Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
An Mateo 28:17 daw nangangahulogan na an ibang apostol nagpadagos na magduwaduwa haloy na pakapaheling sa sainda kan binuhay liwat na si Jesus?
Dai, dai kaipuhan na iyan an magin konklusyon niato sa Mateo 28:16, 17, na nagsasabi: “An onseng disipulo nagduman sa Galilea sa bukid na itinokdo sa sainda ni Jesus, asin kan sia maheling ninda nagdoroko sinda, alagad an pira nagduwaduwa.”
Haloy pa hiningoa ni Jesus na tabangan an mga disipulo na makarealisar “na kaipuhan siang magduman sa Jerusalem asin magtios nin dakol na bagay sa kamagurangan na lalaki asin mga poon na saserdote patin sa mga eskriba, asin na gadanon, patin sa ikatolong aldaw buhayon liwat.” (Mateo 16:21) Minsan siring, huli sa pagdakop asin paggadan sa saiya an mga disipulo pinanluyahan nin boot asin naribaraw. An pagbuhay liwat sa saiya garo baga sorpresa. Asin kan sia magpaheling sa porma nin tawo, sa primero an iba “dai pa giraray minatubod huli sa kaogmahan.” (Lucas 24:36-41) Alagad an mga pagpaheling nia pagkabuhay liwat nakatabang sa dayupot niang mga parasunod na akoon an katotoohan kan saiyang pagkabuhay liwat; minsan si apostol Tomas kombensido nang si Jesus binuhay liwat.—Juan 20:24-29.
Pakalihis kaiyan an 11 maimbod na apostol “nagduman sa Galilea.” (Mateo 28:16; Juan 21:1) Kan yaon duman, si Jesus “nagpaheling sa labing limang gatos na mga tugang sa saro sanang beses.” (1 Corinto 15:6) Sa kamugtakan na ini na sinasabi kan Mateo 28:17 na “an pira nagduwaduwa.” Kaya an mga may pagduwaduwa pa posibleng kabilang sa 500 na parasunod.
Helinga an interesanteng komento digdi ni C. T. Russell, an enot na presidente kan Watch Tower Society:
“An mga nagduwaduwa bakong makatanosan na ipamugtak niato na an siisay man sa onseng apostol, ta sinda lubos na kontento, biyong kombensido, asin nagpahayag nin siring na saboot bago kaini. An mga nagduwaduwa segurado, sa paghona mi, na kabilang sa ‘limang gatos na mga tugang’ na presente sa itinalaan na pagtiripon na ini, na mayo nin naenot na pakipag-olay sa saiya poon kan sia buhayon liwat, asin an iba, rasonable niatong ipamugtak, mas maluya an pagtubod kisa mga apostol asin espesyal na mga katood na dati nang nakaolay. An mga tataramon na ‘an pira nagduwaduwa’ ebidensia kan pagkasadiosan kan rekord kan Ebanghelista. Ipinaheheling man kaiyan sato na an mga parasunod kan Kagurangnan bakong mapaniwalaon, kundi imbes may tendensiang saligsigon asin turotimbangon an mga ebidensiang itinatao, asin an suminunod na kaigotan, bagsik asin mapagsakripisyong espiritu kan mga tuminubod nagtatao sato nin abundang ebidensia sa sinseridad kan saindang mga pagtubod mapadapit sa pagkabuhay liwat kan Kagurangnan, na minidbid ninda asin niato na iyo an pinakapasisikadan kan satong pagtubod sa saiya. Kun si Cristo dai binuhay liwat basang sana an satong pagtubod asin kita yaon pa sa satong mga kasalan.—1 Cor. 15:17.”—Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, Mayo 1, 1901, pahina 152.
Puwede niatong sambiton na an pagkasambit ni Mateo sa puntong ini nagtatao sato nin ebidensia sa pagigin masasarigan asin sadiosan kan Biblia. Kun an saro nagkokompuwesto nin estorya, an tendensia nia tumao nin mga detalye na gigibohon na madaling mapaniwalaan an inimbento niang estorya; posible na honaon nia na an nalaktawan na mga detalye o garo baga mga kakulangan magpapangyaring pagdudahan an saiyang estorya. Kumusta man si Mateo?
Dai sia naobligar na tumao nin detalyadong paliwanag sa komento nia na “an pira nagduwaduwa.” An mga tala ni Marcos, Lucas, asin Juan mayong sinasabi digdi, kaya an komento sana ni Mateo garo baga idinadamay an 11 apostol, na saro na sia. Minsan siring, ginibo ni Mateo an halipot na komento na dai nagtatao nin ano man na paliwanag. Pakalihis nin mga 14 taon, isinurat ni apostol Pablo an Enot na Corinto. Sa liwanag kan detalyeng itinao nia sa 1 Corinto 15:6, makaaabot kita sa posibleng konklusyon na an mga nagduwaduwa bakong mga apostol kundi mga disipulo sa Galilea na dai pa pinahelingan ni Jesus. Kaya, an komento ni Mateo na “an pira nagduwaduwa” may tanog nin katotoohan; iyan tama sanang may tanog nin sarong sadiosan na parasurat na nagtatao nin totoong kasaysayan na dai hinihingoang ipaliwanag an kada detalye.