Pagpaogma sa Saindong Buhay Pampamilya
Kapitulo 1: Pakakua kan Liabe sa Kaogmahan nin Pamilya
1, 2. Anong marahay na mga bagay an ikatatao nin maogmang buhay pampamilya? Kaya anong mga hapot an puedeng palatawon?
An dakol na pangangaipo nin tawo para sa kaogmahan mapaninigoan sa laog nin pamilya. Dian manonompongan niato an mga normal na minamawot niato gabos: an pagmate na kita kinakaipuhan, an kita apresyaron, kamotan. An mainit na relasyon sa pamilya makapagpapanigo sa mga pagmawot na ini sa makangangalas na paagi. Iyan makapagbubunga nin kamugtakan na may pananarig, pagsabot asin pagdamay. Sa siring an harong nagigin tunay na lugar nin kapahingaloan sa mga problema asin karibokan sa luwas. An mga aki nakamamate nin katiwasayan asin an saindang personalidad nakatatalubo sagkod na malubos.
2 Ini an gusto niatong maheling sa buhay pampamilya. Alagad mayo sa mga ini an basta na sana nangyayari. Paano daw iyan makakamtan? Taano ta nasa dakulang problema ngonyan an buhay pampamilya sa dakol na parte kan kinaban? Ano an liabe na pinagkakalaenan kan kaogmahan nin mag-agom asin kamondoan nin mag-agom, kan pamilya na mainit asin sararo asin kan saro na malipot asin baranga?
3. Ano an ipinaheheling kan mga katunayan sa kasaysayan dapit sa halaga kan pamilya?
3 Kun kamo may hararom na pagmakolog sa kapakanan asin kapangganahan kan saindong pamilya, may marahay kamong dahelan. Sa pagsaysay sa halaga kan areglong pampamilya, an The World Book Encyclopedia (1973) nagsasabi:
“An pamilya iyo an kagurangguranging institusyon nin tawo. Sa dakol na paagi iyan an pinakaimportante. Iyan an pinakapundamental na kabtang nin sosyedad. An bilog na mga sibilisasyon nakapagdanay o nawara, depende sa kun baga an buhay pampamilya makosog o maluya.”
4, 5. Anong bakong marahay na mga kaisipan an namasdan nindo sa dakol na pamilya?
4 Alagad pirang pamilya ngonyan an dayupot na may makokosog na bogkos nin pagkamoot? Pira an nakananamit kan init na dinadara nin pagpinahelingan nin kabootan, pagtanaw nin utang na boot asin pagkamatinao? Pira an nakanood na sa katotoohan kan kasabihan na, “Igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa sa pag-ako”?
5 Ngonyan laen na gayong espiritu an nakalalakop sa bilog na daga. Minsan ngani sa Solnopan iyan lataw na gayo, nakaaabot naman iyan sa Oriente asin sa ibang lugar na dati marigon an buhay pampamilya. Kaiba na sa presenteng mga opinyon an: ‘Giboha an gusto mo, asin pabayae an iba.’ ‘An disiplina lipas na sa panahon; pabayaan an mga aki na pumili kan dalan na lalakawan ninda.’ ‘Dai kamo maghusgar sa kun ano an tama o sala.’ Sa padakol nang padakol na nasyon nagdadakol sa makangingirhat na paagi an diborsio, mga krimen na ginigibo nin mga barobata asin inmoralidad nin mga nasa edad na. An mga sikologo, espesyalista sa isip, klerigo asin iba pang parahatol nagtatao nin hatol. Alagad imbes na maparigon an pagkasararo kan pamilya, an dakol na parahatol nagkokonsinte o nagrerekomendar pa ngani nin inmoralidad bilang paagi na makaginhawa sa pagkadesesperar. An maraot na inaani sa gabos na ini nagpapatunay sa kasabihan: “An ano man na itinatanom nin tawo, iyan man sana an saiyang aanihon.”
An Kasaysayan Nagsusuportar sa Areglong Pampamilya
6. Paano ipinaheheling kan nangyari sa suanoy na Grecia asin Roma an halaga kan pamilya?
6 An mga leksion na itinotokdo kan kasaysayan dapit sa halaga kan pamilya maninigong tawan nin odok na atension. Sa Kabtang II kan The Story of Civilization, ilinaladawan kan historyador na si Will Durant an pagbagsak kan pamilya sa suanoy na Grecia, dangan nagsabi: “An pangenot na causa kan pagkasakop nin Roma sa Grecia iyo an pagkalaglag kan Griegong sibilisasyon sa laog mismo.” Dangan ipinaliwanag nia na an kosog nin Roma iyo an pamilya, alagad kan malaglag an areglong pampamilya huli sa seksuwal na inmoralidad, nagaba an imperyo.
7. Taano ta may nagkapira sa Imperyo nin Roma na igwa nin maogmang buhay pampamilya mantang an iba may magagabat na problema?
7 Sa katunayan, pinatutunayan nin kasaysayan an suanoy na kasabihan na “Mayo sa tawong naglalakaw an kakayahan na giyahan an saiyang lakad.” Alagad ipinaheheling man kaiyan na igwa nin burabod na mas halangkaw sa kadonongan nin tawo na mahahagadan nin paggiya, na an resulta iyo an pagrahay kan pamilya. Ibinabareta nin mga historyador na, mantang nagagaba an Imperyo nin Roma, “an buhay pampamilya kan mga Judio marahayon, asin riniribok kan saradit na Kristianong komunidad an nababangkag sa kasingawan na paganong kinaban huli sa saindang kabanalan asin pagkadisente.” (The Story of Civilization, Kabtang III, p. 366) Ano an nagpalaen sa mga pamilyang ini? Igwa sinda nin ibang burabod nin paggiya, an Biblia. Kun gurano an pag-aplikar ninda sa hatol kaiyan bilang an Tataramon nin Dios, sa siring man na sokol na sinda nagkakamit nin maogma, matoninong na mga pamilya. An mga resultang idto nagpamate sa nalalapa nang Romanong kinaban na sinda may kasalan.
8. Pag-abot sa pagresolber sa mga problema sa pamilya, taano ta maninigo niatong tawan nin atension an Biblia? (Salmo 119:100-105)
8 An mga kasabihan na kinotar sa naenot na mga parapo hale man sa Biblia. Sa librong iyan makukua niato an mga tataramon ni Jesu-Cristo na igwa nin orog na kaogmahan sa pagtao kisa sa pag-ako, an sinabi kan pinasabngan na si apostol Pablo na aanihon niato an satong itinatanom, asin an sinabi kan propeta nin Dios na si Jeremias na mayo sa tawo an kakayahan na giyahan an saiyang lakad. (Gibo 20:35; Galacia 6:7; Jeremias 10:23) Napatunayan na totoo an mga prinsipyong ini sa Biblia. Si Jesus nagsabi pa: “An kadonongan napatutunayan na matanos paagi sa mga gibo kaiyan.” (Mateo 11:19) Kun an hatol kan Biblia talagang nakatatabang sa pagresolber sa mga problema sa pamilya, bako daw na iyan maninigo niatong tawan nin magalang na atension?
9, 10. (a) Taano an nakatatabang na mga suhestion asin natural na kapadangatan ta kulang pa tanganing an saro makanamit nin maogmang buhay pampamilya? (b) Ano pa an kaipuhan? (Kapahayagan 4:11)
9 Sa ngonyan, rinibo an publikasyon mapadapit sa pag-agom asin buhay pampamilya. An kadaklan minsan paano igwa nin pirang nakatatabang na impormasyon. Pero padagos pa man giraray sa pagraot an buhay pampamilya. Igwa pa nin kaipuhan, bagay na magtatao nin kosog na mapaglabanan an mga problema na nagsasapeligro ngonyan sa pamilya. An natural na pagpinadangatan nin mag-agom saka nin mga magurang asin aki nagtatao nin kosog. Alagad minsan ini kulang na mabogkos an dakol na pamilya kun minaabot an mga panahon nin kasakitan. Ano pa an kaipuhan?
10 Kaipuhan na magkaigwa nin bako sanang pakamate nin paninimbagan asin debosyon sa agom o mga aki o magurang. Kaiba kaiyan, kaipuhan an mas dakula pang pakamate nin paninimbagan sa Saro na inaapod kan Biblia na “Ama, na sa saiya utang nin lambang pamilya sa langit asin sa daga an ngaran kaiyan.” An Sarong iyan iyo an Kagpundar sa pag-agom asin sa buhay pampamilya, an Kaglalang sa katawohan, si Jehova Dios.—Efeso 3:14, 15.
An Interes nin Dios sa Areglong Pampamilya
11-13. Ano an katuyohan nin Dios dapit sa daga asin sa pamilya nin tawo?
11 Aram ni Jehova Dios an mga pangangaipo nin katawohan asin boot nia na kita maogma, kaya tinatawan nia kita nin hatol dapit sa buhay pampamilya. Alagad may mas dakulang katuyohan kisa kaini na naheheling sa saiyang pagmakolog sa mga pamilya. Ipinaliliwanag kan Biblia kun ano an katuyohan na iyan. Ipinaheheling kaiyan na an daga dai basta na sana naglataw. Kita dai basta na sana naglataw. Linalang ni Jehova Dios an daga, katuyohan nia na iyan magdanay sagkod lamang asin na iyan pag-istaran sagkod lamang. Si propeta Isaias nagsurat: “Sia an Saro na masarig na nagbugtak kaiyan, na dai iyan linalang na dai nin kapakanan, . . . naghaman kaiyan tanganing pag-istaran.”—Isaias 45:18.
12 Tanganing maotob an saiyang katuyohan, linalang nin Dios an enot na tawong mag-agom asin sinabihan sinda na magpamilya: “Linalang nia an lalaki asin babae. Dugang pa, binendisyonan sinda nin Dios asin sinabihan sinda nin Dios: ‘Pangagbunga asin pangagdakol kamo asin panoa nindo an daga.’” (Genesis 1:27, 28) An saiyang katuyohan naghagad pa sa sainda asin sa saindang mga aki na magkuyog sa saiya asin atamanon an daga. An Genesis 2:15 nagsasabi: “Kinua ni Jehova Dios an tawo asin ibinugtak sia sa tatamnan nin Eden tanganing babolon iyan asin atamanon iyan.” Sa katapustapusi an garo-hardin na mga kamugtakan na idto ikalalakop sa bilog na globo. An pag-asikaso sa daga asin paggamit sa mga kayamanan kaiyan magtatao sa pamilya nin katawohan sa bilog na daga nin daing sagkod na mga oportunidad na makanood asin makontento sa paggamit kan saindang mga kakayahan.
13 Sa ngonyan igwa na nin labing 5,600,000,000 katawo sa daga, alagad an mga kadaklan na ini dai nag-ootob sa katuyohan ni Jehova para sa daga. An mayoriya dai nagkukuyog sa saiya, ni nag-aasikaso man sa daga. Imbes, rinaraot ninda iyan, na inaatian an aire, tubig asin daga kaiyan. Kaoyon sa orihinal na katuyohan nin Dios, ihinula nia na sia bako sanang mapaontok sa gabos na ini, kundi saiya man na “lalaglagon idtong mga naglalaglag kan daga.”—Kapahayagan 11:18.
Mga Hapot na Kaipuhan Niatong Atubangon
14. Taano ta makasasarig kita na an katuyohan nin Dios dapit sa buhay pampamilya dai masusudya?
14 An katuyohan nin Dios dapit sa daga asin sa buhay pampamilya dai masusudya. “An sakong tataramon na magluwas sa sakong ngoso . . . dai iyan mabalik sako na daing laog, kundi gigibohon kaiyan an sakong boot,” sabi nia. (Isaias 55:11) Pinundar nin Dios an areglong pampamilya asin nagtao sia nin hatol para sa paghiro kaiyan. An saiyang mga giya minasimbag sa tunay na mahahalagang hapot dapit sa buhay pampamilya—na an iba tibaad inaatubang nindo.
15-17. (a) Ano an pinaghohona nindong nagkapira sa mahalagang marhay na mga hapot dapit sa buhay pampamilya? (b) Taano ta marahay na makua an nakakokontentong mga simbag sa mga hapot na ini?
15 Halimbawa: Paano an saro makanonompong nin kabagay na kapadis sa pag-agom? Sa mag-agom, paano pagkakaoyonan an delikadong mga problema? An duwang isip mas marahay kisa saro, alagad, pakapag-olay, siisay an magibo nin mga desisyon? Paano makakamit nin agom na lalaki an paggalang kan saiyang agom, asin taano ini ta mahalaga sa saiya? Taano ta kaipuhan nin agom na babae an pagkamoot kan saiyang agom, asin ano an magigibo kan babae tanganing makaseguro dian?
16 Ano an pagheling nindo sa mga aki? An iba ibinibilang sindang tanda nin kayamanan, baratong mga trabahador o kasegurohan sa paggurang; an iba man ibinibilang sindang pagabat. Alagad inaapod sinda kan Biblia na bendisyon. Ano an minadeterminar kun baga sinda magigin siring? Asin noarin maninigong magpoon an pagsasanay sa sainda? Maninigo daw na may disiplina? Kun iyo, gurano, asin anong klase? Dapat daw na magkaigwa nin siwang sa henerasyon sa laog kan pamilya? Puede daw iyan na mahale? Mas marahay pa, puede daw iyan na malikayan sa pagpopoon?
17 Dakula an magigibo kan pakakua sa nakakokontentong mga simbag sa mga hapot na ini tanganing maseguro an kaogmahan kan saindong buhay pampamilya. Labi pa kaiyan, makatatao iyan sa saindo kan kasarigan na igwa nin Saro na daing kaagid an kosog, kabootan asin kadonongan na madodolokan nindo sa ano man na panahon nin pangangaipo, asin makagigiya sa saindong pamilya pasiring sa daing sagkod na kaogmahan.