Beni no Mutima Uutiina Yehova

“Nga kwabo mutima uyu kuli bene, ku kuntiina no kubaka amafunde yandi yonse inshiku shonse.”—AMALANGO 5:29.

1. Kuti twashininkisha shani ukutila bushiku bumo abantu bakaipakisha ukwikala ukwabula umwenso?

UMWENSO walisakamika abantunse pa myaka iingi. Ukutiina insala, ukulwala, imisoka, nelyo inkondo filatwalilila ukusakamika abantu abengi. Ni pali ci kanshi amashiwi ya kubalilapo aya lupapulo lwa Universal Declaration of Human Rights yalandila pa kufwaisha ukulenga icalo ukuba icifulo umo abantunse bonse bengaipakisha ukwikala ukwabula umwenso.a Ca nsansa ukutila Lesa umwine atulaya ati ico calo cikesa—nangu ca kuti te bantunse bakacileta. Muli kasesema wakwe Mika, Yehova atulaya ukuti mu calo cakwe icipya ica bulungami, ‘tapakabe na wa kututumya abantu bakwe.’—Mika 4:4.

2. (a) Bushe Amalembo yatukonkomesha shani ukutiina Lesa? (b) Fipusho nshi twingepusha ilyo twatontonkanya pa mulimo wesu uwa kutiina Lesa?

² Lelo umwenso ulaleta no busuma. Mu Malembo, ababomfi ba kwa Lesa libili libili bakonkomeshiwa ukutiina Yehova. Mose aebele abena Israele ati: “Yehova Lesa wenu e o mukaletiina; kabili e o mukalebombela.” (Amalango 6:13) Pa numa ya myaka iingi, Solomone alembele ati: “Bela Lesa akatiina, baka amafunde yakwe; pantu ici e ca buntunse bonse.” (Lukala Milandu 12:13) Mu mulimo wesu onse uwa kushimikila, uubombwa pa kutungululwa na bamalaika, na ifwe tulakonkomesha abantu ‘ukutiina Lesa, no kumupeela umucinshi.’ (Ukusokolola 14:6, 7) Abena Kristu bafwile ukutiina Yehova, kabili bafwile ukumutemwa ne mitima yabo yonse. (Mateo 22:37, 38) Kuti twatemwa shani Lesa no kumutiina pa nshita imo ine? Mulandu nshi cikabilwa ukutiina Lesa wa kutemwa? Busuma nshi tusanga pa kuba na katiina ka kuli Lesa? Pa kwasuka ifi fipusho, intanshi tufwile ukumfwikisha bwino umwalola akatiina ka kuli Lesa no lubali lukalamba ulo aka katiina kabomba muli bucibusa bwesu na Yehova.

Umucinshi na Katiina

3. Ukutiina Lesa e kuti shani?

³ Akatiina ka kuli Lesa mibele iyo Abena Kristu ba cine bafwile ukuba na yo kuli Kalenga wabo. Bamo balondolola aka katiina ukutila “mucinshi nelyo ukucindikisha Kalenga no kutiina ukumukalifya.” Kanshi, ukutiina Lesa kulakuma ubumi bwesu mu mbali shibili: e kuti ifyo tumona Lesa ne fyo apata. Kwena, fyonse fibili fyalicindama kabili fikabila ukubikako sana amano. Nge fyo icitabo ca Expository Dictionary of New Testament Words ica kwa Vine cilondolola, aka katiina ku Bena Kristu ‘e katungulule mikalile yabo, mu milandu yonse iya ku mupashi ne mibele.’

4. Kuti twacita shani pa kuti tuletiina no kucindikisha Kalenga wesu?

⁴ Kuti twacita shani pa kuti tuletiina no kucindikisha Kalenga wesu? Tulaba na katiina ilyo twamona incende yayemba, icipooma cisuma, nelyo ukuwa kusuma ukwa kasuba. Aka katiina kalakoselako ilyo twailuka, na menso yesu aya citetekelo, ukuti Lesa e walengele ifi fintu. Kabili, nge Mfumu Davidi, tuleluka ifyo twacepa nga nshi nga twailinganya ku bubumbo bwa kupapusha ubwa kwa Yehova. “Ilyo nalolesho muulu, umulimo wa minwe yenu, umweshi ne ntanda ifyo mwabumbile, ntila, Wa nshi umuntunse, apo mumwibukisha?” (Amalumbo 8:3, 4) Aka katiina katulenga ukuba no mucinshi, kabili umucinshi utulenga ukutasha no kulumba Yehova pali fyonse atucitila. Davidi kabili alembele ati: “Ndemutootela, pa kuti nalengelwe mu musango wa kutiinya kabili uwa kupapa; yapesha amano imilimo yenu. Umutima wandi mwaliwishibishe.”—Amalumbo 139:14.

5. Mulandu nshi tulingile ukutiinina Yehova, kabili ca kumwenako nshi icisuma twakwata ukukuma kuli ici?

⁵ Umucinshi utulenga ukuba na katiina aka maka ya kwa Lesa nga Kalenga kabili ne cifulo cakwe nga Kateka wa bubumbo bonse. Mu cimonwa umutumwa Yohane amwene, “abacimfishe iciswango ne cimpashanya ca ciko”—e kuti abakonshi basubwa aba kwa Kristu mu cifulo cabo ica ku muulu—balebilisha ati: “Ikalamba kabili yapesha amano imilimo yenu, mwe Shikulu Lesa wa maka yonse. Yalilungama kabili ya cine imibele yenu mwe Mfumu ya muyayaya. Nani uushakatiine ishina lyenu, mwe Shikulu no kulicindika?” (Ukusokolola 15:2-4) Akatiina ka kuli Lesa, ako bakwata pa mulandu wa kucindikisha icifulo cakwe ngo wapulishamo, kalenga aba bakateka banankwe aba kwa Kristu mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu ukucindika Lesa ngo wakwatisha amaka. Ilyo twatontonkanya pali fyonse ifyo Yehova acita ne nshila isuma atungulwilamo ububumbo, bushe tatuba ne fingi ifya kutulenga ukumutiina?—Amalumbo 2:11; Yeremia 10:7.

6. Mulandu nshi tulingile ukutiinina ukufulwisha Yehova?

⁶ Lelo, ukulunda pa kuba no mucinshi, akatiina ka kuli Lesa kalingile ukubamo ukutiina ukumukalifya nelyo ukukanamumfwila. Mulandu nshi? Pantu nangu Yehova ‘alakokolo kukalipa, kabili afulisho luse,’ tulingile ukwibukisha ukutila “ababi takabalinge aba kaele nangu pamo.” (Ukufuma 34:6, 7) Nangu ca kuti Yehova wa kutemwa kabili wa luse, tasuminisha ubupulumushi nelyo ukucita ifibi ku mufulo. (Amalumbo 5:4, 5; Habakuki 1:13) Abantu abacita ku mufulo ifintu ifyabipa mu menso ya kwa Yehova ukwabula ukulapila kabili abacita ifyapusana ne fyo afwaya te kuti bacite ifyo ukwabula ukukandwa. Nge fyo umutumwa Paulo atile, “ca kulengo mwenso ukuponena mu minwe ya kwa Lesa wa mweo.” Ukuba no mwenso wa musango uyo kukatucingilila.—AbaHebere 10:31.

“Kuli Wene E Ko Mukalelambatila”

7. Milandu nshi twakwata iya kucetekela amaka ya kwa Yehova aya kupususha?

⁷ Umuntu alaba na katiina ka kuli Lesa no kwishiba amaka yakwe ilyo ashilatendeka ukucetekela Yehova. Nge fyo fye umwana munono omfwa uwacingililwa ilyo wishi ali mupepi, na ifwe tulayumfwa abacingililwa kabili abacetekela ilyo tuletungululwa na Yehova. Moneni ico abena Israele bacitile ilyo Yehova abafumishe mu Egupti: “Kabili abena Israele bamwene ukuboko kukalamba uko Yehova acitiileko ku bena Egupti, na bo bantu batiinine Yehova, kabili batetekele Yehova.” (Ukufuma 14:31) Icacitikile Elisha na co cilanga icishinka ca kutila “malaika wa kwa Yehova acite nkambi ukushinguluka pa bamutiina, no kubapokolola.” (Amalumbo 34:7; 2 Ishamfumu 6:15-17) Ilyashi lya muno nshiku ilya bantu ba kwa Yehova kabili nangu fye ifyatucitikila na ifwe filanga ukuti Lesa alanga amaka ku kwafwa abamubombela. (2 Imilandu 16:9) E co tuleluka ukutila “uwa katiina kuli Yehova aba ne ca kusuubilako icakosa.”—Amapinda 14:26.

8. (a) Mulandu nshi akatiina ka kuli Lesa katulengela ukwenda mu mibele yakwe? (b) Londololeni ifyo tufwile ‘ukulambatila’ kuli Yehova.

⁸ Akatiina ka kuli Lesa takatulenga fye ukumucetekela lelo katulenga no kwenda mu mibele yakwe. Ilyo Solomone apeele itempele, apepele kuli Yehova ati: “[Abena Israele] bamutiine, ku kwenda mu mibele yenu, inshiku shonse isho bene baba no mweo pa calo ico mwapeele kuli bashifwe.” (2 Imilandu 6:31) Ilyo Solomone ashilalanda aya mashiwi, Mose akoseleshe abena Israele ati: “Yehova Lesa wesu e o mukalekonka, kabili wene e o mukaletiina, kabili amafunde yakwe e yo mukalebaka, ne shiwi lyakwe e lyo mukaleumfwa, kabili e o mukalebombela, na kuli wene e ko mukalelambatila.” (Amalango 13:4) Nge fyo aya malembo yalanga bwino, ukufwaisha ukwenda mu nshila sha kwa Yehova no ‘kulambatila’ kuli wene fisako ilyo twacetekela Lesa. Ca cine, akatiina ka kuli Lesa katulenga ukumfwila Yehova, ukumubombela, no kulambatila kuli wene, nge fyo fye umwana munono engalambatila kuli wishi uo acetekela nga nshi.—Amalumbo 63:8; Esaya 41:13.

Ukutemwa Lesa E Kumutiina

9. Bushe ukutemwa Lesa no kutiina Lesa fyaampana shani?

⁹ Ukulingana na Malembo, ukutiina Lesa te kutila ninshi teti tumutemwe. Lelo, abena Israele baebelwe “ukutiina Yehova, . . . ukwenda mu mibele yakwe yonse, no kumutemwa.” (Amalango 10:12) E co, ukutiina Lesa no kumutemwa fyalyampana nga nshi. Ukutiina Lesa kutulenga ukwenda mu mibele yakwe, kabili ukucite fi kulanga ukuti twalimutemwa. (1 Yohane 5:3) Ici calilinga pantu nga twalitemwa umuntu umo, tulatiina ukumukalifya. Abena Israele bakalifye Yehova pa mulandu wa bucipondoka bwabo mu matololo. Kwena teti tufwaye ukucita conse icingalenga Shifwe wa mu muulu ubulanda bwa musango yo. (Amalumbo 78:40, 41) Lelo, apo “Yehova acankilwa abamutiina,” icumfwila cesu na bucishinka filenga umutima wakwe ukusamwa. (Amalumbo 147:11; Amapinda 27:11) Ukutemwa Lesa kutulenga ukumutemuna, kabili ukutiina Lesa kutulenga ukutaluka ku kumukalifya. Iyi mibele yendela pamo kabili taipinkana.

10. Bushe Yesu alangile shani ukuti alebekelwa mu kucita ukufwaya kwa kwa Yehova?

¹⁰ Imikalile ya kwa Yesu Kristu ilatulanga bwino ifyo twingatemwa Lesa no kumutiina pa nshita imo ine. Kasesema Esaya alembele pali Yesu ati: “Pali wene pakekalo mupashi wa kwa Yehova, umupashi wa mano kabili uwa mucetekanya, umupashi wa kutubulula kabili uwa bumpalume, umupashi wa kwishiba kabili uwa katiina ka kuli Yehova. Ukupekwa kwakwe kukaba mu katiina ka kuli Yehova.” (Esaya 11:2, 3) Ukulingana no ku kusesema, umupashi wa kwa Lesa walengele Yesu ukutiina Wishi wa ku muulu. Kabili, twamona ukuti aka katiina, takali akayafya lelo kaletele insansa. Yesu alitemenwe ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa no kumutemuna, nangu fye ilyo ifintu fyayafishe nga nshi. Ilyo ali mupepi no kwipaiwa pa cimuti, aebele Yehova ati: “Te ifyo ine ntemenwe kano ifyo imwe mutemenwe.” (Mateo 26:40) Pa mulandu wa kuti Umwana wakwe ali na katiina ka kuli Lesa, Yehova akutike kuli wene, alimukoseshe, no kumubuusha.—AbaHebere 5:7.

Ukusambilila Ukutiina Yehova

11, 12. (a) Mulandu nshi tulingile ukusambilila ukutiina Lesa? (b) Bushe Yesu atusambilisha shani ukutiina Yehova?

¹¹ Ukutiina Lesa kwalipusana no mucinshi tuba na o ilyo twamona amaka no kupulamo kwa bubumbo, pantu kwena takuishila fye. E mulandu wine Davidi Mukalamba, Yesu Kristu, mu kusesema atulaalika ukutila: “Iseni, mwe bana, umfweni kuli ine; imusambilishe akatiina ka kuli Yehova.” (Amalumbo 34:11) Kuti twasambilila shani kuli Yesu ukutiina Yehova?

¹² Yesu atusambilishe ukutiina Yehova pa kutwafwa ukumfwikisha imibele isuma iya kwa Shifwe wa mu muulu. (Yohane 1:18) Ica kumwenako ca kwa Yesu cilanga ifyo Lesa atontonkanya ne fyo abomba na bambi, pantu Yesu alanga bwino nga nshi imibele ya kwa Wishi. (Yohane 14:9, 10) Kabili, ukupitila mwi lambo lya kwa Yesu, kuti twalanda na Yehova ilyo twapepela ukwelelwa imembu shesu. Inshila yacilapo Lesa atulangilamo inkumbu ifwile ukutulenga ukumutiina. Kemba wa malumbo alembele ati: “Kuli imwe kwabo kulekelela abalapila, ku kuleka mubelwe akatiina.”—Amalumbo 130:4.

13. Ni nshila nshi ishalandwapo mwi buuku lya Amapinda ishitwafwa ukutiina Yehova?

¹³ Ibuuku lya Amapinda lilanga inshila ishitwafwa ukulundulula akatiina ka kuli Lesa. “We mwana wandi, nga wapokelele fyebo fyandi, na mafunde yandi wabika, ku kupeepeko kutwi kobe ku mano, no kwalwilo mutima obe ku mucetekanya; nga walilila ku kwiluka, wasanswile shiwi lyobe ku mucetekanya, . . . e lyo uleiluka akatiina ka kuli Yehova, no kwishiba Lesa ukakusanga.” (Amapinda 2:1-5) E co, pa kuti tuletiina Lesa, tufwile ukusambilila Icebo cakwe, ukubombesha pa kumfwikisha ifyo cifunda, lyene ukumfwila ukufunda kwa ciko.

14. Kuti twaumfwila shani ukufunda kwapeelwe ku mfumu sha mu Israele?

¹⁴ Imfumu yonse iya mu Israele wa pa kale yafundilwe ukuilembela Amalango no ‘kubelengamo inshiku shonse sha mweo wa iko, ku kuleka isambilile ukutiina Yehova Lesa wa iko, ku kubake fyebo fyonse fya malango.’ (Amalango 17:18, 19) Ukubelenga Baibolo no kuisoma fyalicindama na kuli ifwe nga tulefwaya ukusambilila ukutiina Yehova. Ilyo tulebomfya ifishinte fya muli Baibolo mu mikalile yesu, panono panono tulanonka amano no kwishiba ififuma kuli Lesa. ‘Tuleluka akatiina ka kuli Yehova’ pantu tulamona ifisuma kaletako mu mikalile yesu, kabili tulacindamika bucibusa bwesu na Lesa. Na kabili, pa kulongana lyonse na basumina banensu, bonse abaice na bakalamba kuti bakutika ku kufunda kwa kwa Lesa, ukusambilila ukutiina Lesa, no kwenda mu mibele yakwe.—Amalango 31:12.

Wa Nsansa Onse Uutiina Yehova

15. Ni mu nshila nshi akatiina ka kuli Lesa kayampanina no kupepa kwesu kuli wene?

¹⁵ Pa fyo twalanda, kuti twamona ukutila ukutiina Lesa mibele isuma iyo bonse tufwile ukulundulula, apo kwaba lubali lwacindama ulwa kupepa kwesu kuli Yehova. Ukutiina Lesa kutulenga ukumucetekela umupwilapo, ukwenda mu mibele yakwe, no kulambatila kuli wene. Nga filya cali kuli Yesu Kristu, ukutiina Lesa kabili kuti kwatulenga ukufishapo umulapo wa kuipeela kwesu pali nomba na ku ciyayaya.

16. Mulandu nshi Yehova atukoselesesha ukumutiina?

¹⁶ Akatiina ka kuli Lesa te bucamwenso nelyo ukutucilikila ukucita ifintu ifingi. Baibolo itweba ati: “Alishuka onse uutina Yehova, uwenda mu mibele yakwe!” (Amalumbo 128:1) Yehova atukoselesha ukumutiina pantu alishiba ukuti iyi mibele ikatucingilila. Tulomfwikisha ukwangwa kwakwe ukwa kutemwa mu mashiwi aebele Mose aya kutila: “Nga kwabo mutima uyu kuli bene [abena Israele], ku kuntiina no kubaka amafunde yandi yonse inshiku shonse, ku kuleka kuwame kuli bene na ku bana babo umuyayaya!”—Amalango 5:29.

17. (a) Tunonkelamo shani mu kutiina Lesa? (b) Ni mbali nshi isha katiina ka kuli Lesa isho twalabebeta mu cipande cikonkelepo?

¹⁷ Na ifwe nga twalundulula umutima wa kutiina Lesa, kukawama kuli ifwe. Mu nshila nshi? Intanshi, imibele ya musango yo ikatemuna Lesa kabili ikatupalamika kuli wene. Davidi alishibe ku fyo apitilemo ukutila “ukufwaya kwa bamutiina, wene alakucita, ne nkuuta yabo ayumfwa, no kubapususha.” (Amalumbo 145:19) Ica bubili, akatiina ka kuli Lesa kakatunonsha pantu kakatulenga ukupata ifyabipa. (Amapinda 3:7) Icipande cikonkelepo calabebeta ifyo aka katiina katucingilila ku mafya ya ku mupashi, no kulanda pa fya kumwenako fya mu Malembo ifya baume batiinine Lesa no kutaluka ku bubi.

[Futunoti]

Bushe Kuti Mwayasuka ifi Fipusho?

• Ukutiina Lesa e kuti shani, kabili kutulenga ukucita cinshi?

• Kwampana nshi kwaba pa kutiina Lesa no kwenda na Lesa?

• Ica kumwenako ca kwa Yesu citulanga shani ukutila akatiina ka kuli Lesa kalyampana no kutemwa Lesa?

• Kuti twalundulula shani umutima uutiina Yehova?

[Icikope pe bula 17]

Imfumu sha mu Israele shaebelwe ukuilembela Amalango no kuyabelenga cila bushiku

[Icikope pe bula 18]

Ukutiina Yehova kutulenga ukumucetekela nge fyo fye umwana acetekela wishi

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 15]

Intanda: Icikope cakopelwe na Malin, © IAC/RGO 1991