Imimwene Ya Baibolo
Bushe Kuti Mwatiina Shani Lesa wa Kutemwa?
“ALISHUKO MUNTU UULI NA KATIINA KULI YEHOVA.”—Ilumbo 112:1.
BUSHE nga “Lesa kutemwa,” ukulingana ne fyo Baibolo ilondolola wene, mulandu nshi uwa kumutiina? (1 Yohane 4:16) Ilingi line ukutemwa na katiina fimonwa nge fishingendelana. E co, lubali nshi umwenso ufwile ukukwata mu kwampana kwesu na Lesa? Mulandu nshi uwa kutiinina Lesa wa kutemwa? Ukulanguluka pa fyo ishiwi “umwenso” lyabomfiwa mu Baibolo kuti kwatwaafwa ukumfwikisha uyu mulandu.
Mu ndimi ishingi ishiwi limo kuti lyakwata amabupilibulo yalekanalekana, ukulingana na mashiwi yashingulwikeko. Ku ca kumwenako, mu ndimi shimo umo kuti pambi asosa ukuti: “Nalitemwa umunkoyo” na kabili kuti asosa ukuti, “nalitemwa abana bandi.” Pali ubupusano bukalamba mu maka no musango wa kutemwa kulelandwapo. Mu kupalako, Baibolo isosa pa lwa mwenso wa musango wapusanapusana. Nga ca kuti yabomfya umwenso ukulosha ku kupepa Lesa, tailosha ku munsokwe, ukutulumushiwa, nelyo ukuyumfwa ukuti mwalakandwa mu kwangufyanya. Mu cifulo ca ico, ukutiina Lesa cipilibula ukuyumfwa bwino—e kuti akatiina no mucinshi sana. Uku kuyumfwa ukwaba fye bwino kwendela pamo no kutemwa kwa kuli Lesa no kucebushiwa kuli wene, te mano ya cifyalilwa aya kumufulumuka nelyo ukumubelama.
Ukutiina Lesa kufumyapo umwenso ushalinga, uwa bukuuwe. Ukulosha ku muntu uutiina Lesa, kemba wa malumbo alembele ukuti: “Ulukumo lubi takatiine, umutima wakwe walishikimana, atetekela Yehova.” (Ilumbo 112:7) Takuli ukutiinya ukufuma ku mbifi nelyo kuli Satana wine ukwingacimfya umucinshi ukalamba na katiina twakwatila Yehova. (Luka 12:4, 5) Na kabili tatufwile ukutiina ukupalama kuli Lesa mwi pepo. Mu cifulo ca ico, muli ifi tulelandapo, “ukutemwa . . . kufumyo mwenso.”—1 Yohane 4:18.
Imyulu no Bukulu bwa kwa Lesa
Imfumu Davidi iya ku kale yaletiina Lesa. Aali na katiina lintu alelanguluka pa busuma no kupikana kwa bubumbo. Abilikishe ukuti: “Ndemutootela, pa kuti nalengelwe mu musango wa kutiinya kabili uwa kupapa; yapesha amano imilimo yenu. Umutima wandi mwaliwishibishe.” (Ilumbo 139:14) Ilyo alelolesha mu muulu ubushiku, abilikishe ukuti: “Imyulu ilelondololo bukata bwa kwa Lesa.” (Ilumbo 19:1) Bushe muletontonkanya ukuti Davidi alitulumushiwe ne fyo amwene? Iyo, ifyo amwene fyamulengele ukwimbila Yehova amalumbo.
Ubwishibilo bwafulilako ilelo pa lwa myulu butupeela umulandu wawaminako ku kuba na katiina. Nomba line fye, abasambilila ifya maplaneti ababomfeshe Hubble Space Telescope baloleshe mu kati sana aka myulu umo umuntu uuli onse ashatalile amona. Basalile iciputulwa cimo mu muulu icalemoneka kwati tacikwete icili conse nga babomfya telescope wa pano nse kabili batontomesha Hubble pa ciputulwa caba ubukulu ngo mucanga umo ukuumwena apatalwikeko basentimita 50. Bamwene ifipinda bushiku ifingi—ifyakwata amabilioni ya ntanda—ifyo umuntu tatalamona!
Ubukulu, ukupikana, no busuma bwe ulu filenga uuceeceeta lyene ukuba na katiina. Nangu cibe fyo, ifipesha mano fya musango yu filangisha fye ubukata na maka ya kwa Kabumba. Baibolo ita Yehova Lesa nga “Shifwe wa fya lubuuto” kabili itweba ukuti e “upende mpendwa ya ntanda, shonse shiine alashiinika amashina.”—Yakobo 1:17; Ilumbo 147:4.
Ubukulu bwe ulu bulamonwa na mu nshita ifya mu muulu fipoosa pa kuti fishinguluke sonde. Ulubuuto ulufuma ku fipinda bushiku ulo bakopele kuli Hubble Space Telescope lwaenda mu lwelele pa myaka amabilioni! Bushe icishinka ca kuti inshita twaikala pe sonde inono ukulinganya ku kubelelela kwa myulu tacifwile ukutulenga ukuba na katiina ku Wapanga intanda no kumucindikisha? (Esaya 40:22, 26) Ukwishiba ukuti Lesa uwabumbile fyonse fi ‘alebukishako no muntunse no kumupempula’ kulatulenga ukukwatila Kabumba umucinshi wafulilako kabili kulenga ifwe ukufwaya ukumwishiba no kumutemuna. (Ilumbo 8:3, 4) Umucinshi wa musango yu wasumbuka no kutesekesha e fintu Baibolo ita akatiina ka kuli Lesa.
Lesa Uubelelo Luse
Bonse ifwe tatwapwililika. Nangu ni lintu fye tulefwaya ukucite cilungeme, tulabembuka ukwabula ukwishiba. Lintu ico cacitika, bushe tufwile ukutiina ukuti Lesa alaleka ukutusenamina? Kemba wa malumbo alembele ukuti: “Amampuulu nga mwayamwensekesha, mwe Yehova, mwe Shikulu, ni ani uwingeminina? Pantu kuli imwe kwabo kulekelela abalapila, ku kuleka mubelwe akatiina.” (Ilumbo 130:3, 4) Ukwishibo kuti “Kalenga” wa cikuuku kabili alabelelo luse kulenga bakapepa ukumutesekesha sana no kumucindikisha.—Esaya 54:5-8.
Ukubela Lesa akatiina kutucincisha ukucita ifisuma na kabili ukukanacita ifintu Lesa asosa ukuti fibi. Ukwampana kwesu na Shifwe uwa mu muulu kuti kwalinganishiwa ku kwampana kwaba pa kati ka kwa wishi umusuma na bana bakwe. Inshita shimo abana te kuti bebukishe umulandu bawishi babalesesha ukwangalila mu musebo. Lelo, lintu bafwaya ukuyateya umupila mu musebo umupita bamotoka, itontonkanyo lya kuti bashibo balibalesha ukwangalila mu musebo lilabalesha—ukubapususha fye ku mfwa. Mu nshila imo ine, akatiina ka mukalamba kuli Yehova kuti kamulesha ukucita icintu icingonaula imyeo—umweo wakwe no wa bambi.—Amapinda 14:27.
Ukutiina Ubupingushi bwa kwa Lesa
Mu kupusanako, umuntu uo kampingu wakwe tamulesha ukubifisha Lesa afwile ukutiina mu nshila yapusanako. Nga fintu fye amabuteko yakanda bampulamafunde, Lesa alikwata insambu sha kukanda ababembuka ku mufulo kabili abashilapila. Ukusuminisha kwa bubifi pa kashita kuli Lesa kwalenga bamo ukukunkuma ku bubifi. Lelo Baibolo ilangilila mu kumfwika ukuti bushiku bumo nomba line fye akafumyapo ububi bonse pe sonde. (Ilumbo 37:9, 10; Lukala Milandu 8:11; 1 Timote 5:24) Ababifi abashilapila nabakwata umulandu wa kutiina ukukandwa kuli Lesa. Lelo, umwenso wa musango yu te untu Baibolo itasha.
Mu cifulo ica ico, Baibolo ilundanya akatiina ka kuli Yehova ku fintu fimo fimo ifisuma mu bumi—ukwimba, ubuseko, ukucetekela, amano, ukwikalisha, ukutunguluka, isubilo, no mutende.a Nga ca kuti twatwalilila ukubela Yehova akatiina, tukaipakisha amapaalo ya musango yu kuli pe na pe.—Amalango 10:12-14.
[Futunoti]
a Moneni Ukufuma 15:11; Ilumbo 34:11, 12; 40:3; 111:10; Amapinda 10:27; 14:26; 22:4; 23:17, 18; Imilimo 9:31.
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 26]
Mu kuba no kusuminishiwa kwa Anglo-Australian Observatory, uwakopele ni David Malin