Maan e yaci sa e cɛ kɛ Zoova liɛ’n sa

1-2. (1) ?Kɛ sran kun yo e sa’n, blɛ benin nun yɛ i yaci cɛlɛ’n kwla yo kekle-ɔ? (2) ?Wafa sɛ yɛ Denizi kleli kɛ ɔ yacili sa nga be yoli i’n cɛli-ɔ?

?KƐ Ɔ ko yo naan w’a yaci sa nga ɔ wiengu’m be yo wɔ’n w’a cɛ be’n ɔ ti kekle man wɔ? I sɔ yolɛ’n ti kekle man e nun sunman. I li kɛ sran wie kan ndɛ annzɛ ɔ yo like wie m’ɔ yo e ya kpa’n, yɛ i yaci cɛlɛ’n kwla yo kekle dan-ɔn. Sanngɛ ninnge wie’m be o lɛ’n, e kwla yo be naan e ya’n w’a jɔ, naan y’a yaci e wiengu’m be sa tɛ’n y’a cɛ be. I wie yɛle aniaan bla kun mɔ be flɛ i Denizia i liɛ’n. Wafa ng’ɔ yacili sa nga sran kun yoli i’n cɛli’n ɔ ti abonuan. Afuɛ 2017 nun’n, aniaan bla Denizi nin i awlobofuɛ’m be ɔli Zoova i anuannzɛ’n i bo bia mɔ be tikeli i uflɛuflɛ’n, i nun lɔ niannianlɛ. Kɛ bé sá be sin awlo’n, bian kun fɛli i loto’n sili be. Denizi i ɲrun bluli. Kɛ ɔ tinngeli’n, be seli i kɛ like yaya yoli i mma mun, naan i wun m’ɔ suan Blayanin’n ɔ wuli. Denizi waan kɛ ɔ buli sa sɔ’n i akunndan’n, i wla’n boli i wun dan. I sin’n ɔ tili i kɛ nán kɛ bian’n nɔnnin nzan, annzɛ ɔ nɔnnin drɔgi, annzɛ kusu ɔ su niɛn i pɔɔtablu nun, annzɛ ɔ su yo like uflɛ ti yɛ ɔ sili be-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Denizi srɛli Zoova kɛ ɔ yo naan i wla gua ase.

² Kɛ mɔ sran kun wuli asidan’n nun’n ti’n, be fali bian’n be ɔli jɔlɛ difuɛ’m be ja su. I lɛ nun’n be kwla wlɛ i bisua bɔbɔ. Sanngɛ jɔlɛ difuɛ kun seli Denizi kɛ sɛ bé yáci bian’n i nun annzɛ bé wlɛ́ i bisua’n, ɔ fin ndɛ ng’ɔ́ wá kán’n. Denizi seli kɛ: “Kɛ n wun kɛ ń má kó kán sa sɔ’n i ndɛ ekun’n, i ya dan m’ɔ yo min’n, ɔ ti kɛ kannin wie o min wun naan sran kun w’a tike su naan w’a fa njin w’a gua nun sa.” Kɛ lemɔcuɛ nɲɔn kun sinnin’n, Denizi ɔli jɔlɛ diwlɛ lɔ naan ɔ́ kó yíyí sa ng’ɔ juli’n nun klé jɔlɛ difuɛ mun. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn bian ng’ɔ fɛli i loto sili be’n ɔ o lɛ wie. ?Ngue ndɛ yɛ Denizi kannin-ɔn? Denizi seli jɔlɛ difuɛ’n kɛ ɔ si bian’n i aunnvɔɛ.b Kɛ Denizi wieli i ndɛ’n i kan’n, jɔlɛ difuɛ’n i ɲinmuɛn nzue klokloli i ti nun. Ɔ seli kɛ: “Kɛ n sɔ sran’m be jɔlɛ dilɛ lele nin andɛ’n, w’a di afuɛ 25. N nin-a timan ndɛ kɛ nga sa le, lika nga nun wa. N nin-a wunmɛn i le kɛ sran nga be yoli i sa’n yɛ ɔ su kpata-ɔ. Sran klolɛ nin sa yaci cɛlɛ ndɛ kɛ nga sa’n, n nin-a timɛn i le.”

3. ?Ngue yɛ ɔ ukali Denizi naan w’a yaci sa nga be yoli i’n w’a cɛ-ɔ?

³ ?Ngue yɛ ɔ ukali Denizi naan w’a yaci sa nga be yoli i’n w’a cɛ-ɔ? Like ng’ɔ ukɛli i’n yɛle kɛ ɔ buli wafa nga Zoova yaci sa cɛ’n i akunndan. (Mis. 7:18) Kɛ e wun kɛ Zoova yaci e sa tɛ mun cɛ e’n, mɔ e si su ye’n, i sɔ’n uka e naan y’a yaci e wiengu’m be sa tɛ mun y’a cɛ be wie.

4. ?Ngue yɛ Zoova kunndɛ kɛ e yo-ɔ? (Efɛzifuɛ Mun 4:32)

⁴ Zoova kunndɛ kɛ e yaci e wiengu’m be sa tɛ mun e cɛ be klun ufue su, kɛ nga i bɔbɔ fa yo’n sa. (An kanngan Efɛzifuɛ Mun 4:32 nun.) Ɔ kunndɛ kɛ e yo sran mɔ kɛ be yo i sa’n ɔ sisimɛn i bo naan w’a yaci w’a cɛ-ɔ. (Jue. 86:5; Lik. 17:4) Like suanlɛ nga nun’n, é wá fá e ɲin é síe like nsan mɔ be kwla uka e naan y’a kwla yo sɔ’n, be su.

NÁN Ɔ ƝIN KPA WAFA NGA Ɔ WUN YO WƆ’N SU

5. ?Kɛ nga Ɲanndra Mun 12:18 fa kan’n sa’n, kɛ sran kun yo e sa’n wafa sɛ yɛ e wun kwla yo e-ɔ?

⁵ Ndɛ nga sran kun kan annzɛ like nga sran kun yo’n, ɔ kwla yo e ya kpa liɛ su. I li sɛ sran sɔ’n ti e osufuɛ annzɛ e janvuɛ’n yɛ ɔ kwla yo e ya dan’n niɔn. (Jue. 55:​12-14) Wie liɛ’n, i ya dan m’ɔ yo e’n ti’n, ɔ kwla yo kɛ laliɛ yɛ b’a fa wɔ e sa. (An kanngan Ɲanndra Mun 12:18 nun.) Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, e kwla se kɛ e ɲin kpá wafa nga e wun yo e’n su. Sɛ e yo sɔ kusu’n, ɔ ti kɛ b’a wɔ e laliɛ kpɛkun y’a yaci laliɛ’n e kplo’n nun sa. Ɔ maan sɛ be yo e sa naan e ɲin kpa wafa nga e wun yo e’n su’n, i sɔ’n kwlá yoman naan e wla w’a gua ase.

6. ?Kɛ sran kun yo e sa’n, wie liɛ’n ngue yɛ e yo-ɔ?

⁶ Wie liɛ’n kɛ be yo e sa’n, e kwla ka lɛ e fa ya. Biblu’n bɔbɔ di i nanwlɛ kɛ wie liɛ’n e kwla fa ya. Sanngɛ ɔ se e kɛ nán e jran wafa nga e wun yo e’n su naan y’a fa ajalɛ. (Jue. 4:4; Efɛ. 4:26) ?Ngue ti-ɔ? Afin kɛ e jran wafa nga e wun yo e’n su naan y’a fa ajalɛ’n, ɔ ju wie-ɔ e yo like e bumɛn i sin. Kɛ sran kun fa ya yo like kusu’n kpɛ sunman’n i bo’n guaman kpa. (Zak. 1:20) Kɛ be yo e like’n, e kwla fa ya sɔ. Sanngɛ sɛ é fá sa sɔ’n é síe e klun annzɛ e su yoman sɔ’n, ɔ fin e bɔbɔ.

7. ?Kɛ sran wie yo e sa’n, wafa sɛ yɛ e wun kwla yo e ekun-ɔn?

⁷ Sɛ sran kun yoli e sa wie’n, ɔ kwla yo e ya kpa. I wie yɛ aniaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Anin’n i liɛ’n. Ɔ seli kɛ: “I nun nga n ti bakan’n, min baba yacili min manmin kpɛkun ɔ ko jali bla ng’ɔ nian min su’n. Nanwlɛ, ɔ yoli min kɛ b’a yi min blo sa. Kɛ be wuli be mma liɛ mun’n, ɔ yoli min kɛ ba sɔ’m b’a sin min osu sa. Kɛ ń ɲín’n n seli min wun kɛ sran fi kloman min.” Be flɛ aniaan bla kun kɛ Zɔɔzɛti. Kɛ i wun kunndɛli bla i bo’n, wafa nga i wun yoli i’n ɔ kɛnnin i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “E kaan nun’n, e ti janvuɛ. Asa’n e dili atin bolɛ junman’n likawlɛ. Ɔ maan sa ng’ɔ yoli’n kpɔtɔli min awlɛn.” Be flɛ aniaan bla kun ekun kɛ Naomin. Ɔ seli kɛ: “M’an bumɛn i le kɛ min wun yó sa wie m’ɔ́ yó min ya-ɔ. Ɔ maan kɛ ɔ wa dili min nanwlɛ kɛ ɔ fia nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, min sa sin bubuli min. Ɔ yoli min kɛ w’a kpɛ min bo waka sa.”

8. (1) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yaci sa nga e wiengu’m be yo e’n, e cɛ be-ɔ? (2) ?Kɛ e yaci sa e cɛ’n, i su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ? (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “?Yɛ sɛ sran kun yoli e tɛtɛ naan e wla te bo e wun nin?” nun.)

⁸ E kwlá yoman naan e wiengu’m b’a yoman e tɛtɛ. Sanngɛ kɛ be ko yo e sa’n, like nga é yó’n ɔ o e bɔbɔ e sa nun. Blɛ sunman’n, ɔ flunman kɛ e yaci sa nga be yo e’n e cɛ. ?Ngue ti-ɔ? Afin e klo Zoova yɛ i kusu kunndɛ kɛ e yaci sa e cɛ. Sɛ e fa sa nga be yo e’n e sie e klun’n, ɔ cɛman naan y’a yo sa wie m’ɔ timan su, annzɛ y’a yo e bɔbɔ e wun tɛ. (Ɲan. 14:​17, 29, 30) Maan e kan aniaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Klisitinin’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ n fa ya annzɛ sran wie yo min sa’n, n sriman kun, n diman aliɛ kpa kun, n lafiman kpa. Yɛ kɛ ɔ ko yo naan m’an tra min awlɛn ninnge wie’m be nun’n ɔ ti kekle. I sɔ’n yo maan e nin min wun nin min wiengu mun e afiɛn sɛman kpa kun.”

9. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e fa sa nga be yo e’n, e sie e klun-ɔn?

⁹ Kannzɛ bɔbɔ sran ng’ɔ yoli e sa’n w’a baman e kpatalɛ’n, sanngɛ e kwla yo ninnge wie mun naan like ng’ɔ yoli e’n w’a yoman e ya dan. I wie yɛle Zɔɔzɛti mɔ e dun mmua e kɛnnin i ndɛ’n i liɛ’n. Ɔ seli kɛ: “E nin min wun e titili nun. Kɛ ɔ ko yo naan m’an yaci sa nga min wun yoli min’n m’an cɛ i’n, ɔ fali blɛ. Sanngɛ kɛ n yaci n cɛli i’n, min wla guali ase dan.” Kɛ e faman sa nga be yo e’n e sieman e klun’n, e nin e wiengu mun e tran klanman. Asa’n e bɔbɔ e ɲan su ye, yɛ e faman e ɲin e siemɛn i sa sɔ’n su kun. Kpɛkun e kwla di aklunjɔɛ ekun. (Ɲan. 11:17) ?Yɛ sɛ ɔ nin i sɔ’n ngba’n sa nga be yoli e’n i yaci cɛlɛ te yo kekle dan’n nin? ?Ngue yɛ é yó-ɔ?

LIKE NGA A KWLA YO NAAN Ɔ WLA W’A GUA ASE’N

10. ?Kɛ be yo e sa’n, ngue ti yɛ ɔ kwla fa blɛ kan naan y’a gua e ya’n i ase-ɔ? (An nian desɛn mun wie.)

¹⁰ ?Sɛ sran wie yo wɔ sa’n, á yó sɛ naan w’a gua ɔ ya’n i ase? Kɛ be yo sran kun mɔ like yaya yoli i’n i ayre’n, ɔ fa blɛ kan naan w’a yo juejue. ?Nɛn i-ɔ? I wafa kunngba’n, kɛ ɔ ko yo naan w’a yaci sa nga sran kun yoli wɔ’n w’a cɛ i mlɔnmlɔn’n, ɔ kwla fa blɛ kan.—Aku. 3:3; 1 Piɛ. 1:22.

11. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n kwla uka e naan y’a yaci sa y’a cɛ-ɔ?

¹¹ Srɛ Zoova. Se i kɛ ɔ uka wɔ naan a kwla yaci sa cɛ.c Anin mɔ e dun mmua kɛnnin i ndɛ’n, ɔ kannin wafa nga Ɲanmiɛn srɛlɛ’n ukɛli i’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “N srɛli Zoova kɛ ɔ yaci like nga e nin min awlofuɛ mun e tinuntinun e yoli’n ɔ cɛ e. N klɛli min baba ɔ nin bla ng’ɔ ko jɛli i’n be fluwa. Kpɛkun n seli be kɛ n yacili sa nga be yoli’n n cɛli be.” Anin seli kɛ i sɔ yolɛ’n w’a yoman pɔpɔ w’a mɛnmɛn i. Ɔ kan guali su kɛ: “N miannin min ɲin naan ń yáci sa ń cɛ́ kɛ Zoova liɛ’n sa. N seli min wun kɛ sɛ n yo sɔ’n min si nin i yi’n be kwla kunndɛ kɛ bé sí Zoova.”

12. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e lafi su kɛ Zoova i liɛ ng’ɔ se e kɛ e yo’n yɛ ɔ ti kpa-ɔ? (Ɲanndra Mun 3:​5, 6)

¹² Lafi Zoova su. Nán jran wafa ng’ɔ wun yo wɔ’n su naan w’a fa ajalɛ. (An kanngan Ɲanndra Mun 3:5, 6 nun.) Zoova si like ng’ɔ ti kpa man e’n. (Eza. 55:8, 9) Yɛ ɔ su seman e le kɛ e yo like kun mɔ i bo’n su guaman kpa manman e-ɔ. Ɔ maan kɛ ɔ se e kɛ e yaci sa nga be yo e’n e cɛ’n, e kwla lafi su kɛ sɛ e yo sɔ’n, e bɔbɔ é ɲán su ye. (Jue. 40:4; Eza. 48:​17, 18) Yɛ sɛ e waan é jrán wafa nga e wun yo e’n su’n, e su kwlá yaciman sa nga be yo e’n e cɛman le. (Ɲan. 14:12; Zer. 17:9) Naomin mɔ e kɛnnin i ndɛ’n ɔ seli kɛ: “Kɛ min wun seli min kɛ ɔ nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, i klikli nun’n, n seli min wun kɛ ɔ fataman kɛ n yaci n cɛ i. N buli i kɛ sɛ n yaci n cɛ i’n, ɔ́ níɛn i ekun annzɛ i wla fí su kɛ sa ng’ɔ yoli min’n ɔ yoli min ya. Asa’n n seli min wun kɛ wafa nga min wun yo min’n, Zoova wun i wlɛ. Sanngɛ n ma buli i sin kpa. Yɛ n wunnin i wlɛ kɛ kannzɛ bɔbɔ Zoova wun wafa nga min wun yo min’n i wlɛ’n, i sɔ’n kleman kɛ akunndan nga n bu’n ɔ ti i liɛ’n su. Ɔ si wafa nga min wun yo min’n. Yɛ ɔ si kɛ, kɛ be yo sran kun i sa’n ɔ fa blɛ kan naan w’a yaci w’a cɛ. Sanngɛ ɔ kunndɛ kɛ n yaci sa n cɛ.”d

MAAN E BU AKUNNDAN KPA

13. ?Kɛ nga Rɔmunfuɛ Mun 12:​18-21 fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ?

¹³ Kɛ be se kɛ sran kun yaci sa nga be yo i’n ɔ cɛ’n, nán kɛ ɔ kanman sa sɔ’n i ndɛ kun sa ngbɛn-ɔn. Sɛ sran ng’ɔ yoli e sa’n ti Klisifuɛ’n ɔ fata kɛ e nin i e siesie e afiɛn. (Mat. 5:​23, 24) I lɛ nun’n, ɔ fata kɛ e gua e ya’n i ase, yɛ e kle kɛ e si aunnvɔɛ naan e yaci sa e cɛ. (An kanngan Rɔmunfuɛ Mun 12:​18-21 nun; 1 Piɛ. 3:9) ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a yo sɔ-ɔ?

14. (1) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin e yo-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

¹⁴ Maan e mian e ɲin e bu sran ng’ɔ yoli e sa’n i kɛ nga Zoova fa bu i’n sa wie. Zoova fɛ i ɲin sie i sran’m be nzuɛn kpa’n su. (2 Ɲol. 16:9; Jue. 130:3) Sɛ e fa e ɲin e sie i e wiengu’m be nzuɛn kpa’n su’n, be nzuɛn kpa’n yɛ é wún i-ɔ. Sanngɛ sɛ e fa e ɲin e sie i be nzuɛn tɛ’n su’n, be nzuɛn tɛ’n yɛ é wún i-ɔ. Sɛ e fa e ɲin e sie i e wiengu’m be nzuɛn kpa’n su’n, sa nga be yo e’n i yaci cɛlɛ’n yó pɔpɔ. Aniaan kun mɔ be flɛ i kɛ Zarɔdu’n ɔ seli kɛ: “Kɛ aniaan kun yo min sa mɔ n bumɛn i akunndan sa trilili’n, mɔ sanngɛ sa kpakpa ng’ɔ yoli be’n be su yɛ n fa min ɲin n sie’n, i yaci cɛlɛ’n ti pɔpɔ.”

15. ?Ngue ti yɛ wie liɛ’n sɛ e se sran ng’ɔ yoli e sa’n i kɛ y’a yaci y’a cɛ i’n ɔ ti kpa-ɔ?

¹⁵ Like cinnjin kun ekun mɔ a kwla yo’n yɛle kɛ a kwla se sran’n kɛ w’a yaci w’a cɛ i. Naomin mɔ e kɛnnin i ndɛ’n ɔ seli kɛ: “Min wun usali min sɛ m’an yaci m’an cɛ i-o. Min waan ń sé i kɛ m’an yaci m’an cɛ i, sanngɛ i kanlɛ’n yoli kekle mannin min. I lɛ nun’n, n wunnin i wlɛ kɛ sa ng’ɔ yoli min’n, n nin-a yaciman n nin-a cɛmɛn i naan ɔ te o min awlɛn’n nun. Sanngɛ kɛ i sin lali nun kan’n n kwla seli i kɛ m’an yaci m’an cɛ i. Kɛ n seli i sɔ’n, i ɲinmuɛn nzue klokloli i ti nun. Ɔ yoli i kɛ b’a yi trɔ nɔnninnɔnnin wie i kɔmin su sa. Min kusu min wla guali ase dan. I kwlaa sɔ’n boli min nuan. Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n n ma lafili i su kpa ekun, yɛ e nɲɔn’n e afiɛn wa sɛli kpa ekun.”

16. ?Ninnge nga e wiengu’m be yo e’n, i yaci cɛlɛ’n i su ndɛ benin yɛ e wunnin i-ɔ?

¹⁶ Zoova kunndɛ kɛ e yaci sa e cɛ. (Kol. 3:13) Kannzɛ bɔbɔ ɔ ti sɔ’n, sa nga e wiengu’m be yo e’n i yaci cɛlɛ’n kwla yo kekle. Nán maan e yo kɛ sa nga be yo e’n, ɔ yoman e ya sa. Yɛ e mian e ɲin e gua e ya’n i ase. I liɛ’n é kwlá bú akunndan ng’ɔ ti kpa’n.—An nian kuku nga be flɛ i kɛ “Like nsan mɔ be kwla uka e naan y’a yaci sa y’a cɛ’n” i nun.

SA YACI CƐLƐ’N I SU YE NGA E ƝƐN I’N

17. ?Kɛ e yaci sa e cɛ’n, i su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ?

¹⁷ Sa nga ti yɛ ɔ fata kɛ e yaci sa nga e wiengu’m be yo e’n e cɛ be’n be sɔnnin. Maan e kan be nun wie’m be ndɛ. I klikli’n yɛle kɛ, kɛ e yo sɔ’n, e nian e Si Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ si aunnvɔɛ’n i ajalɛ’n su. Kpɛkun i klun jɔ e wun. (Lik. 6:36) I nɲɔn su’n yɛle kɛ, kɛ e yo sɔ’n e kle Zoova kɛ e si ye. Afin ɔ yaci e sa tɛ mun cɛli e. (Mat. 6:12) I nsan su’n yɛle kɛ, kɛ e yo sɔ’n e wun sanndi e, yɛ e nin e janvuɛ mun e afiɛn mantan kpa titi.

18-19. ?Kɛ e yaci sa cɛ’n, wafa sɛ yɛ i bo’n kwla gua-ɔ?

¹⁸ Kɛ e yaci sa nga e wiengu’m be yo e’n e cɛ be’n, e kwla ɲɛn i su ye wie mɔ y’a sunnzunman-ɔn. I wie yɛle aniaan bla Denizi mɔ e kɛnnin i ndɛ’n i liɛ’n. Bian ng’ɔ fali loto sili be’n ɔ sunnzunnin kɛ sɛ be wie i jɔlɛ di’n ɔ́ kún i wun. Sanngɛ kɛ Denizi yacili sa ng’ɔ yoli’n cɛli i’n, i sɔ’n boli i nuan dan. Ɔ maan ɔ nin Zoova i Lalofuɛ’m be wa boli Biblu’n nun like suanlɛ bo.

¹⁹ Sa nga e wiengu’m be yo e’n i yaci cɛlɛ’n kwla yo kekle kpa. Sanngɛ sɛ e yo sɔ’n e kwla ɲan su ye dan. (Mat. 5:7) I sɔ’n ti’n, maan e mian e ɲin e nian e Si Zoova m’ɔ yaci sa cɛ’n i ajalɛ’n su.