Ukusendwa mu Butuntulu

Ubulondoloshi: Icisumino ca kuti abena Kristu ba busumino bakasendwa mu mubili ukufuma pe sonde, ukusendwa mu kupumikisha ukufuma mu calo, ukwikatana na Shikulu “mu lwelele.” Amashiwi “ukusendwa mu butuntulu” yaumfwikwa ku bantu bamo, lelo te kuli bonse, ukuba ubupilibulo bwa 1 Abena Tesalonika 4:17. Amashiwi “ukusendwa mu butuntulu” tayamoneka mu Malembo yapuutwamo.

Lintu umutumwa Paulo asosele ukuti abena Kristu baali no “kululwa” ku kuba na Shikulu, lyashi nshi lyalelandwapo?

1 Tes. 4:13-18: “Mwe bamunyinefwe, tatulefwaya imwe ukukanaishibo lwa balaala utwa mfwa [“abo abafwa,” TEV, JB]; ukuti mwiba na bulanda, filya baba na bambi abashaba na kucetekela. Pantu nga twatetekela ukuti Yesu alifwile kabili alibukile, ifyo fine na balaalila muli Yesu, Lesa akabaletela pamo na Yesu. Pantu tulemwebela ici mu cebo ca kwa Shikulu, ica kuti ifwe fwe ba mweo, fwe bashalapo ukufika ku kwisa kwa kwa Shikulu, tatwakatangilile abalaala nakalya. Ico Shikulu umwine akeka mu mulu no kubilikisha kukalamba, kwi shiwi lya mfumu-malaika kabili ku ntandala ya kwa Lesa; na bafwila muli Kristu bakabalilapo ukubuuka; e lyo ifwe fwe ba mweo, fwe bashalapo, tukolwilwa na bo capamo mu makumbi ku kukumanya Shikulu mu lwelele; kabili e fyo tukaba pe pamo na Shikulu. E ico koseleshanyeni muli ifi fyebo.” (Mu kumonekesha ifilundwa fimo ifya cilonganino ca bwina Kristu mu Tesalonika balifwile. Paulo akoseleshe abashele ukusansamushanya ne subilo lya kubuuka. Abacinkwileko ukuti Yesu abuushiwe pa numa ya mfwa yakwe; e co, na kabili, pa kwisa kwa kwa Shikulu, abo bena Kristu ba busumino pa kati kabo abafwile baali no kubuushiwa ku kuba pamo na Kristu.)

Ni bani ‘bakolwilwa mu makumbi,’ nga fintu calondololwa pali 1 Abena Tesalonika 4:17?

1 Tes 4 Icikomo 15 cilondololo kuti ba busumino “abashalapo ukufika ku kwisa kwa kwa Shikulu,” uko e kuti, bali aba mweo pa nshita ya kwisa kwa kwa Kristu. Bushe bakafwa? Ukulingana na Abena Roma 6:3-5 na 1 Abena Korinti 15:35, 36, 44 (ayambwilwe pa mabula 365, 366), bafwile ukufwa pa ntanshi tabalanonka ubumi bwa ku mulu. Lelo takuli ukukabila kwa bene ukwa kutwalilila mu mibele ya mfwa ukupembelela ukubwela kwa kwa Kristu. ‘Bakolulwa’ apo pene, “mu kukapakapa kwa linso,” ku kuba pamo na Shikulu.—1 Kor. 15:51, 52, RS; na kabili Ukusokolola 14:13.

Bushe Kristu akesa mu kumoneka pa makumbi kabili lyene ukusenda abena Kristu ba busumino mu mulu ilintu icalo cileloleshako?

Bushe Yesu alisosele nampo nge calo caali no kumumona na kabili mu kuba na menso yabo aya ku mubili?

Yoh. 14:19, RS: “Kushele inshita inono, kabili icalo tacakamone na kabili, lelo imwe [abasambi ba busumino] mukamona; pantu ndi uwa mweo, na imwe mukaba aba mweo.” (Utulembo tunono natulundwako.) (Linganyako 1 Timote 6:16.)

Cinshi caba ubupilibulo bwa kwa Shikulu ‘ukwika mu mulu’?

Bushe Shikulu kuti ‘aikila mu mulu,’ nga fintu calondololwa pali 1 Abena Tesalonika 4:16, ukwabulo kumoneka ku menso ya ku mubili? Mu nshiku sha Sodomu na Gomora wa pa kale, Yehova asosele ukuti aali no ‘kutentemuka ukuyamona’ cintu abantu balecita. (Ukute. 18:21) Lelo lintu Yehova acitile uko kupempula, takwali muntunse uwamumwene, nelyo cingatila balimwene abeminishi ba bumalaika abo atumine. (Yoh. 1:18) Mu kupalako, ukwabulo kubwelela mu munofu, Yesu kuti ayalwila ukusakamana kwakwe ku bakonshi bakwe aba busumino pe sonde ku kubapeela icilambu.

Ni mu mano nshi, lyene, abantunse bonse “bakamona” Shikulu “ukwisa mu makumbi?”

Yesu asobele ukuti: “E lyo bakamono Mwana wa muntu [Yesu Kristu] aleisa mwi kumbi na maka no bukata ubwingi.” (Luka 21:27) Mu nshila iili yonse ubu ubulondoloshi nelyo bwapalako mu malembo yambi tabupilika cintu Yesu asosele nga fintu calembwa pali Yohane 14:19. Languluka: Pa Lupili lwa Sinai, cinshi cacitike lintu Lesa ‘aishile ku bantu mu kutikama kwa makumbi,’ nga fintu calondololwa pa Ukufuma 19:9? Lesa e po aali mu kukanamoneka; abantu ba kwa Israele bamwene ubushininkisho bumoneka ubwa kubapo kwakwe, lelo takwali nangu umo mu cishinka uwamwene Lesa na menso yabo. E co, na kabili, lintu Yesu asosele ukuti aali no kwisa “mu makumbi,” afwile apilibwile ukuti aali no kuba uwabulwo kumoneka ku menso ya buntunse lelo ukuti abantunse baali no kuba abaibukila ulwa kubapo kwakwe. Baali no ‘kumumona’ na menso yabo aya muntontonkanya, ukwiluka icishinka ca kuti e po aali. (Ku kulandapo na kumbi, mona umutwe ukalamba “Ukubwela kwa kwa Kristu.”)

Bushe kuti cacitika ku bena Kristu ukusendwa ku mulu ne mibili yabo iya cifyalilwa?

1 Kor. 15:50: “Ndemwebe ci, mwe ba bwananyina, ica kuti umubili no mulopa te kuti fipyane ubufumu bwa kwa Lesa; nangu kubola te kuti kupyane ukukanabola.”

Bushe ica kukumanya ca kwa kasesema Eliya cilapinkana ne ci? Nakalya. Cifwile ukumfwikwa mu lubuuto lwa kulandapo kwalengama ukwa kwa Yesu imyanda ya myaka pa numa: “Takuli muntu uwanina aya mu mulu, kano uwaikile mu mulu, Umwana wa muntu.” (Yoh. 3:13) Nelyo cingatila Eliya amwenwe ‘aninikilwa mu nkuuka mu mulu,’ ici tacipilibula ukuti aile mu bufumu bwa mipashi. Mulandu nshi te ifyo? Pantu pa numa ashimikwa ngo uletuma kalata wa kwebaula ku mfumu ya Yuda (2 Ishamfu. 2:11, RS; 2 Imila. 21:1, 12-15) Pa ntanshi abantunse tabalapanga indeke, Yehova palya abomfeshe inshila shakwe umwine (iceleta lya mulilo ne nkuuka) ku kusenda Eliya ukufuma pa mushili mu mulu umo ifyuni fipupuka no kumukushisha mu cifulo cimbi.—Linganyako Ukutendeka 1:6-8, 20.

Bushe abena Kristu ba busumino nakalimo bakasendwa ku mulu mu bumfisolo, ukuluba fye pe sonde ukwabulo kufwa?

Rom. 6:3-5: “Bushe tamwaishiba ukuti fwe bonse ababatishiwe muli Kristu Yesu twabatishiwe mu mfwa yakwe? . . . Pantu nga twaba abalundwa kuli wene mu mipalanine ya mfwa yakwe, tukaba abalundwa kuli wene na mu mipalanine ya kubuuka kwakwe.” (Icacitike mu mulandu wa kwa Yesu caimike icipasho. Abasambi bakwe pamo na bambi balishibe ukuti alifwile. Tabweshiwe ku bumi bwa ku mulu ukufikila pa numa ya mfwa yakwe no kubuushiwa.)

1 Kor. 15:35, 36, 44: “Umo aletila, Bushe abafwa babuushiwa shani? Beshila mu mubili wa musango nshi? We mbula mano! Ico ubyala tacilengwa ca mweo kano cabala cafwa. Cibyalwa umubili wa cifyalwa, cibuushiwa umubili wa bumupashi.” (E co imfwa isa pa ntanshi umo talapokelela umubili wa bumupashi, bushe te ifyo?)

Bushe abena Kristu bonse aba busumino bakasendwa mu cipesha mano ukufuma pe sonde kuli Shikulu pa ntanshi ya bucushi bukalamba?

Mat. 24:21, 22: “Lilya kukabo bucushi bukalamba ubushatala abubako ukutula pa kutendeka kwa pano isonde ukufika kuli nomba, nangu takwakabeko. Inshiku shilya ashibulaipifiwa, nga tengapusuka umuntunse nangu umo; lelo, pa mulandu wa basalwa, inshiku shilya shikepifiwa.” (Ili talilesoso kuti “abasalwa” bakaba nabasendwa ku mulu pa ntanshi ubucushi bukalamba tabulatendeka, bushe e fyo lilesosa? Ukucila, kuti pambi lyalangilila ukuti bamo aba bene, capamo na bakubishanya na bo mu munofu, bakapusunsuka ubucushi bukalamba pe sonde.)

Ukus. 7:9, 10, 14: “Ilyo papitile ifi naliloleshe, moneni, kwali ibumba likalamba ilishingapendwa ku muntu nangu umo, abafuma ku luko lonse ne mikowa ne misango ya bantu na bantu na ba ndimi, nabeminina ku menso ya cipuna ca bufumu, na ku menso ya Mwana wa paanga, nabafwala amalaya yabuuta, bali ne misambo ya tuncindu mu minwe yabo; kabili balebilikishe shiwi likalamba, abati, Ipusukilo lya kwa Lesa wesu uwaikala pa cipuna ca bufumu, ne lya mwana wa mpaanga. . . . Aba e bafuma mu Bucushi bukalamba.” (“Ukufuma” mu cintu cimo umuntu afwile ukwingila muli cene nelyo ukuba muli cene. E co uyu cinkupiti mukalamba afwile ukuba bantu abo mu cishinka bakumanya ubucushi bukalamba no kufuma muli bwene pamo nga bakapusunsuka.) (Ukukuma ku kuba kwabo pe sonde, mona amabula 399, 400.)

Kucingililwa nshi kukabako ku bena Kristu ba cine mu kati ka bucushi bukalamba?

Rom 10:13: “Umuntu onse uwalilila kwi shina lya kwa Shikulu [“Yehova,” NW] akapusuka.”

Sefa. 2:3: “Fwayeni Yehova, mwe bafuuka ba mu calo bonse; mwe bacito bupingushi bwakwe, fwayeni ubulungami, fwayeni ubufuuke; napamo kuti mwabelama mu bushiku bwa bukali bwa kwa Yehova.” (Na kabili Esaya 26:20)

Bushe abena Kristu bonse aba cine pambi bakasendwa mu mulu pa numa ya bucushi bukalamba

Mat. 5:5, RS: “Balipaalwa abafuka, pantu bakapyane sonde.”

Amalu. 37:29: “Abalungama bakapyaninine calo [“isonde,” Ro, NW], no kwikalamo inshiku pe.” (Na kabili ifikomo 10, 11, 34)

1 Kor. 15:50: “Umubili no mulopa te kuti fipyane ubufumu bwa kwa Lesa.”

Mona na kabili umutwe ukalamba “Umulu.”

Mulandu nshi abena Kristu bamo basendelwa ku mulu ku kuba pamo na Kristu?

Ukus. 20:6, [uwa Cibemba uwa ciKatolika]: “Bakaba ni bashimapepo bakwa Lesa na bakwa Kristu, kabili bakalateka nankwe ubufumu pa myaka ikana limo.” (Apantu bali no kuteka na Kristu, kufwile ukuba bantu abo bakatekapo. Ni bani aba? Mona Mateo 5:5 ne Lumbo 37:29.)

Mona na kabili umutwe ukalamba “Ukufyalwa Libili.”

Bushe abo bakaya ku mulu bakabwela pa numa kwi sonde ku kwikala ku ciyayaya pano mu Paradise?

Amapi. 2:21: “Abatambalala bakekala mu calo, [“bakekala pe sonde,” NE], na ba mpomfu bakashalamo. (Mona ukuti ilembo talisoso kuti abatambalala aba musango yo bakabwela kwi sonde lelo ukuti bakashala mulya.)

1 Tes. 4:17: “E fyo [abena Kristu abakolulwa ku mulu] tukaba pe pamo na Shikulu.”

Nga Umo Asoso Kuti—

‘Bushe walisumina mu kusendwa mu butuntulu?’

Pambi kuti wayasuko kuti: ‘Nasanga ukuti te onse akwata imfundo imo ine ukukuma ku cintu ukusendwa mu butuntulu cipilibula. Bushe kuti naipushako pa lwa cintu mutontonkanya pa lwa cene? . . . Pa mulandu uuli onse, cabe ca bunonshi ukulinganya amatontonkanyo yesu na cintu Baibolo iine isosa. (Bomfya ifipande fya fyebo pa mulu ifilebomba.)’

Nelyo kuti wasoso kuti: ‘Ukusendwa mu butuntulu kwalilondololwa kuli ine ngo kupekanya kwa kupusunsukilamo abena Kristu. Abengi bayumfwa ukuti iyi e nshila bakapusukilamo ubucushi bukalamba ubuleisa. Bushe e fyo muyumfwa?’ Lyene nakalimo lundapo ukuti: (1) ‘Mu kushininkisha tufwaya ukucingilila kwa kwa Lesa pali iyo nshita, kabili nsanga ukuba aya kukoselesha amalembo yamo ayalanga fintu twingamwenamo ukufuma muli kwene. (Sefa. 2:3)’ (2) ‘Ku ca kusekesha, Baibolo ilanga ukuti Lesa akacingilila aba busumino bamo pano pene pe sonde. (Amapi. 2:21, 22) Ico caba mu kumfwana ne mifwaile ya kwa Lesa lintu abumbile Adamu no kumubika mu Paradise, bushe te ifyo?’

Ukucitikako kumbi: ‘Ku kusendwa mu butuntulu mulepilibula ukuti abena Kristu aba mweo pa mpela ya micitile ya fintu bali no kusendwa ku mulu, bushe te ifyo? . . . Bushe mwalibala amupapa cintu bakacita lintu bafika ku mulu? . . . Moneni cintu Ukusokolola 20:6 (na 5:9, 10 kusosa. . . . Lelo ni pali bani bakateka? (Amalu. 37:10, 11, 29)’