Gwélél hémle​—Inyu yoñ makidik malam!

1. Kii i bi sôña Kain i gwélél ngap yé i yoñ makidik malam, ni umbe nsaa?

KAIN a bé a gwé makidik ma ngui i yoñ. A bé lama bémbe mahoñol mé mabe, tole nwas le mahoñol ma ma énél nye. To ibale Kain a pohol i yoñ to mambe makidik, ma bé lama héñha niñ yé i mbus ngéda. Ni nyi makidik Kain a bi yoñ; a bi yoñ makidik mabe. Makidik mé ni maboñog mé ma bi boñ le manyañ Abel nu a bé a tiñi ni Djob a nimis niñ yé. Makidik ma Kain ma bi ôbôs maada mé ni Yéhôva.​—Bibôdle 4:3-16.

2. Inyuki ngap yés i yoñ makidik malam i yé nseñ?

² Yak bés di gwé makidik le di nlama yoñ. Makidik momasôna bé mon ma yé makidik ma ngui. Ndi, libim li makidik di nyoñ, li nla héñha niñ yés ngandak. Jon, ngap yés i yoñ makidik malam i nla hôla bés i niñ ikété nwee ni nsañ, ilole di bana niñ i i yé nyonok ni mpuñgu, mindañ, ni wonyu.​—Bingéngén 14:8.

3. (a) Inyu yoñ makidik malam, di nlama hémle kii? (b) Mambe mambadga di ga wan?

³ Kii i ga hôla bés i yoñ makidik malam? I yé ntiik le di nlama hémle Djob; di nlama bé pénda (pééna) le a ngwés ni le a gwé ngap ki hôla bés i ba bôt ba pék. Di nlama ki hémle Bañga i Yéhôva, liboñok jé li mam, ni bôdôl maéba mé ñem. (Añ Yakôbô 1:5-8.) Kiki di nkôôge nye bebee, gwéha yés inyu Bañga yé i holok, hala a ga boñ di bôdôl mbagi yé ñem. Inyu hala nyen, di ga bana lem i wan Bañga i Djob ilole di nyoñ makidik. Ndi lelaa di nla hôlôs ngap yés i yoñ makidik malam? Baa i ba bebee i yoñ makidik i nkobla le di téñ ndik le di ga héñha bé makidik més to ibale kii?

DI NLA BÉ NIÑ NGI YOÑ MAKIDIK

4. Adam a bé lama yoñ mambe makidik, ni bikuu bimbe?

⁴ Ibôdôl bibôdle bi niñ i bôt ba binam, bôda ni bôlôm ba bi yoñ makidik ma ngui. Adam a bé lama pohol i emble Nhek wé tole Eva. A bé bebee i yoñ makidik, ndi lelaa ni ntehe makidik a bi yoñ? Nwaa wé nu Nsohop a bi lôk a bi tinde nye i yoñ makidik ma ma bé mabe kiyaga. Makidik ma, ma bi boñ le a nimis liyééne jé lilam i Paradis, yak ni niñ yé yomede. Hala a bé ndik bibôdle bi bikuu gwé. Di ngi sonok njonok inyu makidik mabe kiyaga ma Adam.

5. Limbe litehge di nlama bana inyu nseñ i yoñ makidik?

⁵ Bôt bahogi ba nla hoñol le niñ i yé le i ba lam ibale di gwé bé makidik i yoñ. Yak we u nhoñol hala? Di hoñol le Yéhôva a bi hek bé bés kiki mashin, ma ma nla bé hoñol, to yoñ makidik. Bibel i niiga bés lelaa di yoñ makidik malam. Tolakii Yéhôva a nsômbôl le di yoñ makidik, hala a ta bé inyu béba yés. Di yoñ ngim dihéga.

6, 7. (a) Mambe makidik bon ba nlômbi Israél ba bé lama yoñ? (b) Inyuki hala a bé bo jam li nlet i yoñ makidik malam? (Béñge titii i bibôdle.)

⁶ Ngéda ba bi pam Hisi hi likak, bon ba nlômbi Israél ba bééna makidik ma mahee kiyaga i yoñ: Bégés Yéhôva tole mop mape. (Añ Yôsua 24:15.) Hala a bé le a nene kiki jam li ntomb. Ndi, makidik map ma bé le ma kena bo i niñ tole nyemb. Yak ngéda Bakéés, bon ba Lôk Israél ba bi yoñ makidik mabe. Ba bi kôm Yéhôva mbus, inyu bégés bikwéha bi mop. (Bakéés 2:3, 11-23) Hoñol le ndék, mu ñañ u litén li Djob, ngéda ba bé nyéksaga i yoñ makidik. Mpôdôl Elia a bi bii bo i bisu bi makidik map; pohol i gwélél Yéhôva tole i gwélél kwéha djob le Baal. (1 Bikiñe 18:21) Elia a bi kônd litén inyule ba bé tjél yoñ makidik. U nla hoñol le hala a bé sii jam, inyule bégés Yéhôva i yé ba ndik jam li pék ni nseñ. Ntiik, yom yo ki yo i nla bé tinde mut pék i bégés to téñbe ni Baal. To hala, i bon ba Israél ba, ba bé “migde ipôla bipes biba.” Ni pék, Elia a bi béhe bo le ba pohol bañga njel i i yé gwélél Yéhôva.

⁷ Inyuki hala a bé jam li nlet inyu bon ba Israél i yoñ makidik ma pék? Pog, ba bi nimis hémle yap inyu Yéhôva, ba tjél ki emble kiñ yé. Ba bééna bé bañga yi ni pék i nlôl ni Djob; ba bééna bé to botñem inyu Yéhôva. Ibale ba noñ biniigana bi Yéhôva, ki hala a bi hôla bo i yoñ makidik malam. (Tjémbi 25:12) Ni ki le, ba bi nwas le bape bon ba ti bo mahoñol, tole bape bon ba yoñ makidik inyu yap. Bôt ba loñ, ba ba bé bé bagwélél ba Yéhôva, ba bi yumus mahoñol ma bon ba Israél, ba tinde bo i noñ limut li bihaiden li. Yéhôva a bé a béhe bo behee bisu bi ngéda le i jam li, li bé lama pémél bo.​—Manyodi 23:2.

BAA BÔT BAPE BON BA NLAMA YÔÑÔL BÉS MAKIDIK?

8. Bimbe biniigana inyu yoñ makidik di nla ôt mu ñañ u bon ba Lôk Israél?

⁸ Dihéga di nsima nyoo ngii bi ntibil nôgha bés ngim jam. Hiki wada wés nyen a nlama yoñ makidik malam, ma ma téé sép ma niñne i ngii Bitilna. Galatia 6:5 a nhôñlaha bés le: “Ndi hi mut a’ begee yé yé mbegee.” Di nlama bé bééga mut numpe mbegee i yoñ makidik inyu yés. Maselna ni hala, bésbomede di nlama nigil kii i téé i mis ma Djob, di pohol ki i boñ yo.

9. Inyuki hala a nla ba béba kiyaga i nwas le bape bon ba yoñ makidik inyu yés?

⁹ Lelaa di nla kwo ikété hiandi i nwas le bôt bape bon ba yoñ makidik inyu yés? Bilôñ bibe bi nla tinde bés i yoñ makidik mabe. (Bingéngén 1:10, 15) Jon to ibale bôt ba nyéksa bés lelaa, mbegee di gwé i yé le di emble kiññem yés i Bibel i niiga. Libim li ngéda, ibale di nwas le bôt bape ba yôñôl bés makidik, wee di yé ndik “noñ bo.” Wee di nyoñ yaa makidik, ndi bikuu bi ga lo ha mbus, bi nla ba ndutu kiyaga.

10. Mambe mabéhna Paul a bi ti bikristen bi Galatia?

¹⁰ Ñôma Paul a bi béhe bôt ba Galatia le i bé béba i nwas le bôt bape bon ba yoñ makidik inyu yap. (Añ Galatia 4:17.) Bôt bahogi ikété likoda ba bé sômbôl yoñ makidik inyu bôt bape inyu bagal bo ni baôma. Inyuki ba bé boñ hala? Ba bi lel minwaa nwap, ba tjélék nwas lôk kéé kunde ba gwé i yoñ makidik map bomede.

11. Lelaa di nla hôla bape ngéda ba nyoñ makidik map?

¹¹ Paul a bi ti ndémbél ilam inyu diihe kunde lôk kéé yé i bééna i yoñ makidik map bomede. (Añ 2 Korintô 1:24.) I len ini, mimañ mi nlama noñ nlélém ndémbél ngéda ba nti bilôk bikéé maéba inyu mam ma mbéñge niñ yap botama. Ba nkon maséé i ti bémba biniigana bi bi nlôl i Bibel. Ndi mimañ mi nlama yoñ yihe le mi nwas hiki mankéé nu muda ni nu munlôm le a yoñ makidik mé nyemede. Hala a kôli inyule hiki mut nyen a nlama begee yé yé mbegee. Nlôm jam di nla tééda hana a yé le: Di nla unda le di ntôñ mut ngéda di ñôt nye mahoñol ikété matiñ tole maéba ma Bibel. Ndi, hiki mut nyen a gwé kunde ni mbegee i yoñ makidik mé. Ibale ba nyoñ makidik map ni pék, ba nkôs nseñ. Ntiik, di nlama keñgle lem i hoñol le di yé kunde i yoñ makidik inyu bilôk bikéé bi bôlôm ni bôda.

I YOÑ MAKIDIK NGÉDA ÑEM U TA BÉ WE NWEE

12, 13. Inyuki i yé béba i noñ ñem wés ngéda di yé ñunbak tole ngéda di nimis maséé més?

¹² Lipôdôl li yé len ini mu mbégdé le: “Boñ kiki ñem u nkal we.” Ndi i nla ba béba ngandak i boñ hala. I pot maliga, Bitilna bi niiga bé hala. Bibel i mbéhe bés le di nwas bañ ñem wés u u yé kwéha tole mahoñol més le ma énél bés ngéda di gwé makidik i yoñ. (Bingéngén 28:26) Miñañ mi Bibel mi ñunda bés bikuu di nkôs ngéda di mboñ kiki ñem u nkal bés. Jam li mboñ hala li yé le, kiki di yé bikwéha bi bôt, ñem wés “u yé malôga iloo mam momasôna, u yé ñôbak.” (Yérémia 3:17; 13:10; 17:9; 1 Bikiñe 11:9) Kii i nla ni pémél bés ibale di mboñ ndigi kiki ñem u nkal bés?

¹³ Ñem u ngim kristen u yé nseñ inyule Bibel i nkal le di nlama gwés Yéhôva ni ñem wés wonsôna, di nlama ki gwés mut wés libôk kiki bésbomede. (Matéô 22:37-39) Minlôñ mi Bibel mi yé ikété liben li ntagbe, mi ñunda hiandi hikeñi hi yé i nwas le mahoñol ma ñem wés mon ma éga makidik ni maboñok més. Kiki hihéga, kii i ga pémél bés ibale di nyoñ makidik ngéda di yé ñunbak? Ibale u bi bôk u boñ hala, u nyi jam li nla pam. (Bingéngén 14:17; 29:22) Baa di nhoñol le di nla yoñ makidik malam ngéda di nimis makénd? (Ñanga bôt 32:6-12; Bingéngén 24:10) Ni hôya bañ le Bañga i Djob i ñunda le njel pék i yé le di ‘gwélél Mbén Nyambe.’ (Rôma 7:25) Di ntibil nok le, mahoñol ma ñem wés ma nla pala lôk bés ibale di nwas le mon ma éga bés ngéda di gwé makidik ma ngui i yoñ.

IMBE NGÉDA DI NLAMA HÉÑHA MAHOÑOL?

14. Kii i nyis bés le i héñha mahoñol li nla ba loñge?

¹⁴ Di nlama yoñ makidik ni pék. Ndi hala a nkobla bé le ibale di mal yoñ ngim makidik, di nla ha bé héñha mo. Béñge jam Yéhôva a bi boñ ni bôt ba Ninivé i dilo di Yôna. “Nyambe a tehe bañ minson nwap, kiki ba yék béba yap njel, Nyambe a tam béba jam a kalak le a’ boñ bo, a boñ ha bé yo.” (Yôna 3:10) Ngéda a bi tehe le bôt ba Ninivé ba ntam béba yap, ni le ba nhéñha, yak Yéhôva a héñha makidik mé. Hala a bi unda le Yéhôva a nok bôt, a gwé suhulnyu ni konangoo. Jam lipe li yé le Djob a mboñ bé mam ndik inyule ngim yom i nhénd nye ñem, kiki bôt ba binam ba mbéna boñ ngéda ba nkala ni hiun.

15. Kii i nla tinde bés i héñha mahoñol?

¹⁵ Ngim mangéda, i nla ba loñge le di héñha makidik di bi yoñ. Hala a nla bôña ngéda mam ma nhéñha. Ngim mangéda, yak Yéhôva a bi héñha makidik mé ngéda mam ma bi héñha. (1 Bikiñe 21:20, 21, 27-29; 2 Bikiñe 20:1-5) Ñwin u mondo u nla ti bés njom ilam i héñha makidik més. Ba bi añle Kiñe David bitembee inyu Méfibôset, nlal Saulô. Mbus ngéda, David a bi yi maliga, a héñha makidik mé. (2 Samuel 16:3, 4; 19:24-29) Ngim mangéda, hala a nla ba njel pék le yak bés di boñ nlélém.

16. (a) Kii i nla ba loñge i boñ ngéda di nsômbôl yoñ makidik? (b) Kii i nlama tinde bés i héñha makidik ma bisu, lelaa di nla boñ hala?

¹⁶ Bañga i Djob i nti bés maéba le ngéda di gwé makidik makeñi i yoñ, di publa bañ. (Bingéngén 21:5) Ibale di nyoñ ngéda i wan makas momasôna ngéda di nsômbôl yoñ makidik, di nla yoñ makidik malam. (1 Tésalônika 5:21) Ilole a nyoñ ngim makidik, isañ mbai a nlama wan Bitilna lôñni bikaat bi ntôñ, a emble yak mahoñol ma bôt bé ba lihaa. Ni hôya bañ le Djob a bi kal Abraham le a emble jam nwaa a bé kal nye. (Bibôdle 21:9-12) Yak mimañ mi nlama yoñ ngéda i boñ nyiña. Ibale mam ma mondo ma ñunda le ba nlama héñha makidik ba bi bôk ba yoñ, ba nkon bé woñi le ba ga nimis lipém jap i mis ma bôt bape. Mimañ mi mi nok bôt bape ni mi mi nyi minwaa nwap, mi nlama ba bebee i héñha mahoñol ni makidik map ibale hala a yé nseñ. Bés bobasôna di mboñ loñge i noñ ndémbél i. Hala a ga lona nsañ ni oda ikété likoda.​—Minson mi baôma 6:1-4.

BOÑ MAM INOÑNAGA NI MAKIDIK MOÑ

17. Kii i nla hôla bés i yoñ makidik malam?

¹⁷ Ngim makidik i yé nseñ iloo mape. Inyu yoñ makidik ma nlôôha ba nseñ, di nlama hek pék, di soohe ki; hala a nla yoñ ngéda. Ngim bikristen i nlama yoñ makidik i yi too b’a biiba, too b’a biiba bé; ni njee b’a biiba. Makidik mape ma ma nla lona ngandak bisai, ma yé i kit lelaa ni imbe ngéda di yoñ bôlô nsañal. Inyu nya makidik i, i yé nseñ le di bana hémle ngui le Yéhôva a nla unda bés njel pék, a ga boñ ki hala. (Bingéngén 1:5) Inyu hala nyen i yé nseñ le di yoñ Bibel kiki lingen li maéba malam, di bat ki Yéhôva ikété masoohe le a éga bés. Tééda ki ikété mahoñol le Yéhôva a nla ti bés bilem bilam bi mbéda inyu yoñ makidik ma ma nkiha ni sômbôl yé. Ngéda u nlama yoñ makidik ma ngui, bana lem i badba le: ‘Baa makidik mana ma ñunda toi gwéha yem inyu Yéhôva? Baa m’a lona nsañ ni maséé ikété lihaa jem? Baa ma ñunda le me gwé woñgut ni loñgeñem?’

18. Inyuki Yéhôva a mbat le di yoñ makidik més bésbomede?

¹⁸ Yéhôva a nyéksa bé mut nye ki nye i gwés ni i gwélél nye. Bésbomede bon di nlama pohol i boñ hala. Kiki a bi hek bés ni kunde i pohol, a nwas le hiki mut nyen a gwélél kunde ni mbegee yé i ‘tep ni nyemede’ too a’ gwélél nye, tole a’ gwélél bé nye. (Yôsua 24:15; Ñañal 5:4) A mbem le makidik di nyoñ ma kiha ni bañga yé. Ibale di gwé hémle ni liboñok li mam li Yéhôva, ni matiñ mé ma a nti bés ni loñge yé ñem, di nla yoñ makidik malam, di ga unda le di umi siñ ikété manjel més momasôna.​—Yakôbô 1:5-8; 4:8.