Ngandak mbañ i Bibel i i ma yon

Di mbôk di sima i jam li bi pémél kiñe Krésus, lelaa prisi i Delfi i bi teembene nye kayéle a bi nimis gwét i bisu bi kiñe Persia. Ndi, Bibel yo i mpôdôl mbañ i tôbôtôbô yada i i mbéñge kiñe Persia, ni kiki i bi yon i bol disii di mam.

Yom kiki bo 200 nwii i bisu bi ngéda​—ilole kiñe i ngwéé​—mpôdôl Lôk Héber wada le Yésaya a bi sima jôl li Kirus, a toñol ki lelaa a ga yémbél nkoñ nkeñi u Babilôn.

Yésaya 44:24, 27, 28: “Yéhôva a nkal haana le . . . ‘Me yé me nkal minjôôñ le: “Sana kweñ-kweñ, m’a sés ki balom boñ”; Me mpôdôl inyu Kirus ni kal le: “A yé ntééda mintômba wem, nye ki nyen a’ yônôs ngôôba yem yosôna”; a’ pôdôl inyu Yérusalem le: “A’ kônde ôña”; ni inyu témpel le: “Hikuu hioñ hi’a téga.”’”

Inoñnaga ni i jam mut miñañ le Hérôdôté, man Lôk Grikia a nkal, ntôñ gwét u Kirus u bi ep malép ma Lom Ufraté, ma ma bé kéña tison Babilôn njel ipe. Minsômba mi Kirus mi bi hôla mintôñ nwé le mi tagbe lom ni makôô inyu jôp ikété tison. Mbus ba bi yémbél tison, Kirus a kobol Lôk Yuda i i bé minkôm i Babilôn, a neebe ki le ba témb i tiimba oñ Yérusalem nu a bi tjiba hala a bé 70 ma nwii.

Yésaya 45:1: “Haana nyen Yéhôva a nkal nhook wé mut le Kirus, nu me kôbda woo wé walôm le a bes biloñ isi bisu gwé, me tiñil ki ngôli bibôbôk bi bikiñe le me yible nye makôga ma nkoñ, ndi manwemel map m’a ba bé nyibak.”

Lôk Persia i bi tagbe makôga makeñi ima i lijubul li tison, ma ba bi hôya kwés. Ibale Lôk Babilôn i bé le i yi i yom Kirus a bé kôôbana bo, ki i bi yip makôga map momasôna ma ma bé ipañ lom. Ndi kiki i bi pam hala, tison i bééna ha bé ntat nye kiki nye.

I hélha mbañ ini, i yé ndik yada ikété ngandak mbañ i Bibel i i ma yon.a Maselna ni mam bôt ba binam ba yé ba nlegel, ma ma nlôl ni bikwéha bi mop, mbañ i Bibel yo, i nlôl ni Nu a bi kal le: “Me yé me ñañal mam m’a sôk, mam m’a yik léña iloo yaga bibéé ni iloo ngéda kôba ni kwañ.”​—Yésaya 46:10.

Ndik bañga Djob nyetama, nu jôl li yé le Yéhôva, nyen a nla pot i nya jam i. Jôl jé li nkobla le “A nyilha.” Hala a ñunda ngap yé i yi, ni i kena mam ma ma nke i lo inoñnaga ni sômbôl yé. A nti bés botñem le a ga yônôs mam momasôna a bi bôn bés.

NGANDAK MBAÑ I I YÉ YON I LEN INI

Baa u gwé ngôñ i yi kii mbañ i Bibel i bi pot inyu dilo tjés? Hala a yé jam kiki bo 2 000 di nwii nano le Bibel i bi kal le “ngéda y’a ba nledek kiyaga” i “dilo di nsôk.” Dilo di nsôk di kii? Ha lisuk li hisi tole li bôt ba binam bé, ndi lisuk li bisañ, njiiha, mandutu ma ma bi tét bôt ba binam ibôdôl dikôô di nwii nano. Di wan le ngim mbañ i i ga yis bés kii i yé “dilo di nsôk.”

2 Timôtéô 3:1-5: “I dilo di nsôk . . .  bôt b’a tôñ ndigi bomede, ba gwéhék moni, ba humblak manyuu, ba bak bôt ba ngagal, ni baôbôs môl, ni bandogbene bagwal bap, ba ba nti bé mayéga, ni bapuñgul mam ma Nyambe, bôt ba dingônôk, ni ba mandiñga, bôt ba minsohi, ni ba biyôgda, bôt ba nyai, baoo mam malam, ni balibana bôt, bipôhle bi bôt, ni ba ngôk u nkwés ndim, b’a gwés maséé ma nkoñ isi iloo kii ba ngwés Nyambe, bitéé bi mis b’a siñge nye ñem, ndi ba tañbaga lipémba jé.”

Baa u ta bé nkwoog nkaa le i mam nlôñ kaat unu u mpôdôl ma mbôña i len ini? Baa u nyimbe le bôt ba ntôñ ndigi bomede, ba ngwés moni, ba boñok ki mam ni ngôk? Baa yak we u ntehe le bôt ba nyégsa bape i noñ mahoñol map, ndi ba gwé bé ngôñ i nok yom bôt bape ba nkal? Bebek u nyimbe ki le homa nyensôna, boñge ba ndogbene bagwal bap ni ki le bôt ba ngwés mintuk iloo Djob. Mam ma mbep ndigi, bep ni bep.

Matéô 24:6, 7: “N’a nok inyu gwét, ni mbimba gwét . . . Loñ y’a nyañgbene loñ, ane ki i kolba ane.”

Ngim bôt i nkal le nsoñgi u bôt ba ba bi nola i ngéda gwét, ibôdôl nwii 1914 u nloo 100 didun di bôt; hala a nloo nsoñgi u bôt ba ngandak biloñ. Hégda gwiiha, njôghe, ndutu, ni njiiha bôt ba bi kôhna. Baa i jam li, li bi ti matén yi inyu boñ le ba nwas gwét?

Matéô 24:7: ‘Njal ikeñi i ga ba.’

Ntjega inyu jés nkoñ isi u ba nsébél le Programme Alimentaire Mondiale (PAM), u nkal le: “Tolakii bijek bi yé ngandak inyu jés bôt bobasôna, 815 didun di bôt​—hala wee mut wada ikété bôô​—ba nlal njal hiki kel. Ngandak ipe​—hala wee mut wada ikété bôt baa​—i nkon inyule i nje bé loñge.” Inyu hala nyen hiki nwii, njal i nol yom kiki bo didun diaa di boñge.

Lukas 21:11: “Nyeñg disi keñi y’a ba.”

Hiki nwii, bôt ba binam ba ntehe yom kiki bo 50 000 nyeñg disi ikeñi. Bebee le 100 nyeñg disi i ñôbôs ngandak mandap, ni ki le hiki nwii di nôgda nyeñg disi ikeñi. Bôt ba nhégda ki le, ipôla manwii 1975 ni 2000, nyeñg disi i bi nol yom kiki bo 471 000 ma bôt.

Matéô 24:14: “Miñañ minlam mi Ane mini nw’a añlana nkoñ isi wonsôna, i ba biloñ gwobisôna mbôgi; ndi to le lisuk li nlo.”

Mbôgi Yéhôva, i i yé yom kiki bo didun juem di bôt, i añal ñañ nlam u Ane Djob ni nkoñ isi wonsôna ikété 240 ma biloñ. Ba ntjam ñañ nlam ikété bitison bikeñi ni mambai ma ma yé haa, yak ikété mapan ni ngii dikôa. Mbañ i Bibel i bi bôk legel le ngéda bôlô ini, i ga mal séla kiki sômbôl i Djob i yé, wee “lisuk li nlo.” Kii hala a nkobla? Hala a nkobla le, énél i bôt ba binam i ga telep, ndi Ane Djob yo, i bôdôl énél. Mimbe mimbônga mi ga yon i si Ane Djob? Kee ni bisu i añ mbamble unu inyu yi.