Ni Bani mu Cituntulu Bakwata Ubwite bwa ku Mulu?

YEHOVA alitemwa umushobo wa buntunse. Kwena, uku kutemwa kwalikulisha nga nshi ica kuti apeele Umwana wakwe, Yesu Kristu, nge cilubula ku kulubula cintu icikolwe cesu Adamu calufishe! Kabili cinshi ico cali? Ubumi bwa buntunse ubwa ciyayaya, ubwapwililika mu kuba na shonse insambu sha buko ne filolelo. (Yohane 3:16) Icilubula na kabili cali kulumbulula kwa kutemwa kwa kwa Yesu ku mutundu wa muntu.—Mateo 20:28.

Ukutemwa kwa bulesa kwalilangwa mu kwisula amasubilo yabili ayapeelwa na Lesa ayashimpwa pa kuwaminwa kwe lambo lya cilubula ilya kwa Yesu. (1 Yohane 2:1, 2) Pa ntanshi Yesu talafwa ngo muntu, isubilo lyeka fye ilyali ilyaisuka kuli abo bakwete ukusuminisha kwa bulesa ni ilyo ilya bumi muli Paradise wa pe sonde. (Luka 23:43) Pa numa ya Pentekoste wa 33 C.E., nangu cibe fyo, Yehova apeele isubilo lya ku mulu ku “mukuni unono.” (Luka 12:32) Lelo cinshi cacitika mu nshita sha nomba line? Ukutula 1931 ubukombe bwa Bufumu bwatonta ukusakamana kukalamba pa “mpaanga shimbi,” kabili ukutula mu 1935 ukuya ku ntanshi Lesa aleita “ibumba likalamba” ilya bapale mpaanga aba musango uyo ukupitila muli Kristu. (Yohane 10:16; Ukusokolola 7:9) Mu mitima yabo, Lesa alibika isubilo lya bumi bwa muyayaya muli paradise wa pe sonde. Bafwaya ukulya ifya kulya fyapwililika, ukukwata ukuteka kwabamo kutemwa pa finama, no kuipakisha ukubishanya na bantunse banabo abalungama kuli pe na pe.

Bashimapepo ne Shamfumu Abacililishi

Apantu ukutemwa kwaseseshe Yesu ukupeela ubumi bwakwe nge cilubula, mu kushininkisha akaba Imfumu ya ku mulu iya cililishi. Nalyo line, Yesu takabe e ka mu kusumbula umutundu wa muntu ku kupwililika mu kati ka Kuteka kwakwe ukwa Myaka Ikana Limo. Yehova alipayanya ishamfumu shimbi isha cililishi mu mulu. Ee, “bakaba bashimapepo ba kwa Lesa kabili ba kwa Kristu, kabili bakateka pamo nankwe imyaka ikana limo.”—Ukusokolola 20:1-6

Ni banga bakateka banankwe Kristu akakwata, kabili ni shani fintu basalwa kuli ilyo ishuko lya kupuutamo mwenso? Cisuma, umutumwa Yohane amwene ba 144,000 pa Lupili lwa Sione ulwa mu mulu no Mwana wa mpaanga, Yesu Kristu. Pa kuba “abalubwilwe pe sonde,” bakeshiba fintu cipilibula ukukumanya ifya kwesha, ukushipikisha ifisendo fya kukanapwililika, ukucula, no kufwa nga bantunse. (Ukusokolola 14:1-5; Yobo 14:1) E co, mwandi ni bashimapepo ishamfumu aba cililishi bakaba!

Ubunte bwa Mupashi

Ba 144,000 “[bakwata] ukusubwa ukwafuma ku Wa mushilo,” Yehova. (1 Yohane 2:20) Kuli kusubwa kwi subilo lya ku mulu. Lesa ‘alibakakatike no kubapeele cishibilo ca fyali no kwisa, uko e kuti, umupashi, mu mitima yabo.’—2 Abena Korinti 1:21, 22, NW.

Ee, abo baba no bwite bwa ku mulu balikwata ubushinino bwa mupashi wa kwa Lesa ukufika kuli ico cipimo. Ukukuma kuli ici, Paulo alembele pa Abena Roma 8:15-17 ukuti: “Tamwapokelele mupashi wa busha, wa kubwesesha ku kutiina; lelo mwapokelele umupashi wa bwana. Ilyo tubilikisha, atuti, Abba! Tata! e [mupashi] wine uleshimikilo bunte pamo ne mitima yesu ukuti tuli bana ba kwa Lesa; kabili nga tuli bana, ninshi tuli impyani, impyani sha kwa Lesa, impyani shinankwe sha kwa Kristu; nga cine cine tuleculila pamo nankwe, ukuti no kucindamikwa tukacindamikilwe pamo nankwe.” Cili kupitila mu mupashi wa kwa Lesa, nelyo amaka yabomba, e mo abasubwa babilisha ukuti, “Abba! Tata!”

Ubushinino bukalamba ubwa kuti umuntu alisubwa ku bwite bwa ku mulu mupashi, nelyo itontonkanyo lyapulamo, ilya bwana. (Abena Galatia 4:6, 7) Umuntu wa musango uyo ali uwashininkisha umupwilapo ukuti alisubwa na Lesa ku bwana bwa ku mupashi nga umo uwa ba 144,000 impyani shinankwe isha Bufumu bwa mu mulu. Kuti ashinina ukuti isubilo lyakwe ilya ku mulu takuli kufwaisha kwakwe kwine ukwalundululwa nelyo ukwelenganya; ukucila, lyafuma kuli Yehova nge ca kufumamo ca mibombele ya mupashi wa kwa Lesa ukulola kuli wene.—1 Petro 1:3, 4.

Pe samba lya kusonga kwa mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, umupashi, nelyo imibele yapulamo, iya basubwa ibomba nga maka yaluminisha. Yalabasesha ukwankulako mu kushininkisha ku cintu Icebo ca kwa Lesa cisosa pa lwe subilo lya ku mulu. Na kabili bankulako mu nshila yashininkishiwa ku kubomba kwa kwa Yehova na bene ukupitila mu mupashi wa mushilo. Muli ifyo, balishininkisha ukuti bana ba ku mupashi aba kwa Lesa ne mpyani.

Lintu abasubwa babelenga fintu Icebo ca kwa Lesa cisosa pa lwa bana ba ku mupashi ne subilo lya ku mulu, ukukongama kwabo ukwa kufuma ku mutima kuli no kusosa mu kati na nkati kabo, ‘Ici cilepilibula ine!’ Ee, balankulako mu buseko lintu Icebo ca kwa Shibo calaya icilambu ca ku mulu. Basosa ukuti, ‘Ico cilepilibula ine!’ lintu babelenga ukuti: “Mwe batemwikwa, nomba tuli bana ba kwa Lesa.” (1 Yohane 3:2) Kabili lintu abasubwa babelenga ukuti Lesa alileta abantu ukuba “umusango wa fisabo fya ntanshi ifya mu fibumbwa fyakwe,” ukukongama kwabo ukwa muntontonkanya kuli kwankulako kwa kuti, ‘Ee, alindetele kuli iyo mifwaile.’ (Yakobo 1:18) Balishiba ukuti ‘balibatishiwe muli Kristu Yesu’ na mu mfwa yakwe. (Rom. 6:3) E co balikwata ukushininwa kwashangila ukwa kuba ulubali lwa mubili wa ku mupashi uwa kwa Kristu kabili bakwata isubilo lya kupita mu mfwa ukupala iyakwe no kubuushiwa ku bumi bwa ku mulu.

Pa kupyana Ubufumu bwa ku mulu, abasubwa bafwile ‘ukucincila ku kwikasho bwite bwabo no kusalwa kwabo.’ (2 Petro 1:5-11) Bendela mu kutetekela no kutwalilila ukukula lwa ku mupashi, nge ficita abo aba masubilo ya pe sonde. E co, cinshi cabako cimbi ku bunte bwa mupashi?

Umulandu Bakaninako

Abena Kristu basubwa tabafwaya ukuya ku mulu pa mulandu wa kukanaikushiwa pa bumi bwa pe sonde ubwa kasuba ka lelo. (Linganyeniko Yuda 3, 4, 16.) Ukucila, umupashi wa mushilo ucitilo bunte no mupashi wabo ukuti bali bana ba kwa Lesa. Na kabili balishininkisha ukuti balitwalwa mu cipingo cipya. Ababa muli ici cipingo baba ni Yehova Lesa na Israele wa ku mupashi. (Yeremia 31:31-34; Abena Galatia 6:15, 16; AbaHebere 12:22-24) Ici cipingo, icalengwa ukubomba ku mulopa wasumiiwa uwa kwa Yesu, cinonka abantu ba pe shina lya kwa Yehova no kubacita Abena Kristu basubwa ulubali lwa “lubuto” lwa kwa Abrahamu. (Abena Galatia 3:26-29; Imilimo 15:14) Icipingo cipya calitwalilila ukubomba ukufikila bonse abena Israele ba ku mupashi babuushiwa ku bumi bwa bumunshifwa mu mulu.

Mu kulundapo, abo mu cine cine bakwata ubwite bwa ku mulu tabatwishika ukuti na kabili baba mu cipingo ku Bufumu bwa mu mulu. Yesu aloseshe kuli ici cipingo pa kati kakwe na bakonshi bakwe lintu asosele ukuti: “Abatwalilila na ine mu fya kunjesha ni mwe; ifyo Tata ampaatwilile ubufumu, na ine ndemupaatwila, ukuti mukalye no kunwa pe tebulo lyandi mu bufumu bwandi, no kwikala pa fipuna fya bufumu ukupingule imikowa ikumi na ibili ya kwa Israele.” (Luka 22:28-30) Ici cipingo catendekwe ku basambi ba kwa Yesu pa kusubwa kwabo no mupashi wa mushilo pa bushiku bwa pa Pentekoste wa 33 C.E. Calitwalilila ukuba icibomba pa kati ka kwa Kristu ne shamfumu aba kubishanya nankwe kuli pe na pe.—Ukusokolola 22:5.

Abo abakwata ubwite bwa ku mulu baliba abashininkisha ukuti baliba mu cipingo cipya na mu cipingo ca Bufumu. E ico, mu kulinga balakanako ku mukate na waini ifya cimpashanya pa kusefya kwa pa mwaka ukwa Ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu, nelyo Icibukisho ca mfwa ya kwa Yesu Kristu. Umukate ushatutumuka wimininako umubili wabula ulubembu uwa kwa Yesu, kabili waini umulopa wapwililika uwasumiwe mu mfwa no kulenga icipingo cipya icaikashiwa.—1 Abena Korinti 11:23-26.

Nga ca kuti Yehova alikusha muli iwe isubilo lishingakaanwa ilya bumi bwa mu mulu, ulecetekela muli ico. Ulepeela amapepo mu kulumbulula ilyo isubilo. Lilakufimba, kabili te kuti ulikanye ukufuma ku mibombele yobe. Naukwata ukufwaisha kwa ku mupashi ukwa kusonga. Lelo nga ca kuti uli uwayakanikana nelyo uushashininkisha, lyene mu cituntulu taulingile ukwakanako ku fimpashanya fya Ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu.

Mulandu Nshi Ukutunga Kwalubana?

Bamo mu kuluba kuti baakanako ku fimpashanya fya Cibukisho pa mulandu wa kuti mu cine cine tabasumino kuti ukusubwa ‘kwashintilila, te pa ufwaya nelyo uubutuka, lelo kwa kwa Lesa.’ (Abena Roma 9:16) Takwashintilila pa muntu umo umo ukupingulapo ukuti umwaume nelyo umwanakashi kuti atemwa ukusendwa ukwingila mu cipingo cipya no kuba impyani inankwe na Kristu mu Bufumu bwa mu mulu. Ukusala kwa kwa Yehova e kupendwa. Muli Israele wa pa kale, Lesa asalile abo bali no kubomba nga bashimapepo, kabili aputunkenye Kora pa kufwaya mu kuibililika bushimapepo ubwabikilwepo na bulesa mu lupwa lwa kwa Aarone. (Ukufuma 28:1; Impendwa 16:4-11, 31-35; 2 Imilandu 26:18; AbaHebere 5:4, 5) Mu kupalako, kuti cafulwisha Yehova nga ca kuti umuntu aipeele umwine nga umo uwaitwa ukuba pa kati ka shamfumu sha ku mulu na bashimapepo lintu Lesa tamupeele ubwite bwa musango uyo.—Linganyeniko 1 Timote 5:24, 25.

Umuntu mu kuluba kuti atunga ukuti nakwata ubwite bwa ku mulu pa mulandu wa nkuntu shakosa ishimako ukufuma ku mpika shabipisha. Imfwa ya munankwe wa mu cupo nelyo akayofi kambi kuti fyalenga umuntu ukulufya ubuseko mu bumi bwa pe sonde. Nelyo uwa kubishanya nankwe uwapalamisha kuti pambi atunga ukuba umo uwa basubwa, kabili umuntu kuti pambi afwaisha ubuyo bumo bwine. Ifya kusangwilako fya musango uyo kuti fyamulenga ukuyumfwa ukuti ubumi bwa ku mulu bwakwe. Lelo ici tacili e nshila ya kwa Lesa iya kupeelelamo uuli onse umupashi wa bwana. Kuti calangilila ukubulisha kwa kutasha ukwa mifwaile ya kwa Lesa ukukuma kwi sonde nga ca kuti umo afwaile ukuya ku mulu pa mulandu wa mibele ishifwaikwa nelyo ubulanda bwa nkuntu ubwaampana no bumi bwa pe sonde.

Imimwene ya kale iya butotelo kuti na kabili fyalenga umuntu ukusondwelela mu kuluba ukuti alikwata ubwite bwa ku mulu. Nakalimo inshita imo alibishenye no butotelo bwa bufi ubo bwatinamine ubumi bwa ku mulu nge subilo lyeka fye ku ba busumino. E ico, Umwina Kristu alingile ukupempwila ku kusensenunwa ne mimwene ya nkuntu ne ya lubana iyapita.

Ukubebeta Kwasakamanisha Kwalicindama

Icishinka cakatama calipangilwe no mutumwa Paulo lintu alembele ukuti: “Uukalyo mukate napamo akanwena mu lukombo lwa kwa Shikulu mu musango uushiyene, akaba no mulandu ku mubili no mulopa wa kwa Shikulu. Lelo umuntu ailingulule umwine; kabili e fyo alyeko umukate, no kunwena mu lukombo. Pantu uulelya no kunwa pa kukanashininkisho mubili, ailiila no kuinwena ukusekwa.” (1 Abena Korinti 11:27-29) E ico, Umwina Kristu wabatishiwa uyo mu myaka ya nomba line atendeke ukutontonkanya ukuti alipokelele ubwite bwa ku mulu alingile ukupeela umulandu itontonkanyo lyasakamanisha kabili ilyabamo ipepo.

Umuntu wa musango uyo pambi na kabili kuti aipusha ukuti: ‘Bushe bambi balinsonga ukupokelela imfundo ya bumi bwa ku mulu?’ Ici kuti caba icishalinga, pa kuti Lesa tapeela umulimo ku uuli onse uwa kulemba bambi kwi shuko lya musango uyo. Ukukongama ukulola ku fya kwelenganya te kuti kube kulangilila kwa kusubwa kuli Lesa, kabili tasuba impyani sha Bufumu pa kubalenga ukumfwa amashiwi no bukombe ukufika kuli ico cipimo.

Bamo pambi kuti baipusha abene ukuti: ‘Pa ntanshi ya kuba Umwina Kristu, bushe naliibimbile mu kubomfya bubi bubi ukwa miti ikola? Bushe ndebomfya ukundapa kwa fya cipatala uko ukwambukila inkuntu?’ Bushe nalipokelela ukundapwa ukwa mpika sha muntontonkanya nelyo inkuntu?’ Bamo balisosa ukuti mu kubalilapo balwishishe ico batontonkenye ukuba isubilo lya ku mulu. Bambi balisosa ukuti mu kubalilapo Lesa alisendele isubilo lyabo ilya pe sonde kabili mu kupelako abapeele ilya ku mulu. Lelo inshila ya musango uyo yaliba iyapusanako ukufuma ku mibombele ya bulesa. Mu kulundapo, icitetekelo tacaba icishashininkisha; caliba icashininkisha.—AbaHebere 11:6.

Umuntu na kabili pambi kuti aipusha ukuti: ‘Bushe ndafwaisha ukulumbuka? Bushe naliba uwaibililika ku cifulo cimo ica bulashi nomba nelyo nga umo uwa shamfumu na bashimapepo uwaampana na Kristu?’ Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E., lintu ukulaalika kwa mu cinkumbawile kwaleya ku kufwaya ukwingila mu Bufumu bwa mu mulu, te bonse Abena Kristu basubwa bakwete ififulo fya cishingamo nga ifilundwa fye bumba litungulula nelyo nga baeluda nelyo ababomfi batumikila. Abengi bali banakashi, kabili tabakwete ubulashi bwaibela; nelyo ukusuba kwa mupashi takuleta ukumfwikisha kwacila pa kwa lyonse ukwa Cebo ca kwa Lesa, pa kuti Paulo acisangile ukuba icakabilwa ukusambilisha no kufunda abasubwa bamo. (1 Abena Korinti 3:1-3; AbaHebere 5:11-14) Abo ababa no bwite bwa ku mulu tabaimona abene nga abantu umo umo abapulamo, kabili tabacebushisha ukusakamana ku kuba kwabo abasubwa. Ukucila, balangisha ukuicefya uko mu kulinga kwenekelwa kuli abo bakwata ‘umuntontonkanya wa kwa Kristu.’ (1 Abena Korinti 2:16) Na kabili bamwensekesha ukuti ififwaikwa fyalungama ifya kwa Lesa fifwile ukukumanishiwa ku Bena Kristu bonse, nampo nga isubilo lyabo lya ku mulu nelyo pe sonde.

Ukuitunga ukukwata ubwite bwa ku mulu taciletela umuntu ukusokolola kwaibela. Lesa alikwata inshila ya kumfwaninamo ukupitila muli iyo apayanya ica kulya ca ku mupashi ica kuteyanya kwakwe ukwa pe sonde. (Mateo 24:45-47) E co takuli uuli onse uulingile ukutontonkanya ukuti ukuba Umwina Kristu wasubwa kumupeela amano yacilamo ukucila aye “bumba likalamba” ababa ne subilo lya pe sonde. (Ukusokolola 7:9) Ukusuba kwa mupashi takulangililwa no kufikapo mu kucitilo bunte, ukwasuka ifipusho fya mu Malembo, nelyo ukupeela amalyashi ya Baibolo, pantu Abena Kristu ababa ne subilo lya pe sonde na bo bene balabomba bwino muli ishi mbali. Ukupala abasubwa, na bo bene baleikala ubumi bwa Bwina Kristu ubwa ca kumwenako. Pali uyo mulandu, Samsone na bambi aba pa ntanshi ya Bwina Kristu balikwete umupashi wa kwa Lesa kabili baiswilemo ukupimpa no kumfwikisha. Nalyo line, takwali uuli onse uwa lilya ‘ikumbi lya nte’ uwakwete isubilo lya ku mulu.—AbaHebere 11:32-38; 12:1; Ukufuma 35:30, 31; Abapingushi 14:6, 19; 15:14; 1 Samwele 16:13; Esekiele 2:2.

Ibukisha Uusala

Nga ca kuti uwasumina munensu aipusha pa lwa bwite bwa ku mulu, eluda wasontwa nelyo Umwina Kristu umbi uwakosoka kuti alanshanya umulandu na wene. Lelo umuntu umo te kuti acitile umbi uku kupingulapo, kabili ni Yehova eupeela isubilo lya ku mulu. Umuntu uyo mu cine cine akwata ubwite bwa ku mulu takabila ukwipusha Abena Kristu banankwe nga ca kuti alikwata isubilo lya musango uyo. Abasubwa balipeelwa “[ukufyalwa] cipya cipya, te ku lubuto ulubola lelo kulushibola, ku cebo ca kwa Lesa ica mweo, icaikalilila.” (1 Petro 1:23) Ukupitila mu mupashi wakwe ne Cebo, Lesa alimba “ulubuto” ulo lucita umuntu “icibumbwa cipya,” mu kuba ne subilo lya ku mulu. (2 Abena Korinti 5:17) Ee, Yehova e usala.

Lintu mulesambilila Baibolo na bapya, kanshi, tacili cisuma ukutubulula ukuti beshe ukupingulapo nampo nga balikwata ubwite bwa ku mulu. Lelo ni shani nga ca kuti Umwina Kristu wasubwa abulwa bucishinka kabili ukupyanikapo kwalekabilwa? Lyene kuti cabamo ukupelulula ukusondwelela ukuti Lesa kuti apeela ubwite bwa ku mulu ku muntu uyo uwali uwa ca kumwenako mu kubomba umulimo wa citetekelo kuli Shifwe wa ku mulu pa myaka iingi.

Ilelo, ukuluminisha kukalamba ukwa bukombe bwa kwa Lesa takuli kwa bantu ukuba ifilundwa fya kwa nabwinga wa ku mulu uwa kwa Kristu. Ukucila, “Umupashi na Nabwinga batila, Iseni.” Uku kulaalikwa ku bumi muli paradise wa pe sonde. (Ukusokolola 22:1, 2, 17) Ilyo abasubwa baletungulula muli iyi mibombele, balangisho “bupete bonse no kunakilila” no kubomba ‘ukucincila ukwikasho bwite bwabo no kusalwa kwabo.’—Abena Efese 4:1-3; 2 Petro 1:5-11.