Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MAYO 1-7
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 17-19
“Hilingon an Iba Arog kan Paghiling ni Jehova sa Sainda”
Makakanuod Ka Daw sa mga Bagay na Nakasurat?
7 Pag-ulayan na man niyato an aki ni Asa na si Josaphat. Dakul siyang magayon na kuwalidad. Huli sa pagsarig niya sa Diyos, kadakul siyang nagibong marahay. Pero nakagibo man siya nin bakong madunong na mga desisyon. Halimbawa, ipinaagom niya an aki niyang lalaki sa aking babayi ni Ahab para makipag-alyansa sa maraot na hading ini kan kahadian sa amihanan. Saka dawa pinatanidan na ni propeta Micaya, uminiba pa man giraray si Josaphat ki Ahab sa pakikipaglaban sa mga Siriano. Sa laban na iyan, dikit-dikitan pang magadan si Josaphat. Tapos nagbalik siya sa Jerusalem. (2 Cron. 18:1-32) Duman hinapot siya ni propeta Jehu kun baga tama na ‘an mga maraot an tatabangan niya asin an mga naaanggot ki Jehova an mamumutan niya.’—Basahon an 2 Cronica 19:1-3.
Hurop-hurupon an Nagdadanay na Pagkamuot ni Jehova
8 Gusto ni Jehova na maaraman niyato na namumutan niya kita asin na dai siya nagpopokus sa satong pagkabakong perpekto. Hinahanap niya an marahay na mga kuwalidad niyato. (2 Cron. 16:9) Halimbawa kaiyan an ginibo niya ki Hading Josaphat nin Juda. Sarong beses, may kamangmangan na nag-uyon si Josaphat na ibanan si Hading Ahab nin Israel sa sarong peligrosong pakikipaglaban tanganing bawion sa mga Siriano an Ramoth kan Galaad. Sinigurado kan 400 na palsong propeta sa maraot na si Ahab na manggagana ini, pero ihinula kan tunay na propeta ni Jehova na si Micaya na kabaliktaran an mangyayari. Nagadan si Ahab sa ralaban, asin dikit pang magadan si Josaphat. Pagbalik niya sa Jerusalem, ginamit ni Jehova si Jehu, an aki kan bisyonaryong si Hanani, para sagwion si Josaphat sa pakikialyansa kaini ki Ahab. Pero sinabihan man siya ni Jehu: ‘Igwang nakuang marahay na mga bagay sa saimo.’—2 Cron. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.
9 Sa kapinunan kan saiyang paghadi, ipinagbuot ni Josaphat sa mga prinsipe, Levita, asin saserdote na lumibot sa gabos na siyudad sa Juda tanganing tukduan an saiyang mga sakop dapit sa Ley ni Jehova. Nagin mapanggana nanggad ini mala ngani ta nagkatarakot ki Jehova an mga nasyon sa palibot. (2 Cron. 17:3-10) Iyo, nakagibo si Josaphat nin kamangmangan, pero nahiling ni Jehova an marahay na mga bagay na ginibo niya. An istoryang ini sa Bibliya nagpapagirumdom sa sato na sa ibong kan pagkabakong perpekto niyato, magdadanay an pagkamuot ni Jehova sa sato kun bilog na puso tang hinihinguwa na mapaugma siya.
Espirituwal na Kayamanan
Maglingkod ki Jehova nin Bilog na Puso!
10 Si Josaphat na aki ni Asa, padagos man na ‘naglakaw sa dalan ni Asa na saiyang ama.’ (2 Cron. 20:31, 32) Paano? Arog kan saiyang ama, dinagka ni Josaphat an banwaan na hanapon si Jehova. Ginibo niya iyan paagi sa pag-organisar nin sarong kampanya nin pagtutukdo gamit ‘an libro kan Katugunan ni Jehova.’ (2 Cron. 17:7-10) Nagduman pa ngani siya sa teritoryong sakop kan kahadian nin Israel sa amihanan sagkod sa mabukid na lugar kan Efraim tanganing ‘pabalikon sinda ki Jehova.’ (2 Cron. 19:4) Si Josaphat sarong hadi na ‘bilog na pusong hinanap si Jehova.’—2 Cron. 22:9.
11 Gabos kita puwedeng makikabtang sa pambilog na kinaban na kampanya nin pagtutukdo na ginigibo ngunyan ni Jehova. Pasuhan mo daw kada bulan na itukdo sa iba an Tataramon nin Diyos, na hinihinguwang pahiruon an saindang puso na maglingkod sa Diyos? Kun magmamaigot ka, tatabangan ka nin Diyos na makapuon nin pag-adal sa Bibliya. Saro daw iyan sa ipinapamibi mo? Andam ka daw na isakripisyo an iba sa libreng panahon mo para maabot an pasuhan na ini? Asin kun paanong nagduman si Josaphat sa lugar nin Efraim tanganing tabangan an mga tawo na bumalik sa tunay na pagsamba, puwede man kitang maghinguwa na tabangan an mga tugang na nagin inaktibo. May ginigibo man na areglo an mga elder sa kongregasyon para dalawon asin tabangan an mga natiwalag na tibaad binayaan na an makasalan nindang mga gibo.
MAYO 8-14
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 20-21
“Magtubod Kamo ki Jehova na Saindong Diyos”
Magkairiba sa Pag-atubang sa Katapusan kan Daan na Kinaban
8 Kan panahon ni Hading Josaphat, napaatubang sinda sa nakakatakot na kaiwal, sarong “dakulang kadaklan” hali sa nakapalibot na mga nasyon. (2 Cron. 20:1, 2) Pero, an mga lingkod nin Diyos dai nagpurbar na daugon an mga kaiwal sa sadiri nindang kusog. Imbes, nagdulok sinda ki Jehova. (Basahon an 2 Cronica 20:3, 4.) Dai sinda nagkanya-kanya sa paghanap nin solusyon. Sinasabi sa sato kan Bibliya: ‘Nagtitindog an bilog na Juda sa atubangan ni Jehova, sagkod kan saindang mga umboy, asin kan saindang mga agom, asin kan saindang mga aki.’ (2 Cron. 20:13) Hoben man o gurang, may pagtubod sindang nagmaigot na magdanay na magkairiba tanganing magsunod sa paggiya ni Jehova, asin prinotektaran sinda ni Jehova sa mga kaiwal ninda. (2 Cron. 20:20-27) Bako daw na marahay na halimbawa ini kun paano aatubangon an mga pagbalo bilang banwaan nin Diyos?
Mga Bagong Kasal—Isentro an Saindong Buhay sa Paglilingkod ki Jehova
7 Nakipag-ulay si Jehova ki Jehosafat paagi sa sarong Levita na an pangaran Jahaziel. Sinabi ni Jehova: “Pumuwesto lang kamo, magdanay na nakatindog, asin hilingon an pagliligtas sa saindo ni Jehova.” (2 Cron. 20:13-17) Bako talagang arog kaiyan an ginigibo sa sarong ralaban! Alagad, an mga instruksiyon na iyan bakong hali sa sarong tawo; hali iyan ki Jehova. Lubos na nagtitiwala sa saiyang Diyos, ginibo ni Jehosafat an sinabi sa saiya. Kan siya asin an saiyang banwaan magluwas tanganing atubangon an kalaban, ibinugtak niya sa inutan kan saiyang hukbo, bako an pinakamatitibay na suldados, kundi an daing armas na mga parakanta. Dai ni Jehova pinabayaan si Jehosafat; dinaog niya an kalaban na hukbo.—2 Cron. 20:18-23.
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 1142 ¶10; 1143 ¶1
Jehoram
Sa bahagyang paraan dahil sa masamang impluwensiya ng kaniyang asawang si Athalia, hindi itinaguyod ni Jehoram ang matuwid na mga daan ng kaniyang amang si Jehosapat. (2Ha 8:18) Hindi lamang pinaslang ni Jehoram ang kaniyang anim na kapatid at ilang prinsipe ng Juda kundi itinalikod din niya ang kaniyang mga sakop mula kay Jehova tungo sa huwad na mga diyos. (2Cr 21:1-6, 11-14) Ang buong paghahari niya ay niligalig kapuwa ng kaguluhan sa loob at labas ng bansa. Una, nagrebelde ang Edom; pagkatapos ay naghimagsik ang Libna laban sa Juda. (2Ha 8:20-22) Sa isang liham kay Jehoram, nagbabala ang propetang si Elias: “Narito! sasaktan ni Jehova nang matindi ang iyong bayan at ang iyong mga anak at ang iyong mga asawa at ang lahat ng iyong pag-aari.” Bukod diyan, ikaw, Haring Jehoram, “ay magkakaroon ng maraming sakit, na may karamdaman sa iyong bituka, hanggang sa lumuwa ang iyong bituka dahil sa sakit araw-araw.”—2Cr 21:12-15.
Lahat ay nangyari nang gayung-gayon. Hinayaan ni Jehova na daluhungin ng mga Arabe at mga Filisteo ang lupain at kuning bihag ang mga asawa at mga anak ni Jehoram. Tanging ang bunsong anak ni Jehoram, si Jehoahaz (tinatawag ding Ahazias), ang pinahintulutan ng Diyos na makatakas, gayunman, ito ay isang pagpaparayang ginawa alang-alang lamang sa tipan ukol sa Kaharian na ipinakipagtipan kay David. “Pagkatapos ng lahat ng ito ay sinalot [si Jehoram] ni Jehova sa kaniyang bituka ng isang sakit na walang kagalingan.” Pagkaraan ng dalawang taon, “ang kaniyang bituka ay lumuwa” at sa kalaunan ay namatay siya. Gayon nagwakas ang buhay ng balakyot na taong ito, na ‘pumanaw nang hindi siya kinalulugdan.’ Inilibing siya sa Lunsod ni David, “ngunit hindi sa mga dakong libingan ng mga hari.” Si Ahazias na kaniyang anak ang naging hari kahalili niya.—2Cr 21:7, 16-20; 22:1; 1Cr 3:10, 11.
MAYO 15-21
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 22-24
“Binabalusan ni Jehova an mga Nagpapahiling nin Kusog nin Buot”
Binayaan ni Joas si Jehova Huli sa Maraot na Pag-iriba
TERIBLE an panahon kaidto sa Jerusalem, an siudad na namumugtakan kan templo nin Dios. Si Hadeng Ahazias ginadan pa sana. Masakit nganing imahinaron an ginibo kan ina ni Ahazias, si Atalia, kan panahon na iyan. Ipinagadan nia an mga aki ni Ahazias, an saiya mismong mga makoapo! Aram mo daw kun taano?—Tanganing sia an mamahala imbes na an siisay man sa sainda.
Minsan siring, nakaligtas an saro sa mga makoapo ni Atalia, an omboy na si Joas, asin dai ngani aram kan lola nia an manongod dian. Gusto mong maaraman kun paano?— Bueno, an omboy may tiyaon na an ngaran Jehoseba, asin itinago nia si Joas sa templo nin Dios. Magigibo nia ini huli ta an saiyang agom iyo an Halangkaw na Saserdote na si Joiada. Kaya sinegurado ninda na magdanay na ligtas si Joas.
Binayaan ni Joas si Jehova Huli sa Maraot na Pag-iriba
Sa laog nin anom na taon, si Joas sekretong itinago sa templo. Dian tinokdoan sia nin gabos na bagay manongod ki Jehova Dios asin sa saiyang mga ley. Sa katapustapusi, kan si Joas siete anyos na, naggibo nin paagi si Joiada tanganing gibohon na hade si Joas. Gusto mong maaraman kun paano ini ginibo ni Joiada asin kun ano an nangyari sa lola ni Joas, an maraot na si Reyna Atalia?—
Bueno, sekretong ipinaapod ni Joiada an espesyal na mga guardia na naglilingkod kaidto sa mga hade sa Jerusalem. Sinabi nia sa sainda kun ano an ginibo nia asin kan saiyang agom tanganing iligtas an omboy na aking lalaki ni Hadeng Ahazias. Dangan ipinaheling ni Joiada si Joas sa mga guardiang iyan, asin nasabotan ninda na sia talaga an dapat mamahala. Kaya naggibo sinda nin plano.
Ilinuwas ni Joiada si Joas asin kinoronahan sia. Kan panahon na iyan, an mga tawo “nagpoon [na] mag-upak asin magsabi: ‘Mabuhay an hade!’” Pinalibotan kan mga guardia si Joas tanganing protehiran sia. Bueno, kan madangog ni Atalia an gabos na paggayagayang ini, nagdalagan sia paluwas asin nagkontra. Alagad paagi sa pagboot ni Joiada, ginadan kan mga guardia si Atalia.—2 Hade 11:1-16.
it-2-TG 678 ¶2
Paglilibing, mga Dakong Libingan
Ang matuwid na mataas na saserdoteng si Jehoiada ay pinagkalooban ng karangalan na ilibing sa “Lunsod ni David kasama ng mga hari,” anupat siya lamang ang hindi nagmula sa maharlikang angkan na binanggit na tumanggap ng gayong pagkilala.—2Cr 24:15, 16.
Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 1405 ¶9
Zacarias
12. Anak ng mataas na saserdoteng si Jehoiada. Pagkamatay ni Jehoiada, tinalikdan ni Haring Jehoas ang tunay na pagsamba, anupat nakinig sa maling payo sa halip na sa mga propeta ni Jehova. Si Zacarias, na pinsan ni Jehoas (2Cr 22:11), ay mahigpit na nagbabala sa bayan tungkol dito, ngunit sa halip na magsisi, pinagbabato nila siya sa looban ng templo. Ang mga salita ni Zacarias bago siya mamatay ay: “Tingnan nawa ito ni Jehova at singilin.” Ipinagkaloob ang makahulang kahilingang ito, sapagkat hindi lamang ginawan ng Sirya ng malaking pinsala ang Juda kundi pinatay rin si Jehoas ng dalawa sa kaniyang mga lingkod “dahil sa dugo ng mga anak ni Jehoiada na saserdote.” Sinasabi ng Griegong Septuagint at ng Latin na Vulgate na si Jehoas ay pinatay upang ipaghiganti ang dugo ng “anak” ni Jehoiada. Gayunman, ang tekstong Masoretiko at ang Syriac na Peshitta ay kababasahan ng “mga anak,” anupat posibleng ginamit ang pangmaramihang bilang upang ipakita ang kahigitan at kahalagahan ng anak ni Jehoiada na si Zacarias na propeta at saserdote.—2Cr 24:17-22, 25.
MAYO 22-28
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 25-27
“Kaya Kang Tawan ni Jehova nin Mas Labi Pa Kaiyan”
it-1-TG 1137 ¶7
Jehoas
Pinaupahan din ni Jehoas sa hari ng Juda ang isang daang libo sa kaniyang mga pulutong upang makipaglaban sa mga Edomita. Gayunman, pinauwi ang mga ito dahil sa payo ng isang “lalaki ng tunay na Diyos,” at bagaman patiuna nang nabayaran ng isang daang talentong pilak ($660,600) ang mga ito, ikinagalit nila ang pagpapauwi sa kanila, malamang na dahil nawala ang inaasahan nilang bahagi sa samsam. Kaya pagkabalik nila sa H, nandambong sila sa mga bayan ng timugang kaharian, mula Samaria (marahil ay ang base ng kanilang mga operasyon) hanggang Bet-horon.—2Cr 25:6-10, 13.
“Namitan” an Karahayan ni Jehova—Paano?
16 Gumibo nin mga pagsasakripisyo para ki Jehova. Dai man niyato kaipuhan bayaan an gabos na bagay na ikinakaugma ta tanganing mapaugma si Jehova. (Par. 5:19, 20) Pero kun dai kita naghihinguwa na gumibo nin urog pang paglilingkod sa Diyos tangani sanang malikayan tang gumibo nin personal na mga pagsasakripisyo, mapapasala kita arog kan lalaki sa ilustrasyon ni Jesus na nagmaigot para magin komportable an buhay pero binaliwala an Diyos. (Basahon an Lucas 12:16-21.) Sarong brother na an pangaran Christian na nakaistar sa France an nagsabi, “Dai mi ni agom naitatao ki Jehova an pinakamakakaya ming oras saka kusog.” Nagdesisyon siya asin an agom niya na magpayunir. Pero tanganing maabot an pasuhan na iyan, kaipuhan nindang mag-resign sa saindang mga trabaho. Tanganing masuportaran an sadiri, nagpundar sinda nin sadit na negosyo nin paglimpya nin harong o opisina, asin nanudan nindang magin kontento sa kakadikit. Sulit daw an saindang pagsasakripisyo? An sabi ni Christian, “Ugmahon kami sa mas mabungang ministeryo mi ngunyan asin na mahiling na nakakanuod manungod ki Jehova an mga Bible study mi saka mga dinadalaw liwat.”
Espirituwal na Kayamanan
Igwa daw Kamo nin Espirituwal na Parahatol?
SA HOBEN na edad na 16, si Uzias nagin hade kan kahadean nin Juda sa timog. Sia naghade sa laog nin labing 50 taon, poon sa huring kabtang kan ikasiyam na siglo B.C.E. sagkod sa enot na kabtang kan ikawalong siglo B.C.E. Poon sa hoben na edad, si Uzias ‘padagos na naggibo nin tama sa pagheling ni Jehova.’ Ano an nakaimpluwensia sa saiya na sunodon an tanos na dalan? An rekord na nasa kasaysayan nagsasabi: “[Si Uzias] padagos na nagkaigwa nin tendensia na hanapon an Dios kan panahon ni Zacarias, an paratokdo nin pagkatakot sa tunay na Dios; asin, kan panahon kan saiyang paghanap ki Jehova, pinaasenso sia kan tunay na Dios.”—2 Cronica 26:1, 4, 5.
Mayong gayong aram manongod ki Zacarias, an konsehero kan hade, apuera sa pagkasaysay na ini sa Biblia. Pero, bilang “paratokdo nin pagkatakot sa tunay na Dios,” si Zacarias nagin marahayon na impluwensia sa hoben na namamahala na gibohon an tama. An The Expositor’s Bible nagkomento na si Zacarias risang-risa na “sarong tawong pamilyar sa kaaraman sa Kasuratan, mayaman sa espirituwal na eksperyensia, asin may kakayahan na sabihon sa iba an saiyang kaaraman.” An sarong nag-espesyalisar sa Biblia nagsabi bilang kongklusyon manongod ki Zacarias: “Sia pamilyar na marhay sa hula asin . . . madonong, deboto, marahay na tawo; saka, garo baga igwa nin dakulang impluwensia ki Uzias.”
MAYO 29–HUNYO 4
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 28-29
“Puwede Kang Makapaglingkod ki Jehova Dawa Bakong Marahay na Halimbawa an mga Magurang Mo”
Arugon an Dayupot na mga Katuod ni Jehova
8 Bakong arog ni Ruth, namundag an hoben na si Hezekias sa sarong nasyon na dusay ki Jehova. Pero bakong gabos na Israelita nagdanay na maimbod. An saro sa sainda iyo an ama ni Hezekias na si Hading Ahaz. Dinara kan maraot na lalaking iyan an kahadian nin Juda sa idolatriya asin binasang-basang pa ngani an templo ni Jehova sa Jerusalem. Masakit mailadawan an nagin buhay ni Hezekias kan siya aki pa huling an ibang mga tugang niyang lalaki sinulong buhay bilang atang sa sarong palsong diyos!—2 Ha. 16:2-4, 10-17; 2 Cron. 28:1-3.
Arugon an Dayupot na mga Katuod ni Jehova
9 Posible kutanang nagdakula si Hezekias na may kaanggutan sa Diyos. An iba sa ngunyan na nagtios nin bako man gayong grabeng kasakitan kun ikukumparar sa inagihan ni Hezekias, nag-iisip na igwa sindang rasonableng dahilan para ‘maanggot’ ki Jehova o sa saiyang organisasyon. (Pr. [Tal.] 19:3, An Banal na Biblia) Naniniwala man an iba na an dinakulaan nindang maraot na pamilya an dahilan kan pagkaigwa ninda nin maraot na buhay o kan pag-arog ninda sa mga salang ginibo kan saindang mga magurang. (Ezeq. 18:2, 3) Tama daw an arog kaiyan na mga kaisipan?
10 An nagin buhay ni Hezekias nagtatao sa sato nin malinaw na simbag: Dai nanggad! Mayo nanggad nin rasonableng dahilan para maanggot ki Jehova huling bako sa saiya hali an karatan na nangyayari sa mga tawo sa kinaban na ini. (Job 34:10) Totoo, puwedeng may dakulang impluwensiya an mga magurang sa saindang mga aki na gumibo nin marahay o maraot. (Tal. 22:6; Col. 3:21) Pero dai ini nangangahulugan na nakadepende sa pamilyang dinakulaan an magigin paagi nin pamumuhay nin saro. Taano? Huling gabos kita tinawan ni Jehova nin sarong mahalagang marhay na regalo—an kakayahan na pumili kun ano an gigibuhon niyato o kun ano an gusto niyatong magin. (Deut. 30:19) Paano ginamit ni Hezekias an regalong iyan?
11 Aki si Hezekias kan saro sa pinakamaraot na hadi nin Juda, pero si Hezekias man an nagin saro sa pinakamarahay. (Basahon an 2 Hade 18:5, 6.) Iyo, marauton na impluwensiya an saiyang ama, pero pinili niya an ibang marahay na impluwensiya. Kan panahon na idto, naglilingkod bilang propeta si Isaias, Miqueas, asin Oseas. Maiimahinar ta si Hading Hezekias na atentibong nagdadangog sa ipinasabong na mga kapahayagan kan maimbod na mga lalaking ini asin tinugutan niyang makataros sa saiyang puso an mga konseho saka pagtatanos ni Jehova. Kaya, napahiro kaini si Hezekias na itanos an grabeng mga sala na ginibo kan saiyang ama. Lininig niya an templo, nag-atang sa Diyos bilang pambayad sa mga kasalan kan banwaan, asin rinaot an paganong mga idolo sa bilog na nasyon. (2 Cron. 29:1-11, 18-24; 31:1) Kan mapaatubang siya sa masasakit na pagbalo, arog kan humang pagsalakay ni Hading Sennacherib nin Asiria sa Jerusalem, nagpahiling si Hezekias nin dakulang kusog nin buot asin pagtubod. Nagtiwala siya na poprotektaran sinda nin Diyos asin pinakusog niya an banwaan paagi sa tataramon asin halimbawa. (2 Cron. 32:7, 8) Kan kaipuhan siyang itanos huli sa saiyang kapalangkawan, nagpakumbaba siya asin nagsulsol. (2 Cron. 32:24-26) Malinaw nanggad na dai tinugutan ni Hezekias na maraot kan nakaaging mga pangyayari an saiyang buhay. Imbes, ipinahiling niyang katuod siya ni Jehova asin saro siyang marahayon na halimbawa na dapat arugon.
Espirituwal na Kayamanan
Si Natan—Maimbod na Parasuportar kan Dalisay na Pagsamba
Bilang maimbod na parasamba ki Jehova, entusiastikong sinuportaran ni Natan an plano ni David na itogdok an primerong permanenteng sentro nin dalisay na pagsamba sa daga. Minsan siring, sa pangyayaring iyan, minalataw na ipinahayag ni Natan an saboot nia imbes na magtaram sa ngaran ni Jehova. Kan bangging iyan, ininstruksionan nin Dios an saiyang propeta na ipaabot sa hade an sarong laen na mensahe: Bako si David an magibo kan templo ni Jehova. An tawong magibo kaiyan saro sa mga aki ni David. Alagad sinabi ni Natan na nakikipagtipan an Dios ki David na an trono kaini ‘dai mahihiro sagkod noarin pa man.’—2 Sam. 7:4-16.
An kabotan nin Dios bakong kaoyon kan paghusgar ni Natan kun dapit sa pagtogdok kan templo. Minsan siring, daing pagreklamo na uminoyon an mapakumbabang propetang ini sa katuyohan ni Jehova asin nakikooperar dian. Abaa karahay na halimbawang aarogon kun itatanos kita nin Dios sa ano man na paagi! An suminunod na mga gibo ni Natan bilang propeta nagpapaheling na dai nawara an pag-oyon nin Dios sa saiya. Sa katunayan, minalataw na pinasabngan ni Jehova si Natan, asin si Gad na bisyonaryo, na direhiran si David sa pag-organisar nin 4,000 na musikero sa paglilingkod sa templo.—1 Cron. 23:1-5; 2 Cron. 29:25.
HUNYO 5-11
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 30-31
“An Pagtiripon Marahay Para sa Sato”
it-1-TG 983 ¶1
Hezekias
Ang Kaniyang Sigasig sa Tunay na Pagsamba. Kaagad na ipinakita ni Hezekias ang kaniyang sigasig sa pagsamba kay Jehova nang umupo siya sa trono sa edad na 25 taon. Ang una niyang ginawa ay ang buksang muli at kumpunihin ang templo. Pagkatapos, nang matipon ang mga saserdote at mga Levita, sinabi niya sa kanila: “Malapit sa aking puso ang makipagtipan kay Jehova na Diyos ng Israel.” Ito ay isang tipan ng katapatan, na para bang ang tipang Kautusan, bagaman may bisa pa rin ngunit pinabayaan, ay muling pinasinayaan sa Juda. Taglay ang pambihirang sigla, inorganisa niya ang mga Levita sa kanilang mga paglilingkod, at muli niyang itinatag ang mga kaayusan para sa mga panugtog at ang pag-awit ng mga papuri. Noon ay Nisan, ang buwan ng pagdiriwang ng Paskuwa, ngunit ang templo at ang mga saserdote at mga Levita ay marurumi. Pagsapit ng ika-16 na araw ng Nisan, malinis na ang templo at naibalik na ang mga kagamitan nito. Pagkatapos ay isang pantanging pagbabayad-sala ang kinailangang gawin para sa buong Israel. Una, ang mga prinsipe ay nagdala ng mga hain, mga handog ukol sa kasalanan para sa kaharian, sa santuwaryo, at sa bayan, na sinundan ng libu-libong handog na sinusunog mula sa bayan.—2Cr 29:1-36.
it-1-TG 983 ¶2
Hezekias
Yamang naging hadlang ang karumihan ng bayan sa kanilang pangingilin ng Paskuwa sa karaniwang panahon, sinamantala ni Hezekias ang kautusan na nagpapahintulot sa marurumi na ipagdiwang ang Paskuwa pagkaraan ng isang buwan. Hindi lamang ang Juda ang tinawagan niya kundi pati rin ang Israel sa pamamagitan ng mga liham na ipinadala sa buong lupain mula sa Beer-sheba hanggang sa Dan sa pamamagitan ng mga mananakbo. Inalipusta ng marami ang mga mananakbo; ngunit may mga indibiduwal, lalo na mula sa Aser, Manases, at Zebulon, na nagpakumbabang pumaroon, anupat dumalo rin ang ilan mula sa Efraim at Isacar. Bukod pa rito, maraming di-Israelitang mananamba ni Jehova ang naroroon. Malamang na hindi naging madali ang pagdalo para sa mga nasa hilagang kaharian na nanindigan sa tunay na pagsamba. Tulad ng mga mensahero, napaharap sila sa pagsalansang at panunuya, yamang ang sampung-tribong kaharian ay nasa bulok na kalagayan, nakalubog sa huwad na pagsamba at nililigalig ng banta ng Asirya.—2Cr 30:1-20; Bil 9:10-13.
it-1-TG 983 ¶3-4
Hezekias
Pagkatapos ng Paskuwa, ang Kapistahan ng mga Tinapay na Walang Pampaalsa ay idinaos nang pitong araw na may gayon na lamang kasidhing kagalakan anupat ipinasiya ng buong kongregasyon na ipagpatuloy ito nang pitong araw pa. Maging sa gayong mapanganib na mga panahon, nanaig ang pagpapala ni Jehova anupat “nagkaroon ng malaking pagsasaya sa Jerusalem, sapagkat mula nang mga araw ni Solomon na anak ni David na hari ng Israel ay walang naging tulad nito sa Jerusalem.”—2Cr 30:21-27.
Ipinakikita ng sumunod na pangyayari na iyon ay isang tunay na pagsasauli at pagpapasigla ng tunay na pagsamba at hindi isang pansamantalang emosyonal na pagtitipon lamang. Bago sila umuwi, ang mga nagdiwang ay lumabas at winasak ang mga sagradong haligi, ibinagsak ang matataas na dako at ang mga altar, at pinutol ang mga sagradong poste sa buong Juda at Benjamin at maging sa Efraim at Manases. (2Cr 31:1) Nagpakita si Hezekias ng halimbawa nang pagdurug-durugin niya ang tansong serpiyente na ginawa ni Moises, sapagkat iyon ay ginawang idolo ng bayan, anupat nagsusunog ng haing usok para roon. (2Ha 18:4) Pagkatapos ng dakilang kapistahang iyon, tiniyak ni Hezekias na magpapatuloy ang tunay na pagsamba sa pamamagitan ng pag-oorganisa sa mga pangkat ng mga saserdote at pagsasaayos para sa pagsuporta sa mga paglilingkod sa templo; ipinaalaala niya ang pagsunod sa Kautusan may kinalaman sa mga ikapu at mga pag-aabuloy ng mga unang bunga sa mga Levita at mga saserdote, na buong-pusong tinugon ng bayan.—2Cr 31:2-12.
Espirituwal na Kayamanan
“Kun Aram Nindo an mga Bagay na Ini, Maugma Kamo Kun Ginigibo Nindo Iyan”
14 An saro pang bagay na naghahayag kun gurano kita kamapakumbaba iyo an satong pagigin andam na magdangog. Sinasabi sa Santiago 1:19 na dapat kitang “magin alisto sa pagdangog.” Si Jehova mismo an pinakamarahay na halimbawa mapadapit digdi. (Gen. 18:32; Jos. 10:14) Pag-isipan an manunudan ta sa pag-uulay na nasa Exodo 32:11-14. (Basahon.) Dawa dai man talaga kaipuhan ni Jehova an ideya ni Moises, tinawan Niya ini nin pagkakataon na ipahayag an sabuot kaini. Siisay na tawo an madangog nin haloy sa pangangatanusan kan sarong indibidwal na nagpahiling nin salang kaisipan dangan mahiro kauyon kan sinabi kan sarong iyan? Pero, mapasensiyang nagdangog si Jehova sa mga tawo na may pagtubod na nag-aarang sa saiya.
15 Marahay na ihapot niyato sa satong sadiri: ‘Kun si Jehova ngani nagpapakanghababa sa saiyang pagtratar sa mga tawo asin dinadangog sinda arog kan ginibo niya ki Abraham, Raquel, Moises, Josue, Manoa, Elias, asin Hezekias, bako daw na mas dapat kong hinguwahon na tawan nin onra an gabos kong tugang, na tinatawan sinda nin dignidad, dinadangog an saindang mga ideya, asin minahiro pa ngani kauyon kan saindang marahay na mga ideya? May kakongregasyon daw ako o kapamilya na kaipuhan na ngunyan an sakong atensiyon? Ano an dapat kong gibuhon dapit diyan? Paano ko iyan gigibuhon?’—Gen. 30:6; Hok. 13:9; 1 Ha. 17:22; 2 Cron. 30:20.
HUNYO 12-18
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 32-33
“Pakusugon an Saimong mga Tugang sa Panahon nin Kasakitan”
it-1-TG 232 ¶6
Asirya
Si Senakerib. Nilusob ni Senakerib, na anak ni Sargon II, ang kaharian ng Juda noong ika-14 na taon ni Hezekias (732 B.C.E.). (2Ha 18:13; Isa 36:1) Bago nito, naghimagsik si Hezekias laban sa pamatok ng Asirya na ipinataw dahil sa pagkilos ng kaniyang amang si Ahaz. (2Ha 18:7) Tumugon si Senakerib sa pamamagitan ng pagdaluhong sa buong Juda, anupat iniulat na bumihag siya ng 46 na lunsod (ihambing ang Isa 36:1, 2), at pagkatapos, mula sa kaniyang kampo sa Lakis, siningil niya si Hezekias ng tributo na 30 talentong ginto (mga $11,560,000) at 300 talentong pilak (mga $1,982,000). (2Ha 18:14-16; 2Cr 32:1; ihambing ang Isa 8:5-8.) Bagaman binayaran ang halagang ito, isinugo ni Senakerib ang kaniyang mga tagapagsalita upang hingin ang ganap na pagsuko ng Jerusalem. (2Ha 18:17–19:34; 2Cr 32:2-20) Matapos pangyarihin ni Jehova na mapuksa ang 185,000 sa mga hukbo ng Asirya sa loob ng isang gabi, ang hambog na Asiryano ay napilitang umatras at bumalik sa Nineve. (2Ha 19:35, 36) Nang maglaon ay pinaslang siya roon ng dalawa sa kaniyang mga anak at hinalinhan siya sa trono ng isa pa niyang anak, si Esar-hadon. (2Ha 19:37; 2Cr 32:21, 22; Isa 37:36-38) Ang mga pangyayaring ito, maliban sa pagkapuksa ng mga hukbong Asiryano, ay nakaulat din sa mga prisma nina Senakerib at Esar-hadon.—MGA LARAWAN, Tomo 1, p. 957.
Pitong Pastor, Walong Duke—Kun Ano an Kahulugan Kaiyan Para sa Sato Ngunyan
12 Andam pirmi si Jehova na gibuhon para sa sato an dai ta kayang gibuhon, pero talagang inaasahan niya na gigibuhon ta an satong makakaya. Kinonsulta ni Ezekias an ‘saiyang mga prinsipe asin pusuan’ na mga lalaki, asin nagdesisyon sindang serahan ‘an mga burabod kan tubig na idtuon sa luwas kan banwaan. Sa siring na kamugtakan kuminusog an buot ni [Ezekias], asin pinatindog niya an gabos na kutang garaba, asin [nagtugdok siya nin] mga bantayan, asin saro pang kuta duman sa luwas, asin naggibo siya nin dakul na minasbad asin kalasag.’ (2 Cron. 32:3-5) Para protektaran asin pasturan an banwaan ni Jehova kan panahon na idto, naggamit Siya nin pusuan na mga lalaki—si Ezekias, an saiyang mga prinsipe, asin an mga propeta na makusog sa espirituwal.
Pitong Pastor, Walong Duke—Kun Ano an Kahulugan Kaiyan Para sa Sato Ngunyan
13 An sunod na ginibo ni Ezekias mas mahalaga pa ngani kisa sa pagsera sa mga burabod kan tubig o pagpakusog sa mga lanob kan siyudad. Huling siya mapagmakulog na pastor, tinipon niya an banwaan asin pinarigon sinda sa espirituwal paagi sa pagsabi: ‘Dai kamo matakot, ni mangluya huli kan hadi sa Asiria, huli ta igwa nin urog kadakul sa satuya ki kan sa saiya. Nasa saiya an takyag na laman, [pero nasa] satuya si Jehova na satong Diyos sa pagtabang sa satuya, asin sa pakipag-iwal sa satong mga ralaban.’ Nakakapakusog nanggad sa pagtubod na pagirumdom—makikilaban si Jehova para sa banwaan niya! Kan madangog ini kan mga Judio, ‘kuminusog [sinda huli] sa mga tataramon ni [Ezekias] na hadi sa Juda.’ Mangnuhon na an ‘mga tataramon ni Ezekias’ an nagpakusog sa banwaan. Siya asin an saiyang mga prinsipe saka pusuan na mga lalaki, siring man an mga propetang si Miqueas pati Isaias, nagin epektibong mga pastor, arog kan ihinula ni Jehova paagi sa saiyang propeta.—2 Cron. 32:7, 8; basahon an Miqueas 5:5, 6.
Espirituwal na Kayamanan
Ano an Tunay na Pagsulsol?
11 Pag-abot nin panahon, sinimbag ni Jehova an mga pamibi ni Manases. Nahiling niya na talagang nagbago na ini, arog kan maririsa sa saiyang mga pamibi. Dinangog ni Jehova an mga pakimahirak ni Manases asin ibinalik ini bilang hadi. Lubos na inaprobetsaran ni Manases an oportunidad para patunayan na tunay an saiyang pagsulsol. Ginibo niya an dai ginibo ni Ahab. Binago niya an saiyang paggawi. Linabanan niya an bakong tunay na pagsamba asin sinuportaran an tunay na pagsamba. (Basahon an 2 Cronica 33:15, 16.) Kaipuhan nanggad diyan an kusog nin buot asin pagtubod, huling sa laog nin dakul na taon nagin maraot na impluwensiya nanggad si Manases sa saiyang pamilya, sa mga respetadong tawo, asin sa saiyang banwaan. Pero ngunyan na gurang na siya, hininguwa ni Manases na itanos an mga nagibo niyang sala. Posibleng marhay na nagin marahay siyang impluwensiya sa makuapo niyang si Josias, na pag-abot nin panahon nagin sarong marahayon na hadi.—2 Ha. 22:1, 2.
12 Ano an manunudan ta sa halimbawa ni Manases? Nagpakumbaba siya asin bako lang iyan an ginibo niya. Namibi siya, na nakikiulay na kahirakan siya. Asin binago niya an saiyang paggawi. Ginibo niya an saiyang pinakamakakaya tanganing itanos an mga problemang resulta kan mga ginibo niya, saka nagmaigot siyang marhay na sambahon si Jehova asin tabangan an iba na iyan man an gibuhon. An halimbawa ni Manases nagtatao nin paglaom dawa sa mga nakagibo nin grabe karaot na mga pagkakasala. Mapuwersang patunay nanggad ini na si Jehova sarong Diyos na “marahay asin andam na magpatawad.” (Sal. 86:5) Pinapatawad ni Jehova an mga tunay na nagsusulsol.
HUNYO 19-25
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CRONICA 34-36
“Nakikinabang Ka Daw nin Lubos sa Tataramon nin Diyos?”
it-1-TG 1033 ¶1
Hulda
Nang marinig ni Josias ang pagbasa sa “mismong aklat ng kautusan” na nasumpungan ni Hilkias na mataas na saserdote noong panahon ng pagkukumpuni sa templo, nagsugo siya ng isang delegasyon upang sumangguni kay Jehova. Pumaroon sila kay Hulda, na nagtawid naman ng salita ni Jehova, na nagsabing sasapit sa apostatang bansa ang lahat ng kapahamakang nakatala sa “aklat” bilang resulta ng pagkamasuwayin. Sinabi rin ni Hulda na dahil nagpakumbaba si Josias sa harap ni Jehova, hindi nito makikita ang kapahamakan kundi pipisanin sa mga ninuno nito at dadalhin nang payapa sa dakong libingan nito.—2Ha 22:8-20; 2Cr 34:14-28.
Magin Maigot Para sa Harong ni Jehova!
20 Durante kan paghirahay sa templo na inorganisar ni Hadeng Josias, “nakua [kan Halangkaw na Saserdoteng si Hilcias] an libro kan ley ni Jehova paagi sa kamot ni Moises.” Itinao nia iyan sa sekretaryo kan hade na si Safan, na nagpoon man na basahon ki Josias an laog kaiyan. (Basahon an 2 Cronica 34:14-18.) Ano an nagin epekto? Tolos-tolos na ginisi kan hade an saiyang gubing huli sa kamondoan asin ininstruksionan an mga lalaki na makihumapot ki Jehova. Paagi ki propetisa Hulda, nagtao an Dios nin mensahe na kinokondenar an nagkapira sa relihiosong mga kaugalean na ginigibo sa Juda. Pero, naheling an marahay na mga paghihingoa ni Josias na haleon an idolatrosong mga kaugalean, asin sia nagdanay na inooyonan ni Jehova sa ibong kan mga kapahamakan na ihinulang mangyayari sa nasyon sa kabilogan. (2 Cron. 34:19-28) Ano an manonodan niato digdi? Sierto na an satong kamawotan kapareho kan ki Josias. Gusto niato na maghimate tolos-tolos sa paggiya ni Jehova, na isinasapuso an nagpapatanid na halimbawa kan puedeng mangyari kun totogotan niato an apostasiya asin pagkabakong maimbod na makaolang sa satong pagsamba. Asin makakasierto kita na hehelingon ni Jehova na may pag-oyon an satong kaigotan para sa tunay na pagsamba, siring kan ginibo nia ki Josias.
Espirituwal na Kayamanan
Makakanuod Ka Daw sa mga Bagay na Nakasurat?
15 Panghuri, anong patanid an itinutukdo sa sato kan nangyari sa marahay na hading si Josias? Pag-ulayan ta an nagin dahilan kan saiyang pagkadaog asin kagadanan. (Basahon an 2 Cronica 35:20-22.) ‘Luminuwas si Josias tumang’ ki Hading Neco nin Ehipto, dawa sinabi na kaini na bako man si Josias an kalaban niya. Sinabi kan Bibliya na an mga sinabi ni Neco ‘gikan sa nguso nin Diyos.’ Kaya, taano ta nakipaglaban pa si Josias sa saiya? Mayong sinasabi an Bibliya.
16 Ano daw an puwede kutanang ginibo ni Josias para maaraman niya kun baga hali man nanggad ki Jehova an mga sinabi ni Neco? Puwede niya kutang haputon si Jeremias, an saro sa maimbod na mga propeta. (2 Cron. 35:23, 25) Pero, mayo kitang mababasa na ginibo niya iyan. Saka pasiring kaidto si Neco sa Carkemis tanganing makigiyera sa ibang nasyon bako man sa Jerusalem. Saro pa, dai man kalabot an pangaran nin Diyos huling dai man tinutuya ni Neco si Jehova o an banwaan Niya. Kaya, dai nagin madunong si Josias sa desisyon niyang makipaglaban ki Neco. Ano an puwede tang manudan digdi? Kun magkaigwa kita nin problema, marahay na aramon nguna niyato an kabutan ni Jehova bago kita gumibo nin desisyon.
17 Pag may mag-abot na problema, dapat na aramon niyato an mga prinsipyo sa Bibliya na makakatabang asin iaplikar iyan sa timbang na paagi. May mga pagkakataon na tibaad kaipuhan niyatong maghapot sa mga elder. Puwedeng pinag-isipan na niyato an aram ta dapit sa problema, asin tibaad nag-research na ngani kita sa satong mga publikasyon. Pero, tibaad may iba pang mga prinsipyo sa Bibliya na aplikado sa sitwasyon ta. Puwede kitang matabangan kan mga elder na turutimbangon an mga iyan. Halimbawa, malinaw sa sarong sister an paninimbagan niyang ihulit an maugmang bareta. (Gibo 4:20) Ipamugtak na sa aldaw na plano niyang lumuwas sa langtad, gusto kan agom niyang bakong kapagtubod na dai nguna siya maghali. Sinabi kaini na gusto niyang magluwas man sinda sa aldaw na iyan ta haloy-haloy na sindang dai nagkakaibanan. Kinonsiderar kan sister an mga tekstong makakatabang sa saiya sa paggibo nin desisyon. Aram niyang dapat siyang magsunod sa Diyos asin gumibo nin mga disipulo. (Mat. 28:19, 20; Gibo 5:29) Pero, kaipuhan man niyang pag-isipan an dapit sa pagpapasakop sa agom na lalaki asin pagigin rasonable. (Efe. 5:22-24; Fil. 4:5) Kontra daw na marhay an agom niya sa pagluwas niya sa langtad, o nakikiulay lang ini na magtao nin panahon para sa saiya dawa sa aldaw sanang idto? Kaipuhan niyatong magin timbang mantang hinihinguwa tang magibo an kabutan nin Diyos asin magkaigwa nin malinig na konsiyensiya.
HUNYO 26–HULYO 2
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | ESDRAS 1-3
“Tugutan Mo si Jehova na Gamiton Ka”
Nahihiling Mo Daw an Nahiling ni Zacarias?
UGMAHON an mga Judio. “Pinahiro ni Jehova si Hading Ciro kan Persia” na patalingkason an mga Israelita, na mga dekada nang bihag sa Babilonya. Iprinoklamar kan hadi na puwede nang magbalik an mga Judio sa saindang dagang tinubuan “dangan itugdok giraray an harong ni Jehova na Diyos kan Israel.” (Esd. 1:1, 3) Nakakaugmang marhay nanggad iyan! Nangangahulugan iyan na makakasamba na giraray sinda sa tunay na Diyos sa daga na itinao niya sa saiyang banwaan.
Binabantayan Kamo nin mga Karwahe Asin nin Sarong Korona
2 Aram ni Zacarias na an mga Judiong nagbalyo sa Jerusalem mga lalaki asin babaying may makusog na pagtubod. Sinda idtong ‘mga may espiritu na pinukaw nin [tunay na] Diyos’ na bayaan an saindang harong asin negosyo. (Esd. 1:2, 3, 5) Binayaan ninda an lugar na pamilyar sa sainda tanganing bumalyo sa lugar na dai pa lamang nahiling kan kadaklan sa sainda. Kun bakong mahalaga sa sainda an pagtugdok liwat kan templo ni Jehova, dai kuta ninda gigibuhon an masakit na pagbaklay nin mga 1,600 kilometros asin mag-agi sa mabulod asin lubak-lubak na dalan.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Esdras
1:3-6. Arog kan nagkapira sa mga Israelita na nagdanay sa Babilonya, an dakol sa mga Saksi ni Jehova dai puedeng lumaog sa bilog na panahon na ministeryo o maglingkod kun saen mas dakula an pangangaipo. Pero, sinda nagsusuportar asin nag-eenkaminar sa mga makakagibo kaiyan asin nagtatao nin boluntaryong donasyon tangani na paoswagon an paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin mga disipulo.