Be kpɔ e ngbɛn

‘Kpɔlɛ nga be kpɔ min’n leman bo.’—ZAN 15:25.

1, 2. (a) ?Kɛ be kan Klistfuɛ’m be wun ndɛ tɛ’n, ngue yɛ i agualiɛ su’n ɔ kle ɔ? ?Sanngɛ ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ i sɔ’n bo e nuan ɔn? (b) ?Sran ‘kpɔlɛ’n’ i wafa mennin yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga nun ɔn? (An nian ja ngua lɔ nzɔliɛ’n.)

ZOOVA I LALOFUƐ mun be mian be ɲin be fa Ɲanmiɛn i mmla’m be su. I sɔ’n ti’n, be kan be ndɛ klanman kpa klɔ sunman be nun. Sanngɛ wie liɛ’n, sran’m be tɔn be suɛn tɛ kpa. I wie yɛle kɛ, lika nga be flɛ i Rusi’n i klɔ St. Petersburg, (an kɛnngɛn i Sɛn Petɛsbur) i su lɔ kpɛnngbɛn’n kun seli kɛ: “Be seli e kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be anuannzɛ’n ti nvialiɛ nun like, naan be fa be mma’m be yi tɛ naan be kun be bɔbɔ be wun.” Sanngɛ kɛ bian sɔ’n ɔ nin Zoova i Lalofuɛ’m be wa dili junman likawlɛ be nvle kun aɲia dan mɔ nvle fanunfanun’m be yia’n, be nun kun i bo lɔ’n, ɔ seli kɛ: “M’an wun i siɛn’n kɛ be timan sran tɛ [...]. Be ti afiɛn siesiefuɛ nin wɛtɛɛfuɛ, kpɔkun be klo be wiengu mun kpa liɛ su.” Ɔ kan guali su kɛ: “N wunman sa kpa kun nga ti yɛ sran’m be bua be su ato dan sɔ mun’n.”—1 Piɛr 3:16.

² Ɔ yoman Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be fɛ kɛ be tɔn be suɛn kɛ be ti klunwifuɛ. Sanngɛ kusu’n, kɛ sran’m be kan be wun ndɛ tɛ’n, i sɔ’n boman be nuan. Afin, Zezi dun mmua seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Sɛ mɛn nunfuɛ’m be kpɔ amun’n, maan an si kɛ min yɛ be dun mmua kpɔli min ɔn. Sanngɛ sa sɔ’n yó sɔ naan ndɛ nga be klɛli be mmla fluwa’n nun kɛ: ‘Kpɔlɛ nga be kpɔ min’n leman bo’n’ ɔ kpɛn su.”a (Zan 15:18-20, 25; Jue Mun 35:19; 69:5). I klikli nun’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: ‘Sɛ be flɛ i awlo kpɛn’n kɛ Beɛlzebili’n, bé wá flɛ́ awlofuɛ’m be kusu sɔ kpɛ blu.’ (Matie 10:25). Klistfuɛ’m be si kɛ, kɛ ɔ fin cɛn mɔ be kplinnin su kɛ bé sú Klist su ti’n, ɔ fata kɛ be ‘sua be waka’n.’ Be suɛn tɔnlɛ’n ti kɛ waka sɔ mɔ be sua’n sa.—Matie 16:24.

3. ?Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be yalɛ klelɛ’n ɔ fɛ i lele fa ju nin?

³ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be yalɛ klelɛ’n boli i bo w’a cɛ kpa. Ɔ boli i bo ‘Abɛli nanwlɛfuɛ’n’ i blɛ su (Matie 23:34, 35). Be yalɛ klelɛ sɔ’n timan lika kun wie nun ndɛ. Afin Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ i dunman nun ti “sran’m be kwlaa bé wá kpɔ́” be (Matie 10:22). I sin’n, akoto Pɔlu seli Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be kɛ saan bé klé be yalɛ. Ndɛ sɔ’n ti e kwlaa e tinuntinun e liɛ (2 Timote 3:12). ?Ngue ti yɛ Pɔlu seli sɔ ɔ?

Sran ng’ɔ yo mɔ i ti yɛ be kpɔ e ngbɛn’n

4. ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n kle sran nga ti yɛ be kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ mun’n niɔn?

⁴ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle weiin kɛ sran kun mɔ be wunmɛn i’n, yɛ ɔ yo maan be kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa mun ɔn. Amun e fa e ɲin e sie i Abɛli m’ɔ ti Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa klikli’n, i kunlɛ mɔ be tɔli i su be kunnin i’n, i su e nian. Biblu’n waan i niaan bian Kaɛn m’ɔ ti mmusu’m be si Satan “klunwifuɛ’n i liɛ’n,” ɔ tɔli i su kunnin i (1 Zan 3:12). Kaɛn fali Satan i angunndan tɛ’n ti’n, Satan suli i bo maan ɔ yoli Satan bɔbɔ klun sa’n. Biblu’n kle ekun kɛ ɲrɛnnɛn ng’ɔ juli Zɔbu nin Zezi Klist be su’n, Satan i sa o nun wie (Zɔb 1:12; 2:6, 7; Zan 8:37, 44; 13:27). Sa Nglo Yilɛ fluwa’n kan sran ng’ɔ yo mɔ be kle Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be yalɛ’n i ndɛ weiin. I waan: ‘Mmusu’m be si Satan’n ɔ́ wá wlá amun nun wie’m be bisua, ɔ́ sá amun nían.’ (Sa Nglo Yilɛ 2:10). Ɛɛn, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be kpɔlɛ kwlaa nga be kpɔ be’n, ɔ fin Satan.

5. ?Ngue ti yɛ Satan kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa mun’n niɔn?

⁵ ?Ngue ti yɛ Satan kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa mun’n niɔn? Satan buli i wun angunndan trali su dan ti’n, ɔ jasoli ‘Famiɛn m’ɔ ti anannganman’n,’ mɔ yɛle Ɲanmiɛn Zoova’n i wun (1 Timote 1:17; 3:6). Ɔ seli kɛ Ɲanmiɛn kpɛli mmla mun fa mianmian aolia nun sran mun nin klɔ sran mun, naan sran kwlaa nga be su Zoova’n, be sumɛn i klolɛ su, naan be bɔbɔ be like liɛ ng’ɔ lo be’n ti yɛ be su i ɔ. Satan seli ekun kɛ, sɛ ɔ fa ɲrɛnnɛn yi i sran’m be su’n, be kwlaa bé yáci Ɲanmiɛn i sulɛ (Bo Bolɛ 3:1-6; Zɔb 1:6-12; 2:1-7). Kɛ mɔ Satan kunndɛ kɛ ɔ́ síe sran mun ti’n, ɔ tɔnnin Zoova suɛn kɛ ɔ mianmian sran mun, naan ɔ bua ato naan ɔ ti gblɛfuɛ. Sanngɛ, sa cinnjin kpa nga ti yɛ ɔ kle Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be yalɛ’n, yɛle sulɛ mɔ i ɲin blo i wun kpa kɛ be su i’n.—Matie 4:8, 9.

6. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zoova i sielɛ’n i su akplowa’n i nun kpɛlɛ’n ɔ kan e ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ i sɔ mɔ e wun i wlɛ’n, ɔ uka e maan e jran kekle titi ɔ? (An nian i bue 7 nun kuku’n nun.)

⁶ ?Wafa nga ndɛ sɔ’n kan wɔ wie’n, a wun i wlɛ kpa? Kɛ mɔ a ti Zoova i sufuɛ’n, a si kɛ, be ɲin mianlɛ yɛ be fa yo Ɲanmiɛn klun sa’n niɔn, naan kusu i sɔ yolɛ’n i su mmlusuɛ’n cɛnnin. ?Sanngɛ sɛ sa wie kɛ tukpaciɛ sa ɔ tɔ wɔ su’n, á fá Zoova i mmla’m be su tititi? ?Yɛ sɛ a yo sɔ lele naan a wun kɛ a ɲɛnmɛn i su mmlusuɛ’n niɔn, á sé kɛ Zoova i sulɛ’n ti tɛ? ?Annzɛ kusu Zoova nin i abonuan wafa’m be klolɛ dan’n ti’n, á fɛ́ i atin’m be su tititi (Mmla’n 10:12, 13)? Zoova kplinnin su kɛ Satan fa sa kekle wie mun yi e su. Kɛ kusu i sɔ’n ju’n, ɔ man e atin e tinuntinun kɛ e tɛ Satan su.—Nyanndra Mun 27:11.

“Kɛ sran’m be tɔn amun suɛn tɛtɛ’n”

7. ?Ajalɛ nga mmusu’m be si Satan fa naan y’a yaci Zoova sulɛ’n, be nun kun yɛle mennin?

⁷ Siɛn’n, ajalɛ nga Satan miɛn i ɲin fa naan w’a kle kɛ i ndɛ yo fɛ Zoova nin i sufuɛ’m be wun’n, amun e fa e ɲin sie i be nun kun su e nian. Ajalɛ sɔ’n yɛle suɛn tɔnlɛ’n. Zezi flɛli Satan kɛ “ato buafuɛ’m be si.” (Zan 8:44). ‘Ato buafuɛ’ ng’ɔ dun mmua buali Ɲanmiɛn mɔ fiɛn kaan sa nunmɛn i dunman’n i wun’n, ɔ nin i ndɛ nanwlɛ’n be su ato’n, i dunman’n yɛle Satan. Ɔ yo ninnge mun gblɛ nun fa tɔn Zoova i Sielɛ’n i suɛn. Ajalɛ kunngba sɔ mun yɛ ɔ fa be Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be wun ɔn. Suɛn kpanngban sɔ m’ɔ tɔn Zoova i Lalofuɛ mun ti’n, be kwla wun ɲrɛnnɛn dan kpa.

8. ?Zɔbu i suɛn mennin yɛ Satan tɔnnin ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ i sɔ’n ɲannin ta Zɔbu su ɔ?

⁸ Zɔbu mɔ i dunman’n i bo’n yɛle “sran nga be kle i ɲrɛnnɛn’n,” sa ng’ɔ juli i su’n, amun e fa e ɲin sie su e nian. Satan yoli maan Zɔbu i awlo’n sacili, i mma’m be wuli, kpɔkun ɔ tɔli tukpaciɛ tɛ kpa. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Satan yoli maan Zɔbu yoli kɛ sa tɛ yofuɛ wie mɔ Ɲanmiɛn yɛ ɔ su bu i fɔ sa. Ɔ maan Zɔbu mɔ laa nun sran’m be ɲin yi i kpa’n, ɔ wa yoli finfinfuɛ i awlofuɛ mun bɔbɔ, ɔ nin i janvuɛ kpa’m be ɲrun (Zɔb 19:13-19; 29:1, 2, 7-11). I sin’n, Satan sinnin sran wie mun mɔ be yo be wun sran fɔnvɔfuɛ’n be lika naan w’a ‘kpɔtɔ Zɔbu i awlɛn.’ I klikli nun’n, sran sɔ’m be seli Zɔbu kɛ atrɛkpa’n, sa tɛ wie m’ɔ yoli’n, i su ɲrɛnnɛn yɛ ɔ su wun i ɔ (Zɔb 4:6-9; 19:2; 22:5-10). Nanwlɛ, i sɔ’n kwla boli Zɔbu i wla dan!

9. ?Wafa sɛ yɛ be yoli Zezi kɛ sa tɛ yofuɛ wie sa ɔ?

⁹ Kɛ mɔ Ɲanmiɛn i Wa’n yɛ ɔ jran Zoova i sielɛ’n i sin cinnjin kpa’n ti’n, Satan i ɲin cili i dan kpa. Kɛ Zezi bali asiɛ’n su wa’n, Satan kunndɛli kɛ ɔ́ yó naan wafa kunngba ng’ɔ yoli Zɔbu mɔ sran’m be buli i sa tɛ yofuɛ’n, be bu Zezi sɔ wie (Ezai 53:2-4; Zan 9:24). Sran’m be flɛli Zezi kɛ nzan nɔnfuɛ nin aliɛ safuɛ, yɛ be waan ‘like wie su i su.’ (Matie 11:18, 19; Zan 7:20; 8:48; 10:20). Be tɔnnin i suɛn kɛ ɔ saci Ɲanmiɛn dunman (Matie 9:2, 3; 26:63-66; Zan 10:33-36). I sɔ’n boli Zezi i wla, afin ɔ si kɛ ndɛ sɔ’n saci i Si’n i wun (Lik 22:41-44). I agualiɛ su’n, be boboli Zezi i waka su kɛ kodiawiefuɛ wie sa (Matie 27:38-44). Sanngɛ kɛ “sa tɛ yofuɛ’m bé sáci i wun’n,” ɔ trɛli i awlɛn, w’a kpɔnzɔman.—Ebre Mun 12:2, 3.

10. ?E blɛ liɛ’n nun’n, wafa sɛ yɛ Satan kle be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be onga’n be yalɛ ɔ?

¹⁰ E blɛ liɛ’n nun’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be onga’n, Satan nin be kun. Be kan Satan ndɛ kɛ i yɛ ɔ ti ‘[Klist] niaan’m be sanmanfuɛ m’ɔ sanman be Ɲanmiɛn ja su wia nun nin kɔnguɛ’n’ niɔn (Sa Nglo Yilɛ 12:9, 10). Kɛ ɔ fin cɛn mɔ be fuannin Satan ɲanmiɛn su lɔ m’ɔ bali asiɛ’n su wa’n, ɔ miɛn i ɲin saci Klist i niaan’m be wun kpa (1 Korɛntfuɛ Mun 4:13). Mɛn wie’m be nun’n, kɛ ng’ɔ fa yoli afuɛ ya kpɔlɛ klikli’n nun Klistfuɛ mun sa’n, ɔ tɔn Klistfuɛ’m be suɛn kɛ be saci sran’m be afiɛn (Sa Nga Be Yoli’n 24:5, 14; 28:22). Kɛ nga e fa wunnin i i bo bolɛ nun’n sa’n, sran’m be bua be su ato be tru sin lika’m be nun. Kannzɛ ‘cɛn’n wie be bu be sran, cɛn’n wie kusu be gua be ɲin ase, cɛn’n wie be bo be dunman tɛ, yɛ cɛn’n wie kusu be bo be dunman kpa,’ sanngɛ ‘bua’m be wie mun’ mɔ be ti Klist i niaan nga be kpali be sieli be ngunmin’n be janvuɛ’n, be uka be naan b’a jran kekle ‘b’a fa Ɲanmiɛn mmla’n nin ndɛ nanwlɛ nga Zezi yili i nglo’n su.’—2 Korɛntfuɛ Mun 6:8; Zan 10:16; Sa Nglo Yilɛ 12:17.

11, 12. (a) ?Ngue ti yɛ maan be kwla tɔn Klistfuɛ wie’m be suɛn ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ kun i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti’n be kwla kle i ɲrɛnnɛn ngbɛn ɔn?

¹¹ Sanngɛ, sa kwlaa ng’ɔ tɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su’n, be ngba be fiman ‘Ɲanmiɛn klun sa yolɛ’n ti.’ (Matie 5:10). Sa wie’m be fin fɔ’n m’ɔ o e nun’n. Kɛ e ‘yo sa’n, mɔ e tra e awlɛn e jran lɛ be bo e’n,’ e ɲanman i su mo yolɛ. Sanngɛ, sɛ be kle Klistfuɛ kun ‘ɲrɛnnɛn m’ɔ timɛn i su’n, m’ɔ sɔn i nun Ɲanmiɛn srolɛ m’ɔ sro i ti’n, ɔ ti kpa’ Zoova ɲrun (1 Piɛr 2:19, 20). ?Sa mennin nun yɛ be kwla kle Klistfuɛ kun i ɲrɛnnɛn ngbɛn ɔn?

¹² Sran wie’m be liɛ’n, ninnge nga kɛ sran wu’n be yo m’ɔ nin Ɲanmiɛn Ndɛ’n kɔman likawlɛ’n mɔ b’a yoman’n ti’n, be kleli be ɲrɛnnɛn ngbɛn (Mmla’n 14:1). Kɛ mɔ Zoova i Lalofuɛ gbaflɛn nin talua’m be fa Zoova i mmla’m be su’n ti’n, be kpɛ be nzowa (1 Piɛr 4:4). Kɛ mɔ Klistfuɛ siɛ nin niɛn wie’m b’a kplinman su kɛ be fa mmoja be yo be mma’m be ayre’n ti’n, be tɔnnin be suɛn kɛ “be nianman be mma’m be lika.” (Sa Nga Be Yoli’n 15:29). Klistfuɛ’m be osufuɛ mun nin be mantanfuɛ’m be yoli be tɛtɛ, Zoova i sufuɛ’n mɔ be kacili’n ti (Matie 10:34-37). Be ngba kwlaa ngalɛ’n be fali Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun nin Zezi bɔbɔ be ajalɛ’n su ɲrɛnnɛn wunlɛ nun’n wie.—Matie 5:11, 12; Zak 5:10; 1 Piɛr 2:21.

Maan amun tu amun klun be jran kekle suɛn tɔnlɛ’n i ɲrun

13. ?Kɛ be tɔn e suɛn tɛtɛ kpa mun’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e naan e angunndan’n w’a tran Ɲanmiɛn ninnge’m be su titi ɔ?

¹³ Kɛ e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti be tɔn e suɛn tɛtɛ kpa’n, e wla’n kwla bo e wun kɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi i wla boli i wun mɔ i sɔ’n ti’n, ɔ seli kɛ ɔ kanman Ɲanmiɛn Ndɛ’n kun’n sa (Zeremi 20:7-9). ?Sanngɛ ngue yɛ ɔ kwla uka e naan e angunndan’n w’a tran Ɲanmiɛn ninnge’m be su titi ɔ? Wafa nga Zoova fa wun ninnge mun’n, maan e wun be sɔ wie. Yɛle kɛ, be nga be jran kekle sa ng’ɔ tɔ be su’n i ɲrun’n, nán kɛ ɔ yacili be ti ɔ. Sanngɛ be ti i ɲrun safuɲrɛn (Rɔmfuɛ Mun 8:37). Amun e bu be nga Satan kleli be ɲrɛnnɛn’n i wafawafa’n kwlaa mɔ sanngɛ be jrannin kekle Zoova m’ɔ ti nglo nin asiɛ’n be Min’n i sin’n, be angunndan e nian. Sran sɔ’m be nun wie yɛle Abɛli nin Zɔbu, ɔ nin Zezi i nin Mali, ɔ nin laa nin e blɛ liɛ’n nun Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa wie mun (Ebre Mun 11:35-37; 12:1). Maan e bu be kekle jranlɛ’n i su angunndan. Sran nanwlɛfuɛ kpanngban kpa sɔ’m be yia e wie kɛ e uka be su naan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti’n, e kwla mɛn nga nun.—1 Zan 5:4.

14. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ tankaan kwla man e wunmiɛn naan y’a lafi Ɲanmiɛn su titi ɔ?

¹⁴ Sɛ ‘e angunndan’n sanngan sa sunman ti’n,’ naan e kpɛ e ɲin Zoova wun lɔ e srɛ i tankaan kpa’n, ɔ́ fɔ́nvɔ e kpɔkun ɔ́ mán e wunmiɛn (Jue Mun 50:15; 94:19). Ɔ́ mán e ngwlɛlɛ ng’ɔ fata kɛ e ɲɛn i naan y’a jran sa kekle’n i ɲrun’n. Kpɔkun, i sielɛ’n mɔ i ti yɛ be kpɔ i sufuɛ mun ngbɛn’n, ɔ́ úka e naan e ɲin w’a tran su titi (Zak 1:5). Zoova kwla yo ekun maan ‘e wun jɔ́ e fɔuun, e su wunman sa ti mɔ e wun jɔ e fɔuun sɔ’n i bo mlɔnmlɔn.’ (Filipfuɛ Mun 4:6, 7). E wun mɔ Ɲanmiɛn maan ɔ jɔ e fɔuun sɔ’n, ɔ́ yó maan sa kekle kpa’n bɔbɔ nun’n, é trá e awlɛn e su usuman. Sa kwlaa nga Zoova kplin su maan ɔ tɔ e su’n, ɔ kwla fɛ i wawɛ’n suan e bo sa sɔ’n nun.—1 Korɛntfuɛ Mun 10:13.

15. ?Kɛ be kle e yalɛ’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a buman e yalɛ klefuɛ’m be wun angunndan tɛ ɔ?

¹⁵ ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a buman be nga be kpɔ e ngbɛn’n be wun angunndan tɛ ɔ? Maan e wla kpɛn su titi kɛ, e kpɔfuɛ kpa mun yɛle Satan nin i mmusu mun (Efɛzfuɛ Mun 6:12). Kɛ sran wie’m be ɲinfu be kle e yalɛ’n, wie liɛ’n, be nun sunman be siman e, annzɛ be wiengu mun yɛ be di wla be ɔ (Daniɛl 6:5-17; 1 Timote 1:12, 13). Zoova kunndɛ kɛ ‘ɔ́ dé sran’m be kwlaa naan be wun sa ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa.’ (1 Timote 2:4). Kɛ é sé yɛ’n, laa e yalɛ klefuɛ wie’m b’a kaci e niaan Klistfuɛ, afin be fali be ɲin sieli i e nzuɛn kpa’n su (1 Piɛr 2:12). Asa ekun’n, Zakɔbu i wa Zozɛfu i ajalɛ kpa’n, ɔ kwla man e afɔtuɛ. Kannzɛ i niaan’m be ɲin m’ɔ cili i’n ti’n, ɔ wunnin ɲrɛnnɛn’n, sanngɛ w’a faman be wun ndɛ w’a siemɛn i klun kɛ ɔ́ yó be tɛ. ?Ngue ti ɔ? Afin ɔ wunnin i wlɛ kɛ sa sɔ’n nun’n, Zoova nin i be o nun naan Zoova bɔbɔ ɔ́ yó naan i klun sa’n ɔ́ kpɛ́n su (Bo Bolɛ 45:4-8). I sɔ kunngba’n, Zoova kwla kplin su naan be kle e ɲrɛnnɛn ngbɛn naan i dunman’n fu.—1 Piɛr 4:16.

16, 17. ?Kɛ e kpɔfuɛ’m be kunndɛ kɛ bé tánndan jasin fɛ’n bolɛ’n i ɲrun’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e wla bo e wun dan ɔn?

¹⁶ Sɛ blɛ wie nun e wun kɛ e kpɔfuɛ’m b’a ɲan kwlalɛ e jasin fɛ’n bolɛ’n su’n, nán maan e wla bo e wun dan. Kɛ é sé yɛ’n, Zoova sin i sufuɛ’m be jasin fɛ’n mɔ be bo’n i lika ɔ keje nvle’m be nun naan be bo ninnge kpakpa’m be wlu i sua’n nun (Aze 2:7). Zezi Klist m’ɔ ti Bua Tafuɛ Kpa’n seli kɛ: ‘M bua’m be ti min nɛn, n si be, yɛ be su n su. Ḿ mán be anannganman nguan, yɛ sran fi su deman be n sa nun.’ (Zan 10:27-29). Ɲanmiɛn i anzi’m be kusu be sa o Ɲanmiɛn ninnge’m be nun awie kpɛlɛ dan’n i nun wie (Matie 13:39, 41; Sa Nglo Yilɛ 14:6, 7). Ɔ maan ndɛ kwlaa, annzɛ sa kwlaa nga e kpɔfuɛ’m be kan annzɛ be yo’n, be nun wie fi kwlá jranman Ɲanmiɛn i klun sa’n.—Ezai 54:17; Sa Nga Be Yoli’n 5:38, 39.

¹⁷ Wie liɛ’n, e ɲrun tanndanlɛ junman nga e kpɔfuɛ’m be di’n, i bo’n guaman kɛ nga be fa sunnzunnin’n sa. Sran ble mɛn’n i klɔ kun su’n, suɛn kpanngban kpa mɔ sran’m be tɔnnin Zoova i Lalofuɛ mun’n, i wie yɛle kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be su mmusu’m be si Satan. I sɔ’n ti’n, blɛ kwlaa nga Zoova i Lalofuɛ’m be kɔ Grace (an kɛnngɛn i kɛ Glesi) i lika nianlɛ’n, ɔ wanndi fia. Cɛn kun’n, Grace i asɔnun’n nun lɔ Pastɛli’n fali e fluwa’m be nun kun kleli be. Kpɔkun ɔ seli kɛ, kɛ ɔ ko yo naan b’a yaciman Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti’n, nán be kanngan fluwa sɔ’n nun. I sɔ’n ti’n, Grace kunndɛli kɛ ɔ́ wún ndɛ sɔ’n i wlɛ kpa. Ɔ maan kɛ cɛn uflɛ Zoova i Lalofuɛ’m be bɛli i awlo lɔ’n, ɔ nin be kokoli yalɛ naan w’a fa be fluwa’n kun. Ɔ wa suannin Biblu’n nun like, kpɔkun afuɛ 1996 nun’n, be yoli i batɛmu. Kɛ é sé yɛ’n, Grace fɛ i blɛ’n kunndɛ i wiengu nga be siman Zoova i Lalofuɛ’m be su ndɛ nanwlɛ’n.

Amun wla amun Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i bo ase kpa blɛ nga nun

18. ?Ka naan ɲrɛnnɛn’n w’a tɔ e su’n, ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e wla e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i bo’n ase kpa ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn?

¹⁸ Kɛ mɔ Satan kwla fa yalɛ klelɛ’n yi e su blɛ kwlaa nun’n ti’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e wla e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i bo ase kpa dɔ nga su. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn? Mɛn kun mɔ i nun be kleli Zoova i Lalofuɛ’m be yalɛ’n, aniaan’m be seli kɛ: “Sa ng’ɔ ti nanwlɛ’n yɛle kɛ, kɛ yalɛ klelɛ ju’n, be nga Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n ti be nzuɛn’n, mɔ be klo Ɲanmiɛn i nanwlɛ ndɛ’n, be kwla jran kekle. Sanngɛ be nga mɔ kɛ be ‘ɲan be ti’n,’ be ɲin kpa asɔnun aɲia mun nin jasin fɛ’n bolɛ’n su’n, mɔ sa kanngan’m be ɲrun be usu ndɛndɛ’n, wie liɛ yalɛ klelɛ m’ɔ ti kɛ ‘sin’ sa’n ɔ di be.” (2 Timote 4:2). Sɛ ninnge wie’m be yolɛ’n nun ɔ fata kɛ e kaci e sa’n, maan e ka e ja nun lɛ e yo.—Jue Mun 119:60.

19. ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be kekle jranlɛ kpɔlɛ nga be kpɔ be ngbɛn’n i ɲrun’n, ɔ yi i nglo ɔ?

¹⁹ Kɛ Satan kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be ngbɛn mɔ be jran kekle’n i ɲrun’n, ɔ yi Zoova i sielɛ sɛsɛ’n, ɔ nin i kpa m’ɔ ti’n, be nglo. Be Ɲanmiɛn sulafilɛ tankaan ti maan Ɲanmiɛn klun jɔ. Kannzɛ maan sran’m be tɔn amun suɛn sɛ o, sanngɛ sran ng’ɔ ti nglo lɔ nin asiɛ’n be Min’n i liɛ’n, ‘kɛ be se kɛ ɔ ti be Ɲanmiɛn’n, ɲannzuɛn kunmɛn i.’ Asa ekun’n, kɛ ɔ wun i sufuɛ nanwlɛfuɛ sɔ’m be kwlaa’n, ɔ le atin se kɛ: ‘Be nin mɛn nga nun tranlɛ a fataman.’—Ebre Mun 11:16, 38.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

Amun kwla yiyi nun

• ?Wan yɛ ɔ yo maan be kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be ngbɛn’n niɔn?

• ?Wafa sɛ yɛ Satan kunndɛli kɛ ɔ́ fá suɛn tɔnlɛ’n yó naan Zɔbu nin Zezi be yaci Ɲanmiɛn sulɛ ɔ?

• ?Kɛ Satan kpɔ e’n, wafa sɛ yɛ Zoova wla e fanngan naan y’a kwla jran kekle i ɲrun ɔn?