?Wan yɛ ɔ́ dé e ɔ?
AMLƐNKƐN’M be lɔ’n, klɔ wie mantan be lika nga be flɛ i Pittsburgh m’ɔ o Pennsylvanie akpasua liɛ’n su’n. Be di junman wie lɔ. Yɛle kɛ, sran’m be fu buɛ kɔ asiɛ’n i bo lɔ mmua mmua ko kunndɛ bunnde. Sanngɛ cɛn kun’n, nzue kpanngban kpa dili asiɛ’n. Kɛ ɔ́ yó sɔ nn sran 9 be o asiɛ’n bo lɔ mmua mmua lele mɛtri 73. Sanngɛ be fiali buɛ kun nun. Yɛ i cɛn ba nsan su’n, be kwlaa be fiteli. ?Sanngɛ, ɔ yoli sɛ yɛ be kwla fiteli ɔ?
Sran’m be le be fluwa m’ɔ be jajali lika’n su. Kpɛkun be le be mannzin wie m’ɔ kle be atin’n. Kɛ be niannin be nun’n, be wunnin kan sran 9 sɔ’m be fia asiɛ’n bo lɔ’n. Ɔ maan, be fuli buɛ mɔ i tɛtrɛ’n kwla ju mɛtri 1, yɛ be fali like wie kɛ blalɛ gbogbo tɛnndɛn sa jrɛli i buɛ nun. Kɛ sran kun fu nun’n, be cuɛn i lele fite, naan be kwlaa b’a fite gua su wa. Ɔ timɛn i ti’n nn be kwlaa be wuli. Nanwlɛ, cɛn sɔ nun’n, kɛ be fiteli’n, be wla guali ase fɔuun, be klun jɔli dan naan b’a yo be nga be deli be’n be mo.
Atrɛkpa sa kunngba’n su tɔman e su le. Annzɛ sanvuɛsa kɛ asiɛ m’ɔ keje nin nzue m’ɔ tɔ di lika’n sa mɔ i ti’n e kwla jran wie’n i nuan’n, ɔ su tɔman e su le. Sanngɛ e kwlaa e tɔ tukpacɛ, e wun oke yolɛ’n i su afɛ lele naan y’a wu. I sɔ’n ti’n, Zɔbu m’ɔ nin Ɲanmiɛn nantili klanman laa’n, ɔ seli kɛ: ‘Klɔ sran mɔ bla yɛ ɔ wuli i’n i nguan’n ɔ ti tika. Kusu i nguan sɔ’n, ɔ ti afɛ ngunmin. Klɔ sran’n ɔ ti kɛ waka nɲrɛ m’ɔ kpuke’n sa. Kɛ ɔ cɛ kan’n, kpɛkun waka nɲrɛ sɔ’n w’a kpɔ w’a tɔ. Klɔ sran’n ɔ sin ndɛndɛ kɛ fɔnvɔ sa, ɔ cɛman.’ (Zɔb 14:1, 2) Zɔbu kannin ndɛ sɔ’n i afuɛ ko ju 3.500 yɛ, sanngɛ lele nin andɛ’n, ɔ ti nanwlɛ. Afin ɔ leman sran kun m’ɔ wuman ɔn. Kan kwlaa nga e tran’n, ɲrɛnnɛn ɔ nin oke yolɛ’n i su afɛ’n, ɔ nin wie’n, be o e kwlaa e su. Sɛ e nian e wun su naan y’a tɔman tukpacɛ o, annzɛ e nianman e wun su o, i kunngba’n niɔn. Nanwlɛ, sɛ sran w’a deman e’n, e ngunmin e kwlá fiteman nun.
Fluwa sifuɛ dandan mun nin sran uflɛ wie mun ekun be kplin be ɲin naan cɛn wie lele’n, e nguan ɲanman’n, ɔ yo tɛnndɛn kan. Sran’m be anuannzɛ kun liɛ ng’ɔ kunndɛ’n yɛle kɛ bé yó naan “wie’n m’ɔ juman sran’n i liɛ naan w’a wu’n, ɔ wie. Naan be nga be di anuannzɛ sɔ’n, be yo naan nán sran wu kun.” I yo, be waan bé yó sɔ. Fluwa sifuɛ dandan’m be kusu, be yo be liɛ. Sanngɛ ɔ nin sɔ ngba’n, andɛ sɛ be waan sran w’a cɛ’n, yɛle kɛ w’a di afuɛ 70 annzɛ 80. Moizi seli sɔ i afuɛ 3.500 yɛ.—Jue Mun 90:10.
Wafa nga Zɔbu kannin e nguan nin e wie ndɛ’n, sɛ ɔ ti e liɛ su o, sɛ ɔ timan e liɛ su o, e lemɛn i yowlɛ. I blɛ wá jú mɔ é ‘sín ndɛndɛ kɛ fɔnvɔ sa’ yɛle kɛ é wú. E janvuɛ mun ɔ nin e osufuɛ’m be su wunman e kun. Junman kwlaa nga e dili’n ká e sin. Famiɛn Salomɔn m’ɔ ti akunndanfuɛ’n seli kɛ: ‘Be nga be ɲin o su’n, be si kɛ be wú cɛn kun, sanngɛ be nga b’a wu’n be liɛ’n be wunman sa fi wlɛ. Be minndɛman akatua fi kun, afin sran’m be wla w’a fi be su.’—Akunndanfuɛ’n 9:4, 5.
Nanwlɛ, Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan ‘wie’n kwla e kwlaa.’ Ɔ ti kɛ famiɛn m’ɔ tin sran’m be su sa. Ɔ maan e kpɔfuɛ kasiɛnfuɛ m’ɔ fata kɛ be de e i sa nun’n yɛle wie’n. (Rɔmfuɛ Mun 5:14; 1 Korɛntfuɛ Mun 15:26) Kannzɛ sran wie’m be kwla uka be wiengu mun naan b’a fin sa wie’m be nun b’a fite’n, sanngɛ i sɔfuɛ’m be kwlá deman e. Saan Zoova m’ɔ yili e’n yɛ ɔ kwla de ɔ. I kusu, like nga ɔ ko yo naan y’a fite nun’n, w’a dun mmua w’a yo.
[Foto cifuɛ mun, bue 3]
Photo by Gene J. Puskar-Pool/Getty Images