule me Yéhôva Nyambe woñ, memede nyen me ngwel woo woñ walôm,
men me nkal we le: ‘U kon bañ woñi. M’a hôla we.’+
14 U kon bañ woñi a Yakôb,+ we nu u yé kiki nsoñ;*
we a litén li Israel, m’a hôla we,” hala nyen Yéhôva, Nkobol+ woñ, Numpubi nu Israel a mpot.
15 “Nun-ki! Me nyilha we kiki kak ba ntidil blé,+
kak i mondo ba ntidil blé, i i gwé masoñ ma nhoo ngandak.
W’a nyugut dikôa, u kok ki tjo,
w’a yilha ki dikôa dititigi kiki bikôgôô.
16 U ga pep tjo,
mbebi i kena tjo;
mbuk mbebi a ga sand tjo.
17 “Minyendek mi bôt ni diyeyeba di nyéñ malép, ndi malép ma ta bé.
Hilémb hiap hi num inyule nyus malép+ i gwé bo.
Me Yéhôva, m’a timbhe+ bo.
Me Nyambe nu Israel, m’a tjôô+ bé bo.
20 Inyu boñ le bôt bobasôna ba tehe, ba yi,
ba béñge, ba nok ki le
woo u Yéhôva won u bi boñ i mam ma,
ni le Numpubi nu Israel nyen a bi hek+ mo.”
21 “Lona minkaa,” hala nyen Yéhôva a nkal.
“Tina mahoñol manan,” hala nyen Kiñe i Yakôb i mpot.
22 “Boga mbôgi, ni yeelene ki bés i mam ma ga lo.
Tole añlana bés i mam ma ga lo.+
23 Yeelana bés i mam ma ga bôña i dilo di nlo,
inyu boñ le di yi le ni yé banyambe.+
Ñ, boña jam lilam tole libe,
le ndi i ngéda di ntehe+ jo, di hel.
24 Nuna-ki! Ni yé to jam,
nson nan u yé yañga.+
Hiki mut a mpohol i bégés bé, a yé yom i nyega.+
26 Njee a bi bôk a añal i jam li ibôdôl i bibôdle, inyu boñ le di yi jo,
tole ibôdôl ngéda kôba, inyu boñ le di kal le: ‘Maliga+ mon a bi pot’?
To mut a bi bôk bé a legel jo!
To mut a bi bôk bé a añal jo!
Mut to wada a bi nok bé bé ni mpot jam jo ki jo!”+
27 Men me bé mut nu bisu i kal Siôn le: “Béñge, i mam mana mon ma ga bôña!”+
Ni le me ga om ñañal miñañ minlam+ i Yérusalem.
28 Ndi me bi béñge homa nyensôna, me bi tehe bé mut to wada;
mut to wada a ta bé ikété yap nu a nla ti maéba.
Me bi waa bé bat bo le ba ti ndimbhe.
29 Nuna-ki! Bobasôna ba yé ndik bieem.*
Minson nwap mi yé to jam.
Bisat gwap bi kei* bi yé yañga,* bi niñ bé.+
42 Nuna-ki! Ngwélél+ wem nu me nit!
Nu me bi pohol,+ nyen a nlémél me!+
Ni maliga, a ga lona telepsép.+
5 Haana nyen bañga Nyambe le Yéhôva a mpot,
Nhek ngii ni Nyambe Nunkeñi nu a bi sambal+ yo,
Nu a bi hek hisi ni gwom bi yé mu,+
Nu a nti i bôt ba nyééne hana ’isi nhébék,+
a tinak ki bôt+ ba nkil mu mbuu wé:
6 “Me Yéhôva, me bi sébél we ikété telepsép;
me bi gwel woo woñ.
Me ga sôñ we le u ba malômbla inyu bôt,+
ni mapubi inyu biloñ,+
7 le ndi u yibil mis+ ma bôt ba ndim,
u héya bôt ba mok i ngata,
yak i bôt ba yé i jiibe, u pémés bo i ndap mok.+
8 Men me yé Yéhôva, jôl jem li;
me nti bé mut nye ki nye lipém jem;*
me nti bé to bisat+ bibégés bi kôli ni me.
9 Nuna-ki! Mam ma bisu ma mal yon;
nano, me ñañal mam ma mondo.
ilole ma mbôña, me nyeelene bé mo.”+
10 Tublana Yéhôva hiémbi hi mondo,+
tublana nye hiémbi hi bibégés ibôdôl i makas ma ’isi,+
a bé ba ni nkil i tuye ni gwom gwobisôna bi yé mu,
a biôn ni bôt ba nyééne mu.+
I bôt ba nyééne i maaa ba leñ diléla;
ba tôp tjémbi di maséé i ngii dikôa.
12 Ba ti Yéhôva lipém,
ba añal ki bibégés gwé nyoo i biôn.+
13 Yéhôva a ga pam kiki mut+ nu a gwé ngui.
A ga telep kiki njogwét nu a gwé ngôñ i ke i gwét.+
A ga lond; ñ, a ga leñ nlondok u gwét;
a ga unda le a gwé ngui iloo baoo+ bé.
14 “Me bi mom nwee ntandaa ngéda.
me bi pot bé, me gwel memede.
Ndi kiki muda nu a yé i gwal,
me ga siida, me hehel, me kém ki nlélém ngéda.
15 Me ga tjé dikôa dikeñi ni bon ba dikôa,
me numus ki bikai gwap gwobisôna.
Hala nyen me ga bôñôl bo, me ga tjôô bé bo.”
ba ga témb ni mbus, ba wo ki nyuu.
18 Emblana, a bé ba ni noga bé;
nuna, ni tehna ki, a bé ba ni yé ndim.+
19 Njee a yé ndim, handugi ngwélél wem,
njee a noga bé kiki nlegelnwim nunu me ñom?
Njee a yé ndim kiki mut me bi bom,
tole a yé ndim kiki ngwélél Yéhôva?+
20 U ntehe ngandak mam, ndi u nyoñ bé yihe.
U nlek maôô, ndi u noga+ bé.
21 Inyu telepsép yé,
Yéhôva a nkon maséé i unda le mbén* i yé nseñ, i gwé ki lipém.
22 Ndi bôt ba nibil litén lini, ba nkadal ki nkus wap;+
bobasôna ba ngwiya* ikété bibee, ba sôli ki i mandap ma mok.+
Bôt ba nibil bo; mut nu a nsôñ+ bo, a ta bé,
bôt ba nkadal ki nkus wap, mut to wada a ta bé inyu kal le: “Timbhana wo!”
23 Njee ikété nan a ga nok i jam lini?
Njee a ga lek maôô i emble mam inyu dilo di nlo?
24 Njee a bi sem Yakôb le bôt ba kadal nkus wé,
a sem ki Israel i moo ma mintonba?
Baa Yéhôva bé, nu di bi ndogbene?
25 Jon a bi kônde kôp bo hiun hié,
ni liyot jé, a boñ le ba nok i ndutu gwét+ bi nlona.
Hié hi gwét hi bi ligis gwom gwobisôna bi bé kéña bo, ndi ba bi hek bé pék.+
Hi ligis bo, ndi hala a bi kal bé bo to jam.*+
43 Nano, haana nyen Yéhôva a mpot,
Nhek woñ a Yakôb, ni nu a bi uñgus we a Israel:+
“U kon bañ woñi, inyule me bi kobol+ we.
Me bi sébél we ni jôl joñ.
U yé wem.
I ngéda u mba u ntagbene i hié, hi ga ligis bé we,
to lindômbôô li hié li ga tihba bé we.
3 Inyule men me yé Yéhôva Nyambe woñ,
Numpubi nu Israel, Ntohol woñ.
Me mal sem Égiptô le a ba binoñ inyu yoñ,
yak Étiôpia ni Séba bon me ga sem, ndi we bé.
Inyu hala nyen me ga sem matén inyu yoñ,
me sem ki biloñ inyu sôñ niñ yoñ.
5 U kon bañ woñi, inyule me yé ni we.+
6 M’a kal ñombok le: ‘Nwas bo!’+
Me kal ki nwelmbok le: ‘U tééda bañ bo.
Lona bon bem bôlôm ba ba yé haa, ni bingond gwem bi bi nlôl i makas ma ’isi,+
7 yak ni hiki mut nu a nséblana ni jôl+ jem,
ni nu me bi hek inyu lipém jem,
me uñgus ki, nu a yé nson wem.’+
8 Pémhana litén li li yé ndim, to hala kiki li gwé mis,
li li noga bé, to hala kiki li gwé maôô.+
9 Biloñ gwobisôna bi kodba homa wada,
yak matén ma kodba.+
Njee ikété banyambe bap* a nla yelel i jam li?
Baa banyambe bap ba nla añle bés i mam+ ma ga bôña ndék ngéda?
Ba séblak bôt bap ba mbôgi inyu unda le ba mpot maliga,
tole bôt bape ba emble bo, ba kal le: ‘Maliga+ ma!’”
10 “Ni yé mbôgi+ yem,” hala nyen Yéhôva a mpot,
“ñ, ngwélél wem nu me bi pohol,+
inyu boñ le ni yi me, ni hémle me,
ni tibil ki yi le me yé nlélém.+
Nyambe to wada a bi ba bé i bisu gwem,
numpe a ga ba bé to+ i mbus yem.
11 Me yé Yéhôva;+ handugi me, ntohol+ numpe a ta bé.”
12 “Men me bi añal, men me bi tohol, me bi yis ki bé hala
i ngéda nkén nyambe a bé bé ipôla+ nan.
Jon ni yé mbôgi yem, me, me yé Nyambe.”+ Hala nyen Yéhôva a mpot,
13 Handugi hala, me yé nlélém;+
mut to wada a nla bé kadal yom yo ki yo i woo+ wem.
I ngéda me yé i boñ jam, njee a nla kéñ me njel?”+
14 Yéhôva, Nkobol+ nan, Numpubi nu Israel,+ a nkal le:
“Inyu nan nyen m’a om mut i Babilôn le a bôk bihimbil bi makôga+ gwobisôna;
njiiha+ i ga boñ le bôt ba Kaldéa ba lond ikété bisitima gwap.
15 Me yé Yéhôva, Numpubi+ nan, Nhek nu Israel,+ Kiñe+ nan.”
16 Haana nyen Yéhôva a mpot,
nu a nkan njel i ñem tuye,
nu a néhi nloñ ikété malép+ ma ma gwé ngui,
17 nu a mpémés kak gwét lôñni hosi,+
ntôñ gwét ni mimpémba mi bôt ba gwét:
“Ba ga nañal, ba ga telep+ ha bé.
Ba ga lém kiki nsiñga u u loñok, ndi mut a hue wo.”
18 “Ni bigda bañ mam ma bi tagbe,
ni hoñol bañ ngéda kôba.
19 Nuna-ki! Me yé i boñ jam li mondo;+
nano, li mbôdôl yak nene.
Baa ni ntehe bé jo?
20 Binuga bi bikai bi ga ti me lipém,
yak dibaa di njéé ni njok dinuni,
inyule m’a lona malép i nkoñ u u yé nnumuk,
me lona ki balom i ñoñ,+
inyu boñ le litén jem li me bi pohol,+ li nyo malép.
21 Ñ, litén li me bi uñgus inyu yem memede,
le ndi li añal lipém+ jem.
23 U bi lona bé me mintômba inyu sem bisesema gwoñ bi ntul i hié,
bisesema gwoñ bi bi ti bé me lipém.
Me bi nyégsa bé we i lona me likébla,
me bi wéés bé to we le u lighene me binunumba.+
24 U bi pémés bé moni nwoñ inyu sômbôl me likai li li numb loñge njiñ,
u bi ti bé me mahoñ ma bisesema gwoñ le me nuu.+
Ndi u bi yuu me ni bibéba gwoñ,
u wéés ki me ni maboñok moñ mabe.+
26 Lok di kaa; hôñlaha me;
ti mahoñol moñ inyu unda le wen u mpot maliga.
28 Inyu hala nyen me ga yilha baane ba homa mpubhaga nyega,
m’a boñ le Yakôb a tjiba,
m’a boñ ki le bôt ba sol+ Israel.
44 “Nano, emble a ngwélél wem Yakôb,
yak we, a Israel, we nu me bi pohol.+
3 Inyule i loñ nyus+ i gwé, me ga kôp yo malép,
me ga boñ le diléléba di kuli i hisi hi hi yé nnumuk.
4 Ba ga o wengoñle bikai bi yômi,+
kiki bie bi bi yé ipañ diléléba.
5 Wada a ga kal le: “Me yé nu Yéhôva.”+
Numpe a oba jôl le Yakôb,
numpe ki a tila i woo wé le: “Me yé nu Yéhôva.”
A oba ki jôl li Israel.’
‘Men me yé nu a mbôk, me yé ki nu a nsôk.+
Nyambe numpe a ta bé, handugi me.+
7 Njee a yé kiki me?+
A timbhege, a unda hala, a net ki me nkaa!+
A* yeelak ni i mam ma ga bôk lo,
yak ni mam ma ga noñ ha
kiki me bi boñ ibôdôl i ngéda me bi uñgus litén li kôba.
Baa me bi bôk bé me kal hiki wada nan mam momasôna, me yeelene ki bé mo?
Ni yé mbôgi+ yem.
Baa Nyambe numpe a yé, handugi me?
To! Liaa+ lipe li ta bé; me nyi bé lipe.’”
9 I bôt bobasôna ba ntjo biôñgba ba yé yañga;
i bisat gwap ba ngwés, bi ga hôla bé bo to yom.+
Bi* ntehna bé, bi nyi bé to jam,+ ndi bi yé mbôgi yap,
inyu hala nyen i bôt ba bi bañ gwo, ba ga wo nyuu.+
11 Nuna-ki! Basolôñ bé bobasôna ba ga wo nyuu!+
I bôt ba gwé likeñge i ôô gwom ba yé ndik bôt ba binam.
Bobasôna ba telep, ba kodba homa wada.
Ba ga kon woñi, ba wo ki nyuu bobasôna.
12 Ñôô bikei a ngwélél sélél yé inyu ha kei* i makalak ma ma nloñ.
I mbus, njal i ngwel nye, yak ngui i mal nye;
kiki a nyo bé malép, yak waa i gwel nye.
13 Kapinda* i ngwélél méta* inyu hek kék, i tand yo ni kôyôp pem.
A sal yo ni hômbôl kék, a oda* titii ni kompa.
14 Nson u ngim mut u yé le a kit bie bi sidar.
A mpohol tén e, e ikeñi,
a nwas yo le i nañ, i bana ngui kiki bie bi lipan.+
A bel ki e,* nop a boñ yo le i nañ.
15 I mbus, i e ini i yila nkok le a ngwélél i koda hié.
A yoñ ndék mu inyu nohop hié;
a koda ki hié inyu lamb bret.
Ndi a bañ ki nyambe, a bôdôl bégés nye.
A tjo ki ôñgba, a kahal umul yo maboñ.+
16 Pes yada mu i nhôla nye i koda hié;
a bôm nuga, a je, a nuu.
A nohop yak hié, a kal le:
“Kinje loñge jam i nohop hié!”
17 Ndi i pes i nyégle, a nyilha yo nyambe, ntjok ôñgba.
A ôôp yo i bisu, a kahal bégés yo.
A nsoohe yo, a kalak le:
“Sôñ me inyule wen u yé nyambe+ wem.”
18 I nya bôt i, i nyi bé to yom, i nok bé to yom,+
inyule mis map ma yé nkwéhék kayéle ba ntehna bé,
yak miñem nwap mi nhek bé pék.
19 To wada wap a ñôt bé mahoñol,
a gwé bé yi, to pék i kalba le:
“Me ntip ligis pes yada i hié,
me yoñ makalak, me lamb bret, me bôm nuga, me je.
Baa me nlama yilha i pes i nyégle yom nyega?+
Baa me kôli bégés kidik kék?”*
20 Libu jon li yé nye bijek.
Ñem wé u bijôñ u nyumus nye.
A nla bé sôñ nyemede, a mbadba bé to le:
“Baa tembee bé yon i yé me i woo walôm?”
21 “Bigda i mam mana a Yakôb, yak we a Israel,
inyule u yé ngwélél wem.
Me bi uñgus we, u yé ki ngwélél wem.+
A Israel, m’a hôya bé we.+
22 M’a sas maboñok moñ mabe, ma ga nene ha bé kiki yom le ond+ i nhô,
me hô yak bibéba gwoñ kiki yom le ond i i gwé mbibi i nhô.
Témb i meeni inyule m’a kobol+ we.
23 Leñ diléla, a ngii
inyule Yéhôva a mal boñ jo!
Leñ minlondok mi mut nu a nyémbél gwét, a hisi!
Kona maséé a dikôa,+
yak we a lipan, ni bie gwoñ gwobisôna!
Inyule Yéhôva a mal kobol Yakôb,
a ngwélél ki Israel inyu unda lipém+ jé.”
24 Yéhôva, Nkobol+ woñ,
nu a bi uñgus we ibôdôl i libum li nyuñ, a nkal le:
“Me yé Yéhôva, men me bi hek gwom gwobisôna.
Njee a bé lôñni me?
25 Me ñunda le biyimbne bi bapôdôl ba bitembee* bi nhôla bé to jam,
men me mboñ le babo ngambi ba nene kiki bijôñ bi bôt;+
men me nyumus bôt ba pék,
me boñ ki le yi yap i nene kiki bijôñ;+
26 nu a nyônôs lipôdôl li ngwélél wé,
a nyônôs ki mam momasôna balegelnwin+ bé ba mpot;
nu a nkal inyu Yérusalem le: ‘Bôt ba ga yééne+ mu,’
ni inyu bitison bi Yuda le: ‘Bi ga tiimba ôña,+
me ga bôñgôl+ ki nye;’
27 nu a nkal ndip malép le: ‘Sana,
m’a sés ki balom boñ bobasôna;’+
28 nu a nkal inyu Kirus+ le: ‘A yé ntééda mintômba nwem,
a ga boñ sômbôl yem yosôna le fet;’+
nu a nkal inyu Yérusalem le: ‘A ga tiimba ôña,’
ni inyu témpel le: ‘Bôt ba ga tek hikuu hioñ.’”+
45 Haana nyen Yéhôva a nkal nhook wé le Kirus,+
nu a ngwel+ i woo wé walôm
inyu suhus biloñ i bisu gwé,+
inyu kadal bijôl bi gwét* bi bikiñe,
inyu yible nye nwemel u makôga ima,
kayéle manwemel ma ga ba bé nyibak:
2 “Me ga bôk we i bisu,+
me yilha dikôa homa a tégi.
3 Me ga ti we nkus u u yé ikété jiibe,
masôô ma nkus ma ma yéne i bahoma ba sôli,+
inyu boñ le u yi le me yé Yéhôva
Nyambe nu Israel, men me nsébél we ni jôl joñ.+
4 Inyu loñge i ngwélél wem le Yakôb ni inyu loñge i Israel nu me bi pohol,
nyen me nséble we ni jôl joñ.
Me nti jôl joñ lipém, to hala kiki u yé ngi yi me.
5 Me yé Yéhôva, numpe a ta bé.
Nyambe numpe a ta bé, handugi me.+
M’a lédés we,* to hala kiki u yé ngi yi me,
6 inyu boñ le bôt ba yi,
ibôdôl i homa hiañgaa hi mpémél letee ni i homa hi nañle,*
le numpe a ta bé handugi me.+
Me yé Yéhôva, numpe a ta bé.+
7 Me nhek mapubi,+ me nhek ki jiibe,+
me nlona nsañ,+ me nlona ki mandutu;+
me Yéhôva, me mboñ i mam ma momasôna.
8 A ngii, boñ le nop a no;+
yak ond i nôs telepsép kiki nop.
Hisi hi yibla, hi num litam lini le tohi;
i nlélém ngéda, hi boñ ki le telepsép i oo.+
Me Yéhôva, men me mboñ hala.”
9 Ngoo ni mut a njôs* Nhek wé,*
inyule a yé kiki pes yada i hibee hi biték
ipôla bini bipes bipe bi bi niñi ’isi!
Baa ték lima i nla kal Mma dibee* le: “Kii u yé i boñ ha?”+
Baa i yom u mma i nla bat we le: “U gwé bé moo”?*
10 Ngoo ni mut a nkal isañ le: “Inyuki u bi gwal me?”
Tole nu a nkal nyañ le: “Kii u ngwal mu?”*
11 Yéhôva, Numpubi nu Israel,+ nu a bi uñgus nye,* a mpot le:
“Baa ni nla pééna i mam me nlegel inyu dilo di nlo,
tole ni nla niiga me kii me boñ ni bon+ bem, yak ni minson mi moo mem?
12 Me bi hek hisi,+ me hek mut binam, me bii nye mu.+
Nyen a ga oñ tison+ yem,
a kobol+ ki bôt bem i minkôm ibabé le a bat nsaa, to bitek,”+ hala nyen Yéhôva nu mintôñ mi gwét a mpot.
14 Haana nyen Yéhôva a nkal:
“Nkus* u Égiptô ni gwom bi nyuñga* bi Étiôpia ni bi bôt ba Séba, bôt ba mbôñgô ntel,
bi ga lo i weeni, bi yila gwom gwoñ.
Ba ga noñ we i mbus, ba bak nkañak ni minsañ.
Ba ga lo, ba ôôp i bisu gwoñ.+
Ba ga pôdôs we ni suhulnyuu, ba kalak le: ‘Ibabé pééna, Nyambe a yé ni we,+
Nyambe numpe a ta bé; ñ, numpe a ta bé.’”
16 Bobasôna ba ga kon hison, ba wo ki nyuu;
i bôt ba mbañ bisat, bobasôna ba ga wo nyuu.+
17 Ndi Yéhôva a ga tohol+ Israel ni tohi i boga ni boga.
Ni ga kon bé hison, ni ga wo bé to nyuu i boga ni boga.+
18 Inyule haana nyen Yéhôva a nkal,
Nhek ngii,+ bañga Nyambe,
nu a bi hek hisi, a téé ki hio le hi piñgla bañ,+
nu a bi hek bé hio yañga,* ndi a bi uñgus hio le bôt ba yééne mu:+
“Me yé Yéhôva, numpe a ta bé.”
‘Yéña me yañga.’
Me yé Yéhôva, men me mpot mam ma téé sép, me ñañal ki mam ma yé maliga.+
20 Kodbana, ni loo.
Tiigana bebee, a bé bobasôna ba ni bi nyodi i minkôm i biloñ.+
I bôt ba mbegee mintjok mi biôñgba,
ba soohege nyambe nu a nla bé tohol bo,+ ba gwé bé yi.
21 Lona minkaa, tina mahoñol manan.
Kodbana, ni nôgla.
Njee a bi bôk a legel i mam mana i ngéda kôba,
a yelel ki mo i mangéda ma bi tagbe?
Baa me Yéhôva bé?
hiki mut a ga ôm maboñ i bisu gwem,
hiki mut a ga kum soñ le a ga téñbe ni me,+
24 a kalak le: ‘Ñ, bañga telepsép ni ngui bi yé yak Yéhôva.
I bôt bobasôna ba ñunbene nye ba ga kon hison i bisu gwé.
46 Bel a nhôdôp,+ Nébô a ñôôp.
Binuga gwon bi bééga bisat gwap; ñ, binuga bi nson bi bééga+ gwo;
bisat gwap bi yé kiki mambegee ma ma nyidil binuga bi bi yé nwaak.
3 “Emblana me a mbôda Yakôb; yak bé bobasôna ba ni ngi yii i mbôda Israel,+
a bé ba me bi nit ilole ni ngwéé, me begee ki bé i ngéda ni bé ikété libum.+
4 To ni mañap, me ga ba nlélém;+
to tjôñ dinan di mpôp, m’a kônde nit bé.
Kiki me bi bôk me boñ, me ga nit bé, me begee bé, me tohol+ ki bé.
6 Ngim bôt i mpémés gôl i bibot gwap;
ba hek silba i kilô.
Ba saa mut a ñôô bikei, a bañ nyambe+ ni yo.
I mbus, ba kahal ôôp nye i bisu, ñ, ba bôdôl bégés+ nye.
7 Ba mbegee nye i bituu;+
ba kena nye, ba téé nye i homa wé, a yégle ha.
a nyodi bé i homa ba ntéé nye.+
Ba nlôndôl nye, ndi a ntimbhe bé;
a nla bé sôñ mut ikété njiiha.+
8 Ni hôya bañ i jam li, ni bana ki makénd.
A bibéba bi bôt, téédana i jam lini ikété miñem minan.
9 Hoñlana mam* ma bi tagbe i ngéda kôba,
bigdana le men me yé Nyambe, numpe a ta bé.
Me yé Nyambe, numpe a ta bé le a mpôna me.+
10 I ngéda jam li ngi yii i bibôdle, me ñañal lisuk jé;
ibôdôl i ngéda kôba, me ñañal mam ma yé ngi bôña.+
11 Me nsébél hinuni hi hi nje minsôn, hi lôlak i homa hiañgaa hi mpémél;*+
ñ, me nsébél i mut a nlôl i loñ i yé haa, le a boñ sômbôl* yem.+
I jam me mpot, me ga boñ jo.
Me nhek pék i boñ ngim jam, me ga yônôs ki jo.+
12 Emblana me, a bôt ba gwé miñem mi nlet,*
yak bé ba ni bi ke haa ni telepsép.
Me ga lona tohi i Siôn, me lona ki lipém+ jem i Israel.
47 Sôs, u yén i biték,
a ngond Babilôn i i yé ngi yi munlôm.+
Yén i nso ’isi, u yén ha bañ i yééne ane,+
a ngond i bôt ba Kaldéa,
inyule bôt ba ga sébél ha bé we le muda nu ba mbop, to le muda nu a gwé niñ i mbomboo.
2 Yoñ ngok kôgôl, u kok flawa.
Héya libadô li li nhô we su.
Pa mbot yoñ le mabel moñ ma nene i mbégdé.
Yap balom.
3 Bôt ba ga tehe nso woñ.
Hison hioñ hi nene.
M’a pun+ memede, mut to wada a nla bé kéñ me njel.*
5 Kee nyoo, u yén i jiibe, u mom nwee,
a ngond i bôt ba Kaldéa;+
Ndi u bi kônôl bé bo ngoo.+
U bi bééga yak mimañ mi bôt, mambegee ma nyét.+
7 U bé kal le: “Me ga ba Kiñemuda* i boga ni boga.”+
U bi hek bé pék mu mam ma;
u bi hégda bé lelaa lisuk li ga ba.
8 Nano emble i jam lini, a muda nu a ngwés mane ma niñ,+
a we nu u yii ikété nsañ, u kalak ikété ñem woñ le:
“Metama nyen me yé, numpe a ta bé.+
Me ga ba bé yik muda.
Me ga nimis bé to bon.”+
9 Ndi i mam mana mo ima ma ga pémél we kunda yada, nlélém kel:+
u ga nimis bon boñ, u yila ki yik muda.
I mam mana ma ga kwél we, u nok ki ndutu ngandak,+
10 U bé bôdôl bibéba gwoñ bi mam ñem.
U kalak le: “Mut a ntehe bé me.”
Pék yoñ ni yi yoñ gwon bi bi lugha we,
u bé kal ikété ñem woñ le: “Men me yé, numpe a ta bé.”
11 Ndi bikuu bi ga kwél we,
makañ moñ ma ga la bé gwel gwo.*
U ga kôhna ngolba, u ga la bé keñgle yo.
Tjiba yoñ i ga lo kunda yada, i nya u bemek bé.+
12 Kônde ni boñ makañ ni ngandak yoñ liemb,+
makañ le u nok ndutu i boñ ibôdôl we mañge.
Bebek u ga kôhna nseñ mu;
bebek u nla kônha bôt woñi.
13 U ntumbba i bat ngandak yoñ batipék maéba.
Ba lok ni nano, ba sôñ we,
i bôt ba mbégés ngii,* ba wanak ki tjôdôt,+
i bôt ba ñañal mam hiki ngéda sôñ i nta,*
i mam ma ga bôña i dilo di nlo.
14 Ba yé kiki minumuk mi bikai.
Hié hi ga ligis bo.
Ba nla bé pei mbimba i lindômbôô li hié.
I hié hini hi ta bé kiki hié hi makalak le mut a nla nohop,
to hié le mut a nla yén hio ipañ.
15 Hala nyen bôt boñ ba makañ ba ga sôk ba yila,
i bôt we ni bo ni ntumbba ni nson ibôdôl we mañge.
Ba ga bet, ba sôs, hiki wada wap a ga noñ yé njel.*
Mut to wada a ga ba bé inyu sôñ+ we.
48 Emblana i jam lini a mbôda Yakôb,
bé ba ni gwé jôl li Israel,+
bé ba ni nlôl i malép* ma Yuda,
ni nkum soñ i jôl li Yéhôva,+
ni séblak jôl li Nyambe nu Israel
to hala kiki ni mboñ bé hala ni ñem maliga, to ni telepsép.+
2 Jôl li tison pubhaga+ jon ba bi yoñ,
ba nyéñ ki mahôla yak Nyambe nu Israel,+
nu a gwé jôl le Yéhôva nu mintôñ mi gwét.
3 “I ngéda kôba, me bi bôk me añle bé i mam* ma bé lama bôña.
Ma bi pémél i nyo wem,
me boñ ki le ma yiba.+
Kunda yada, me boñ le ma yon.+
4 Kiki me bé yi le u yé ndok,
ni le minliiñ mi joo joñ mi nlet kiki kei,* yak mbom yoñ i nlet kiki mamuna,+
5 jon me bi bôk me kal we i mam mana behee.
Ilole ma mbôña, me bi boñ le u nok mo,
inyu boñ le u kal bañ le: ‘Sat yem yon i mboñ mo,
ntjok wem ôñgba ni ñôôk ôñgba* yem gwon bi nti oda le ma bôña.’
6 U bi nok i mam mana momasôna, u tehe ki mo.
Baa u ga añal bé mo?+
Ibôdôl nano, me ñañle we mam ma mondo,+
mam ma ma sôli, le u yik bé.
7 Nano ndik nyen me yé i boñ mo; me bi boñ bé mo i ngéda kôba.
Len nyen a yé ngélé bisu le u nok mo,
inyu boñ le u kal bañ le: ‘Nun-ki! Me yik mo kôba.’
8 Ni maliga, u bi emble bé,+ u bi yi bé to mo;
i ngéda kôba, u bi néhi bé maôô inyu emble.
10 Nun-ki! Me bi pubus we, ndi kiki silba+ bé.
Me bi nwas le u kôhna njiiha i i yé kiki juu li li nyimbi kei,+ le ndi me pubus* we.
Me nti bé mut nye ki nye lipém jem.*
12 Emble me a Yakôb; yak we a Israel, we nu me bi sébél.
Me yé nlélém.+ Me yé nu a mbôk; me yé ki nu a nsôk.+
I ngéda me nsébél gwo, bi ntelep ngélé yada.
14 Bébobasôna kodbana, ni emble ki.
Njee ikété yap a bi añal i mam mana?
15 Memede nyen me mpot, me sébél+ ki nye.
Me bi lona nye; i jam a nlama boñ li ga ke loñge.+
16 Kôôgana bebee ni me, ni emble i jam lini.
Ibôdôl i bibôdle, me bi pot bé jam bisôsôli.+
I ngéda li bi bôña, me bé ha.”
Nano, Nwet Bayemlikok le Yéhôva a ñom me, a om ki mbuu wé.*
17 Haana nyen Yéhôva, Nkobol woñ, Numpubi nu Israel+ a mpot:
18 Ibale u sédi to ôô inyu emble mambén+ mem!
Ki to jôl jap li ga lém bé, to séha i bisu gwem.”
20 Nyodnana i Babilôn!+
Kena loñ i bôt ba Kaldéa ngwéé!
Añlana i jam li, ni leñek diléla! Leglana+ jo!
Boña le li yiba letee ni makas ma ’isi.+
Kala le: “Yéhôva a nkobol ngwélél wé Yakôb.”+
21 Nyus malép i bi gwel bé bo i ngéda a bé éga bo i ñoñ.+
A bi pémhene bo malép i liaa;
a bi bol liaa, malép ma puhul.”+
22 “Nsañ u ta bé inyu bibéba bi bôt,”+ hala nyen Yéhôva a mpot.
49 A biôn, emblana me,
a biloñ+ bi yé haa, sédna maôô.
Yéhôva a bi sébél me ilole me ngwéé.*+
A bi sima jôl jem ki me ngi yii i libum li mama yem.
2 A bi yilha nyo wem kiki pansoñ i i nhoo;
a sôô me i yiye i woo+ wé.
A yilha me kiki likoñ li ba nhôl;
a sôô me ikété sogoo yé.
4 Ndi me timbhe nye le: “Me bi tumbba yañga.
Me bi mélés ngui yem inyu to jam, ngi nseñ wo ki wo.
5 Nano, Yéhôva nu a bi uñgus me ibôdôl i libum inyu ba ngwélél wé,
a nkal me le me témbna Yakôb i nyeni,
inyu boñ le Israel a kodba i nyeni.+
Me ga kôhna lipém i bisu bi Yéhôva,
Nyambe wem a ga ba ngui yem.
6 A nkal ki me le: “U ga ba ndik bé ngwélél wem
inyu tiimba téé matén ma Yakôb,
ni inyu témbna bôt ba Israel ba ba bi pei.
7 Yéhôva, Nkobol nu Israel ni Numpubi+ wé, a nkal i mut ba nyan,+ i mut loñ yosôna i ñoo, i mut a yé ngwélél nu baane, le:
“Bikiñe bi ga tehe, bi telep,
baane ba ga ôôp
inyu ti Yéhôva, nu a yé maliga,+ lipém;
ñ, Numpubi nu Israel nu a bi pohol we.”+
8 Haana nyen Yéhôva a nkal:
“I ngéda me bé lama unda we loñgeñem,* me bi timbhe we;+
i kel tohi, me bi hôla+ we;
me bé sôñ we le u ba malômbla inyu bôt,+
le u téé loñ,
le u timbhe litén jem ngababum+ yap i i bi yégle hôlô,
9 le u kal bôt ba mok le ba pam!+
Ni i bôt ba yé i jiibe+ le ba pam i mapubi!
Ba ga kehel bikai mu mapañ ma minloñ,
manjel map momasôna* ma ga bana bahoma ba njél bikai.
11 M’a yilha dikôa tjem tjodisôna njel,
minloñ nwem minkeñi nwominsôna mi ga ba mi nyôgi.+
13 Leñ diléla a ngii, kon maséé a hisi.+
Dikôa di kon maséé, di leñ ki diléla.+
14 Ndi Siôn a bi waa bé pot le:
“Yéhôva a ntjôô+ me, Yéhôva a nhôya+ me.”
15 Baa muda a nla hôya man wé nu a nyuñus,
tole muda a nla yôi man nu a bi begee i libum jé?
To ibale i bôda bana ba nhôya, me me yé mbén i hôya+ we.
16 Nun-ki! Me mal tila* jôl joñ munu mabai mem ma moo.
Mapénd moñ ma yé i bisu gwem ngéda yosôna.
17 Bon boñ ba yé i témb ngwéé ngwéé.
I bôt ba bi nyugut we, ba tjé ki we, ba ga nyodi i weeni.
18 Pa mis, u béñge ipañ yoñ.
Bobasôna ba yé i kodba.+
Ba yé i lo i weeni.
“Me nkum soñ ni niñ yem,” hala nyen Yéhôva a mpot,
“u ga haba bobasôna kiki ba nhaba mambot,
u ga téñba bo kiki sombo a ntéñba nkai.
19 To hala kiki mayééne moñ ma ga bugi, ma yégle hôlô, yak loñ yoñ i tjiba,+
hisi hi ga kola bé inyu bôt ba ga yik lo i yééne mu;+
20 I bon bôlôm u ga gwal i mbus bon ba bisu u bi nimis, ba ga kal we le:
‘Homa nunu a yé ntitigi inyu yem.
Kéñbaha nye inyu boñ le me yén ha.’+
21 Ha nyen u mba u mbadba mu ñem woñ le:
‘Njee a yé isañ bon bana me gwé,
inyule me bi nimis bon bem, me yila kom muda,
me ke i minkôm, me ke ki i ndap mok?
Njee a bi néñés i bon bana?+
22 Haana nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva a nkal:
Ba ga ôôp i bisu gwoñ, ba ôm mbom ’isi,+
ba ga la biték bi yé i makôô moñ,+
ha nyen w’a yil le me yé Yéhôva;
i bôt ba mbôdôl me ñem ba ga kon bé hison.”+
24 Ibale mpémba mut u nkena bôt i minkôm, baa mut a nla pémés bo?
Ibale mut a gwé énél i mbanda a nha bôt i mok, baa mut a nla kobol bo?
25 Ndi haana nyen Yéhôva a nkal:
“Ba ga pémés i bôt ba yé i minkôm,+ yak mpémba mut,
ba ga kobol i bôt ba yé i mok, yak mut a gwé énél i mbanda.+
Me ga jôs i bôt ba njôs we,+
me ga sôñ bon boñ.
26 I bôt ba ntééñga we, me ga jés bo minsôn nwap,
ba nyo matjél map, ba hiôô wengoñle mut nu a nyo wai yondo.
50 Yéhôva a nkal le:
“Kaat mabos+ me bi ti nyuñ ndi me buñga* nye, i yé hee?
Ikété bôt ba mbat me pil, me bi nuñul bé yak njee?
2 Inyuki mut a bé bé hana i ngéda me bi lo?
Inyuki mut to wada a bi timbhe bé me i ngéda me bi sébél?+
Baa woo wem u yé kidik ngandak inyu kobol bé?
Tole me gwé bé ngui i tohol bé?+
Tjobi tjap di wo nyus malép,
di bol inyule malép ma ta ha bé.
3 Me ga boñ le ngii i kôp jiibe,+
me hô ki yo ni minsugut.”
4 Nwet Bayemlikok le Yéhôva a bi ti me hilémb hi banigil,*+
inyu boñ le me yi lelaa me timbhe* i mut a yé nwaak ni bibañga* bi bi ntina makénd.+
A ntôdôl me hiki kegla;
a néhi ôô wem le me emble kiki banigil.+
5 Nwet Bayemlikok le Yéhôva a bi yibil ôô wem,
me bi ndogbene bé nye.+
Me bi kôm bé nye mbus le me noñ njel ipe.+
6 Me bi lek mbus yem inyu bôt ba bé bép me,
me lek ki mamañ inyu bôt ba bé tus me mayéé.
I ngéda ba bé yan me, ba tjôlge me matai, me bi sôô bé su wem.+
7 Ndi Nwet Bayemlikok le Yéhôva a ga hôla me.+
Inyu hala nyen me ga wo bé nyuu.
8 Nu a nkal le me téé sép a ta bé haa.
Me ni nye di telep.*
Njee a nla soman me?
A tiige me bebee.
9 Nuna-ki! Nwet Bayemlikok le Yéhôva a ga hôla me.
Njee a nla kal le me gwé njom?
Nuna-ki! Bobasôna ba ga un kiki mbot.
Masek ma ga je bo.
10 Njee ikété nan a nkon Yéhôva woñi,
a emblege ki kiñ i ngwélél wé?+
Njee a nkil ikété ngangañ jiibe, ngi mapubi mo ki mo?
A bôdôl jôl li Yéhôva ñem, a nigbene ki Nyambe wé.
11 Nuna-ki! Bébobasôna ba ni nkuye hié,
ni boñok le njanjat i puue,
kila mu mapubi ma hié hinan,
ni mu njanjat nan ni mpémés.
I kogse ini yon me ga ti bé:
ni ga nañal ikété njôghe.
51 “Emblana me, a bé ba ni noñ telepsép,
a bé ba ni nyéñ Yéhôva.
Béñgnana liaa i het ba bi yôñôl bé,
ni i libôlôl li ngok i het ba bi timil bé.
3 Ñ, Yéhôva a ga hôgbaha Siôn.+
A ga lona hogbe i bahoma ba bi tjiba,+
a ga boñ le ñoñ wé u yila kiki Éden,+
a ga boñ ki le nkoñ wé u u yé nnumuk u yila kiki wom u Yéhôva.+
Maséé ni diléla,
masoohe inyu ti mayéga ni tjémbi dilam bi ga ba nyoo.+
4 A litén jem, emble me loñge,
a loñ yem,+ sédi ôô inyu emble me.
5 Telepsép yem i ntiige bebee.+
6 Pana mis, ni béñge ngii,
béñgnana ki hisi.
Inyule ngii i ga tu kiki hiida, i sôyi;
hisi hi ga un wengoñle mbot,
i bôt ba nyééne mu ba ga wo kiki banjemje.*
Ni kon bañ minhanak mi bôt ba binam woñi,
bisol gwap bi boñ bañ le ni sehla.
Ndi telepsép yem i ga nom i boga ni boga,
yak tohi me ga lona i ga nom tjai ndi tjai.”+
9 Tôde, a woo u Yéhôva!+
Tôde inyu unda le u gwé ngui!
Tôde kiki i ngéda kôba, kiki i tjai di ngéda kwañ.
10 Baa we bé nyen u bi sés malép ma tuye, malép ma tuye nkeñi?+
Baa we bé nyen u bi yilha malép ma ndip tuye kiki nloñ inyu boñ le bôt u bi kobol ba tagbene mu?+
11 I bôt Yéhôva a bi kobol ba ga témb.+
Ba ga ba ikété mahak ni maséé,
ndutu, to njelel bi ga ba ha bé.+
12 “Men me yé Nu a nhôgbaha bé.+
Mut binam nu a nwo, inyuki u nkon nye woñi,+
yak man mut binam nu a yé kiki kai i i nyuyi?
I mut a ntééñga we, u bé kon nye woñi kel yosôna,
wengoñle a nla tjé we.
Nano hiun hi mut a bé tééñga we, hi yé hee?
14 I mut a hudi, a bak nkañak ni minsañ, a ga kobla ndék ngéda;+
a ga wo bé, a ga jôp bé to i soñ,
to bijek* bi ga héñél bé nye.
15 Men me yé Yéhôva Nyambe woñ,
nu a nyiñgis malép ma tuye, a paak mangudga mé;+
jôl jem le Yéhôva nu mintôñ mi gwét.+
16 Me ga ha bibañga gwem i nyo woñ,
me ga hô we ni yiye i woo wem,+
inyu boñ le me tek ngii, me tek ki dikuu di hisi,+
ni inyu kal Siôn le: ‘U yé litén jem.’+
17 Telep a Yérusalem, tôde ’ilo, tôde ’ilo,+
we nu u bi nyo libôndô li hiun Yéhôva a bi nand we.
U bi nyo libôndô;
u bi nyo libôndô jolisôna li li mboñ le mut a kahal ndiñg.+
18 Ikété bon bôlôm bobasôna a bi gwal, to wada a ta bé ha inyu éga nye,
ikété bon bôlôm bobasôna a bi néñés, to wada a bi gwel bé nye i woo.
19 I mam mana mo ima ma bi pémél we.
Njee a ga bana ngôô inyu yoñ?
Tjiba ni manola, njal ni pansoñ!+
Njee a ga bôôhe we?+
20 Bon boñ bôlôm ba mal kwo lihiô.+
Ba nhiôô hiun hi Yéhôva, kogse i Nyambe woñ.”
21 Soho, emble i jam lini,
a muda nu a nok ndutu, nu a nhiôô, ndi lihiua li wai bé.
22 Nwet woñ le Yéhôva, Nyambe nan nu a nsôñ litén jé, a nkal le:
“Nun-ki! I libôndô li mboñ le u ndiñg,+ me ga héya jo i woo woñ,
libôndô, kop i hiun hiem;
w’a nyo ha bé ki jo kekikel.+
23 Me ga bii jo i moo ma bôt ba bé kép we mbai,+
i bôt ba bé kal we le: ‘Bôdôp, di bet we i ngii!’
Kayéle u bi yilha mbus yoñ kiki nso ’isi,
kiki nloñ inyu boñ le ba kil mu ngii.”
52 Tôde ’ilo! Tôde ’ilo! Unda le u gwé ngui,+ a Siôn!+
Haba mambot moñ malam,+ a Yérusalem, a tison ipubhaga!
Inyule mut ngikweeba, to mut nyega a ga jôp ha bé i weeni.+
2 Telep a Yérusalem, kumb biték bi yé we i nyuu, u yén.
Hohol minsañ mi yé we i joo, a ngond Siôn i i yé i minkôm.+
3 Inyule Yéhôva a nkal le:
4 Inyule Nwet Bayemlikok le Yéhôva a nkal le:
“I bibôdle, litén jem li bi sôs i Égiptô le ba yén nyoo kiki bakén ba bôt;+
i mbus ngéda, Lôk Asiria i tééñga bo ngi njom.”
5 “Kii me nlama boñ nano?” Hala nyen Yéhôva a mpot.
“Inyule litén jem li bi ke i minkôm yañga.
6 Inyu hala nyen litén jem li ga yi jôl jem;+
inyu hala nyen ba ga yi yokel le men me yé i pot.
Ñ, memede yaga!”
7 Makôô ma mut nu a ñañal miñañ minlam ma yé malam kiyaga i ngii dikôa,+
mut nu a nlegel nwin u nsañ,+
mut nu a nlona miñañ minlam mi jam lilam,
mut nu a nlegel nwin u tohi,
mut nu a nkal Siôn le: “Nyambe woñ a nyila Kiñe.”+
8 Emble! Bôt boñ ba faa* ba mbédés kiñ.
Bobasôna ba nleñ diléla ntôñ,
inyule ba ga tibil tehe* i ngéda Yéhôva a ga témbna Siôn.
9 Kona maséé, leña diléla ngem yada, a bahoma ba Yérusalem ba ba yé ntjék,+
10 Yéhôva a ñunda woo wé mpubhaga i bisu bi biloñ gwobisôna;+
makas ma ’isi momasôna ma ga tehe i jam Nyambe wés a mboñ inyu tohol litén jé.*+
11 Nyodnana, nyodnana, pama munu homa nunu,+ ni tihba bañ yom nyega yo ki yo!+
12 Inyule ni ga nyodi bé ni sehlaga,
ni ga ke bé to ngwéé,
inyule Yéhôva a ga bôk bé i bisu,+
Nyambe nu Israel a ga ba ki bé i mbus.+
13 Nuna-ki! Ngwélél wem+ a ga boñ mam ni pék.
A ga bana tel ikeñi,
a ga ba bañga mut, a kôhna ki ngandak lipém.+
14 Ngandak i bi hel i ngéda i bé béñge nye,
inyule su wé u bi héñha, u ôbi iloo u mut binam nye ki nye,
nyuu yé ilam i bi ôbi iloo i bôt ba binam bobasôna.
15 Hala ki nyen a ga hélés ngandak biloñ.+
Bikiñe bi ga yip manyo* i bisu gwé,+
inyule bi ga tehe mam le ba bi añle bé bo,
bi ga emble mam le ba bé ngi nok.+
53 Njee a bi hémle i mam a bi nok bés di mpot?*+
Njee Yéhôva+ a bi yeelene woo wé?*+
2 A ga too i bisu gwé* kiki pom,+ kiki nkañ u u mpémél i hisi hi hi yé nnumuk.
3 Bôt ba bi yan nye, ba keñglege ki nye,+
a bé mut nu a bi lo inyu nok ndutu,* a bi yi kii i yé makon.
A bé wengoñle ba bi sôô bés su wé.*
Bôt ba bi yan nye, ba bé tehe nye kiki yañga jam.+
Ndi bés di bi tehe nye kiki mut le ndutu i nkwél, mut le Nyambe a nkogse, mut nu a yé ikété njiiha.
6 Bésbobasôna di bi nimil kiki mintômba,+
hiki mut a noñok yé njel,
ndi Yéhôva a bi boñ le béba yés bésbobasôna i kwél nye.+
Ba bi kena nye kiki ntômba le ba nke i nol,+
kiki ñin ntômba u u mom nwee i bisu bi bôt ba ñend wo,
a bi yibil bé nyo wé.+
8 A bi wo inyule ba bi tééñga* nye, ba bi pémhene bé to nye mbagi i téé sép.
Njee a ga añal mam ma hiai* hié?
9 Ba bi ha nye i soñ* ni bibéba bi bôt,+
ba jô nye ni mingwañ mi bôt,*+
to hala kiki a bi boñ bé béba,*
to tembee yo ki yo i bi pam bé i nyo wé.+
10 Ndi sômbôl i Yéhôva* i bé le ba tét nye, nye ki nyen a bi nwas ngwélél wé le a nok ndutu.
11 I mbus ndutu yé,* a ga kon maséé ni mam a ga tehe.
Ni njel yi i ngwélél wem nu a téé sép,+
ngandak bôt i ga yila bôt ba téé sép,+
a ga begee ki bibéba gwap.+
12 Inyu hala nyen me ga ti nye ngaba lôñni ngandak bôt,
a ga kabna nkus ni mimpémba mi bôt,
inyule a bi ti* niñ yé letee ni i nyemb,+
ba bi añ nye ikété nsoñgi u baboñ mam mabe;+
a bi begee béba i ngandak bôt,+
a bi soohene ki baboñ mam mabe.+
54 “Leñek diléla, a kom muda, we nu u bi gwal bé!+
Kon maséé, u leñ ki diléla,+ we nu u yé ngi nok njôghe nkôôga,+
inyule bon* ba muda nu ba bi tjôô ba yé ngandak
2 “Kéñbaha homa u ntééne ndap yoñ libadô.+
Sambal mabadô ma lap yoñ ikeñi.
Yom yo ki yo i kéñ bañ we njel, kônde ébés minkôô mi ndap yoñ libadô,
tibil tômôl bikék bi ndap yoñ libadô.+
3 Inyule u ga kéñbaha minwaa nwoñ mi nkoñ i pes walôm ni i pes waé.
Mbôda yoñ i ga yémbél biloñ,
i ga yééne i bitison bi bi nyégle hôlô.+
W’a hôya mbolo i binéñél gwoñ,
w’a hoñol ha bé to hison hioñ i ngéda u bé yik muda.”
5 “Inyule Nhek+ woñ nunkeñi a yé kiki nlô*+ woñ,
jôl jé le Yéhôva nu mintôñ mi gwét,
Numpubi nu Israel nyen a yé Nkobol+ woñ.
A ga séblana le Nyambe nu hisi hiosôna.+
6 Inyule Yéhôva a bi sébél we, u bak wengoñle muda le ba ntjôô ni nu a nsiida,*+
wengoñle muda nu a bi ke libii a bak mañge, i mbus, ba luhul nye,” hala nyen Nyambe woñ a mpot.
7 “Me bi tjôô we inyu ndék ngéda,
ndi ikété konangoo yem, me ga témb me yoñ we.+
8 Ikété hiun hiem hikeñi, me bi sôô we su wem inyu ndék ngéda,+
ndi ikété loñge yem ñem* i i nom i boga ni boga, me ga kon we ngoo,”+ hala nyen Nkobol+ woñ le Yéhôva a nkal.
9 “I jam lini li yéne me kiki i dilo di Nôa.+
Kiki me bi kum soñ i ngéda Nôa le malép ma ga hô ha bé nkoñ ’isi,+
hala nyen me nkum soñ le me ga unbene ha bé we, to kogse we.+
10 Inyule dikôa di nla tjiba,
yak bon ba dikôa ba nla nyiñgha,
ndi loñge yem ñem* inyu nan i ga mal bé,+
to malômbla mem ma nsañ ma ga piñgla bé,”+ hala nyen Yéhôva nu a nkônôl bé ngoo+ a mpot.
11 “A muda nu a nok ndutu,+ nu mbuk mbebi a mpôgôs, nu a gwé bé mut i hôgbaha nye;+
me yé i bédés mabap moñ ni ngok, lôñni simet i i nlet,
me tegek hikuu hioñ ni safirô.+
12 M’a boñ ngii lipénd joñ ni kôyôp tik ngok,
me boñ manwemel moñ ni ngok i i mbai,*
me téé ki minwaa mi nkoñ woñ nwominsôna ni tik ngok.
14 U ga telep siñ siñ ikété telepsép.+
Ndééñga i ga ke we haa,+
u ga kon bé mut nye ki nye woñi, yom yo ki yo i ga boñ bé we le u sehla,
inyule i ga lo bé we bebee.+
15 Ibale mut a nlo i jôs we,
wee me bé nyen me ñom nye.
U ga yémbél hiki mut a nlo i jôs we.”+
16 “Nun-ki! Men me bi hek mut a ñôô bikei,
nu a nhue makalak le ma loñ,
nson wé le a ôô bijôl bi gwét.
Men me bi hek yak mut manola le a tjé.+
17 Jôl i gwét yo ki yo le ba ñôô inyu jôs we i ga yémbél bé we,+
hilémb hio ki hio hi hi ntelep i kéés we, w’a net hio nkaa.
Hala nyen ngababum i bagwélél ba Yéhôva i yé,
yak telepsép yap i nlôl i meeni,” hala nyen Yéhôva+ a mpot.
55 Loga, a bé bobasôna ba nyus i gwé,+ lona, yoña malép!+
Yak bé ba ni gwé bé moni, lona, yoña* bijek!
Ñ, lona, yoña* wai ni milik+ ibabé le ni ti moni, ibabé le ni saa.+
2 Inyuki ni ngi pémhak moni inyu yom i i ta bé bijek,*
inyuki ni ñôbôs nsaa nan* inyu yom i i nuuha bé?
3 Sédna maôô, lona ki i meeni.+
Emblana, ndi n’a niñ,
me ga boñ ki malômbla ma boga+ lôñni bé
kiki me bi bôn David le me ga unda nye loñgeñem;* i mbônga u, u ga set bé.*+
5 Nun-ki! U* ga sébél ngim loñ le u nyi bé,
yak bôt ba ngim loñ ba ba bé yi bé we, ba ga lo ngwéé i weeni
inyu Yéhôva Nyambe+ woñ, Numpubi nu Israel,
inyule a ga ti we lipém.+
6 Yéña Yéhôva i ngéda ni nla léba nye.+
Lôndlana nye i ngéda a ngi yii bebee.+
7 Béba mut i nwas maboñok mé mabe,+
mut mam mabe a nwas bipék gwé bibe;
a témb yak Yéhôva nu a ga kônôl nye ngoo,+
8 “Inyule mahoñol mem ma ta bé mahoñol manan,+
to manjel mem ma ta bé manjel manan,” hala nyen Yéhôva a mpot.
9 “Inyule kiki ngii i yé haa ni hisi,
hala nyen manjel mem ma nloo manjel manan,
yak mahoñol mem ma look mahoñol manan.+
10 Inyule nlélém kiki nop ni libu li lisuni* bi nyodi nyoo i ngii, bi kwoo hana ’isi,
bi ntémb bé letee bi yôôs hisi, bi boñ ki le bibebela bi oo, bi num matam,
bi ti mbôô inyu nsalnwom, ni bret inyu mut nu a nje,
11 hala nyen bañga i i mpémél i nyo wem i ga ba.+
I ga témb bé i meeni ngi yon,+
i ga yônôs i jam li nkon me ngôñ,*+
ibabé set, i ga gwel nson me ñom yo le i boñ.
Dikôa ni bahoma ba nyôgi bi ga kon maséé i bisu binan, bi leñek diléla,+
yak bie gwobisôna bi nwom bi ga bamb moo.+
56 Yéhôva a nkal le:
“Ni nit mbagi i téé sép,+ boña ki mam ma téé sép,
inyule ndék ngéda wee me nlona tohi,
yak telepsép yem i ga nene.+
2 Maséé ni mut a mboñ hala,
yak ni man mut nu a ntéñbe mu jam li,
a ntééda mbén i sabat, a mbôk bé yo,+
a ngwel nyemede le a boñ bañ jam libe jo ki jo.
3 Nkén mut nu a nlo i bégés Yéhôva+ a nlama bé kal le:
‘Yéhôva a ga bagal me ni litén jé.’
To nwak u nlama bé kal le: ‘Nuna-ki! Me yé ndik nwok e.’”
4 Inyule haana nyen Yéhôva a mpot inyu nwak mi mi ntééda dilo tjem di sabat, mi mi mpohol i jam li nlémél me, mi téñbege i noñ malômbla mem:
5 “Me ga ôñôl bo jél, me ti ki bo jôl ikété ndap yem ni ikété mapénd mem,
jam li li nlôôha ba nseñ iloo bon bôlôm ni bon bôda.
Me ga ti bo jôl li li ga nom i boga ni boga,
li li ga lém bé.
6 Inyu bakén ba bôt ba ba nke yak Yéhôva i sélél nye,
i gwés jôl li Yéhôva,+
ni i yila bagwélél bé;
hala wee, i bôt bobasôna ba ntééda mbén sabat, ba mbôk bé to yo,
ba téñbege i noñ malômbla mem,
7 me ga lona bo i hikôa hiem hipubhaga,+
me ga boñ le ba kon maséé ikété ndap yem masoohe.
Me ga leege bisesema gwap bi ntul i hié ni bisesema gwap bipe i ngii juu jem li bisesema.
Inyule ndap yem y’a séblana le ndap masoohe inyu matén momasôna.”+
8 Nwet Bayemlikok le Yéhôva nu a yé i kot bôt ba Israel ba ba yé nsandak,+ a mpot le:
“Handugi i bôt me bi bôk me kot, m’a kot bôt bape, me lona bo i nyeni.”+
9 A binuga bi bikai gwobisôna, loga i je,
ñ, a binuga bi bikai gwobisôna bi bi yé i lipan.+
10 Bôt bé ba faa ba yé ndim,+ to wada wap a bi tehe bé to jam.+
Bobasôna ba yé kiki ngwo i i yé mbuk, i nla bé bôs.+
Ba nhehel, ba niñi ndik ha; ba ngwés ba nke ’ilo.
11 Ba yé kiki ngwo i i mbéna je;*
ba ta ba nuak bé.
Ba yé batééda mintômba ba ba gwé bé yi.+
Bobasôna ba mboñ ndik i yom i nlémél bo;
hiki wada wap a nyéñ ndik i je bôt nseñ, a kalak le:
12 “Loga, me nke me yoñ wai,
loga di nyo maok letee di hiôô.+
Yak yani a ga ba nlélém kiki len, iloo yak len!”
57 Mut a téé sép a nwo,
ndi hala a ntééñga bé mut nye ki nye.
Bôt ba tiñi ni Nyambe ba ta ha bé,*+
ndi mut to wada a nyimbe bé le mut a téé sép a ta ha bé
inyule ndutu i nkena nye.*
2 A nléba nsañ.
I bôt bobasôna ba nkil ikété telepsép ba ga noi i ngii binañi* gwap.
3 “Ndi bé, loga hana,
a bon bôlôm ba muda liemb,
a bon ba mut ndéñg ni muda libambe:
4 “Njee ni nol hiol?
Njee ni nahlene nyo, ni pémhak hilémb?
Baa ni ta bé bon ba bibéba bi bôt,
mbôda i bôt ba bitembee?+
5 Baa miñem minan mi nloñ bé ni ngôñ i bégés bisat ipôla bie bikeñi,+
isi hiki e i ngi yii yômi,+
ikété bihôk bi maaa?
6 U mpohol bisat bi bi yé ni minsenda mi ngok mi nsôsôgô.*+
Ñ, i ngok ini yon i ga ba ngababum yoñ.
U nsémél yo makébla ma wai ni makébla mape.+
Baa me nlama kon maséé* ni i gwom bi?
8 U bi téé yimbne* yoñ ikété ndap yoñ.*
U bi tjôô me, u héya mambot;
U bi bet nyoo, u kéñbaha ki nañi yoñ.
9 U bi sôs yak Mélek* lôñni môô,
yak ni ngandak binunumba.
U bi om bagwélél boñ haa,
kayéle u bi sôs letee ni i Soñ.*
10 U bi tumbba yañga i noñ ngandak yoñ manjel,
ndi u bi kal bé le: ‘Nseñ u ta bé!’
Kiki u bi témb u bana ngui,
u bi waa bé.
11 Njee u bi kon woñi; njee a bi boñ le u sehla
inyu boñ le u kahal tembee?+
U bi hoñol ha bé me.+
U bi diihe bé jam jo ki jo.+
13 I ngéda w’a lond inyu bat mahôla,
ngandak yoñ bisat i ga sôñ bé we.+
Mbebi i ga kena gwobisôna,
mbebi le mut a nhue i ga sas gwo,
ndi i mut a nsolbene i meeni a ga kôdôl loñ,
a ga yoñ ki hikôa hiem hipubhaga.+
14 Ndi i ga kéla le: ‘Oña, oña nloñ! Kôôbana njel!+
Ni héya bikumul gwobisôna mu njel litén jem li nkil.’”
“Me nyééne* i homa a nyôgi, a bak mpubhaga,+
ndi me nyén ki lôñni bôt ba nok ndutu, ba bak suhulnyuu,
inyu boñ le me ti bôt ba suhulnyuu ngui,
me lédés ki miñem mi bôt ba nok ndutu.+
16 Inyule me ga kolba bé bo i boga ni boga,
me ga unbene bé to bo ngéda yosôna;+
tiga le bôt* ba nimis ngui yap,+
yak ni bihégél gwem bi bi nhép.
17 Me bi unbene nye inyule a bé je bôt nseñ,+
inyu hala nyen me bi bép nye, me bi yoñ ha bé ngéda yé,* inyule ñem u bi hénd me.
Ndi a bi kônde ndik boñ mam kiki ntonba,+ a boñok i mam ñem wé u bé kal nye.
18 Me bi tehe maboñok mé,
ndi me ga mélés kon wé,+ me éga ki nye,+
me ga témb me hôgbaha nye,*+ yak ni bôt bé ba ba nkôhna maéya.”+
19 “Me ga ha bibégés gwem i bibép.*
Mut nu a yé haa a ga bana nsañ u u mal bé, nlélém ni mut nu a yé bebee,”+ hala nyen Yéhôva a nkal,
“me ga mbuubaha ki nye.”
20 “Ndi bibéba bi bôt bi yé kiki tuye nu a mpél, nu a nla bé mom nwee,
malép mé ma mpémés ndik mahindi ni liboo.
21 Nsañ u ta bé inyu bibéba bi bôt,”+ hala nyen Nyambe wem a mpot.
58 “Lond ni ngui yoñ yosôna; yom yo ki yo i kéñ bañ we njel!
Bédés kiñ yoñ kiki hioñ.
Yeelene bôt ba litén jem liboñok jap libe,+
yak mbôda Yakôb, bibéba gwap.
2 Ba nyéñ me kel yosôna,
ba kalak le ba nkon maséé i noñ manjel mem,
wengoñle ba yé litén li li bi boñ mam ma téé sép,
ni li li bi tjôô bé telepsép i Nyambe wap.+
Ba mbat me mbagi i téé sép
wengoñle ba nkon maséé i kooge bebee ni Nyambe:+
3 ‘I ngéda di nsôga je, inyuki u ntehe bé?+
Inyuki di nyôiba ndi u nyimbe bé hala?’+
4 Hiki ngéda ni nsôga je, hala a nsôk ni momol ni bisañ,
ni ñôm bôt bikut ni béba ñem.
Ni hoñol bañ le kiñ nan i nla nôga i ngii i ngéda ni nsôga je kiki ni mboñ i len ini.
5 Baa i nya sôga je ini yon me mbat?
Baa i nlama ndik ba kel mut a nyôiba,
a ôôp kiki likai, a ôm mbom ’isi,
a nañal i ngii minsugut ni libu?
Baa hala nyen u nsébél le sôga je ni hilo hi hi nlémél Yéhôva?
6 To, ini sôga je yon me mbat:
héya minsañ mi béba ñem,
hohol minkôô mi kop nson,+
i bôt u tééñgaga, nwas bo le ba kenek,+
bôk kop nson ngéñ ngéñ;
7 kabna bijek* gwoñ ni mut njal i gwé,+
leege hiyeyeba i weeni, yak ni nu a gwé bé liyééne,
ibale u ntehe mut a yé nso, ti nye mbot,+
u kôm bañ manyuñ mbus.
8 Ha nyen mapubi moñ ma ga bai kiki maye ma kel,+
yak mbôô woñ u ga pala lo.
Telepsép yoñ i ga bôk we i bisu,
lipém li Yéhôva li ga tat we nyono i mbus.+
9 Ha nyen u ga sébél, Yéhôva a timbhe we;
w’a lond inyu bat mahôla, a ga timbhe we le: ‘Me nunu!’
Ibale u nhéya kop nson i ndééñga i weeni,
u nwas ki i nand bôt hinoo ni i pot ni béba ñem,+
10 i mut njal i gwé, ibale u nti nye i yom i nkon wemede ngôñ,+
ibale u nhôgbaha i bôt ba nok ndutu,
mapubi moñ ma ga bai, to ikété jiibe,
yak jiibe joñ li ga ba wengoñle kosi i nkwo.+
11 Yéhôva a ga éga we ngéda yosôna,
a ga yoñ ngéda ni we to u yé i nnumuk nkoñ;+
a ga lédés bihés gwoñ,
u yila kiki wom u u gwé ngandak malép,+
kiki lingen li li nsa bé.
Ba ga sébél we le ntibil mapénd ma ma bi bugi,+
ntibil minloñ le bôt ba yééne mu mapañ.
13 Ibale u ntjél ke* i boñ mam ma nlémél we* i kel sabat inyule i yé hilo hiem hipubhaga,+
ibale u ntehe ki sabat kiki jam li maséé, hilo hipubhaga hi Yéhôva, u tinak hio lipém,+
ibale u nti hio lipém iloole u ke i yéñ yéñe yoñ, tole u kahal pot bipopoda,
14 ha nyen me Yéhôva, me ga boñ le u kon maséé ngandak,
me ga boñ le u luk bihosi gwoñ i bahoma ba nyôgi ba hisi.+
2 To! Maboñok manan mabe mon ma mbagal bé ni Nyambe nan.+
Bibéba binan gwon bi mboñ le a sôô bé su wé,
a tjél ki emble bé.+
3 Mabai manan ma moo ma yé mahindi inyule ma nkôp matjél,+
yak dinoo dinan di yé mahindi inyu béba nan.
Bibép binan bi mpot bitembee,+ dilémb dinan di nsooga mam ma téé bé sép.
4 Mut to wada a nsôñ bé jam li téé sép,+
mut to wada a mpot bé maliga i ngéda a nke i minkaa.
Gwañga bi mam* gwon ba mbôdôl ñem,+ ba podok ki mam ma gwé bé nseñ.
Ba nembee bibéba bi mam, ba gwal mandutu.+
Tonjee a nje matjee map a ga wo,
ibale mut a mbol litjee, péé yon i mpam.
Minson nwap mi yé ndik inyu boñ bôt béba,
moo map ma yé ndik bisañ ni bisañ.+
7 Makôô map ma mpala ke inyu boñ béba,
ba nhoo ke inyu kôp matjél ma mut nu a yé nginsohi.+
Mahoñol map ma yé ndik mahoñol mabe;
maboñok map ma nlona ndik bikuu ni tjiba.+
8 Ba nyi bé njel nsañ,
telepsép i ta bé i homa ba nkil.+
Ba nkôde manjel map;
nu ni nu a nkil mu a ga bana bé nsañ.+
9 Inyu hala nyen mbagi sép i yé haa ni bés,
to telepsép i ga pam bé bebee ni bés.
Di mbot ñem le mapubi ma ga lo, ndi jiibe jon li yé;
di bemek le mapubi ma bai, ndi di ngi kilak ndik i jiibe.+
10 Di mbôble libap li ndap kiki bôt ba ndim;
ibabé waa, di mbôble kiki bôt ba ba gwé bé mis.+
Di mbômda i ñem kosi wengoñle u u nsude;
ipôla bôt ba ngui, di yé kiki bawoga.
11 Bésbobasôna di nkônd kiki ours,
di ntañgal* kiki dibeñ.
Di mbot ñem le telepsép i ga ba, ndi i ta bé;
di mbem tohi, ndi i yé haa ni bés.
Inyule di nyi bibéba gwés;
di nek bé maboñok més mabe.+
13 Di bi boñ béba, di tañba ki Yéhôva;
di bi kôm Nyambe wés mbus.
14 Ba ntimbis mbagi sép ni mbus,+
telepsép i téé haa;+
inyule maliga ma bi baage i homa mbamba nu tison,
telepsép i nla bé jôp mu.
15 Maliga ma ta ha bé,+
i mut a nkôm béba mbus, ba nkadal nkus wé.
16 A bé nhelek i tehe le mut to wada a ta bé,
le mut nu a nhôla bo a ta bé,
inyu hala nyen woo wé won u bi lona tohi,*
telepsép yé yon i bi tinde nye i boñ hala.
18 A ga saa bo inoñnaga ni mam ba bi boñ:+
a ga unbene bôt ba nkolba nye, a kogse ki baoo bé.+
A ga ti biôn nsaa u kôli ni gwo.
19 I pes hiôñg,* bôt ba ga kon jôl li Yéhôva woñi;
i pes likôl,* bôt ba ga ti nye lipém,
inyule Yéhôva a ga pala lo kiki lom nu a nhoo,
nu mbuu wé u nkena.
21 Yéhôva a mpot le: “I pes yem, malômbla mana mon me ga boñ lôñni bo.+ Mbuu wem u u yé i ngii yoñ, yak bibañga gwem me bi ha i nyo woñ, bi ga nyodi bé i nyo woñ, to i nyo u bon* boñ, to i nyo u balal* boñ, ibôdôl nano letee ni i boga ni boga,” hala nyen Yéhôva a mpot.
60 “Telep a muda,+ béyés mapubi, inyule mapubi moñ ma mal lo.
Lipém li Yéhôva li mbéyéi we.+
2 Inyule jiibe li ga hô hisi hiosôna,
ngangañ jiibe i ga hô biloñ;
ndi we, Yéhôva a ga béyéi we,
lipém jé li ga nene i ngii yoñ.
4 Pa mis, béñge homa nyensôna ipañ yoñ!
Bobasôna ba nkodba; ba yé i lo i weeni.
Bon boñ bôlôm ba yé i lo i weeni, ba lôlak haa,+
yak bingond gwoñ bi yé i njel, bôt ba nhambaa gwo i bôbôk.+
5 Ha ngéda i, w’a tehe, u kon ki maséé,+
ñem u ga kumb we, ñem u ga yon ki we ni maséé,
inyule lingwañ li tuye li ga lo i weeni;
yak nkus u biloñ u ga lo i weeni.+
Bôt ba Séba bobasôna ba ga lo,
ba bak ba bééga gôl ni binunumba.
Ba ga bégés Yéhôva i mbamba.+
7 Bibémba bi Kédar+ gwobisôna bi ga kodbana i weeni.
Balôm ba mintômba ba Nébaiôt+ ba ga sélél we.
8 Bonjee bana ba mpuue kiki ond,
kiki dibeñ di di nke i mumbul map?*
9 Biôn bi ga bôdôl me ñem;+
bisitima bi Tarsis gwon bi ga bôk i bisu*
i lona bon bem bôlôm ba ba nlôl haa,+
yak ni silba ni gôl yap,
inyu jôl li Yéhôva Nyambe nan, ni inyu Numpubi nu Israel,
11 Manwemel moñ ma tison ma mba nyiblak ngéda yosôna;+
ma ga kwéhba bé juu to njamuha,
inyu boñ le bôt ba lona we nkus u biloñ,
bikiñe gwap gwon bi ga éga bo.+
12 Inyule i loñ tole i ane i ga sélél bé we, i ga tjiba;
i biloñ bi, bi ga tjiba, tjiba yosôna.+
13 Lipém li Libañ li ga lo i weeni,+
yak ni e junipa,* e ashi* ni e sipré,+
inyu lémés homa témpel yem i yé;
i homa me ntéé makôô, m’a ti nye lipém.+
14 I bôt ba bé tééñga we, bon bap ba ga lo, ba ôôp i bisu gwoñ;
bôt bobasôna ba bé yan we ba ga ôôp i makôô moñ,
ba ga sébél we le tison i Yéhôva,
Siôn, tison i Numpubi nu Israel.+
15 To hala kiki u bé nyôyôk, bôt ba ook we, mut to wada a bé lôô bé to i weeni,+
m’a yilha we yom le bôt ba ga bégés i boga ni boga,
ni yom i maséé tjai ndi tjai.+
16 U ga nyo milik mi biloñ,+
u ga nyuñ yak méé ma bikiñe;+
ha nyen u ga tibil yi le me Yéhôva, me yé Ntohol woñ,
Nu Lipémba nu Yakôb a yé Nkobol+ woñ.
17 M’a lona gôl inyu héñha mamuna,
me lona silba inyu héñha kei,*
mamuna inyu héñha bikék,
kei inyu héñha ngok;
m’a boñ le nsañ u ba babéñge nson woñ,
me boñ ki le telepsép i ba baéga bôlô yoñ.+
18 Mut a ga nok ha bé bisañ i loñ yoñ,
yom yo ki yo i ga tjiba bé to kuuba ikété minwaa nwoñ mi nkoñ.+
W’a sébél mapénd moñ le Tohi,+ ni manwemel moñ le Bibégés.
19 Hiañgaa hi ga béyéi ha bé we njamuha,
to sôñ i ga ti ha bé we mapubi,
inyule Yéhôva a ga yila mapubi moñ i boga ni boga,+
Nyambe woñ a ga ba bilama gwoñ.+
20 Hiañgaa hioñ hi ga nañal ha bé,
to sôñ yoñ i ga solop ha bé,
inyule Yéhôva a ga yila mapubi moñ i boga ni boga,+
yak dilo di maéya moñ di ga mal.+
21 Litén joñ jolisôna li ga ba bôt ba téé sép;
ba ga kôdôl loñ i boga ni boga.
22 Ndék bôt i ga yila hikôô hi bôt,
yak nuntitigi a ga yila loñ i i gwé ngui.
Me Yéhôva, memede nyen me ga boñ le i jam li li pala bôña i loñge ngéda.”
61 Mbuu u Nwet Bayemlikok le Yéhôva u yé ni me,+
inyule Yéhôva a bi hoo me le me añle bôt ba suhulnyuu miñañ minlam.+
A bi om me le i bôt ba nok njôghe i ñem, me kañ bo bandas,
le me legel bôt ba yé i minkôm le b’a kôhna kunde,
ni bôt ba mok+ le mis map ma ga yibla,
2 le me legel nwii u loñgeñem i Yéhôva,
hilo hi mapuna hi Nyambe+ wés,
le me hôgbaha i bôt bobasôna ba nkôhna maéya,+
3 le me hôla bôt ba ñee Siôn,
le me ti bo bieñg bi ño inyu boñ le ba kôpba ha bañ libu,
yak môô ma maséé inyu boñ le ba bana ha bañ ikété maéya,
yak ni mambot inyu bégés Nyambe, inyu boñ le ba lehel ha bañ ñem.
4 Ba ga tiimba oñ bahoma ba ba bi tjiba kôba;
ba tibil bahoma ba ngéda kwañ+ ba ba bi yila ñoñ,
ba ga témb ba oñ bitison bi bi tjiba,+
yak bahoma ba ba bi yégle hôlô tjai ndi tjai.+
5 “Bakén ba ga lo inyu tééda bémba yoñ,
bakén ba bôt+ bon ba ga sélél bé nwom mi bijek ni nwom mi minkôô mi wai.+
6 Ndi bé, n’a séblana le biprisi bi Yéhôva;+
bôt ba ga sébél bé le bagwélél ba Nyambe wés.
7 Litén jem li ga kôhna ngaba iba inyu boñ le li kon ha bañ hison,
ba ga leñ diléla inyu ngaba yap inyu boñ le ba wo ha bañ nyuu.
Ñ, ba ga kôhna ngaba iba mu loñ+ yap.
Ba ga kon maséé i boga ni boga.+
Me ga ti bo nsaa wap ibabé set,
me ga jôp i malômbla ma boga lôñni bo.+
10 M’a kon maséé inyu Yéhôva ngandak.
Me ga kon maséé ni ñem wem wonsôna inyu Nyambe+ wem.
Inyule a nha me mambot ma tohi;+
a nha me mbôñgô mbot* u telepsép,
kiki mbiimuda nu a hééba yañsi wengoñle prisi,+
kiki muda nu a nke libii, nu a nhaba bieñg gwé.
11 Inyule kiki hisi hi mboñ le mbôô i oo,
kiki wom u mboñ le i mbôô ba mbel mu i oo,
hala nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva
a ga boñ le telepsép+ ni bibégés bi oo,+ biloñ gwobisôna bi tehge.
62 Inyu loñge i Siôn, me ga nii bé hop;+
inyu loñge i Yérusalem, me ga yén bé nwee,
letee telepsép yé i bai kiki mapubi,+
yak tohi yé i loñ kiki nwai.+
2 “A muda,+ biloñ bi ga tehe telepsép yoñ,
bikiñe gwobisôna bi ga tehe lipém+ joñ,
w’a séblana ni jôl li mondo,+
le nyo u Yéhôva won u ga sima.
3 U ga yila kiki ntut bilama i woo u Yéhôva,
kiki hikôtô* hi bikiñe i libai li woo li Nyambe woñ.
Ndi w’a séblana le “Maséé mem ma yé i nyeni,”+
loñ yoñ i ga séblana le “Muda nu a nke libii.”
Inyule Yéhôva a yé maséé ni we,
yak loñ yoñ i ga yila kiki muda nu a nke libii.
5 Kiki mañge wanda a mbii ngond ngi yi munlôm,
hala nyen bôt boñ* ba ga bii we.
Kiki munlôm a nkon maséé ni nwaa wé,
hala nyen Nyambe woñ a ga kon maséé ni we.+
6 A Yérusalem, me bi téé bôt ba faa* i ngii mapénd moñ.
Njamuha, to juu, ba nlama bé mom nwee.
A bé ba ni nlôndôl Yéhôva,
ni noi bañ,
7 ni ti bañ nye noi letee a téé Yérusalem siñ siñ,
ñ, letee a yilha nye yom ba nti lipém hana ’isi.”+
8 Yéhôva a mpa woo wé walôm, ñ, woo wé u ngui, a kum soñ le:
“Me ga ti ha bé baoo boñ bijek gwoñ,
me ga ti bé to bakén ba bôt wai yoñ yondo, i u bi sal ni ngui i kôhna.+
9 Ndi i bôt ba ga bumbul i bijek bi, bon ba ga je gwo, ba bégés ki Yéhôva;
i bôt ba ga tjo wai i waa, bon ba ga nyo yo ikété bikotoo gwem bipubhaga.”+
10 Tagbana, tagbana i manwemel.
Sañlana njel inyu bôt ba litén.+
Tiblana, tiblana nloñ nkeñi.
Héyana ngok+ mu.
11 Nuna-ki! Yéhôva a mal legel i makas ma hisi le:
“Kala ngond Siôn le:
‘Nun-ki! Tohi yoñ i yé njel.+
Nun-ki! Nyambe a nlona bibom,
nsaa a nti bôt u yé nye bisu.’”+
12 Bôt ba ga sébél i litén lini le litén lipubhaga, litén le Yéhôva+ a bi kobol;
ndi we w’a séblana le “Tison le ba nyéñ,” “Tison le ba ntjôô bé.”+
63 Njee nuu a nlôl i Édôm,+
a nlôl i Bôzra,+ a bak a hééba mambot ma ma mbai,*
mambot malam,
a lok ni lipémba jé likeñi?
“Memede* nu! Men me yé nu a mpot ni telepsép,
nu a gwé ngui ikeñi i tohol.”
2 Inyuki mambot moñ ma nkôyôp,
inyuki mambot moñ ma yé kiki mambot ma mut nu a bak i waa wai?+
3 “Me bak i tjo wai metama.
Mut a nlôl i biloñ bipe nye ki nye a bak bé lôñni me.
Me ntjo bo ikété hiun hiem,
me tidbe bo ikété liyot jem.+
Matjél map ma kôp me munu mbot,
mambot mem momasôna ma hooba mahindi.
4 Inyule me mal téé hilo hi mapuna,+
nwii u minkoblak nwem mi bôt u nkola.
5 Ndi me bi béñge, me tehe bé mut nu a nhôla me;
me bi hel le mut nye ki nye a bi lo bé i nit me.
7 Me ga añal maboñok ma loñgeñem* i Yéhôva,
yak ni mam ma Yéhôva ma ma kôli ni bibégés,
inyu mam momasôna Yéhôva a bi bôñôl bés,+
ngandak mam malam a bi bôñôl litén li Israel,
inyu konangoo yé ni ngandak yé loñgeñem.
8 Inyule a bi kal le: “Ni maliga, ba yé litén jem, bon ba ba ga ndogbene* bé me.”+
Inyu hala nyen me bi yila Ntohol wap.+
9 Ikété njiiha yap yosôna, yak nye a bé nok ndutu.+
Nlegelnwin wé nu ñem nyuu* nyen a bi tohol bo.+
Ikété gwéha yé ni konangoo yé, a bi kobol bo,+
a bi yoñ ngéda ni bo, a begee ki bo dilo tjodisôna di ngéda kôba.+
10 Ndi ba bi ndogop,+ ba unbaha mbuu mpubi wé.+
11 I mbus, ba bi bôdôl hoñol dilo di kôba,
dilo di ngwélél wé Môsi, ba kalak le:
“Nu a bi boñ le litén jé ni batééda bémba+ yé ba yap tuye,+ a yé hee?
Nu a bi ha mbuu mpubi+ wé ikété yé, a yé hee,
12 Nu a bi boñ le woo wé u lipém u kiha ni woo walôm u Môsi,+
Nu a bi kan malép i bisu gwap+
inyu boñ le jôl jé li kee ngan i boga ni boga,+
13 Nu a bi boñ le ba tagbe malép ma ma nyiñgha,*
kayéle ba tagbe ibabé i baage
wengoñle hosi i i nkil i homa a néhi?*
15 Nyoo ngii i homa u yé,
nyoo i liyééne joñ likeñi, lipubi ni li lipém,* béñge!
Me ntehe ha bé gwo.
16 Inyule wen u yé Isañ wés,+
to ibale Abraham a nyi bé bés,
to Israel a nyimbe bé bés,
we a Yéhôva, u yé Isañ wés.
Jôl joñ le Nkobol wés nu ngéda kôba.+
17 A Yéhôva, inyuki u nwas bés* le di kee haa ni manjel moñ?
Inyuki u nwas le* di bana miñem mi nlet kayéle di nkon ha bé we woñi?+
Témb loo, inyu loñge i bagwélél boñ,
inyu matén ma ngababum yoñ.+
18 Litén joñ lipubhaga li bi yén ndik mu ndék ngéda.
Baoo bés ba bi tidbe témpel yoñ.+
19 Hala a yé ngandak ngéda le di bi yila kiki bôt le u maa bé ba kiñe yap,
kiki bôt le ba maa bé begee jôl joñ.
64 Ibale u bak to le u kan ngii, u sôs hana ’isi,
inyu boñ le u nyiñgis dikôa,
2 ibale u bak to le u sôs kiki hié hi hi nligis dikaha,
hi boñok ki le malép ma pél,
ki baoo boñ ba ga yi jôl joñ,
yak biloñ bi ga sehla i bisu gwoñ!
3 I ngéda u bi boñ mam ma hélha di bi hégda bé le u nla boñ,+
u bi sôs, dikôa di kahal nyeñg i bisu gwoñ.+
4 Ibôdôl kôba, mut to wada a bi nok bé, a bi emble bé,
to tehe Nyambe numpe handugi we,
5 U nkiha ni i bôt ba nkon maséé i boñ mam ma téé sép,+
i bôt ba mbigda we, ba noñok manjel moñ.
Nun-ki! U bi unup i ngéda di bi nai ni boñ béba,+
di bi boñ ki hala ntandaa ngéda.
Baa di kôli ni tohi?
6 Bésbobasôna di nyila kiki mut nu a yé nyega,
maboñok més ma telepsép momasôna ma yé kiki libadô le muda nu a nkon sôñ a mal gwélél.+
Bésbobasôna di ga yuyi kiki tjai,
yak mahôha més ma ga kena bés kiki mbebi.
7 Mut nu a nlôndôl jôl joñ a ta bé,
mut nye ki nye a mboñ bé biliya i yén we bebee,
inyule u bi sôô bés su woñ,+
8 Nano ni a Yéhôva, u yé Isañ wés.+
9 U unup bañ ngandak a Yéhôva,+
u bigda bañ dihôha tjés i boga ni boga.
Béñge bés soho, inyule bésbobasôna di yé litén joñ.
10 Bitison gwoñ bipubhaga bi nyila ñoñ.
Siôn a nyila ñoñ,
Yérusalem a nyégle hôlô.+
11 Ndap* yés ipubhaga ni i lipém,*
i het basôgôlsôgôl bés ba bi béghene we,
hié hi bi ligis yo,+
i gwom gwobisôna di bé gwés bi bi ôbi.
12 I ngéda u ntehe i mam mana, a Yéhôva, baa w’a ban ñem, u tjél hôla bés?
Baa w’a mom nwee, u nwas bés munu ikété béba njiiha ini?+
65 “I bôt ba bé toñ bé me, me bi nwas le ba kôôge me bebee;
i bôt ba bé yéñ bé me, me bi nwas le ba léba me.+
I loñ i bé lôndôl bé jôl jem, me bi kal yo le: ‘Me nunu, me nunu!’+
2 Kel yosôna, me nlek moo inyu soohe litén li li yé ndok,+
bôt ba ba noñ manjel mabe,+
ba mboñ ndigi kiki ba ngwés;+
3 litén li li nsuu me i mbamba,+
ba tinak bisesema i nwom mi mbônji,+ ba boñok le hiida hi bisesema hi tu i ngii brik.
5 Ba kalak le: ‘Yén nyoo; u tiige bañ me bebee,
inyule me yé mpubhaga iloo we.’*
Ba yé kiki hiida i mben yem i môl, kiki hié hi hi nloñ kel yosôna.
6 Nuna-ki! I jam lini li yé ntilga i bisu gwem;
me ga mom bé nwee,
ndi me ga kogse bo,+
me ga kogse bo kiki i nsômbla*
7 inyu mahôha map, lôñni mahôha ma basôgôlsôgôl bap,”+ hala nyen Yéhôva a mpot.
“Inyule ba bi boñ le hiida hi bisesema hi tu i ngii dikôa,
ba yan me i bahoma ba nyôgi,+
me kogse ndugi bo inyu mam map mabe momasôna.”*
8 Yéhôva a nkal le:
“Kiki i ngéda wai yondo i yé i liyuu li matam ma nkôô wai,
ndi mut a kal le: ‘U ôbôs bañ jo, inyule jam lilam* li yé mu,’
hala nyen me ga boñ inyu bagwélél bem;
me ga tjé bé bobasôna.+
9 Me ga boñ le mbôda* i pémél yak Yakôb,
me boñ ki le nu a nkôdôl dikôa tjem a pémél i Yuda;+
mimpohlak nwem mi bôt mi ga yoñ loñ,
bagwélél bem ba ga yééne mu.+
10 Sarôn+ a ga yila homa bikai inyu mintômba,
nsôsôgô* u Akôr+ u yila linôyôi li nyaga,
inyu loñge i litén jem li li nyéñ me.
11 Ndi bé, ni yé bôt ba ba ntjôô Yéhôva,+
bôt ba ba nhôya hikôa hiem hipubhaga,+
bôt ba ba ntek téblé inyu nyambe nu Masoda,
bôt ba ba nyônôs mpôdnaga wai i mabôndô inyu nyambe nu a ntééne hiki mut jam li ga pémél nye.*
12 Jon me mal kit le ni ga wo ni pansoñ,+
bébobasôna ni ga ôôp inyu boñ le ba nol bé,+
inyule me bi sébél, ndi ni bi timbhe bé,
me bi pot, ndi ni bi emble bé;+
ni bi kônde boñ mam mabe i mis mem,
ni pohol ki i boñ mam ma mbébél me.”+
13 Inyu hala nyen Nwet Bayemlikok le Yéhôva a nkal le:
“Nuna-ki! Bagwélél bem ba ga je, ndi bé njal i ga gwel bé.+
Nuna-ki! Bagwélél bem ba ga nyo,+ ndi bé nyus i ga gwel bé.
Nuna-ki! Bagwélél bem ba ga kon maséé,+ ndi bé ni ga wo nyuu.+
14 Nuna-ki! Bagwélél bem ba ga leñ diléla inyule miñem nwap mi yé mbôô,
ndi bé ni ga bégél inyule ni nok njôghe i ñem,
ni ga ee inyule miñem mi nsiida bé.
15 Ni ga yék ngim jôl le i bôt me bi pohol ba ga gwélél inyu tiihe bôt,
Nwet Bayemlikok le Yéhôva a ga nol hiki wada nan,
ndi a ga o bagwélél bé jôl lipe;+
16 kayéle nu ni nu a nyéñ bisai hana ’isi,
a ga yiñil bisai yak Nyambe nu maliga;*
nu ni nu a nkum soñ hana ’isi,
17 Inyule, me yé i hek ngii yondo ni hisi hi yondo;+
ba ga hoñol* ha bé mam ma behee,
ma ga tuñgul ha bé to miñem.+
18 Jon kona maséé, leña ki diléla i boga ni boga inyu jam me yé i hek.
Inyule nuna-ki! Me yé i hek Yérusalem le a ba yom maséé,
yak bôt bé le ba ba yom i i nkônha maséé.+
19 Me ga kon maséé inyu Yérusalem, me hak ki inyu litén jem;+
mut a ga nok ha bé bôt ba ñee nyoo, to bôt ba nlond.”+
20 “Nkéñéé man u u niñ ndik ndék dilo u ga ba ha bé nyoo i homa nu,
to mañ mut u u niñ bé dilo tjé tjodisôna.
Inyule i mut a ga wo ni 100 nwii, a nen-ge mañge wanda,
ba ga tiihe yak béba mut, to ibale i gwé 100 nwii.*
22 Ba ga oñ bé mandap le bôt bape ba yééne mu,
ba ga bel bé to inyu boñ le bôt bape ba je.
Inyule dilo di bôt ba litén jem di ga ba kiki dilo di e,+
mimpohlak nwem mi bôt mi ga nok lingoñoo ni minson mi moo map.
ba ga gwal bé to bon le ndutu i kwél i bon ba,
inyule bo ni bon bap,+
24 Ilole ba nlôndôl me, m’a timbhe bo;
ba mba ba ngi podok, ki me ma nok.
25 Ngwo-njéé ni man ntômba bi ga je lôñ,
mbondo njéé i ga je minumuk mi bikai kiki nlôm nyaga,+
biték gwon bi ga ba bijek bi nyoo.
Mut nye ki nye a ga nok ha bé ndutu, to yom yo ki yo i ga tjiba ha bé i hikôa hiem hipubhaga hiosôna,”+ hala nyen Yéhôva a mpot.
66 Yéhôva a nkal le:
“Ngii i yé yééne yem ane, yak hisi hi yé kéhne yem makôô.+
2 Yéhôva a nkal le: “Woo wem won u bi hek i gwom bini gwobisôna,
hala nyen mam momasôna ma bi bôña,+
me ga yoñ ngéda ni i nya mut ini:
mut nu a yé suhulnyuu, nu ñem u nsiida, a konok lipôdôl jem woñi.*+
3 Ndi i mut a nol nlôm nyaga a yé i mis mem kiki mut nu a nol mut binam.+
Nu a nti sesema i ntômba a yé i mis mem kiki nu a mbôk joo li ngwo.+
Nu a nti likébla a yé i mis mem kiki nu a nti likébla li matjél ma ngôi!+
Nu a nligis binunumba+ a yé i mis mem kiki nu a ngwélél makañ inyu lômbôl.*+
Ba bi nai le manjel map mon ba noñ,
ba nkon ki maséé i boñ mam ma yé nyega.
4 Jon yak me m’a gwélél ngandak manjel inyu kogse bo,+
i mam ma nkônha bo woñi, mon me ga boñ le ma pémél bo.
Inyule i ngéda me bi sébél, mut to wada a bi timbhe bé;+
i ngéda me bi pot, mut to wada a bi emble bé.
Ba bi kônde boñ mam mabe i mis mem,
ba bi pohol i boñ mam ma ma mbébél me.”+
5 A bé ba ni nkon lipôdôl li Yéhôva woñi,* emblana i jam a mpot:
“Lôkisoñ nan i i ñoo bé, i i mbagal ki bé inyu jôl jem, i bi kal le: ‘Lipém li ba ni Yéhôva!’+
Ndi Nyambe a ga nene, a ga lona ki bé maséé,
bomede bon ba ga wo nyuu.”+
6 Manyiñgha ma yé i lôl i tison, liyôgbe li yé lôl i témpel!
Yéhôva nyen a yé i kogse baoo bé kiki i nsômbla.
7 Muda a ngwal ilole nkôôga u mbôdôl.+
A ngwal man munlôm ilole njôghe gwal i mbôdôl nye.
8 Njee a ma nok i nya jam i?
Njee a ma tehe i nya jam i?
Baa ngim loñ i nla gwéé kel yada?
Tole ngim litén i nla gwéé kunda yada?
Kiki nkôôga u bi bôdôl ndik Siôn, a gwal bon bôlôm.
9 “Baa me nla boñ le man a hôlôl ikété libum, ndi me kéñ ki njel le a gwéé bañ?” Hala nyen Yéhôva a mpot.
“Baa me nla boñ le gwal u bôdôl, ndi me témb me yip njel le man a pam bañ?” Hala nyen Nyambe nan a mpot.
10 Kona maséé ni Yérusalem, ni séé ki inyu yé,+ a bé bobasôna ba ni ngwés nye.+
Leña diléla lôñni nye, a bé bobasôna ba ni ñee nye.
11 Inyule ni ga nyuñ libéé jé, ni nuu, hala a hôgbaha ki bé,
ni ga nyo ngandak milik, ni tehe lipém jé likeñi, hala a nkônha ki bé maséé.
12 Inyule haana nyen Yéhôva a mpot:
A ga nyuñus bé, a hambaa ki bé i bôbôk,
a ga bôôhe bé i ngii maboñ.
14 Ni ga tehe i jam li, miñem minan mi kon maséé,
bihés binan bi ga témb yômi kiki kai yômi.
15 “Inyule Yéhôva a ga lo kiki hié,+
bikak gwé bi gwét bi yé kiki mbuk mbebi,+
inyu kogse bo ikété hiun,
inyu kodol bo ni lindômbôô li hié.+
16 Inyule ni hié nyen Yéhôva a ga pémhene bôt bobasôna* mbagi,
ñ, yak ni pansoñ yé;
i bôt Yéhôva a ga nol ba ga ba ngandak.
17 “I bôt ba ntéé bomede bapubhaga, ba mpubus ki bomede inyu jôp i nwom mi mbônji,+ ba noñok nu a téé i ñemkété; i bôt ba nje minsôn mi ngôi,+ gwom bi nyega ni batôlô,+ bobasôna ba ga tjiba lôñ yada,” hala nyen Yéhôva a mpot. 18 “Me nyi minson nwap ni mahoñol map, jon me yé i lo inyu kot bôt ba biloñ gwobisôna ni dilémb tjodisôna le ndi ba loo, ba tehe lipém jem.”
19 “M’a téé yimbne ipôla yap; i bôt ba ga pei ikété yap, me ga om bo i biloñ bi bi yé ngi nok ñañ inyu yem, bi bi yé ngi tehe lipém jem: Tarsis,+ Pul, Lud+ (biloñ bi bôt ba ba nleñ mimpihlôñgô), Tubal, Yavan,+ ni biôn bi bi yé nonok. Ba ga añal lipém jem nyoo i biloñ bi.+ 20 Ba ga pémés lôkisoñ nan yosôna i i yé i biloñ gwobisôna,+ ba lona yo kiki likébla inyu Yéhôva i hikôa hiem hipubhaga, i Yérusalem, ba bak i ngii bihosi, bikak bi gwét, bikak bi bi gwé minyôl, minyabén mi hosi* ni i ngii kamél i i nhoo ngwéé,” hala nyen Yéhôva a mpot. “Hala a ga ba kiki i ngéda bon ba Israel ba nlona likébla jap i témpel Yéhôva ikété séya i i yé pubhaga.”
21 “Me ga yoñ yak bahogi ikété yap le ba yila biprisi ni Lôk Lévi,” hala nyen Yéhôva a nkal.
22 “Kiki ngii yondo ni hisi hi yondo+ me yé i hek bi ga nom i bisu gwem, hala nyen yak mbôda* nan ni jôl linan bi ga nom.”+ Hala nyen Yéhôva a mpot.
23 “Hiki sôñ mondo* ni hiki sabat,
bôt bobasôna* ba ga lo ba ôôp i bisu gwem,”*+ hala nyen Yéhôva a nkal.
24 “Ba ga pam i tan inyu béñge mim mi bôt ba bi ndogbene me;
inyule bitômb bi bi nje i mim mi, bi ga wo bé,
to hié hi hi nligis nwo hi ga lém bé,+
mi ga yila yom i i nsuñgaha ñem inyu bôt bobasôna.”*
Hala a nkobla le “Tohi i Yéhôva.”
Tole “nwet wé.”
Ni hop Lôk Héber, “nwot.”
Tole “lap.”
Ntén ngond unu won ba nsébél ni hop Pulasi le concombre.
Tole “biniigana.”
Tole “man nu a nimis isañ.”
Jon ba nsébél ni hop Pulasi le neige.
Tole “biye ba mboñ ni blé.”
Tole “man nu a nimis isañ.”
Ni hop Lôk Héber, “Me ga hiel woo wem inyu kolba we.”
Bebek le ba bé béghene bisat gwap i nwom mi mbônji ni isi bie bikeñi.
I kai ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le lin.
Tole “biniigana.”
Tole “téé.”
Tole “suhlana.”
Tole “suhlana.”
Bon ba binuga ba ba nkoñ hiki yom.
Tole “nu a gwé nhébék i mben yé môl.”
Tole “mut mandinga.”
Tole “me nla bé yila ntibil bôt.”
Ni hop Lôk Héber, “i mis ma lipém jé.”
Ni hop Lôk Héber, “ba ga je matam ma maboñok map.”
Ni hop Lôk Héber, “ni nkok masu ma diyeyeba.”
Ni hop Lôk Héber, “bi nke bi nimbil joo (ngodol).”
Tole “bibasi.”
A yé libadô ba bé kañ i méé, muda a bé kañ jo i kel yé libii.
Tole “makuk ba bé gwélél inyu nyañga.”
Tole “minkanda.”
I bôñgô ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le lin.
Hala wee, wonyuu le ba ta bé mbiibaga, ba gwé bé to bon.
Ni hop Lôk Héber, “tjibi.”
Hala a yé wom le jôm li mayaa ma nyaga iba iba i nsal ngim kel; hala wee wom u hektar ina.
Ni hop Lôk Héber, “bath yada.” Béñge Apendis B14.
Ni hop Lôk Héber, “hômer.” Béñge Apendis B14.
Ni hop Lôk Héber, “éfa yada.” Béñge Apendis B14.
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “mintôô mi bôt.”
Tole “Maéba; Makidik.”
Tole “biniigana.”
Tole “kék i i gwé yimbne.”
Tole “ba yé bebee i leñ mimpihlôñgô nwap.”
Tole “bon ba mbondo njéé ba ba gwé mayéé.”
Ni hop Lôk Héber, “kiñ i nu a nsébél.”
Tole “Tjiba yem i yé bebee.”
Tole “mbôda.” Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
I nla ki ba, “a.”
Hala a nkobla le “Ndik minyégla mi bôt nwon mi ga témb.”
I nla ki ba, “di nol nye ni woñi.”
Tole “di tôp mapondo i mapénd mé.” Ni hop Lôk Héber, “di bol nye.”
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “Hingonda.”
Hala a nkobla le “Nyambe a yé ni bés.”
Tole “i diléléba di minsôsôgô.”
Hala wee, Ufraté.
Ni hop Lôk Héber, “ni saô i mut binam.”
Hala a nla kobla le “Pala ke i saba nkus; Pala lo inyu kadal nkus.”
Tole “ba bok mbôgi le; ba yigye le.”
Ni hop Lôk Héber, “me tiige bebee ni.”
Hala wee, nwaa Yésaya.
Silôam a bé mbôga malép.
Hala wee, Ufraté.
Tole “bi hô ibôdôl lini lisuk li loñ letee ni lii.”
Béñge Yésaya 7:14.
Tole “Téña bôbôk.”
Ni hop Lôk Héber, “Nyambe a yé ni bés” hala wee Émanuel. Béñge Yésaya 7:14; 8:8.
Ni hop Lôk Héber, “mandap.”
Tole “gwéya.”
Tole “kaat inyu yigye.”
Tole “biniigana.”
Tole “M’a bem ni ñem wem wonsôna.”
Tole “kaat inyu yigye.”
Ni hop Lôk Héber, “mapubi ma kel.”
Tole “ane i man kiñe.”
Tole “ane i man kiñe.”
I nla ki ba, “d’a bel.”
Hala wee, Israel.
Ni hop Lôk Héber, “ba ga lôl i mbus.”
I nla ki ba, “lisee ni loloo.”
Tole “bon ba ba nimis basañ bap.”
Tole “ba ntjañgbene maliga.”
Tole “bon ba ba nimis basañ bap.”
Tole “kogse.”
Tole “lipém.”
Tole “n’a kwo ipôla mim.”
Tole “i i ntjañgbene maliga.”
Tole “Woo wem u.”
Tole “nu a ta bé kék.”
Hala wee, bôt ba Asiria.
Tole “kogse.”
Bebek môô ba mpôdôl hana ma yé môô 300 i bôt ba Gidéôn ba bi gwélél inyu kuye nwai, tole môô ba bé hoo bikiñe bi Israel.
Tole “mbuu.”
Tole “man mbondo njéé nu a gwé liyéé.”
I nla ki ba, “man nyaga ni mbondo njéé bi ga je lôñ.”
Tole “kék i i gwé yimbne.”
Tole “Biloñ bi ga yéñ nye.”
Hala wee, loñ Babilôn.
Tole “kék i i gwé yimbne.”
Ni hop Lôk Héber, “bituu.”
Tole “Ba ga kéñbaha ane yap.”
I nla ki ba, “a ga sés.”
Ni hop Lôk Héber, “hilémb hi tuye.”
Hala wee, Ufraté.
Tole “mbuu.”
I nla ki ba, “a ga bép Lom le a yila diléléba disaambok.”
“Yah” a yé lihubhak li jôl li Yéhôva.
Tole “Kudlana Nyambe nsik.”
Ni hop Lôk Héber, “a muda nu u nyééne,” bôt ba tison bobasôna bon ba nsébél wengoñle muda wada.
Tole “kék i i gwé yimbne.”
Ni hop Lôk Héber, “téé bapubhaga.”
Tole “bieñg bi biane.”
I nla ki ba, “banyambe ba ba mpôna balôm ba kembee.”
Tole “A ga ti bo noi.”
Tole “baane bap ba bôlô.”
Tole “inyu ñane bôlô.”
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le génévrier.
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Ni hop Lôk Héber, “balôm ba kembee.”
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Ni hop Lôk Héber, “ndap.”
Ni hop Lôk Héber, “I maéba mana mon ma mal tina.”
Tole “u yé nsamblak.”
Tole “u yé nsamblak.”
Tole “nyoo i i nlighana, i puuege.”
Ni hop Lôk Héber, “ndap.”
Tole “hiléléba hi nsôsôgô.”
Tole “mintjep mi mi gwé bikôyôp bi matam.”
I nla ki ba, “inyule ba nleñ nlondok gwét i ngii matam manan ma ngéda sép ni i ngii libumbul linan.”
Tole “kiki mut bôlô nu a mbem nsaa a nsoñgol ngéda,” hala wee i ngi yii nwii maa tjak, to sendi i nkôndba bé.
Ni hop Lôk Héber, “bon bôlôm ba Israel.”
Ni hop Lôk Héber, “mahoñ ma nsôn wé.”
Tole “tegep mbok i i yé nyoo isi nsôsôgô.”
Tole “manyoñgle.”
Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “nkén nyambe.”
Ni hop Lôk Héber, “loñ i i yé nimblak ni nséñék.”
Tole “loñ i i nlet i ôt, i kogok bape.”
Tole “kék i i gwé yimbne.”
I nla ki ba, “me béñgege, me bak me yii i liyééne jem.”
Ni hop Lôk Héber, “loñ i i yé nimblak ni nséñék.”
Tole “loñ i i nlet i ôt, i kogok bape.”
Ntén kai u u ño i malép.
I bôñgô ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le lin.
Tole “i bôt ba mbañ bipuba bi mabadô.”
Tole “liyot li ga gwel bo.”
Tole “Memfis.”
I nla ki ba, “to lisee, to loloo.”
Tole “ñane ntôñ gwét.”
Tole “bebee le nso.”
Ni hop Lôk Héber, “nso.”
Tole “inyu bilama bi Égiptô ba memlege.”
I nene le nlômbi loñ Babilôn won ba mpôdôl hana.
Ni hop Lôk Héber, “bibép gwem bi yôni ni njôghe.”
Ni hop Lôk Héber, “man munlôm.”
Hala a nkobla le “Nwee.”
Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “Témba.”
Tole “kiki mut bôlô nu a mbem nsaa a nsoñgol ngéda,” hala wee i ngi yii nwii wada tjak, to sendi i nkôndba bé.
I nene le Yérusalem nyen ba mpôdôl hana.
Konangoo ni ngôô gwon bi ntinde nye i sébél litén jé le “ngond i litén jem.”
Tole “bakilhosi.”
Tole “nkôôba.”
Tole “Bitegep bi mambok bi bi yé nyoo isi minsôsôgô.”
Tole “bakilhosi.”
Tole “yale.”
Ni hop Lôk Héber, “liyééne.”
Tole “ane.”
Ni hop Lôk Héber, “ét.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Hiléléba hiada hi lom Nil.
Ni hop Lôk Héber, “bingond bi ngi yi munlôm.”
I nla ki ba, “libôñ.”
Ni hop Lôk Héber, “a yé dilo di.”
Tole “hisi.”
Tole “a nkode yo su.”
I nla ki ba, “Loñ i nlôñ.”
Tole “minlômbi mi malômbla.”
Tole “i yé ikété maéya.”
Tole “hiôñg.”
Tole “likôl.”
Tole “Bilama.”
Tole “gwéya.”
Ni hop Lôk Héber, “i bisu bi mimañ nwé mi bôt lôñni lipém.”
Tole “pék yoñ u bi téé ibôdôl behee.”
Tole “wai le ba nwas mbit i tegep.”
Tole “bijek bilam bi bi yé nyonok ni poños bihés.”
Ni hop Lôk Héber, “milba.”
Tole “milba.”
Hala wee, ngôk u Môab.
I nene le Nyambe nyen ba mpôdôl hana.
I nla ki ba, “i bôt ba mpiñgla bé ikété mahoñol ma miñem nwap.”
“Yah” a yé lihubhak li jôl li Yéhôva.
Tole “i tégi.”
Ni hop Lôk Héber, “Mim wem.”
I nla ki ba, “manwee ma bikai.”
Tole “hisi hi ga gwal i bôt nyemb i bi loo ngui.”
Tole “bibuk bi njôô.”
Béñge Ndoñi bibuk.
I nene le Israel nyen ba mpôdôl hana wengoñle a yé muda. Ba nhégha nye ni wom u minkôô mi wai.
Béñge Ndoñi bibuk.
Hala wee, Ufraté.
Tole “hiléléba hi nsôsôgô.” Béñge Ndoñi bibuk.
I nene le tison Samaria yon ba mpôdôl hana.
Tole “u biundba; u ngôk.”
Tole “mi biundba; mi ngôk.”
Tole “nkôô inyu hek i ngii nkôô inyu hek, nkôô inyu hek i ngii nkôô inyu hek.”
Tole “bibép bi bi nkigbe.”
Tole “nkôô inyu hek i ngii nkôô inyu hek, nkôô inyu hek i ngii nkôô inyu hek.”
Tole “gwéya.”
I nla ki ba, “di bi kôhna yiinda.”
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “nkôô inyu hek ntel u gwom.”
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
I nla ki ba, “I ngéda ba ga nok nwin, ñem u ga bôô bo matjél.”
Tole “tegep mbok i i yé nyoo isi nsôsôgô.”
Tole “hisi hiosôna.”
Tole “bôô.”
Unu ntén kôn won ba nsébél ni hop Pulasi le orge.
Tole “nyabén blé.” I buk i hop Lôk Héber i yé hana, i mpôdôl ntén blé ba bé bel i loñ Égiptô i ngéda kôba.
Tole “kodol; kogse.”
Tole “maéba.”
Tole “pék yé i yé ikeñi.”
Hala a nla kobla le “Homa ba nkuine juu li bisesema li Nyambe,” i nene le Yérusalem nyen ba mpôdôl hana.
Ni hop Lôk Héber, “Bakén.”
Tole “maéba.”
Tole “Kinje minkoda mi bôt ni yé!”
Ni hop Lôk Héber, “nu a nkodol.”
Tole “ba ga kon Nyambe nu Israel woñi.”
Ni hop Lôk Héber, “ba nkôp sesema i wai,” i nene le ba bé boñ hala inyu unda le bôt ba nôgla.
Ni hop Lôk Héber, “ma ta bé ni mbuu wem.”
Ni hop Lôk Héber, “i lisolbene li ngui li Faraô.”
Tole “nyoo i i nlighana, i puuege.”
Tole “biniigana.”
Tole “nél.”
I nla ki ba, “bee.”
Tole “hônba.”
Tole “bôdôl nye ñem.”
Tole “bisat ba mboñ ni kei le ba nyimbi.”
Hala wee, biôñgba ni bisat.
I nla ki ba, “u sébél gwo le mahindi.”
Ni hop Lôk Héber, “bi ga bana mahoñ, bi yook môô.”
I kai ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le oseille.
Ni hop Lôk Héber, “Jôl li Yéhôva.”
Tole “Nhébék.”
Tole “inyu seghe biloñ letee yom yo ki yo i pei bé.”
Tole “a ntéé nyemede mpubhaga inyu.”
Tole “a nke, a nogok mut a nhem hikos.”
Munu nlôñ unu, “Tôfet” a yé homa ba nlighene gwom, a yé yimbne i tjiba.
Tole “bakilhosi.”
Tole “kék i i gwé yimbne.”
Tole “hié.”
Tole “ni lisol.”
Tole “tjañgbene.”
Tole “ni mam ma ma gwé lipém.”
I nene le hikôa hi Yérusalem hiada hion ba mpôdôl hana.
Tole “ni nwas.”
Ni hop Lôk Héber, “woo.”
I nla ki ba, “masôô ma nkus a nti.”
Hala wee, ñoo.
I nla ki ba, “i nkôt.”
Tole “Mbuu.”
Yon ba nsébél ni hop Pulasi le chaux.
Tole “batjañgbene maliga.”
Tole “lisolbene jé li li nyôgi.”
Tole “ôt pék.”
Ni hop Lôk Héber, “ndip.”
Tole “kuli.”
I nene le tison Bôzra, nyañ nkoñ nu loñ Édôm nyen ba mpôdôl hana.
Tole “kuntak.”
Ni hop Lôk Héber, “ni ngok.”
Hala a yé ngim bikai i i nyaña.
Hala wee, Édôm.
I nla ki ba, “banyambe ba ba mpôna balôm ba kembee.”
A yé ntén hinuni hi hi mpôna likuñ.
Ni hop Lôk Héber, “u nkébha bo i homa ba nlama yén ni méta.”
I mbônji ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le safran.
Tole “kôñgô.”
A yé tel i i nkobla le ñane bisôôle.
Tole “yale.”
Tole “hop Siria.”
Ni hop Lôk Héber, “Kôba bisai ni me, ni pam ki i boma me.”
Tole “yale.”
Tole “yale.”
Tole “bisol.”
Tole “nu bon ba yé bebee ni pam.”
Ni hop Lôk Héber, “M’a ha mbuu wada ikété yé.”
Ni hop Lôk Héber, “yo.”
I nla ki ba, “ipôla.”
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le génévrier.
Tole “mimbôga mi mi nyôñôl malép i Nil.”
Ni hop Lôk Héber, “me bi boñ hala.”
Ni hop Lôk Héber, “uñgus.”
Hala wee, Hézékia.
Tole “ndane.”
Tole “témpel.”
Tole “Ti lihaa joñ biniigana bi nsôk.”
Tole “ñem wonsôna.”
Ni hop Lôk Héber, “m’a kônde 15 nwii mu dilo tjoñ di niñ.”
Bebek le ba bé gwélél bitééne bi makôô bi likala li, inyu yi ngeñ.
Tole “hiémbi.”
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
“Yah” a yé lihubhak li jôl li Yéhôva.
I nla ki ba, “nyodol.”
Ni hop Lôk Héber, “yilna me bibep.”
Tole “inyu lilôli li niñ yem.”
Hala wee, bipôdôl ni maboñok ma Nyambe.
Tole “le mbuu wem u kônde niñ.”
Tole “U bi héya bibéba gwem gwobisôna i mis moñ.”
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Ni hop Lôk Héber, “bee.”
I môô mana mon ba nsébél ni hop Pulasi le huile de baumier.
Tole “yale.”
Tole “yale.”
Tole “yale.”
Tole “ni maliga.”
Ni hop Lôk Héber, “dilo tjem.”
Tole “Tina hogbe.”
Tole “a mal kogse nye ngélé iba.”
Tole “Kôôbana.”
Ni hop Lôk Héber, “minsôn nwominsôna.”
Ni hop Lôk Héber, “Minsôn nwominsôna.”
Ni hop Lôk Héber, “Ndéñbe yap i gwés.”
Tole “mbuu.”
Tole “A ga tééda.”
Tole “bikeñi.”
Hala wee, i pôla i yé ibôdôl i lisuk li nlôm hinoo ipam i lisuk li man hinoo i ngéda libai li woo li yé nsamblak. Béñge Apendis B14.
I nla ki ba, “Njee a nla nok.”
Tole “To Libañ i nkola bé inyu boñ le hié hi lém bañ.”
Tole “sat ba mboñ ni kei le ba nyimbi.”
Tole “baane.”
Tole “moma nwee i bisu gwem.”
Tole “i het hiañgaa hi mpémél.”
Ni hop Lôk Héber, “a sébél nye i makôô mé.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Hala wee, nu a gwééba bé, a gwé bé to mut a nsôñ nye.
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le pin.
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le génévrier.
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le frêne.
Ni hop Lôk Héber, “mam ma bisu.”
Tole “di ha ñem mu.”
Tole “i homa hiañgaa hi mpémél.”
Tole “bakot nkus bakeñi.”
Tole “yom i i niñ bé.”
Tole “Bisat ba mboñ ni kei le ba nyimbi.”
Tole “mbebi.”
Tole “biniigana.”
Tole “me nkabna bé lipém jem ni mut nye ki nye.”
Tole “minkoñ.”
Tole “kei le ba nyimbi.”
Tole “biniigana.”
Tole “ngwéya.”
Tole “biniigana.”
Ni hop Lôk Héber, “ndi ba bi ha bé hala i ñem.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Ni hop Lôk Héber, “Njee ikété yap.”
Tole “maboñok moñ ma ndok.”
I nene le baniiga mbén Môsi bon ba mpôdôl hana.
Tole “ibôdôl i ligwéé joñ.”
Hala a nkobla le “Nu a téé sép,” hala a yé tel i lipém inyu Israel.
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Ni hop Lôk Héber, “Ba.”
Tole “woñi u boñ bañ le ni temep.”
Hala wee, Bisat.
Tole “ôñgba ba mboñ ni kei le ba nyimbi.”
Tole “éña.”
Tole “ni ngui i woo wé.”
Tole “Mut nu a ntjo kék.”
Tole “nkôô.”
Tole “ôt.”
Tole “témpel.”
Yon ba nsébél ni hop Pulasi le laurier.
Tole “nnumuk e.”
Tole “bôt ba ba mpot bipopoda.”
Ni hop Lôk Héber, “inyu tiñil ngôli i bibôbôk.”
Tole “éña.”
Ni hop Lôk Héber, “M’a téñ we ngôli.”
Tole “ibôdôl i pes likôl letee ni i pes hiôñg.”
Tole “a mpééna.”
Tole “Nu a ñuñgus nye.”
Tole “Nu a mma yo.”
I nla ki ba, “Tole ték lima i nla kal le: ‘Hibee hioñ hi gwé bé bigwélél’?”
Tole “U nkôôga le u ngwal kii?”
Hala wee, Israel.
Tole “téé.”
I nla ki ba, “Bagwelnson.”
I nla ki ba, “bôt ba nyuñga.”
Tole “nu a nyelel bé hiki ngéda i mam a mboñ.”
I nla ki ba, “a bi hek bé hio le hi ba hôlô.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Ni hop Lôk Héber, “Mbôô.”
Hala wee, i bisat binuga bi bééga.
Ni hop Lôk Héber, “mam ma bisu.”
Tole “Makidik.”
Tole “hi lôlak i likôl.”
Tole “makidik.”
Ni hop Lôk Héber, “mi ngui.”
I nla ki ba, “m’a boma bé mut to wada ni ñem nlam.”
Tole “Nwet mbai muda.”
Tole “Nwet mbai muda.”
I nla ki ba, “to hala kiki.”
Tole “w’a yi bé lelaa u banba le bi les we.”
I nla ki ba, “i bôt ba nkap ngii; bayitjôdôt.”
Tole “hiki sôñ mondo.”
Ni hop Lôk Héber, “hiki wada i nkoñ wé.”
I nla ki ba, “mbôda.”
Ni hop Lôk Héber, “mam ma bisu.”
Tole “éña.”
Tole “ôñgba ba mboñ ni kei le ba nyimbi.”
Tole “wan.” I nla ki ba, “pohol.”
Tole “me nkabna bé lipém jem ni mut nye ki nye.”
Tole “a om me lôñni mbuu wé.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Ni hop Lôk Héber, “ibôdôl i libum.”
Tole “a ga pémhene me mbagi i téé sép.”
Tole “bom.”
Tole “I ngéda i nlémél Nyambe.”
I nla ki ba, “dikôa tjap tjodisôna di di gwé bé bikai.”
Tole “kédél.”
Tole “kék i i gwé yimbne.”
Ni hop Lôk Héber, “i tôl yap.”
Tole “bi ga nyuñus bon boñ.”
Tole “buñge.”
Tole “hilémb hi hi nigil mam.”
I nla ki ba, “lédés.”
Ni hop Lôk Héber, “lipôdôl.”
Tole “me nyilha su wem kiki ngok.”
Tole “a nla jôs me.”
Tole “di telep mbom ni mbom.”
Tole “nu a bi kôôga i gwal bé.”
Tole “bi ga bem woo wem.”
Tole “dibuñg.”
Tole “i ga bugi bé.”
Tole “biniigana gwem.”
I nla ki ba, “nsoñ.”
Béñge Ndoñi bibuk.
Ni hop Lôk Héber, “ma ga ba i ngii ño wap.”
Ni hop Lôk Héber, “bret.”
Ni hop Lôk Héber, “i miño mi minloñ nwominsôna.”
Tole “ngwéya.”
Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “ba ga tehna i mbom ni mbom.”
Tole “ma ga tehe yémbél i Nyambe wés.”
Tole “bi ga kwo mbuk.”
I nla ki ba, “i mam di bi nok.”
Tole “ngui yé.”
A nla ba i bisu bi Nyambe tole i bisu bi mut numpe.
Tole “a ga bana bé libak li tôbôtôbô li li nlémél bés.”
Tole “mut nu a bi nok kii i yé ndutu.”
I nla ki ba, “A bé kiki mut le bôt ba nlep su i ngéda ba ntehe nye.”
Tole “nyégsa.”
Tole “niñ.”
Tole “ba bi bép nye ndôm tôlô.”
Tole “Mut a bi ti nye soñ.”
Ni hop Lôk Héber, “ni ngwañ mut.”
Tole “a bi jo bé bisañ.”
Tole “Ndi Yéhôva a bi kon maséé.”
Tole “mbôô.”
Tole “i jam li nkon Yéhôva ngôñ.”
Tole “Inyu ndutu yé.”
Tole “kôp.”
Tole “bon bôlôm.”
Tole “nwet.”
Tole “nwet.”
Ni hop Lôk Héber, “nu a nok njôghe i ñem.”
Ni hop Lôk Héber, “ndéñbe yem i gwés.”
Ni hop Lôk Héber, “ndéñbe yem i gwés.”
Tole “ngok i i mpôna hié.”
Tole “bon boñ bôlôm.”
Tole “bon boñ bôlôm.”
Ni hop Lôk Héber, “somba.”
Ni hop Lôk Héber, “somba.”
Ni hop Lôk Héber, “bret.”
Tole “moni ni ntumbba i yéñ.”
Ni hop Lôk Héber, “line li mahoñ.”
Ni hop Lôk Héber, “ndéñbe i unda gwéha.”
Tole “di kôli bôdôl wo ñem.”
Yakôb tole Israel nyen ba mpôdôl hana.
Tole “a nwéhlana ni ñem wonsôna.”
Jon ba nsébél ni hop Pulasi le neige.
Tole “yônôs sômbôl yem.”
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le génévrier.
Tole “Hala a ga boñ le jôl jé li kee ngan.”
Tole “i i gwé huluk ñem.”
Hala wee, ba nwo.
I nla ki ba, “inyule a mpei ndutu.”
Hala wee, i soñ.
Tole “i diléléba di minsôsôgô.”
Tole “hiléléba hi nsôsôgô.”
Tole “me nlama kôhna hogbe.”
I nene le a yé yimbne i i bé hôñlaha bo sat yap.
Ni hop Lôk Héber, “i mbus likôga ni bitembee bi likôga.”
I nene le bisat gwon ba bé bégés hala.
I nla ki ba, “kiñe.”
Tole “Séôl.” Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “me sôô mam.”
Tole “niñ.”
Ni hop Lôk Héber, “mimbuu.”
Tole “me bi sôô su wem.”
Tole “me ga ti nye hogbe kiki nsaa.”
Ni hop Lôk Héber, “Me yé i hek litam li bibép.”
Tole “ni nyéñ mam ma nlémél bé.”
Ni hop Lôk Héber, “bret.”
Ni hop Lôk Héber, “u ñôt kôô.”
Tole “i yéñ yéñe yoñ.”
Ni hop Lôk Héber, “je.”
Ni hop Lôk Héber, “u nyét.”
Tole “mam ma yé hôlô.”
Tole “ndee libôblaga.”
Tole “Ndee yap libôblaga.”
Tole “di ntjelel.”
Tole “li bé béba i mis mé.”
Tole “u bi lona yémbél inyu yé.”
Tole “i yémbél.”
Tole “mbôñgô mbot u u gwé bé binam.”
Tole “i pes hiañgaa hi nañle.”
Tole “i pes hiañgaa hi mpémél.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô i mbôô.”
Tole “bi ga bai i maye moñ ma kel.”
Ni hop Lôk Héber, “hô we.”
Tole “me ga lémés ndap yem bilama.”
Tole “i majubul ma ndap dinuni?”
Tole “bisitima bi Tarsis bi ga ba kiki ngéda bisu.”
Tole “a ga lémés we.”
Tole “i ngéda i nlémél Nyambe.”
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le génévrier.
I e ini yon ba nsébél ni hop Pulasi le frêne.
Tole “éña.”
Tole “inyu lémés nye.”
Tole “lipém.”
Ni hop Lôk Héber, “Mbôô.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Tole “mbôñgô mbot u u gwé bé binam.”
Tole “ntut.”
Ni hop Lôk Héber, “bon boñ bôlôm.”
Béñge Ndoñi bibuk.
Tole “kék i i gwé yimbne.”
I nla ki ba, “mambot ma ma nkôyôp tjôôm.”
Hala wee, Nyambe.
Tole “u bi yémbél.”
Ni hop Lôk Héber, “ndéñbe i gwés.”
Tole “liibana.”
Tole “Añgel i i ntelep nye i bisu.”
Tole “malép ma ma yé ndip.”
Tole “i ñoñ.”
Tole “tegep mbok i i yé nyoo isi nsôsôgô.”
Hala wee, Nyambe.
Tole “u lémés jôl joñ.”
Tole “bilama.”
Ni hop Lôk Héber, “minla nwoñ mi mi mpél.”
Tole “u mboñ bés.”
Ni hop Lôk Héber, “u mboñ le.”
Tole “ba ba mbem nye.”
Ni hop Lôk Héber, “nyimbi.”
Ni hop Lôk Héber, “i woo u.”
Tole “nu a ñuñgus bés.”
Tole “Témpel.”
Tole “bilama.”
I nla ki ba, “masolbene ma bôt ba faa.”
Tole “mimbolok mi gwom.”
I nla ki ba, “inyule m’a lôôs we libak jem lipubhaga.”
Tole “me ga ti bo nsaa i tôl yap.”
Tole “me ga ti ndugi bo nsaa i tôl yap.”
Ni hop Lôk Héber, “bisai.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Tole “tegep mbok i i yé nyoo isi nsôsôgô.”
I nyambe nu nyen ba nsébél le Méni.
Ni hop Lôk Héber, “nu amen.”
Ni hop Lôk Héber, “nu amen.”
Tole “mandutu.”
Ni hop Lôk Héber, “bigda.”
I nla ki ba, “i mut a ga pamna bé 100 nwii, a nene kiki ntiihege mut.”
Tole “sal bôlô njok.”
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Tole “a tôñôk lipôdôl jem.”
I nla ki ba, “a yé kiki nu a mbégés sat.”
Tole “ni nsehla inyu lipôdôl li Yéhôva.”
Ni hop Lôk Héber, “woo wé.”
Ni hop Lôk Héber, “minsôn nwominsôna.”
Nyabén hosi u yé man nu nlôm jagas ni ñin hosi. Ni hop Pulasi le mulet.
Ni hop Lôk Héber, “mbôô.”
Tole “matél ma sôñ.”
Ni hop Lôk Héber, “minsôn nwominsôna.”
Tole “ba ga lo ba bégés me.”
Ni hop Lôk Héber, “minsôn nwominsôna.”