Inyuki di nlama bat maéba?

1. Kii i nla hôla bés i yoñ makidik malam? (Bingéngén 13:10; 15:22)

BÉSBOBASÔNA di nsômbôl yoñ makidik malam, di nsômbôl ki le mam més ma kee loñge. Bibel i ñéba bés lelaa di nla pam i boñ hala.​—Añ Bingéngén 13:10; 15:22.

2. Kii Yéhôva a yé bebee i bôñôl bés?

² Mut bisu nu a nla ti bés pék ni maéba malam a yé Tata wés Yéhôva. A yé bebee i hôla bés, a nkal bés le: “M’a ti we maéba, me tadak we.” (Tjémbi 32:8) Hala a ñunda bés le Yéhôva a nti ndik bé bés maéba, a ntôñ bés, a yé ki bebee i hôla bés i nôgôl maéba mé.

3. Kii d’a tehe munu yigil ini?

³ Munu yigil ini, di ga gwélél Bibel inyu timbhe mambadga ma-na: (1) Bimbe bilem bi nla hôla me i neebe maéba? (2) Njee a nla ti me maéba malam? (3) Lelaa me nla unda le me yé bebee i neebe maéba? (4) Inyuki me nlama bé kal bôt bape le ba yôñôl me makidik?

BIMBE BILEM BI MBÉDA ME?

4. Bimbe bilem bi mbéda bés inyu neebe maéba malam?

⁴ Inyu neebe maéba malam, i mbéda bés suhulnyuu ni ñem nsôhga. Ngim mangéda, di nlama neebe le di gwé bé pék, di gwé bé to yi i mbéda inyu yoñ makidik bésbomede. Ibale di gwé bé suhulnyuu, to ñem nsôhga, Yéhôva a ga hôla bé bés. Hala a ga boñ le maéba momasôna di ga léba i ngéda di mba di ñañ Bibel, ma ga jôp unu ôô, ma pémél uu ôô mpe. (Mika 6:8; 1 Pétrô 5:5) Ndi ibale di gwé suhulnyuu ni ñem nsôhga, maéba momasôna di nléba ikété Bibel ma ga jôp bés i nyuu kiki ndondok.

5. Kii i bé le i boñ le David a yila ngôk?

⁵ Di béñge le ndémbél i Kiñe David. I mam a bi boñ ma bé le ma tinde nye i yila ngôk. Ilole a nyila kiñe Israel, a bé yiba ngandak inyule a bé yi kôt nsik. A bé kôt yak wo inyu Kiñe Saulô. (1 Samuel 16:​18, 19) I ngéda Yéhôva a bi téé David kiñe, a bi ti nye mbuu mpubi u u bi kônde ti nye ngui. (1 Samuel 16:​11-13) Bôt ba bé gwés nye ngandak, inyule a bé yémbél baoo ba Israel kiki bo mpémba mut unu le Gôliat. (1 Samuel 17:​37, 50; 18:7) Ibale mut ngôk nyen a boñ i mam ma momasôna, ki a bé le a hoñol le a gwé bé ngôñ le mut a ti nye maéba, ndi David a bi hoñol bé hala to ndék.

6. Kii i ñunda le David a bé emble maéba? (Béñge yak titii bisu.)

⁶ Yak i ngéda David a bi yila kiñe, a bi waa bé kiha ni bôt ba ba bé ti nye maéba. (1 Miñañ 27:​32-34) Hala a nhélés bé bés inyule David a bi meya a ñemble maéba. A bé emble maéba ma bôlôm, ndi yak maéba ma muda nunu le Abigail. Nlô wé Nabal a bé ngôk, a bé yi bé ti mayéga, a yanak bôt bape. David a bi emble maéba mé, hala a tinde nye le a boñ bañ béba ikeñi.​—1 Samuel 25:​2, 3, 21-25, 32-34.

7. Ndémbél i David i niiga kii bés? (Ñañal 4:13) (Béñge yak bititii.)

⁷ Ndémbél i David i niiga bés ngandak mam. Kiki hihéga, to di nyi jam lelaa, to di ñéga ngandak bôt, di hoñlak bañ le di nyi mam momasôna, di hoñlak bañ to le mut a nla bé ti bés maéba. Kiki David, di nlama ba bebee i emble maéba malam, tonjee a nti bés mo. (Añ Ñañal 4:13.) Hala a ga hôla bés i keñgle bibéba bikeñi bi bi ga tééñga bés ni bôt bape.

NJEE A NLA TI ME MAÉBA MALAM?

8. Inyuki Yônatan a bé a kôli ti David maéba?

⁸ Ndémbél i David i nla ki niiga bés jam lipe. A bi emble bôt ba ba bé mawanda ma Yéhôva, ba yik ndutu a bé boma. Kiki hihéga, i ngéda a bééna ngôñ i yi too a nlama sañgla ni Kiñe Saulô, David a bi emble maéba ma Yônatan, man kiñe. Inyuki Yônatan nyen a bé le a ti nye maéba malam? Inyule Yônatan a bé liwanda li Yéhôva, a bé yi yak isañ wé Saulô. (1 Samuel 20:​9-13) Kii hala a niiga bés?

9. Njee di nlama bat maéba? Toñol. (Bingéngén 13:20)

⁹ I ngéda di gwé ngôñ ni maéba, di nlama ke yak mut nu a ngwés Yéhôva, a yik ndutu di yé i boma.a (Añ Bingéngén 13:20.) Kiki hihéga, ibale mankéé nu munlôm a nsômbôl biiba, njee a nla ti nye maéba malam? Ibale a mbat maéba yak mut nu a yé ngi biiba, a yé le a hôla nye ibale a ngwélél Bibel inyu ti nye maéba. Ndi ibale i mankéé nu munlôm nu a nke yak babiina ba ba nyi nye loñge loñge, ba gwéélak Yéhôva jôga li ngéda, ba bak mbiibaga ntandaa ngéda, ba bak ki maséé mu libii jap, a ga kôhna ndik bé maéba malam, ndi i babiina bana ba yé ki le ba kal nye biniigana ba ñôt mu libii jap ni bisai ba nkôs.

10. Kii di ntehe hanano?

¹⁰ Di ntehe bilem biba di nlama bana inyu neebe maéba malam. Di ntehe ki bonjee ba nla ti bés maéba malam. Nano, di tehe inyuki di nlama ba bebee i emble maéba, di tehe ki too di nlama bat bôt bape le ba yôñôl bés makidik.

LELAA ME NLA UNDA LE ME YÉ BEBEE I EMBLE MAÉBA?

11-12. (a) Ngim mangéda, kii di yé le di boñ? (b) Kii Kiñe Réhôbôam a bi boñ i ngéda a bé sômbôl yoñ makidik ma ngui?

¹¹ Ngim mangéda, mut a nla boñ wengoñle a gwé ngôñ ni maéba, ki le a gwé ndik ngôñ le ba kal nye le i makidik a nyoñ ma yé malam. I nya mut i, i ta bé bebee i emble maéba. I jam li bi pémél Kiñe Réhôbôam li nla hôla nye.

¹² Réhôbôam a bi yila kiñe Israel i mbus Kiñe Salômô. I ngéda Réhôbôam a bi yila kiñe, loñ i bé ngwañ ngandak, ndi bôt ba litén ba bi kal le Salômô a bi boñ le bôt ba sal ngandak. Bôt ba litén ba bi lo ba tehe nye, ba yemhe nye le a suhus bôlô yap. Réhôbôam nye bo le ba ti nye ngéda inyu boñ le a ôt pék. A bi bôdôl loñge, a ke ndugi a bat maéba yak mimañ mi bôt mi mi bi hôla Salômô. (1 Bikiñe 12:​2-7) Ndi a bi noñ bé maéba ma mimañ mi bôt. Inyuki a bi tjél noñ mo? Baa a bé a ma yoñ makidik mé behee, a yéñék ndik le mut a kal nye le ma yé malam? Ibale hala, wee a bé maséé i ngéda boñge ba wanda ba bi ti nye maéba. (1 Bikiñe 12:​8-14) I maéba boñge ba wanda ba bi ti nye mon a bi noñ, a ke a timbhe bôt ba litén. Ibôdôl ha ngéda i, Réhôbôam a bi bana ngandak mandutu, hala a boñ le bôt ba kahal kolba nye, ba pohol yak kiñe ipe.​—1 Bikiñe 12:​16-19.

13. Kii i nla yis bés le di yé toi bebee i emble maéba?

¹³ Ndémbél i Réhôbôam i niiga kii bés? I ngéda di mbat maéba, di nlama ba bebee i emble mo. Kii i nla yis bés ibale di yé toi bebee i emble maéba? Di nla badba le: ‘I ngéda me mbat mut maéba, baa me yé me pala tjél emble maéba a nti me inyule mo bé mon me gwéhék?’ Di yoñ le hihéga.

14. I ngéda ba nti bés maéba, kii di nlama bigda? Ti hihéga. (Béñge yak titii.)

¹⁴ Di hégda le mankéé nu munlôm wada a nléba bôlô i i ntina moni ngandak. Ilole a neebe, a nlo a bat mañ wada maéba. A ntoñle mañ le i bôlô i, i ga boñ le a kee haa ni lihaa jé inyu ngandak ngéda. Mañ u nkal i mankéé nu le mbegee yé bisu i yé le a hôla lihaa jé i bana maada malam ni Yéhôva. (Éfésô 6:4; 1 Timôtéô 5:8) Ibale i mankéé nu a mpala tjél maéba ma mañ u likoda, a ke a kahal bat lôk kéé ipe maéba, letee ba kal nye i yom a gwé ngôñ i nok, baa i mankéé nu a gwé toi ngôñ le ba ti nye maéba? Tole a mal yoñ makidik mé behee, ndi a nsômbôl ndik le ba kal nye le ma yé malam? Di hôya bañ le ñem u yé malôga. (Yérémia 17:9) Ngim mangéda, i maéba ma nlémél bés bé mon ma mbéda bés.

BAA ME NLAMA BAT BÔT BAPE LE BA YÔÑÔL ME MAKIDIK?

15. Kii di nlama bé boñ, inyuki?

¹⁵ Hiki wada wés nyen a nlama yoñ mé mé makidik. (Galatia 6:​4, 5) Kiki di ntehe, ilole di nyoñ makidik, di nlama boñ nyiña ikété Lipôdôl li Djob, tole di bat minhôôlak mi lôk kéé maéba. Ndi di bat bañ bôt bape le bon ba yôñôl bés makidik. Bôt bahogi ba mboñ hala i ngéda ba mbat i mut ba nti lipém le, “Ibale we nyen u ban-ga i ndutu ini, ki u mboñ lelaa?” Bape ba nigle ndik bôt hala ibabé i yoñ ngéda i ôt pék.

16. (a) Lelaa jam li binuga ba bé sémél bisat li bé tééñga lôk kéé i Korintô? (b) Mambe makidik lôk kéé i Korintô i bé lama yoñ inyu binuga bi? (1 Korintô 8:7; 10:​25, 26)

¹⁶ Di béñge i jam li bi pémél lôk kéé i hiai bisu, i likoda li Korintô, inyu jam li binuga ba bé sémél bisat. Paul a bi kal bo le: “Di nyi le sat i ta bé to jam ikété nkoñ ’isi, ni le Nyambe numpe a ta bé, ndik wada.” (1 Korintô 8:4) Inyu hala nyen lôk kéé ihogi i bi kit le to ibale ba nsémél sat nuga, ndi ba lo ba nuñul yo i bôm, bo ba nje yo. Bape ba bi kal le ba nla bé je i nya nuga i, inyule kiññem yap i ñume bé le ba je yo. (Añ 1 Korintô 8:7; 10:​25, 26.) Hiki mut nyen a bé lama yoñ mé mé makidik. Kekikel, Paul a bi kal bé lôk kéé i Korintô le ba nlama yôñôl bôt bape makidik tole ba yoñ makidik bôt bape ba nyoñ. Hiki wada wap a bé lama ‘timbhe i bisu bi Nyambe inoñnaga ni maboñok mé.’​—Rôma 14:​10-12.

17. Kii i yé le i pémél bés ibale di nigle ndik bôt bape? Ti hihéga. (Béñge yak bititii.)

¹⁷ Lelaa i jam li, li nla yak pémél bés i len ini? Di pôdôl le disisii di gwom di di yé ikété matjél. Hiki kristen yon i nkit too i neebe i gwom bi, tole i ntjél gwo.b I nla bane bés ndutu i yoñ i nya makidik i, ndi di hôya bañ le ikété mambegee hiki mut a nlama begee, yada i. (Rôma 14:4) Ibale di mboñ ndik kiki bôt bape ba mboñ, hala a nla tômbôs bés. Inyu boñ le di yila minhôôlak mi bôt, di nlama bana lem i yoñ makidik ni kiññem yés bésbomede. (Lôk Héber 5:14) Ndi imbe ngéda di nla bat nhôôlak mankéé maéba? I ngéda di mal boñ nyiña mu bikaat bi ntôñ, ndi di nok bé ngim jam, ha nyen di nlama bat lôk kéé maéba.

DI KEE NI BISU I BAT MAÉBA

18. Kii Yéhôva a bi bôñôl bés?

¹⁸ Yéhôva a bi nwas le di yoñ makidik més bésbomede inyule a mbôdôl bés ñem ngandak. A bi ti bés Bañga yé le Bibel, a nti ki bés mawanda ma ma nla hôla bés i yoñ makidik ma nkiha ni sômbôl yé. A bi mal boñ i yom isañ a nlama bôñôl bon bé. (Bingéngén 3:​21-23) Lelaa di yé le di ti nye mayéga?

19. Lelaa di nla kônde kônha Yéhôva maséé?

¹⁹ Bagwal ba ngwés ba ntehe bon bap ba nhôlôl, ba yoñok makidik malam i ntôñ u Yéhôva, ba hôlga yak bôt bape. Hala yak nyen Yéhôva a yé maséé i ngéda a ntehe bés di nhôlôl i ntôñ wé, i ngéda di mbat maéba, di yoñok makidik ma ma nlémél nye.