Pagkaligtas Pasiring sa Bagong Daga

Kapitulo 6: Sarong Kinaban na Linaglag

1. (a) Napaatubang na daw kaidto sa katawohan an pankinaban na kalaglagan? (b) Taano ta maninigo kitang magpasalamat na si Noe dai nagtuya sa pagpatanid manongod dian?

SARONG beses kaidto, nagdadangadang an pankinaban na kalaglagan. An mga tawo sa gabos na nasyon makapagpapasalamat na kabilang sa saindang mga apoon an sarong tawo na dai nag-olog-olog sa patanid nin Dios sa panglobong baha. Huling si Noe naghinanyog asin nagkuyog, sia asin an saiyang agom, an tolo niang aki asin an agom ninda nakaligtas. Hale sa sainda, kita gabos guminikan.—Genesis 10:1, 32.

2. Taano ta linaglag nin Dios an kinaban na idto?

² Linaglag nin Dios an kinaban na idto ta naheling nia na an daga pano nin kadahasan. “An karatan nin tawo labi-labi na sa daga.” (Genesis 6:3, 5, 13) An mga kamugtakan kaagid na gayo kan sa satong ika-20 siglo.

3. Ano an dahelan na an kamugtakan nagin grabe?

³ Ano an dahelan na an kamugtakan kan aldaw ni Noe nagin grabe? An makahulogan na dahelan isinasabi sa Genesis 6:2, na nagsasabi: “An mga aki kan tunay na Dios nagpoon na makamangno sa mga aking babae nin mga tawo, na sinda magagayon; asin nagkua sinda nin mga agom na babae para sa saindang sadiri, an gabos nindang mapili.” Alagad ta ano an maraot dian? Bueno, an mga ini bako sanang mga tawong lalaki na nagdesisyon na mag-agom. An “mga aki kan tunay na Dios” na ini mga anghel, espiritung mga linalang, na nakamasid sa magagayon na babae sa daga asin sa mga kaogmahan sa pag-agom asin nagpakangtawo. (Ikomparar an Job 1:6.) An saindang pagmateryalisar nin hawak nin tawo asin pag-agom mga akto nin pagmasumbikal sa Dios. Sinasabi kan Kasuratan na sinda “nagbaya sa saindang sadiring tamang erokan” asin na an saindang relasyon sa mga babae “bakong natural,” sala. (Judas 6, 7; 1 Pedro 3:19, 20) An saindang mestisong mga aki bakong normal an pagkadakula. An mga ini inapod na Nefilim, o “mga paratumba,” huli ta sinda mga paradaogdaog.—Genesis 6:4.

4. (a) Taano si Noe ta pinahelingan nin Dios nin pabor? (b) Anong pag-andam an ginibo tanganing mapreserbar an buhay?

⁴ Minsan ngani nabubuhay sa tahaw kan maraot na kinaban na idto, si Noe nakanompong nin pabor sa mata ni Jehova. Taano? Huli ta “si Noe matanos na tawo.” Aram nia an mga isyu na naglataw sa Eden, asin pinatunayan nia na sia daing sala, “tawong may integridad.” (Genesis 6:8, 9; The Jerusalem Bible) Sa katuyohan na ingatan na buhay si Noe asin an saiyang pamilya, saka an mga gigikanan kan gabos na klase nin hayop sa daga asin gamgam, sinabihan sia ni Jehova na gumibo nin dahong, dakulang estruktura na garo kahon. Arog kan paliwanag nin Dios: “Uya dadarahon ko sa daga an baha tanganing laglagon an gabos na laman na dian aktibo an puwersa nin buhay sa sirong nin kalangitan. An gabos na nasa daga magagadan.” (Genesis 6:13-17) Madonong, si Noe naghinanyog sa Dios asin nagkuyog.

5. Gurano kalakop kan Baha?

⁵ An Baha nag-abot kan taon 2370 B.C.E., arog kan ipinaheheling kan detalyadong kronolohiya sa Biblia. Idto an pinakagrabeng baha sa kasaysayan nin tawo, sagkod ngonyan. Hararomon idto kaya “an gabos na haralangkaw na bukid na nasa sirong kan bilog na kalangitan nagkaralantopan.” (Genesis 7:19) Paagi sa Baha “an kinaban kan panahon na idto nalaglag.” (2 Pedro 3:6) Alagad tibaad may maghapot, ‘Kun pati an pinakaharalangkaw na bukid nalantopan, saen na an gabos na tubig na idto?’ Malinaw na iyan yaon mismo digdi sa daga.

6. Pakalihis kan Baha, saen nagduman an gabos na tubig?

⁶ Maninigong maaraman na dai sinasabi kan Biblia na an arin man na bukid kan kaaldawan ni Noe arog kalangkaw kan Mount Everest. Sinasabi nin mga sientista na kan nakaagi an dakol na bukid mas hababa kisa ngonyan asin na an iba luminataw pa ngani hale sa irarom kan dagat. Saro pa, tinutubod na may panahon na an mga oseano mismo mas sadit asin an mga kontinente mas darakula ki sa ngonyan, siring sa pinatutunayan nin mga salog na nakaaabot sagkod sa irarom kan mga oseano. Alagad manongod sa presenteng kamugtakan, an magasin na National Geographic, sa luwas kaiyan na Enero 1945, nagbareta: “Sampulong doble an tubig sa oseano kisa daga na mas halangkaw sa dagat. Itambak mo an gabos na dagang ini nin pantay sa dagat, asin masasanop nin tubig an bilog na daga, saro may kabangang milya an rarom.” Kaya, pagbagsak kan tubig, pero bago an paglangkaw kan kabukidan asin pagrarom kan dagat nagpangyari sa tubig na bumolos hale sa daga asin bago nabilog an mga yelo sa parteng polo, igwa nin bastanteng tubig tanganing malantopan “an gabos na haralangkaw na bukid,” arog kan sabi kan Biblia.—Genesis 7:17-20; 8:1-3; ikomparar an Salmo 104:8, 9.

7, 8. Ano an yaon na rekord kan Baha apuwera sa Biblia?

⁷ An siring kadakulang baha sa bilog na globo seguradong ikatatanom sa isip kan mga nakaeksperyensia kaiyan. Iyan iiestorya sa maarabot na kapag-arakian. Mantang sinasabi kan Biblia na an gabos na nasyon gikan sa saro sanang grupo nin mga nakaligtas sa Baha, rasonableng laoman na sa gabos na parte kan daga magkakaigwa nin ebidensia nin suanoy na pakagirumdom sa dakulang bahang idto. Siring daw kaiyan an kaso? Iyo nanggad!

⁸ Kan an mga gikan sa mga nakaligtas sa Baha bumalyo sa hararayong lugar asin sa pag-agi nin panahon, naliwat an mga detalye asin an kasaysayan ibinagay sa lokal na relihiyosong mga ideya. Alagad imposibleng magin nagkanorongod sana na sa suanoy na mga leyenda sa bilog na kinaban nagigirumdoman an sarong dakulang baha na luminaglag sa bilog na katawohan apuwera sa pipira na iribang naligtas. An pakagirumdom kaini manonompongan sa Mesopotamia asin iba pang parte nin Asia, sa Australia asin sa mga isla nin Pasipiko, sa dakol na tribong Indian sa North asin South America, sa mga estorya kan suanoy na mga Griego asin Romano, sa Scandinavia, asin sa mga tribo sa Aprika. An dakol sa mga estoryang ini may nasasabihan na mga hayop na ilinigtas sa sarong baroto kaiba nin mga tawo. Kaagid kan rekord sa Biblia, an iba nagsasabi na may isinugong mga gamgam tanganing aramon kun ati na an tubig. (Ikomparar an Genesis 7:7-10; 8:6-12.) Mayo nin ibang suanoy na pangyayari na nagigirumdoman nin siring kahiwas.

9. Anong mga kaugalean an nagpaparisa nin pakagirumdom sa mga nangyari kan “ikaduwang bulan” sa kalendaryo ni Noe?

⁹ An makasaysayan na mga detalye na konektado sa Baha nakaapektar sa mga kaugalean minsan sagkod sa satong aldaw. Paano? Bueno, an Biblia nagsasabi na an Baha nagpoon “sa ikaduwang bulan, sa ikakagpitong aldaw kan bulan.” An “ikaduwang bulan” na iyan katimbang kan huring kabtang nin Oktubre asin enot na kabtang nin Nobyembre sa satong kalendaryo. (Genesis 7:11) Kaya mahalagang mangnohon na an dakol na tawo sa bilog na kinaban nagseselebrar nin Aldaw kan mga Gadan o Kapiyestahan nin mga Apoon sa panahon na iyan kan taon. Taano ta sa panahon na iyan? Huli ta an mga kaugalean na ini nagpaparisa nin pagkagirumdom sa kalaglagan huli sa Baha.a

10. Taano an tala kan Biblia manongod sa Baha ta pinakamasasarigan asin may pinakadakulang personal na halaga?

¹⁰ Minsan siring, an Biblia mismo an igwa kan dai naraot na patotoo manongod sa nangyari. An naheling asin naeksperyensiahan ni Noe ibinugtak sa Biblia. Pakalihis nin mga siglo, an Dios mismo, kan nagtataram paagi ki propeta Isaias, nasambitan an “katubigan ni Noe.” (Isaias 54:9) Naheling kan panganay na Aki nin Dios an mga nangyari kan aldaw ni Noe. Kan huri, kan nasa daga, an Sarong ini, si Jesu-Cristo, nagtaram manongod sa Baha bilang katunayan sa kasaysayan asin ipinaliwanag man nia kun taano ta kadakol kan nagadan kaidto.

“Dai Sinda Nagmangno”

11. Taano ta kadakol kan nalaglag sa Baha?

¹¹ Dai sinabi ni Jesus na an gabos apuwera sa pamilya ni Noe madahas. Imbes, sia nagsabi: “Kun paano sinda kan mga aldaw na idto bago kan baha, nagkakarakan asin nag-iirinom, an mga lalaki nag-aaragom asin an mga babae nagpapaaragom, sagkod kan aldaw na si Noe naglaog sa dahong; asin dai sinda nagmangno sagkod na magdatong an baha asin iinanod sinda gabos; magigin siring man kaiyan an presensia kan Aki nin tawo [si Jesu-Cristo].”—Mateo 24:37-39.

12. Taano ta seryosong gayo an saindang ‘dai pagmangno’?

¹² Bako man na sala na sinda magkakan asin uminom nin tama sana o mag-agom sa kagalang-galang na paagi. Alagad kan patanidan manongod sa panglobong kapahamakan, an padagos nindang pagsentro kan saindang buhay sa personal na mga gibong idto nagpaheling na sa katotoohan dai sinda nin pagtubod ki Noe o ki Jehova Dios, na an mensahe nin patanid ibinabalangibog ni Noe. Kun sinda nagtubod, sinda kutana odok na naghapot kun paano makaliligtas dangan guminibo nin apretadong paghiro tanganing maotob an mga kahagadan. Seguro an iba sa mga tawo oyon na kaipuhan na may gibohon tanganing mapondo an lakop na kadahasan kan kaaldawan na idto, alagad sierto na para sa sainda garo baga imposible an panglobong baha. Kaya, arog kan sabi ni Jesus, “dai sinda nagmangno [sa mensahe nin Dios paagi ki Noe] sagkod na magdatong an baha asin iinanod sinda gabos.” Iyan isinurat bilang halimbawang nagpapatanid sa sato.

13. (a) Siring sa ihinula, ano an reaksion nin dakol ngonyan kun sinasabihan na si Cristo presente na sa dai naheheling na paagi, asin taano? (b) Ano an sinasabi ni Pedro na dai ninda minamangno?

¹³ An pinasabngan na si apostol Pedro nagtao man nin patanid kan sia sumurat: “Sa huring mga aldaw [na namumugtakan niato ngonyan] an mga paraolog-olog madatong na may pag-olog-olog, na maglalakaw sono sa saindang mga horot asin magsasarabi: ‘Haen man ining ipinanugang presensia nia? Tara, poon kan aldaw na an satong mga kag-anak magtorog sa kagadanan, an gabos na bagay pareho man sana kan kapinonan nin paglalang.’” An siring na mga tawo habong manimbag sa siisay man. Kaya hinahale ninda sa isip an ideya manongod sa presensia ni Cristo asin an magigin kahulogan kaiyan sa mga namumuhay nin maraot. Alagad si Pedro nagpapadagos: “Oyon sa saindang kabotan, an bagay na ini dai ninda namamangno, na igwa nin kalangitan kan suanoy asin daga na hinaman hale sa tubig asin sa tahaw nin tubig paagi sa tataramon nin Dios; asin sa paagi kaiyan an kinaban kan panahon na idto nalaglag kan iyan nalantopan nin tubig. Alagad sa iyo man sanang tataramon an kalangitan asin daga ngonyan itinagama sa kalayo asin inaandam sa aldaw nin paghokom asin kalaglagan kan maraot na mga tawo.”—2 Pedro 3:3-7.

14. Taano an pagkaotob kan “tataramon nin Dios” kan panahon nin paglalang asin kan aldaw ni Noe ta maninigong seryosong magpaisip sa sato ngonyan?

¹⁴ An mga nag-oolog-olog dai iniintindi an bagay na “an tataramon nin Dios” dai nasusudya. Tanganing patunayan na sala an saindang punto-de-vista, ibinabalik kita ni apostol Pedro sa panahon nin paglalang. Kaidto an Dios nagsabi: “Mahaman an kahiwasan sa tahaw kan mga tubig asin laenon an mga tubig sa mga tubig.” Kan ikasabi na iyan, “ginibo nin Dios an kahiwasan asin linaen an mga tubig na maninigong mapasairarom kan kahiwasan asin an mga tubig na maninigong mapasaibabaw kan kahiwasan.” Kaya “an tataramon nin Dios,” an sinabi niang katuyohan, naotob. (Genesis 1:6, 7) An saiyang tataramon naotob man kan ipagboot nia an panglobong baha kan aldaw ni Noe asin ginamit an katubigan na idto sa paglaglag sa “kinaban kan panahon na idto.” Asin paagi man sa dai maoolang na tataramon nin Dios na iyan na an kalaglagan maabot sa presenteng maraot na palakaw nin mga bagay.

15. (a) Taano an 2 Pedro 3:7 ta dai naghuhula kan pagsolo sa planetang Daga? (b) Kun siring ano an “kalangitan” asin “daga” na “itinagama sa kalayo”?

¹⁵ An nangyari kan panahon kan Baha arogan kan mga bagay na maabot. An daga dai nalaglag kaidto, pero an maraot na mga tawo iyo. Kun siring, ano an boot sabihon kan sinabing “an kalangitan asin daga ngonyan itinagama sa kalayo”? (2 Pedro 3:7; 2:5) Bueno, ano an magigin epekto nin literal na kalayo sa dati nang mainiton na aldaw asin mga bitoon sa pisikal na kalangitan? Asin paano an pagsolo sa literal na daga makatatama sa katuyohan nin Dios na gibohon iyan na Paraiso? Malinaw, “an kalangitan asin daga ngonyan,” siring sa pagkasambit digdi, seguradong simboliko. (Ikomparar an Genesis 11:1; 1 Hade 2:1, 2; 1 Cronica 16:31.) An “kalangitan” nagrerepresentar sa naggogobyernong mga kapangyarihan na ilinangkaw sa katawohan sa kagabsan, asin an “daga” iyo an maraot na sosyedad nin tawo. Sa dakulang aldaw ni Jehova iyan lalaglagon nin biyo na garo sinolo. An mga padagos na nagtutuya sa banal na patanid digdi ibinubugtak sa grabeng peligro an saindang buhay.

Kaligtasan Para sa mga Tawong Igwa nin Diosnon na Debosyon

16. Siring kan ipinaheheling sa 2 Pedro 2:9, ano an liyabe sa kaligtasan?

¹⁶ An kasaysayan kan Baha dramatikong nag-iilustrar nin sarong punto na kaipuhan na isapuso niato ngonyan. Ano iyan? Pakasabihan kan ginibo nin Dios kan aldaw ni Noe, si apostol Pedro nagkonklusyon: “Si Jehova tataong magligtas sa mga tawong igwa nin diosnon na debosyon hale sa pagbalo, alagad itagama an mga tawong maraot para sa aldaw nin paghokom tanganing gadanon.” (2 Pedro 2:9) Kun siring, an liyabe sa kaligtasan iyo an pagigin tawong igwa nin diosnon na debosyon.

17. Paano si Noe nagtao nin ebidensia nin diosnon na debosyon?

¹⁷ Ano an boot sabihon kaiyan? Malinaw na si Noe tawong igwa nin diosnon na debosyon. “Si Noe naglakaw sa kaibanan kan tunay na Dios.” (Genesis 6:9) Sia namuhay kaoyon sa ihinayag na kabotan ni Jehova. Sia may dayupot na personal na relasyon sa Dios. An paggibo kan dahong asin pagtipon sa gigikanan kan gabos na gamgam asin hayop dakulaon na trabaho. Si Noe dai nag-isip na maghalat nguna kun ano an mangyayari. Sia may pagtubod. Si Noe “ginibo an sono sa gabos na ipinagboot sa saiya nin Dios. Siring nanggad kaiyan an saiyang ginibo.” (Genesis 6:22; Hebreo 11:7) An mga tawo kaipuhan na pagirumdomon sa matanos na mga dalan ni Jehova asin patanidan manongod sa nagdadangadang na kalaglagan kan mga maraot. Iyan ginibo man ni Noe bilang “parahulit nin katanosan.”—2 Pedro 2:5.

18. Taano ta an lambang saro sa naligtas sa Baha siertong igwa nin siring na debosyon?

¹⁸ Kumusta man an agom ni Noe, an saiyang mga aki asin an saindang agom—ano an kahagadan sa sainda? An tala kan Biblia nagtatao nin espesyal na atension ki Noe ta sia an payo kan pamilya, pero an iba segurado na mga tawo man na igwa nin diosnon na debosyon. Taano? An kaso kan mga aki ni Noe sinitar sa huri ni Jehova sa saiyang propetang si Ezequiel tanganing ipaheling na, kun si Noe nabubuhay kaidto sa Israel, an saiyang mga aki dai makalalaom sa kaligtasan basado sa katanosan kan saindang ama. Sinda nasa edad na tanganing kumuyog o magmasumbikal, kaya sinda kaipuhan na personal na magtao nin ebidensia kan saindang debosyon ki Jehova asin sa saiyang matanos na mga dalan.—Ezequiel 14:19, 20.

19. Kun siring, ano an maninigong gibohon niato, asin paano?

¹⁹ Huli sa kasiertohan kan nagdadangadang na kalaglagan kan kinaban, sinasadol kita kan Biblia na girumdomon iyan asin patunayan na kita mga tawo man na igwa nin diosnon na debosyon. (2 Pedro 3:11-13) Sa mga gikan ki Noe, igwa nin mga tawo ngonyan sa gabos na parte kan daga na naghihinanyog sa madonong na hatol na iyan asin makaliligtas pasiring sa “bagong daga.”

[Mga Nota sa Ibaba]