“Ikasheni Imitima Yenu”
“[Ukushipikisha, NW] e ko mukabila, ukuti, ilyo mukacito kufwaya kwa kwa Lesa, mukapokelele icalaiwa.”—ABAHEBERE 10:36.
1, 2. (a) Cinshi cacitike ku Bena Kristu bamo mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo? (b) Mulandu nshi cayangukila ku citetekelo ukunaka?
PALI bakalemba ba Baibolo bonse tapaba abalanda pa citetekelo ukucila umutumwa Paulo. Kabili ilingi alandile pa bantu abo icitetekelo canakile nelyo ukufwa. Ku ca kumwenako, Humenai na Alekesandere “babunshishe ubwato bwa citetekelo.” (1 Timote 1:19, 20) Dema alishile Paulo pa mulandu wa “kutemwo bwikashi buno.” (2 Timote 4:10) Bamo pa mulandu wa micitile ishili ya Bwina Kristu, kabili iyabulo kusakamana ‘bakeene icitetekelo.’ Bambi balilufiwe ku mano ya bufi kabili mu “citetekelo balipumbilemo.”—1 Timote 5:8; 6:20, 21.
2 Mulandu nshi icitetekelo ca aba Bena Kristu basubwa cafwilile nelyo ukunaka? Kwena, “icitetekelo e shintililo lya fintu tulecetekela, ni nte ya fintu ifishimonwa.” (AbaHebere 11:1) Tutetekela ifintu tushingamona. Tatukabila ukutetekela ifimonwa. Calyanguka ukubombela ifyuma fimonwa na menso ukucile fya ku mupashi ifishimonwa. (Mateo 19:21, 22) Ifimonwa ifingi, pamo nga “ulunkumbwa lwa mubili, no lwinso lwa menso” filalenga umubili ushapwililika ukufikumbwe cibi kabili kuti fyanasha icitetekelo cesu.—1 Yohane 2:16.
3. Abena Kristu balingile ukulundulula icitetekelo ca musango nshi?
3 Lelo Paulo atila, “uupalamina kuli Lesa ali no kutetekelo kuti e ko ali, no kuti aba kalambula wa bamufwayafwaya.” E citetekelo icakwete Mose. “Atontomeshe amenso ku cilambu” kabili “akoselele ngo umone Mfumu iishimoneka.” (AbaHebere 11:6, 24, 26, 27) E citetekelo Umwina Kristu alekabila ukukwata. Nge fyo twasambilile mu cipande cifumineko, Abrahamu ali ica kumwenako cishaiwamina ica citetekelo.
Ica kumwenako ca kwa Abrahamu ica Citetekelo
4. Icitetekelo cayambukile shani ubumi bwa kwa Abrahamu?
4 Abrahamu aali ku Uri lintu Lesa amulaile ukuti mu bufyashi bwakwe e mo inko shonse shali no kupaalilwa. (Ukutendeka 12:1-3; Imilimo 7:2, 3) Ukushintilila pali ico cilayo, Abrahamu alyumfwilile Yehova no kuya ku Harani e lyo na ku Kanani. E ko Yehova alaile ukupeela icalo ku bufyashi bwa kwa Abrahamu. (Ukutendeka 12:7; Nehemia 9:7, 8) Nangu cibe fyo, ifingi fintu Yehova alaile fyali no kufikilishiwa ilyo Abrahamu abe nafwa. Ku ca kumwenako, Abrahamu tabalile akwatako impanga ili yonse iya Kanani, kano fye ininga mu Makpela, intu ashitile iya kushiikamo. (Ukutendeka 23:1-20) Lelo acili alitetekele icebo ca kwa Yehova. Na kucilisha, alitetekele ‘umusumba uwali ne ca kukuulapo, uo kelenganya wa uko kabili kakuula wa uko ni Lesa.’ (AbaHebere 11:10) Icitetekelo ca musango yo calimutungilile ubumi bwakwe bonse.
5, 6. Icitetekelo ca kwa Abrahamu caeshiwe shani ukukuma ku bulayo bwa kwa Yehova?
5 E cintu tumona maka maka ukukuma ku cilayo ca kuti ubufyashi bwa kwa Abrahamu bwali no kuba uluko ulukalamba. Pa kuti cingabe fyo, Abrahamu akabile umwana mwaume, kabili alilolele pa nshita ntali ukufyala umwana. Tatwaishiba imyaka akwete lintu aumfwile icilayo ca kwa Lesa pa muku wa kubalilapo, lelo ilyo aile ku Harani, Yehova aali acili talamupeela umwana. (Ukutendeka 11:30) Ali ku Harani pa nshita yalepa iya kuti ‘asobole fyuma fyonse, no kunonka abasha,’ kabili ilyo akuukile ku Kanani ali ne myaka 75 e lyo Sara ali ne myaka 65. Nalyo line, takwete mwana. (Ukutendeka 12:4, 5) Lintu Sara acilile myaka 70, atile alikoteshe ica kuti tali na kufyalila Abrahamu umwana. E co ukulingana no mwata waliko iyo nshita, apeele Hagari kanakashi wakwe kuli Abrahamu, kabili amufyalile umwana mwaume. Lelo uyu tali e mwana walailwe. Mu kuya kwa nshita, Hagari no mwana wakwe, Ishmaele balitamfiwe. Lelo lintu Abrahamu abapaapaatileko, Yehova alilaile ukupaala Ishmaele.—Ukutendeka 16:1-4, 10; 17:15, 16, 18-20; 21:8-21.
6 Pa nshita ya kwa Lesa iyalingwa, ilyo papitile inshita ntali apo baumfwilile ubulayo intanshi, Abrahamu uwali ne myaka 100 na Sara uwali ne myaka 90 balikwete umwana mwaume, Isaki. Mwandi caliwene nga nshi! Kuli aba baupana abakote, cali fye kwati kubuuka ku bafwa lintu imibili yabo ‘iyafwa’ yafyele ubumi ubupya. (Abena Roma 4:19-21) Balilolele inshita ntali, lelo lintu icilayo casukile cafikilishiwa, tabaonawile inshita pa kulolela.
7. Ni shani fintu icitetekelo cayampana no kushipikisha?
7 Ica kumwenako ca kwa Abrahamu citucinkulako kuti icitetekelo tacifwile fye ukuba pa nshita iipi. Paulo alundenye icitetekelo no kushipikisha lintu alembele ati: “Ukuteko mutima e ko mukabila, ukuti, ilyo mukacito kufwaya kwa kwa Lesa, mukapokelele icalaiwa. . . . Ifwe tatuli abakwinda no konaika; lelo tuli abakwate citetekelo no kusunge mitima yesu.” (AbaHebere 10:36-39) Abengi balilolela inshita ntali pa kuti bamone ukufikilishiwa kwa cilayo. Bamo balilolela ubumi bwabo bonse. Icitetekelo cabo icakosa calibabakilila. Kabili ukupala Abrahamu, Yehova akabapeela icilambu pa nshita yakwe iyalingwa.—Habakuki 2:3.
Ukukutika Kuli Lesa
8. Tukutika shani kuli Lesa, kabili mulandu nshi ukukutika kukosesha icitetekelo cesu?
8 Ifintu mupepi na fine e fyakoseshe icitetekelo ca kwa Abrahamu, kabili e fingatwaafwa na ifwe. Ica ntanshi alilangilile ukuti ‘Lesa e ko aba’ ukupitila mu kumfwa kuli Yehova lintu alanda. Muli ifyo alipuseneko ku baYuda ba mu nshita ya kwa Yeremia, abasumine muli Yehova lelo abashatetekele ifyebo fyakwe. (Yeremia 44:15-19) Ilelo, Yehova alanda na ifwe ukupitila mu Cebo cakwe icapuutwamo Baibolo, cintu Petro atile capala “inyali umwafiita . . . mu mitima yenu.” (2 Petro 1:19) Lintu twapooseshako amano ilyo tulebelenga Baibolo, ninshi ‘tulelelwa ku fyebo fya citetekelo.’ (1 Timote 4:6; Abena Roma 10:17) Ukulundapo, muli shino nshiku sha kulekelesha “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alepayanya “ifya kulya mu nshita iyene,” ubutungulushi pa fya kubomfya ifishinte fya Baibolo no kumfwikisha ukusesema kwa Baibolo. (Mateo 24:45-47) Pa kukwata icitetekelo cakosa calicindama ukukutika kuli Yehova ukupitila muli Baibolo no musha wa cishinka.
9. Cinshi cikafumamo nga twasumina icine cine mwi subilo lya Bwina Kristu?
9 Icitetekelo ca kwa Abrahamu calyampene sana ne subilo lyakwe. “Acili alelolela [alesubila, NW] no kutetekela, asuka aba shibo wa nko ishingi.” (Abena Roma 4:18) Ici e ca bubili icingatwaafwa. Tatufwile ukulabako kuti Yehova “aba kalambula wa bamufwayafwaya.” Umutumwa Paulo atile: “Tucucutikila no kupilikitila ici cine, ica kuti twacetekela [twaliba ne subilo, NW] kuli Lesa wa mweo.” (1 Timote 4:10) Ubumi bwesu bonse bukalangilila icitetekelo cesu, nga ca kuti twalisumina icine cine mwi subilo lyesu ilya Bwina Kristu nga fintu Abrahamu acitile.
Ukulanda na Lesa
10. Lipepo lya musango nshi likakosha icitetekelo cesu?
10 Abrahamu alelanda na Lesa, kabili ici e calengele butatu icakoseshe icitetekelo cakwe. Ne fwe bene kuti twalanda na Yehova, pa kubomfya ica bupe ce pepo ukupitila muli Yesu Kristu. (Yohane 14:6; Abena Efese 6:18) Cali ni lintu Yesu ashimike fye umulumbe walekomaila pa bucindami bwa kupepa lyonse e lintu aipwishe ati: “Umwana wa muntu ilyo akesa, bushe akasange citetekelo pano nse?” (Luka 18:8) Ipepo ilikosha icitetekelo talyaba kupepa fye ukwabula ukutontonkanya nelyo ilingaishila fye nga meno ya mu kanwa. Lifuma ku mutima. Ku ca kumwenako, ipepo lya kufuma ku mutima lilakabilwa lintu tulepingulapo ifyacindama nangu nga natusakamikwa sana.—Luka 6:12, 13; 22:41-44.
11. (a) Ni shani fintu Abrahamu akoshiwe lintu alandile kuli Lesa fyonse ifyali ku mutima? (b) Kuti twasambililako finshi ku fyapitilemo Abrahamu?
11 Lintu Abrahamu aile alekota kabili Yehova acili talamupeela ubufyashi amulaile, alilandile na Lesa fintu ici calemusakamika. Yehova alimukoseleshe. Cinshi cafuminemo? Abrahamu “atetekele Yehova; na o amulingile icitetekelo cakwe ukuti bulungami.” Lyene, Yehova amulangile icishibilo ca kushininkisha amashiwi yakwe aya kukoselesha. (Ukutendeka 15:1-18) Na ifwe bene Yehova akatukosha nga ca kuti twamweba fyonse ifili ku mutima mwi pepo, twasumina no kukoselesha kwaba mu Cebo cakwe, Baibolo, no kumumfwila mu citetekelo.—Mateo 21:22; Yuda 20, 21.
12, 13. (a) Abrahamu apaalilwe shani lintu akonkele ubutungulushi bwa kwa Yehova? (b) Fya kukumanya nshi fikakosha icitetekelo cesu?
12 Icalenga bune icakoseshe icitetekelo ca kwa Abrahamu cali kutungililwa kuli Yehova ilyo akonkele ubutungulushi bwakwe. Lintu Abrahamu aile mu kupokolola Lote ku mfumu shasanshile, Yehova amulengele ukucimfya. (Ukutendeka 14:16, 20) Ilintu Abrahamu aleikala ngo mulebeshi mu calo cintu ubufyashi bwali no kupyana, Yehova alimupaalile ne fikwatwa. (Linganyeniko Ukutendeka 14:21-23.) Yehova alitungulwile ukubombesha kwa mubomfi wakwe mu kufwaila Isaki umukashi. (Ukutendeka 24:10-27) Cine cine, Yehova “apaalile Abrahamu muli fyonse.” (Ukutendeka 24:1) E calengele ne citetekelo cakwe ukukosa no kuba cibusa wakamamo na menshi uwa kwa Yehova Lesa ica kuti Yehova amwitile “cibusa wandi.”—Esaya 41:8, NW; Yakobo 2:23.
13 Bushe na ifwe kuti twakwata icitetekelo ca musango yo icakosa? Ee. Nga twaesha ukumona nga Yehova akatupaala pa kumfwila amafunde yakwe, na ifwe akatupaala nga Abrahamu. Kabili ico cikakosha icitetekelo cesu. Ku ca kumwenako, ukulolesha pali Lipoti wa Mulimo uwa 1998 kulelangilila ukuti abengi balipaalwa nga nshi pa kumfwila ikambisho lya kushimikile mbila nsuma.—Marko 13:10.
Ubushininkisho bwa Citetekelo Ilelo
14. Ni shani fintu Yehova apaalile kampeni wa trakiti wa Imbila ya Bufumu Na. 35?
14 Mu October 1997, kampeni wa kushalika Imbila ya Bufumu Na. 35 alitungulwike nga nshi pa mulandu wa kupimpa no kucincila kwa Nte ishingi. Ico e cacitike ku calo ca Ghana. Amatrakiti mupepi na 2,500,000 yalishalikwe mu ndimi shine, kabili abantu 2,000 bafwaile amasambililo ya Baibolo pa numa ya kubelenga uyu trakiti. Ku cishi ca Cyprus Inte shibili ishaleshalika trakiti wa Imbila ya Bufumu shamwene shimapepo aleshikonka pa numa. Ilyo papitile inshita shamutambike trakiti wa Imbila ya Bufumu. Ali napokako kale trakiti kabili atile: “Nalitemenwe nga nshi ifyalembwamo ica kuti nalefwaya ukutasha abalembele uyu trakiti.” Ku calo ca Denmark amatrakiti ya Imbila ya Bufumu 1,500,000 yalishalikwe kabili mwalifumine ifisuma. Umwanakashi uwafwilisha abekashi ba kuli ilya ncende atile: “Amashiwi yaba muli trakiti ya bantu bonse. Yalyanguka ukumfwa, kabili ilakoselesha, ilalenga umuntu ukufwaya ukwishibilapo na fimbi. Itunga fye nga mu kela!”
15. Fya kukumanya nshi filelangilila ukuti Yehova alipaalile ukubombesha kwa kushimikila abantu konse uko bengasangwa?
15 Mu 1998 kwali ukubombesha ukushimikila abantu pa mayanda yabo na konse uko bengasangwa. Mu calo ca Côte d’Ivoire, bamishonari baupana batandalile ingalaba 322 pa fyabu. Bashalike ifitabo 247, bamagazini 2,284, babroshuwa 500, na matrakiti ayengi, na mavidio kuli bakensha ba ngalaba pa kuti bengalatamba pa lwendo. Nte wa ku Canada aile apo bapanga no kolola bamotoka. Umwine wa kampani alefwaisha ukusambilila icine, kabili munyina aikelepo amaawala yane na hafu, nangu cingati inshita ashimikile yali fye mupepi ne awaala limo pa mulandu wa balefwaya ukushita nelyo ukubolwela bamotoka. Kwi pele pele, isambililo lyalitantikwe pa 22:00 hrs. Nangu cibe fyo, inshita shimo isambililo lyaletendeka pa kati ka bushiku no kupwa pa 2 koloko wa bushiku. Inshita ya kusambililapo yalyafishe, lelo mwalifumine ifisuma. Umwaume apingwilepo ukulaisala akampani kakwe pa Mulungu pa kuti alesangwa ku kulongana. Atendeke ukulunduluka nga nshi capamo no lupwa lwakwe.
16. Fya kukumanya nshi filelangilila ukuti broshuwa wa Cintu Lesa Afwaya ne citabo ca Ukwishiba fibombelo fishaiwamina mu mulimo wa kushimikila no kusambilisha?
16 Broshuwa wa Cinshi Cintu Lesa Afwaya Kuli Ifwe? ne citabo ca Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya ficili fibombelo fishaiwamina pa kushimikila no kusambilisha. Ku Italy, umwanakashi mushimbe uwa fya mapepo uwalelolela basi alipokele trakiti wa Imbila ya Bufumu. Balimutununwike na kabili ubushiku bwakonkelepo kabili apokeleko broshuwa wa Cintu Lesa Afwaya. Cila bushiku pa numa ya ico, balemusambilisha Baibolo pa maminiti 10 nelyo 15 pa citesheni ca basi. Ilyo papitile umweshi umo na hafu, apingwilepo ukufuma mu cikuulwa ca banakashi bashimbe aba fya mapepo no kuya ku mwabo ku calo ca Guatemala ku kukonkanyapo ukusambilila. Umwina Malawi uwakosele sana ku fya mapepo, Lobina, alifulilwe sana lintu abana bakwe abanakashi batendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Nalyo line, abana baleshimikilako nyinabo icine ca mu Baibolo nge mibele yasuminisha. Mu June 1997, Lobina amwene icitabo ca Ukwishiba kabili alitemenwe amashiwi ya kuti “Ukwishiba Uko Kutungulula.” Mu July, alisumine ukusambilila Baibolo. Mu August, alisangilwe kwi bungano no kukutikisha kuli programu onse. Pa mpela ya uyo mweshi, alilekele ukuya uko alepepa kabili alifikilepo ukuba kasabankanya ushabatishiwa. Kabili abatishiwe mu November 1997.
17, 18. Ni shani fintu amavidio ya Sosaite yashininkisha ukwaafwa abantu “ukumona” ifya ku mupashi?
17 Amavidio ya Sosaite yalyafwa abengi “ukumona” ifya ku mupashi. Ku cishi ca Mauritius, umwaume umo alekele ukuya kwi calici aleya pa mulandu wa kukanaikatana kwalimo. Mishonari alimulangile fintu Inte sha kwa Yehova shaikatana, pa kumutambisha vidio wa United by Divine Teaching. Alitemenwe ica kuti atile: “Mwaliba kale mu Paradise mwe Nte sha kwa Yehova!” Alisumine ukusambilila Baibolo. Nkashi ku Japan atambishe umulume wakwe uushatetekela vidio ya Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name, kabili yamulengele ukuti asumine ukusambilila Baibolo. Ilyo atambile United by Divine Teaching, alefwaya ukuba Inte ya kwa Yehova. Ifiputulwa fitatu ifya vidio ya The Bible—A Book of Fact and Prophecy fyamwaafwile ukubomfya ifishinte fya Baibolo mu mikalile yakwe. E lyo iya Jehovah’s Witnesses Stand Firm Against Nazi Assault yamulangile ukuti Yehova alakosha abantu Bakwe ilyo basanswa kuli Satana. Uyu mwaume abatishiwe mu October 1997.
18 Ifi e fimo pa fya kukumanya ifingi ifyali mu mwaka wapwile uwa mulimo. Filelangilila ukuti Inte sha kwa Yehova shalikwata icitetekelo cakosa no kuti Yehova alekosha icitetekelo cabo pa kupaala imibombele yabo.—Yakobo 2:17.
Lundululeni Icitetekelo Ilelo
19. (a) Ni mu nshila nshi twacilila Abrahamu? (b) Ni banga balongene uyu mwaka wapwile ku kwibukisha imfwa ya kwa Yesu iya bulilambo? (c) Fyalo nshi fyakwete abengi nga nshi abasangilwe ku Cibukisho umwaka wapwile? (Moneni charti pe bula 12 ukufika kwi bula 15.)
19 Twalicila Abrahamu mu nshile shingi. Twalishiba ukuti Yehova alifikilishe fyonse ifyo alaile Abrahamu. Ubufyashi bwa kwa Abrahamu bwalipyene Kanani, kabili babele uluko ulukalamba. (1 Ishamfumu 4:20; AbaHebere 11:12) Na kabili, imyaka 1,971 ukutula apo Abrahamu afumiine ku Harani, intuntuko yakwe, Yesu alibatishiwe mu menshi kuli Yohane Kabatisha e lyo na ku mupashi kuli Yehova umwine ku kuba Mesia, Ulubuto lwa kwa Abrahamu ulwa ku mupashi icine cine. (Mateo 3:16, 17; Abena Galatia 3:16) Pa Nisani 14, 33 C.E., Yesu apeele umweo wakwe nge cilubula kuli abo abali no kumutetekela. (Mateo 20:28; Yohane 3:16) Nomba abengi baali no kupaalilwa muli wene. Umwaka wapwile, 13,896,312 e balongene pa Nisani 14 ku kwibukisha uku kutemwa kwa cine cine. Mwandi kwebelwa kwa kwa Yehova, Kasunga wa filayo!
20, 21. (a) Ni shani fintu aba nko shonse bapaalilwe mu Lubuto lwa kwa Abrahamu mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, kabili ni shani fintu balepaalilwa muli lwene ilelo?
20 Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, abengi ukufuma mu nko shonse, ukutampila kuli Israele wa cifyalilwa, batetekele Ulubuto lwa kwa Abrahamu no kusanguka abana basubwa aba kwa Lesa, aba muli “Israele wa kwa Lesa” umupya uwa ku mupashi. (Abena Galatia 3:26-29; 6:16; Imilimo 3:25, 26) Bali ne subilo lya cine cine ilya bumi bwa kukanafwa ubwa ku mupashi ku muulu nga bakateka banankwe aba kwa Yesu mu Bufumu bwa kwa Lesa. Ni ba 144,000 beka e bali no kupaalwa muli iyi nshila, kabili banono fye e bacili pe sonde. (Ukusokolola 5:9, 10; 7:4) Umwaka wapwile, 8,756 balangilile ukuti ba ku muulu ukupitila mu kulyako ifimpashanya pa Cibukisho.
21 Mupepi ne Nte shonse isha kwa Yehova ilelo shaba mwi “bumba likalamba” ilyasobelwe pa Ukusokolola 7:9-17. Apantu bapaalilwa muli Yesu, balikwata isubilo lya bumi bwa muyayaya pe sonde muli paradise. (Ukusokolola 21:3-5) Inte 5,888,650 ishabombeleko umulimo wa kushimikila mu 1998 shili bushininkisho bwa kuti ili bumba “likalamba” icine cine. Cali ica kucincimusha ukumona ifyalo fya Russia na Ukraine ukucita lipoti pa muku wa kubalilapo bakasabankanya ukucila pali 100,000. Na imbi lipoti iili ya kucincimusha ya ku calo ca United States ukwali bakasabankanya 1,040,283 mu August. Ifi e fimo pa fyalo 19 ifyacitile lipoti bakasabankanya ukucila pali 100,000 umwaka wapwile.
Isubilo Lili no Kufikilishiwa Nomba Line
22, 23. (a) Mulandu nshi tulingile ukwikasha imitima yesu pali lelo? (b) Kuti twaba shani nga Abrahamu, no kukanapala balya icitetekelo canakile no kufwa, bantu Paulo alandilepo?
22 Abasangilwe ku Cibukisho balicinkwilweko fintu ukusesema kwa kwa Yehova ukwingi kwafikilishiwa kale. Mu 1914, Yesu alitendeke ukuteka nge Mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa ubwa ku muulu, no kutendeka ukubapo kwakwe mu Bufumu. (Mateo 24:3; Ukusokolola 11:15) Cine cine, Ulubuuto lwa kwa Abrahamu nomba luleteka ku muulu! Yakobo aebele Abena Kristu banankwe ukuti: “Tekanyeni. . . . Ikasheni imitima yenu; pa kuti ukwisa [ukubapo, NW] kwa kwa Shikulu kwapalama.” (Yakobo 5:8) Kabili pali nomba e po ali icine cine! Mwandi mulandu na umbi uwa kwikasha imitima yesu!
23 Shi ukutetekela kwesu mu malayo ya kwa Lesa kukoshiwe pe ukupitila mu kubelenga Baibolo lyonse no kupepa ukufuma ku mutima. Shi twikatala atuleka ukuipakisha amapaalo ya kwa Yehova ilintu tuleumfwila Icebo cakwe. E lyo tukaba nga Abrahamu, no kukanapala balya icitetekelo canakile no kufwa, bantu Paulo alandilepo. Tapali icili conse icikatupaatula ku citetekelo cesu icashilisha. (Yuda 20) Tulepepa ukuti e fintu cikabe ku babomfi ba kwa Yehova bonse mu mwaka wa mulimo uwa 1999 ukufika fye na ku ciyayaya.
Bushe Namwishiba?
◻ Kuti twakutika shani kuli Lesa ilelo?
◻ Fisuma nshi fifuma mu kupepa kuli Lesa ukufuma ku mutima?
◻ Nga ca kuti twakonka ubutungulushi bwa kwa Yehova, ni shani fintu icitetekelo cesu cikakoshiwa?
◻ Fipendo nshi ifya lipoti wa mulimo uwa mwaka (pe bula 12 ukufika kwi bula 15) fintu maka maka mutemenwepo?
[Charti pe bula 12-15]
LIPOTI WA MWAKA WA MULIMO UWA 1998 UWA NTE SHA KWA YEHOVA MU CALO CONSE
(Moneni muli magazini)
[Icikope pe bula 16]
Nga ca kuti twakutika ku Cebo ca kwa Yehova, ukucetekela mu malayo yakwe kukakoshiwa
[Icikope pe bula 18]
Icitetekelo cesu cilakoshiwa ilyo tulebombako ubutumikishi