Maan e yo sa nga e yo ɔ e si kɛ Ɲanmiɛn kló e’n!

‘N sran kpa mun, kɛ amún mínndɛ anannganman nguan’n, an yo sa nga an yo ɔ an si kɛ Ɲanmiɛn kló amun’n.’—ZID 20, 21.

1, 2. ?Ngue yɛ e kwla yo naan Ɲanmiɛn w’a klo e titi ɔ?

ZOOVA kloli mɛn’n lele ɔ fɛli i wa kunngba cɛ’n mannin naan sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n w’a kwla ɲan anannganman nguan. (Zan 3:16) Sran klolɛ’n i kɛ ngalɛ’n sa’n, ɔ lemɛn i wunsu! E mɔ e ti Zoova i sufuɛ’n, e kunndɛ kɛ ɔ klo e sɔ tititi. ?Nɛ́n i ɔ?

² Wafa nga e kwla yo naan Ɲanmiɛn w’a klo e titi’n, Zidi m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n kɛnnin i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn su mɔ an lafi kpa’n ti’n, an jran kekle kɛ sua mɔ be wlɛli i bo ase kpa’n sa. Amun nin Ɲanmiɛn koko yalɛ titi i wawɛ’n i fanngan nun. Kɛ amún mínndɛ kɛ e Min’n Zezi Klist si amun aunnvuɛ naan ɔ man amun anannganman nguan’n, an yo sa nga an yo ɔ an si kɛ Ɲanmiɛn kló amun’n.’ (Zid 20, 21) Sɛ e suan Biblu’n nun like naan e bo jasin fɛ’n, i sɔ’n yó maan ‘Ɲanmiɛn su mɔ e lafi kpa’n ti’n,’ é jrán kekle kɛ sua mɔ be wlɛli i bo ase kpa’n sa. Kpɔkun sɛ e waan Ɲanmiɛn klo e titi’n, ɔ fata kɛ e nin i e koko yalɛ i “wawɛ’n i fanngan nun” annzɛ e lo e wun mɛn i naan ɔ sie e. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ e lafi e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Zezi Klist yili’n su. I liɛ’n, é ɲán anannganman nguan.—1 Zan 4:10.

3. ?Ngue ti yɛ sran wie’m b’a yoman Zoova i Lalofuɛ kun ɔn?

³ Sran wie’m be lafili Ɲanmiɛn su laa. Sanngɛ kɛ mɔ be fali sa tɛ’n yolɛ’n cicili be ti’n ti’n, b’a kwlá yoman Zoova i Lalofuɛ kun. I sɔ’n ti’n, Zoova kusu w’a kloman be kun. ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a yoman kɛ sran sɔ mun sa ɔ? Maan e fa e ɲin sie like suanlɛ’n nga su kpa. Afin, ɔ́ wá úka e naan y’a kpalo sa tɛ’n naan Ɲanmiɛn w’a klo e titi.

Maan e yi e Ɲanmiɛn klolɛ’n i nglo

4. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn i ndɛ’n su nantilɛ’n ti cinnjin kpa ɔ?

⁴ Maan e nanti Ɲanmiɛn i mmla’n su naan e kle kɛ e klo i. (Matie 22:37) Akoto Zan seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn i klolɛ’n yɛle kɛ e fɛ i ndɛ’n su, i ndɛ sɔ’n i su falɛ’n yoman ya.’ (1 Zan 5:3) Sɛ e nanti Ɲanmiɛn i ndɛ’n su titi’n, é ɲán wunmiɛn é jrán kekle lakalɛ’n i ɲrun, kpɔkun e klun jɔ́. Jue tofuɛ’n seli kɛ: ‘Sran ng’ɔ tieman be nga be buman Ɲanmiɛn nin i nuan ndɛ’n be like fi’n be afɔtuɛ’n, mɔ i like liɛ ng’ɔ klo i’n yɛle Ɲanmiɛn i mmla’n, i sɔfuɛ’n i liɛ su ti ye.’—Jue Mun 1:1, 2.

5. ?Klolɛ mɔ e klo Zoova’n ti’n, ngue yɛ é yó ɔ?

⁵ Klolɛ mɔ e klo Zoova’n ti’n, e su seman kɛ é yó sa tɛ é sáci i dunman. Agir srɛli Ɲanmiɛn kɛ: ‘Nán maan n di yalɛ kusu nán maan n ɲan min wun. Min nuan nun aliɛ m’ɔ́ jú min’n yɛ man min ɔn. Sɛ n ɲɛn i pɛ’n, ɔ cɛman naan min wla’n w’a tra wɔ su naan m’an se kɛ: “?Wan li yɛle Anannganman?” Sɛ yalɛ’n kusu yɛ ɔ di min’n, ɔ cɛman naan m’an ko wua naan m’an gua ɔ ɲin ase.’ (Nyanndra Mun 30:1, 8, 9) I sɔ kunngba’n, maan cɛn kwlakwla e mian e ɲin naan y’a yoman sa m’ɔ́ ‘gúa Ɲanmiɛn i ɲin ase’ ɔ. Sanngɛ, maan e yo sa nga mɔ maan Ɲanmiɛn ɲán ɲrun’n.—Jue Mun 86:12.

6. ?Sɛ e ɲinfu e yo sa tɛ’n, i bo’n kwla gua sɛ?

⁶ Kɛ ɔ ko yo naan y’a jran kekle sa tɛ yolɛ’n i ɲrun’n ti’n, maan titi e srɛ e Si’n m’ɔ ti sran klofuɛ m’ɔ o nglo lɔ’n naan ɔ uka e. (Matie 6:13; Rɔmfuɛ Mun 12:12) Asa ekun, maan e nanti Ɲanmiɛn i afɔtuɛ’m be su. I liɛ’n, e nin i é kwlá kókó yalɛ wafa ng’ɔ ti su’n. (1 Piɛr 3:7) Sɛ e ɲinfu e yo sa tɛ’n, i bo’n kwla gua tɛ kpa man e. Afin be nga be yo ɲin kekle’n, sɛ é kwlá sé’n, Zoova fa ɲanmiɛn ble’n kɛtɛ i ɲin, kɛ ɔ ko yo naan be srɛlɛ’n w’a kwlá tomɛn i lɔ’n ti. (Ngwlɛ Yilɛ 3:42-44) I sɔ’n ti’n, maan e yo wun ase kanfuɛ. Yɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ nán maan e yo sa tɛ wie naan i sɔ’n ti’n, e nin i y’a kwlá kokoman yalɛ kun.—2 Korɛntfuɛ Mun 13:7.

Maan e kle kɛ e klo Ɲanmiɛn i Wa’n

7, 8. ?Wafa sɛ yɛ Zezi i ndɛ’n i su falɛ’n kwla uka sran kun naan w’a kpalo sa tɛ yolɛ’n niɔn?

⁷ Sɛ e nanti Zezi Klist i ndɛ’n su naan e kle kɛ e klo i’n, é ɲán wunmiɛn é kpálo sa tɛ yolɛ’n. Zezi bɔbɔ seli kɛ: ‘Sɛ an fa min ndɛ’n su’n, amún sí kɛ n klo amun tititi. Kɛ n fa n Si ndɛ’n su sɔ ɔ, ɔ maan n si kɛ ɔ klo min tititi.’ (Zan 15:10) ?Wafa sɛ yɛ e kwla nanti Zezi i ndɛ’n su naan Ɲanmiɛn w’a klo e titi ɔ?

⁸ Sɛ e nanti Zezi i ndɛ’n su kpa’n, é ɲán nzuɛn kpa titi. Ɲanmiɛn seli Izraɛlifuɛ mun kɛ: ‘Nán kunndɛ bla ɔ yi bo, annzɛ bian ɔ wun bo.’ (Ezipt Lɔ Tulɛ 20:14) Sanngɛ Zezi yili angunndan ng’ɔ o mmla sɔ’n i sin’n i nglo. Ɔ seli kɛ: ‘Sran kwlaa ng’ɔ wun bla kun m’ɔ bu i kunndɛlɛ angunndan i awlɛn nun’n, nn w’a kunndɛ bla sɔ’n.’ (Matie 5:27, 28) Akoto Piɛli waan be blɛ su’n, kɛ Klistfuɛ wie’m be ‘wun bla mun’n, be kunndɛlɛ angunndan yɛ be bu ɔ,’ kpɔkun be ‘laka be mɔ be leman awlɛn kpa’n.’ (2 Piɛr 2:14) Sanngɛ e liɛ’n, sɛ e klo Ɲanmiɛn nin Klist naan e ɲin yi be’n, naan e nin be e afiɛn’n yo kpa titi’n, e su yoman kɛ sran sɔ mun sa. É kpálo bla annzɛ bian kunndɛlɛ sukusuku’n.

Maan Zoova wawɛ’n sie e

9. ?Sɛ sran kun fa sa tɛ yolɛ’n cici i ti’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn kwla yo ɔ?

⁹ Maan e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man e, kpɔkun e lo e wun naan ɔ sie e. (Lik 11:13; Galasifuɛ Mun 5:19-25) Kɛ Davidi nin Bat-Seba be lali’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ: ‘Nán fuan min maan n jaso ɔ ɲrun lɛ, nán yi ɔ wawɛ’n m’ɔ o min nun’n.’ (Jue Mun 51:13) Sanngɛ sɛ e fa sa tɛ yolɛ’n cici e ti’n, Ɲanmiɛn kwla yi i wawɛ’n e su. I sɔ yɛ ɔ yoli Famiɛn Saili ɔ. Afin sa tɛ ng’ɔ yoli’n w’a yomɛn i nsisɔ naan w’a yaci i yolɛ. Yɛle kɛ, ɔ yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn’n kɔlikɔli’n. Kpɔkun kɛ Zoova seli i kɛ ɔ ko nunnun Amalɛkifuɛ mun nin be sa nun ninnge kwlakwla’n, w’a kunman Amalɛki famiɛn’n. Nannin kpakpa nin bua kpakpa mun’n, w’a nunnunman be. Sa sɔ mɔ Saili yoli be’n, be ti tɛ. Ɔ maan Zoova kusu yili i wawɛ’n i su.—1 Samiɛl 13:1-14; 15:1-35; 16:14-23.

10. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e bu sa tɛ yolɛ’n i angunndan mlɔnmlɔn ɔn?

¹⁰ Nán e bu sa tɛ yolɛ’n i angunndan mlɔnmlɔn. Akoto Pɔlu seli kɛ: ‘Sɛ e si nanwlɛ’n naan e ɲinfu e yo sa tɛ ekun’n, i sɔ sa liɛ’n ɔ lemɛn i ti nnɛn kun.’ (Ebre Mun 10:26-31) Sɛ e yo sɔ’n, nn e liɛ’n w’a wie mlɔnmlɔn!

Maan e kle kɛ e klo e wiengu kpa

11, 12. ?Wafa sɛ yɛ be ɲin m’ɔ yi Ɲanmiɛn’n, ɔ nin Ɲanmiɛn nin sran klolɛ’n ti’n, sran kun kwla kpalo tekle bolɛ’n niɔn?

¹¹ Sɛ e klo e wiengu’n, e su kunndɛman kɛ é bó tekle. (Matie 22:39) Asa ekun’n, e ti mɔ e fa bu angunndan’n é síe i kpa naan e nin sran wie yi annzɛ i wun’n y’a traman ndalie naan w’a wu e ti. Annzɛ kusu naan y’a kunndɛ bla e yi bo annzɛ bian e wun bo. (Nyanndra Mun 4:23; Zeremi 4:14; 17:9, 10) Zɔbu m’ɔ ti sran kpa’n, ɔ tali nda kɛ ɔ kpɛman bla m’ɔ timɛn i yi’n i kannglɛ. Maan e niɛn i ajalɛ’n su.—Zɔb 31:1.

¹² Aja’n ti Ɲanmiɛn i like klonglo. Sɛ e bu i like dan’n, é kpálo sa tɛ yolɛ’n. Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ yasua nin bla’n be dun mmua ja be wun naan i sin’n, be wu ba. (Bo Bolɛ 1:26-28) Ɲanmiɛn mannin yasua lika’n nin bla lika’n kɛ be fa wu ba. Sanngɛ, maan ɔ kpɛn e klun titi kɛ nguan m’ɔ o ba’n nun’n, ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ klonglo. Bla nin bian kunndɛfuɛ sukusuku nin be nga be kunndɛ bla be yi bo annzɛ bian be wun bo’n, be sroman Ɲanmiɛn. Be bu bla nna’n i finfin like. Aja’n m’ɔ ti Ɲanmiɛn i like klonglo’n, be bumɛn i like fi. Kpɔkun be yo sa tɛ’n gua be bɔbɔ be kplo’n nun. (1 Korɛntfuɛ Mun 6:18) Sanngɛ sran m’ɔ sro Ɲanmiɛn’n, m’ɔ klo Ɲanmiɛn nin i wiengu’n, ɔ niɛn i wun su naan w’a yoman sa tɛ naan b’a kɛn i bo asɔnun’n nun.

13. ?Wafa sɛ yɛ sran ng’ɔ bo tekle’n ‘ɔ mlin i wun ninnge kpakpa mun’ ɔn?

¹³ Maan e wla sa tɛ yolɛ angunndan bulɛ’n i ase naan y’a boman e awlɛn su sran’m be wla. Nyanndra Mun 29:3 waan: ‘Sran nga mɔ tekle mmla’m be wun yɛ ɔ kɔ’n, ɔ mlin i wun ninnge kpakpa mun.’ Sran ng’ɔ kunndɛ bla i yi bo annzɛ bian i wun bo m’ɔ kaciman’n, i sɔfuɛ’n nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n saci. Kpɔkun, ɔ bo i bɔbɔ i awlo’n. Afin i yi’n annzɛ i wun’n m’ɔ buli i lufle’n, ɔ kwla yrɛ i. (Matie 19:9) Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, sran nga be buli i lufle’n, ɔ nin ba mun nin sran wie mun ekun be wla bo be wun dan. Nanwlɛ, tekle bolɛ’n i sin’n yo wi kpa. ?I sɔ’n ti’n, nán e ɲin yɛ ɔ fata kɛ e mian naan y’a yomɛn i sɔ sa liɛ’n niɔn?

14. ?Kɛ e nian like nga be fa yo sa tɛ yofuɛ’n mɔ Nyanndra Mun 6:30-35 kɛn i ndɛ’n sa’n, afɔtuɛ mennin yɛ i sɔ’n man e ɔ?

¹⁴ ?Sran ng’ɔ kunndɛ bla i yi bo annzɛ bian i wun bo’n, ngue bɔbɔ cɛ yɛ ɔ kwla fa kpɛtɛ i wiengu’n niɔn? Ɔ lemɛn i sɔ like. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e kpalo i sɔ sa tɛ liɛ’n mlɔnmlɔn. Nyanndra Mun 6:30-35 kle weiin kɛ sɛ awe kun sran naan ɔ ko wua’n, wie liɛ’n, be yaci be cɛ i. Sanngɛ sran ng’ɔ kunndɛ i wiengu yi’n annzɛ i wiengu wun’n naan be trɛ i’n, be yo i finfin kpa, afin i klun ti tɛ. I bɔbɔ maan “awieliɛ wie i.” Laa mɔ be te di Moizi Mmla’n su’n, be kun i sɔ sran liɛ’n. (Saun Yolɛ 20:10) Sran nga i bɔbɔ i wun angunndan bulɛ ti’n, ɔ kunndɛ bla i yi bo annzɛ bian i wun bo’n, ɔ kpɔtɔ i wiengu’n i awlɛn. Sɛ ɔ kaciman’n, Ɲanmiɛn klomɛn i kun. Kpɔkun, be kɛn i bo asɔnun’n m’ɔ nin fiɛn fataman’n i nun.

Maan e angunndan’n yo kpa titi

15. ?Kɛ sran kun i angunndan’n ko yo ‘kɛ blalɛ nglɛ m’ɔ yra sran ɔn ɔ yo kokloko’n sa’n,’ i bo’n gua sɛ?

¹⁵ Sɛ e kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn klo e titi’n, nán maan e fa sa tɛ yolɛ’n saci e angunndan’n naan ɔ kete. Mɛn nunfuɛ mɔ be siman Ɲanmiɛn’n, ɔ fataman kɛ e nanti kɛ be sa. Ninnge kɛ janvuɛ tralɛ’n nin fluwa’m be nun kannganlɛ nin be ɲin su yiyilɛ sa’n be nun’n, maan e nian e wun su. Pɔlu seli kɛ: ‘Cɛn wie lele kɛ mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n, sran wie’m be su lafiman Ɲanmiɛn su kun, bé fá like nga mmusu mɔ be laka sran’n be kle’n su. Be nga be kle like sɔ’n, be ti atofuɛ be klo dunman, be klun angunndan’n w’a yo kɛ blalɛ nglɛ m’ɔ yra sran ɔn ɔ yo kokloko’n sa.’ (1 Timote 4:1, 2) Kɛ sran kun i angunndan’n ko yo ‘kɛ blalɛ nglɛ m’ɔ yra sran ɔn ɔ yo kokloko’n sa’n,’ be yo i like fi ɔ ɔ yoman ye kun. I sɔ angunndan liɛ’n, ɔ kwlá seman e ndɛndɛ kɛ be nga be kacili be sin sili Ɲanmiɛn’n, ɔ nin ninnge nga be kwla saci e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n be ti tɛ naan e kpalo be.

16. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e angunndan’n yo kpa ɔ?

¹⁶ E angunndan m’ɔ ti kpa’n, yɛ maan é fíte nun ɔn. (1 Piɛr 3:21) Ninnge nga be yoman like fi ye mɔ e yo be’n ti’n, e klun titi e. Sanngɛ Zezi i mmoja’n m’ɔ guɛli i ase mɔ e lafi su’n ti’n, e klun titiman e kun. Ɔ maan ‘e kwla su Ɲanmiɛn m’ɔ lafiman’n.’ (Ebre Mun 9:13, 14) Sanngɛ sɛ e ɲinfu e yo sa tɛ’n, e angunndan’n su yoman kpa. Kpɔkun, e su kwlá suman Ɲanmiɛn kun. (Tit 1:15) Sanngɛ Zoova fanngan nun’n, e angunndan’n kwla yo kpa.

Ninnge wie ekun mɔ é yó naan y’a kpalo sa tɛ yolɛ’n

17. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e ‘kpɔci Zoova’ ɔ?

¹⁷ Kalɛbu m’ɔ ti laa Izraɛlifuɛ’n, w’a ‘kpɔciman Zoova.’ Maan e niɛn i ajalɛ’n su. (Mmla’n 1:34-36) Ninnge nga Zoova kunndɛ kɛ e yo’n, yɛ e yo ɔ. Nán e nin ‘mmusu mun e wla asa’ le. (1 Korɛntfuɛ Mun 10:21) Nán e se kɛ é káci e sin sí Ɲanmiɛn. Zoova i sulɛ’n nun ninnge nga be ti kɛ aliɛ sa mɔ Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ man e’n, maan e di be aklunjuɛ su. I liɛ’n, sran wie mun annzɛ mmusu’m be su lakaman e. (Efɛzfuɛ Mun 6:12; Zid 3, 4) Ɲanmiɛn ninnge kɛ Biblu’n nun like suanlɛ’n nin asɔnun aɲia’m be bo kɔlɛ’n, ɔ nin jasin fɛ’n bolɛ’n sa’n, maan e fa be cici e ti. Sɛ y’a kpɔciman Zoova naan e di e Min’n i junman’n kpa kɔ i ɲrun titi’n, ɔ lemɛn i yowlɛ, saan e klun jɔ́.—1 Korɛntfuɛ Mun 15:58.

18. ?Sɛ e sro Zoova’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n ɲán ta e su ɔ?

¹⁸ Maan e mian e ɲin ‘su Ɲanmiɛn i wafa ng’ɔ jɔ i klun srolɛ mɔ e sro i’n nin sran mɔ e bu i’n ti.’ (Ebre Mun 12:28) Sɛ e sro Zoova’n, é ɲán wunmiɛn é kpálo sa tɛ’n i wafa’n kwlaa. Asa ekun’n, afɔtuɛ nga Piɛli mɛnnin i wiengu Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, é nánti su wie. I waan: ‘An flɛ Ɲanmiɛn m’ɔ nianman sran ɲrun yɛ ɔ di jɔlɛ’n, sanngɛ ndɛ sin yɛ ɔ jran di jɔlɛ’n, amun Si. I sɔ’n ti, kɛ an te o asiɛ’n su wa’n, an yo sa ng’ɔ kle kɛ amun ɲin yi i’n.’—1 Piɛr 1:17.

19. ?Ɲanmiɛn Ndɛ’n nga e suan’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e nanti su titi ɔ?

¹⁹ Ɲanmiɛn Ndɛ’n nga e suan’n, maan e nanti su titi. I liɛ’n, é yó sran ‘nga ɔ kunndɛ sa ng’ɔ ti kpa’n nin tɛ’n be ngbaciɛ lele ɔ si i kpa’n.’ Kpɔkun e su tɔman sa tɛ dan nun. (Ebre Mun 5:14) Kɛ mɔ blɛ nga e o nun yɛ’n ti tɛ’n ti’n, maan e nian e ijɔlɛ’n nin e nantilɛ’n su kpa. Maan e nanti kɛ ngwlɛlɛfuɛ mɔ kɛ ɔ ‘ɲɛn i ti’n, ɔ tranman lɛ ngbɛn’n’ sa. Maan e mian ‘e ɲin kɛ é sí like nga e Min’n klo kɛ e yo’n,’ naan e yo i titi.—Efɛzfuɛ Mun 5:15-17; 2 Piɛr 3:17.

20. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e ɲin blo sran like su ɔ?

²⁰ Nán maan e ɲin blo sran like su kaan sa. Moizi Mmla blu’n be nun kun se kɛ: ‘Nán maan ɔ ɲin blo ɔ wiengu like su, i sua o, i yi o, i sa nun junman difuɛ bla o, i sa nun junman difuɛ yasua o, i nannin o, i aflunmun o, nán maan ɔ ɲin blo i wie fi su.’ (Ezipt Lɔ Tulɛ 20:17) I sɔ mmla’n sasa sran’n i awlo’n, ɔ nin i yi’n, ɔ nin i junman difuɛ nin i nnɛn mun. É kpɛ́ i kpo sé kɛ ɔ sasa sran’n i bo ninnge’n kwlaa kpan. Sanngɛ like cinnjin kpa nga ti yɛ ɔ fataman kɛ e ɲin blo sran like su’n, yɛle kɛ Zezi waan aɲinblɔɛ’n saci sran.—Mark 7:20-23.

21, 22. ?Ajalɛ mennin yɛ Klistfuɛ kun kwla fɛ i ndɛndɛ naan w’a yoman sa tɛ ɔ?

²¹ Zaki m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n seli kɛ: ‘Sanngɛ sran kun i lakalɛ’n fin i bɔbɔ i konvi’n, yɛ maan be lɛkɛ i be ɲɛn i ɔ. Sɛ konvi’n ti sran’n, nn é sé kɛ, ɔ wunnzɛ, yɛ ɔ wu sa tɛ’n. Kɛ sa tɛ sɔ’n i ɲin ko ti kpa’n, i like m’ɔ su i su’n yɛle wie’n.’ (Zak 1:14, 15) Kɛ ɔ ko yo naan e konvi’n w’a suman e bo sa tɛ’n nun’n ti’n, maan e dun mmua e fa ajalɛ e bu i ɲrun. I wie yɛle kɛ, sɛ Klistfuɛ kun ti nzan nɔnfuɛ laa’n, ɔ kwla se kɛ ɔ faman nzan siemɛn i awlo lɔ naan i konvi w’a sɔ i nɔnlɛ’n. Klistfuɛ uflɛ kusu liɛ’n, kɛ ɔ ko yo naan i junman’n su lɔ bla annzɛ yasua wie w’a lɛkɛmɛn i naan w’a ɲɛn i’n ti’n, ɔ kwla se kɛ be mɛn i junman biolo uflɛ nun, annzɛ kusu be kaci i junman’n.—Nyanndra Mun 6:23-28.

²² Sɛ sa tɛ’n ti sran’n, nn é sé kɛ nán e klɔklɔ i. I klɔklɔlɛ’n i wie yɛle ndalie tralɛ nin tekle bolɛ’n i angunndan bulɛ’n. Ayeliɛ sɔ’m be agualiɛ’n yɛle bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n, annzɛ kusu be yi bo bla kunndɛlɛ annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n. Ato kanngan bualɛ’n ti’n, blɛblɛblɛ sran kun kwla yo gblɛfuɛ. Awiefuɛ’n kusu bo i bo ninnge kanngan’m be falɛ’n su lele ɔ wua like dan. I sɔ kunngba’n, sran ng’ɔ fa be nga be kacili be sin si Ɲanmiɛn’n be ninnge klelɛ’n di aɔwi kaan sa’n, ɔ kwla fa be atin’n su mlɔnmlɔn.—Nyanndra Mun 11:9; Sa Nglo Yilɛ 21:8.

?Yɛ sɛ e yo sa tɛ’n nin?

23, 24. ?Fɔnvɔlɛ ndɛ mennin yɛ ɔ o 2 Be Nyoliɛ 6:29, 30 nin Nyanndra Mun 28:13 be nun ɔn?

²³ Fɔ’n wo sran kwlaa nun. (Akunndanfuɛ’n 7:20) Sɛ fɔ sɔ’n ti’n e yo sa tɛ dan kun’n, srɛlɛ nga i nun mɔ famiɛn Salomɔn yí Ɲanmiɛn i sua’n i nglo ɔ srɛli’n, ɔ kwla fɔnvɔ e kpa. Salomɔn srɛli Ɲanmiɛn kɛ: ‘Sɛ i kwlaa sɔ’n nun be kwlaa be wun sa nga be yoli’n, yɛ sɛ ɔ yo be ya’n naan be srɛ wɔ sakpa’n, yɛ sɛ be man be sa’m be su naan be tinngɛ be sua nga ndɛnman’n, kɛ a o ɔ tranwlɛ’n nun ɲanmiɛn su lɔ’n, tɛ be su, yaci be wun sa’n cɛ be. Yɛ sran kun i like ng’ɔ yoli’n, nian su yo ng’ɔ nin i fata’n, afin wɔ kunngba yɛ a si sran kun i awlɛn’n nun lɔ sa’n niɔn.’—2 Be Nyoliɛ 6:29, 30.

²⁴ Nanwlɛ, Ɲanmiɛn si sran’n i awlɛn’n nun lɔ, kpɔkun ɔ yaci i sa tɛ’n cɛ i. Nyanndra Mun 28:13 waan: ‘Sran ng’ɔ fia sa tɛtɛ ng’ɔ yo be’n be su’n, ɔ yoman kpa. Sanngɛ sran ng’ɔ kɛn i sɔ sa liɛ mun’n, m’ɔ yaci be yolɛ’n, Ɲanmiɛn’n yaci i wun sa’n cɛ i.’ Nanwlɛ, sran ng’ɔ di i sa tɛ’n i nanwlɛ m’ɔ yaci i yolɛ’n, Ɲanmiɛn kwla si i aunnvuɛ. ?Sanngɛ sɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun e timan juejue’n, like uflɛ mennin yɛ é yó naan Ɲanmiɛn w’a klo e titi ɔ?

?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?

• ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo naan Ɲanmiɛn w’a klo e ɔ?

• ?Wafa sɛ yɛ klolɛ mɔ e klo Ɲanmiɛn nin Klist ɔ uka e maan e kpalo sa tɛ’n niɔn?

• ?Ngue ti yɛ sɛ e klo e wiengu kpa sakpa’n, e su boman tekle ɔ?

• ?Ninnge mennin wie mun yɛ é yó be naan y’a kpalo sa tɛ’n niɔn?

[Foto, bue 8]

Zidi kle e sa nga e yo ɔ e si kɛ Ɲanmiɛn kló e’n.

[Foto, bue 9]

Kɛ aja’n saci’n, sran nga be buli i lufle’n, ɔ nin ba’m be wla’n kwla bo be wun dan.

[Foto, bue 10]

?Kɛ Kalɛbu sa’n, e mian e ɲin kɛ e su ‘kpɔciman Zoova?’

[Foto, bue 11]

Maan e srɛ Ɲanmiɛn titi naan ɔ uka e naan lakafuɛ’n w’a lakaman e.