“Nyambe a ntodol bé mut”p

1-3. Imbe yiinda Pétrô a bi tehe, inyuki di nlama tibik nok yo?

DI YÉ i nwii 36 N.Y. Pétrô a yé nohop hiañgaa i libebe li ndap ngii i i yé ipañ tuye, i tison Yôpé, a soohege. Hala a yé ngandak dilo le ba bi leege nye mu ndap i. Hala a ñéba le Pétrô a ntodol ha bé bôt ngandak. Inyule nwet ndap le Simôn, nu a nleege nye i mbai yé, a yé ntibil bikôp bi binuga; bun bé le man Lôk Yuda a neebe i yén i ndap i nya mut i.a Ndi hala a bi kéñ bé le Yéhôva a kônde niiga Pétrô le a ta bé ntodol bôt.

² Mu kii Pétrô a bé soohe, a tehe yiinda. I yom Pétrô a bi tehe i yiinda i bé le i hélés to numbe man Lôk Yuda. A bi tehe yom i nlôl i ngii kiki bo soso libadô i sôhôk ’isi, i ban-ga mintén mi binuga nwominsôna mi Mbén Môsi i bé sôñga bo i je. Ba kal nye le a nol i binuga bi a je gwo, ndi Pétrô a timbhe le: “Me ma je bé me yom mahindi, to yom nyega.” Ndi Pétrô bi a nok kiñ i nkal nye, ha ngélé yada bé, ndi letee ni ngélé aa le: “I gwom Nyambe a mpubus, waa sébél gwo le mahindi.” (Minson mi baôma 10:​14-16) I yiinda i, i bi lôôha hélés Pétrô ndi ndik inyu ndék ngéda.

³ Kii yiinda Pétrô a bi tehe i bé kobla? I yé nseñ i tibil nok yo loñge loñge, inyule i nhôla bés i tibil nok lelaa Yéhôva a ntehe bôt ba binam. Di nla bé bok mbôgi i nya i yôni inyu Ane Nyambe ibale di nigil bé i tehe bôt kiki Nyambe a ntehe bo. Inyu tibil nok i yiinda Pétrô i, di wan mam ma tôbôtôbô ma nkéña i yiinda i.

“A soohege ki Nyambe ngéda yosôna” (Minson mi baôma 10:​1-8)

4, 5. Njee a bé Kornéliô, kii i bi tagbe i ngéda a bé soohe?

⁴ Pétrô a bé yi bé le, i hilo hi bi tagbe, nyoo i tison i Kaisaréa, bebee le 50 ma kilôméta i ñombok, mut wada le Kornéliô, yak nye a bi tehe yiinda yada i lôlak ni Nyambe. Kornéliô a bé ñane mbôgôl bisônda i Lôk Rôma, “a bé kon Nyambe woñi.”b A bé éba lihaa jé loñge ndémbél inyule a bé bégés Nyambe ni “lihaa jé jolisôna.” Kornéliô a bé bé mut a bi jôp i base Lôk Yuda; a bé mut matén, mut ngikweeba. Ndi a bé unda Lôk Yuda i i bé diyeyeba loñgeñem, a tinak bo ngandak makébla. A bé toi loñge mut, “a soohege ki Nyambe ngéda yosôna.”​—Minson mi baôma 10:2.

⁵ Hala a bé jam kiki bo ngeñ 3 i mbus kôsi, Kornéliô a bé soohe i ngéda añgel i bi pémél nye ikété yiinda, i kal nye le: “Nyambe a neebe masoohe moñ, a mbigda ki makébla u nti diyeyeba.” (Minson mi baôma 10:4) Kiki añgel i bi kal nye, Kornéliô a om bôt i sébél ñôma Pétrô. I mut ngikweeba nunu le Kornéliô, a bé bebee i kôs ngim bisai i a bé bemek bé, a bé lama ba mut matén nu bisu i yila kristen.

6, 7. (a) Umbe ñañ u ñunda le Djob a ntimbhe masoohe ma bôt ba ba nyéñ toi nye. (b) Kii miñañ mi mi ñunda?

⁶ Baa yak i len ini Djob a timbhe masoohe ma bôt ba yéñ toi yi nye? Hihéga hi noñ ha, hi nyigye i jam li. I loñ Albania, muda wada a bi leege Mbôgi Yéhôva yada, i i bi ti nye Nkum Ntat nu a bé pôdôl lelaa ba nla néñés boñge.c I muda nu a bi kal nye le: “U nla bé neebe ibale me nkal we le me ntip soohe Nyambe le a hôla me i yi lelaa me nla néñés bingond gwem, nyen a ñom we! U nlona toi me mahôla me ban-ga ngôñ!” I muda nu ni bingond gwé ba bi bôdôl nigil Bibel, i mbus ngéda yak nlôm a bôdôl yigil.

⁷ Baa hala a yé nkén jam? To! Kiki hala a mbéna bôña ni nkoñ ’isi wonsôna, di nla bé kal le mimpuhge mi mam ndigi mi. Kii di nla ni kal? Pog, le Yéhôva a ntimbhe masoohe ma bôt ba ba nyéñ toi nye. (1 Bikiñe 8:​41-43; Tjémbi 65:2) Iba, yak biañgel bi nyoñ ngaba mu nson wés likalô.​—Masoola 14:​6, 7.

“Pétrô a yégle a téé, a bak nhelek” (Minson mi baôma 10:​9-23a)

8, 9. Mbuu mpubi u bi hôla Pétrô i nok kii, lelaa ni a bi boñ?

⁸ Pétrô a téé i libebe li ndap ngii, “a bak nhelek” inyule a nok bé kii i yiinda i, i nkobla. I nlélém ngéda, bakenwin ba Kornéliô ba nkoode i nwemel wé. (Minson mi baôma 10:17) Pétrô a bi tjél je binuga Mbén i bé sônga, letee ni ngélé aa, baa a ga neebe noñ i bôt ba nano, a jôp ki i ndap mut matén nu? Ibabé pééna, mbuu mpubi u bi yeelene nye kii i bé sômbôl i Djob mu i jam li. Mbuu u bi kal Pétrô le: “Nun-ki, bôt baa ba nyéñ we. Jon, telep, sôs, kee lôñni bo ibabé pééna yo ki yo, inyule men me ñom bo.” (Minson mi baôma 10:​19, 20) I pot maliga, i yiinda i binuga i, i bi kôôba Pétrô i noñ bitelbene bi mbuu mpubi.

⁹ I ngéda Pétrô a bi nok le Kornéliô a ñep bôt i sébél nye, a jubus i bôt ba matén ba i ndap a bé yééne, “a leege ki bo.” (Minson mi baôma 10:23a) Ni manôgla momasôna, a bi suhus nyemede isi bitelbene bi mondo Yéhôva a bi yoñ inyu yônôs sômbôl yé.

10. Lelaa Yéhôva a niiga litén jé, mambe mambadga hiki wada wés a nlama badba?

¹⁰ Yak i len ini, Yéhôva a niiga litén jé ndék ni ndék. (Bingéngén 4:18) Ni njel mbuu wé mpubi, a ñéga “nkol u maliga ni u pék.” (Matéô 24:45) Ngim mangéda, di yé di kôhna nogna i mondo inyu kodol nogna yés i Lipôdôl li Djob, tole inyu lona ngim mahéñha mu liboñok jés li mam. Jon di nlama badba le: ‘Kii me yé me boñ i ngéda mahéñha ma nlo? Baa me nsuhus memede isi bitelbene bi mondo mbuu Nyambe u nti?’

Pétrô “a bi ti oda le ba kôhna sôble” (Minson mi baôma 10:23b-48)

11, 12. Kii Pétrô a bi boñ i ngéda a bi pam i Kaisaréa, kii hala a bi niiga nye?

¹¹ Hilo hiada i mbus le a bi tehe yiinda, Pétrô nye ni bôt bôô bape, hala wee bakenwin ba Kornéliô baa, ni “lôk kéé isamal,” bon ba Lôk Yuda ba ba bé yén i Yôpé, ba bi ke i Kaisaréa. (Minson mi baôma 11:12) Mu kii Kornéliô a bé bem bo, a bi kot “bôt bé ba lihaa ni mawanda mé ma ñem nyuu,” bobasôna ba bé bôt ba matén. (Minson mi baôma 10:24) I ngéda ba bi pam nyoo i Kaisaréa, Pétrô a bi boñ ngim jam i a bé hoñol bé le a ga boñ kel yada: A bi jôp i ndap mut matén nu a bé ngikweeba! Pétrô a kal bo le: “Bébomede ni nyi loñge le i ta bé man Lôk Yuda kunde i bana maada tole i kôôge bebee ni mut loñ ipe, ndi Nyambe a ñéba me le me nlama bé sébél mut to wada le mahindi tole nyega.” (Minson mi baôma 10:28) Pétrô a bi sôk nok le i yiinda a bi tehe i bé bé ndik inyu niiga nye bijek a nlama je tole bi a nlama bé je. Ndi i bé inyu niiga nye le a “nlama bé sébél mut to wada [to a yé mut matén] le mahindi.”

¹² I bôt ba bé lama emble nye ba bé bem nye. Kornéliô a kal nye le: “Bésbobasôna di yé i bisu bi Nyambe inyu emble mam momasôna Yéhôva a nti we oda le u pot.” (Minson mi baôma 10:33) Hégda le i jam u yé le u nôgda ibale mut a nkal we nla! Pétrô a bôdôl nkwel wé ni bini bibuk bi ngui le: “Nano me nyi toi le Nyambe a ntodol bé mut, ndi ikété biloñ gwobisôna, i mut a nkon nye woñi, a boñok ki mam ma téé sép, nyen a nlémél nye.” (Minson mi baôma 10:​34, 35) Pétrô a bi nigil le Djob a mbéñge bé kôgôô, litén, loñ tole jam lipe jo ki jo. Ha nyen a bi bôdôl bok mbôgi inyu nson u Yésu, nyemb yé ni bitugne gwé.

13, 14. (a) Limbe jam li tôbôtôbô li bi bôña i ngéda Kornéliô ni bôt ba matén mape ba bi yila bikristen i nwii 36 N.Y.? (b) Inyuki di nlama bé kéés bôt i bitéé bi mis?

¹³ Ngim jam i tôbôtôbô i bi bôña: “I ngéda Pétrô a bé a ngi podok,” mbuu mpubi u kôba i ngii i “bôt ba matén” bana. (Minson mi baôma 10:​44, 45) Ndik i homa nunu nyen Bibel i nkal le bôt ba bi kôhna mbuu mpubi ilole ba nkôs sôble. I ngéda Pétrô a bi yimbe le Nyambe a neebe toi i bôt ba matén ba, “ha nyen a bi ti oda le ba kôhna sôble.” (Minson mi baôma 10:48) Kiki bôt ba biloñ bipe ba bi yila bikristen i nwii 36 N.Y. , hala a bé lisuk li ngéda i tôbôtôbô Nyambe a bé unda bon ba Lôk Yuda loñgeñem. (Daniel 9:​24-27) Mu kii Pétrô a bi yoñ ngaba mu i mam ma momasôna, a bi gwélél hiliba hi yônôs aa mu “diliba di Ane.” (Matéô 16:19) Hiliba hi, hi bi ti bôt ba matén ba ba bé bé nkweebaga pôla i yila minhook mi bikristen.

¹⁴ Yak baañal ñañ nlam u Ane i len ini, ba nyi le “Nyambe a ntodol bé mut nye ki nye.” (Rôma 2:11) Sômbôl yé i yé le “mintén mi bôt nwomisôna mi kôhna tohi.” (1 Timôtéô 2:4) Jon kekikel, di kéés bañ bôt i bitéé bi mis. Nson di gwéé u yé le di añal ñañ nlam u Ane Djob, hala wee di tééne bôt bobasôna likalô, ibabé i béñge kôgôô, loñ, tole base yap.

“Ba waa pééna . . . Ba bégés Nyambe” (Minson mi baôma 11:​1-18)

15, 16. Inyuki bikristen bi Lôk Yuda bihogi bi bi ôm Pétrô nsohi, lelaa a bi toñle bo kiki mam ma bi tagbe?

¹⁵ Ibabé pééna, Pétrô a bé nyamnda ni ngôñ i añal mam ma bi tagbe, jon a bi ke i Yérusalem. Ndi i nene le i nwin unu le bôt ba matén “ba neebe bañga i Nyambe,” u bi bôk Pétrô i bisu. Inyule, ndék ngéda i mbus le a bi pam i Yérusalem, “i bôt ba nit likwee ba bôdôl nye pééna.” Hala a bi tééñga bikristen bi Lôk Yuda bi ngandak, inyule Pétrô a “bi jôp i ndap bôt ba ta bé nkweebaga,” ñ, a “je ki lôñni bo.” (Minson mi baôma 11:​1-3) Nduña yap i bé bé le ba yi ibale i bôt ba matén ba, ba bé le ba yila banigil ba Yésu. Ndi i Lôk Yuda i, i bééna ndik ngôñ le i bôt ba matén ba, ba boñ ndik kii Mbén Môsi i bé kal, hala wee ba bé lama kweeba inyu ti Yéhôva bibégés. Hala a bé lédél toi ngim banigil i Yésu, ba ba bé Lôk Yuda, i tjôô Mbén Môsi.

¹⁶ Lelaa Pétrô a bi toñle bo kiki mam ma bi tagbe? Inoñnaga ni kaat Minson mi baôma 11:​4-16, a bi pémés balôm ba mam ba-na ba ba bé unda le Yéhôva nyen a bi éga mam: (1) yiinda a bi tehe (minlôñ 4-10); (2) oda i mbuu mpubi (minlôñ 11, 12); (3) añgel i i bi yuuga Kornéliô (minlôñ 13, 14); ni (4) mbuu mpubi u bi kwo i ngii bôt ba matén (minlôñ 15, 16). Pétrô a bi mélés nkwel wé ni ini mbadga le: “Jon, ibale Nyambe a bi ti bo nlélém likébla yañga, kiki a bi ti yak bés ba di bi hémle Nwet le Yésu Kristô, me njee me bé le me kéñ Nyambe njel?”​—Minson mi baôma 11:17.

17, 18. (a) Inyuki nkwel u Pétrô u bi bii hémle i bikristen bi Lôk Yuda i biwénél? (b) Inyuki hala a ta bé jam li ntomb i tééda adna ikété likoda, mambe mambadga hiki wada wés a nlama badba?

¹⁷ I jam Pétrô a bi kal li bi bii hémle i bikristen bi Lôk Yuda i biwénél. Baa, ba bé le ba yémbél mahoñol ma ndodla ba bééna, ba neebe ki le i bôt ba matén ba ba bi tip yila bikristen, ba yé lôk isañ yap i pes mbuu? Ñañ u nke ni bisu i kal le: “I ngéda [baôma ni bikristen bi Lôk Yuda bipe] ba bi nok hala, ba waa pééna ni Pétrô. Ba bégés Nyambe, ba kal le: ‘I yé toi ntiik le Nyambe a nti yak bôt ba matén hielñem i i nkena i niñ.’” (Minson mi baôma 11:18) I litehge li mam lilam li, li bi boñ le adna i ba ikété likoda.

¹⁸ Yak i len ini, i nla ba jam li ndutu i tééda adna ipôla bagwélél ba Yéhôva, ba ba nlôl ikété “biloñ gwobisôna, ni matén momasôna, ni mahaa momasôna, ni dilémb tjodisôna.” (Masoola 7:9) Di gwéé ngandak lôk kéé mu makoda més, bôt ba kôgôô mintén ndi mintén, ba lôlak bahoma bahoma, ba ban-ga bilem ni binéñél nya ndi nya. Jon di badba le: ‘Baa me nhéya mahoñol ma ndodla momasôna mukété ñem wem? Baa me nyoñ makidik le lôk kéé i me ni bo di gwé bé kôgôô yada, maboñok mada, to bilem gwada, me ga tehe bé bo kiki nkoñ ’isi u ntehe bôt i len ini? Di hoñol i jam li bi pémél Pétrô (Kéfa). Ndék nwii i mbus le bôt ba matén ba bi bôdôl yila bikristen, a bi témb ki a kwo mu i hiandi hi todol bôt, “a bagla” ni bikristen bi biloñ bipe, kayéle Paul a kolba nye i mbombom. (Galatia 2:​11-14) Di yoñ matat ngandak le di kwo bañ mu i hiandi hi todol bôt.

“Ngandak bôt i hielba inyu yila bahémle” (Minson mi baôma 11:​19-26a)

19. Bonjee bikristen bi Lôk Yuda bi Antiôkia bi bi bôdôl tééne likalô, mambe matam malam hala a bi lona?

¹⁹ Baa banigil ba Yésu ba bi bôdôl tééne bôt ba matén mape likalô? Di tehe jam li bi tagbe i mbus ngéda i tison Antiôkia i Siria.d I tison i, i bééna ngandak bon ba Lôk Yuda, ndi ngimanôgla i bé bé ngandak ipôla bon ba Lôk Yuda ni i bôt ba matén ba. Jon hala a bé ti pôla le bikristen bi añle i bôt ba matén ba ñañ nlam. Mu i tison i nyen bikristen bi Lôk Yuda bi bi bôdôl añle “bôt ba mpot Grikia” ñañ nlam. (Minson mi baôma 11:20) Likalô jap li bé béñge ndik bé Lôk Yuda i i bé pot hop Grikia ndi yak bôt ba matén mape. Yéhôva a bi sayap nson u kayéle “ngandak bôt i hielba inyu yila bahémle ba Nwet.”​—Minson mi baôma 11:21.

20, 21. Lelaa Barnabas a bi unda le a gwé suhulnyuu, lelaa yak bés di nla nigle nye mu likalô jés?

²⁰ Inyu éga nson mu wom u u bé nhôôlak inyu libumbul, likoda li Yérusalem li bi ep Barnabas i Antiôka. Ngôñ i bé ikeñi kayéle a bé bé le a gwel nson u nyetama. Njee numpe a bé ha bebee i lôl nye mahôla, a mah Saulô nu a bé lama yila ñôma inyu bôt ba biloñ bipe? (Minson mi baôma 9:15; Rôma 1:5) Baa Barnabas a bi kon woñi le Saulô a nla jôp i pémsan ni nye? To jam; ndi a bi unda le a gwé suhulnyuu ni le a gwé ngôñ ni mahôla. Jon nyemede a bi ke i Tarsô i yéñ Saulô a lona nye i Antiôkia. Bo iba, ba bi tégbaha nwii wada ntôñ, ba tinak banigil makénd.​—Minson mi baôma 11:​22-26a.

²¹ Lelaa yak bés di nla unda le di gwé suhulnyuu mu nson wés likalô? I bana suhulnyuu i nkobla ki le di nyi minwaa nwés. Bésbobasôna di gwé bé nlélém ngap. Kiki hihéga, bape ba nla téé likalô li mandap ni mandap loñge ngandak, ba yik ki boñ likalô li mpaba, ndi hala a nla ba bo ndutu i boñ biloñge bi mapeple, tole i bôdôl gwigil bi Bibel. Ibale u gwé ngôñ i lémés ngim jam mu nson woñ u likalô, baa u nla bat mahôla? Ibale u mboñ hala, likalô joñ li ga num matam malam, u kôhna ki ngandak maséé.​—1 Korintô 9:26.

Ba bi “ômle lôk kéé mahôla” (Minson mi baôma 11:26b-30)

22, 23. Lelaa lôk kéé i Antiôkia i bi unda gwéha i lisañ li bôt, lelaa litén li Djob li nkôna bo i len ini?

²² I Antiôkia nyen inyu ngélé bisu “banigil ba bi kôhna jôl li nlôl ni Nyambe le Bikristen.” (Minson mi baôma 11:26b) I bôt ba noñ ndémbél i Kristô ba kôli toi ni jôl lini inyule li nlémél Nyambe. Baa bôt ba matén ba ba bi yila bikristen ba bi yila toi mawanda ni Lôk Yuda i i bé bikristen? Di tehe jam li bi tagbe i ngéda njal ikeñi i bi kwo i nwii 46 N.Y.e Ha ngéda i, njal i bé tét diyeyeba di di bééna bé to moni, to bijek. I nene le i ngéda njal, bikristen bi Lôk Yuda bi bi bé niñ i Yudéa bi bééna ngandak diyeyeba, ba hañ yak bijek. Ndi i ngéda lôk kéé i Antiôkia, hala wee yak bôt ba biloñ bipe ba ba bi yila bikristen, ba bi nok hala, ba ‘ômle lôk kéé i i bé niñ i Yudéa mahôla.’ (Minson mi baôma 11:29) Kinje bañga gwéha!

²³ Mam ma ngi yii nlélém len ipôla bagwélél ba Djob. Ibale di nok le bilôk bikéé bi bi yé i loñ ipe tole i libôga jés bi gwéé ngôñ ni mahôla, di yé maséé i nit bo. Bilôk bikéé bi bi yé i hikuu hi loñ bi yé bi hoo tjek mam inyu boñ le i lôk kéé bikuu bi nkwél, bi hoo kôhna mahôla. Bikuu bi, bi nla ba mbuk mbebi ikeñi, nyeñg disi, tole i ngéda balom ba mbet, ba tjé ngim mabôga. I mam ma momasôna ma ñunda ndigi i bañga gwéha i yé ipôla bagwélél ba Djob.​—Yôhanes 13:​34, 35; 1 Yôhanes 3:17.

24. Lelaa di ñunda le di nok kii yiinda Pétrô a bi kôhna i nkobla?

²⁴ Bañga bikristen i ñunda le i ntibil nok kii yiinda Pétrô a bi kôhna i nkobla. Di mbégés Djob li li ntodol bé bôt. Sômbôl yé i yé le di bok mbôgi i nya i yôni inyu Ane yé, hala wee di tééne mintén mi bôt nwominsôna likalô, ibabé i béñge kôgôô yap, to loñ yap, tole likala jap li niñ. Di ba ni bebee i ti babobasôna ba gwé ngôñ, pôla i emble ñañ nlam.​—Rôma 10:​11-13.