Kaogmahan—Kun Paano Iyan Manonompongan
Kapitulo 5: Kaya Nindong Atubangon an mga Problema sa Buhay
12-14. Paano makatatabang sa sato an hatol kan Biblia na mapangganahan an tension?
12 An sarong liabe sa pakapanggana sa tension itinao nin sarong tawo na minimidbid sa bilog na kinaban bilang saro sa pinakadakulang mga paratokdo na nabuhay kasuarin man, si Jesus nagsimbag, ‘Kamotan mo si Jehova sa bilog mong puso, kalag, asin isip. Asin kamotan mo an saimong kataed nin siring sa saimo man sana.’ (Mateo 22:37-39) Iaplikar nindo iyan asin matatabangan kamong mapangganahan an tension.
13 Halimbawa, mantang mamomoton an paagi nin pagtratar nindo sa saindong agom o mga paryente, posibleng marhay na maorog an katoninongan. Maiinaan an tension. Iyo, puwedeng sunodon an Makakasuratan na hatol na ini na may positibong mga resulta sa pag-ina sa tension.
14 Bako man iyan na limitado sa pamilya. Mantang iinaaplikar nindo an hatol kan Biblia na magpaheling nin pagkamoot—kabale na an bulawan na reglamento sa paggawe’ na paggibo sa iba kan boot nindong gibohon ninda sa saindo—orog kamong magugustohan nin mga tawo. (Lucas 6:31) Iyan nagin totoo sa trabaho, sa eskuwelahan, sa komunidad. A, tibaad igwa nin dai pagkasinabotan, alagad, siertong mas dikit. Pasil na maheling na, bilang resulta, mas dikit na tension an aatubangon nindo.
15, 16. Ano an nadiskobre nin mga sientista manongod sa hatol kan Biblia dapit sa pagkamoot?
15 Inaako na man kan mga sientista na an irinerekomendar kan Biblia makakatabang sa mga tawo na mainaan an tension asin mapangganahan iyan. Si Propesor Hans Selye (Unibersidad nin Montreal), saro sa pangenot na mga autoridad dapit sa mga epekto nin tension, nagsabi:
“Imbes na magsarig sa mga droga o iba pang paagi, sa paghona ko igwa nin saro pa, mas marahay na paagi na pangganahan an tension, na kalabot an pagkaigwa nin laen na kaisipan sa laen-laen na pangyayari sa satong buhay..”
Idinoon nia an pangangaipo nin sarong “pilosopiya nin paggawe na puedeng magin giya nin tawo sa buhay,” na “mas dakol an magigibo para sa katawohan sa pankagabsan kisa sa ano man na diskobremento.” Ano iyan? Pakalihis nin 40 taon nin pagsiyasat sa tension, sinabi nia na an solusyon sa pundamental manonompongan sa—pagkamoot.
16 Taano daw ta, minsan sa aroaldaw na buhay, praktikal an pagpaheling nin pagkamoot siring kan irinerekomendar kan Biblia? Taano ta epektibo iyan? Si Dr. Selye nagsabi:
“An duwang dakulang emosyon na dahelan kan kadaihan o pagkaigwa nin tension iyo an pagkamoot asin pagkaongis. Paorootro ining idinodoon kan Biblia. An mensahe iyo na kun dai niato sa ano man na paagi babagohon an satong natural na kapasloan, kita nakapupukaw nin takot asin karingisan sa ibang tawo. . . . Mientras na mas nakokombensir niato an mga tawo na mamoot sa sato imbes na maongis sa sato, kita mas ligtas man, asin mas dikit man na tension an titioson niato.
17, 18. Paano pa kita matatabangan kan hatol kan Biblia sa tension?
17 An pagkamoot saro pang dahelan nin tension. Kita gabos naaanggot paminsanminsan, siring kan minimidbid kan Biblia. Alagad iyan naghahatol: “Orog karahay an haloy na maanggot kisa kan tawong makosog, asin an nakapopogol sa saiyang espiritu kisa kan tawong minasakop sa sarong banwaan.” (Talinhaga 16:32; Efeso 4:26) Kaya kun kita maanggot, an patanid nin Dios iyo na likayan na magputok sa kaanggotan o ‘magkainit an payo.’ Sa parate an mga nag-iignoro sa sadol na iyan nagtataram nin maraot o napapalabot sa madahas na mga iriwal. An resulta kun beses pisikal na danyos o pagraot nin boot, na igwang nagdadanay na tension. Huli kaini, sagkod na nasusunod nindo an madonong asin praktikal na sadol kan Biblia manongod sa pagkaanggot, matatabangan kamong mapangganahan an tension.
18 Bilang saro pang halimbawa, tinatabangan man kita kan Biblia na mainaan an tension paagi sa pagparigon sa boot na magkaigwa nin nagliliwatliwat asin timbang na buhay. An ibang tawo perming bangkag sa trabaho, an iba bihirang magtrabaho. An ibang tawo perming seryoso, an iba nungka. An ano man na siring na pagpalabi haros perming nagigin dahelan nin problema asin nagbubunga nin tension. Minsan siring, basaha nindo an mga komento sa Eclesiastes 3:1-8, na dian an Dios nagsasabi na igwa nin panahon para sa gabos na aktibidad. Aram nindo, an Biblia nag-aatubang nin realistiko patin mas timbang na punto-de-vista sa buhay. Marahay an pagtrabaho, kun ikokomparar sa kahugakan. An Biblia nagdadagka man sa mga tawo na magpahayahay man asin mag-ogma sa mga bunga kan saindang pagtrabaho. (Eclesiastes 3:!2, 13; 10:18; Talinhaga 6:9-11) May makukuang pakinabang sa kadikit na panahon na ginagamit sa serysosong paghorophorop manongod sa kahulogan kan buhay asin kun paano niato iyan maninigong gamiton. Pero may halaga man an pagpahayahay sa kaibahan kan pamilya asin mga katood. Sagkod na ikinaaaplikar niato an hatol kan Biblia manongod sa pagigin timbang, daing gayo niato magigin problema an tension.
PAKAPANGGANA SA KOLOG NIN KAPUNGAWAN
19, 20. Gurano kagabat na problema an kapungawan?
19 “An kapungawan namamatean nin gabos,:” sabi kan taga-Toronto na nagtatrabaho para sa mga daing sukat sa sosyedad na si Henry Regehr. “Kaolayon nindo an siisay man sa tinampo asin sabihon nindong ‘estoryahi daw ako manongod kan saimong kapungawan’ asin makakukua kamo nin sunod-sunod na estorya.” Sa sarong surbey sa 52,000 katawo, labong 40 porsiento an nagsabi na sinda “parateng napupungaw.” Iyan an pagmate na pinakadanay na nagdadara nin kadepisilan, na nakararaot sa kaogmahan. Dai man iyan namimili nin tawo, tinatamaan kaiyan an gurang asin hoben, lalaki asin babae. Minsan ngani tibaad an daing agom, arog baga nin balo, an iniisip niato na parateng napupungaw, an nagkapira sa pinakadesesperadong napupungaw iyo an mga may agom na dai nakakokomunikar.
20 An dakol na tawo naghihingoang olangon an kapungawan paagi sa bawal na sekso, o lingawan iyan paagi sa alkohol o haleon iyan paagi sa daing kontrol na pagkakan. Alagad nagdadanay an mga causa. An sarong dahelan iyo an pag-oswag nin darakulang siudad, kun saen napalilibotan kamo nin mga tawo pero an pagmate nindo nagsosolo kamo. An problema pinadadakula kan pagbubulag nin mga mag-agom. Minsan an telebisyon garo nakadudugang sa kapungawan paagi sa pagputol sa orolay.
21-23. Anong hatol kan Biblia an makatatabang sa kapungawan? Paano?
21 Ano an magigibo na makatabang na mapangganahan an kapungawan? Minsan ngani dai minamawot na gibohon na simpleng marhay an problema, masasabi na an Biblia puedeng makatabang sa siisay man na mas makapanggana sa kapungawan. Taano man? Enot, an kapungawan parateng minagiya sa depresyon asin pagkawara nin paggalang sa sadiri. An pagpatalubo nin marahay na relasyon sa Kaglalang nin saro makatatabang na maulian an sarong iyan. Makapatatalubo sia nin mas dakulang pakamate nin halaga, na nasasabotan na an Dios interesado sa saiya, na puedeng gumiya sa mas positibong punto-de-vista sa buhay. (Mateo 18:10) Dugang pa, an Biblia nagtatao sa mga Kristiano nin dalan nin buhay na makatatabang na mawara an kapungawan.
22 An napupungaw na mga tawo parateng sinasabihan na “magdanay na sibot.” Ini igwa nin halaga. Alagad an Biblia nagtatao nin mas realistiko asin praktikal na sadol. Dinadagka kaiyan an mga Kristiano na magin aktibo sa paggibo nin marahay sa iba, na nagbubunga man nin kaogmahan. (Gibo 20:35) Halimbawa niato si Dorcas, na may panahon sa paggibo nin mga bagay para sa ibang Kristiano na an dakol balo. An saiyang mga paghihingoa nakatabang sa sainda sa materyal na paagi, asin posibleng nakatabang man sa sainda na mapangganahan an kapungawan. Kadungan kaiyan si Dorcas mismo dai napupungaw kundi namomotan. Tibaad maogma kamo sa pagbasa manongod sa saiya sa Gibo 9:36-42
23 Nagin nakakokontentong aktibidad para sa dakol na Kristiano an pagtabang sa iba na makanood dapit sa Dios asin sa Biblia. Sa katunayan, si apostol Pablo nagsabi na an katalingkasan na gibohon iyan nin orog pa sarong bentaha kan mga daing agom, na, siempre, makatatabang man sa sainda na mapangganahan an kapungawan. (1 Corinto 7:32-35) Si Pablo mismo sarong halimbawa kaini. Basahon nindo sa Gibo 7:1-14 kun paano na, sa ibong nin makuring pagtumang, si Pablo nagdanay na sibot, na tinatabangan an dakol sa siudad nin Tesalonica. Dangan mangnoha nindo an ibinungang pakamate nin kadayupotan sa pag-oltanan ninda. An ginatos na ribong Saksi ni Jehova ngonyan makapagpapatunay kun gurano kanakakokontento na magin sibot sa pagtokdo kan Biblia sa iba.
24. May anong halaga an Kristianong pakiaasosyar? (Eclesiastes 4:9, 10)
24 Siring man, an Mga Saksi ni Jehova regular na nagtitiripon nin grupo-grupo tanganing pag-adalan an Kasuratan. Mantang nag-aadal, sinda naoogma sa mainit na Kristianong pag-iribaiba. Totoo, an pagigin sanang kaiba nin mga tawo bakong solusyon sa kapungawan, siring sa aram kan dakol na tagasiudad. Alagad an mga nag-aatender sa siring na mga pagtiripon nasa tahaw nin mga Kristiano na nagmamaigot na isapuso an pagparigon sa boot kan Biblia na magin tunay na interesado sa iba. (Filipos 2:4) An mga pagtiripon na ini nakaanimar, maogmang mga okasyon. An mga nag-aatender nagkakasararo sa halipot na pamibi sa Dios, sarong bagay na nanompongan kan dakol na nakatatabang sa sainda na marealisar na dai sinda noarin man nagsosolo. (Juan 16:32) Pinaririgon niamo an saindong boot na umatender sa sarong pagtiripon kan Mga Saksi ni Jehova. Duman mamamamasdan nindo kun paano an pagsunod sa sadol kan Biblia nakatatabang sa dakol na mapangganahan an kapungawan asin iba pang mga problema, arog baga kan mga problema sa kuarta o pamilya.
[Kahon sa pahina 29]
PINAKA-‘NAGTATAONG TENSION’ NA MGA SITUWASYON SA BUHAY
GRADO PANGYAYARI SA BUHAY
1 Pagkagadan nin agom
2 Diborsio
3 Pagbulag nin mag-agom
4 Sentensia sa bilanggoan
5 Pagkagadan nin kadayupot na miembro nin pamilya
6 Personal na danyos o kamatean
7 Pag-agom
8 Pagkasisante sa trabaho
9 Pagbalikan nin mag-agom
10 Pagretiro
11 Pagliwat nin salud kan miembro nin pamilya
12 Pagbados
13 Mga problema sa sekso
14 Pag-abot nin bagong miembro kan pamilya
15 Pagbago nin negosyo
Basado sa pagsiyasat ni Dr. T. Holmes asin Dr. R. H. Rahne—“Modern Maturity.”
[Kahon sa pahina 29]
“Sa sainda mismong buhay sa kongregasyon an mga Saksi sarong tunay na komunidad na may pagtitiwala asin pag-ako. . . . An Mga Saksi ni Jehova nag-oopresir [sa saro] nin laen na estratehiya sa buhay na nagtatao sa mga miembro kaiyan nin paagi na makanompong nin sadiring karakter asin nin paggalang sa sadiri, nin sarong komunidad na may pag-ako, asin nin paglaom sa ngapit.”—“Religious Movements in Contemporary America.”