I tinmin m’ɔ fa nunnun sran mun’n: “Zoova ti alɛ kunfuɛ dan kun”

1-3. (1) ?Kɛ Izraɛlifuɛ’m be wunnin Eziptifuɛ mun’n, ngue ti yɛ srɛ kunnin be-ɔ? (2) ?Wafa sɛ yɛ Zoova kunnin i sufuɛ’m be ti alɛ-ɔ?

IZRAƐLIFUƐ’M b’a mian kɛ longa sa. Be o oka mun nin jenvie’n be afiɛn. Be kwlá kɔman be ɲrun, be kwlá kɔman be sin. Asa ekun’n, Ezipti sonja mɔ be ti wlɛfuɛ’n, be su fuan be. Yɛ b’a fua kpa kɛ bé núnkun be kwlakwla kpan.a Sanngɛ Moizi seli Ɲanmiɛn i nvle’n nunfuɛ mun kɛ nán maan be wla’n bo be wun. Ɔ wlali be fanngan seli kɛ: “Zoova bɔbɔ wá kún amun ti alɛ.”—Ezipti Lɔ Tulɛ 14:14.

² Kannzɛ Moizi seli sɔ’n, sanngɛ ɔ kpan flɛli Zoova. Yɛ ɔ tɛli i su kɛ: “?Ngue ti yɛ a kpan flɛ min-ɔn? Se Izraɛlifuɛ mun kɛ be fa atin’n. Ɔ liɛ’n, man ɔ kpɔnman’n su, tinngɛ ɔ sa’n jenvie’n su naan i nun kpaci. I liɛ’n, Izraɛlifuɛ’m bé sín jenvie’n i afiɛn asiɛ kee’n su.” (Ezipti Lɔ Tulɛ 14:15, 16) Sa nga be juli’n yɛ: Zoova seli i anzi ng’ɔ dun Izraɛlifuɛ’m be ɲrun mmua’n kɛ ɔ sin be sin lɔ. Yɛ sin wunsrɛn ng’ɔ o be ɲrun’n sinnin be sin lɔ-ɔ. Ɔ yoli kɛ talɛ wie yɛ ɔ o be nin Eziptifuɛ’m be afiɛn sa. Ɔ maan Eziptifuɛ’m be kwlá yoman be like fi. (Ezipti Lɔ Tulɛ 14:19, 20; Jue Mun 105:39) Moizi tinngɛli i sa’n. I sin’n, aunmuan’n fitali kekle kpa naan w’a kpaci jenvie’n nun. Ɔ suli nzue’n ɔli wa ɔli wa. Ɔ keteli kɛ talɛ sa, kpɛkun nvlefuɛ’m be kwlaa be ɲannin sinwlɛ.—Ezipti Lɔ Tulɛ 14:21; 15:8.

³ E kwla bu i kɛ, kɛ Faraɔn wún abonuan sa sɔ’n, ɔ́ sé i sonja’m be kɛ be yaci Izraɛlifuɛ’m be fuanlɛ! Sanngɛ ɔ ti kɛ blɛ li yɛ b’a se Faraɔn tutrefuɛ sɔ’n kɛ ɔ wlɛ i wun ase fuan be sa. (Ezipti Lɔ Tulɛ 14:23) Ɔ maan Eziptifuɛ’m be wluli Izraɛlifuɛ’m be sin nzue’n i afiɛn. Sanngɛ i bo’n w’a guaman kpa w’a manman be, afin be kakaklolo’m be ja’n be tutuli. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn Izraɛlifuɛ’m b’a wie jenvie’n i kpɛ, be o i bue kun lɔ. Yɛ Zoova seli Moizi kɛ: “Tinngɛ ɔ sa’n jenvie’n su naan nzue’n kata Eziptifuɛ mun, nin be alɛ kunlɛ kakaklolo mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ su fufuɛ’m be su.” Jenvie’n sɛli i sin i osu’n nun, ɔ dili Faraɔn nin i alɛ kunfuɛ mun!—Ezipti Lɔ Tulɛ 14:24-28; Jue Mun 136:15.

4. (1) ?Jenvie Ɔkwlɛ’n nuan lɔ’n, Zoova i sran wafa benin yɛ ɔ yili i nglo-ɔ? (2) ?Kɛ sran’m be ko wun Zoova i sran wafa sɔ’n i wlɛ’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yo be-ɔ?

⁴ Delɛ nga Ɲanmiɛn deli Izraɛlifuɛ mun Jenvie Ɔkwlɛ’n i nuan lɔ’n, ɔ ti sa cinnjin kpa kun. Sa sɔ’n nun’n, Zoova kleli kɛ ɔ ti “alɛ kunfuɛ dan kun.” (Ezipti Lɔ Tulɛ 15:3) ?Sanngɛ kɛ be kan Zoova i ndɛ sɔ’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yo e-ɔ? E si kɛ alɛ’n ti’n, afɛ’n nin ɲrɛnnɛn’n be o sran’m be su. ?Kɛ mɔ Ɲanmiɛn fɛ i tinmin’n fa nunnun sran mun’n ti’n, kɛ ɔ yo naan amun fa amun wun mɛntɛn i’n ɔ ti kekle man amun?

Ɲanmiɛn i alɛ’n nin klɔ sran’m be liɛ’n timan kun

5, 6. (1) ?Sɛ be flɛ Ɲanmiɛn kɛ “Zoova m’ɔ ti sonja’m be su kpɛn’n,” ngue ti yɛ ɔ ti su-ɔ? (2) ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn i alɛ’n nin klɔ sran’m be liɛ’n timan kun-ɔn?

⁵ Ɲanmiɛn i manmanlɛ dunman kun yɛle ‘Zoova m’ɔ ti sonja’m be su kpɛn’n.’ Dunman sɔ’n wo Biblu’n i bue nga laa’n be klɛli i Ebre nun’n i nun kpɛ kɔe ya nɲɔn ablesiɛn (260). (1 Samiɛli 1:11) Yɛ i bue nga laa’n be klɛli i Glɛki nun’n, ɔ o nun kpɛ nɲɔn. Kɛ mɔ Zoova sie nglo nin asiɛ’n ti’n, ɔ sie anzi kpanngban kpa. (Zozie 5:13-15; 1 Famiɛn Mun 22:19) Tinmin nga anzi sɔ’m be le i mɔ be kwla fa nunnun sran mun’n, ɔ ti abonuan. (Ezai 37:36) E si kɛ sran kunlɛ’n ti ɲrɛnnɛn like. Sanngɛ nán maan e wla fi su kɛ Ɲanmiɛn i alɛ’n nin klɔ sran mɔ fɔ o be nun’n be liɛ’n ɔ timan kun. Afin sonja mun nin politikifuɛ mun, be kwla bu i kɛ like nga ti yɛ be kun alɛ’n, ɔ ti su. Kusu nn aɲinkpli’n nin be klunklo like kunndɛlɛ’n i ti yɛ be yo sɔ-ɔ.

⁶ Sanngɛ Zoova liɛ’n, ɔ timan sɔ. Ɔ dun mmua bu ndɛ sin kwlaa naan w’a fa ajalɛ. I sɔ’n ti’n, Mmla’n 32:4 se kɛ: “Yɔbuɛ’n, i sa ng’ɔ yo’n, fiɛn kaan sa nunmɛn i wun, afin ɔ yo sa kwlaa i nuan su sɛsɛsɛ. Ɲanmiɛn ti nanwlɛfuɛ, ɔ yoman sa ng’ɔ timan su’n le, ɔ ti kpa, yɛ ɔ ti seiin.” Asa ekun’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n bu ya ble falɛ’n nin sran like yaya yolɛ’n be fɔ. (Bo Bolɛ 49:7; Jue Mun 11:5) I kwlaa sɔ’n ti yɛ Zoova tɔman ninnge’m be su sa yoman be’n niɔn. Ɔ maan sɛ ɔ fa ajalɛ kɛ ɔ́ núnnún sran mun’n, nn ɔ lemɛn i yowlɛ kun ti-ɔ. Ndɛ nga i nuan ijɔfuɛ Ezekiɛli klɛli’n kle sɔ weiin. I waan: “Ndɛ nga Miɛn Zoova m’ɔ Sie Like Kwlakwla’n kan’n yɛ: ‘?Kɛ klunwifuɛ’n wu’n yɛ ɔ yo min fɛ-ɔ? ?Kɛ ɔ kaci i ayeliɛ m’ɔ ka nguan nun’n, nɛ́n i sɔ’n yɛ n klo i-ɔ?’”—Ezekiɛli 18:23.

7, 8. (1) ?Kɛ mɔ Zɔbu w’a wunman sa ng’ɔ juli i su’n i wlɛ’n ti’n, akunndan tɛ benin yɛ ɔ buli-ɔ? (2) ?Wafa sɛ yɛ Elii ukɛli i naan w’a kaci i akunndan’n niɔn? (3) ?Afɔtuɛ benin yɛ Zɔbu i su ndɛ’n man e-ɔ?

⁷ ?Yɛ nn ngue ti yɛ Zoova fɛ i tinmin’n nunnun sran mun-ɔn? Ka naan y’a tɛ su’n, maan e kan sa ng’ɔ tɔli Zɔbu m’ɔ ti sran kpa’n i su’n i ndɛ kan. Satan sili Zɔbu ɔ nin klɔ sran’m be wunmuan’n be seiin nantilɛ’n i su akplowa. Ɔ seli kɛ sɛ klɔ sran’m be wun ɲrɛnnɛn’n, be su suman Ɲanmiɛn kun. Zoova mannin Satan i atin kɛ ɔ sa Zɔbu nian. Ɔ maan Zɔbu wa tɔli tukpacɛ kekle kpa, i ninnge wunmuan’m be fili i sa, yɛ i mma’m be wuli. (Zɔbu 1:1–2:8) Kɛ mɔ Zɔbu wunmɛn i wlɛ’n ti’n, ɔ buli i kɛ Ɲanmiɛn su kle i ɲrɛnnɛn sa ngbɛn. Ɔ seli Ɲanmiɛn kɛ ɔ kle i sa ti m’ɔ ‘tu i ɲin wɔ i sɔ’n,’ m’ɔ yo kɛ i “kpɔfuɛ” yɛle i’n sa’n.—Zɔbu 7:20; 13:24.

⁸ Gbanflɛn kun mɔ be flɛ i Elii’n, ɔ kleli Zɔbu kɛ akunndan ng’ɔ bu i lɛ’n timan su. Ɔ seli kɛ: “?Kɛ mɔ a lafi su kpa kɛ ɔ ndɛ yo fɛ’n ti’n a se kɛ: ‘N yo sa i nuan su sɛsɛ tra Ɲanmiɛn’?” (Zɔbu 35:2) Sɛ e bu i kɛ e si ngwlɛlɛ e tra Ɲanmiɛn naan like ng’ɔ yoli’n timan su’n, ɔ kle kɛ e su di sinnzin. I sɔ’n ti’n, Elii seli kɛ: “Ɲanmiɛn Kpli kwlá yoman klunwi sa mlɔnmlɔn. Sran m’ɔ Kwla Like Kwlaa Yo’n ɔ kwlá yoman sa tɛ le.” I sin’n, ɔ kɛnnin i kɛ: “Sran m’ɔ Kwla Like Kwlaa Yo’n i ajalɛ’m be wlɛ wunlɛ tra klɔ sran’m be kpɛn. I tinmin’n cɛnnin, i sa nuan su sɛsɛ yolɛ’n nin sa kpa kpanngban ng’ɔ yo be’n, ɔ seman le kɛ ɔ yoman be kun.” (Zɔbu 34:10; 36:22, 23; 37:23) I sɔ’n kle e kɛ sɛ Ɲanmiɛn kun alɛ’n, nn sa kun ti-ɔ. Kɛ mɔ y’a wun i sɔ’n niɔn, maan e nian like nga ti yɛ Ɲanmiɛn m’ɔ klo fɔundi’n, ɔ kwla kaci alɛ kunfuɛ’n.—1 Korɛntifuɛ Mun 14:33.

Like nga ti yɛ Ɲanmiɛn m’ɔ klo fɔundi’n ɔ kun alɛ’n

9. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn m’ɔ klo fɔundi’n, ɔ kun alɛ-ɔ?

⁹ Moizi manmannin Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ “ti alɛ kunfuɛ dan kun.” I sin’n, ɔ kɛnnin i ekun kɛ: “?Zoova, ɲanmiɛn’m be nun onin yɛ ɔ ti kɛ wɔ sa-ɔ? ?Wan yɛ ɔ ti kɛ wɔ mɔ a ti sanwun lele’n sa-ɔ?” (Ezipti Lɔ Tulɛ 15:11) Ndɛ kunngba’n yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Abakiki klɛli-ɔ. I waan: “Ɔ ɲinma’m be ti sanwun dan, ɔ maan be kwlá nianman sa ng’ɔ ti tɛ’n, yɛ a kwlá tranman lɛ nianman klunwi ayeliɛ’n.” (Abakiki 1:13) Ɲanmiɛn ti klolɛ. Yɛ i kunngba’n ti sanwun, kpɛkun ɔ yo sa nuan su sɛsɛ. I nzuɛn sɔ’m be ti yɛ ɔ ju wie’n, ɔ fɛ i tinmin’n nunnun sran mun’n niɔn. (Ezai 59:15-19; Liki 18:7) I sɔ’n ti’n, sɛ ɔ kun alɛ’n, nán kɛ ɔ timan sanwun kun ti-ɔ. Afin sanwun m’ɔ ti’n i ti yɛ ɔ kun alɛ-ɔ.—Ezipti Lɔ Tulɛ 39:30.

10. (1) ?Kɛ ɔ ko yo naan ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n i ti w’a kpɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ Zoova yo-ɔ? (2) ?Yɛ mmlusuɛ benin yɛ be nga be ti sran kpa’n bé ɲɛ́n i-ɔ?

¹⁰ Kɛ Adan nin Ɛvu be yoli ɲin kekle Ɲanmiɛn su’n, sa ng’ɔ juli’n maan e kɛn i ndɛ kan. (Bo Bolɛ 3:1-6) Sɛ ɔ ti kɛ Zoova i ɲin kpali be sa tɛ sɔ’n su’n, nn i sɔ’n kleli kɛ i sa sɔnman ninnge ng’ɔ sie be nglo lɔ nin asiɛ’n su wa’n be su. Kɛ mɔ Ɲanmiɛn yo sa i nuan su sɛsɛ’n ti’n, akatua ng’ɔ fata kɛ ɔ fa man be’n yɛle wie’n. (Rɔmunfuɛ Mun 6:23) Zoova dun mmua kannin ndɛ kun. I waan kpɔlɛ trɛ́n i sufuɛ mun ɔ nin ‘wuo’n’ mɔ yɛle Satan’n i sran liɛ’m be afiɛn. (Sa Nglo Yilɛ 12:9; Bo Bolɛ 3:15) Kɛ ɔ ko yo naan ndɛ sɔ’n i ti w’a kpɛ’n, saan bé núnnún Satan. (Rɔmunfuɛ Mun 16:20) Nanwlɛ, e si kɛ jɔlɛ sɔ mɔ bé dí Satan’n, ɔ́ yó maan be nga be ti sran kpa’n, be liɛ yó ye afin Satan su kleman be yalɛ kun. Yɛ asiɛ’n káci lika klanman. (Matie 19:28) Sanngɛ lele naan sa sɔ’m b’a ju’n, be nga be nin Satan be bo ti kun’n, be su yaciman Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be yalɛ klelɛ. Ɔ maan ɔ ju wie’n, Ɲanmiɛn wá kún i sufuɛ’m be ti alɛ.

Ɲanmiɛn nunnunnin sa tɛtɛ yolɛ’n

11. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn wunnin kɛ ɔ ti cinnjin kɛ ɔ tɔ nzue dan kpa kun-ɔn?

¹¹ Nowe blɛ su’n, Zoova yoli maan nzue dan kpa tɔli, kpɛkun ɔ nunnunnin sa tɛ yofuɛ mun. Bo Bolɛ 6:11, 12 se kɛ: “Ɲanmiɛn Kpli wunnin kɛ asiɛ’n w’a wie saci, naan sa kekleekle mun yɛ sran’m be yo i asiɛ wunmuan’n su-ɔ. Nanwlɛ, kɛ Ɲanmiɛn niannin asiɛ’n su’n, ɔ wunnin kɛ w’a saci. Sran’m be kwlaa be nzuɛn’n w’a yo tɛ dan asiɛ’n su.” ?Zoova trán lɛ naan sa tɛ yofuɛ’m be nunnun sa kpa yofuɛ ba nɲɔn kun nga be ka asiɛ’n su’n? Cɛcɛ. I sɔ’n ti’n, Zoova wunnin kɛ ɔ ti cinnjin kɛ ɔ tɔ nzue dan kpa kun naan be nga be yo sa kekleekle mun nin sa sukusuku’m be kwlaa be nunnun.

12. (1) ?Abraamun i osu’n nunfuɛ’n i su ndɛ benin yɛ Zoova kannin-ɔn? (2) ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ núnnún Amɔɔfuɛ mun-ɔn?

¹² Like kunngba’n yɛ Ɲanmiɛn fa yoli Kanaanfuɛ mun-ɔn. Zoova kɛnnin i laa kɛ Abraamun i osu’n nunfuɛ kun wá yó maan asiɛ’n su awloboawlobo’m be kwlaa bé dí ye. Kɛ ɔ ko yo naan ndɛ sɔ’n w’a kwla kpɛn su’n, Ɲanmiɛn seli kɛ Kanaan mɛn mɔ Amɔɔfuɛ mun be tran nun’n, ɔ́ yó Abraamun i afinliɛ nunfuɛ’m be liɛ. ?Sa benin yɛ Zoova fá klé kɛ sran sɔ’m be fuanlɛ’n w’a ju-ɔ? Zoova kannin kɛ ɔ́ dí afuɛ ya nnan (400) kwlaa naan w’a fuan be. Afin ɔ́ mínndɛ kɛ ‘sa tɛtɛ nga Amɔɔfuɛ’m be yo’n, ɔ tratra su’ ka.b (Bo Bolɛ 12:1-3; 13:14, 15; 15:13, 16; 22:18) Sa nga Amɔɔfuɛ’m be yoli’n kusu wa yoli tɛ tratrali su. Kanaan mɛn’n kacili amuin sɔlɛ nin sran kunlɛ nin sa sukusuku yolɛ lika. (Ezipti Lɔ Tulɛ 23:24; 34:12, 13; Kalɛ 33:52) Nvle sɔ’n i nunfuɛ’m be yra be mma mun sin nun be fa yi tɛ bɔbɔ. ?Ɲanmiɛn m’ɔ ti sanwun’n, ɔ́ fɛ́ i sran mun kó yí i klunwifuɛ sɔ’m be afiɛn? Cɛcɛ! Ɔ seli kɛ: “Mɛn’n w’a yo fiɛn, yɛ ń má tú i nunfuɛ’m be fɔ be sa tɛ’m be ti, kpɛkun ń kán be bo mɛn sɔ’n nun.” (Sanwun Yolɛ 18:21-25) Sanngɛ Zoova w’a tɔman be su w’a kunman be ngbɛnngbɛn. Kanaanfuɛ nga be ti sran kpa’n, kɛ Raabu ɔ nin Gabaɔnfuɛ mun sa’n, w’a kunman be wie.—Zozie 6:25; 9:3-27.

I dunman’n ti’n, ɔ kun alɛ

13, 14. (1) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ Zoova yo i dunman’n i sanwun-ɔn? (2) ?Izraɛlifuɛ’m be blɛ su’n, ngue yɛ Zoova yoli naan i dunman’n w’a yo sanwun-ɔn?

¹³ Kɛ mɔ Zoova ti sanwun’n ti’n, i dunman’n kusu ti sanwun wie. (Sanwun Yolɛ 22:32) I sɔ’n ti’n, kɛ Zezi klé i sɔnnzɔnfuɛ’m be Ɲanmiɛn srɛlɛ’n, ɔ seli kɛ: “Maan ɔ dunman’n yo sanwun.” (Matie 6:9) Kɛ be yoli ɲin kekle Ɲanmiɛn su Edɛnin fie’n nun lɔ’n, Ɲanmiɛn i dunman’n sacili. Yɛ be waan Ɲanmiɛn siman sran sie. Sanngɛ Zoova kwlá yaciman ɲin kekle nga be yoli’n, ɔ nin i suɛn mɔ be tɔnnin’n i lɛ sa ngbɛn. Saan ɔ́ yó i dunman’n i sanwun.—Ezai 48:11.

¹⁴ Maan e kan Izraɛlifuɛ’m be ndɛ kan ekun. Ɲanmiɛn tali Abraamun i nda kɛ i osu’n ti’n, asiɛ’n sufuɛ’m be kwlaa bé ɲán ye. Sanngɛ kɛ mɔ Izraɛlifuɛ’m be ti kanga Ezipti lɔ’n ti’n, ɔ ti kɛ nda ngbɛn yɛ Ɲanmiɛn tali sa. Sanngɛ kɛ Zoova deli be m’ɔ takali be bɔbɔ be nvle liɛ’n mannin be’n, i lɛ nun’n, Zoova yoli i dunman’n i sanwun. I sɔ’n ti’n, kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli srɛ́ Ɲanmiɛn’n, ɔ seli kɛ: ‘Ee Zoova, e Ɲanmiɛn, a fali ɔ tinmin dan’n a fa fali ɔ nvle’n Ezipti lɔ fiteli, a yoli maan ɔ dunman’n te fu.’—Daniɛli 9:15.

15. ?Ngue ti yɛ Zoova deli Zifu nga be trali be lomuɛn ɔli Babilɔnin’n niɔn?

¹⁵ I nun mɔ Daniɛli srɛ́ Ɲanmiɛn kɛ ngalɛ’n sa’n, nn Zifu’m be kunndɛ kɛ Zoova yo naan i dunman’n fu ekun. Afin kɛ mɔ be ɲin w’a yiman Ɲanmiɛn’n ti’n, be trali be lomuɛn ɔli Babilɔnin. Kɛ ɔ́ yó sɔ kusu’n, nn b’a saci Zerizalɛmun m’ɔ ti be klɔ dan’n. Daniɛli si kɛ sɛ Zifu’m be sa be sin be klɔ’n su lɔ’n, i sɔ’n yó maan Zoova i dunman’n fú dan. I sɔ’n ti’n, ɔ srɛli i kɛ: “Ee Zoova yaci cɛ e. Ee Zoova, sie ɔ su naan de e. Ee, min Ɲanmiɛn, ɔ dunman’n ti’n, nán sisi ɔ bo. Afin ɔ dunman’n wo ɔ klɔ’n nin ɔ sran’m be su.”—Daniɛli 9:18, 19.

Ɔ kun i nvle’n i ti alɛ

16. ?Kɛ mɔ Zoova i dunman’n i sanwun yolɛ’n ti i cinnjin ti’n, i sɔ’n kle kɛ sran ndɛ lomɛn i? An yiyi nun.

¹⁶ ?Kɛ mɔ Zoova i dunman’n i sanwun yolɛ’n ti i cinnjin ti’n, i sɔ’n kle kɛ sran ndɛ lomɛn i? Nanwlɛ, Zoova timɛn i sɔfuɛ. Afin kɛ m’ɔ ti sanwun m’ɔ klo sa nuan su sɛsɛ yolɛ’n ti’n, ɔ sɛsɛ i nvle’n. I wie yɛle ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ ndɛ tre 14 nun’n. Be kɛn i lɔ kɛ famiɛn nnan be tɔli Abraamun i niaan bian wa Lɔtu nin i awlofuɛ’m be su kpɛ kunngba naan be trali be ɔli. Kannzɛ be nga Abraamun nin be kunnin’n be sɔnnin dan’n, sanngɛ Ɲanmiɛn suɛnnin i bo maan ɔ kwlali be kwlaa kpan! Atrɛkpa’n, ndɛ klikli nga be klɛli i “Zoova i Alɛ fluwa’n” nun’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Alɛ wie mɔ b’a kanman be ndɛ Biblu’n nun’n, be yɛ be o fluwa sɔ’n nun-ɔn. (Kalɛ 21:14) Sanngɛ Zoova wá kwlɛ́ i kpɔfuɛ mun ekun.

17. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ, kɛ Izraɛlifuɛ’m be wluli Kanaan mɛn’n nun’n, Zoova kunnin be ti alɛ-ɔ? An fa sa wie mun yiyi nun.

¹⁷ Kɛ Izraɛlifuɛ’m be wa juli Kanaan mɛn’n i wun koko’n, Moizi wlali be fanngan seli kɛ: “Zoova m’ɔ ti amun Ɲanmiɛn’n ɔ́ dún mmua amun ɲrun, yɛ ɔ́ kún amun ti alɛ kɛ ng’ɔ fa yoli i Ezipti lɔ mɔ amun ɲinma tali nun jrɛiin’n sa.” (Mmla’n 1:30; 20:1) Zoova kunnin i nvle’n i ti alɛ maan be kwlali be kpɔfuɛ mun tɛtɛ kpa. Ɔ yoli sɔ Zozie m’ɔ sinnin Moizi ja nun’n i blɛ su, ɔ nin jɔlɛ difuɛ mun be blɛ su lele fa juli Zida famiɛn nanwlɛfuɛ’m be blɛ su.—Zozie 10:1-14; Jɔlɛ Difuɛ Mun 4:12-17; 2 Samiɛli 5:17-21.

18. (1) ?Kɛ Zoova w’a kaciman’n ngue ti yɛ i sɔ’n ti kpa-ɔ? (2) ?Kɛ ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n i nuan wá yía’n, sa benin yɛ ɔ́ jú-ɔ?

¹⁸ Zoova w’a kaciman. Nda ng’ɔ tɛli i kɛ asiɛ’n káci lika klanman’n, w’a kaciman wie. (Bo Bolɛ 1:27, 28) Ɔ te kpɔ klunwi ayeliɛ’n, yɛ ɔ te klo i sufuɛ mun kpa. Ɔ cɛ kan’n, ɔ́ yó like kun mán be. (Jue Mun 11:7) Kpɔlɛ ng’ɔ o sran akpasua nɲɔn be afiɛn mɔ be kɛn i ndɛ Bo Bolɛ 3:15 nun’n ti’n, sa ng’ɔ́ wá jú’n su yoman blɛblɛ. Zoova i dunman’n i sanwun yolɛ ɔ nin i nvle’n i sasalɛ ti’n, ɔ́ wá klé kɛ ɔ ti “alɛ kunfuɛ dan kun.”—Zakari 14:3; Sa Nglo Yilɛ 16:14, 16.

19. (1) Ɲanmiɛn i wunmiɛn’n m’ɔ fa nunnun sran mun’n ɔ yo maan e fa e wun e mɛntɛn i. An fa sunnzun ase kun yiyi nun. (2) ?Kɛ mɔ Ɲanmiɛn cuɛncuɛnmɛn i ja ase naan w’a de e’n, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ i sɔ’n yo e-ɔ?

¹⁹ Maan ɔ yo e kɛ nnɛn wlɛfuɛ kun su wa kun awlo kun i nunfuɛ mun sa. Kpɛkun awlo kpɛn’n w’a tɔ nnɛn’n su w’a kun i. ?Bian sɔ’n i yi nin i mma’m bé sé kɛ like ng’ɔ yoli’n ti tɛ? Nanwlɛ, be su kanman sɔ mlɔnmlɔn. I kpa bɔbɔ’n, bé sé kɛ ɔ klo be dan naan w’a bumɛn i bɔbɔ ngunmin i wun akunndan. I kunngba’n, sɛ Ɲanmiɛn fɛ i wunmiɛn’n nunnun sran mun’n, ɔ fataman kɛ i sɔ’n yo e kɛnsrɛn. I kpa bɔbɔ’n, ɔ fata kɛ i sɔ’n su e bo naan e klo i kpa tra laa’n. Afin ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ sásá e. Yɛ i kwlalɛ m’ɔ leman wunsu’n ti’n, maan e ɲin yi i kpa wie. I liɛ’n, ‘kɛ é sú i’n ɔ kwla sɔ nun klanman. Afin e bu i sran, yɛ e sro i.’—Ebre Mun 12:28.

Maan e fa e wun mantan ‘alɛ kunfuɛ dan’n’

20. ?Sɛ é kánngan alɛ nga Zoova kun be’n be su ndɛ Biblu’n nun naan e akunndan’n sanngan’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? ?Yɛ ngue ti-ɔ?

²⁰ Like nga ti yɛ ɔ ju wie’n Zoova fa ajalɛ kɛ ɔ́ kún alɛ’n, Biblu’n yiyimɛn i ngbɛsungbɛsu kwlaa nun. Sanngɛ e kwla lafi su kɛ Zoova fɛmɛn i tinmin’n yoman like ng’ɔ timan su’n le, ɔ fa yoman ninnge mun gblɛ nun le, yɛ ɔ fa yoman sran’m be like yaya le. Blɛ sunman’n, sɛ e fa e ɲin sie i Biblu’n nun ndɛ uflɛ wie’m be su’n, ɔ́ tíke e ɲin. (Ɲanndra Mun 18:13) Kannzɛ e wunman ndɛ’n i ngbɛsungbɛsu kwlaa i wlɛ’n, sanngɛ Zoova i nzuɛn’n i su like suanlɛ’n nin i su akunndan bulɛ’n kwla uka e naan e akunndan w’a sannganman kun. Sɛ e yo sɔ’n, é wún i wlɛ weiin kpa kɛ sɛ e fa e wla e guɛ i Zoova su’n, ɔ timan ngbɛn.—Zɔbu 34:12.

21. ?Kannzɛ blɛ wie nun’n, Zoova yi i wun nglo kɛ ‘alɛ kunfuɛ dan’ sa’n, ngue ti yɛ e kwlá seman kɛ ɔ klo alɛ kunlɛ-ɔ?

²¹ Sa wie’m be ti’n, Zoova kwla kaci “alɛ kunfuɛ dan kun.” Sanngɛ ɔ kloman alɛ kunlɛ. I nun nga Ezekiɛli wún ninnge mun aolia nun’n, m’ɔ wunnin like wie m’ɔ ti kɛ kakaklolo sa ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ wunnin kɛ Zoova su buɛbuɛ i wun naan ɔ nin i kpɔfuɛ’m bé kún. Sanngɛ ɔ wunnin kɛ ɲanngondin kun bo sin yiɛ i. Ɲanngondin’n ti fɔundi nzɔliɛ. (Bo Bolɛ 9:13; Ezekiɛli 1:28; Sa Nglo Yilɛ 4:3) Zoova ti wɛtɛɛfuɛ, ɔ klo anuansɛ. I sɔ’n ti’n, akoto Zan klɛli i kɛ: “Ɲanmiɛn ti klolɛ.” (1 Zan 4:8) Wafa nga Zoova yi i nzuɛn’n i nglo’n ɔ ti sɛsɛsɛ. Nanwlɛ, sɛ e fa e wun e mantan Ɲanmiɛn sɔ’n m’ɔ le tinmin m’ɔ ti klolɛ’n, e cenjele nun-ɔn.