“Ɲanmiɛn m’ɔ ti e siefuɛ’n yɛ ɔ fata kɛ e ɲin yi i-ɔ”

1-3. (1) ?Ngue ti yɛ be fali akoto mun ɔli Sanedrɛn’n i ja su-ɔ? ?Ndɛ’n i ti nin i bo’n yɛle benin? (2) ?Ngue ti yɛ like nga akoto’m be yoli i blɛ sɔ’n nun’n, ɔ ti e cinnjin wie andɛ-ɔ?

BE NGA be o Sanedrɛn’n nun mɔ be su wa di Zezi i akoto’m be jɔlɛ’n b’a fa ya dan kpa. ?Sanngɛ ngue ti yɛ be fali be ɔli jɔlɛ difuɛ sɔ’m be ja su-ɔ? Zozɛfu Kaifu m’ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n, ɔ kannin sa nga ti yɛ be yoli sɔ’n i ndɛ. Kɛ ɔ́ kán ndɛ klé akoto mun’n, nn w’a fa ya kpa. Ɔ seli be kɛ: “E wlali amun su nun kpa kɛ nán amun fa dunman sɔ’n be kle sran’m be like.” Jɔlɛ difuɛ’m be su kpɛn sɔ’n w’a fa ya dan ti’n, Zezi i dunman bolɛ bɔbɔ sa’n, ɔ ti tankantankan i nuan nun. Kaifu seli be ekun kɛ: “Sanngɛ amun a kle sran’m be like lele amun ndɛ’n w’a tru Zerizalɛmun klɔ wunmuan’n nun. Kpɛkun amun a fua kpa kɛ amún fá bian sɔ’n i wie ndɛ’n gúa e su.” (Yol. 5:28) Ndɛ nga i waan ɔ́ kán’n yɛle kɛ nán maan be bo jasin fɛ’n kun. Ɔ timɛn i ti’n, sa ɲán be.

² ?Ngue yɛ akoto’m bé wá yó-ɔ? Afin sran ng’ɔ seli be kɛ be bo jasin’n yɛle Zezi mɔ Ɲanmiɛn mɛnnin i kwlalɛ’n. (Mat. 28:18-20) ?Akoto’m bé yó srongble kpɛkun bé múan be nuan? ?Annzɛ kusu bé yó yakpafuɛ kpɛkun bé bó jasin fɛ’n titi? Ndɛ’n i ti nin i bo’n yɛ: ?Be ɲin yí Ɲanmiɛn annzɛ klɔ sran mun yɛ be ɲin yí be-ɔ? Akoto Piɛli w’a sisimɛn i bo, ɔ ijɔli be kwlaa be nuan. Yɛ ndɛ ng’ɔ kannin’n kle kɛ be ti yakpafuɛ naan fualɛ nga b’a fua’n saan bé yó i nuan su like.

³ Ndɛ nga akoto’m be kan kleli Sanedrɛn’n, ɔ ti e cinnjin wie andɛ. Afin e kusu Ɲanmiɛn seli e kɛ e bo jasin’n e kle sran mun. Kɛ é dí junman sɔ’n, sran’m be kwla tanndan e ɲrun wie. (Mat. 10:22) ?Sɛ be se e kɛ nán e yo ninnge wie mun Zoova i sulɛ’n nun annzɛ nán e su i mlɔnmlɔn’n, ngue yɛ é yó-ɔ? Sɛ e fa e ɲin e sie i ajalɛ nga akoto’m be fali’n, ɔ nin sa ng’ɔ juli m’ɔ i ti yɛ be fa be ɔli Sanedrɛn’n i ja su’n be su’n, é ɲán su ye.a

“Zoova i anzi’n tikeli bisua’n i anuan mun” (Yol. 5:12-21a)

4, 5. ?Ngue ti yɛ Kaifu nin Sadisefuɛ’m be “fali be ɲin cili” akoto mun-ɔn?

⁴ Kpɛ klikli nga be seli akoto’m be kɛ be yaci jasin bolɛ’n, ndɛ nga Piɛli nin Zan be kannin’n nán maan e wla fi su. Be seli kɛ: “E liɛ’n, like nga e wunnin i’n, ɔ nin ndɛ nga e tili’n, e kwlá yaciman be ndɛ kanlɛ.” (Yol. 4:20) Kɛ Piɛli nin Zan be nin Sanedrɛn’n be kan ndɛ’n wieli’n, be nin akoto onga’m be boli jasin’n titi Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ. Akoto’m be yoli abonuan sa dandan wie mun. I wie yɛle kɛ be yoli tukpacifuɛ’m be juejue kpɛkun be fuannin mmusu nga be o sran’m be su’n. Be yoli i sɔ “Salomɔn i Kpata’n i bo lɛ,” Ɲanmiɛn sua’n i wia afiliɛ lɔ bue liɛ’n su. Titi’n, Zifu’m be yia lɔ kaka kpa. Kɛ Piɛli i wawɛ’n gua tukpacifuɛ’m be su bɔbɔ’n be yo juejue. Be nga be yoli juejue’n, be nun sunman be sɔli jasin fɛ’n nun klanman. Ɔ maan “yasua nin bla kpanngban kpa mɔ be lafi e min’n su’n, be uka be su cɛn kwlaa.”—Yol. 5:12-15.

⁵ Kaifu ti Sadisefuɛ. Yɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa sɔ’n i nunfuɛ’m “be fali be ɲin cili” akoto’m be dan ti’n, be trali be wlali be bisua. (Yol. 5:17, 18) ?Sanngɛ ngue ti yɛ Sadisefuɛ’m be fali be ɲin cili be dan sɔ-ɔ? Afin akoto’m be kle sran’m be kɛ Zezi w’a cɛn nguan. Kusu nn Sadisefuɛ’m be lafiman su kɛ sɛ sran wu-ɔ, ɔ kwla cɛn. Asa ekun’n, akoto’m be kle sran’m be kɛ saan Zezi ngunmin su yɛ ɔ fata kɛ sran’m be lafi naan b’a ɲan be ti-ɔ. Sanngɛ srɛ kunnin Sadisefuɛ mun, afin sɛ sran’m be bu Zezi kɛ i yɛ ɔ ti be su kpɛn’n, ɔ cɛman naan Rɔmunfuɛ’m b’a kle nvlefuɛ’m be ɲrɛnnɛn. (Zan 11:48) I kwlaa sɔ’n ti yɛ Sadisefuɛ’m be waan bé yó naan akoto’m be muan be nuan’n niɔn.

6. ?Andɛ’n wan’m be ti yɛ be kle Zoova i sufuɛ’m be yalɛ dan-ɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ i sɔ’n bo e nuan-ɔn?

⁶ Andɛ kusu’n, be nga be kle Zoova i sufuɛ’m be yalɛ dan’n, be yɛle Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛn mun. Kwlalɛ nga i sɔfuɛ’m be le i awa i janunfuɛ mun nin be nga be di junman televiziɔn nin aladio nun’n be su’n ti’n, be laka be naan be yo naan e yaci jasin fɛ’n i bolɛ. I sɔ’n kusu boman e nuan. Afin ndɛ nga e kan’n, ɔ yiyi Ɲanmiɛn sulɛ wafa sɔ’m be bo. Ɔ maan kɛ be nga be klo ndɛ nanwlɛ’n, be sɔ Biblu’n nun ndɛ’n nun’n, be kaci be sin si ato ndɛ mun. Kpɛkun be faman be wun wlaman ninnge nga Biblu’n bu be fɔ’n be nun kun. (Zan 8:32) I sɔ’n ti yɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn’m be fa be ɲin ci e mɔ be kle e yalɛ’n niɔn.

7, 8. ?Kɛ anzi’n kannin ndɛ kleli akoto mun’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yoli be-ɔ? ?Kosan benin yɛ ɔ fata kɛ e tinuntinun e fa usa e wun-ɔn?

⁷ I nun mɔ akoto’m be o bisua mɔ bé mínndɛ kɛ be di be jɔlɛ’n, atrɛkpa’n be seli be wun kɛ be kpɔfuɛ’m bé klé be ɲrɛnnɛn lele bé kún be. (Mat. 24:9) Sanngɛ cɛn sɔ’n nun kɔnguɛ’n, sa kun mɔ b’a bumɛn i akunndan’n juli. Yɛle kɛ “Zoova i anzi’n tikeli bisua’n i anuan mun.”b (Yol. 5:19) I sin’n, anzi’n kleli be like trele ng’ɔ fata kɛ be yo’n. I waan be “ko jran Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ” naan be ‘kan ndɛ kle sran’ mun titi. (Yol. 5:20) Ndɛ nga anzi’n kan kleli akoto mun’n, ɔ kleli be kɛ sa kpa yɛ be su yo-ɔ. Ndɛ ng’ɔ kan kleli be’n, ɔ wlali be fanngan. Kpɛkun ɔ ukali be naan kannzɛ sa ng’ɔ tɔ be su’n ti sɛ ti sɛ’n, be jran kekle. Akoto’m be lafili Ɲanmiɛn su kpa, kpɛkun be yoli yakpafuɛ. I sɔ’n ti’n, be “wluli Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ nglɛmun tutu kpa, kpɛkun be boli sran’m be like klelɛ bo.”—Yol. 5:21.

⁸ Maan e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Sɛ sa kɛ ngalɛ’n sa ju min su’n, ń láfi Ɲanmiɛn su yɛ ń jrán kekle naan m’an kwla bo jasin fɛ’n titi?’ Kɛ é kán “Ɲanmiɛn Sielɛ’n i su ndɛ’n i kwlaa” klé sran mun’n, maan e si kɛ anzi’m be suan e bo kpɛkun be kle e atin. Maan i sɔ’n wla e fanngan naan e di junman cinnjin sɔ’n i titi.—Yol. 28:23; Ngl. 14:6, 7.

“Ɲanmiɛn m’ɔ ti e siefuɛ’n yɛ ɔ fata kɛ e ɲin yi i-ɔ, nán klɔ sran mun-ɔn” (Yol. 5:21b-33)

9-11. ?Kɛ Sanedrɛn’n seli akoto’m be kɛ be jran jasin bolɛ’n, ngue yɛ be yoli-ɔ? ?Ngue yɛ i sɔ’n kle Klisifuɛ mun andɛ-ɔ?

⁹ Kaifu nin Sanedrɛn’n nun jɔlɛ difuɛ onga’m be waan bé dí akoto’m be jɔlɛ siɛn’n. Ɔ maan be seli gladi difuɛ’m be kɛ be ko fa bisuafuɛ’m be bla, sanngɛ be siman sa ng’ɔ juli bisua lɔ’n. Kɛ gladi difuɛ’m be ɔli’n, be wunnin kɛ bisua’n i anuan’n i nun ti towa, kpɛkun “bisua sunianfuɛ’m be jinjin anuan’m be ɲrun lɛ.” Kusu nn bisuafuɛ’m be nunman lɛ. Nanwlɛ, i sɔ’n boli be nuan dan. (Yol. 5:23) Ɲanmiɛn sua’n nun gladi difuɛ’m be su kpɛn’n tili i kɛ akoto’m b’a sa be sin Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ naan be su kan Zezi Klisi i ndɛ kle sran mun. Junman nga i ti yɛ be wlali be bisua’n, yɛ be o lɔ be su di-ɔ. Ɔ maan gladi difuɛ’m be su kpɛn sɔ’n nin gladi difuɛ onga’m be ɔli Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ be ko fali bisuafuɛ mun. Kpɛkun be fa be ɔli Sanedrɛn’n i ja su.

¹⁰ Ndɛ tre nga i bo bolɛ’n nun’n, e seli kɛ Zifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn’m be fali ya kpa. Ɔ maan be seli akoto’m be kɛ be jran jasin bolɛ’n. ?Kɛ be seli sɔ’n, ngue yɛ akoto’m be yoli-ɔ? Piɛli ijɔli akoto’m be kwlaa be nuan, ɔ seli kɛ: “Ɲanmiɛn m’ɔ ti e siefuɛ’n yɛ ɔ fata kɛ e ɲin yi i-ɔ, nán klɔ sran mun-ɔn.” (Yol. 5:29) Like nga akoto’m be yoli i blɛ sɔ’n nun’n, ɔ kle Klisifuɛ nanwlɛfuɛ’m be kwlaa be ajalɛ kpa. Ɔ ti cinnjin kɛ e ɲin yi “mɛn siefuɛ mun.” Sanngɛ be leman atin be seman e kɛ nán e yo Ɲanmiɛn i klun sa’n. Ɔ maan andɛ’n, sɛ mɛn siefuɛ’m be se e kɛ e jran jasin fɛ bolɛ junman mɔ Ɲanmiɛn fa mannin e kɛ e di’n, e su jrɛnmɛn i. (Rɔm. 13:1) Sanngɛ é fá ajalɛ wie mun ngwlɛlɛ su, naan y’a kan Ɲanmiɛn Sielɛ’n i ndɛ’n i kwlaa y’a kle sran mun titi nvialiɛ nun.

¹¹ Kɛ akoto’m be kɛnnin i yakpa su kɛ be su kwlá jranman be junman’n, e si kɛ i sɔ’n yoli jɔlɛ difuɛ sɔ’m be ya dan. Be kunndɛli kɛ “bé kún” be bɔbɔ. (Yol. 5:33) Ɔ maan jasin bofuɛ juejuefuɛ sɔ’m be seli be wun kɛ, ɔ lemɛn i yowlɛ naan saan kunlɛ yɛ bé kún be-ɔ. Sanngɛ sa ng’ɔ́ wá jú mɔ i ti’n bé fíte nun’n, ɔ ti abonuan.

“Amun su kwlá yoman be like fi” (Yol. 5:34-42)

12, 13. (1) ?Afɔtuɛ benin yɛ Gamaliɛli mɛnnin i wiengu jɔlɛ difuɛ mun-ɔn? ?Yɛ ngue yɛ be yoli-ɔ? (2) ?Ngue yɛ Zoova kwla yo fa kpli i sufuɛ’m be ti andɛ-ɔ? ?Sɛ “sa kpa yolɛ’n ti’n,” sran’m be kle e yalɛ’n, ngue yɛ e kwla lafi su kɛ Zoova wá yó mán e-ɔ?

¹² Gamaliɛli “ti Mmla klefuɛ, yɛ sran’m be kwlaa be ɲin yi i kpa.”c I wiengu jɔlɛ difuɛ’m be ɲin yi i kpa wie. Wafa ng’ɔ kan ndɛ’n, ɔ kle kɛ ɔ le kwlalɛ. I kpa bɔbɔ’n, kɛ ɔ ‘seli kɛ be fa akoto’m be fite lɔ kan’n,’ i wiengu’m be fɛli i ndɛ’n su. (Yol. 5:34) I sin’n, ɔ kannin sran wie mɔ be yoli ɲin kekle Rɔmunfuɛ’m be su mɔ sran kpanngban be suli be su’n be ndɛ. Kɛ i sɔfuɛ’m be wuli’n, be nga be su be su’n be bo sanndili. I sɔ’n ti’n, ɔ seli jɔlɛ difuɛ’m be kɛ be tra be awlɛn naan be fa be ɲinma be nian akoto mun, afin be atin klefuɛ mɔ yɛle Zezi’n, ɔ wuli i osu nin-a cɛman. Ndɛ nga Gamaliɛli kannin’n ɔ yoli maan jɔlɛ difuɛ onga’m be buli akunndan. Ɔ seli be kɛ: “Nán amun nian minniɛn sɔ’m be lɔ, amun yaci be lɛ. Afin like nga be sunnzun kɛ bé yó’n, annzɛ junman nga be waan bé dí’n, sɛ ɔ fin klɔ sran’n, ɔ su yoman ye. Sanngɛ sɛ ɔ fin Ɲanmiɛn’n, amun su kwlá yoman be like fi. Ɔ timɛn i ti’n, ɔ́ yó kɛ amun nin Ɲanmiɛn yɛ amun su kun sa.” (Yol. 5:38, 39) Jɔlɛ difuɛ’m be fali ndɛ ng’ɔ kannin’n su. Sanngɛ kwlaa naan b’a yaci akoto’m be nun’n, be seli sran’m be kɛ be bo be nin ngble. I sin’n, be seli Zezi i akoto’m be kɛ “nán be fa Zezi i dunman’n be kan ndɛ kle sran mun kun.”—Yol. 5:40.

¹³ Andɛ kusu’n, Zoova kwla yo maan sran wie mɔ be le kwlalɛ kɛ Gamaliɛli sa’n be kpli i sufuɛ’m be ti. (Ɲan. 21:1) Zoova kwla fɛ i wawɛ’n su mɛn siefuɛ mun, nin jɔlɛ difuɛ mun, annzɛ mmla kpɛfuɛ nga be le kwlalɛ kpa’n be bo naan be yo naan i klun sa’n kpɛn su. (Nee. 2:4-8) Sanngɛ blɛ wie nun’n, ɔ kwla kplin su kɛ ‘sa kpa yolɛ’n ti’n sran’m be kle e yalɛ.’ Sɛ ɔ yo sɔ’n, e kwla lafi ndɛ nɲɔn su. (1 Piɛ. 3:14) I klikli’n, yɛle kɛ ɔ́ mán e fanngan naan e jran kekle. (1 Kor. 10:13) I nɲɔn su’n, yɛle kɛ be nga be tanndan e ɲrun’n be su kwlá yoman Ɲanmiɛn i junman’n i like fi.—Eza. 54:17.

14, 15. (1) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ kɛ be boli akoto mun nin ngble’n, be sa sin w’a bubuman be-ɔ? ?Yɛ ngue ti-ɔ? (2) An kan sa kun m’ɔ kle kɛ kannzɛ be kle Zoova i sufuɛ’m be yalɛ’n, sanngɛ be klun ti jɔwa’n i ndɛ.

¹⁴ ?Bolɛ mɔ be boli akoto mun’n, ɔ́ yó maan be wla bó be wun annzɛ be sa sin búbú be? Cɛcɛ! “Kɛ bé fín Zifu’m be Jɔlɛ Difuɛ Dandan’m be wun lɔ bé fíte’n, be klun ti jɔwa.” (Yol. 5:41) Nán bolɛ mɔ be boli be m’ɔ yoli be ya’n, i ti yɛ be klun ti jɔwa-ɔ. Sanngɛ be si kɛ be nantili seiin Zoova ɲrun, yɛ be niannin Zezi Klisi i ajalɛ’n su ti yɛ maan be kleli be ɲrɛnnɛn-ɔn. I sɔ liɛ mɔ be wunnin i wlɛ’n, i ti yɛ maan be dili aklunjɔɛ-ɔ.—Mat. 5:11, 12.

¹⁵ Kɛ Klisifuɛ klikli mun sa’n, kɛ jasin fɛ’n i bolɛ’n ti’n, be kle e yalɛ’n, e di aklunjɔɛ. (1 Piɛ. 4:12-14) Nán kɛ e kunndɛ kɛ be wlanwlan e, annzɛ be kle e ɲrɛnnɛn, annzɛ be wla e bisua ti-ɔ. Sanngɛ kɛ e nanti seiin titi’n, i sɔ’n yo maan e klun jɔ dan. Maan e kan aniaan bian kun m’ɔ suan Anriki Dɔɔniki’n i ndɛ kan. I nvle’n nun lɔ’n, awa i janunfuɛ’m be kleli i yalɛ. I waan afuɛ 1944 nun Utu’n nun’n, awa i janunfuɛ’m be wlɛli i nin i niaan bian be bisua lika kun mɔ be kle sran’m be ɲrɛnnɛn lɔ kpa’n nun. Be yalɛ klefuɛ’m be seli kɛ: “Be kwlá lakaman be kɛ be yo like wie. Ɲrɛnnɛn nga be kle be’n, ɔ man be aklunjɔɛ.” Aniaan bian Dɔɔniki seli kɛ: “Nán kɛ n kunndɛ kɛ be kun min ti-ɔ. Sanngɛ kɛ Zoova i sulɛ’n ti’n, be kle min ɲrɛnnɛn mɔ n jran kekle, mɔ n yo yakpafuɛ mɔ n nanti seiin’n, i sɔ liɛ’n yɛ ɔ man min aklunjɔɛ-ɔ.”—Zak. 1:2-4.

16. ?Ngue yɛ akoto’m be yoli m’ɔ kle kɛ be kunndɛli kɛ bé bó jasin fɛ’n klé sran kwlaa-ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ andɛ’n e nian akoto’m be ajalɛ’n su-ɔ?

¹⁶ Akoto’m b’a sisiman be bo, be sali be sin be ko boli jasin fɛ’n ekun. Be dili junman sɔ’n yakpa su. Ɔ maan ‘cɛn kwlaa be bo Klisi’n i su jasin fɛ’n Ɲanmiɛn sua’n nun nin awlo’m be nun.’d (Yol. 5:42) Be kunndɛli kɛ bé kán Ɲanmiɛn ndɛ’n bé klé sran kwlaa. An sie i nzɔliɛ kɛ be ɔli sran’m be awlo’m be nun be kannin Ɲanmiɛn ndɛ’n kleli be, kɛ nga Zezi Klisi seli be kɛ be yo’n sa. (Mat. 10:7, 11-14) E si kɛ i sɔ mɔ be yoli’n ti’n, be ndɛ’n truli Zerizalɛmun klɔ wunmuan’n nun. Andɛ kusu’n, i sɔ yɛ be fa sie Zoova i Lalofuɛ’m be nzɔliɛ-ɔ. I lɛ nun’n, ajalɛ nga akoto’m be kleli’n i su yɛ be nanti-ɔ. Be kɔ sran’m be awlo’m be nun. Kɛ be yo sɔ’n be kle kɛ be kunndɛ kɛ bé mán sran’m be kwlaa be atin naan be ti jasin fɛ’n. Zoova yrali awlo’m be nun jasin fɛ nga be bo’n su. Afin mɛn’n i awieliɛ blɛ nga nun’n, sran kpanngban kpa be sɔli Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n nun. Sran sɔ mun’n, Zoova i Lalofuɛ’m be toli be nun sunman be awlo lɔ yɛ be kannin jasin fɛ’n kleli be-ɔ.

Yasua nga be fali “junman cinnjin” kun wlali be sa nun’n (Yol. 6:1-6)

17-19. ?Ndɛ benin yɛ ɔ tɔli Klisifuɛ’m be afiɛn-ɔn? ?Ajalɛ benin yɛ akoto’m be fali naan b’a wun ndɛ sɔ’n i trawlɛ-ɔ?

¹⁷ Be nga b’a yo be batɛmun mɔ b’a kaci Klisifuɛ’n, be nun sunman be fin lika uflɛ yɛ be bali Zerizalɛmun lɛ-ɔ. Yɛ be kunndɛ kɛ bé ká lɛ kan naan bé súan Ɲanmiɛn ndɛ’n i kpa ka naan b’a sa be sin be klɔ’m be su. I sɔ’n ti’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ nga be o Zerizalɛmun lɛ’n, be mannin sika naan be fa to aliɛ nin ninnge uflɛ wie mun ekun naan be fa man be. (Yol. 2:44-46; 4:34-37) Sanngɛ ndɛ kun wa tɔli. Yɛ sɛ b’a wunman ndɛ sɔ’n i trawlɛ’n, ɔ cɛman naan asɔnun mɔ be takali i osu nin-a cɛman’n, i nunfuɛ’m b’a bubu be wun nun. Ndɛ sɔ’n yɛle kɛ “cɛn kwlaa kɛ bé cɛ́cɛ́ aliɛ’n,” be buman angbeti bla nga be kan Glɛki’n “be akunndan.” (Yol. 6:1) Sanngɛ angbeti bla nga be kan Ebre’n be liɛ’n, be bu be akunndan. Ndɛ nga w’a tɔ’n, ɔ ti kɛ be bu sran wie’m be kpa tra wie sa. Sa kɛ ngalɛ’n sa’n ti’n, sran’m be kwla bubu be wun nun asɔnun’n nun.

¹⁸ Akoto mɔ blɛ sɔ’n nun’n be ti asɔnun’n i ɲrun dinfuɛ’n, be wunnin kɛ sɛ be ‘yaci Ɲanmiɛn ndɛ’n i lɛ naan be cɛcɛ aliɛ’n, ɔ timan su.’ (Yol. 6:2) I sɔ’n ti’n, be seli aniaan’m be kɛ be kunndɛ aniaan yasua nso mɔ “Ɲanmiɛn wawɛ’n wo be su’n, mɔ be si ngwlɛlɛ kpa’n,” naan bé fá “junman cinnjin” sɔ’n bé wlá be sa nun. (Yol. 6:3) Ɔ fata kɛ sran nga bé fá junman sɔ’n wlá be sa nun’n, be yo sran mɔ be nzuɛn’n ti kpa-ɔ. Afin nán aliɛ tolɛ ngunmin yɛ bé tó-ɔ. Bé wá mán be sika wie naan be ko toto ninnge mun, kpɛkun bé klɛ́ i su fluwa. Yasua nga be kpali be’n, be kwlaa be le Glɛki dunman. Ɔ maan atrɛkpa’n, i sɔ’n yoli angbeti bla nga be kan Glɛki’n be fɛ. Kɛ akoto’m be trannin ase be buli akunndan’n, mɔ be fali ndɛ’n be wlɛli i srɛlɛ’n nun’n, be fali “junman cinnjin” sɔ’n wlɛli i yasua nso sɔ’m be sa nun.e

¹⁹ ?Kɛ mɔ yasua nso sɔ’m bé cɛ́cɛ́ aliɛ’n ti’n, ɔ fataman kɛ be bo jasin fɛ’n wie? Cɛcɛ, nɛ́n i sɔ-ɔ. I wie yɛle Etiɛnin liɛ’n. Ɔ ti yakpafuɛ kpa, kpɛkun ɔ kan Ɲanmiɛn ndɛ’n i juejue su. (Yol. 6:8-10) Filipu o sran nso’m be nun wie. Dunman nga be fa flɛ i’n yɛle “jasin fɛ bofuɛ.” (Yol. 21:8) I kwlaa sɔ’n kle kɛ yasua nso sɔ’m be boli Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n juejue su titi.

20. ?Wafa sɛ yɛ andɛ’n Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be nian akoto’m be ajalɛ’n su-ɔ?

²⁰ Andɛ’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be nian akoto’m be ajalɛ kunngba sɔ’n su wie. Ɔ maan yasua nga be yi i nglo kɛ Ɲanmiɛn i wawɛ’n nin i ngwlɛlɛ’n yɛ ɔ sie be’n, be yɛ be fa asɔnun’n nun junman mun wla be sa nun-ɔn. Yasua nga be fa Ɲanmiɛn ndɛ’n su’n, anuannzɛ’n i dunman nun’n, be yɛ be sie be asɔnun kpɛnngbɛn nin asɔnunfuɛ’m be ukafuɛ-ɔ.f (1 Tim. 3:1-9, 12, 13) E kwla se kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n bɔbɔ yɛ ɔ fa junman sɔ’n man be-ɔ. Aniaan sɔ’m be ti juejuefuɛ yɛ be di “junman cinnjin” wie mun asɔnun’n nun. I wie yɛle asɔnun kpɛnngbɛn’m be liɛ’n. Be yo like kwlaa nga be kwla yo’n naan b’a uka aniaan nga be ti oke mɔ be mian ukalɛ wun’n. (Zak. 1:27) Asɔnun kpɛnngbɛn wie’m be liɛ’n be kplan e aɲia sua mun, wie’m be siesie nvle kun aɲia mun. Wie’m be kusu be o Komite ng’ɔ nin dɔɔtrɔ’m be di junman’n i nun. Asɔnunfuɛ’m be ukafuɛ’m be kusu be di junman kaka. Sanngɛ be junman nga be di’n ɔ timan aniaan’m be su nianlɛ nin be like klelɛ. Ɔ fata kɛ aniaan sɔ’m be fa ngwlɛlɛ nanti naan b’a kwla di junman nga asɔnun’n nin anuannzɛ’n fa wla be sa nun’n, naan be kunngba’n b’a kwla bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ mɔ Ɲanmiɛn fa wlali e kwlaa e sa nun’n.—1 Kor. 9:16.

“Ɲanmiɛn ndɛ’n truli kpa ɔli i ɲrun” (Yol. 6:7)

21, 22. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Zoova yrali asɔnun’n mɔ be takali ɔ nin-a cɛman’n i su-ɔ?

²¹ Be kleli asɔnun’n i nunfuɛ’m be yalɛ. Yɛ ndɛ ng’ɔ tɔli asɔnun’n nun’n ti’n, ɔ cɛman naan i nunfuɛ’m b’a bubu be wun nun. Sanngɛ Zoova fanngan nun’n, be jrannin kekle. Zoova yrali asɔnun’n su. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Ɲanmiɛn ndɛ’n truli kpa ɔli i ɲrun. Yɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be wa sɔnnin kpa Zerizalɛmun lɔ. Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ kpanngban kpa be wa kacili Zezi i sɔnnzɔnfuɛ.” (Yol. 6:7) Sa Nga Be Yoli’n fluwa’n nun’n, ndɛ nga be kle kɛ asɔnun’n i nunfuɛ’m be wa sɔnnin kpa’n, be nun kun yɛle ngalɛ’n. (Yol. 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31) Andɛ kusu’n, kɛ e ti i kɛ lika wie’m be nun’n Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin bolɛ junman’n kɔ i ɲrun’n, nanwlɛ, i sɔ’n wla e fanngan dan.

²² Klisifuɛ klikli’m be blɛ su’n, ya nga Zifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn’m be fali’n, b’a guɛmɛn i ase. Yalɛ nga be wa kleli Klisifuɛ mun’n, w’a yoman blɛblɛ. Ndɛ tre ng’ɔ́ bá lɛ’n nun’n, é wá wún kɛ be fali be ɲin cili Etiɛnin kpɛkun be kleli i ɲrɛnnɛn tɛtɛ kpa.