Like nga Zoova i sufuɛ’m be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i’n, yɛ ɔ ti like kpa’n niɔn
‘Zakɔbu osu nunfuɛ nga be ka lɛ’n be ti’n, nvle kpanngban nga Izraɛlifuɛ sɔ’m be wo be afiɛn’n be yo kpa, kɛ ninnge mɔ bɔlɛ gua be su’n sa. [...] Nán sran yɛ maan nzue sɔ’n tɔ ɔ.’—MISE 5:6.
1. ?Wafa sɛ yɛ Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n be ti’n, sran’m be yo kpa ɔ?
ZOOVA yɛ maan bɔlɛ’n gua yɛ nzue’n tɔ ɔ. Sran fi kwlá yomɛn i sɔ ninnge mun. Ɔ maan, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Mise seli kɛ: ‘Zakɔbu osu nunfuɛ nga be ka lɛ’n be ti’n, nvle kpanngban nga Izraɛlifuɛ’m be wo be afiɛn’n bé yó kpa, kɛ ninnge mɔ bɔlɛ gua be su’n sa. Izraɛlifuɛ sɔ’m be ti’n, nvle kpanngban sɔ’m bé yó kɛ ijre mɔ nzue tɔ su’n sa. Nán sran yɛ maan nzue sɔ’n tɔ ɔ.’ (Mise 5:6). ?Sran mennin mun yɛ andɛ be ti ‘Zakɔbu osu nunfuɛ nga be ka lɛ’n,’ niɔn? Be yɛle ‘Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n,’ be onga’n (Galasifuɛ Mun 6:16). Be ti’n, asiɛ’n su ‘nvle kpanngban’ be yo kpa kɛ ninnge mɔ ‘bɔlɛ gua su’n sa.’ Kpɔkun, be yo kɛ ‘ijre mɔ nzue tɔ su’n sa.’ Nanwlɛ, Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin mɔ be o asiɛ’n su’n be ti’n, nvlenvle’m be yo kpa. Kɛ mɔ be ti Sielɛ Blɛ jasin bofuɛ’n ti’n, Zoova fali junman’n wlali be sa nun kɛ be kle sran’m be like nga ɔ fata kɛ be fa be wla gua su kɛ bé ɲɛ́n i’n.
2. ?Kannzɛ bɔbɔ e o mɛn tɛ nga nun’n, ngue ti yɛ like nga e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n yɛ ɔ ti like kpa’n niɔn?
2 Mɛn nga ɔ leman like kun sa m’ɔ fa sie i sran’m be ɲrun lɔ mɔ be kwla fa be wla gua su kɛ bé ɲɛ́n i ɔ. Afin, politiki’n jin i ja kunngba su, sran’m be ayeliɛ’n w’a saci, sika’n ɔ leman ɲrun kun, alɛ kunlɛ nin kakawlonga sa mun, yɛ sran kunlɛ’n, b’a tru. I sɔ’n kwlaa ngalɛ’n ɔ boman e nuan. Afin, e si kɛ Satan yɛ ɔ sie mɛn nga ɔ (1 Zan 5:19). Aliɛ ba blu nin nso nun’n, e ɲrun lɔ sa’m be ti’n, srɛ kun sran kpanngban. Sanngɛ Zoova i sufuɛ’m be liɛ’n, be wla gua ase. Afin, like nga be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i’n yɛ ɔ ti like kpa’n niɔn. Like sɔ’n i bo’n wo Biblu’n m’ɔ ti Zoova i nuan Ndɛ’n nun. I sɔ’n ti’n, e lafi su. Afin ndɛ nga Zoova kan’n, ɔ kpɛn su tititi.
3. (a) ?Ngue ti yɛ Zoova waan ɔ nin Izraɛlifuɛ mun nin Zidafuɛ’m be wá yía nun’n niɔn? (b) ?Ngue ti yɛ Mise i ndɛ’n ti e liɛ wie andɛ ɔ?
3 Ndɛ nga Ɲanmiɛn maan i nuan ijɔfuɛ Mise klɛli’n, ɔ wla e fanngan kpa kɛ e yo like nga e ko yo naan w’a jɔ Zoova klun titi’n. Kpɔkun, ɔ kle e sa nga ti yɛ e kwla fa e wla gua like nga ɔ sie e ɲrun lɔ kɛ é ɲɛ́n i’n su. Kɛ afuɛ ya kpɔlɛ mɔcuɛ nun laa blɛ liɛ’n nun’n, Mise dí i Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ junman’n, nn nvle nga Ɲanmiɛn nin be trali aenguɛ’n b’a bu be wun nun nɲɔn. Akpasua nɲɔn sɔ mɔ be yɛle Izraɛli nin Zida’n, be ɲin kpali aenguɛ mɔ Ɲanmiɛn nin be trali’n su. Ɔ maan, be ko sɔli amuɛn mun, sa sukusuku yolɛ’n truli, kpɔkun aɲanbeun ninnge kpanngban kunndɛlɛ’n yɛ ɔ loli be ɔ. I sɔ’n ti’n, Zoova waan ɔ nin be wá yía nun. Fɔ tulɛ ndɛ sɔ’n yɛ Ɲanmiɛn kan kleli Mise i blɛ sufuɛ mun ɔn. Sanngɛ, kɛ mɔ sa kunngba nga Mise i blɛ sufuɛ’m be yoli’n, yɛ e wun i andɛ’n ti’n, Ɲanmiɛn i ndɛ’n ti e liɛ wie. Kɛ é wá yíyí Mise fluwa’n i nun ndɛ tre nso’n be nun’n, yɛ é wá wún i sɔ liɛ’n niɔn.
?Ngue yɛ Mise fluwa’n i su fitilɛ’n kle e ɔ?
4. ?Ndɛ mennin yɛ ɔ o Mise fluwa’n i ndɛ tre 1 lele 3 nun ɔn?
4 Amun e fiti Mise fluwa’n su kan e nian. Ndɛ tre 1 nun’n, Zoova kan Izraɛlifuɛ nin Zidafuɛ’m be sa tɛ yolɛ’n i ndɛ. Sa tɛ yolɛ sɔ’n ti’n, bé wá núnnún Izraɛlifuɛ mun kpɔkun ɲrɛnnɛn nga ɔ́ tɔ́ Zidafuɛ’m be su’n, ɔ́ trɛ́ lele jú Zerizalɛmu klɔ’n i anuan’m be nun lɔ. Ndɛ tre 2 nun’n, Zoova kan ndɛ’n man aɲanbeunfuɛ dandan mun mɔ be yo sran’m be tɛtɛ’n. Sanngɛ, ndɛ tre 2 sɔ’n kan kasiɛ nga Ɲanmiɛn boli’n i ndɛ wie. Yɛle kɛ, Ɲanmiɛn wá kán i nvlefuɛ mun bó nun. Ndɛ tre 3 nun’n, Zoova bu Izraɛli akpasua nɲɔn’n be su kpɛnngbɛn mun, ɔ nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ tɛtɛ’m be fɔ. Afin, nvle akpasua nɲɔn sɔ’m be su kpɛnngbɛn’m be kpɛ sa i nuan su yolɛ’n i wun, yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be bua ato. Sanngɛ Mise liɛ’n, Zoova fɛli i wawɛ’n wlɛli i fanngan kpa naan ɔ kan jɔlɛ nga ɔ́ wá dí’n, i ndɛ weiin kle be.
5. ?Mise ndɛ tre 4 nin 5, be nun ndɛ cinnjin yɛle mennin?
5 Ndɛ tre 4 kan sa nga ɔ́ wá jú blɛ kasiɛn nun’n i ndɛ. Yɛle kɛ, nvlenvle’m be nunfuɛ’m bé tú ajalɛ bé kɔ́ Zoova i sua’n m’ɔ o oka’n su’n, i nun lɔ naan Zoova kle be like. Kwlaa naan sa sɔ’n w’a yo’n, Zida kɔ́ lomuɛn Babilɔni. Sanngɛ, Zoova dé i. Ndɛ tre 5 kle kɛ Bɛtleɛmu m’ɔ ti Zida akpasua’n, i su lɔ yɛ bé wú Mɛsi ɔ. Mɛsi ɔ́ nían Ɲanmiɛn i nvle’n i su kɛ bua tafuɛ’n sa, kpɔkun ɔ́ dé be mianmianlɛ nin ɲrɛnnɛn klelɛ’n nun.
6, 7. ?Sa mennin mun yɛ Mise fluwa’n i ndɛ tre 6 nin 7 be yiyi be nun ɔn?
6 Mise ndɛ tre 6 nun’n, Zoova waan ɔ nin i nvle’n be le ndɛ. Sa tɛ kun nga ɔ yoli i nvle’n mɔ i ti yɛ be yo ɲin kekle i su’n, ɔ usa be kɛ be kan kle i. Zoova w’a yoman be sa tɛ fi. Like nga ɔ seli i nvle’n kɛ ɔ yo’n, i su ɔ, yɛ i yolɛ’n timan kekle. I waan nán be bu be wiengu lufle, klun ufue su like yɛ be yo ɔ, yɛ atin nga Ɲanmiɛn kle be’n, maan be fa su nin be wun ase kanlɛ. Kɛ ɔ yo naan Izraɛli nin Zida be fa afɔtuɛ sɔ’n su’n, ɲin kekle yɛ be yo ɔ. I sɔ’n ti’n, bé wá wún ɲrɛnnɛn kpa.
7 Ndɛ tre 7 m’ɔ ti i kasiɛn’n, i nun’n Mise kan sa tɛ nga i blɛ sufuɛ’m be yo’n i ndɛ. Sanngɛ i liɛ’n, i sa sin w’a bubumɛn i mlɔnmlɔn. Afin, ɔ miɛnnin i ɲin kleli kɛ Zoova ‘ɲrun yɛ i ɲin ta ɔ.’ (Mise 7:7). Mise i ndɛ’n i atabo’n kle kɛ Zoova wá sí i nvle’n i aunnvuɛ. Mɛn’n nun sa nga be juli’n, be kleli kɛ ndɛ sɔ’n kpɛnnin su sakpa. Afin, afuɛ ya nnun ablasan nin nso (537) nun laa blɛ liɛ nun’n, kɛ Zoova wieli i nvle’n i fɔ tu’n, ɔ sili be aunnvuɛ. Ɔ maan, be nun wie’m be sali be sin be asiɛ’n su.
8. ?Wafa sɛ yɛ e kwla bo Mise fluwa’n i kpɔlɛ ɔ?
8 Nanwlɛ, Zoova nuan ijɔfuɛ Mise i fluwa’n i nun ndɛ’n yo fɛ o! Wafa nga Ɲanmiɛn dili be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be su i’n be jɔlɛ’n, e fa tu e wun fɔ nun. Ɔ kan sa nga bé wá jú e blɛ liɛ nun’n be ndɛ. Kpɔkun, wafa nga ɔ fata kɛ e nanti blɛ kekle nga nun naan like nga ɔ sie e ɲrun lɔ sieli ye’n e wla’n w’a tran su kpa’n, Mise fluwa man e i su afɔtuɛ.
E Min Zoova su kan ndɛ
9. ?Mise 1:2 waan ngue yɛ Zoova su wa yo ɔ?
9 Amun e yiyi Mise i fluwa’n nun kpa siɛn’n. Mise 1:2 waan: ‘Nvlenvlefuɛ mun, amun kwlaa amun sie amun su tie. Asiɛ, a nin be nga be tran ɔ su’n be kwlaa amun sie amun su kpa! Anannganman fin i tranwlɛ lɔ ba, ɔ nin amun bé wá yía nun.’ Sɛ e ti Mise i blɛ sufuɛ’n, saan é síe e su kpa é tíe ndɛ sɔ’n. Afin ndɛ nga Zoova wo i tranwlɛ’n nun lɔ m’ɔ kan’n, nán Izraɛlifuɛ mun nin Zidafuɛ’m be ngunmin yɛ ɔ kan man be o. Ɔ kan man asiɛ’n su sran’m be kwlaa. Mise blɛ su’n, sran’m be yoli Zoova mɔ like fi nunmɛn i sin’n i finfin. Sanngɛ, Zoova nin be su wa yia nun naan i sɔ’n ɔ wie lɛ.
10. ?Ngue ti yɛ Mise 1:2 i nun ndɛ’n ti e cinnjin kpa ɔ?
10 Sa kunngba’n ɔ ju e blɛ liɛ’n nun wie. Sa Nglo Yilɛ 14:18-20 kle ekun kɛ Zoova wo i sua’n nun lɔ yɛ ɔ kan ndɛ’n niɔn. Ɔ ka kaan, ɔ́ wá yó sa kun. Yɛ sa sɔ’n jú sran’m be kwlaa be su. I blɛ sɔ nun’n, bé kpɛ́ ‘asiɛ’n su viɲi fie’ tɛ’n i mma mun gúɛ i viɲi nzue cuɛnwlɛ dan’n nun. Viɲi nzue cuɛnwlɛ sɔ’n yɛle ya mɔ Zoova fa’n. Ɔ maan, ɔ́ núnnún Satan i mɛn’n mlɔnmlɔn.
11. ?Mise 1:3, 4 i nun ndɛ’n i bo’n yɛle mennin?
11 Amun e nian like nga Zoova su wa yo’n. Mise 1:3, 4 waan: ‘Sakpa, Anannganman yɛ ɔ fin i tranwlɛ’n nun lɔ ɔ su ba yɛ, ɔ su jra, ɔ su nanti asiɛ’n su oka’m be ti su nglo lɔ. Kɛ ɔ́ nánti bá’n, nn oka’m bé kán ase. Kongokongo’m be kusu be klo, be klo kɛ sin w’a kan awɛma’m be sua naan ɔ su klo sa. Be sonji kɛ wie kusu ɔ, nzue w’a kpɛn ndroliɛ nun naan ɔ su sonji sa.’ ?Zoova ɔ́ fín i tranwlɛ’n nun ɲanmiɛn su lɔ jrá, yɛ ɔ́ nánti asiɛ’n su oka mun mɔ be o Izraɛli mɛn klanman nun’n, be su sakpa? Cɛcɛ, nɛ́n i sɔ ɔ. Ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle kɛ, Zoova ɔ́ wá kpɛ́ i ɲin asiɛ’n su naan ɔ́ yó i klun sa’n. Kusu, nán kɛ asiɛ bɔbɔ ba’n sa’n i ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Sanngɛ, sran nga sa’m bé wá tɔ́ be su mɔ bé wún ɲrɛnnɛn’n, be ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Kɛ Zoova wá yí i wun nglo’n, ɔ́ yó tɛ kpa mán sran nga be lafimɛn i su’n. Ɔ maan, ɔ́ yó kɛ oka’m bé kán ase, yɛ kongokogo’m bé kló kɛ sin w’a kan awɛma’m be sua naan ɔ su klo sa.
12, 13. ?Kɛ nga 2 Piɛr 3:10-12 fa kan sa’n, ngue yɛ e kwla yo naan y’a si weiin kɛ é ɲán like nga ɔ sie e ɲrun lɔ sieli yɛ mɔ e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n niɔn?
12 Kɛ e kanngan Mise 1:3, 4 nun’n, e wla kpɛn sa dan sroesroe nga ɔ́ wá jú asiɛ’n su mɔ Biblu’n i nun ndɛ mma kun ekun kɛn i ndɛ’n, i su. 2 Piɛr 3:10 nun’n, akoto Piɛli waan: ‘E Min’n i balɛ’n ɔ́ fú e nun kɛ awiefuɛ sa. Cɛn sɔ’n nun ɲanmiɛn su lɔ’n kplá wuu, kpɔkun be su wunmɛn i kun. Yɛ ɲanmiɛn su lɔ ninnge’m bé yrá, yɛ asiɛ’n nin i su ninnge’n kwlaa bé núnnún.’ I wafa kunngba nga Mise i ndɛ’n ti nzɔliɛ like’n, yɛ Piɛli i ndɛ’n kusu ɔ ti ɔ. Nán ɲanmiɛn’n nin asiɛ bɔbɔ ba’n sa’n be ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Ɲrɛnnɛn dan nga ɔ́ wá jú mɛn nun sran tɛtɛ’m be su’n, be ndɛ yɛ Piɛli nin Mise be kan ɔn.
13 Kannzɛ bɔbɔ ɲrɛnnɛn su wa ju’n, sanngɛ kɛ Mise sa’n, Klistfuɛ kpa’m be kwla lafi su kɛ bé ɲin su guaman ase. ?Wafa sɛ yɛ bé yó ɔ? Saan bé fá afɔtuɛ nga Piɛli mannin’n i su. Akoto’n waan: ‘?Sɛ ninnge sɔ’n kwlaa bé sáci sɔ’n, like onin yɛ sɛ an yo ɔ, ɔ ti su ɔ? Maan amun nzuɛn’n yo kpa, yɛ an fa amun wun mantan Ɲanmiɛn! Kɛ amún mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n, an yo like kwlaa nga an kwla yo’n maan ɔ ju ndɛndɛ.’ (2 Piɛr 3:11, 12). Sɛ e fa Ɲanmiɛn i mmla’n su e nanti naan e nzuɛn’n yo kpa’n, naan sɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn’n, yɛ sɛ e wla w’a fiman Zoova i cɛn’n mɔ saan ɔ́ jú’n i su’n, e si kɛ é ɲán like nga ɔ sie e ɲrun lɔ mannin e’n mɔ e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n.
14. ?Ngue ti yɛ Zida nin Izraɛli be nin fɔ tulɛ’n fata ɔ?
14 Zoova yiyi sa nga ti yɛ laa nun’n, i nvle’n ɔ nin fɔ tulɛ fata’n, i nun weiin. Mise 1:5 waan: ‘Sa ti mɔ i sɔ ninnge’m bé yó’n, yɛle sa tɛ mɔ Zakɔbu i osu nunfuɛ’m be yoli’n, yɛle sa tɛ mɔ Izraɛli nvle’n yoli’n. ?Zakɔbu i osu nunfuɛ’m be sa tɛ’n mɔ be yo’n i bo’n fin wan? I bo’n fin Samarifuɛ mun. ?Zidafuɛ’m be kusu be amuɛn sɔlɛ’n i bo’n fin wan? I bo’n fin Zerizalɛmufuɛ mun.’ Zoova i fanngan nun ti yɛ Izraɛli nin Zida be o lɛ ɔ. Sanngɛ, be kacili be sin be sili i. Sa tɛ nga be nvle nɲɔn be yo’n, be yoli i lele ɔ juli be klɔ dandan’m be bo bia’n, mɔ be yɛle Samari nin Zerizalɛmu be su lɔ.
Sa tɛ’n w’a tru
15, 16. ?Sa tɛ mennin yɛ Mise blɛ sufuɛ’m be yoli ɔ?
15 Wafa nga Mise i blɛ sufuɛ’m be kloli sa tɛ yolɛ’n, Mise 2:1, 2 kɛnnin i ndɛ. I waan: ‘Be nga sa tɛ’n yɛ be bu i angunndan’n, mɔ be la kɔnguɛ ɔ, be bu be sie’n, mɔ sɛ be ɲɛn i jranwlɛ’n mɔ wia’n kwlá tɛman, nn be su yo i sɔ sa’n, be yako! Sɛ fie wie yɛ be ɲin blo su’n, saan bé fá. Sɛ kusu awlo wie yɛ be waan bé fá’n, saan i falɛ yɛ bé fá ɔ. Be fɛn sran mun nin be awlofuɛ’m be bo ninnge mun. Sran’m be osu’n nun be asiɛ mun mɔ be ti kɛ be aja like sa’n, be fa gblɛ be de be sa nun.’
16 Wafa nga be ko yo naan b’a de be wiengu’m be fie’n, ɔ nin be awlo’n, i su angunndan yɛ kɛ aɲinkplifuɛ sɔ’m be la kɔnguɛ’n, be bu ɔ. Kɛ aliɛ’n ko cɛn’n, be kpli be yo sa nga be buli i angunndan’n. Sɛ ɔ ti kɛ be wla trannin Zoova i aenguɛ su’n, nn b’a yoman sa tɛ sɔ mun. Afin, Moizi Mmla’n kle ajalɛ wie mun mɔ be sasa yalɛfuɛ mun ɔn. Mmla nun’n, ɔ fataman kɛ be de awlobo kun i bo ninnge m’ɔ ti i aja like’n, i sa nun mlɔnmlɔn. Sanngɛ be nga be ɲin blo be wiengu’m be ninnge liɛ’n su’n, b’a faman mmla sɔ’n su. Ndɛ nga Saun Yolɛ 19:18 kan se kɛ: ‘Ɔ fata kɛ sran kun klo i wiengu kɛ ɔ fa klo i bɔbɔ i wun’n sa’n,’ b’a bumɛn i ndɛ.
17. ?Kɛ be nga be waan be su Ɲanmiɛn’n be fa aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ’n sie i ninnge kwlaa be ɲrun’n, ngue yɛ ɔ kwla ju be su ɔ?
17 I sɔ’n kle kɛ, kɛ be nga be waan be su Ɲanmiɛn’n be fa aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ’n sie i Ɲanmiɛn ninnge’m be ɲrun’n, i sɔ cɛ yɛ ɔ ju ɔ. Pɔlu wlali i niaan Klistfuɛ’m be su nun kɛ: ‘Be nga be klo kɛ bé ɲán be wun’n, lakafuɛ’n láka be. Ninnge ngbɛnngbɛn mɔ be konvi sɔ be’n nin be ɲin m’ɔ blo ninnge tɛtɛ kpanngban m’ɔ saci sran mɔ maan be agualiɛ’n ɔ guaman be kpa be wu’n, bé káci kɛ aya sa, bé tɔ́ nun ɔ́ trá be.’ (1 Timote 6:9). Kɛ sran kun waan saan fii ɔ́ ɲɛ́n i wun’n, aɲanbeun’n kaci sran sɔ’n i min. Aɲanbeun’n kusu timan like mɔ be kwla lafi su ɔ.—Matie 6:24.
18. ?Ngue yɛ ɔ́ wá jú Mise i blɛ sufuɛ nga aɲanbeun ninnge kunndɛlɛ’n yɛ ɔ lo be’n, be su ɔ?
18 Kɛ be se kɛ aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ’n ti afɛ ngbɛn’n, Mise blɛ sufuɛ’m be nun sunman be wunnin i su ɲrɛnnɛn’n kwlaa naan b’a si kɛ ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ. Kɛ e kanngan Mise 2:4 nun’n, Zoova waan: ‘Blɛ sɔ nun’n, bé fá amun bé kpɛ́ flɛn, bé kpɛ́ amun wun ɲrɛnnɛn jue. Jue sɔ’n, bé tó bé sé kɛ: “B’a wie e bo ninnge’m be fa mlɔnmlɔn, b’a de e mɛn nunfuɛ’m be sa nun asiɛ’n kwlaa kpan. Be nga be kan e bo e fie’m be su’n, be bɔbɔ be kunngba’n be bli be ɲin be cɛ nun be fa. ?Ɔo, ngue sa ti yɛ maan be cuancuan e bo weinwein sɔ ɔ?”’ Ɛɛn, awiefuɛ nga be de be wiengu’m be fie nin be awlo’n, bé wá dé be aja ninnge’m be wie kusu. Yɛle kɛ, mɛn wie mɔ i nunfuɛ’m be siman Ɲanmiɛn’n, bé wá trá be kɔ́ lomuɛn, kpɔkun bé fɛ́n be bo ninnge mun. Aɲanbeun ninnge kwlaa nga be fa be wla gua su’n, ɔ́ sáci.
19, 20. ?Ngue yɛ ɔ juli Zuifu nga be lafi Zoova su’n, be su ɔ?
19 Sanngɛ, like nga ɔ sie be nga be lafi Zoova su’n be ɲrun lɔ mɔ be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i’n, ɔ saciman. Aenguɛ nga Zoova nin Abraamu yɛ Davidi be trali’n w’a kaciman. I sɔ’n ti’n, be nga be klo Ɲanmiɛn kɛ Mise sa’n, mɔ kɛ be wiengu’m be kaci be sin be si Ɲanmiɛn’n ɔ yo be ya’n, Ɲanmiɛn si be aunnvuɛ. Ɔ maan sɛ i blɛ ju’n, Ɲanmiɛn yíayía be nuan.
20 Afuɛ ya nnun ablasan nin nso (537) nun laa blɛ liɛ’n nun’n, kɛ Babilɔni tɔli mɔ Zuifu nga be ka lɛ’n be sali be sin be asiɛ’n su’n, be nuan yiayialɛ sɔ’n kpɛnnin su. I blɛ sɔ nun’n, ndɛ nga ɔ o Mise 2:12 nun’n, ɔ yoli i su kpɛnlɛ klikli’n. Ndɛ mma sɔ nun’n, Zoova seli kɛ: ‘Zakɔbu osu nunfuɛ mun, ń wá yíayía amun, ń kán Izraɛlifuɛ nga be ka mun ḿ bó nun. Ń tían amun nuan kɛ bua mun mɔ be o klangla nun’n sa, ń tían amun nuan kɛ nnɛn mɔ b’a tian be nuan be diwlɛ nun’n sa. Amún bó nzra dan kpa, amún íjɔ kpa ekee!’ Zoova ti sran klofuɛ o! Kɛ ɔ tuli i nvle’n i fɔ wieli’n, ɔ yoli maan be nga be ka lɛ’n be sali be sin be wa suli i be nannan’m be asiɛ’n su ekun.
Sa wafa kunngba’n yɛ e wun i e blɛ liɛ’n nun ɔn
21. ?Wafa sɛ yɛ sa nga be yo i e blɛ liɛ nun’n ɔ nin Mise blɛ su liɛ’n be ti kun ɔn?
21 ?Kɛ e niannin Mise fluwa’n i ndɛ tre klikli nɲɔn’n be nun ndɛ’n, amun wunnin kɛ ndɛ tre nɲɔn sɔ’m be nun sa’m be nin e blɛ liɛ’n nun sa nga sran’m be yo’n, be ti kun? Nanwlɛ, kɛ Mise blɛ liɛ’n nun sa’n, andɛ kusu sran kpanngban be waan be su Ɲanmiɛn. Sanngɛ, be kun be wun kɛ Izraɛli nin Zida be yoli’n sa. Asɔnun’m be nun aɲanbeunfuɛ dandan kpanngban kpa be mian yalɛfuɛ mun be de be bo ninnge mun. Ayeliɛ nga Biblu’n bu be fɔ’n, Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be ti tɛ’n be kpɛnngbɛn’m be buman be fɔ wie. Be yo sa sɔ mun kɔ i ɲrun. I sɔ’n kwlaa ngalɛ’n ti’n, sɛ ɔ ka kaan bé wá núnnún asɔnun tɛtɛ mun nin “Babilɔni klɔ dan’n,” i onga mɔ yɛle Ɲanmiɛn sulɛ wafa kwlaa nga be ti tɛ’n, ɔ boman e nuan o (Sa Nglo Yilɛ 18:1-5)! Sanngɛ, wafa kunngba nga Mise blɛ su sran’m be ngba b’a tɔman sa tɛ yolɛ nun’n, Zoova yó maan i sufuɛ kpa’m bé ká asiɛ’n su.
22. ?Sran akpasua nɲɔn mennin yɛ be fa be wla gua Ɲanmiɛn i Sielɛ’n su ɔ?
22 Afuɛ akpi kun ya ngwlan blu nin ngwlan (1919) nun’n, Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n, be fin asɔnun tɛtɛ’m be nun fiteli. Kpɔkun yɛ be sɔli Sielɛ Blɛ’n i jasin fɛ’n bolɛ nvlenvle kwlaa nun’n i bolɛ’n i bo ɔ (Matie 24:14). I klikli nun’n, be kunndɛli Izraɛli nga ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n be onga’n. I sin’n, ‘bua’m be wie mun’ be wa ukali be su. Kpɔkun, be akpasua nɲɔn’n be ‘yoli kun yɛ be tafuɛ’n yoli kunngba.’ (Zan 10:16). Kannzɛ bɔbɔ andɛ Zoova i sufuɛ’m be su i nvlenvle ya nɲɔn ablasan nin nnan (234) nun’n, sanngɛ be ‘kan bo nun.’ Dɔ nga su’n, bla nin yasua mun yɛ ba kanngan’m be bo ‘nzra dan kpa.’ Be faman be wla guaman mɛn tɛ kain nga su. Sanngɛ, Ɲanmiɛn i Sielɛ’n mɔ maan asiɛ’n ɔ́ káci mɛn klanman’n, i su yɛ be fa be wla gua ɔ.
23. ?Ngue ti yɛ e si kɛ é ɲán like nga ɔ sie e ɲrun lɔ mɔ e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n niɔn?
23 Kɛ Mise kán Zoova i sufuɛ kpa sɔ’m be ndɛ’n, i ndɛ tre 2 su’n i atabo’n se kɛ: ‘[Amun su amun famiɛn’n i su, NW] yɛ Anannganman yɛ ɔ́ dún mmua amun ɲrun ɔn.’ ?Kɛ é sú e Famiɛn Zezi Klist su’n, e wun i wlɛ weiin kɛ Zoova yɛ ɔ dun mmua e ɲrun ɔn? Sɛ e wun i wlɛ sɔ’n, nn e si weiin kɛ é ɲán e ti naan é ɲán like nga ɔ sie e ɲrun lɔ mannin e’n mɔ e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n. Kɛ é wá yíyí Mise fluwa’n i nun ndɛ tre wie’m be nun ekun’n, é wún i sɔ liɛ’n i wlɛ weiin.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Mise blɛ su’n, ngue ti yɛ Zoova waan ɔ nin Zida yɛ Izraɛli bé wá yía nun’n niɔn?
• ?Kɛ be nga be waan be su Ɲanmiɛn’n be fa aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ’n sie i ninnge kwlaa be ɲrun’n, ngue yɛ ɔ kwla ju be su ɔ?
• ?Kɛ e wie Mise ndɛ tre 1 nin 2 be su yalɛ koko’n, ngue yɛ ɔ kle kɛ like nga ɔ sie amun ɲrun lɔ mannin amun mɔ amun wla o su kɛ amún ɲɛ́n i’n, amún ɲɛ́n i ɔ?