NDƐ NG’Ɔ KLƐ FLUWA’N SU’N | FAMIƐN KUN MƆ I TI YƐ NDRUNMUN DILƐ’N SU TRANMAN LƐ KUN’N
Ndrunmun dilɛ’n w’a tru dan
Be nga kwlalɛ’n wo be sa nun’n, be di sran’m be ndrunmun. Biblu’n kle kɛ ɔ fataman kɛ jɔlɛ difuɛ’m be sɔ adi ninnge’m be nun. I sɔ’n kle kɛ nán andɛ sa yɛ sran’m be boli ndrunmun dilɛ’n i bo ɔ. (Ezipt Lɔ Tulɛ 23:8) Sanngɛ, nán adi ninnge’m be nun sɔlɛ’n i ngunmin yɛ ɔ ti ndrunmun dilɛ’n niɔn. Be nga be di awa junman’n, be nun wie’m be fa aata difuɛ’m be ninnge mun wue kekle su. Wie’m be kusu’n, be wua awa i sika’n. Wie mun ekun, be yo ninnge wie mun nvialiɛ nun be man be osufuɛ nin be janvuɛ mun. Sanngɛ nn be leman atin be yoman sɔ.
Sɛ é kwlá sé’n, sran kwlakwla di ndrunmun. Sanngɛ siefuɛ’m be ndrunmun dilɛ liɛ’n, ɔ ti dan. Anuannzɛ kun o lɛ’n (Global Corruption Barometer), ɔ fɛ i ɲin sie ndrunmun nga be di i nvlenvle’m be nun’n be su. Afuɛ 2013 nun’n, ɔ kannin junman wafa nnun be ndɛ. Ɔ seli kɛ be nga be di junman sɔ mun’n, be di ndrunmun dan. Be yɛle be nga be yo politiki’n, ɔ nin polisie mun, ɔ nin be nga be di awa junman’n. Be wie ekun yɛle be nga be kpɛ mmla’n, ɔ nin jɔlɛ difuɛ mun. Mɛn’n nun nganniɛn wie mun yɛ:
SRAN BLE MƐN’N NUN: Be flɛ nvle kun kɛ Afliki di Sidi. Afuɛ 2013 nun’n, be sanmannin nvle sɔ’n i su lɔ sran kɔe 22.000 jɔlɛ difuɛ’m be ja su. Afin be waan b’a di ndrunmun.
AMLƐNKƐN MƐN’N NUN: Be flɛ nvle kun kɛ Blezili. Afuɛ 2012 nun’n, be fali sran 25 be ɔli jɔlɛ difuɛ’m be ja su. Kpɛkun, be buli sran sɔ’m be fɔ. Afin be fali awa i sika’n be yoli politiki. Bian kun m’ɔ le ɲrun dan kpa nvle sɔ’n nun lɔ’n, ɔ o sran sɔ mɔ be buli be fɔ’n be nun wie.
AZI MƐN’N NUN: Be flɛ nvle kun kɛ Kore di Sidi. Yɛ i klɔ kun suan kɛ Seulu. Afuɛ 1995 nun’n, sua fleiin kun bu guali lɔ. Ɔ kunnin sran 502. I sin’n, sran’m be wa wunnin kɛ be nga be kplannin sua sɔ’n, b’a kplɛnmɛn i kpa. Kɛ bé kplán sua’n, awa’n i janunfuɛ’m be sieli i sɔ’n i nzɔliɛ. Sanngɛ, b’a kanman ndɛ. Afin, be sɔli adi ninnge’m be nun.
ABLOKI LƆ’N: Be flɛ bla kun kɛ Sesilia. Ɔ di junman abloki lɔ anuannzɛ dan kun nun. Ɔ seli kɛ: “Wafa nga ndrunmun dilɛ’n w’a tru Abloki lɔ’n, ɔ ti abonuan. Be ng’ɔ fata kɛ be nian sran’m be su naan b’a diman ndrunmun’n, be kwlá yoman like fi.”
Politiki nun ndrunmun dilɛ’n, ɔ leman ayre. Be flɛ bla kun kɛ Suzani Rozu Akɛmani. Ɔ ti fluwa sifuɛ dan kun. Yɛ ɔ di politiki yolɛ’n i su junman. Ɔ seli kɛ: “Wafa nga sran’m be yo politiki’n, ɔ fata kɛ be kaci i mlɔnmlɔn.” Kɛ e niɛn i sa’n, ndrunmun dilɛ’n kwlá wieman le. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle kɛ cɛn wie lele’n, ndrunmun dilɛ’n su tranman lɛ kun. Yɛ ɔ́ yó sɔ sakpa.