Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • cl icipa. 25 amabu. 250-259
  • “Uluse lwa Cikuku Ulwa kwa Lesa Wesu”

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • “Uluse lwa Cikuku Ulwa kwa Lesa Wesu”
  • Palameni Kuli Yehova
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Bushe Icikuku Cinshi?
  • Ilyo Yehova Acitile Icikuku ku Luko Lumo
  • Icikuku ca kwa Yehova ku Muntu Umo Umo
  • Ilyo Yehova Atana Icikuku
  • Muleba ne Nkumbu nga Fintu Yehova Aba
    Ulupungu lwa kwa Kalinda (Ulwa Kusambililamo)—2017
  • Beni Aba Mitima ya Nkumbu
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1994
  • Muleba “Aba Nkumbu”
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2007
  • Yehova Atekela mu Nkumbu
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1997
Moneni na Fimbi
Palameni Kuli Yehova
cl icipa. 25 amabu. 250-259

Icipandwa 25

“Uluse lwa Cikuku Ulwa kwa Lesa Wesu”

1, 2. (a) Bushe mu cifyalilwa fye nyina acita shani ilyo akanya kalila? (b) Mibele nshi iyacila na pa cikuku ca kwa nyina?

PA KATI ka bushiku, akanya kalila. Apo pene fye, nyina abuuka. Ukutula apo kafyalilwa, talaalisha nga fintu alelala kale. Alisambilila ifya kwishiba ico kalefwaya ukulingana ne mililile. E ico aleshiba nga ca kuti kalefwaya ukulya, ukukasunsuntila, nelyo ukukasakamana mu nshila imbi. Lelo te mulandu ne co akanya kalelila, nyina alapoosako amano. Umutima wakwe te kuti usuuleko ku filefwaya umwana wakwe.

2 Icikuku nyina akwata ku mwana wa kuifyalila e imo iya mibele yanakilila sana iya bantunse. Lelo, kwaba imibele imbi iyacilapo sana—ne yi yaba luse lwa cikuku ulwa kwa Lesa wesu Yehova. Ukulanda pali iyi mibele iitulenga ukumutemwa kuti kwatupalamika kuli Yehova. Lekeni kanshi tulondolole cintu icikuku caba na fintu Lesa wesu alanga ukuti wa cikuku.

Bushe Icikuku Cinshi?

3. Bushe ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa “ukulange nkumbu” nelyo “ukwikatilwa inkumbu” lyalola mwi?

3 Muli Baibolo, icikuku ne nkumbu fyalyampana sana. Kwaba amashiwi ayengi aya ciHebere ne ciGriki ayabomfiwa ku kupilibula icikuku. Ku ca kumwenako, moneni ishiwi lya ciHebere ra·chamʹ, ilyo ilingi line lipilibulwa “ukulange nkumbu” nelyo “ukwikatilwa inkumbu.” Icitabo cimo cilondolola ukuti ishiwi ra·chamʹ “lilondolola ukukula no kunakilila kwa cikuku, kwati ni cilya cibalamunwa nga twamona ubunake nelyo ukucululuka kwa bantu twatemwa nelyo abafwaya ubwafwilisho.” Ili shiwi lya ciHebere ilyo Yehova abomfya ku mwine, lyayampana ne shiwi lyapilibulwa “ifumo” kabili kuti lyalondololwa ukuti “cikuku ca bunyina.”a—Ukufuma 33:19; Yeremia 33:26.

4, 5. Ni shani fintu Baibolo ibomfya ifyo nyina omfwa pa mwana ku kutusambilisha pa bupilibulo bwa cikuku ca kwa Yehova?

4 Baibolo ibomfya ifyo nyina omfwa pa mwana wakwe ku kutusambilisha pa bupilibulo bwa cikuku ca kwa Yehova. Pali Esaya 49:15, tubelengapo ati: “Bushe umwanakashi engalaba akanya kakwe akoonka, ukukanaba ne cikuku [ra·chamʹ] ku mwana wa mwi fumo lyakwe? Kwena, aba kuti balaba, lelo ine nshakakulabe iyo.” (The Amplified Bible) Ubo bulondoloshi bwa kufika pa mutima bukomaila pa bukulu bwa cikuku ca kwa Yehova ku bantu bakwe. Bulondolola shani ico?

5 Kuti cakosa ukwelenganya ukuti nyina kuti alaba ukoonsha no kusakamana umwana wakwe uwa pa mubili. Na kabushe, akanya te kuti kaisakamane; kakabila nyina ukukasamana no kukatemwa ubushiku na kasuba. Lelo, ku ca bulanda, tulomfwa uko banyina balekelesha abana, maka maka muli shino “nshita ishayafya” umo abantu ‘bashili na citemwishi.’ (2 Timote 3:1, 3, NW) Yehova atila, “lelo ine nshakalabe iwe iyo.” Icikuku ico Yehova akwatila ababomfi bakwe tacipwa. Teti cilingane ukukosa ne mibele yanakilila sana iyo twaishiba—e kutila icikuku ico nyina omfwa pa kanya kakwe. Teti tupape kanshi umulandu uulanda pali Baibolo umo asosele pali Esaya 49:15 ati: “Uku e kumo ukwa kulumbula kwakosesha ukwa kutemwa kwa kwa Lesa, napamo e kulumbula kwakosesha fye ukucila pali konse mu Cipingo ca Kale.”

6. Bushe abantunse bashapwililika abengi bamona shani icikuku, lelo cinshi Yehova atweba?

6 Bushe icikuku cishibilo ca bunake? Abantunse bashapwililika abengi e fyo batontonkanya. Ku ca kumwenako, uwa mano ya buntunse umwina Roma, Seneca, uwaliko inshita imo ine na Yesu kabili uwasomene sana mu Roma, asambilishe ukuti, “inkumbu shaba bunake bwa mu mutwe.” Seneca alesumbula buStoiki, amano yalekomaila sana pa kutekanya ukwabulamo ukulangulukilako. Seneca atile, umuntu wa mano kuti ayafwa ulecululuka, lelo talingile ukwikatwa inkumbu, pantu ico kuti calenga abulwa icibote. Ukumona ifintu muli yo nshila ya bukaitemwe kwalengele abantu ukukanaba ne cikuku ca kufuma pa mutima. Lelo ifyo te fyo Yehova aba! Mu Cebo cakwe, Yehova atweba ukuti “wa luse ulwingi kabili wa congwe [nga kukonka ishiwi lyabomfiwe, “wa cikuku”].” (Yakobo 5:11) Nga fintu tuli no kumona, icikuku te bunake lelo mibele yakosa, iyacindama. Lekeni tumone ifyo Yehova alanga icikuku ngo mufyashi wa kutemwa.

Ilyo Yehova Acitile Icikuku ku Luko Lumo

7, 8. Bushe abena Israele baculile shani mu Egupti, kabili cinshi Yehova acitile pa kucululuka kwabo?

7 Icikuku ca kwa Yehova cimoneka bwino mu fyo alesunga uluko lwa Israele. Ibukisheni ilyo amamilioni ya bena Israele bali abasha mu Egupti, umo batitikishiwe icabipisha. Abena Egupti “balengele ne myeo yabo ukushikitika ku kubomba ukwayafya kwi loba na ku njelwa.” (Ukufuma 1:11, 14) Mu kumanama kwabo, abena Israele balilile kuli Yehova ukuti abafwe. Bushe uyu Lesa wa luse lwa cikuku cinshi acitilepo?

8 Yehova calimufikile pa mutima. Atile: “Ukumona namono kucululuka kwa bantu bandi abali mu Egupti, naumfwa ne nkuuta yabo pa cinso ca babacikilisha; pantu naishibo kukalipwa kwabo.” (Ukufuma 3:7) Yehova tali na kulatambako fye ku kucululuka nelyo ukumfwa fye ukukuuta kwa bantu bakwe ukwabulo kubalangulukilako. Nga fintu twamwene mu Cipandwa 24 muli cino citabo, Yehova ni Lesa uulangulukilako. Kabili ukulangulukilako, e kutila ukumfwa ubukali ubo bambi balekalipwako, fyalyampana sana ne cikuku. Lelo Yehova talangulukile fye abantu bakwe; ukulangulukilako kwakwe kwamulengele abacitileko fimo. Esaya 63:9 atila: “Mu kutemwa kwakwe kabili mu kulanguluka kwakwe e mo abalubwilile.” Yehova alubwile abena Israele ukufuma mu Egupti “ku minwe iyakosa.” (Amalango 4:34) Pa numa, abapeele ifilyo mu cipesha amano kabili abatwele mu calo cafunda icaishileba cabo.

9, 10. (a) Mulandu nshi Yehova alepokolwelako abena Israele libili libili pa numa ya kwingila mu Calo Calaiwe? (b) Mu nshiku sha kwa Yefta, Yehova apokolwele abena Israele ku kutekwa nshi ukwa buluku, kabili cinshi camulengele ukucite fyo?

9 Icikuku ca kwa Yehova tacapelele apo pene. Ilyo baikele mu Calo Calaiwe, abena Israele libili libili balewila mu kubulwo busumino ne co calelenga balecula. Lelo balekutuluka no kulilila kuli Yehova. Alebapokololako libili libili. Mulandu nshi? “Pantu aikatilwe abantu bakwe . . . inkumbu.”—2 Imilandu 36:15; Abapingushi 2:11-16.

10 Tontonkanyeni pa cacitike mu nshiku sha kwa Yefta. Apo abena Israele bayalukile ku kupepa balesa ba bufi, Yehova alekele batekwe buluku buluku ku bena Amore pa myaka 18. Abena Israele basukile balapila. Baibolo itweba ati: “Bafumishe imilungu imbi imbi muli bene, no kubombela Yehova: asukile alangulwike ku mutima ku kucululuka kwa kwa Israele.”b (Abapingushi 10:6-16) Ilyo fye abantu bakwe balangile ukuti nabalapila icine cine, Yehova tali na kulatambako fye balecululuka. E ico Lesa wa luse lwa cikuku apeele Yefta amaka ya kulubula abena Israele ku maboko ya balwani babo.—Abapingushi 11:30-33.

11. Cinshi tusambilila pa lwa cikuku ku fyo Yehova alecita ku bena Israele?

11 Ifyo Yehova alecita ku luko lwa bena Israele kuti fyatusambilisha nshi pa luse lwa cikuku? Ica kubalilapo, natumona ukuti talwaba fye kulililako bambi ubulanda pa filebacitikila. Ibukisheni ica kumwenako ca kwa nyina untu icikuku cakwe camulenga ukucitapo cimo ilyo umwana wakwe alelila. E fyo caba na kuli Yehova, tekala fye nga aumfwa ukukuuta kwa bantu bakwe. Uluse lwakwe ulwa cikuku lumulenga ukubelululako. Kabinge ku fyo Yehova acitile ku bena Israele tusambililako ukuti icikuku tacaba bunake nangu panono, pantu iyi mibele yanakilila yamulengele ukucitilako abantu bakwe ifya maka, ifyalekabila umupampamina. Lelo bushe Yehova aba fye ne cikuku ku babomfi bakwe nga bali ibumba?

Icikuku ca kwa Yehova ku Muntu Umo Umo

12. Bushe Amalango yalangile shani icikuku ca kwa Yehova ku muntu umo umo?

12 Amalango Lesa apeele uluko lwa Israele yalangile icikuku cakwe ku muntu umo umo. Ku ca kumwenako, moneni ifyo aleyangwa ababusu. Yehova alishibe ukuti kuti kwaba ifya mankumanya ifingalenga umwina Israele ukusanguka umupiina. Bushe ababusu bali no kusungwa shani? Yehova mu kukosa aebele abena Israele ati: “Mwiumika mitima yenu, nangu kufumbate minwe yenu kuli munyinenwe umubusu; Ukupeela mukamupeele, kabili mwileka mubipe mu mitima yenu pa kumupeela; pantu pa mulandu wa cintu ici Yehova Lesa wenu akamupaalila mu mulimo wenu onse.” (Amalango 15:7, 10) Yehova abebele no kukanapwishishisha ukuseepa mu mbali ya filime fyabo nelyo ukutoola ifyapona. Ifyo fyali no kuba fya babusu. (Ubwina Lebi 23:22; Ruti 2:2-7) Ilyo uluko lwaleumfwila ili funde no kulangulukilako ababusu mu kati kabo, ababusu mu Israele tabalekabila ukulombalomba ifya kulya. Bushe ico tacalelanga uluse lwa cikuku ulwa kwa Yehova?

13, 14. (a) Ni shani ifyo amashiwi ya kwa Davidi yatulaya ukuti Yehova alyangwa sana pa lwa muntu umo umo? (b) Cilangililo nshi twingapeela ku kulanga ukuti Yehova aba mupepi na “baputuke misana” nelyo “abafunshike mitima”?

13 Na lelo line, Lesa wesu uwa kutemwa alyangwako sana kuli ifwe umo umo. Te kuti tutwishike ukuti alishiba sana ukucula konse twingaculako. Kemba wa malumbo Davidi alembele ati: “Amenso ya kwa Yehova alosha pa balungama, na matwi yakwe alosha ku nkuuta yabo; Yehova aba mupepi na ku baputuke misana, kabili abafunshike mitima alabapususha.” (Amalumbo 34:15, 18) Uulanda pa fya mu Baibolo umo alandile pa balondololwa kuli aya mashiwi ati: “Bantu ba mitima yacululuka kabili ababombomana, e kutila, abomfwa ukuti balisuulwa pa mulandu wa membu, abaimona aba fye; baimona aba pa nshi, kabili bamona ubucindami bwabo ngo bushaba kantu.” Aba musango yo kuti bamona kwati Yehova aba ukutali sana no kuti ba cabe cabe ica kuti te kuti abapooseko na mano. Lelo te fyo caba. Amashiwi ya kwa Davidi yatulaya ukuti Yehova talekelesha “abaimona aba pa nshi.” Lesa wesu uwa cikuku alishiba ukuti pali sho nshita, tulamufwaya icine cine, kabili aaba mupepi.

14 Moneni cimo icacitike. Umwanakashi umo ku United States abutushishe umwana wakwe uwa myaka ibili ku cipatala pantu alwele icifuba cabipisha. Ilyo badokota bapimine umwana, baebele nyina ati baali no kumuteka mu cipatala ubushiku bonse. Ni kwi nyina asendeme? Pa mupando mu muputule wa mu cipatala, mupepi no busanshi bwa mwana wakwe! Kalume wakwe alilwele, kabili alefwaya fye ukuba mupepi nankwe. Kanshi kuti twaenekela ifyacilanapo kuli Shifwe wa mu muulu uwa kutemwa! Na kuba, twalengwa mu cipasho cakwe. (Ukutendeka 1:26) Amashiwi ya kufika pa mutima aya pa Amalumbo 34:18 yatweba ukuti ilyo twaba “abaputuke misana” nelyo “abafunshike mitima,” Yehova “aba mupepi” kwati mufyashi wa kutemwa—lyonse aba uwa cikuku kabili uwaiteyanya ukwafwa.

15. Bushe Yehova atwafwa shani umo umo?

15 Ninshi Yehova atwafwa shani umo umo? Tafumyapo iciletucusha. Lelo Yehova alipekanishisha abafwaya ubwafwilisho kuli wene ifintu ifingi. Mu Cebo cakwe, Baibolo, mwaba ukufunda kwingabomba ukwingaalulako ifintu. Mu filonganino, Yehova alateyanya bakangalila abafikapo lwa ku mupashi, abatukuta ukupashanya icikuku cakwe pa kwafwa bakapepa banabo. (Yakobo 5:14, 15) Apo e ‘umfwo kupepa,’ apeela “Umupashi wa mushilo ku bamulomba.” (Amalumbo 65:2; Luka 11:13) Umupashi kuti watupeela “ukucishamo kwa maka” pa kuti tushipikishe mpaka Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyepo amafya yonse ayatucusha. (2 Abena Korinti 4:7) Bushe tatutasha pali fyonse ifyo ateyanya? Twilalaba ukuti filanga uluse lwa cikuku ulwa kwa Yehova.

16. Ca kumwenako nshi icapulamo ica cikuku ca kwa Yehova, kabili catukuma shani pa lwesu umo umo?

16 Kwena, ica kumwenako capulamo ica cikuku ca kwa Yehova caba kupeela Umuntu atemwa sana ukuba icilubula cesu. Kwali kuipusula kwa kwa Yehova ukwa kutemwa, kabili ico calengele ukuti kube ishuko lya kwisapusuka. Ibukisheni ukuti icilubula, cesu ifwe umo umo. Cali icalinga kanshi filya Sekaria, wishi kwa Yohane Kabatisha, asobele pa lwa bulya bupe ukuti bwakushishe “uluse lwa cikuku ulwa kwa Lesa wesu.”—Luka 1:78.

Ilyo Yehova Atana Icikuku

17-19. (a) Bushe Baibolo ilanga shani ukuti icikuku ca kwa Yehova calikwata umwa kupeleela? (b) Cinshi calengele icikuku ca kwa Yehova ku bantu bakwe ukufika ku mpela?

17 Bushe tufwile ukutila uluse lwa cikuku ulwa kwa Yehova talwakwata umwa kupeleela? Iyo, Baibolo ilangilila bwino ukuti abantu abalwisha imibele yakwe iyalungama, Yehova alikwata insambu ya kubatana icikuku cakwe. (AbaHebere 10:28) Pa kwishiba ico acitile fyo, ibukisheni ifyalecitika ku luko lwa Israele.

18 Nangula Yehova libili libili alepokolola abena Israele ku balwani babo, icikuku cakwe casukile cafika ku mpela. Aba bomankonso balepepo tulubi, no kuleta fye utulubi twa muselu mu kati na nkati ke tempele lya kwa Yehova! (Esekiele 5:11; 8:17, 18) Twaebwa no kuti: “Balepumye nkombe sha kwa Lesa, kabili balesuule fyebo fyakwe, kabili balesenteka bakasesema bakwe, casuka icipyu ca kwa Yehova caimina abantu, ukufiko kwabulo kuundapa.” (2 Imilandu 36:16) Abena Israele balibipile ica kuti takwali apa kubabelela inkumbu, kabili babalamwine ubukali bwa kwa Yehova ubwalungama. Cinshi cakonkelepo?

19 Yehova alilekele ukuba ne cikuku ku bantu bakwe. Abilishe ati: “Nshakalanguluke no bulanda, nshakabe na nkumbu, ku kuleko kubonaula.” (Yeremia 13:14) E ico Yerusalemu ne tempele lya uko fyalyonawilwe, na bena Israele ukusendwa bunkole ku Babele. Fintu ciba ica bulanda ilyo abantunse ababembu bapondoka ica kuti ne cikuku ca kwa Lesa kuli bene capwa!—Inyimbo sha Bulanda 2:21.

20, 21. (a) Cinshi cikacitika ilyo icikuku ca kwa Lesa cikafika ku mpela muno nshiku? (b) Bupe nshi ubwa cikuku ubwa kwa Yehova ubuli no kulandwapo mu cipande cikonkelepo?

20 Ni shani pali lelo? Yehova tayaluka. Mu cikuku cakwe, alituma Inte shakwe ukushimikile “mbila nsuma . . . ya bufumu” mu fyalo fyonse. (Mateo 24:14) Ilyo aba mitima yalungama bakutika, Yehova alabafwa ukumfwikisha ifyebo fya Bufumu. (Imilimo 16:14) Lelo uyu mulimo tawakatwalilile umuyayaya. Te kuti cibe cikuku nga ca kuti Yehova alekelela cino calo cibifi ukutwalilila, pamo na macushi ya ciko yonse no kucululuka. Ilyo icikuku cakwe capwa, Yehova akapingula buno bwikashi. Nalyo line, cikuku cikalenga apingule—icikuku pe ‘shina lyakwe lya mushilo’ na pa babomfi bakwe abaipeelesha. (Esekiele 36:20-23) Yehova akafumyapo ububi bonse no kuleta icalo cipya icalungama. Pa lwa babifi, Yehova atila: “Tayakekatwe ubulanda amenso yandi, kabili nshakalanguluke; imibele yabo nkaibika pa mitwe yabo.”—Esekiele 9:10.

21 Ilyo iyo nshita ishilafika, Yehova aliba ne cikuku pa bantu, nelyo fye abengonaulwa. Ababembu abalapila mu bufumacumi kuti bamwenamo mu bupe bumo ubwacilapo ukuba ubwa cikuku ubwa kwa Yehova—e kutila ukulekelela. Mu cipandwa cikonkelepo, twalalanda pa filangililo fimo ifisuma ifya mu Baibolo ifilanga ifyo ukulekelela kwa kwa Yehova kwafikapo.

[Amafutunoti]

a Pa Amalumbo 103:13 pena ishiwi lya ciHebere ra·chamʹ na kabili kuti lyapilibula inkumbu, nelyo icikuku ca kwa wishi ku bana bakwe.

b Amashiwi ya kuti “alangulwike ku mutima” nga kukonka fye yapilibula ukuti “umutima wakwe walipeleela; ukutekanya kwakwe kwalipwile.” The New English Bible itila: “Alifililwe ukushipikisha ukumona ubucushi bwa bena Israele.” Tanakh—A New Translation of the Holy Scriptures yena yapilibula ici cikomo ati: “Alifililwe ukulalolesha fye pa kucululuka kwa bena Israele.”

Amepusho ya Kutontonkanyapo

Yeremia 31:20 Yehova aba shani uwanakilila ilyo alekutika ku bantu bakwe, kabili ico cilenga imwe ukumfwa shani pali wene?

Yoele 2:12-14, 17-19 Cinshi abantu ba kwa Yehova ku kale balingile ukucita pa kuti abe ne cikuku kuli bene, kabili cinshi tulesambilila kuli ci?

Yona 4:1-11 Ni shani fintu Yehova asambilishe Yona ubucindami bwa kuba ne cikuku?

AbaHebere 10:26-31 Mulandu nshi tushifwile ukuba no mundemwa pa cikuku ca kwa Yehova?

[Icikope pe bula 252]

“Bushe umwanakashi engalaba . . . ku mwana wa mwi fumo lyakwe?”

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi