Diihe “jam Nyambe a ñat”

1, 2. Kii kaat Lôk Héber 13:4 i ntinde bés i boñ?

BAA u nti Yéhôva lipém? Ibabé nkaa! A kôli le u ti nye lipém, a mbôn ki le a’ ti yak we lipém. (1 Samuel 2:30; Bingéngén 3:9; Masoola 4:11) A ngwés ki le u ti bôt ba binam lipém, kiki bo ngomin. (Rôma 12:10; 13:7) Ndi likas jada li niñ i het i mbéda le u unda le u nti bape lipém li tôbôtôbô, li yé libii.

² Ñôma Paul a kal le: “Libii li ba yaga jam li lipém manjel momasôna, to mpuñgu u bet bañ nañ libii.” (Lôk Héber 13:4) Paul a bé pot ndigi bé inyu pot. Iloo hala, biniigana bini bi bé ôt mahoñol ma bikristen, bi yigyege bo le ba diihe libii, ba yoñ ki jo kiki tik jam. Baa litehge li mam li jon u gwé inyu libii, tole ibale u yé mbiibaga, baa hala nyen u mboñ?

3. Mambe maéba ma mahee Yésu a bi ti inyu libii? (Béñge titii i bibôdle)

³ Inyu jam li diihe libii, u ta bé wetama. Yésu a bé diihe libii. Ngéda Farisai i bi bat Yésu mbadga i bé béñge jam li mabos, a bi bigdaha i jam Yéhôva a kal i kel a at libii li bisu: “Jo ni jon mut a’ yék isañ bo nyañ, a adbe nwaa wé, boba ba ba nsôn wada.” Yésu a kônde le: “Jam Nyambe a ñat, mut a bagal bañ jo.”​—Añ Markô 10:2-12; Bibôdle 2:24.

4. Imbe ndémbél Yéhôva a bi ti inyu libii?

⁴ Yésu a bé yi le libii li nlôl ni Djob, ni le Djob a bé gwés le li nom i mba ni mba. Djob a kal bé Adam bo Éva le ba bé le ba bos. Ndémbél i libii i wom Éden i bé unda le Djob a bé gwés le libii li ba ipôla munlôm wada ni muda wada, “boba” ba bé lama adba niñ yap yosôna.

NDÉK MAHÉÑHA INYU NGIM NGÉDA

5. Mambe mahéñha nyemb i nlona ikété libii?

⁵ Ndi wemede u nyi le, béba i Adam i bi lona mahéñha. Jam jada mu li yé nyemb. Nyemb i bi boñ le libii li nla ha bé nom mba ni mba. Hala a nene mu ndoñi Paul a ti bikristen inyu unda bo le ba ta bé i si Mbén Môsi. A bi yeelene bo le nyemb i mélés libii, ni le sobiina nu a nyégle i niñ a nla ki tiimba biiba.​—Rôma 7:1-3.

6. Lelaa Mbén Môsi i ñunda litehge li Nyambe inyu libii?

⁶ Mbén Nyambe a ti litén li Israel, i bé ti biniigana inyu libii. I bé ti pôla i bana ngandak baa, inyule litén li bi bôdôl bana lem i ilole Djob a nti jo Mbén. Jon Djob a bi téé mambén inyu libii li ñamb, inyu boñ le bôt bahogi ba nok bañ ndutu. Kiki hihéga, ibale man Lôk Israel a bi bii muda nu a yé nkol, ndi mbus ngéda a yoñ nwaa nu nyônôs iba, a bé lama bé suhus ngaba i bijek, i mbot, ni i maada ma muda ni munlôm ma a bééna ni nwaa nu bisu. Djob a bé bat le nlôm a ke ni bisu i sôñ nye ni yoñ ndun ni nye. (Manyodi 21:9, 10) Di ta bé i si Mbén Môsi, ndi bitelbene bi bi bé unda le Yéhôva a ndiihe libii. Baa hala a nhôla bé bés i ndiihe libii?

7, 8. (a) Inoñnaga ni kaat Ndiimba Mbén 24:1, kii Mbén i bé kal inyu mabos? (b) Lelaa Yéhôva a ntehe mabos?

⁷ Kii Mbén i bé kal inyu mabos? Djob a bi tééda litehge jé inyu libii; ndi a bi nwas le bôt ba bos. (Añ Ndiimba Mbén 24:1.) Man Lôk Israel a bé le a bos nwaa ibale “a bi léba jam li nhénd nye ñem inyu yé.” Mbén i bé ti bé dihéga di mam di di bé le di ‘hindha’ nye ñem. I bé lama ba ngim jam i i nwéha nyuu, tole i i yé béba ngandak, ha bon ba dihôha bé. (Ndiimba Mbén 23:14) Ngoo le dilo di Yésu, ngandak bon ba Lôk Yuda i bé bos ‘inyu to imbe njom.’ (Matéô 19:3, MN.) I yé ntiik le di gwé bé ngôñ i kôna libak jap.

⁸ Mpôdôl Malaki a bi yelel litehge li Yéhôva inyu mabos. Hala a bé i ngéda bôt ba litén ba bééna lem i bos ‘baa bap ba binéñél,’ bebek inyu bii ba ba nlôôha ba njohok, ni ba matén. Jon Malaki a bi éba lelaa Djob a ntehe jam li, ngéda a tila le: “Me ñoo maboha.” (Malaki 2:14-16) Hala a bé kiha ni jam Bañga i Djob i nkal inyu libii li bisu: “[Mut] a’ adbe nwaa wé, boba b’a ba nsôn wada.” (Bibôdle 2:24) Yésu a bi nit litehge li mam li Isañ inyu libii ngéda a kal le: “Jam Nyambe a ñat, mut a bagal bañ jo.”​—Matéô 19:6.

MPOM JAM I NTI KUNDE I BOS

9. Lelaa bibañga bi Yésu i kaat Markô 10:11, 12 bi nla nôga?

⁹ Mut a yé le a badba le: ‘Baa ngim njom i nla ba i i nti kristen kunde i bos ni i tiimba biiba?’ Yésu a bi ti mahoñol mé inyu mabos: “Tonjee a nhéya nwaa wé, a bii numpe, wee a nke ndéñg, a kolba nye, ndi yak nyemede ibale a mbos nlô wé, a biiba ni numpe, wee a nke ndéñg.” (Markô 10:11, 12; Lukas 16:18) Ñ, Yésu a bé diihe libii, a gwéhék ki le bôt bape ba boñ nlélém. Mut a mbos nwaa nu a tiñi ni nye (tole muda nu a mbos nlôm nu a tiñi ni nye) inyu ngim njom i téé bé, ndi a biiba ni numpe, a nke ndéñg. Hala a yé maliga inyule, i ta bé inyule mut a mbos sobiina wé jon libii li mal. I mis ma Nyambe, boba ba ngi yii “nsôn wada.” Yésu a bi kônde ki le, mut a mbos nwaa a nla tinde nye i ndéñg. Lelaa hala a nla bôña? Ni ini njel le, muda a mbos, a yé le a ba nyégsaga i ke libii lipe inyu kôhna mahôla i pes bigwel moo. Nya makidik i i yé nlélém jam ni ke i ndéñg.

10. Imbe njom i nti kristen kunde i bôs ni i tiimba biiba?

¹⁰ Yésu a bi ti njom i i nla boñ le libii li mal: “Me nkal bé le, tonjee a nhéya nwaa wé handugi inyu malal ma nyega, [por·neiʹa ni hop i Grikia] a bii numpe, wee a nke ndéñg.” (Matéô 19:9, MN.) A bi pot nlélém jam mu Nkwel wé i ngii Hikôa. (Matéô 5:31, 32) Mu dihéga di tjo diba, Yésu a bé pôdôl “malal ma nyega.” Bibuk bini bi ntihba mintén mi malal nwominsôna u héya ikété libii: Ndéñg, libambe, malal ipôla bôt ba ba ta bé mbiibaga, malal ipôla bôlôm ni bôlôm tole bôda ni bôda, ni ipôla bôt ba binam ni binuga. Kiki hihéga, ibale munlôm a nkwo i malal ma nyega, nwaa wé a nla pohol i bos ni nye tole i yén ni nye. Ibale a mpohol i bos ni nye, wee libii li li mal toi i mis ma Djob.

11. Inyuki kristen i nla pohol le i mbos bé, to ibale inoñnaga ni Bitilna i gwé kunde i boñ hala?

¹¹ Yésu a bé sômbôl bé kal le malal ma nyega (por·neiʹa) ma sobiina wada a mboñ ma nlama ndigi nyégsa nuu numpe i bos. Kiki hihéga, muda a nla kit le a bos bé to ibale nlôm a nai ni ndéñg. I nla ba le a ngi gwéhék nye; le a ngwés nwéhél nye, le a gwé ki ngôñ i pôdna biliya ni nye inyu lédés maada map ma libii. I yé maliga le, ibale a mbos ndi a biiba bé, a nla boma mandutu. A nla badba le: Ibale me mbos, m’a boñ lelaa inyu bana bigwel moo, ni inyu yônôs ngôñ yem malal? M’a boñ lelaa inyu niñ metama? Bon bés b’a ba lelaa? Ibale di bos, baa hala a ga ba bé nledek jam inyu néñés bo maliga? (1 Korintô 7:14) Ñ, sobiina nu ba mbabaa, ni nu a nkit le a mbos a yé le a boma mandutu makeñi.

12, 13. (a) Kii i bi bôña ikété ndap libii i Hôséa? (b) Inyuki Hôséa a tiimba yoñ Gômer, kii hala a niiga bés inyu libii i len ini?

¹² Jam li bi pémél mpôdôl Hôséa li ntibil unda bés mahoñol ma Djob. A kal Hôséa le a bii muda wada (Gômer), “muda libambe, [a] yoñ ki bon ba libambe.” Gômer “a nembee a gwélél [Hôséa] man munlôm.” (Hôséa 1:2, 3) Mbus ngéda, Gômer a bi gwal man muda ni man munlôm mu ndéñg yé. Tolakii Gômer a bi waa bé ke ndéñg, Hôséa a yén libii ni nye. Sôk bi sôk, a bi yék Hôséa inyu yila nkol. To hala, Hôséa a bi tiimba yoñ nye. (Hôséa 3:1, 2) Yéhôva a bé gwélél ndémbél Hôséa inyu unda le A bé lama nihbe libambe li litén jé. Kii hala a niiga bés?

¹³ Ibale kristen i i yé mbiibaga i nkwo malal ma nyega, i sobiina ba mbabaa a nlama yoñ ngim makidik. Yésu a bi kal le, a gwé kunde i bôs ni i tiimba biiba. I nla ki pam le, sobiina ba mbabaa a neebe i nwéhél. Hala a ta bé béba jam. Hôséa a tiimba yoñ Gômer libii. Mbus Gômer a témb libii yak Hôséa, a bé lama ha bé bana maada ni munlôm numpe. Hôséa a bi tégbaha ngim ngéda ‘ibabé i lal’ ni nye. (Hôséa 3:3) Ndi ngéda i bé tagbe bañ, Hôséa a bi lama tiimba bana maada ni nye, hala a bé unda le Djob a bé bebee i neebe litén jé, ni i ke ni bisu i bana maada ni jo. (Hôséa 1:11; 3:3-5) Kii hala a niiga bés inyu libii i len ini? Ibale sobiina ba mbabaa a nkit le a yén libii jé, ndi a neebe i tiimba lal ni nwet a bak ndéñg, wee a nwéhél nye. (1 Korintô 7:3, 5) Makidik mé i lal ni nye ma nhéya nye i kunde a bak a gwé i bos. Ha ngéda i, nwaa bo nlôm ba gwé ndik le ba nsal ni ngui i kôna litehge li Djob inyu libii.

LIPÉM IKÉTÉ LIBII TO IBALE LI MBOMA MANDUTU

14. Inoñnaga ni kaat 1 Korintô 7:10, 11, kii i nla pam ikété ndap libii?

¹⁴ Bikristen gwobisôna bi nlama boñ biliya i diihe libii, kiki Yéhôva bo Yésu. Ndi kiki bôt ba binam ba yé kwéha, i nla pam le bahogi ba ndiihe bé jo. (Rôma 7:18-23) Jon, hala a nlama bé tééñga bés i yi le bikristen bihogi i hiai bisu bi bé boma mandutu ikété mabii map. Paul a tila le “nwaa a bagla bañ ni nlô wé”; ndi i bi pam ngim mangéda le hala a bôña.​—Añ 1 Korintô 7:10, 11.

15, 16. (a) To ibale libii li gwé mindañ, kii i nlama ba njômbi babiina, inyuki? (b) Lelaa hala a mbôña ngéda sobiina wada a ta bé ngwélél Yéhôva?

¹⁵ Paul a bi toñol bé kii i bi tinde bo i bagla. Njom i bé bé le munlôm a bi ke i ndéñg, inyu boñ le nwaa a bana kunde i bos ni i tiimba biiba. Paul a tila le: “I ba ki le a bagla ni nye, wee a yén nso [ngibiiba], tole a sañgla ni nlôm.” Hala a nkobla le i mis ma Djob boba ba bé ba ngi yii mbiibaga tole ñadbaga. Paul a nti maéba le to ibale umbe ndañ u mpam ipôla babiina, ndi le malal ma nyega ma mbôña bé, njômbi yap i nlama ba le ba sañgla. Ba nlama yéñ mahôla ma Bibel ni njel mimañ mi likoda. Tolakii mimañ mi nit bé pes to yada ha ngéda i, mi yé le mi ti bo maéba ma nlôl Bitilna.

¹⁶ Mam ma yé le ma kônde let ibale sobiina wada ndigi nyen a yé Mbôgi Yéhôva. Baa i yé nseñ le ba bagla ngéda mindañ mi nkwo? Kiki di bôk kal, Bitilna bi nkal le malal ma nyega motama mon ma nla ba njom i maboha, ndi bi nyigye bé manjom ma ma nla tinde babiina i bagla. Paul a tila le: “Ibale yak muda a gwé nlôm nu a nhémle bé, ndi nlôm a neebe i yén lôñni nye, a yék bañ nlôm.” (1 Korintô 7:12, 13, MN.) Hala a yé nlélém i len ini.

17, 18. Inyuki bikristen bihogi bi bi yén libii jap, yak ikété mandutu?

¹⁷ Ndi, i yé i pam ngim mangéda le, “nlôm nu a nhémle bé,” a ñunda ni maboñok mé le ‘a ngwés bé yén ni nye.’ I nla ba le a nlôôha nyai, kayéle a mbéna bép nye, a bablak ki nye, kayéle a nôgla le a nla nimis mbôô wé tole niñ yé. I nla ki ba le, a ntjél tééda nwaa ni bon i pes minsôn, tole a nsôña nye i gwélél Djob. Ha nya ngéda i, bikristen bihogi bi bi kit le, i nya sobiina i ‘i ngwés ha bé yén ni bo,’ to ibale a mpot mpodok le a ngi gwé ngôñ i yén ni nye. Ndi bikristen bipe bi, bi bi boma minlélém mi mandutu, bi bi tjél bagla; bi hônba, bi sal ki ni ngui inyu héñha mam. Inyuki?

¹⁸ Ibale babiina ba mbagla inyu manjom ma, ba ngi yii mbiibak. Ibale hiki wada wap a niñ i yé pes, b’a boma mandutu kiki di mbôk kal. Ñôma Paul a bi ti njom ipe i i nla tinde bo i yén ntôñ. A tila le: “Munlôm a ntop bé hémle a mpubhana inyu nwaa nu a nhémle, yak muda a ntop bé hémle a mpubhana inyu mantata; ibale hala bé, ki bon banan ba yé mahindi, ndi hanano ba yé bapubhaga.” (1 Korintô 7:14) Ngandak bilôk bikéé i i tiñi ni Djob i bi pohol i yén ni sobiina wap nu a ta bé ikété maliga to hala kiki ba bé ikété ndééñga i nlôôha. I len ini, ba nla toi kal le sesema ba bi boñ i bé i kôli, inyule sobiina wap a nyila bañga ngwélél Djob.​—Añ 1 Korintô 7:16; 1 Pétrô 3:1, 2.

19. Inyuki mabii malam ma ntôl likoda?

¹⁹ Yésu a bi ti maéba inyu maboha, yak ñôma Paul a ti maéba inyu mbagla ipôla babiina. Boba ba bé gwés le bagwélél ba Djob ba diihe libii. Ikété nkoñ isi i len ini, makoda ma yé nyonok ni mabii malam. Bebek le yak i likoda joñ, u nla léba ngandak babiina i niñ ikété maséé. Mu mabii ma, i het lôk kéé i bôlôm i i tiñi ni Djob i ngwés baa bap, lôñni bôda ba ndéñbe ba ba ñunda le ba ngwés sobiina wap, i lôk kéé ini yosôna i ñunda le libii li nla ba jam li lipém. Jon di nla tehe le niñ i didun di bôt i ñunda le lipôdôl li Djob li yé toi maliga, ngéda li nkal le: “Inyu hala nyen munlôm a’ yék isañ bo nyañ, a adbe nwaa wé kayéle bo iba b’a ba nsôn wada.”​—Éfésô 5:31, 33, MN.