Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w98 2/15 amabu. 30-31
  • Inyimbo

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Inyimbo
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
  • Utumitwe utunono
  • Ifyo Inyimbo Shatendeke
  • Inyimbo sha pa Filimba
  • Inyimbo sha pa Kanwa
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
w98 2/15 amabu. 30-31

Inyimbo

INYIMBO e cimo ica fya bupe fya kwa Lesa umo umuntu engalumbanya no kutasha Kabumba wakwe pamo pene no kulumbulula ifyo aleyumfwa, uwa bulanda nelyo uwa buseko. Ukwimba ku kanwa e kwabomfiwa sana mu kupepa Yehova Lesa, lelo ifilimba, na fyo fine, fyalibomba ulubali lwakatama. Ifilimba filakonkana na bakemba no kubasailisha. E mulandu wine kanshi Baibolo onse aisulilamo ifya kuloshako ku nyimbo sha pa filimba, mu kupepa kwa cine na mu fintu fye fimbi.—Ukutendeka 4:21; 31:27; 1 Imilandu 25:1; Ukusokolola 18:22.

Ifyo Inyimbo Shatendeke

Baibolo yalanda pa nyimbo mu kubalilapo fye ninshi ne Lyeshi talilabako mu nkulo yalenga 7 ukufuma pali Adamu ukuti: “[Yubali] ali ni wishi wa bonse abalisha nsango ne cimpeta.” Aya mashiwi yalondolola uwasangile ifilimba fya kubalilapo nelyo pambi no kutendeka fye kwa bukemba.—Ukutendeka 4:21.

Mu nshiku sha fikolwe cimoneke fyo inyimbo shali lubali lwa bumi, kuti twamone ci ukufuma ku kufwaisha kwa kwa Labani ukwa kwimbila Yakobo na bana bakwe abanakashi inyimbo sha kubafishapo. (Ukutendeka 31:27) Inyimbo no kulisha ifilimba fyalibomfiwe mu kusefya ukulubulwa kwa pali Bemba Wakashika no kubweluluka kwa kucimfya ukufuma ku bulwi ukwa kwa Yefta, Davidi, na Shauli.—Ukufuma 15:20, 21; Abapingushi 11:34; 1 Samwele 18:6, 7.

Pa miku yonse ibili ilyo balekuushisha Icipao ku Yerusalemu, bakemba na bakalisha wa filimba balisangilweko. (1 Imilandu 13:8; 15:16) Mu myaka ya kulekeleshako iya bumi bwa kwa Davidi, Yehova, ukupitila muli bakasesema bakwe Natani na Gadi, akambishe ukuteyanyako aba kwimba mwi tempele.—1 Imilandu 23:1-5; 2 Imilandu 29:25, 26.

Amateyanyo ya nyimbo ayo Davidi atendeke yaishilebomba bwino pe tempele lya kwa Solomone. Kuti twatila inyimbo shaliko pa kupeela itempele shali isha lulumbi pantu impendwa ya bakalisha fye ba fimpeta yafikile kuli 120. (2 Imilandu 5:12, 13) Lelo lintu uluko lwabulilwe bucishinka kuli Yehova, imbali shonse isha kupepa kwa cine, ukusanshako inyimbo, shalilekeleshiwe. Nangu cibe fyo, lintu Imfumu Hisekia na Yoshia batendeke ukwalula ifintu, na lintu abaYuda babwelulwike ukufuma muli bunkole ku Babele, balibombeshe ukubukulula inyimbo shintu Yehova atile aaleshifwaya. (2 Imilandu 29:25-28; 35:15; Esra 3:10) Pa numa, lintu Nehemia akupawilile ifibumba fya Yerusalemu, bakemba abena Lebi, abaleimbila pamo ne filimba, balengele ukusefya ukuba ukwa buseko apakalamba. (Nehemia 12:27-42) Ilintu Amalembo tayalandapo nangu cimo pa lwa nyimbo mu kupepa kwa pe tempele pa numa ya mfwa ya kwa Nehemia, ifyalembwa fimbi, pamo nga Talmud, fitila kwalebako ukwimba pe tempele ukufikila ukonaulwa kwa Yerusalemu mu 70 C.E.

Inyimbo sha pa Filimba

Amalembo na bamanyuskripiti bashili ba mu Baibolo abalembelwe pa ntanshi ya Nshita Yesu fyonse filumbanya ubusuma bwa filimba no kulamuka kwa bakemba abena Israele. Ifimfungwa fya muli Bemba Wafwa filondolola ukuti ifimpeta ifingi fyalikwete ifiunda ifyayafya ifyali no kulishiwa “kwati filefuma mu kanwa kamo.” Ici calekabila bakemba abalamuka ne filimba ifyapangwa mu nshila ya kuti filefumya ifiunda pa kuti fyonse fyumfwane ne fiunda fimbi. Imimbile yatelela iyaumfwana yalilangililwa mu bulondoloshi bwapuutwamo pa lwa kwimba kwa pa kukupawila itempele lya kwa Solomone ubutila: ‘Abalelisha amapenga na baleimba [abaali 120] baleimbila capamo ku kulenga ishiwi limo lyumfwike.’—2 Imilandu 5:12, 13.

Kumfwa ku nshita lintu ifilimba fyashila fyalelishiwa, Amalembo yalondolole fyakonkapo pa lwa mapenga: “Mu nshiku shenu sha kusekelela, na mu mitebeto yenu iyalingwa, na mu sha ntanshi ku myeshi, e mo mukalishe mu mapenga pa fya kuninika fyenu na pa malambo yenu ya mutende.” (Impendwa 10:10) Pa numa ya kuteyanya aba kwimba pe tempele, cimoneke fyo ifilimba fimbi ifyashala fyalekonkamo mu mapenga pali uku kusefya na pa nshita shaibela shimbi. Twasosa aya mashiwi pa lwa mimbile, ukulingana ne fyo ifintu fyakonkene lintu imilimo yashila yabukulwilwe ne Mfumu Hisekia pa numa ya kusangulula itempele. Ubulondoloshi butila: “Mu nshita catendeke ica kuninika, no lwimbo lwa kwa Yehova lwalitendeke, na mapenga, ukutungululwa ku fipe fya kwa Davidi imfumu ya bena Israele. Ulukuta lonse lwaleshinshimuna, na ba kwimba baleimba, na mapenga yalelila, na bonse bene, ukufika ku kupwa kwa ca kuninika.” (2 Imilandu 29:27, 28) Amapenga “ukutungululwa ku fipe fya kwa Davidi” cilelangililo kuti bakalisha wa mapenga balelisha mu musango umo uwa kuti bomfwane no kulila kwa filimba fimbi ukucila ukufikomeka. Ibumba lyonse ilya bakemba lyabelele “ku kabanga ka ciipailo.”—2 Imilandu 5:12.

Inyimbo sha pa Kanwa

Pa mbali ya kupepa kwa pe tempele, bakemba bambi, abaume na banakashi, balilandwapo mu Malembo. Ifya kumwenako fya aba ni ng’omba ishaume ne shanakashi isho Solomone akwete mu lubansa lwakwe; ukusanshako, na bakemba mupepi na 200 abaume na banakashi, ukulunda pali bakemba abena Lebi, ababwelulwike ukufuma ku Babele. (Lukala Milandu 2:8; Esra 2:65; Nehemia 7:67) Incito ya aba bakemba abashali bena Lebi, abafulile mu Israele, yali kulenga imitebeto ukufukila e lyo balebomfiwa na ku kwimba inyimbo sha bulanda mu nshita sha bucushi. (2 Samwele 19:35; 2 Imilandu 35:25; Yeremia 9:17, 20) Umwata wa kulemba incito bakemba baishibisha pa nshita sha buseko ne sha bulanda walitwalilile na lintu Yesu aali pano isonde.—Mateo 11:16, 17.

Nangu cingati inyimbo tashalumbulwa sana mu Malembo ya Bwina Kristu aya ciGriki nga fintu shalumbulwa mu Malembo ya ciHebere, te kutila shalisuulwa nelyo ukulekeleshiwa iyo. Inyimbo sha pa filimba mu kupepa kwa cine shalumbulwa fye mu mampalanya mu Malembo ya ciGriki (Ukusokolola 14:2); lelo cimoneke fyo ababomfi ba kwa Lesa baaleimba nga nshi. Yesu na batumwa bakwe balimbile isha malumbo pa numa ya Mulalilo wa kwa Shikulu. (Marko 14:26) Luka atila Paulo na Sila baleimba inyimbo mu cifungo, kabili Paulo akoseleshe abasumina banankwe ukwimbila Yehova amalumbo. (Imilimo 16:25; Abena Efese 5:18, 19; Abena Kolose 3:16) Amashiwi ya kwa Paulo pali 1 Abena Korinti 14:15 pa lwa kwimba yalangililo kuti lwali lubali lwa lyonse ulwa kupepa kwa Bwina Kristu. Ilyo Yohane aalelemba icimonwa cakwe icapuutwamo, alanda pa lwa fibumbwa fya ku muulu ifyalekanalekana ukuti fyaleimbila Lesa na Kristu.—Ukusokolola 5:8-10; 14:3; 15:2-4.

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi