‘Inshita Ya Bupingushi’ Naifika

IBUUKU lya kulekelesha mu Baibolo, e kutila ilya Ukusokolola, litwishibisha ukuti malaika upupuka mu kati ka muulu akwata “imbila nsuma ya muyayaya iya kubila.” Asosa ne shiwi likalamba ati: “Tiineni Lesa no kumucindika, pantu yaisa inshita ya bupingushi bwakwe.” (Ukusokolola 14:6, 7) Iyo ‘nshita ya bupingushi’ isanshamo ukubilisha no kucita ubupingushi bwa kwa Lesa. Ubupingushi bukaba e kalume ka “nshiku sha kulekelesha,” isho tuleikalamo nomba.—2 Timote 3:1.

‘Ubushiku bwa bupingushi’ ni mbila nsuma ku batemwa ubulungami. Ni nshita ilyo Lesa akaleta ukutuusha ku babomfi bakwe, abacululuka kuli buno bwikashi bwa lukaakala, umushaba kutemwa.

Ino nshita, ilyo “inshita ya bupingushi” tailafika ku mpela pa konaulwa kwa buno bwikashi bubifi, twacincishiwa ati: “Tiineni Lesa no kumucindika.” Bushe mulacite fyo? Te kusosa fye ati, “Nalisumina muli Lesa,” capwa no kupwa. (Mateo 7:21-23; Yakobo 2:19, 20) Akatiina ka kuli Lesa kalingile ukulenga tulemucindika. Kalingile ukulenga tuletaluka ku bubi. (Amapinda 8:13) Kalingile ukutwafwa ukutemwa icisuma no kupata icabipa. (Amose 5:14, 15) Nga tulecindika Lesa, tukalakutikisha ifyo alesosa. Tatwakacishemo ukupamfiwa ne fintu fimbi ica kuti twaleka ukubelenga Icebo cakwe, Baibolo lyonse. Tukamutetekela inshita shonse kabili no mutima onse. (Amalumbo 62:8; Amapinda 3:5, 6) Abamucindika icine cine balishiba ukuti e Mulopwe wa Bubumbo bonse apo e Kabumba wa muulu ne sonde. Kabili balaitemenwa ukumunakila pantu e Wakwate nsambu sha kubateeka. Nga twamona ukuti tufwile ukwangwa sana kuli fi fintu ukucila ifyo twayangilweko kale, twishingashinga ukucite fyo.

Inshita ya kucito bupingushi iyo malaika alandilepo yaishibikwa no kuti “ubushiku bwa kwa Yehova.” “Ubushiku” bwa musango yo bwalishile pali Yerusalemu wa ku kale mu 607 B.C.E. pantu abekashi ba ulya musumba tabaumfwilile ukusoka Yehova alebasokela muli bakasesema wakwe. Bali-ipoosele mu busanso pantu baleti ubushiku bwa kwa Yehova bwali ukutali. Yehova aali nabasoka ati: “Nabupalama no kwangufyanisha.” (Sefania 1:14) “Ubushiku bwa kwa Yehova” na bumbi bwaishile pali Babiloni wa ku kale mu 539 B.C.E. (Esaya 13:1, 6) Abena Babiloni balisuulile ukusoka kwalefuma kuli bakasesema wa kwa Yehova pantu bacetekele mu bucingo bwabo na mu milungu yabo. Lelo mu bushiku fye bumo, Babiloni wa maka alicimfiwe ku bena Madai na bena Persia.

Cinshi tulolenkene na co leelo? “Bushiku bwa kwa Yehova” na bumbi ubukakuma isonde lyonse. (2 Petro 3:11-14) Lesa alipingula kale “Babiloni Mukalamba.” Ukulingana no Ukusokolola 14:8, malaika abilisha ati: “Nawa! Babiloni Mukalamba.” Ico calicitika kale. Te kuti ashinshibike bakapepa ba kwa Yehova kabili. Ububifi bwakwe no kuipoosa mu nkondo fyalisokololwa icine cine. Nomba ukonaulwa kwakwe ukwa mupwilapo nakupalama. E ico, Baibolo icincisha abantu konse konse ati: “Fumenimo muli wene [Babiloni Mukalamba] . . . nga tamulefwaya ukukumako ku membu shakwe, kabili nga tamulefwaya ukupokelelako ifinkunka fyakwe. Pantu imembu shakwe nashituulumana ukufika na mu muulu, na Lesa naibukisha ifya bupondamishi fyakwe.”—Ukusokolola 18:4, 5.

Babiloni Mukalamba cinshi? Mipepele ya mwi sonde lyonse iyapalana sana ne yali mu Babiloni wa ku kale. (Ukusokolola, ifipandwa 17, 18) Moneni ukupalana kumo kumo:

• Bashimapepo ba muli Babiloni wa ku kale baleipoosa mu mapolitiki ya fyalo fyabo. E fyo na ba mu mapepo ayengi aya leelo bacita.

• Bashimapepo ba mu Babiloni ilingi line baletungilila inkondo sha fyalo fyabo. Aba mapepo muno nshiku e baba na pa ntanshi mu kupaala abashilika ba fyalo ilyo baleya ku nkondo.

• Ifisambilisho ne micitile ya mu Babiloni wa ku kale fyalengele abekala calo ukucita bucisenene. Ilyo bashimapepo ba leelo basuula ifipimo fya mu Baibolo, bucisenene bulafula pa kati ka bashimapepo na bantu babo. Na cimbi ca kuti apo Babiloni Mukalamba acita bucilende ne calo na ba mapolitiki, ibuuku lya Ukusokolola limulondolola ati ni cilende.

• Baibolo isosa no kuti Babiloni Mukalamba ekala “mu fya kuilemena fye shiku.” Mu Babiloni wa ku kale, kwali impanga ikalamba iyali ye tempele, na bashimapepo baleipoosa sana mu fya makwebo. Ilelo, ukulunda pa fikuulwa fya kupepelamo, Babiloni Mukalamba alikwata ifikuulwa, ne fintu fimbi ifya makwebo, ukulunda pa fikuulwa fya kupepelamo. Ifisambilisho fyakwe na maholide yakwe filamuletela indalama ishingi no kunonsha bambi aba fya makwebo.

• Ukubomfya ifipasho, ifimpa, no buloshi fyaliseekele muli Babiloni wa ku kale, nga fintu fyaseeka mu ncende ishingi leelo. Balemona imfwa ati ni nshila ya kuilamo fye ku bumi bumbi. Mu Babiloni mwali amatempele ayengi na macalici ayakuuliilwe imilungu yabo, lelo abena Babiloni balelwisha bakapepa ba kwa Yehova. Ifisumino fimo fine ne mibele e fyaba na muli Babiloni Mukalamba.

Ku kale, Yehova alengele inko sha maka ukumukandilako abantu batwalilile ukumusuula no kusuula ukufwaya kwakwe. E calengele Samaria onaulwe ku bena Ashuri mu 740 B.C.E. Yerusalemu aonawilwe mu 607 B.C.E. ku bena Babiloni na mu 70 C.E. ku bena Roma. Babiloni na o acimfiwe ku bena Madai na bena Persia mu 539 B.C.E. Muli shino nshiku, Baibolo yasobela ati amabuteko ya bupolitiki, ayapala iciswango, yakemina “cilende” no kumusha ubwamba, no kusokolola imisango yakwe iya cine cine. Yakamonaula nakalya nakalya.—Ukusokolola 17:16.

Bushe amabuteko ya mu calo cine cine yakacite ca musango yo? Baibolo itila ‘Lesa akabika ilyo ipange mu mitima yabo.’ (Ukusokolola 17:17) Cikaba ca kupumikisha, ica kupapusha, ica kutulumusha.

Cinshi mulingile ukucita? Ipusheni amuti: ‘Bushe ncili naikalilila mu mipepele yakowela ku fisambilisho na ku mibele ilanga ukuti iyo mipepele yaba muli Babiloni Mukalamba?’ Nangula tamuli bamembala muli yo mipepele, kuti mwaipusha amuti: ‘Bushe nalyambula imibele ya muli Babiloni Mukalamba?’ Mibele nshi iyo? Imibele ya kutekelesha bucisenene, ukutemwa ifyuma no kutemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa, nelyo ku mufulo ukusuula Icebo ca kwa Yehova (na mu tuntu tumoneka ngo tunono). Tontonkanyenipo sana pa fyo mwayasuka.

Nga tulefwaya Yehova ukutusenamina, icacindama ca kuti mu fyo tucita ne fyo tufwaya mu mutima, tulelanga ukuti cine cine tatwaba muli Babiloni Mukalamba. Inshita naipwa. Ilyo Baibolo itusoka ukuti impela ili no kwisa mu kupumikisha, itila: “Babiloni umusumba ukalamba ukafubulwa fubu, kabili tawakatale ausangwa kabili.”—Ukusokolola 18:21.

Lelo kuli na fimbi. Muli ilya ‘nshita ya bupingushi,’ Yehova Lesa akapingula aba mapolitiki ba mwi sonde lyonse, bakateeka, na bonse abasuula insambu shakwe isha kuteeka ukupitila mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu ubwaba ne mfumu Yesu Kristu. (Ukusokolola 13:1, 2; 19:19-21) Mu cimonwa ca mu kusesema ica pali Daniele 2:20-45 mwalondololwa imitekele ya mapolitiki ukufuma ku nshiku sha Babiloni wa ku kale ukufika na lelo. Iyi mitekele yalondololwa nge cimpashanya cikalamba icapangwa na golde, silfere, umukuba, icela, ne bumba. Uku kusesema kwasobele ulwa nshiku shesu ati: “Lesa wa mu muulu akemyo bufumu ubushakonaulwe.” Kabili ilyo Baibolo ilanda pa fyo ubo Bufumu bukacita mu ‘nshita ya bupingushi’ iya kwa Yehova, itila: “Bukashonaula no kupesha aya mabufumu yonse [aya bantunse], kabili bukeminina umuyayaya.”—Daniele 2:44.

Baibolo isoka bakapepa ba cine ukuti tabalingile ukutemwa “ifya mu calo,” e kutila, imikalile iyo aba muli cino calo abataluka kuli Lesa batemwa. (1 Yohane 2:15-17) Bushe ifyo mupingula ne micitile yenu filanga ukuti mwaba ku lubali lwa Bufumu bwa kwa Lesa no mweo wenu onse? Bushe cine cine mu bumi bwenu mutangishako ubo Bufumu?—Mateo 6:33; Yohane 17:16, 17.

[Akabokoshi pe bula 14]

Ni Lilali Impela Ikesa?

“Pa nshita mushenekele, e po Umwana wa muntu akesa.”—Mateo 24:44.

“Mulelola, pantu tamwaishibo bushiku nangu ni nshita.”—Mateo 25:13.

“Tacakashimbe iyo.”—Habakuki 2:3.

[Akabokoshi pe bula 14]

Bushe Kuti Mwa-alula Imikalile Yenu Nga Mwaishiba Ubushiku Impela Ikesa?

Nga mwaishiba ukuti ubupingushi bwa kwa Lesa ubuleisa bucili ku ntanshi sana, bushe kuti calenga mwa-alula imikalile yenu? Nga ca kuti mulemona kwati impela ya buno bwikashi yalikokola ukwisa, bushe ici calimulenga ukukanaba abapimpa mu mulimo wa kwa Yehova nga fintu mwali kale?—AbaHebere 10:36-38.

Ukukanaishiba inshita kulenga twaba ne shuko lya kulanga ukuti tatubombela Lesa pa mulandu wa kufwayako fimo. Abaishiba Yehova balishiba ukuti ukusensela ilyo kawa takwakateemune Lesa, uumona mu mutima.—Yeremia 17:10; AbaHebere 4:13.

Ku batemwa Yehova icine cine, e o batangishako lyonse mu bumi bwabo. Abena Kristu ba cine kuti babomba incito shimbi, nge ficita na bantu bambi. Lelo, tabaiminina pa kukwate cuma kano ukukwata fye ifya kulya ne fya kufwala, no mwa kwikala pamo no tunono utwa kupako bambi. (Abena Efese 4:28; 1 Timote 6:7-12) Balangalako panono no kupupwako umwela, lelo ico bafwaya kupembesukako fye, te kucita ifi fintu pantu fye bambi balaficita. (Marko 6:31; Abena Roma 12:2) Babekelwa mu kucita ukufwaya kwa kwa Lesa nga filya fyali Yesu Kristu.—Amalumbo 37:4; 40:8.

Abena Kristu ba cine bafwaya ukwikala umuyayaya no kubombela Yehova pe na pe. Ubucindami bwa ili subilo tabucepelako pa mulandu fye wa kuti bafwile ukupembelela aya mapaalo pa nshita yalepa ukucila ifyo bamo bale-enekela.

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 15]

Umulandu wa Bumulopwe

Pa kumfwikisha ico Lesa alekela ukucula kwafule fi, tulingile ukumfwikisha umulandu wa bumulopwe. Bumulopwe e cinshi? Kukwata amaka ya kuteeka fyonse.

Apo Yehova e Kabumba, alikwate nsambu sha kuteeka isonde na bonse abekalamo. Lelo, Baibolo ilondolola ukuti ku kutendeka fye kwa bantunse, Satana Kaseebanya alisonsombele bumulopwe bwa kwa Yehova. Atungile ati Yehova alikosha sana ifintu, no kuti Lesa alibepele abafyashi besu aba kubalilapo pa fyali no kucitika nga basuulile ifunde Lyakwe no kulaicitila ifintu. Atungile no kuti ifintu fyali no kuwama nga ca kuti abafyashi besu baleiteka ukucila ukumfwila Lesa.—Ukutendeka, ifipandwa 2, 3.

Nga ca kuti Lesa alyonawile balya bacipondoka lilya line, nga alilangile amaka yakwe, lelo nga tapwishishe imilandu yaimine. Ukucila ukonaula balya bacipondoka palya pene, Yehova alileka bamalaika na bantunse ukuimwena ifitumbuka mu kupondoka. Nangula ici casanshamo ukucula, calenga ukuti na ifwe tufyalwe.

Kabinge, Yehova ali-ipuswile apakalamba pa kuteyanya inshila ya kuti abantunse abamumfwila no kutetekela ilambo lya cilubula ilya Mwana wakwe bengalubulwa ku lubembu ne fitumbukamo no kwikala muli Paradaise. Kuti acite fyo ukupitila fye na mu kubabuusha ku bafwa nga cakabilwa.

Ukuleka inshita ikalamba ukupita ilyo talapwisha uyu mulandu kwalenga ababomfi ba kwa Lesa ukulanga ukuti kuti bacitapo cimo pa kutemwa kwa kwa Lesa no kulanga ukuti ba mpomfu kuli Yehova te mulandu ne ficitika. Ukupwisha uyu mulandu wa bumulopwe bwa kwa Lesa, pamo no mulandu umbi uwa kutwishika abantu ukuti te ba mpomfu, kwalicindama sana pa kuti kube ukukonka amafunde mu bubumbo bonse. Ukwabula ukukonka amafunde, umutende wa cine teti ubeko nangu panono.a

[Futunoti]

[Icikope]

Imitekele ya mu calo conse iya bupolitiki ili no kupwa