Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
HULYO 3-9
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | ESDRAS 4-6
“Dai Nindo Pagpakiaraman an Pagtrabaho”
Nahihiling Mo Daw an Nahiling ni Zacarias?
13 Ipinagbawal an pagtugdok giraray kan templo. Minsan siring, an mga lalaking ninombrahan na manginot—an Halangkaw na Saserdoteng si Jesua (Josue) asin si Gobernador Zerubabel—“nagpadagos sa pagtugdok liwat kan harong nin Diyos.” (Esd. 5:1, 2) Tibaad bako idtong marahay sa paghiling kan nagkapirang Judio. An pagtugdok kaya kan templo dai maitatago sa mga kaiwal, na gigibuhon dawa ano para mapapundo an pagtugdok. Kaipuhan nin asigurasyon kan duwang may katungdan na lalaki, si Josue saka si Zerubabel, na tatabangan sinda ni Jehova. Asin itinao iyan sa sainda. Paano?
w86-TG 2/1 29, kahon ¶2-3
Ang Mata ni Jehova ay “Nakatingin sa Matatandang Lalaki”
Pagkatapos na bumalik ang nalabing Judio buhat sa Babilonya, nagsimula ang may 16-na-taóng pagkahinto sa paggawa. Ang mga propetang si Hagai at si Zacarias ay nangyaring gumulantang sa mga Judio sa kanilang pagwawalang-bahala, at muling ipinagpatuloy ang gawain na pagtatayo sa nagibang templo ni Jehova. Subalit, hindi nagtagal at ang gawaing ito ay tinutulan ng mga opisyales ng Persia. “Sino ang nag-utos sa inyo na itayo ang bahay na ito?” ang tanong ng mga mananalansang.—Ezra 5:1-3.
Ang tugon sa tanong na ito ay maselang. Kung hinayaan ng matatanda na sila’y madala ng takot, dagling mapapahinto ang muling pagtatayo sa templo. Kung kikilos naman ang matatanda sa paraan na pupukaw sa galit ng mga opisyales na ito, baka kaagad ipagbawal ang gawain. Kaya’t ang matatanda (marahil pinangunahan ni Gobernador Zerubabel at ng mataas na saserdoteng si Joshua) ay bumuo ng isang mataktika ngunit mabisang tugon. Kanilang ipinaalaala sa mga opisyales ang matagal nang nakalimutang utos ni Ciro na nagbigay sa mga Judio ng pahintulot ng hari na magpatuloy sa gawaing ito. Sa pagkaalam sa patakaran ng mga Persiano na huwag kailanman baguhin ang nailabas nang batas, ang mga opisyales na ito ay may katalinuhan na nagpasiyang iwasan ang pagsalungat sa isang utos ng hari. Sa ganoon ay pinayagan na ang gawain ay magpatuloy hanggang sa nang malaunan nagbigay si haring Dario ng kaniyang opisyal na pagsang-ayon na ipagpatuloy ang gawain!—Ezra 5:11-17; 6:6-12.
Nahihiling Mo Daw an Nahiling ni Zacarias?
7 Maski paano, naginhawahan man an mga nagtutugdok kan templo huli sa sarong pagbabago. Ano iyan? Kan 520 B.C.E., sarong bagong hadi an namamahala sa Persia, si Dario I. Sa ikaduwang taon na iyan kan pamamahala niya, nadiskubre niyang ilegal an ipinapautob na pagbabawal sa pagtugdok kan templo. Kaya nagpaluwas si Dario nin pagbuot na ipagpadagos asin tapuson an trabaho. (Esd. 6:1-3) Nakakabigla nanggad na bareta iyan. Pero bako lang iyan. Ipinagbuot kan hadi sa mga tawo sa nakapalibot na mga lugar sa Jerusalem na pumundo na sa pakikiaram sa pagtugdok asin na suportaran ninda iyan paagi sa pagtao nin kuwarta asin iba pang kaipuhan para matapos iyan! (Esd. 6:7-12) Kaya kan 515 B.C.E., labi pa sanang apat na taon an naglihis, natapos kan mga Judio an pagtugdok kan templo.—Esd. 6:15.
Nahihiling Mo Daw an Nahiling ni Zacarias?
16 Nagtatao man si Jehova nin instruksiyon paagi sa “maimbod asin mapagmansay na uripon.” (Mat. 24:45) Kun minsan, tibaad dai ta lubos na masabutan an instruksiyon na itinatao kan uripon na iyan. Halimbawa, tibaad makaresibi kita nin espesipikong mga instruksiyon kun paano kita makakapag-andam sa sarong kalamidad na pighuhuna tang dai man mangyayari sa satong lugar. O tibaad pagmati ta garo baga sobra man kaingat kan uripon na iyan sa panahon nin pandemya. Ano an dapat tang gibuhon kun sa hiling ta bakong praktikal an itinataong mga instruksiyon? Puwede tang pag-isipan kun paano nakinabang an mga Israelita huli sa pagsunod ninda sa instruksiyon na itinao sainda paagi ki Josue asin Zerubabel. Puwede ta man pag-isipan an iba pang salaysay sa Bibliya na nabasa ta. May beses na nakaresibi nin instruksiyon an mga lingkod nin Diyos na garo bakong praktikal sa paghiling nin tawo, pero sa huri, nakapagligtas nin buhay.—Huk. 7:7; 8:10.
Espirituwal na Kayamanan
w93 6/15 32 ¶3-5
Mapananarigan daw Nindo an Biblia?
An kuwartang metal ginibo sa Tarso, sarong siudad sa timog-sirangan na lugar kan ngonyan inaapod na Turkiya. An kuwartang metal ginibo durante kan pamamahala kan Persianong gobernador na si Mazeo kan ikaapat na siglo B.C.E. Ipinamimidbid sia kaini bilang gobernador sa probinsia “Sa ibong kan Salog,” na iyo an Salog Eufrates.
Pero taano ta interesante an fraseng iyan? Huli ta manonompongan nindo sa saindong Biblia an iyo man sanang pag-apod. An Esdras 5:6–6:13 nagsasabi manongod sa pagsinuratan kan hade sa Persia na si Dario asin kan sarong gobernador na an ngaran Tatenai. An isyu mapadapit sa pagtogdok liwat kan mga Judio sa templo ninda sa Jerusalem. Si Esdras matibay na parakopya kan Pagboot nin Dios, asin malalaoman nindo na sia eksakto, tama sa saiyang isinurat. Maheheling nindo sa Esdras 5:6 asin 6:13 na inapod nia si Tatenai na “gobernador sa ibong kan Salog.”
Isinurat iyan ni Esdras mga 460 B.C.E., mga 100 na taon bago ginibo ining kuwartang metal. Iyo, may mga tawo na tibaad naghohona na an pag-apod sa sarong suanoy na opisyal bakong gayong mahalagang detalye. Pero kun mapananarigan nindo an mga kagsurat sa Biblia dawa sa siring kasadit na mga detalye, dai daw maninigong paorogon kaiyan an saindong kompiansa sa ano pa man na isinurat ninda?
HULYO 10-16
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | ESDRAS 7-8
“An Paggawi ni Esdras Nagtao nin Onra ki Jehova”
Pag-adal—Kapakipakinabang Asin Nakagagayagaya
8 Iyo, an satong pagkamoot sa Tataramon ni Jehova maninigo na maggikan sa satong puso, an sentro nin emosyon. Maninigo kitang maogma na maghaloy sa nagkapirang teksto na binasa pa sana niato. Maninigo niatong isip-isipon an harararom na espirituwal na kaisipan, magin lubos an atension dian, asin horophoropon iyan. Nagkakaipo ini nin toninong na pagpensar asin pamimibi. Arog ki Esdras, kaipuhan tang andamon an satong puso para sa pagbasa asin pag-adal sa Tataramon nin Dios. Dapit sa saiya nasusurat: “Inandam mismo ni Esdras an saiyang puso na siyasaton an ley ni Jehova asin gibohon iyan patin magtokdo sa Israel nin susundon asin hustisya.” (Esdras 7:10) Mangnoha an tolong katuyohan kan pag-andam ni Esdras kan saiyang puso: mag-adal, personal na mag-aplikar, asin magtokdo. Maninigo tang arogon an saiyang halimbawa.
si-TG 75 ¶5
Aklat ng Bibliya Bilang 13—1 Cronica
5 Walang kapantay ang kakayahan ni Ezra sa pagtitipon ng totoo at wastong kasaysayan. “Inilagak ni Ezra ang kaniyang puso sa pagsangguni sa kautusan ni Jehova upang ganapin at ituro sa Israel ang tuntunin at katarungan.” (Ezra 7:10) Tinulungan siya ng banal na espiritu ni Jehova. Nakilala ng pandaigdig na tagapamahala ng Persya ang karunungan ng Diyos na nasa kay Ezra kaya binigyan siya ng malawak ng kapangyarihang sibil sa distrito ng Juda. (Ezra 7:12-26) Autorisado ng Diyos at ng emperador, matagumpay na natipon ni Ezra ang ulat mula sa pinakamahuhusay na dokumentong umiiral noon.
it-1-TG 1405 ¶8
Kapakumbabaan
Naglalaan ng Tamang Patnubay. Ang isa na nagpapakumbaba sa harap ng Diyos ay makaaasa sa patnubay ng Diyos. Si Ezra ay nagkaroon ng mabigat na pananagutang manguna sa mahigit na 1,500 lalaki, bukod pa sa mga saserdote, mga Netineo, at mga babae at mga bata mula sa Babilonya pabalik sa Jerusalem. Karagdagan pa, dala nila ang napakaraming ginto at pilak para sa pagpapaganda ng templo sa Jerusalem. Kinailangan nila ng proteksiyon para sa paglalakbay, ngunit ayaw humingi ni Ezra sa hari ng Persia ng isang pangkat ng militar na sasama sa kanila, dahil magpapakita iyon ng pananalig sa lakas ng tao. Gayundin, bago pa nito ay sinabi niya sa hari: “Ang kamay ng aming Diyos ay sumasalahat niyaong mga humahanap sa kaniya sa ikabubuti.” Kaya naman naghayag siya ng isang pag-aayuno, upang ang bayan ay makapagpakumbaba sa harap ni Jehova. Humiling sila sa Diyos, at siya’y nakinig at naglaan sa kanila ng proteksiyon mula sa mga pagtambang ng mga kaaway sa daan anupat matagumpay nilang natapos ang mapanganib na paglalakbay. (Ezr 8:1-14, 21-32) Ang propetang si Daniel naman, na nasa pagkatapon sa Babilonya, ay lubhang pinagpala nang isugo sa kaniya ng Diyos ang isang anghel at bigyan siya ng isang pangitain, sa dahilang nagpakumbaba si Daniel sa harap ng Diyos sa paghahanap niya ng patnubay at pagkaunawa.—Dan 10:12.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Esdras
7:28–8:20—Taano ta nagduwaduwa an dakol na Judio sa Babilonya na tumukad pasiring sa Jerusalem kaiba si Esdras? Minsan ngani labing 60 taon na an nakaagi poon kan an enot na grupo nin mga Judio nagbalik sa saindang dagang tinuboan, kakadikit sana an nag-eerok kaidto sa Jerusalem. An pagbalik sa Jerusalem nangangahulogan nin bagong pamumuhay sa irarom nin bakong komportable asin peligrosong mga kamugtakan. An Jerusalem kan kaaldawan na idto dai nagtatao nin nakakaakit na materyal na mga oportunidad sa mga Judio na tibaad asensado sa Babilonya. Dai maiignoro an peligrosong pagbaklay. An mabaralik dapat na igwa nin makosog na pagtubod ki Jehova, kaigotan para sa tunay na pagsamba, asin kosog nin boot na maghale. Dawa si Esdras pinakosog an saiyang sadiri oyon sa kamot ni Jehova na nasa saiya. Huli sa ginibo ni Esdras na pagparigon sa boot, 1,500 na pamilya—tibaad may kabilangan na 6,000 katawo—an naghimate. Pagkatapos na gumibo si Esdras nin dugang pang mga aksion, 38 Levita asin 220 Netineo an naghimate.
HULYO 17-23
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | ESDRAS 9-10
“An Makulog na mga Konsekwensiya kan Pagsuway”
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Esdras
9:1, 2—Gurano kapeligroso an pakipag-agoman sa mga tawo kan daga? An nasyon na ibinalik sa dati dapat na iyo an paraingat kan pagsamba ki Jehova sagkod na dumatong an Mesiyas. An pakipag-agoman sa ibang nag-eerok sa daga saro talagang peligro sa tunay na pagsamba. Huling an nagkapira nakialyansa paagi sa pag-agom sa mga tawong nagsasamba sa idolo, an bilog na nasyon tibaad pag-abot nin panahon mapabilang na sa paganong mga nasyon. An dalisay na pagsamba puedeng mawara sa ibabaw kan daga. Kun siring, saen na maluwas an Mesiyas? Bakong makangangalas na si Esdras nabigla kan maheling an nangyari!
Ano an Hinahagad sa Sato ni Jehova?
An gikan sa boot na pagkuyog niato magbubunga nin mga bendisyon. Si Moises nagsurat: “Kuyogon an mga pagboot . . . na ipinagboboot ko sa saimo ngonyan, para sa saimong ikakarahay.” (Bersikulo 13) Iyo, an gabos na pagboot ni Jehova—an gabos na hinahagad nia sa sato—para sa satong ikakarahay. Paanong dai magigin arog kaiyan? “An Dios pagkamoot,” an sabi kan Biblia. (1 Juan 4:8) Huli kaini, an itinatao nia sanang mga pagboot iyo an para sa satong nagdadanay na ikakarahay. (Isaias 48:17) An paggibo kan gabos na hinahagad sa sato ni Jehova ikakalikay kita sa dakol na pagkadesganar ngonyan asin gigiyahan kita sa daing katapusan na mga bendisyon sa ngapit sa pamamahala kan saiyang Kahadean.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Esdras
10:3, 44—Taano ta pinahale an mga aki kaiba kan mga agom na babae? Kun nawalat an mga aki, mas dakula kutana an posibilidad na bumalik an pinahaleng mga agom na babae huli sa mga ini. Dugang pa, an saradit na aki sa pankagabsan nangangaipo nin pag-ataman kan saindang ina.
HULYO 24-30
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | NEHEMIAS 1-2
“Tulos-tulos Akong Namibi”
Papagdanayon si Jehova sa Atubangan Nindo
5 Kun beses, tibaad kaipuhan niatong marikas na mamibi na logod tabangan kita nin Dios. Sa sarong pangyayari, narisa ni Hadeng Artajerjes nin Persia na mamondo an saiyang kopero na si Nehemias. “Ano ining pinaghahagad mo?” an hapot kan hade. “Tolos-tolos [na si Nehemias] namibi sa Dios kan kalangitan.” Kaipuhan na halipot sana an pamibi ni Nehemias sa malinaw na silensiong pamibi na iyan. Pero, sinimbag iyan nin Dios, huling tinabangan si Nehemias kan hade na itogdok liwat an mga lanob kan Jerusalem. (Basahon an Nehemias 2:1-8.) Iyo, dawa an halipot sana asin silensiong pamibi puedeng magin epektibo.
Ekstemporanyong Pagtaram
Kun hinahagadan kamong tumao nin impromptung eksplikasyon kan mga tinutubod nindo, ano daw an makatatabang sa saindo na magibong epektibo an saindong mga ikokomento? Arogon si Nehemias, na silensiong namibi bago nia simbagon an hapot ni Hadeng Artajerjes. (Neh. 2:4) Sunod, marikas na gibohon an sarong outline sa isip. An pundamental na mga tangga ikakalista nin arog kaini: (1) Pumili nin saro o duwang punto na maninigong kaiba sa eksplikasyon (tibaad gusto nindong gamiton an mga punto na yaon sa Reasoning From the Scriptures). (2) Magdesisyon kun arin na mga teksto an gagamiton nindo tanganing masuportaran an mga puntong iyan. (3) Iplano kun paano poponan nin mataktika an saindong eksplikasyon tangani na magustong maghinanyog an naghapot. Dangan pumoon nang magtaram.
Espirituwal na Kayamanan
w86-TG 2/15 25
Nagtagumpay ang Tunay na Pagsamba
Hindi, sapagkat ang gibang kalagayan ng Jerusalem ang sa tuwina’y diwa ng mga panalangin ni Nehemias “araw at gabi” sa loob ng mga ilang panahon. (1:4, 6) Nang magkaroon ng pagkakataon sa sabihin kay Haring Artajerjes ang tungkol sa kaniyang hangarin na muling itayo ang mga pader ng Jerusalem, si Nehemias ay muling nanalangin, sa gayo’y ginagawa ang sa tuwina’y paulit-ulit niyang ginagawa. Ang resulta ng pagdinig ni Jehova sa kaniyang panalangin ay ang komisyon na muling itayo ang mga pader ng lunsod.
Aral Para sa Atin: Si Nehemias ay kay Jehova umasa ng patnubay. Pagka napaharap sa mabibigat na pagpapasiya, tayo man ay dapat “magtiyaga sa panalangin” at kumilos na kasuwato ng patnubay ni Jehova.—Roma 12:12.
HULYO 31–AGOSTO 6
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | NEHEMIAS 3-4
“Para Saimo Menos Daw an Mano-manong Trabaho Para Gibuhon Mo?”
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Nehemias
3:5, 27. Dai niato maninigong ibilang an manwal na trabaho na ginigibo sa kapakanan kan tunay na pagsamba na nakakamenos sa satong dignidad, siring kan “mga mamuraway” kan mga taga Tekoa. Imbes, puedeng arogon niato an ordinaryong mga taga Tekoa na gikan sa boot na naggibo kan gabos na makakaya ninda.
Sa Anong Paagi Ka Gagamiton ni Jehova?
11 Pakalihis nin ginatos na taon, an mga aking babayi ni Salum kaiba sa mga ginamit ni Jehova para magtabang sa paghirahay kan mga pader kan Jerusalem. (Neh. 2:20; 3:12) Maski ngani pamayo an saindang ama, andam an mga aking babayi ni Salum na gibuhon an dipisil asin peligrosong trabahong iyan. (Neh. 4:15-18) Kabaliktaran nanggad sa sainda an prominenteng mga lalaking Tekoita, na “nagsayumang maggibo kan trabahong itinao sainda”! (Neh. 3:5, An Marahay na Bareta Biblia) Imahinara na sana an kaugmahan kan mga aking babayi ni Salum kan matapos an proyekto sa laog sana nin 52 na aldaw! (Neh. 6:15) Sa satong panahon, may mga sister man na maugmang nagboboluntaryo sa sarong espesyal na klase nin sagradong paglilingkod—an pagtugdok asin pagmentenar kan mga edipisyo na ginagamit sa pagsamba ki Jehova. An saindang mga kasanayan, entusiyasmo, asin kaimbudan mahalagang marhay tanganing matapos an mga trabahong ini.
Pagkultibar sa Arog-Cristong Pagmansay sa Kadakulaan
16 An gabos na Kristiano, hoben asin gurang, maninigong maghingoang kultibaron an arog-Cristong pagmansay sa kadakulaan. Sa kongregasyon, may manlaenlaen na trabaho na dapat gibohon. Nungkang ikaanggot kun ipagibo sa saindo an garo baga hababang klaseng mga bagay. (1 Samuel 25:41; 2 Hade 3:11) Mga magurang, ineenkaminar daw nindo an saindong mga aki asin mga tinedyer na maogmang gibohon an ano man na asignasyon na ipinapagibo sa sainda, baga man sa Kingdom Hall, sa asamblea, o sa lugar nin kombension? Naheheling daw ninda kamo na naggigibo nin hababang klaseng mga trabaho? Nagigirumdoman na marhay nin sarong tugang na lalaki, na naglilingkod ngonyan sa pankinaban na opisina prinsipal kan Mga Saksi ni Jehova, an halimbawa kan saiyang mga magurang. Sabi nia: “An pagheling ninda sa gibohon na paglinig sa Kingdom Hall o sa lugar nin kombension nagsasabi sako na ibinibilang ninda iyan na mahalaga. Sa parate nagboboluntaryo sindang gibohon an mga trabaho na para sa kapakinabangan kan kongregasyon o sa kasararoan nin magturugang, minsan ngani garo baga menos nanggad paghelingon an mga trabahong idto. An aktitud na ini nakatabang sako na akoon nin gikan sa boot an ano man na asignasyon digdi sa Bethel.”
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Nehemias
4:17, 18—Paano magigibo nin sarong tawo an pagtogdok liwat na sarong kamot sana an ginagamit? Para sa mga parapasan bakong problema ini. Kun ikabugtak na an pasan sa saindang payo o abaga, pasil sana nindang balansehon iyan paagi sa sarong kamot “mantang an sa ibong na kamot may kapot na busog.” An mga paratogdok na kaipuhan an duwang kamot sa pagtrabaho “nahahagkosan, an lambang saro may espada sa saiyang piad, mantang nagtotogdok.” Andam sindang makipaglaban enkaso umatake an kalaban.
AGOSTO 7-13
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | NEHEMIAS 5-7
“Gusto ni Nehemias na Maglingkod, Bako na Paglingkudan”
Mga Parasuportar sa Tunay na Pagsamba—Kaidto Asin Ngonyan
Bako sana an saiyang panahon asin abilidad sa pag-organisar an itinabang ni Nehemias. Ginamit man nia an saiyang kabuhayan tanganing suportaran an tunay na pagsamba. Ginamit nia an saiyang sadiring kuarta tanganing balukaton sa kaoripnan an saiyang mga tugang na Judio. Nagpautang sia na mayo nin porsiento. Nungka niang “pinagabatan” an mga Judio paagi sa paghagad nin paragastos bilang gobernador, sarong bagay na may deretso siang hagadon. Imbes, ginibo niang pirmeng bukas an saiyang harong tanganing pakakanon an “sanggatos may limang polong lalaki, asin an mga nagduduruman samo hale sa mga nasyon na nasa palibot niamo.” Kada aldaw nagpapaandam sia nin “sarong toro, anom na piling karnero asin mga gamgam” para sa saiyang mga bisita. Dugang pa, sarong beses kada sampulong aldaw tinatawan nia sinda nin “lambang klase nin arak na abunda”—gabos gastos nia.—Nehemias 5:8, 10, 14-18.
‘Dai Mo Pagtugutan na Lumaylay an Saimong mga Kamot’
16 Sa tabang ni Jehova, pinakusog ni Nehemias asin kan mga kairiba niya an saindang mga kamot para magpadagos sa gibuhon. Nakumpleto ninda an mga lanob kan Jerusalem sa laog sana nin 52 na aldaw! (Neh. 2:18; 6:15, 16) Dai sana basta nagbantay si Nehemias mantang nagtatrabaho an iba. Siya mismo nagtrabaho sa pagtugdok liwat kan mga lanob. (Neh. 5:16) Inaarog man ngunyan kan dakul na mamumuton na elder si Nehemias paagi sa pagtabang sa teokratikong mga proyekto sa pagtugdok o sa paglinig asin pagmentenar kan saindang Kingdom Hall. Napapakusog man ninda an maluyang kamot kan mga kapagtubod nindang may naghahadit na puso paagi sa pag-iba sa sainda sa ministeryo asin pagsungko sa sainda sa pagpastor.—Basahon an Isaias 35:3, 4.
Paano daw Kamo Gigirumdomon ni Jehova?
Pirmeng ipinaheheling kan Biblia na para sa Dios, an “paggirumdom” nangangahulogan nin paggibo nin positibong aksion. Halimbawa, pakatapos na sanopon nin tubig baha an daga sa laog nin 150 aldaw, “ginirumdom nin Dios si Noe . . . , asin pinangyari nin Dios na may umaging doros sa ibabaw kan daga, asin an katubigan nagpoon na magkulpa.” (Genesis 8:1) Pakalihis nin dakol na siglo, si Samson, na binuta asin kinadenahan kan mga Filisteo, namibi: “Jehova, girumdomon tabi nindo ako, asin pakosoga tabi nindo ako, ngonyan sana.” Ginirumdom ni Jehova si Samson paagi sa pagtao sa saiya nin kosog na nakalalabi sa tawo tanganing ikapamalos nia an saiyang sadiri tumang sa mga kaiwal nin Dios. (Hokom 16:28-30) Kun dapit ki Nehemias, binendisyonan ni Jehova an saiyang mga paghihingoa, asin ibinalik an tunay na pagsamba sa Jerusalem.
Espirituwal na Kayamanan
“Padagos na Daogon nin Karahayan an Karatan”
15 Ikatolo, ginamit kan mga kaiwal ni Nehemias an sarong traydor, an Israelitang si Semaias, tanganing pagmaigotan na sutsutan si Nehemias na balgahon an Ley nin Dios. Sinabi ni Semaias ki Nehemias: “Magtagboan kita segun sa pinagkaoyonan sa harong kan tunay na Dios, sa laog kan templo, asin serahan niato an mga pinto kan templo; huling malaog sinda tanganing gadanon ka.” Sinabi ni Semaias na namemeligro si Nehemias na asasinaron alagad ta ikakaligtas nia an saiyang buhay paagi sa pagtago sa templo. Minsan siring, si Nehemias bakong saserdote. Magkakasala sia paagi sa pagtago sa harong nin Dios. Babalgahon daw nia an Ley nin Dios huli sana sa pagprobar na iligtas an saiyang buhay? Si Nehemias nagsimbag: “Siisay na arog ko an makakalaog sa templo asin mabubuhay? Dai ako malaog!” Taano si Nehemias ta dai nahulog sa siod na ibinugtak para sa saiya? Huling aram nia na maski ngani si Semaias kapwa nia Israelita, “bakong an Dios an nagsugo sa saiya.” An totoo, an sarong tunay na propeta nungkang masadol sa saiya na balgahon an Ley nin Dios. Sa giraray, dai tinogotan ni Nehemias na madaog sia kan maraot na mga nagtutumang. Dai nahaloy pakatapos kaiyan ibinareta nia: “Sa katapustapusi natapos an lanob kan ikabeinte singkong aldaw nin Elul, sa laog nin singkuenta y dos na aldaw.”—Nehemias 6:10-15; Bilang 1:51; 18:7.
AGOSTO 14-20
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | NEHEMIAS 8-9
“An Kaugmahan na Itinatao ni Jehova Iyo an Saindong Masarig na Depensa”
Makanuod sa Inandam na Marhay na Pamibi
2 Sarong bulan bago an nasabing pagtiripon, natapos kan mga Judio an pagtugdok liwat kan lanob kan Jerusalem. (Neh. 6:15) Natapos iyan kan banwaan nin Diyos sa laog sana nin 52 na aldaw, dangan tinawan ninda nin partikular na atensiyon an saindang espirituwal na pangangaipo. Kaya kan inot na aldaw kan suminunod na bulan, an Tishri, sinda nagtiripon sa pampublikong plasa tanganing magdangog ki Esdras asin sa iba pang mga Levita mantang binabasa ninda nin makusog asin ipinapaliwanag an Ley nin Diyos. (Ilustrasyon 1) An bilog na mga pamilya, kaiba na an ‘gabos na may pakasabot nang magdangog,’ nagtirindog asin naghinanyog ‘magpuon sa pagliwanag sagkod sa lontok,’ o udto. Sarong marahayon nanggad na halimbawa para sa sato na sa ngunyan nag-aatender sa mga pagtiripon sa komportableng mga Kingdom Hall! Pero, sa mga okasyon na arog kaiyan, naglalagaw-lagaw daw kun minsan an saimong isip asin nagpupuon kang mag-isip nin mga bagay na bakong gayong mahalaga? Kun iyo, isip-isipon giraray an halimbawa kan suanoy na mga Israelitang idto, na dai sana nagdangog kundi isinapuso man an saindang nadangog kaya sinda naghiribi huling bilang sarong nasyon dai ninda nasusunod an Ley nin Diyos.—Neh. 8:1-9.
Kamo daw ‘Padagos na Maglalakaw Segun sa Espiritu’?
9 An kagayagayahan iyo an pagkaigwa nin dakulang kaogmahan. Si Jehova iyo an “maogmang Dios.” (1 Timoteo 1:11; Salmo 104:31) Ikinakaogmang marhay kan Aki an paggibo kan kabotan kan saiyang Ama. (Salmo 40:8; Hebreo 10:7-9) Asin “an kagayagayahan ni Jehova iyo an [satong] kuta.”—Nehemias 8:10.
10 An tao nin Dios na kagayagayahan nagtatao sa sato nin hararom na satispaksion kun ginigibo niato an kabotan nin Dios dawa sa mga panahon nin kasakitan, pagmondo, o persekusyon. Kanigoan na kaogmahan an itinatao sa sato kan “mismong kaaraman nin Dios”! (Talinhaga 2:1-5) An magayagayang relasyon niato sa Dios nakabasar sa tamang kaaraman asin pagtubod sa saiya saka sa atang na pantubos ni Jesus. (1 Juan 2:1, 2) An pagigin kabtang kan iyo sanang tunay na internasyonal na kasararoan nin magturugang saro pang gikanan nin kagayagayahan. (Sofonias 3:9; Haggeo 2:7) An satong paglaom sa Kahadean asin an dakulang pribilehio na magpahayag kan maogmang bareta nagpapagayagaya sa sato. (Mateo 6:9, 10; 24:14) Nagpapagayagaya man sa sato an paglaom na buhay na daing katapusan. (Juan 17:3) Mantang igwa kita kan siring na marahayon na paglaom, dapat na ‘maggayagaya sana’ kita.—Deuteronomio 16:15.
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 173 ¶3
Aramaiko
Maraming taon pagkabalik ng mga Judio mula sa pagkatapon sa Babilonya, binasa ng saserdoteng si Ezra ang aklat ng Kautusan sa mga Judiong nagkakatipon sa Jerusalem, at ipinaliwanag ito ng iba’t ibang Levita sa taong-bayan, anupat sinasabi sa Nehemias 8:8: “Patuloy silang bumabasa nang malakas mula sa aklat, mula sa kautusan ng tunay na Diyos, na ipinaliliwanag iyon, at binibigyan iyon ng kahulugan; at patuloy silang nagbibigay ng unawa sa pagbasa.” Maaaring kasama sa gayong pagpapaliwanag o pagpapakahulugan ang pagsasalin ng tekstong Hebreo tungo sa Aramaiko, yamang posibleng Aramaiko ang ginamit ng mga Hebreo noong sila’y nasa Babilonya. Walang alinlangang detalyado ang isinagawang pagpapaliwanag upang kahit naiintindihan ng mga Judio ang Hebreo, mauunawaan din nila ang malalim na kahulugan ng binabasa.
AGOSTO 21-27
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | NEHEMIAS 10-11
“Naggibo Sinda nin mga Pagsasakripisyo Para ki Jehova”
Sarong Jerusalem na Tamang-tama sa Ngaran Kaiyan
13 An “mapagtitiwalaan na areglo” na tinatakan kaidtong kaaldawan ni Nehemias inandam an suanoy na banwaan nin Dios para sa aldaw kan inagurasyon kan lanob nin Jerusalem. Alagad may saro pang apuradong bagay na nangangaipo nin atension. Nalalaom ngonyan nin dakulang lanob na may 12 tata, an Jerusalem nangangaipo nin mas dakulang populasyon. Minsan ngani may nagkapirang Israelita na nag-erok dian, “an siudad mahiwas saka dakula, asin pipira an tawo sa laog kaiyan.” (Nehemias 7:4) Tanganing resolberan an problemang ini, an banwaan “nagpabunotan tanganing darahon an saro sa kada sampulo tanganing mag-erok sa Jerusalem na banal na siudad.” An gikan sa boot na pagsunod sa areglong ini nagpahiro sa banwaan na omawon an “gabos na lalaki na nagboluntaryong mag-erok sa Jerusalem.” (Nehemias 11:1, 2) Kanigoan karahay na halimbawa para sa tunay na mga parasamba ngonyan na an mga kamugtakan nagtotogot sa sainda na bumalyo sa mga lugar na mas dakula an pangangaipo para sa tabang nin maygurang na mga Kristiano!
w86-TG 2/15 26
Nagtagumpay ang Tunay na Pagsamba
Ang pag-iiwan ng mga minanang ari-arian at paglipat sa Jerusalem ay mangangailangan ng mga ilang gastos at mga kalugihan. Ang mga naninirahan sa siyudad na iyan ay maaari rin naman na nakabilad sa iba’t-ibang panganib. Sa ilalim ng mga ganiyang kalagayan, ituturing ng iba na ang mga boluntaryo ay karapatdapat purihin at nanalangin na pagpalain sila ni Jehova.
Makakamtan kan mga Minahirong May Pagtubod an Pag-uyon nin Diyos
15 Kan idusay niyato an satong buhay ki Jehova, nanuga kita na gigibuhon ta an saiyang kabutan ano man an mangyari. Aram niyato na kaipuhan an pagsakripisyo sa sadiri para mautob an panugang iyan. Pero nababalo an pagigin andam niyatong utubon an satong panuga lalo na kun ipinapagibo sa sato an sarong bagay na dai ta gusto. Kun ginigibo niyato an siring na mga pagsakripisyo asin an mga paagi nin paglilingkod na bakong kumbenyente sa sato, napapatunayan tang igwa kita nin pagtubod. Tibaad makulugon para sa sato an mga bagay na isasakripisyo niyato, pero pirming mas nakakalabi sa mga iyan an mga bendisyon na aakuon ta. (Mal. 3:10) Pero kumusta man an aking babayi ni Jefte?
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Nehemias
10:34—Taano ta hinagad sa mga tawo na magsuplay nin mga kahoy? An dolot na kahoy dai ipinagboot sa Ley ni Moises. An kahagadan na ini talagang dahelan sa pangangaipo. Kadakol na kahoy an kaipuhan tanganing soloon an mga atang sa altar. Minalataw na kulang an mga Netineo, na naglilingkod bilang bakong Israelitang mga oripon sa templo. Huli kaini, nagpabunotan tanganing seguradohon an dagos-dagos na suplay nin kahoy.
AGOSTO 28–SETYEMBRE 3
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | NEHEMIAS 12-13
“Magin Maimbod ki Jehova Pag Nagpipili nin mga Amigo”
it-1-TG 114 ¶7
Ammonita, Mga
Matapos patalsikin si Tobia mula sa bakuran ng templo, ang kautusan ng Diyos sa Deuteronomio 23:3-6 na nagbabawal sa pagpasok ng mga Ammonita at mga Moabita sa kongregasyon ng Israel ay binasa at ikinapit. (Ne 13:1-3) Ang pagbabawal na ito, na ibinigay mga 1,000 taon na ang nakararaan dahil sa pagtanggi ng mga Ammonita at mga Moabita na tulungan ang mga Israelita noong malapit na ang mga ito sa Lupang Pangako, ay karaniwang ipinapalagay na nangangahulugang hindi sila maaaring maging legal na mga miyembro ng bansang Israel taglay ang lahat ng karapatan at pribilehiyo ng isang tunay na miyembro. Hindi naman ito nangangahulugan na ang mga indibiduwal na Ammonita o Moabita ay hindi maaaring makihalubilo o manirahang kasama ng mga Israelita at sa gayo’y makinabang mula sa mga pagpapala ng Diyos sa kaniyang bayan, anupat makikita ito sa bagay na kabilang si Zelek, na nabanggit na, sa pangunahing mga mandirigma ni David, at gayundin sa rekord may kinalaman kay Ruth na babaing Moabita.—Ru 1:4, 16-18.
Kamo Pinabanal Na
5 Basahon an Nehemias 13:4-9. Napapalibutan kita nin bakong marahay na mga impluwensiya, kaya bakong pasil sa sato na magdanay na banal. Estudyari an manungod ki Eliasib asin Tobias. Si Eliasib iyo an halangkaw na saserdote, asin si Tobias sarong Ammonita asin posibleng marhay na sarong opisyal na may hababang posisyon sa administrasyon kan Persia sa Judea. Kinontra ni Tobias asin kan saiyang kairiba an mga paghihinguwa ni Nehemias na itugdok liwat an lanob kan Jerusalem. (Neh. 2:10) An mga Ammonita dai puwedeng lumaog sa arin man na lugar na sakop kan templo. (Deut. 23:3) Kaya, taano ta tatawan kan halangkaw na saserdote nin lugar sa sarong kuwartong kakanan sa templo an tawong arog ni Tobias?
6 Nagin harani si Tobias ki Eliasib. Si Tobias asin an aki niyang lalaki na si Jehohanan nag-agom nin Judio, asin marahay an sinasabi kan dakul na Judio manungod ki Tobias. (Neh. 6:17-19) Nagin agom kan saro sa mga makuapo ni Eliasib an aking babayi kan gobernador kan Samaria na si Sanbalat, na saro sa pinakaharaning kaiba-iba ni Tobias. (Neh. 13:28) An mga koneksiyon na ini iyo an posibleng dahilan kun taano ta an Halangkaw na Saserdote na si Eliasib nagpaimpluwensiya sa saro na parakontra asin bakong kapagtubod. Pero si Nehemias nagpahiling nin kaimbudan ki Jehova kan ibaribad niya sa luwas kan kuwartong kakanan an gabos na muwebles ni Tobias.
Pakapanggana sa Angat nin Kaimbodan
6 Kun kita maimbod ki Jehova Dios, lilikayan niatong makikatood sa gabos niang kaiwal. Iyan an dahelan kun taano si Santiago ta nagsurat: “Mga parapakisambay, dai nindo naaaraman na an pakikikatood sa kinaban pakikiiwal sa Dios? An siisay man, kun siring, na boot na magin katood kan kinaban ginigibo an saiyang sadiri na kaiwal nin Dios.” (Santiago 4:4) Mawot niatong magkaigwa kan kaimbodan na ipinaheling ni Hadeng David kan sia magsabi: “Bakong naoongis ako sa mga naoongis nin labi-labi sa saimo, O Jehova, asin bakong nababalde ako sa mga nagrerebelde tumang sa saimo? Ikinaoongis ko sinda na may lubos na pagkaongis. Sinda nagin tunay na mga kaiwal para sa sako.” (Salmo 139:21, 22) Habo niatong makiamistad sa siisay man na tuyong mga parakasala, huli ta mayo kita nin ano man na pakisumaro sa sainda. Bako daw na an kaimbodan sa Dios ililikay kita na makiibaiba sa siisay man na mga kaiwal ni Jehova, baga man personal o paagi sa telebisyon?
Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 430 ¶1
Musika
Itinuring na napakahalaga ang pag-awit sa templo. Makikita ito sa maraming pagtukoy ng Kasulatan sa mga mang-aawit at sa ‘pagpapalaya sa kanila mula sa tungkulin’ na karaniwan sa ibang mga Levita upang lubusan nilang maiukol ang kanilang sarili sa kanilang paglilingkod. (1Cr 9:33) Ang pagtatala sa kanila nang bukod sa gitna niyaong mga bumalik mula sa Babilonya ay nagdiriin sa kahalagahan ng pagpapatuloy nila bilang isang pantanging pangkat ng mga Levita. (Ezr 2:40, 41) Maging ang awtoridad ng Persianong hari na si Artajerjes (Longimanus) ay ginamit para sa kanilang kapakanan, anupat pinalibre sila, kasama ng iba pang mga pantanging pangkat, mula sa ‘buwis, tributo, at singil.’ (Ezr 7:24) Nang maglaon, iniutos ng hari na dapat magkaroon ng “takdang paglalaan para sa mga mang-aawit ayon sa pangangailangan sa bawat araw.” Bagaman si Artajerjes ang kinikilalang nagbigay ng utos na ito, malamang na si Ezra ang nagpalabas niyaon salig sa kapangyarihang ipinagkaloob sa kaniya ni Artajerjes. (Ne 11:23; Ezr 7:18-26) Sa gayon, mauunawaan natin kung bakit tinutukoy ng Bibliya ang mga mang-aawit bilang isang pantanging kalipunan, anupat binabanggit “ang mga mang-aawit at ang mga Levita,” bagaman mga Levita rin sila.—Ne 7:1; 13:10.