?Mari ti Ɲanmiɛn i nin?

Ndɛ nga Biblu’n kan’n

Cɛcɛ. Biblu’n kleman kɛ Mari ti Ɲanmiɛn i nin. Asa kusu’n, ɔ seman kɛ maan Klisifuɛ’m be manman Mari annzɛ be su i.a ?Ngue ti-ɔ? Maan e fa e ɲin sie ndɛ nga’m be su:

Mari w’a seman le kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn i nin. Biblu’n se kɛ Mari wuli ‘Ɲanmiɛn i Wa’n,’ w’a wuman Ɲanmiɛn.—Marki 1:1; Liki 1:32.
Zezi Klisi w’a seman le kɛ Mari ti Ɲanmiɛn i nin, naan i sɔ’n ti ɔ fata kɛ be mɛnmɛn i. Cɛn kun bla kun yili Mari i ayɛ. Ɔ seli kɛ Mari i liɛ su ti ye, afin ɔ wuli Zezi. Sanngɛ, Zezi seli kɛ i sɔ kanlɛ timan su. Ɔ seli kɛ: “Cɛcɛ! Se kɛ be nga be ti Ɲanmiɛn ndɛ’n mɔ be fa su’n, be liɛ su ti ye!”—Liki 11:27, 28.
Manmanlɛ dunman “Ɲanmiɛn i Nin” annzɛ “Teotokɔsu” (sran ng’ɔ wuli Ɲanmiɛn’n) be nunman Biblu’n nun.
Biblu’n nun’n, nán Mari yɛ be flɛ i kɛ “ɲanmiɛn su lɔ famiɛn bla’n” niɔn, sanngɛ amuin bla kun yɛ be flɛ i sɔ-ɔ. Laa Izraɛlifuɛ nga be yacili Ɲanmiɛn sulɛ’n, yɛ be sɔli amuin bla sɔ’n niɔn. (Zeremi 44:15-19) Atrɛkpa’n, “ɲanmiɛn su lɔ famiɛn bla’n” yɛle Babilɔninfuɛ’m be amuin bla nga be flɛ i kɛ Istaa’n (Astarte).
Klisifuɛ klikli’m b’a suman Mari. Yɛ kusu b’a mɛnmɛnmɛn i. Fluwa kun m’ɔ kan laa sa’m be ndɛ’n seli kɛ Klisifuɛ klikli’m b’a suman sran kɛ be fa su Ɲanmiɛn’n sa. Yɛ b’a manmanman Mari. Atrɛkpa’n, b’a kunndɛman kɛ sran’m be bu i kɛ ɔ fata kɛ be sɔ i.”—In Quest of the Jewish Mary.
Biblu’n se kɛ, kɛ ɔ fɛ i laa lele’n Ɲanmiɛn o lɛ. (Jue Mun 90:1, 2; Ezai 40:28) Kɛ mɛn’n bó i bo’n nn Ɲanmiɛn o lɛ. Ɔ maan, ɔ leman nin. I kpa bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn tran Mari i kun sɛ’n nun ɔ yoman ye. Afin Biblu’n kɛn i weiin kpa kɛ ɲanmiɛn su lɔ dan ng’ɔ o lɔ lɛ bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn sɔnman lɔ.—1 Famiɛn Mun 8:27.

Mari ti Zezi i nin, ɔ timan “Ɲanmiɛn i Nin.”

Mari ti Zuifu. Ɔ ti Famiɛn Davidi i osu’n nunfuɛ. (Liki 3:23-31) Kɛ m’ɔ lafi Ɲanmiɛn su’n m’ɔ su i kpa’n ti’n, Ɲanmiɛn i klun jɔli i wun kpa. (Liki 1:28) Ɔ maan, Ɲanmiɛn fɛli i kɛ ɔ yo Zezi i nin. (Liki 1:31, 35) Kɛ Mari wuli Zezi’n, i sin’n, ɔ nin i wun Zozɛfu be wuli ba.—Marki 6:3.

Biblu’n kle kɛ Mari yoli Zezi i sɔnnzɔnfuɛ. Sanngɛ, b’a kɛnmɛn i su ndɛ kpanngban Biblu’n nun.—Sa Nga Be Yoli’n 1:14.

?Ngue ti yɛ sran wie’m be waan Mari ti Ɲanmiɛn i nin-ɔn?

Afuɛ ya nnan i awieliɛ lɔ yɛ Mari i manmanlɛ’n boli i bo-ɔ. Blɛ sɔ’n nun’n, nn asɔnun Katoliki’n yɛ ɔ ti Rɔmun famiɛn diwlɛ’n i asɔnun’n niɔn. Ɔ maan, amuin sɔfuɛ’m be dan lika be wa tɔnnin be wun suɛn kɛ be ti Klisifuɛ. Blɛ kunngba sɔ’n nun’n, asɔnun’n nun’n, be kleli sran mun kɛ Ɲanmiɛn ti like nsan. Kusu nn Biblu’n kleman sɔ.

Kɛ mɔ be kleli sran’m be sɔ’n ti’n, asɔnun’n nunfuɛ kpanngban be seli kɛ sɛ Zezi ti Ɲanmiɛn, nn Mari ti Ɲanmiɛn i nin. Afuɛ 431 nun’n, asɔnun Katoliki’n i su kpɛnngbɛn’m be yiali Efɛzi lɔ. Be kwlakwla be nuan sɛli su kɛ, maan be flɛ Mari kɛ “Ɲanmiɛn i Nin.” Kɛ ɔ fɛ i blɛ sɔ’n nun’n, sran’m be manman Mari. Amuin sɔfuɛ nga be bali asɔnun’n nun’n, be yili Mari i waka sran nin i fafuɛ mun sieli be be amuin bla’m be osu. Amuin bla sɔ’m be nun wie yɛle Atemisi (Rɔmunfuɛ’m be flɛ i Diana), ɔ nin Izisi.

Afuɛ 432 nun’n, Papu Sistisi III seli kɛ maan be kplan asɔnun sua kun Rɔmun lɔ “Ɲanmiɛn i Nin’n” i liɛ. Be kplannin asɔnun sua sɔ’n amuin sua kun i wun lɛ. Amuin sua sɔ’n ti amuin bla nga be flɛ i kɛ Lusina’n i liɛ. Laa’n, be waan i yɛ ɔ man bla’m be ba-ɔ. Fluwa klɛfuɛ kun seli kɛ, “kɛ ɔ fin blɛ mɔ be seli Rɔmun i famiɛn diwlɛ’n i nunfuɛ’m be kɛ be kaci klisifuɛ’n, mɔ be kplannin Mari i sua sɔ’n Rɔmun lɔ’n, sran’m be wa suli Mari kɛ laa be fa sɔ amuin bla dan sɔ’n sa.”—Mary—The Complete Resource.

a Asɔnun wie’m be nun’n, be se sran’m be kɛ Mari ti Ɲanmiɛn i nin. Wie liɛ’n, be flɛ i kɛ “ɲanmiɛn su lɔ famiɛn bla” annzɛ be fa Glɛki ndɛ mma Teotokɔsu be flɛ i. I bo’n yɛle kɛ “sran ng’ɔ wuli Ɲanmiɛn’n.”