LIKE SUANLƐ 30
JUE 97 Ɲanmiɛn Ndɛ’n man nguan
?E kwla ɲan Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge’m be su ye titi?
“Kannzɛ amun si ninnge sɔ’m be kpa naan amun a taka kpa ndɛ nanwlɛ’n nun’n, sanngɛ ń kán ndɛ sɔ mun titi ń fá kpɛ́n amun wla.”—2 PIƐ. 1:12.
NDƐ CINNJIN’N
Kannzɛ nán andɛ sa yɛ e si Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge mun’n, sanngɛ andɛ nin andɛ’n be kwla uka e.
1. ?Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge nga be kleli e’n, i su ye benin yɛ e ɲɛnnin i-ɔ?
ƝANMIƐN NDƐ’N i bo bolɛ ninnge nga be kleli e’n, be ukali e kpa. I wie yɛle kɛ, kɛ e wunnin kɛ Ɲanmiɛn i dunman’n yɛle Zoova’n, e fali ajalɛ kɛ é fá e wun mɛ́ntɛn i naan é káci i janvuɛ. (Eza. 42:8) Kɛ e wunnin be nga be wuli’n be su ndɛ nanwlɛ’n, y’a kokoman kun. Afin e wunnin i wlɛ kɛ e awlɛn su sran nga be wuli’n, be wunman ɲrɛnnɛn lika wie. (Aku. 9:10) Asa’n kɛ e wunnin kɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ wá yó maan asiɛ’n káci lika klanman’n, y’a kokoman e ɲrun lɔ sa’m be ti kun. Afin e lafili su kɛ nán afuɛ 70 annzɛ 80 cɛ yɛ e kwla di-ɔ, sanngɛ e kwla ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n.—Jue. 37:29; 90:10.
2. ?Wafa sɛ yɛ Piɛli kleli kɛ Klisifuɛ nga b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ’n nun bɔbɔ’n, be kwla ɲan Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge’m be su ye-ɔ? (2 Piɛli 1:12, 13)
2 Nán e wla fi su kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge nga be kleli e’n be ti cinnjin kpa. Klisifuɛ nga akoto Piɛli klɛli i fluwa nɲɔn su’n ko mannin be’n, b’a ‘taka kpa ndɛ nanwlɛ’n nun.’ (An kanngan 2 Piɛli 1:12, 13 nun.) Sanngɛ blɛ sɔ’n nun’n, sran wie mɔ be o asɔnun’n nun’n, be kunndɛ kɛ bé sáci aniaan’m be ti nun naan be yaci ndɛ nanwlɛ’n i su falɛ. (2 Piɛ. 2:1-3) Ɔ maan Piɛli kunndɛli kɛ ɔ́ wlá be fanngan naan be jran kekle naan b’a faman sran sɔ’m be ato ndɛ’m be su. I sɔ yolɛ’n nun’n, ɔ boli ninnge nga be kleli be laa’n, be nun wie’m be su fa kpɛnnin be wla. I sɔ’n úka be naan be nin Zoova b’a nanti klanman titi.
3. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ aniaan nga b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, be bu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge’m be su akunndan kpa titi-ɔ? An fa sa kun yiyi nun.
3 Kɛ é kɔ́ e ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge’m be kwla kle e ninnge uflɛ wie mun. Maan e fa sa kun e yiyi nun. Wienun-ɔn, b’a fa ninnge kunngba’m b’a man niɛn kun m’ɔ si aliɛ tɔn kpa’n, ɔ nin i wa bla’n naan be tinuntinun be fa tɔn like. Niɛn’n kwla fa ninnge kunngba sɔ mun tɔn aliɛ fanunfanun titi m’ɔ yo fɛ kusu-ɔ, sanngɛ i wa bla’n kwlá yoman sɔ. I wafa kunngba’n, aniaan nga be su Zoova w’a cɛ’n, be kwla wun kɛ Biblu’n nun ndɛ mma kun kwla man be afɔtuɛ fanunfanun. Sanngɛ be nga blɛ liɛ yɛ be su suan Biblu’n nun like’n, be kwlá wunmɛn i sɔ. Kɛ be yoli e batɛmun lele mɔ w’a fa ju yɛ’n, atrɛkpa’n e su sa mun nin junman nga e di be Zoova i sulɛ’n nun’n, b’a kaci. Sɛ e bu Biblu’n nun ndɛ nga e suannin be laa’n be su akunndan’n, e kwla wun kɛ be kle e ninnge uflɛ wie mun, yɛ be man e afɔtuɛ uflɛ wie mun ekun. Maan e kan Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge nsan mɔ aniaan nga b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, be kwla ɲan su ye’n be ndɛ.
ZOOVA YƐ Ɔ YILI LIKE KWLAA
4. ?Kɛ e wunnin i wlɛ kɛ Zoova yɛ ɔ yili like kwlaa’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n ukali e-ɔ?
4 “Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili ninnge’n kwlaa-ɔ.” (Ebr. 3:4) E si kɛ Sran kun m’ɔ si ngwlɛlɛ dan mɔ kusu ɔ kwla like kwlaa yo’n, yɛ ɔ yili asiɛ’n nin i su ninnge mun-ɔn. I yɛ ɔ yili e-ɔ. Ɔ maan ɔ si e kpa. Yɛ ɔ kle kɛ e ndɛ lo i. Asa’n ɔ si like ng’ɔ ti kpa man e’n. Nanwlɛ, kɛ e wunnin kɛ Zoova yɛ ɔ yili like kwlaa’n, e mɛn dilɛ wafa’n kacili mlɔnmlɔn, yɛ e si sa nga ti yɛ e o asiɛ’n su’n.
5. ?Ndɛ benin yɛ ɔ kwla uka e naan y’a yo wun ase kanfuɛ-ɔ? (Ezai 45:9-12)
5 Kɛ e si kɛ Zoova yɛ ɔ yili like kwlaa’n, i sɔ’n kle e wie kɛ maan e yo wun ase kanfuɛ. I wie yɛle Zɔbu liɛ’n. Blɛ wie nun’n, kɛ ɔ buli i bɔbɔ nin i wiengu’m be wun akunndan dan’n, Zoova kpɛnnin i wla kɛ i yɛ ɔ yili like kwlaa-ɔ, naan ɔ Kwla Like Kwlaa Yo. (Zɔb. 38:1-4) I sɔ’n ukali Zɔbu naan w’a wun i wlɛ kɛ wafa nga Ɲanmiɛn yo ninnge mun’n, ɔ ti kpa tra klɔ sran’m be liɛ’n lelele. I lɛ nun’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai klɛli i kɛ: “?Ufa’n ɔ kwla usa sɛ wufuɛ’n kɛ: ‘Ngue yɛ a su yo-ɔ’?”—An kanngan Ezai 45:9-12 nun.
6. ?Blɛ benin nun yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e bu Zoova m’ɔ yili like kwlaa’n i ngwlɛlɛ’n, nin i tinmin’n be su akunndan kpa-ɔ? (An nian foto mun wie.)
6 Kɛ Klisifuɛ kun sú Zoova m’ɔ́ cɛ́ kɔ́’n, sɛ w’a niɛnmɛn i wun kpa’n, ɔ kwla lafi i bɔbɔ i akunndan ng’ɔ bu’n su dan. Kusu nn ɔ fata kɛ ɔ lo i wun man Zoova naan ɔ kle i atin, yɛ ɔ fɛ i nuan ndɛ’n su titi. (Zɔb. 37:23, 24) ?Sanngɛ sɛ sran kun bu Zoova m’ɔ yili like kwlaa’n i ngwlɛlɛ m’ɔ leman wunsu’n, ɔ nin tinmin dan m’ɔ le i’n be su akunndan kpa’n, i su ye benin yɛ ɔ́ ɲɛ́n i-ɔ? (Eza. 40:22; 55:8, 9) I sɔ’n úkɛ i naan w’a wun i wlɛ kɛ akunndan nga Zoova bu’n ti kpa trɛ i liɛ’n, naan ɔ fata kɛ ɔ kɛn i wun ase.
?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a wun i wlɛ kɛ akunndan nga e bu’n timan kpa traman Zoova liɛ’n niɔn? (An nian ndɛ kpɔlɛ 6 nun.)d
7. ?Ngue yɛ Raela yoli naan w’a kwla fa atin uflɛ nga be kle e’n su-ɔ?
7 Be flɛ aniaan bla kun m’ɔ tran Slovenin’n kɛ Raela. Ɔ wunnin kɛ, kɛ ɔ bu Ɲanmiɛn m’ɔ yili e’n i akunndan’n, i sɔ’n ukɛ i naan w’a sɔ ajalɛ uflɛ nga Anuannzɛ’n kle e’n nun klanman. Ɔ seli kɛ: “Kɛ ɔ yo naan n sɔ ajalɛ wie mɔ be nga be dun e ɲrun mmua’n be fali be’n be nun klanman’n, w’a yoman pɔpɔ. I wie yɛle kɛ, n niannin afuɛ 2023 nun Anuannzɛ’n i Ɲrun Dinfuɛ’m be jasin 8 su’n i su video’n. Ɔ nin i sɔ ngba’n, kpɛ klikli nga n wunnin kɛ aniaan kun m’ɔ sieli i akanza’n su ijɔ nzra nun’n, min akunndan’n sanngannin kan. I sɔ’n ti’n, n srɛli Zoova kɛ ɔ uka min naan n sɔ ajalɛ uflɛ sɔ’n nun klanman.” Raela wunnin i wlɛ kɛ, kɛ mɔ Zoova yɛ ɔ yili nglo nin asiɛ’n ti’n, ɔ kwla kle i anuannzɛ’n i like titi naan ɔ fa atin kpa su. ?Yɛ ɔ li? ?Kɛ be yiyi ndɛ wie nun uflɛ’n, annzɛ kɛ be kle e ajalɛ uflɛ’n, kɛ ɔ yo naan a fa su’n, ɔ ti kekle? Sɛ ɔ ti sɔ’n, fa blɛ bu Ɲanmiɛn m’ɔ yili e’n i ngwlɛlɛ m’ɔ si i’n, nin tinmin dan m’ɔ le i’n be su akunndan kpa.—Rɔm. 11:33-36.
SA NGA TI YƐ ƝANMIƐN YACI SRAN’M BE LƐ MƆ BE WUN ƝRƐNNƐN’N
8. ?Kɛ e wunnin sa nga ti yɛ Ɲanmiɛn yaci sran’m be lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn’n i wlɛ’n, i su ye benin yɛ e ɲɛnnin i-ɔ?
8 ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn yaci sran’m be lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn-ɔn? Sran wie’m b’a wunman kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n ti’n, be fali Ɲanmiɛn i wun ya, annzɛ be kpɛ i kpo seli kɛ Ɲanmiɛn nunman lɛ. (Ɲan. 19:3) Sanngɛ e liɛ’n, kɛ e suannin Biblu’n nun like’n, e wunnin kɛ fɔ m’ɔ o e nun’n, ɔ nin sa tɛ’n ti yɛ e wun ɲrɛnnɛn-ɔn, naan nán Zoova ti-ɔ. Asa ekun’n, e wunnin i wlɛ kɛ Zoova i awlɛn m’ɔ trɛ i klɔ sran’m be wun ti’n, sran miliɔn kpanngban kpa be kwla sili i, kpɛkun be wunnin like nga Zoova wá yó naan ɲrɛnnɛn’m be kwlaa b’a wie’n. (2 Piɛ. 3:9, 15) Ndɛ sɔ’m be guali e awlɛn su nzue dan ti’n, e fali e wun e mɛntɛnnin i.
9. ?Blɛ benin nun yɛ sɛ e bu sa nga ti yɛ Zoova yaci sran’m be lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn’n i su akunndan’n, ɔ ti kpa-ɔ?
9 E si kɛ, kɛ é mínndɛ blɛ mɔ Zoova wá yó maan ɲrɛnnɛn’m bé wíe’n, ɔ fata kɛ e tra e awlɛn. Ɔ nin i sɔ ngba’n, kɛ e wun ɲrɛnnɛn’n, annzɛ be bu e lufle’n, annzɛ e sran wie wu’n, annzɛ kusu sɛ e awlɛn su sran wie yɛ sa sɔ’m be o i su’n, i ya m’ɔ yo e’n ti’n, ɔ yo e kɛ Zoova sisi i bo dan naan w’a yo naan ɲrɛnnɛn’m b’a wie sa. (Aba. 1:2, 3) Blɛ kɛ ngalɛ’n sa’m be nun’n, sɛ e fa blɛ e bu sa nga ti yɛ Zoova yaci sran kpa’m be lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn’n i su akunndan’n, i sɔ’n úka e kpa.a (Jue. 34:19) Asa ekun’n, sɛ e bu nda ng’ɔ tɛli i kɛ ɔ́ wá yó maan ɲrɛnnɛn’m bé wíe mlɔnmlɔn’n i su akunndan’n, e kwla ɲan su ye wie.
10. ?Kɛ Anin i manmin’n sacili’n, ngue yɛ ɔ fɔnvɔli i-ɔ?
10 Kɛ e si sa nga ti yɛ Ɲanmiɛn yaci e lɛ mɔ e wun ɲrɛnnɛn’n, i sɔ’n uka e naan y’a jran sa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle. I wie yɛle aniaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Anin’n i liɛ’n. Ɔ tran lika kun mɔ be flɛ i Mayɔtu’n, mɔ jenvie nga be flɛ i Osean Ɛndiɛn’n bo sin yiɛ i’n nun lɔ. Ɔ seli kɛ: “Min manmin sacili i anglo nɲɔn kun yɛ, yɛ i wie’n te yo min ya dan. Sanngɛ n si kɛ nán Zoova ti yɛ e wun ɲrɛnnɛn-ɔn. Yɛ n fɛ i sɔ liɛ’n n fa kpɛn min wun wla titi. I kpa bɔbɔ’n, ɔ kunndɛ kpa kɛ ɔ́ yó naan ɲrɛnnɛn’m be kwlaa be wie, yɛ ɔ kunndɛ kpa kɛ ɔ́ cɛ́n e sran nga be wuli’n. Kɛ n bu ndɛ sɔ’m be su akunndan’n, i sɔ’n yo maan blɛ sunman’n, wafa nga min wla gua ase’n, ɔ bo min nuan bɔbɔ.”
11. ?Kɛ e si sa nga ti yɛ Zoova yaci sran’m be lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n uka e naan y’a bo jasin fɛ’n titi-ɔ?
11 Kɛ e si sa nga ti yɛ Ɲanmiɛn yaci sran’m be lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn’n, i sɔ’n kwla su e bo naan y’a bo jasin fɛ’n titi. Kɛ Piɛli kannin kɛ Zoova kunndɛ kɛ sran’m be kaci be akunndan’n naan be fite nun’n, i sin’n ɔ seli kɛ: “An bu sran wafa ng’ɔ fata kɛ amun yo’n i akunndan naan an yo ninnge nga Ɲanmiɛn klo be’n, yɛ an yo ninnge nga be kle kɛ amun a fa amun wun b’a mantan Ɲanmiɛn kpa’n.” (2 Piɛ. 3:11) ‘Ninnge nga be kle kɛ y’a fa e wun y’a mantan Ɲanmiɛn kpa’n,’ be nun kun yɛle jasin fɛ bolɛ’n. Kɛ e Si Ɲanmiɛn sa’n, e klo sran mun. E kunndɛ kɛ be tran Ɲanmiɛn i mɛn uflɛ’n nun wie. Zoova trɛ i awlɛn naan ɔ́ mán be nga be o e jasin bowlɛ’n nun’n be atin naan be su i wie. E nin Ɲanmiɛn e di junman likawlɛ naan é úka sran kpanngban kwlaa naan mɛn’n w’a wie. I sɔ’n ti e cenjele like dan.—1 Kor. 3:9.
E O ‘MƐN’N I AWIELIƐ BLƐ’N NUN’
12. ?Kɛ e bu ‘mɛn’n i awieliɛ blɛ’n’ i su ndɛ nga Biblu’n kan’n i akunndan’n, ngue yɛ e wun i wlɛ-ɔ?
12 Biblu’n kannin wafa nga sran’m be nzuɛn’n wá yó tɛ “mɛn’n i awieliɛ blɛ nun’n” i ndɛ. (2 Tim. 3:1-5) Kɛ e wun andɛ sran’m be ayeliɛ’n, e wun i wlɛ kɛ ndɛ nga Biblu’n kannin’n kpɛn su sakpa. Kɛ lika’n cɛ́n m’ɔ́ sán’n, nn sran’m be ayeliɛ’n yó tɛ dan kɔ́ i ɲrun. Ɔ maan e wun i wlɛ kɛ e kwla lafi Biblu’n nun ndɛ’n su sakpa.—2 Tim. 3:13-15.
13. ?Kɛ e bu ndɛ nga Zezi kannin m’ɔ o Liki 12:15-21 nun’n i akunndan’n, kosan benin yɛ e kwla fa usa e wun-ɔn?
13 Kɛ e si kɛ e o mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun’n, i sɔ’n uka e naan y’a fa e ɲin y’a sie i ninnge nga be ti cinnjin sakpa’n be su. Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun i sɔ liɛ’n i wlɛ’n, maan e fa e ɲin e sie i ndɛ nga Zezi kannin m’ɔ o Liki 12:15-21 nun’n su. (An kanngan nun.) ?Ngue ti yɛ be flɛli bian m’ɔ ti aɲanbeunfuɛ’n kɛ ‘sinnglinfuɛ-ɔ’? Nán aɲanbeun ninnge m’ɔ le be’n ti-ɔ, sanngɛ kɛ m’ɔ fɛ i ɲin sie i ninnge nga be timan cinnjin’n be su’n ti-ɔ. Bian sɔ’n tiantian ninnge kpanngban be ‘nuan, sanngɛ Ɲanmiɛn ɲrun’n ɔ leman like fi.’ ?Ngue ti yɛ ɔ ti kɛ bian’n fɛli i ɲin sieli i ninnge nga be ti cinnjin sakpa’n be su’n, nn ɔ yoli kpa-ɔ? Ɲanmiɛn seli i kɛ: “Kɔnguɛ nga bɔbɔ’n, bé dé ɔ nguan’n ɔ sa nun.” Andɛ’n, y’a mantan mɛn’n i awieliɛ cɛn’n i koko. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e usa e wun kɛ: ‘?Ninnge nga n sunnzun kɛ ń yó be’n, be kle kɛ n fa min ɲin n sie i ninnge nga be ti cinnjin sakpa’n be su? ?Ngue yɛ n wla min mma’m be fanngan kɛ ɔ yo be cinnjin dan-ɔn? ?N fa min wunmiɛn’n, nin min blɛ’n, nin min sika’n n fa tiantian aɲanbeun ninnge’m be nuan? ?Annzɛ kusu n fa kunndɛ dunman kpa ɲanmiɛn su lɔ?’
14. ?Sɛ e bu mɛn’n i awieliɛ blɛ mɔ e o nun’n i akunndan kpa’n, kɛ nga Miki fa yoli’n sa’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n úka e-ɔ?
14 Sɛ e bu mɛn’n i awieliɛ blɛ mɔ e o nun’n i akunndan kpa’n, i sɔ’n úka e ajalɛ nga é fá be’n be nun. I sɔ yɛ aniaan bla kun m’ɔ suan Miki’n, ɔ yoli-ɔ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ n dili suklu afuɛ 12 mɔ n ɲannin min diplɔmun’n, min waan ń kúnndɛ junman kun m’ɔ kwla man min blɛ naan m’an suan nnɛn’m be su like’n. Asa’n n kunndɛli kɛ ń yó titi atin bofuɛ naan ń kɔ́ lika nga be le jasin bofuɛ’m be awuliɛ lɔ kpa’n. Aniaan wie mɔ b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, be usali min kɛ sɛ n di junman nga n kunndɛ’n, ń kwlá yía like nga n sunnzun kɛ ń yó i Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n i nuan. Be seli min kɛ n bu i sin n nian, naan nán n wla fi su kɛ mɛn’n w’a ju i bue nuan. Asa’n be seli min kɛ mɛn uflɛ’n nun lɔ’n, ń kwlá súan nnɛn kwlaa nga n klo’n be su like lelele. I sɔ’n ti’n, n suannin junman kun mɔ i dilɛ su faman min blɛ dan mɔ kusu n kwla fa ti min wun ɲanman nun’n. I sɔ’n ukali min naan m’an ɲan junman kun. Ɔ maan n kwla siesieli sika kan, yɛ n kwla dili titi atin bolɛ junman’n. I sin’n, n ɔli nvle kun mɔ be le jasin bofuɛ’m be awuliɛ lɔ kpa’n i nun. Be flɛ i kɛ Ekuatɛɛ.” Kɛ é sé yɛ’n, Miki nin i wun be di akpasua sunianlɛ junman’n nvle sɔ’n nun lɔ.
15. ?Ngue yɛ Zaki i su ndɛ’n kle e-ɔ? (An nian foto mun wie.)
15 Kɛ e bo jasin fɛ’n e kle sran mun mɔ be sɔman nun’n, nɛ́n i sɔ’n bubu e sa sin. Afin sran’m be kwla kaci. I wie yɛle Zezi i niaan bian Zaki liɛ’n. Kɛ Zezi ɲín lele m’ɔ́ fá káci Mesi’n, ɔ wunnin nun. Asa’n ɔ wunnin kɛ wafa nga Zezi kle like’n, ɔ leman wunsu. Ɔ nin i sɔ ngba’n, w’a lafiman Zezi su. Kɛ Zezi cɛnnin nguan’n yɛ ɔ kacili i sɔnnzɔnfuɛ-ɔ. I sin’n, ɔ boli jasin fɛ’n i juejue su.b (Zan 7:5; Gal. 2:9) E osufuɛ nga be sieman be su e nuan bo dɔ nga su’n, nin be nga be sɔman jasin fɛ mɔ e bo’n nun’n, maan e wun i wlɛ kɛ ɔ ti cinnjin kɛ e uka be titi. Nán maan e wla fi su kɛ e o mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun. Ɔ maan e jasin fɛ bolɛ junman’n ti cinnjin kpa. Ndɛ nga e kan kle be andɛ’n, cɛn wie lele’n be kwla bu i akunndan, kpɛkun be kwla fa ajalɛ. Atrɛkpa bɔbɔ’n, kɛ ɲrɛnnɛn dan’n bo i bo’n, bé yó sɔ.c
?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan e sa sin w’a bubuman e e osufuɛ nga be suman Zoova’n be lika-ɔ? (An nian ndɛ kpɔlɛ 15 nun.)e
NDƐ NGA ZOOVA FA KPƐN E WLA’N TI’N MAAN E KLE KƐ E SI YE
16. ?Ndɛ nga Zoova fa kpɛn e wla’n, i su ye benin yɛ a ɲɛnnin i-ɔ? (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “Fa uka ɔ wiengu mun” nun wie.)
16 Biblu’n nun ndɛ nga anuannzɛ’n yiyi nun’n, be nun wie’m be ti be nga be nin-a timan Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge’m be le’n be liɛ. I wie yɛle ndɛ nga be yiyi nun e nzra nun ijɔlɛ’m be nun’n, nin ndɛ akpasua nin video wie mɔ be o jw.org su’n, nin ndɛ nga be o e periodiki’m be nun’n. Be nga be timan Zoova Lalofuɛ’n, be liɛ trele ti yɛ be klɛli be-ɔ. Sanngɛ e ɲan ndɛ sɔ’m be su ye wie. Be uka e naan y’a klo Zoova tankaan kpa, be yo maan e lafi Ɲanmiɛn Ndɛ’n su kpa. Asa’n be uka e naan y’a si sran’m be Biblu’n nun like kle kpa.—Jue. 19:7.
17. ?Sa benin’m be nun yɛ sɛ e bu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge’m be su akunndan’n, ɔ ti kpa-ɔ?
17 E mɔ e ti Zoova i Lalofuɛ’n, kɛ anuannzɛ’n yiyi wafa nga e wun Biblu’n nun ndɛ wie wlɛ’n i nun uflɛ kle e’n, i sɔ’n yo e fɛ dan. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo bolɛ ninnge nga be kleli e mɔ i ti’n, e fali e wun mantannin Zoova’n e wla fiman be su. Andɛ nin andɛ’n, e te ɲan ndɛ sɔ’m be su ye. Sɛ anuannzɛ’n kle e ajalɛ wie naan e bu i kɛ akunndan nga e bu’n, nin wafa nga e yo e ninnge liɛ mun’n yɛ ɔ ti kpa’n, maan e kan e wun ase naan e wla kpɛn ndɛ nga su. Yɛle kɛ Zoova m’ɔ yili like kwlaa m’ɔ si ngwlɛlɛ dan mɔ kusu ɔ kwla like kwlaa yo’n, yɛ ɔ kle anuannzɛ’n i atin-ɔn. Sɛ e bɔbɔ annzɛ e sran wie su wun ɲrɛnnɛn’n, maan e tra e awlɛn, yɛ e bu sa nga ti yɛ Zoova yaci e lɛ mɔ e wun ɲrɛnnɛn’n i akunndan. Sɛ e su bu like nga é fá e blɛ’n nin e sika’n é yó’n i akunndan’n, maan e wla kpɛn su kɛ mɛn’n i awieliɛ’n w’a mantan koko. Maan ndɛ nga Zoova fa kpɛn e wla’n, be wla e fanngan, be yo maan e yo ngwlɛlɛfuɛ, yɛ be su e bo naan e nin i e nanti klanman titi.
JUE 95 Lika’n i kpajalɛ’n w’a uka su
a An nian like suanlɛ nga be flɛ i kɛ “Like nga ti yɛ ɔ ka kaan sa’n, ɲrɛnnɛn’n wíe’n,” m’ɔ o afuɛ 2007, Zuɛn, Sasafuɛ Tranwlɛ’n i bue 14-18 nun’n.
b An nian fluwa Klo sran mun—Yo maan be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ i like suanlɛ 8 su’n nun.
c An nian like suanlɛ nga be flɛ i kɛ “?Jɔlɛ nga Zoova wá dí sran mun’n, i su ndɛ benin yɛ e si i-ɔ?” m’ɔ o afuɛ 2024, Mɛ Sasafuɛ Tranwlɛ’n i bue 8-13 nun’n.
d FOTO’M BE SU NDƐ’: Asɔnun kpɛnngbɛn’m b’a faman asɔnun kpɛnngbɛn kun i ndɛ liɛ ng’ɔ kannin’n su. I sin’n, kɛ ɔ niannin nzraama mɔ be o nglo lɔ’n, ɔ buli i ndɛ liɛ ng’ɔ kannin’n i su akunndan kɛ ɔ nin i fata’n sa.
e FOTO’N I SU NDƐ’N: Kɛ Zoova i Lalofuɛ kun i ngunmin súan Biblu’n nun like’n, ɔ fɛ i ɲin sie i like ng’ɔ kle kɛ e o mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun’n su. I sɔ’n suli i bo naan w’a flɛ i niaan bla kun telefɔnun’n nun naan w’a bo jasin fɛ’n w’a kle i.