?Ngue ti yɛ Zezi wuli-ɔ?
Ndɛ nga Biblu’n kan’n
Zezi wuli naan b’a kwla yaci klɔ sran’m be sa tɛ’n b’a cɛ be naan b’a ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n. (Rɔmunfuɛ Mun 6:23; Efɛzifuɛ Mun 1:7) Asa’n, Zezi i wie’n kleli kɛ sɛ be kle klɔ sran kun i ɲrɛnnɛn kpa bɔbɔ’n, ɔ kwla su Ɲanmiɛn kpa lele guɛ i ti nin i bo.—Ebre Mun 4:15.
Nian wafa nga sran kunngba i wie’n kwla yoli i kwlaa sɔ’n i ye’n.
Zezi wuli naan “b’a yaci e wun sa’n b’a cɛ e.”—Kolɔsufuɛ Mun 1:14.
Klɔ sran klikli nga Ɲanmiɛn yili i’n yɛle Adan. Kɛ Ɲanmiɛn yili i’n, nn fɔ nunmɛn i nun. Sanngɛ ɔ yoli ɲin kekle Ɲanmiɛn su. Ɔ maan ɔ kacili sa tɛ yofuɛ. Ɔ maan sa tɛ’n sali i osu’n nunfuɛ’m be kwlaa. Biblu’n se kɛ: “Sran kunngba i ɲin kekle’n ti’n, sran kpanngban be kacili sa tɛ yofuɛ.”—Rɔmunfuɛ Mun 5:19.
Zezi kusu fɔ nunmɛn i nun wie. Sanngɛ i liɛ’n, w’a yoman sa tɛ le. I sɔ’n ti’n, ɔ kwla “fɛ i wun yili tɛ fa katali e sa tɛ’m be su.” (1 Zan 2:2; ja ngua lɔ ndɛ’n) Adan i kunngba i ɲin kekle’n ti’n, sran’m be kwlaa be kacili sa tɛ yofuɛ. I wafa kunngba’n, Zezi i kunngba i wie’n ti’n, be kwlaa nga be lafi i su’n, bé ɲán be ti sa tɛ’n i sa nun.
Sɛ é kwlá sé’n, Adan yoli sran’m be kwlaa be atɛ sa tɛ’n i sa nun. Sanngɛ Zezi liɛ’n, ɔ kpɔli e ti sa tɛ’n i sa nun. I klun klo su yɛ ɔ kpɔli e ti-ɔ. I sɔ’n ti’n, ‘sɛ sran kun yo sa tɛ’n, e le ukafuɛ kun Siɛ’n i wun lɔ. Sran sɔ’n yɛle Zezi Klisi m’ɔ ti sran kpa’n.’—1 Zan 2:1.
Zezi wuli naan “sran kwlaa ng’ɔ kle kɛ ɔ lafi i su’n w’a mlinman, sanngɛ ɔ ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n.”—Zan 3:16.
Ɲanmiɛn yili Adan kɛ ɔ tran nguan tititi. Sanngɛ sa tɛ nga Adan yoli’n ti’n, ɔ wuli. Adan “ti yɛ sa tɛ’n bali mɛn’n nun-ɔn. Yɛ sa tɛ’n kusu ti yɛ wie’n bali-ɔ. Ɔ maan wie’n wo sran’m be kwlaa be su’n, afin be kwlaa be yoli sa tɛ.”—Rɔmunfuɛ Mun 5:12.
Sanngɛ Zezi i wie’n de klɔ sran mun sa tɛ’n i sa nun. Sanngɛ nɛ́n i ngunmin-ɔn. Ɔ de be nga be lafi Zezi su’n, wie’n i sa nun wie. Biblu’n se kɛ: “Sa tɛ’n nin wie’n be sieli sran mun kɛ famiɛn sa. Ɔ maan i wafa kunngba’n, ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn i aklunye dan’n ɔ sie sran mun kɛ famiɛn sa, naan be bu be sran kpa, naan e Min Zezi Klisi dunman nun’n, be ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n.”—Rɔmunfuɛ Mun 5:21.
I yo, lele nin andɛ sran’m be te wu. Sanngɛ Ɲanmiɛn tali e nda kɛ ɔ́ fá nguan m’ɔ leman awieliɛ’n mán sran kpa mun, yɛ ɔ́ cɛ́n be nga be wuli’n be nguan naan b’a kwla ɲan tɛ nga Zezi yili’n i su ye wie.—Jue Mun 37:29; 1 Korɛntifuɛ Mun 15:22.
Zezi “yoli aɲinyiɛfuɛ lele ɔ fa wuli.” I lɛ nun’n, ɔ kleli kɛ sɛ be kle sran kun i ɲrɛnnɛn kpa bɔbɔ’n, ɔ kwla su Ɲanmiɛn kpa titi.—Filipufuɛ Mun 2:8.
Kannzɛ bɔbɔ fɔ nunman Adan nun’n, sanngɛ i ɲin w’a yiman Ɲanmiɛn. Afin i konvi sɔli like kun m’ɔ timɛn i liɛ’n. (Bo Bolɛ 2:16, 17; 3:6) Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ dan Satan seli kɛ sɛ sran kun i ɲin yi Ɲanmiɛn’n, nn Ɲanmiɛn mɛn i like ti-ɔ. Naan sɛ sran sɔ’n i nguan o wie nuan’n, ɔ́ kpɔ́ci Ɲanmiɛn ndɛndɛ kpa’n. (Zɔbu 2:4) Sanngɛ Zezi mɔ fɔ nunmɛn i nun’n, i ɲin yili Ɲanmiɛn titi. Kannzɛ bɔbɔ be kleli i ɲrɛnnɛn lele be kunnin i’n, sanngɛ ɔ suli Ɲanmiɛn kpa lele guɛli i ti nin i bo. (Ebre Mun 7:26) I lɛ nun’n, ɔ kleli kɛ sɛ be kle sran kun i ɲrɛnnɛn kpa bɔbɔ’n, ɔ kwla su Ɲanmiɛn kpa titi.
Zezi i wie’n i su kosan wie mun
?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn kplinnin su kɛ Zezi wun ɲrɛnnɛn lele naan w’a kpɔ e ti-ɔ? ?I bɔbɔ kwla nunnunman wie’n?
Ɲanmiɛn mmla’n se kɛ “sa tɛ’n i akatua’n yɛle wie’n.” (Rɔmunfuɛ Mun 6:23) Ɲanmiɛn w’a faman mmla sɔ’n w’a fiaman Adan i wun. Ɔ seli i weiin kɛ sɛ ɔ yo sa tɛ’n, ɔ́ wú. (Bo Bolɛ 3:3) Kɛ Adan yoli sa tɛ’n, sakpasakpa ɔ wuli. Ɔ maan Ɲanmiɛn “m’ɔ kwlá buaman ato’n” i ndɛ’n kpɛnnin su. (Titi 1:2) I sin’n, sa tɛ nga Adan yoli’n, ɔ sali i osu’n nunfuɛ’m be kwlaa. I sɔ’n ti’n, sran’m be kwlaa be wu.
Klɔ sran’m be kwlaa be ti sa tɛ yofuɛ. Ɔ maan ɔ fata kɛ be wu. Sanngɛ Ɲanmiɛn “i aklunye’n ti dan.” (Efɛzifuɛ Mun 1:7) Ɔ sunmannin Zezi mɔ fɔ nunmɛn i nun’n asiɛ’n su wa naan ɔ wa kpɔ e ti. Ajalɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn fali’n, ɔ kle kɛ ɔ si sran aunnvɔɛ dan. Yɛ ɔ kle kusu kɛ ɔ yo sa i nuan su sɛsɛ wie.
?Cɛn benin yɛ Zezi wuli-ɔ?
Zezi wuli Zifu’m be Delɛ Cɛn’n nun, nnɔsua wia nun “dɔ nsan su.” (Marki 15:33-37) E kananndrie liɛ’n nun’n, ɔ tɔ afuɛ 33, Avrili i le 1 su, ɔ ti Ya cɛn.
?Nin yɛ Zezi wuli-ɔ?
Be kunnin Zezi “lika nga be flɛ i kɛ Ti Kongloman Lika’n nun lɔ. Ebre nun’n, be flɛ lika sɔ’n kɛ Gɔlgota.” (Zan 19:17, 18) Zezi blɛ su’n, lika sɔ’n wo Zerizalɛmun “klɔ’n i sin lɔ.” (Ebre Mun 13:12) Atrɛkpa’n, lika sɔ’n wo kpɔlɛ kun su. Afin Biblu’n se kɛ, kɛ bé kún Zezi’n nn sran wie’m “be o mmua lɔ” bé nían. (Marki 15:40) Sanngɛ kɛ é sé yɛ’n, fluwa sifuɛ’m be siman lika trele nga Gɔlgota wo laa’n.
?Wafa sɛ yɛ Zezi wuli-ɔ?
Sran kaka be bu i kɛ be boboli Zezi waka nda su. Sanngɛ Biblu’n w’a seman kɛ be boboli i waka nda su. I waan: “Be boboli i waka’n su.” (1 Piɛli 2:24, Biblu Nyanmiɛn Ndɛ’n) Be nga be klɛli Biblu’n, be fali Glɛki nun ndɛ mma nɲɔn be kannin waka nga be boboli Zezi su’n i ndɛ. Ndɛ mma sɔ mun yɛle storɔsu ɔ nin zulɔnun. Fluwa sifuɛ’m be waan i sɔ’n kle kɛ waka flolo kun annzɛ waka trele kun su yɛ be boboli Zezi-ɔ.
?É yó sɛ naan e wla w’a kpɛn Zezi i wie’n su?
Cɛn nga Zifu’m be dili be Delɛ Cɛn’n i nnɔsua nun’n, Zezi nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be yoli aɲia kaan kun. Kpɛkun ɔ seli be kɛ: “An yo i kɛ nga sa titi naan amun wla kpɛn min su.” (1 Korɛntifuɛ Mun 11:24) Kɛ Zezi yoli sɔ’n, i sin yɛ sran’m be kunnin i-ɔ.
Be nga be klɛli Biblu’n be fali Zezi be sunnzunnin bua nga be kun i Delɛ Cɛn’n nun’n. (1 Korɛntifuɛ Mun 5:7) Kɛ Izraɛlifuɛ’m bé dí Delɛ Cɛn’n, be wla kpɛn su kɛ Ɲanmiɛn deli be kanga nun. I wafa kunngba’n, kɛ Klisifuɛ’m bé yó E Wla Kpɛnlɛ aɲia’n, be wla kpɛn su kɛ Ɲanmiɛn deli be sa tɛ’n nin wie’n be sa nun. Zifu’m be di Delɛ Cɛn’n Nizan i le 14 su, yɛ be yo sɔ afuɛ kwlakwla. I wafa kunngba’n, Klisifuɛ klikli’m be yoli E Wla Kpɛnlɛ aɲia’n afuɛ kwlakwla wie.
Afuɛ kwlakwla’n, kɛ cɛn nga Nizan i le 14 su’n tɔ su’n ko ju’n, mɛn wunmuan’n nun’n, sran miliɔn kaka be yo aɲia kun be fa kle kɛ be wla kpɛn Zezi i wie’n su.