Bushe Ukuba “Umwina Samaria Musuma” Kwalola Mwi?
Ifyo Baibolo ilanda
Amashiwi ya kuti “umwina Samaria musuma” bayabomfya pa kulondolola umuntu uwafwilisha abantu abalekabila ubwafwilisho. Aya mashiwi yafuma ku lyashi nelyo ku mulumbe Yesu alandile ku kulangilila ukuti umwina mupalamano musuma alafwilisha abantu te mulandu na ku calo bafuma nelyo inkulilo yabo.
Ifili muli cino cipande
Finshi umulumbe wa “mwina Samaria musuma” ulandapo?
Ifi e fyo umulumbe Yesu alandile ulandapo: Umwaume umo umuYuda alefuma ku Yerusalemu aleya ku Yeriko. Ilyo aleya mu musebo, ifipondo fyalimusanshile, fyalimupumine no kumusha impondo.
Shimapepo umuYuda e lyo pa numa intungulushi ya mapepo umuYuda balipita muli uyu musebo umwali uyu mwaume bapumine. Nangu ca kuti bafumine ku calo cimo cine no mwaume bapumine ku fipondo, aba babili tabaiminine ukuti bamwafwe.
Na mukulekelesha, umwaume uwafumine ku calo cimbi alishile. Ali mwina Samaria. (Luka 10:33; 17:16-18) Umwina Samaria alyumfwilile uluse uyu mwaume ica kuti alitendeke no kumukaka pa filonda. Lyena atwele uyu mwaume ku ng’anda ya beni, kabili amundepe ubushiku bonse. Ubushiku bwakonkelepo, apeele umwaume uwalesakamana iyi ng’anda ya beni indalama kabili amulaile kuti nga atwalilile ukumutensha ali no kulipila indalama na shimbi ishalekabilwa.—Luka 10:30-35.
Mulandu nshi Yesu alandile uyu mulumbe?
Yesu alandile uyu mulumbe ku mwaume uwalemona kwati umwina mupalamano wakwe, muntu bafuma nankwe kumo kabili uo bapepa nankwe kumo kwine. Yesu alefwaya ukusambilisha ulya mwaume isambililo ilyacindama, ilya kuti mwi shiwi lya kuti “umwina mupalamano” mwaliba na bantu abashali abaYuda. (Luka 10:36, 37) Ili ilyashi lyalilembwa mu Baibolo pa kuti bonse abafwaya ukulacita ifyo Lesa atemwa basambilileko.—2 Timote 3:16, 17.
Finshi twingasambililako kuli uyu mulumbe?
Uyu mulumbe utusambilisha ukuti umwina mupalamano musuma, alacitapo fimo pa kulanga ukuti naumfwila umuntu uluse. Alafwilisha uli na mafya nangu ca kuti balipusana inkulilo, inkanda nelyo icalo bafumako. Umwina mupalamano musuma, alacitila bambi ifintu ifyo nao engatemwa ukumucitila.—Mateo 7:12.
Bushe abena Samaria bali ni bani?
Abena Samaria baleikala ku kapinda ka ku kuso aka Yudea. Mu bena Samaria mwali na bafumine mu ndupwa sha baupene abaYuda na bashali abaYuda.
Mu nshita ya batumwa, abena Samaria balipangile imipepele yabo. Balekonka ifyali mu amabuuku 5 aya Amalembo ya ciHebere lelo ayashala tabakonka.
AbaYuda abengi mu nshita sha kwa Yesu balipatile sana abena Samaria ica kuti tabalefwaya ukuba nabo pamo. (Yohane 4:9) AbaYuda bamo balebomfya amashiwi ya kuti “umwina Samaria” nga balefwaya ukubasaalula.—Yohane 8:48.
Bushe ilyashi lya “mwina Samaria musuma” lya cine?
Amalembo tayalandapo nga ca kuti ifyo Yesu alandile mu mulumbe wa pa mwina Samaria fyalicitike icine cine nelyo iyo. Na lyo line, Yesu nga alesambilisha ilingi line alebomfya ifintu ifyo abantu baishibe ne fyo babeleshe ukumona, e lyo ne ncende pa kuti abalekutika bomfwikishe ico alelandapo.
Ifintu ifyo Yesu alandilepo mu mulumbe, fya cine. Ku ca kumwenako:
Ukufuma ku Yerusalemu ukuya ku Yeriko palepele amakilomita 20 kabili umusebo wali uwasuluka. Ilyashi lilanda ukuti abapita nshila abaleya ku Yeriko “balefuma ku Yerusalemu.”—Luka 10:30.
Bashimapepo na bena Lebi abaleikala mu Yeriko ilingi line baleya ku Yerusalemu kabili balebomfya uyu wine umusebo.
Abapuupu balebelamina abantu muli uyu musebo pa kuti babasanse maka maka nga ali eka.